Bài giảng Kinh tế và Quản lý môi trường: Chương 1 - PGS.TS Lê Thu Hoa

Chia sẻ: Trần Thanh Diệu | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:38

Thêm vào BST

Báo xấu

108
lượt xem 13
download

Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Chương 1 Mối quan hệ giữa kinh tế và môi trường, nội dung trình bày trong chương này gồm: Những nhận thức cơ bản về môi trường; Mối quan hệ giữa môi trường, nền kinh tế và sự phát triển; Các vấn đề về Phát triển bền vững.

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: Bài giảng Kinh tế và Quản lý môi trường: Chương 1 - PGS.TS Lê Thu Hoa

Kinh tế và Quản lý môi trường Giảng viên: PGS.TS Lê Thu Hoa ĐT: 35651971; 0913043585 Email: hoalethu@neu.edu.vn hoalethu@yahoo.com Chương 1: Mối quan hệ giữa kinh tế và môi trường Nội dung p Những nhận thức cơ bản về môi trường p Mối quan hệ giữa môi trường, nền kinh tế và sự phát triển p Các vấn đề về Phát triển bền vững 1
I. Những nhận thức cơ bản về Môi trường 1.1. Khái niệm Môi trường p Các định nghĩa khác nhau về Môi trường Ø Luật bảo vệ môi trường Việt Nam p Các yếu tố tự nhiên p Các yếu tố vật chất nhân tạo p Bao quanh và có ảnh hưởng đến con người và sinh vật q Các khái niệm liên quan p Môi trường sống p MôI trường sống của con người p Hệ sinh thái p Đa dạng sinh học I. Những nhận thức cơ bản về Môi trường 1.2. Các đặc trưng cơ bản của Môi trường: n Tính phức tạp trong cơ cấu n Tính mở n Tính động/ cân bằng động n Khả năng tự tổ chức và điều chỉnh 2
I. Những nhận thức cơ bản về Môi trường 1.3. Biến đổi Môi trường: 3 dạng p Ô nhiễm môi trường p Suy thoái môi trường p Sự cố môi trường è Biểu hiện? Nguyên nhân? Hậu quả? è Tất cả các dạng biến đổi môi trường đều gây ra hậu quả xấu đối với con người và các thành phần môi trường è Các hậu quả đó đều là các CHI PHÍ KINH TẾ??? I. Những nhận thức cơ bản về Môi trường 1.3. Biến đổi Môi trường: 3 dạng p Ô nhiễm môi trường Ø Biểu hiện n Biến đổi các thành phần môi trường (nước, không khí…) n Vượt mức giới hạn tiêu chuẩn (ví dụ???) Ø Nguyên nhân Ø Các chất thải/ chất gây ô nhiễm được tạo ra chủ yếu từ các hoạt động của con người và do các hiện tượng tự nhiên Ø Hậu quả Ø Ảnh hưởng xấu đến con người và sinh vật (sức khỏe, năng suất…), các vật liệu và công trình… à chi phí kinh tế??? 3
Ô nhiễm không khí đô thị ở Việt Nam 0,8 mg/m 3 2002 2003 0,7 2004 2005 2006 TCVN 5937-2005 (TB-1h) TCVN 5937-2005 (TB-24h) 0,6 0,5 0,4 0,3 0,2 0,1 Ngã tư Kim Phố Lý Ngã tư Đinh Tiên Ngã tư An Ngã ba Huế Đường Chợ Đông Phố Lê Đường Ngã tư Tam Liên-Giải Quốc Sư Hàng Xanh Hoàng - Sương (TP. (Đà Nẵng) Nguyễn Ba (Huế) Thánh CMT8 (Thái Hiệp (Biên Phóng (HN) (HN) (Tp. HCM) Điện Biên HCM) Văn Linh Tông (Hạ Nguyên) Hòa) Phủ (Tp. (Hải Phòng) Long) HCM) Diễn biến nồng độ TSP trong không khí ven đường tại một số trục giao thông của các đô thị từ 2002-2006 Nguồn: Cục BVMT, Chi cục BVMT Tp. HCM, 2007 4
