Bài giảng Kinh tế quản lý - Chương 1: Tổng quan

Chương 1. Tổng quan

1

Tổng quan

ả

ạ

ế

ả  qu n lý

ấ ế

ệ

ủ  B n ch t và ph m vi c a kinh t  Lý thuy t doanh nghi p

 K  thu t đ nh l

ng

ủ ụ

 Khái ni mệ ệ  M c tiêu c a doanh nghi p ệ ạ  Các lo i hình doanh nghi p ậ ị ỹ ượ ế  Các bi n và hàm  Phân tích t  Phân tích h i qui

2

ố ư i  u hóa ồ

Kinh tế quản lý là gì?

ườ

 Kinh t

i

ẩ

ứ ổ

ấ ụ ị là cách th c t

ả  Qu n lý  ế

ủ ứ ề ế ọ là nghiên c u v  hành vi c a con ng  h c  ụ ả ố ả trong s n xu t, phân ph i và tiêu th  s n ph m hàng  ồ ự ố ả hóa và d ch v  trong b i c nh ngu n l c khan hi m. ứ  ch c và phân b  ngu n l c  ệ

ổ ể ạ ượ

ụ

ế ồ ự ữ c nh ng m c

ươ

ứ

ế

ng pháp

 Kinh t ậ

ế ể ế ị  vào vi c đ a ra quy t đ nh kinh doanh đ

ế

ụ ư ấ ượ ố c t t nh t ngu n l c khan hi m  ạ ượ

ồ ự ữ

ụ c nh ng m c tiêu mong

ủ khan hi m c a doanh nghi p đ  đ t đ ủ ố tiêu mong mu n c a nó. ả  qu n lý  ng d ng lý thuy t và ph ệ ế lu n kinh t ể ử ụ có th  s  d ng đ ệ ủ c a doanh nghi p và đ t đ mu n. ố

3

Kinh tế quản lý là gì?

ế

 Trong kinh t

qu n lý, tr ng tâm đ t vào

ủ

ng

ọ ệ ạ ộ

ữ

ả

ặ ả ườ hành vi c a doanh nghi p, môi tr ệ mà doanh nghi p đó ho t đ ng và  ả ệ ế ị nh ng quy t đ nh mà doanh nghi p ph i  ẩ ị ấ ả ư đ a ra (s n xu t, đ nh giá s n ph m,  ầ ư đ u t …)

4

Kinh tế quản lý là gì?

ế

ệ ậ

ố

 Kinh t

qu n lý có m i quan h  m t thi

ế ớ t v i

ả ự

ủ ầ ộ

ơ ộ ố ầ ư

các lĩnh v c kinh doanh khác: ầ  Marketing: C u, đ  co dãn c a c u  Tài chính: Chi phí c  h i, phân tích hòa v n, đ u t  K  toán qu n lý: Chi phí liên quan, chi phí c  h i,

ơ ộ ế ả

 Chi n l tranh

ố ơ ấ ế ượ ị ườ ể ạ ạ phân tích hoà v n, phân tích chi phí  c: C  c u th  tr ng và các th  lo i c nh

ế ậ ả ọ ồ  Khoa h c qu n lý: L p trình tuy n tính, phân tích h i

5

ự qui, d  báo

Ba câu hỏi kinh tế cơ bản

ế Góc đ  doanh nghi p

ệ ề ả

ộ ề Góc đ  n n kinh t ấ 1. S n xu t cái gì?

ả

ế ị ấ ả ph m: s n xu t s n

ộ 1. Quy t đ nh v  s n  ả ph m gì v i s  l

ẩ ớ ố ượ ẩ ng

là bao nhiêu? ư ế ấ ả 2. S n xu t nh  th  nào?

ữ ướ ế ị ế ắ

ứ

ế ị ầ ư ố

ả s n xu t.

ả ế ị ề ấ 3. S n xu t cho ai?

