intTypePromotion=1
zunia.vn Tuyển sinh 2024 dành cho Gen-Z zunia.vn zunia.vn
ADSENSE
 » 
 » 

Bài giảng Hình ảnh học u não xạ trị - BSCKI. Trần Đức Hải, PGS. TS. Lê Văn Phước

Chia sẻ: _ _ | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:28

Thêm vào BST
Báo xấu
2
lượt xem 1
download
 
  Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Bài giảng Hình ảnh học u não xạ trị do BSCKI. Trần Đức Hải, PGS. TS. Lê Văn Phước biên soạn với nội dung: Sinh lý bệnh; Cộng hưởng từ thường quy; Tổn thương giả tiến triển; Hoại tử sau xạ trị; Bệnh não chất trắng sau xạ; U não tiến triển.

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: Bài giảng Hình ảnh học u não xạ trị - BSCKI. Trần Đức Hải, PGS. TS. Lê Văn Phước

  1. HỘI NGHỊ KHOA HỌC CHẨN ĐOÁN HÌNH ẢNH TP. HỒ CHÍ MINH MỞ RỘNG LẦN THỨ X 2023 SECTION: HÌNH ẢNH HỌC UNG BƯỚU HÌNH ẢNH HỌC U NÃO XẠ TRỊ BSCKI. Trần Đức Hải PGS. TS. Lê Văn Phước RSHCM Khoa Chẩn đoán hình ảnh, bệnh viện Chợ Rẫy
  2. Mở đầu • Xạ trị là phương pháp đóng vai trò quan trọng trong điều trị u não. • Dù đã có nhiều tiến bộ trong vài thập niên gần đây, các cấu trúc não bình thường quanh tổn thương đích vẫn không thể tránh khỏi sự phơi nhiễm với tia xạ. • Hình ảnh thay đổi sau xạ trị rất đa dạng, có thể gây nhầm lẫn khi phân tích kết quả. hinhanhykhoa.com Katsura, M., et al., Radiographics, 2021.
  3. Mở đầu • Vị trí tổn thương đích, thời điểm khảo sát sau xạ trị, các đặc điểm hình ảnh trên cộng hưởng từ thường quy, cộng hưởng từ tưới máu não, cộng hưởng từ phổ não có vai trò quan trọng. U não tiến triển, tổn thương giả tiến triển hay họa tử sau xạ? Katsura, M., et al., Radiographics, 2021.
  4. Sinh lý bệnh • Ảnh hưởng của tia xạ lên hệ thần kinh trung ương có thể được chia thành: - Tác động lên các tế bào nội mô mạch máu: thay đổi tính thấm màng tế bào, tổn thương hàng rào máu não, dày thành mạch máu, tạo huyết khối gây nhồi máu não, xuất huyết não… - Tác động trực tiếp lên tế bào thần kinh đệm: hủy myelin, gliosis, chết/giảm số tế bào (đặc biệt oligodendrocytes), giải phóng cytokines… Roongpiboonsopit, D., et al., Neurology, 2017. Tofilon, P.J. and J.R. Fike, Radiation research, 2000.
  5. Sinh lý bệnh • Tổn thương não sau xạ trị có thể được chia thành 3 giai đoạn: cấp (vài ngày đến vài tuần sau xạ trị), bán cấp (1 – 6 tháng sau xạ trị) và muộn (> 6 tháng sau xạ trị). Giai đoạn Cấp Bán cấp Muộn Dạng tổn thương Nhồi máu não Giả tiến triển Hoại tử sau xạ Bệnh não cấp tính Bệnh não chất trắng Viêm mạch hinhanhykhoa.com Katsura, M., et al., Radiographics, 2021.
  6. Sinh lý bệnh • Tổn thương não trong giai đoạn cấp và bán cấp thường thoáng qua và có thể hồi phục. • Các biến chứng muộn thường không hồi phục được. • Theo dõi sau xạ trị: cần phân biệt các dạng tổn thương trên với u não tiến triển, tái phát. Katsura, M., et al., Radiographics, 2021.
  7. Cộng hưởng từ thường quy Thời điểm khảo sát (u thần kinh đệm): • Trong vòng 24 giờ sau xạ trị: tổn thương do nhồi máu não có thể nhầm lẫn với u não tiến triển. • MRI thường quy 4 tuần sau khi hoàn tất xạ trị, sau đó chụp theo dõi sau mỗi 2 – 4 tháng, trong vòng 2 đến 3 năm. Chụp kiểm tra sau xạ trị 1 tháng và mỗi 2-4 tháng trong 2 – 3 năm Giả tiến triển U não tiến triển Hoại tử sau xạ Kong, D.-S., et al., American Journal of Neuroradiology, 2011. Trước phẫu thuật Sau phẫu thuật, sinh thiết Xạ trị Taal, W., et al., Cancer, 2008.
  8. Tổn thương giả tiến triển • Tổn thương bắt thuốc tương phản từ, nằm trong trường xạ trị, tự thuyên giảm dù không điều trị bổ sung. • Do tổn thương thoáng qua của hàng rào máu não. • Thường xảy ra trong 3 tháng đầu sau xạ trị. • Thường không có triệu chứng lâm sàng. Katsura, M., et al., Radiographics, 2021. Taal, W., et al., Cancer, 2008.
  9. Tổn thương giả tiến triển • Glioblastoma IDH wild-type, sau phẫu thuật 2 tháng sau xạ và xạ trị • Khối choán chỗ có tín hiệu hỗn hợp trên T2W/FLAIR, bắt thuốc mạnh không đồng nhất (mũi tên, vòng tròn), giảm kích thước sau 7 tháng theo dõi. 7 tháng sau xạ Katsura, M., et al., Radiographics, 2021.