Tắc nghẽn giao thông gây ô nhiễm MT không khí tại Hà Nôi 5
6
Các nguồn nước bị ô nhiễm Diễn biến BOD5 trên các dòng sông chính tại các thành phố lớn Nguồn: Báo cáo Hiện trạng môi trường Quốc gia năm 2005 Tại đập Thanh Liệt, mỗi ngày đêm có ít nhất 500.000 m3 nước thải bẩn như thế này từ nhánh sông Tô Lịch đổ vào sông Nhuệ. (Viện Quy hoạch Thủy lợi) 7
Nước thải của Khu Công nghiệp Tại Đà Nẵng Nước trên các dòng sông bị ô nhiễm nặng nề do DDT và các hóa chất sử dụng trong nông nghiệp 8
Rủi ro về sức khỏe do các hóa chất độc hại trong đất, nước, không khí Nước sông ô nhiễm được cho là một nguyên nhân làm tăng gấp đôi tỷ lệ bênh thận và bàng quang của phụ nữ mang thai ở Nga Rủi ro về sức khỏe do các hóa chất độc hại trong đất, nước, không khí Sudan: bằng chứng về sự liên quan giữa nhiễm độc thuốc trừ sâu và các bệnh gây chết yểu - tỷ lệ cao hơn trong phụ nữ nông dân 9
Trung Quốc: Ô nhiễm không khí ở Thủ đô Bắc Kinh đã từng là một trở ngại lớn cho việc thành phố này được chọn để tổ chức Thế vận hội Olympic 2008 I. Những nhận thức cơ bản về Môi trường 1.3. Biến đổi Môi trường: 3 dạng p Ô nhiễm môi trường p Suy thoái môi trường n Suy giảm số lượng và chất lượng thành phần môi trường Ø Nguyên nhân??? Ø Hậu quả??? p Sự cố môi trường 10
Biến đổi khí hậu toàn cầu § Nguyên nhân - Gia tăng khí thải nhà kính (GHG) - Mất rừng do cháy rừng, phá rừng § Ảnh hưởng - Mực nước biển có thể dâng cao 1-5 m - Gia tăng tần suất thiên tai (gió, bão, hạn hán, lũ lụt...) Hiệu ứng nhà kính 11
Hiệu ứng nhà kính: Hoạt động của con ngưởi. đặc biệt là đốt nhiên liệu hóa thạch, canh tác nông nghiệp, chặt phá rừng tạo ra khí nhà kính Biến đổi của nhiệt độ 12
Sự thay đổi nồng độ khí CO2 tương ứng § Nước biển dâng § Ngập lụt vùng thấp Trái Đất nóng lên Gây nên § Tăng bão tố Biến đổi khí hậu § Tăng hạn hán § Lũ lụt nghiêm trọng § ..... CO2, HFCs, SF6, CH4, NO2, PFCs … Tác động tới Công nghiệp Nông nghiệp Sức khỏe và đời sống của mọi người dân NHỮNG TÁC ĐỘNG DO BiẾN ĐỔI KHÍ HẬU 13
Tổn thất do thiên tai gây ra (đơn vị: tỷ USD) Tổn thất hàng năm do thiªn tai (đơn vị: triệu USD) 14
Nước biển dâng do BĐKH 10 tỉnh ở ĐBSCL chịu ảnh hưởng nặng nề nhất: Diện tích bị ngập nước nếu nước biển dâng cao 1m Tỉnh Tổng diện tích (km2) Diện tích bị ngập (km2) % bị ngập Bến Tre 2.257 1.131 50,1 Long An 4.389 2.169 49,4 Trà Vinh 2.234 1.021 45,7 Sóc Trăng 3.259 1.425 43,7 TP.HC Minh 2.003 862 43,0 Vĩnh Long 1.528 506 39,7 Bạc Liêu 2.475 962 38,9 Tiền Giang 2.397 783 32,7 Kiên Giang 6.224 1.757 28,2 Cần Thơ 3.062 758 24,7 Tổng cộng 29.827 11.474 39,6 15