ạ

ề  2. Nh ng quy t đ nh v   ổ thuê m n, s p x p và t ch c nhân công và các   v n  quy t đ nh đ u t ấ 3. Quy t đ nh v  phân  ị ườ ng, xác đ nh  ủ

6

ệ ị đo n th  tr khách hàng c a doanh  nghi p là ai?

Những câu hỏi căn bản đối với các nhà quản lý

ạ

ị ườ

 Th  tr

ng mà chúng ta đang c nh  ữ ặ

ề

ụ ể

ấ

ề

ầ

chính ph

ế

ể ạ tranh ho c có th  c nh tranh có nh ng  ế ệ  nào? C  th  là: đi u ki n kinh t ị ườ  C u trúc th  tr ng ệ  Các đi u ki n cung c u  Công nghệ ậ ệ  Các lu t l ề  Các chi u h ế ố  Các y u t

ủ ố ế ng qu c t  vĩ mô

ướ  kinh t

7

Những câu hỏi căn bản đối với các nhà quản lý

ệ

ủ

ự

ứ

ế

ệ  Li u doanh nghi p c a chúng ta có  ạ ộ nên ho t đ ng trong lĩnh v c kinh  doanh này không?  N u có thì m c s n l

ế

ố

ợ

ả ng và giá c   ể ể i thi u

ị i đa hóa l ỗ

ạ

ả ượ ẽ chúng ta đ nh ra s  nên th  nào đ  có  ể ố th  t hóa thua l

ậ i nhu n hay t ắ  trong ng n h n?

8

Những câu hỏi căn bản đối với các nhà quản lý

ầ ư

ổ

ồ

ứ

 Chúng ta nên đ u t

ủ

ự

ch c các ngu n  ố

ả

ể

ệ

ằ ớ ng này?

ẩ

ạ ạ ng

ế ượ ấ ậ ị ườ c gia công s n xu t, sát nh p hay mua

và t ỹ ự l c c a mình (tài nguyên, v n, nhân l c và k   ợ i  năng qu n lý) b ng cách nào đ  duy trì l ế ạ th  c nh tranh v i các doanh nghi p khác  ị ườ trong th  tr ả ệ  Hi u qu  chi phí ả ệ  Phân bi t hóa s n ph m ộ ậ  T p trung vào m t khía c nh, phân đo n th  tr  Chi n l ứ ở ộ

ệ

9

ị ườ ả đ t doanh nghi p khác  M  r ng qui mô ra th  tr ng th  gi ế ớ i

Những câu hỏi căn bản đối với các nhà quản lý

ữ

ủ

ể

 Nh ng r i ro nào có th  có? ề

ệ ầ

 Nh ng thay đ i trong các đi u ki n cung c u  Nh ng thay đ i trong công ngh  và tác đ ng c a

ữ ữ ổ ổ ủ ệ ộ

ạ

ấ ạ

ữ ữ ổ ổ ữ ố

ố ế ạ ng m i qu c t

ạ ộ ữ ị c nh tranh ỷ ệ ế  Nh ng bi n đ i trong t  l  lãi su t và l m phát ỷ ế  Nh ng bi n đ i trong t  giá h i đoái cho nh ng  ươ công ty tham gia vào th  Nh ng r i ro chính tr  cho nh ng công ty ho t đ ng

10

ữ ở ướ  n ủ c ngoài

Lý thuyết về doanh nghiệp

ể

 Doanh nghi p là th c th  kinh t

ế  có  ố

ứ

ị

ự ệ ấ ả ch c năng s n xu t và phân ph i hàng  ụ hóa và d ch v .

ộ

ể ệ ộ

ộ ậ ớ

ệ ệ

ố

ủ

ệ

ợ  M t doanh nghi p th  hi n m t t p h p  ề ợ i  các m i quan h  ràng bu c v i quy n l và trách nhi m c a các bên liên quan.

