Bài giảng Hệ thống pháp luật

Chia sẻ: Lavie Lavie | Ngày: | Loại File: PPT | Số trang:39

Thêm vào BST

Báo xấu

750
lượt xem 55
download

Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Bài giảng Hệ thống pháp luật bao gồm những nội dung về khái niệm; hệ thống cấu trúc bên trong của pháp luật; hệ thống văn bản quy phạm pháp luật; các ngành luật trong hệ thống pháp luật Việt Nam; các tiêu chuẩn để đánh giá mức độ hoàn thiện của hệ thống pháp luật; hệ thống hoá pháp luật.

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: Bài giảng Hệ thống pháp luật

HỆ THỐNG PHÁP LUẬT Presented by: Phan Nhat Thanh
NỘI DUNG 1. Khái niệm 2. Hệ thống cấu trúc bên trong của pháp luật 3. Hệ thống văn bản quy phạm pháp luật 4. Các ngành luật trong hệ thống pháp luật Việt Nam 5. Các tiêu chuẩn để đánh giá mức độ hoàn thiện của hệ thống pháp luật 6. Hệ thống hoá pháp luật
I. KHÁI NIỆM Hệ thống pháp luật là tổng thể các quy phạm pháp luật có mối liên hệ nội tại thống nhất với nhau, được phân thành các chế định pháp luật, các ngành luật và được thể hiện trong các văn bản quy phạm pháp luật do Nhà nước ban hành.
Hệ thống pháp luật XHCN được hợp thành từ các bộ phận sau đây Về mặt hình thức: hệ thống pháp luật XHCN được cấu thành từ các văn bản quy phạm pháp luật. Về mặt cấu trúc bên trong: hệ thống pháp luật XHCN được hợp thành từ các quy phạm pháp luật, chế định pháp luật và ngành luật.
II. HỆ THỐNG CẤU TRÚC BÊN TRONG CỦA PHÁP LUẬT Hệ thống cấu trúc của pháp luật: là tổng thể các quy phạm pháp luật có mối liên hệ nội tại thống nhất, được phân định thành các chế định pháp luật, ngành luật.
Quy phạm pháp luật: là đơn vị nhỏ nhất cấu thành hệ thống pháp luật.
Chế định pháp luật: là một nhóm quy phạm pháp luật có đặc điểm chung, cùng điều chỉnh một nhóm quan hệ xã hội tương ứng.
Ngành luật: là hệ thống các quy phạm pháp luật điều chỉnh các quan hệ cùng loại trong một lĩnh vực nhất định của đời sống xã hội.
Có hai căn cứ chủ yếu để phân định các ngành luật: Đối tượng điều chỉnh: là những quan hệ xã hội cùng loại, thuộc một lĩnh vực của đời sống xã hội cần có sự điều chỉnh bằng pháp luật. Mỗi ngành luật sẽ điều chỉnh một loại quan hệ xã hội đặc thù.
Phương pháp điều chỉnh: là cách thức tác động vào quan hệ xã hội thuộc phạm vi điều chỉnh của ngành luật đó. Mỗi ngành luật cũng có phương pháp điều chỉnh đặc thù.
Có 2 phương pháp điều chỉnh chủ yếu là phương pháp bình đẳng thoả thuận và phương pháp quyền uy phục tùng Phương pháp bình đẳng thoả thuận: có những đặc điểm chủ yếu là: Nhà nước không can thiệp trực tiếp vào các quan hệ pháp luật mà chỉ định ra khuôn khổ và các bên tham gia quan hệ pháp luật có thể thỏa thuận với nhau (về quyền và nghĩa vụ của các bên trong quan hệ pháp luật, cách thức giải quyết khi có tranh chấp xảy ra…) trong khuôn khổ đó, các bên tham gia quan hệ pháp luật bình đẳng với nhau về quyền và nghĩa vụ.
Phương pháp quyền uy phục tùng: một bên trong quan hệ pháp luật (Nhà nước) có quyền ra mệnh lệnh, còn bên kia phải phục tùng. Tuỳ thuộc vào đặc điểm, tính chất của các quan hệ xã hội, các ngành luật sử dụng một phương pháp hoặc phối hợp cả 2 phương pháp này.
III. HỆ THỐNG VĂN BẢN QUY PHẠM PHÁP LUẬT 1. Khái niệm hệ thống văn bản quy phạm pháp luật: là tổng thể các văn bản quy phạm pháp luật do Nhà nước ban hành.
2. . Khái niệm văn bản quy phạm pháp luật: Văn bản quy phạm pháp luật là văn bản do cơ quan nhà nước có thẩm quyền ban hành theo thủ tục, trình tự luật định, trong đó có các quy tắc xử sự chung, được nhà nước đảm bảo thực hiện nhằm điều chỉnh các quan hệ xã hội theo định hướng XHCN và được áp dụng nhiều lần trong thực tế đời sống.
3. Các loại văn bản quy phạm pháp luật trong hệ thống văn bản pháp luật ở Việt Nam hiện nay: STT Tên văn bản Cơ quan ban hành 1 Hiến pháp, Luật, Quốc hội Nghị quyết 2 Pháp lệnh, Nghị Ủy ban thường vụ Quốc hội quyết 3 Lệnh, Quyết định Chủ tịch nước 4 Nghị định Chính phủ 5 Quyết định Thủ tướng Chính phủ
6 Nghị quyết Hội đồng Thẩm phán toà án nhân dân tối cao Thông tư Chánh án TANDTC 7 Thông tư Viện trưởng Viện kiểm sát nhân dân tối cao 8 Thông tư Bộ trưởng, thủ trưởng cơ quan ngang bộ 9 Quyết định Tổng kiểm toán nhà nước 10 Nghị quyết liên tịch Giữa UBTVQH hoặc giữa Chính phủ với cơ quan trung ương của tổ chức chính trị xã hội 11 Thông tư liên tịch giữa Chánh án Toà án nhân dân tối cao với Viện trưởng Viện kiểm sát nhân dân tối cao; giữa Bộ trưởng, Thủ trưởng cơ quan ngang bộ với Chánh án Tòa án nhân dân tối cao, Viện trưởng Viện kiểm sát nhân dân tối cao; giữa các Bộ trưởng, Thủ trưởng cơ quan ngang bộ
12 Hội đồng nhân dân, Uỷ ban Văn bản quy phạm pháp luật nhân dân
4. Phân loại Căn cứ vào hiệu lực pháp lý, văn bản quy phạm pháp luật được chia thành 2 loại: Văn bản luật Văn bản dưới luật
5. Mối liên hệ giữa các văn bản quy phạm pháp luật Mối liên hệ về hiệu lực pháp lý: các văn bản quy phạm pháp luật luôn tồn tại trong một trật tự thứ bậc về hiệu lực pháp lý từ cao xuống thấp, trong đó có hiệu lực pháp lý cao nhất là Hiến pháp. Mối liên hệ về nội dung: các văn bản quy phạm pháp luật thống nhất với nhau về nội dung.
6. Hiệu lực của văn bản quy phạm pháp luật Hiệu lực theo thời gian Hiệu lực theo không gian Hiệu lực theo đối tượng tác động Ngoài ra, văn bản quy phạm pháp luật còn có thể có hiệu lực trở về trước.