Dự báo trong kinh doanh<br />
(Business Forecasting)<br />
<br />
Khoa Kinh tế Phát triển<br />
1A Hoàng Diệu, Phú Nhuận<br />
Website: www.fde.ueh.edu.vn<br />
<br />
Phùng Thanh Bình<br />
<br />
PHÂN TÍCH THÀNH TỐ<br />
<br />
1.<br />
<br />
Giới thiệu<br />
<br />
2.<br />
<br />
Các bước thực hiện<br />
<br />
3.<br />
<br />
Mô hình cộng tính<br />
<br />
4.<br />
<br />
Mô hình nhân tính<br />
<br />
1<br />
<br />
Phùng Thanh Bình<br />
<br />
TÀI LIỆU THAM KHẢO<br />
Nguyễn Trọng Hoài (2001): Mô hình hóa và Dự<br />
báo chuỗi thời gian trong kinh doanh & kinh tế,<br />
Chương 5.<br />
J.Holton Wilson & Barry Keating, (2007),<br />
Business Forecasting With Accompanying ExcelBased ForecastXTM Software, 5th Edition,<br />
Chapter 6.<br />
John E.Hanke & Dean W.Wichern, (2005),<br />
Business Forecasting, 8th Edition, Chapter 5.<br />
<br />
Phùng Thanh Bình<br />
<br />
GIỚI THIỆU<br />
Thành phần của một chuỗi thời gian:<br />
o<br />
<br />
Xu thế (Trt)<br />
<br />
o<br />
<br />
Chu kỳ (Clt)<br />
<br />
o<br />
<br />
Mùa vụ (Snt)<br />
<br />
o<br />
<br />
Ngẫu nhiên (It)<br />
<br />
2<br />
<br />
Phùng Thanh Bình<br />
<br />
GIỚI THIỆU<br />
Mô hình hóa Yt theo các thành phần Trt, Clt, Snt,<br />
và It:<br />
o<br />
<br />
Mô hình cộng tính: Xem chuỗi thời gian như tổng của<br />
các thành phần<br />
Yt = Trt + Clt + Snt + It<br />
<br />
o<br />
<br />
Mô hình nhân tính: Xem chuỗi thời gian như tích của<br />
các thành phần<br />
•<br />
<br />
Yt = Trt × Clt × Snt × It<br />
<br />
Phùng Thanh Bình<br />
<br />
GIỚI THIỆU<br />
Rất khó xử lý yếu tố chu kỳ của một chuỗi thời<br />
gian vì các chu kỳ có thể được xác định từ dữ liệu<br />
lịch sử cả về độ dài (năm) và độ lớn<br />
Để đơn giản người ta thường giả định chu kỳ là<br />
một phần của yếu tố xu thế<br />
Thường chỉ xét 3 yếu tố Trt, Snt, và It<br />
<br />
3<br />
<br />
Phùng Thanh Bình<br />
<br />
CÁC BƯỚC THỰC HIỆN<br />
Khảo sát dữ liệu và nhận dạng mô hình thích hợp<br />
Xác định L (khoảng trượt, ví dụ L = 4 nếu dữ liệu<br />
theo quý)<br />
Lọai bỏ dao động ngắn hạn để nhận dạng xu thế dài<br />
hạn<br />
So sánh giá trị thực Yt với giá trị đã lọai bỏ yếu tố<br />
mùa vụ (CMAt)<br />
<br />
Phùng Thanh Bình<br />
<br />
CÁC BƯỚC THỰC HIỆN<br />
Tìm chỉ số mùa vụ<br />
Xác định yếu tố xu thế<br />
Xây dựng hàm dự báo xu thế<br />
Đo lường yếu tố chu kỳ (nếu có)<br />
Tiến hành dự báo từ các thành tố<br />
<br />
4<br />
<br />
Phùng Thanh Bình<br />
<br />
MÔ HÌNH CỘNG TÍNH<br />
Nhận dạng mô hình cộng tính<br />
o<br />
<br />
Cường độ của sự di chuyển có tính mùa vụ không đổi<br />
theo thời gian (xem đồ thị)<br />
<br />
Giả sử ta có mô hình cộng tính như sau:<br />
<br />
Yt = Trt + Sn t + Cl t + ε t<br />
<br />
Phùng Thanh Bình<br />
<br />
5<br />
<br />