11

12

Mục tiêu của doanh nghiệp

ợ

ậ

i nhu n ổ

ầ

ố

ố  T i đa hóa l ưở  Tăng tr ng trong t ng doanh thu ị  Gia tăng th  ph n ầ ư ợ ứ  L i t c đ u t  Công nghệ ị ổ  Giá tr  c  đông (t

ổ ứ i đa hóa m c giá c

ự

ệ

phi u)ế ự

 Gây d ng s  tín nhi m, uy tín cho công

ty

13

Các loại hình doanh nghiệp

ộ

ủ ở ữ ố

ầ

ổ

ệ  Doanh nghi p m t ch  s  h u ệ  Doanh nghi p chung v n  Công ty c  ph n

14

Doanh nghiệp một chủ sở hữu

ộ ấ i ch  s  h u duy nh t.

 Doanh nghi p có m t ng  Ng

ườ ườ ấ ệ ủ ở ữ ế



ộ

ạ ủ

ổ ủ

ướ

ự

ữ

ệ

ả ỗ ặ

c nh ng s  thay đ i c a

ng.

th  tr

ượ

ủ

ạ

ủ

ạ

ủ ở ữ i ch  s  h u  ủ ố ớ ườ

ả ỗ ủ

ị ườ ế ạ  H n ch :  ố ườ  l ng v n có h n c a ng ệ  trách nhi m vô h n c a ng

i ch  đ i v i các kho n l

c a

doanh nghi p. ệ

15

ủ ở ữ ự ố ề i ch  s  h u cung c p v n, tr c ti p và toàn quy n  ệ ị ế ị ra quy t đ nh kinh doanh và ch u trách nhi m hoàn toàn  ề ọ ệ ủ v  m i kho n l  ho c lãi c a doanh nghi p. Ư ể u đi m:  ế ị ố  t c đ  ra quy t đ nh  tính linh ho t c a doanh nghi p tr

Doanh nghiệp chung vốn

ườ ủ ở ữ ở hai ng

i ch  s  h u tr  lên.  ấ ố i ch  s  h u cùng cung c p v n, cùng tham

ệ  Doanh nghi p có t ườ ữ  Nh ng ng ệ ừ ủ ở ữ ế ị



ế ị

ươ

ạ

ố

ng đ i linh ho t.

ự

ể

ộ

ỗ

ị ề ấ ỳ ự ỗ

ủ

ạ ộ

ẽ

ạ ộ

ủ

ệ

 Nh

ả ỗ ủ

ố ớ

ạ   trách nhi m vô h n đ i v i các kho n l

c a doanh

ề nào đó c a ho t đ ng kinh doanh và đi u này s  nâng cao  ả ệ hi u qu  ho t đ ng c a doanh nghi p.  ể ượ c đi m:  ệ ủ

ệ

nghi p c a h .

ữ

ủ

 khó duy trì s  nh t trí c a các ch  s  h u trong nh ng

ị ườ

ủ

ề

ệ

ọ ự ế

ấ ộ

đi u ki n bi n đ ng c a th  tr

ủ ở ữ ng.

16

ẻ ợ gia vào vi c ra quy t đ nh kinh doanh, cùng chia s  l i  ệ ậ nhu n và ch u trách nhi m v  b t k  s  thua l  nào.  Ư ể u đi m:   quá trình ra quy t đ nh t  m i thành viên có th  chuyên môn hóa theo m t lĩnh v c

Công ty cổ phần

 Công ty c  ph n là m t pháp nhân có nh ng quy n h n

ề

ủ

ằ

ả

ổ ộ ạ ề ữ

ướ

i hình th c

ồ

mình và tham gia các ho t đ ng kinh doanh d ế ợ ký k t h p đ ng.  ị ị

ị ệ

 Có đ a v  pháp lý và có th  ki n ho c b  ki n, có trách

ệ ế

ặ ợ ủ ườ

ườ

ầ và trách nhi m.ệ ở ữ  Có quy n mua, bán và s  h u tài s n b ng tên riêng c a  ứ ạ ộ

ổ

ữ ư ộ ả ng ph i làm. ở ữ ượ ệ ạ  Công ty c  ph n là lo i hình doanh nghi p đ c s  h u  ủ ế ổ i s  h u c  phi u c a

ể ệ ả ả ả nhi m pháp lý cho nh ng kho n n  c a mình và ph i tr   ậ thu  thu nh p nh  m t ng i bình th ầ b i nh ng c  đông (nh ng ng công ty).