  10. Tổn thương giả tiến triển Cộng hưởng từ tưới máu não có thể giúp gợi ý chẩn đoán • Glioblastoma IDH wild-type đã phẫu thuật, chụp sau xạ trị 1 tháng. • Khối choán chỗ bắt thuốc mạnh không đồng nhất (vòng tròn), phù xung quanh (mũi tên). • DCE: giảm K-trans ở ngoại biên (mũi tên). • DSC: giảm rCBV ở vùng bắt thuốc tương phản từ (vòng tròn). Katsura, M., et al., Radiographics, 2021.
  11. Tổn thương giả tiến triển Cộng hưởng từ phổ não có thể giúp gợi ý chẩn đoán • Tăng tỉ số Cho/Cr và Cho/NAA (vòng tròn), tuy nhiên, Cho tăng không quá cao so với vùng mô não bình thường, đồng thời xuất hiện đỉnh lipid/lactate (mũi tên). Katsura, M., et al., Radiographics, 2021.
  12. Tổn thương giả tiến triển • Cộng hưởng từ đa tham số giúp hỗ trợ chẩn đoán. • Cộng hưởng từ tưới máu: giảm rCBV (DSC) và K-trans (DCE) thể hiện quá trình tăng sinh mạch máu kém. • Cộng hưởng từ phổ não: Cho thấp hoặc cao nhẹ.
  13. Hoại tử sau xạ trị • Hoại tử sau xạ là biến chứng nặng, thường xảy trong vòng 3 năm sau điều trị. • Trên cộng hưởng từ thường quy, tổn thương bắt thuốc không đồng nhất, thường kèm phù nhiều và hiệu ứng khối trong giai đoạn sớm. • Thường có triệu chứng lâm sàng kèm theo: khiếm khuyết thần kinh khu trú, tăng áp lực nội sọ…
  14. Hoại tử sau xạ trị • U sao bào có đột biến IDH đã phẫu thuật, chụp sau xạ trị 12 tháng. • Khối bắt thuốc không đồng nhất (mũi tên) kèm vùng tăng tín hiệu xung quanh trên FLAIR (mũi tên), vùng trung tâm hạn chế khuếch tán trên DWI (vòng tròn). Katsura, M., et al., Radiographics, 2021.
  15. Hoại tử sau xạ trị Cộng hưởng từ tưới máu não có thể giúp gợi ý chẩn đoán • MRI 12 tháng sau xạ trị. • Tổn thương bắt thuốc mạnh không đồng nhất (vòng tròn). • DCE: giảm K-trans (mũi tên). • DSC: giảm rCBV (mũi tên). Katsura, M., et al., Radiographics, 2021.
  16. Hoại tử sau xạ trị Cộng hưởng từ phổ não có thể giúp gợi ý chẩn đoán • MRS 12 tháng sau xạ trị. • MRS: Cho tăng, giảm NAA đồng thời xuất hiện đỉnh lipid/lactate (mũi tên). Katsura, M., et al., Radiographics, 2021.
  17. Hoại tử sau xạ trị • U sao bào có đột biến IDH đã phẫu thuật, chụp sau xạ trị 6 tháng. • Tổn thương chất trắng thùy trán và thể chai (mũi tên) kèm vùng tăng tín hiệu xung quanh trên T2W/FLAIR (mũi tên), không tăng CBF, rCBV, Ktrans trên MRI perfusion. Katsura, M., et al., Radiographics, 2021.
  18. Hoại tử sau xạ trị • Cộng hưởng từ đa tham số giúp hỗ trợ chẩn đoán. • Cộng hưởng từ tưới máu: giảm rCBV (DSC). • Cộng hưởng từ phổ não: Choline thấp đồng thời xuất hiện đỉnh lipid/lactate.
  19. Bệnh não chất trắng sau xạ • Biến chứng muộn, vài tháng sau xạ trị. • Tổn thương hủy myelin và tổn thương tế bào nội mô mạch máu. • Có thể có triệu chứng (giảm tri giác, giảm trí nhớ, sa sút trí tuệ, thất điều…) hoặc không có triệu chứng lâm sàng. • Hóa trị đồng thời hoặc ngay sau xạ trị (đặc biệt với methotrexate) làm tăng nguy cơ bệnh não chất trắng do xạ trị. Zhong, X., et al. Journal of neuro-oncology, 2015.
  20. Bệnh não chất trắng sau xạ Cộng hưởng từ phổ não có thể giúp gợi ý chẩn đoán • MRS 8 tháng sau xạ phẫu u màng não. • Tổn thương lan rộng trong chất trắng dưới vỏ, quanh não thất bên hai bên, thể chai, có lan đến sợ chữ U dưới vỏ • Tăng nhẹ Cho và tỉ số Cho/NAA (vòng tròn), phù hợp tổn thương do hủy myelin. hinhanhykhoa.com Khoa Chẩn đoán hình ảnh, bệnh viện Chợ Rẫy
ADSENSE

CÓ THỂ BẠN MUỐN DOWNLOAD

THÔNG TIN
TRỢ GIÚP
HỖ TRỢ KHÁCH HÀNG
Theo dõi chúng tôi

Chịu trách nhiệm nội dung:

Nguyễn Công Hà - Giám đốc Công ty TNHH TÀI LIỆU TRỰC TUYẾN VI NA

LIÊN HỆ

Địa chỉ: P402, 54A Nơ Trang Long, Phường 14, Q.Bình Thạnh, TP.HCM

Hotline: 093 303 0098

Email: support@tailieu.vn

Giấy phép Mạng Xã Hội số: 670/GP-BTTTT cấp ngày 30/11/2015 Copyright © 2022-2032 TaiLieu.VN. All rights reserved.

 

Đồng bộ tài khoản
2=>2