Suy giảm tầng ôzôn (O3) v Vai trò của tầng ôzôn: Ngăn chặn các tia cực tím ảnh hưởng trực tiếp tới sự sống trên Trái Đất. v Ảnh hưởng của sự suy giảm tầng ôzôn: § Đe dọa sức khỏe của con người và các sinh vật - Phá hoại võng mạc, làm đục thuỷ tinh thể - Gây ung thư da - Tăng các bệnh về đường hô hấp - Làm suy yếu hệ miễn dịch § Đe dọa đời sống của thủy sinh vật: Biến đổi quá trình chuyển hoá năng lượng bằng quang hợp để tạo ra chất dinh dưỡng của của động thực vật thủy sinh § Nguyên nhân: - Do quá trình công nghiệp hoá, hiện đại hoá, sử dụng nhiều hoá chất huỷ hoại tầng ôzôn Economist Mar 5 2008 16
Suy giảm đa dạng sinh học p Trong gần 50 năm qua, diện tích rừng ngập mặn nước ta giảm gần 3/4. p Độ che phủ rừng năm 2005 đạt ở mức 37% diện tích tự nhiên và mục tiêu phấn đấu đến năm 2010 đạt ở mức 42%. p Chất lượng rừng ngày càng suy giảm. Rừng tự nhiên đầu nguồn và rừng ngập mặn vẫn tiếp tục bị tàn phá nghiêm trọng. Rừng giàu, rừng kín, rừng nguyên sinh chỉ còn 13% và rừng tái sinh chiếm tới 55% tổng diện tích rừng. p Nạn phá rừng, săn bắt động vật hoang dã p Suy giảm nguồn gen, loài và hệ sinh thái Sự thay đổi về diện tích rừng ngập mặn và diện tích đầm nuôi tôm ở Cà Mau từ năm 1983-1999 Nguồn: Báo cáo Hiện trạng môi trường Quốc gia năm 2005 17
Xói mòn, rửa trôi, bạc màu và thiếu nước làm giảm năng suất cây trồng, mùa màng thất bát Thâm canh, sử dụng quá mức tài nguyên đất, cơ cấu cây trồng không hợp lý è xói mòn đất, suy giảm độ màu mỡ è giảm năng suất cây trồng è Tiếp tục thâm canh è Tăng suy thoái đất è giảm năng suất 18
Môi trường suy thoái = nhiều thời gian và nỗ lực hơn để tìm kiếm chất đốt và để sản xuất lương thực/ thực phẩm I. Những nhận thức cơ bản về Môi trường 1.3. Biến đổi Môi trường: 3 dạng p Ô nhiễm môi trường p Suy thoái môi trường p Sự cố môi trường n Tai biến hoặc rủi ro trong hoạt động của con người hoặc biến đổi bất thường của thiên nhiên n Gây ô nhiễm, suy thoái môi trường nghiêm trọng è Tất cả các dạng biến đổi môi trường đều gây ra hậu quả xấu đối với con người và các thành phần môi trường è Các hậu quả đó đều là các CHI PHÍ KINH TẾ??? 19
v Nguyên nhân - Các tàu chở dầu va chạm hoặc bị vỡ - Đắm tàu hoặc rò rỉ - Giếng dầu phun trào - Ống dẫn dầu bị vỡ - Do thiên tai… Các tác động của sự cố tràn dầu Tác động sinh học Tác động môi trường Tác động địa chất Tác động đến ngành thuỷ sản Các tác động Tác động đến ngành Tác động kinh tế của sự du lịch và dịch vụ du cố tràn lịch dầu Tác động đến các ngành công nghiệp ven biển Tác động xã hội 20