ườ ở ữ ữ ữ ở ổ

ổ ề ậ ầ ị

ả ỳ

17

ị ự ể  Công ty c  ph n ch u s  ki m soát v  lu t pháp và đ nh  ơ ấ k  ph i báo cáo và cung c p các thông tin cho các c   ứ quan ch c trách.

Công ty cổ phần



ạ ữ

ố ớ ồ

ế ổ

Ư ể u đi m: ệ  Trách nhi m h u h n.  ộ ả  Kh  năng huy đ ng ngu n v n l n.  ụ ự ồ ạ  S  t n t i liên t c.  ễ ượ ể  Tính chuy n nh ự ượ ử ụ  Kh  năng s  d ng l c l

 Nh

ủ ng d  dàng c a c  phi u.  ả ệ ng qu n lý chuyên nghi p.

 Ch u s  ki m soát và quy đ nh c a chính ph  nhi u

ủ ủ ề ị

 V n đ  s  h u và qu n lý doanh nghi p.  ế  Thu  kép

18

ả ể ượ c đi m: ự ể ị h n. ơ ấ ề ở ữ ệ ả

Kỹ thuật định lượng

ố ư i  u hóa ồ

ế  Các bi n và hàm  Phân tích t  Phân tích h i qui

19

Phân tích tối ưu hóa

ệ ắ ấ

ạ ạ ị ự

ủ

ự

ể

ạ

ộ

 Khái ni m đ o hàm  Qui t c l y đ o hàm  Tìm giá tr  c c đ i hay c c ti u c a m t

hàm ố ư

ế

ề

 T i  u hóa hàm nhi u bi n

20

Phân tích hồi qui

ng

ướ ượ c l

ệ

ố ệ

ộ ậ

ế ỗ

ủ

ế

ng tác đ ng c a m i bi n đ c l p

ụ ứ

ủ

ế

ố

 Ki m đ nh m c ý nghĩa th ng kê c a k t

ề ơ ả ồ  Phân tích h i qui v  c  b n là  ố ế ệ ữ m i quan h  gi a các bi n. ướ ự  Các b c th c hi n: ồ ế ậ  Thi t l p mô hình h i qui ậ  Thu th p s  li u cho các bi n trong mô hình ộ Ướ ượ  c l ộ ế vào bi n ph  thu c ể ị ả ồ qu  h i qui

21

Mô hình hồi qui đơn biến

Y

a

bX

u

 trong đó:

ộ ế ụ  Y: bi n ph  thu c ộ ậ ế  X: bi n đ c l p  a, b: tham số ẫ ế ố  u: y u t

ng u nhiên

22

(cid:0) (cid:0) (cid:0)

Mô hình hồi qui đơn biến

 Thi

ế ậ ng trình h i qui

a

(cid:0) (cid:0) ồ bX

ạ ậ  Thu th p s  li u  Ch y hàm h i qui

(cid:0) (cid:0) ươ t l p ph Y ố ệ ồ ˆ Y

ả ồ ứ ủ ị

ủ ừ

ế ố

ˆ Xba ˆ ố ể  Ki m đ nh m c ý nghĩa th ng kê c a k t qu  h i qui ứ  Ki m đ nh t: Ki m đ nh m c ý nghĩa th ng kê c a t ng

ứ

ợ

ộ

ả

ủ

ị ộ ậ ị  Ki m đ nh F: Ki m đ nh m c đ  phù h p (gi

i thích) c a

ị ả ị ươ

ồ

ể i thích (đ c l p). ể ng trình h i qui.

ể ế bi n gi ể ả c  ph

23

ị

ể

(cid:0)

t

 Ki m đ nh t ˆ )ˆ( bEb )ˆ( SE b

ể

ị

 Ki m đ nh F

2

(cid:0)

F

2

(cid:0)

R

kR / kn /()

)1

1(

24

(cid:0) (cid:0) (cid:0)