Bài giảng Môi trường lao động và bệnh nghề nghiệp của TS.BS. Trương Sơn gồm có ba phần. Trong đó, phần 1 trình bày về môi trường lao động; phần 2 nói về bệnh nghề nghiệp; và phần 3 giới thiệu về cách phòng chống bệnh nghề nghiệp. Đây là những kiến thức mà các bạn chuyên ngành Y cần biết, mời các bạn tham khảo.
AMBIENT/
Chủ đề:
Nội dung Text: Bài giảng Môi trường lao động và bệnh nghề nghiệp - TS.BS. Trương Sơn
- TS.BS.TRƯƠNG SƠN
- A. KHÁI NIỆM:
Môi trường lao động là môi
trường nơi con người tiến hành
các hoạt động sản xuất và
phục vụ sản xuất
- I.Các yếu tố tác hại nghề nghiệp:
1. Định nghĩa:
-Yếu tố tác hại nghề nghiệp là những yếu
tố có trong quá trình sản xuất, điều kiện
nơi làm việc. Có ảnh hưởng xấu tới sức
khỏe người lao động.
- Tất cả các yếu tố, điều kiện tại nơi
làm việc của người lao động
Một số yếu tố cần được quan tâm:
Yếu tố vi khí hậu
Yếu tố vật lý
Yếu tố hoá học
Yếu tố sinh học
Bụi : hữu cơ, vô cơ, vi sinh …
Các yếu tố Ergonomie
Tâm sinh lý lao động
- a. Vi khí hậu:
Nơi sản xuất là tổng hợp: nhiệt
độ, độ ẩm, bức xạ nhiệt, vận tốc
không khí tại nơi làm việc
- Nhiệt độ:
+ Vi khí hậu nóng: nhiệt độ ≥ 320C (lao động nhẹ 340C,
lao động nặng 300C). Khi nhiệt độ cao hơn cho phép
sẽ ảnh hưởng: thần kinh trung ương (cảm giác mệt
mỏi, Kém nhạy cảm, nhức đầu, chóng mặt, buồn nôn,
say nóng, say nắng dẫn đến tử vong.
+ Vi khí hậu lạnh: dưới 180C, độ ẩm cao tốc độ gió lớn
dẫn đến giảm nhiệt độ cơ thể người lao động, rối loạn
thần kinh trung ương, gây co mạch cảm lạnh, viêm
tĩnh mạch, thấp khớp, viêm phế quản, viêm phổi, viêm
loét dạ dày…
- Bức xạ nhiệt:
Bức xạ nhiệt là các tia nhiệt phát ra từ nguồn các vật
nóng và được các vật thể nơi làm việc hấp thụ làm
nóng lên môi trường làm việc
Tốc độ gió:
Nơi làm việc lưu thông không khí kém dễ làm tích tụ
chất độc nơi làm việc
- Độ ẩm cao:
Thường gặp ở nơi có nhà xưởng thấp,
không thông thoáng hoặc các nghề như
chế biến thủy sản, đông lạnh…Độ ẩm
không khí cao làm độc chất dễ phân giải,
hòa tan làm cho niêm mạc đường hô hấp
để giữ lại chất độc. Ngoài ra còn làm mồ
hôi khó bốc hơi gây tăng thân nhiệt, mệt
mỏi
- b.Yếu tố vật lý:
Ánh sáng:
- Mỗi ngành nghề, cần có độ chiếu sáng khác nhau.
môi trường có độ chiếu sáng thấp, sẽ gây cảm giác mệt
mỏi, giảm thị lực dẫn đến cận thị, có thể loạn thị, thao
tác không chính xác, giảm năng xuất lao động, dễ gây
tai nạn lao động, giảm tuổi thọ nghề nghiệp.
-Môi trường có độ chiếu sáng quá cao: ảnh hưởng mắt
như gây chói mắt, tổn thương võng mạc, màng tiếp
hợp.
- Tiếng ồn:
- Do các loại máy móc thiết bị có công suất lớn phát ra.
Các máy móc sử dụng trong sản xuất công nghiệp,
nông nghiệp, các thiết bị có quá trình nghiền, đập, dệt,
gò, hàn, cán thép.
- Làm ảnh hưởng sức khỏe: tổn thương thính giác, gây
điếc nghề nghiệp, gây mệt mỏi, suy nhược thần kinh,
làm gia tăng nhịp tim, nhịp thở, huyết áp, khả năng tập
trung bị chi phối, dễ phát sinh bệnh tâm thần.
- Rung chuyển:
Nguyên nhân
- Sử dụng dụng cụ cầm tay, dụng cụ rung với tần số từ
250 đến 1500 lần/ phút, sự rung chuyển nhanh và dữ
dội làm tổn thương trực tiếp ở xương cổ tay.
- Công việc mài, đánh bóng, sử dụng máy cưa: rối loạn
mạch các ngón tay.
- Điện từ trường:
Gây tác hại lên sức khỏe, ảnh hưởng lên hệ thần kinh,
huyết áp và tim mạch.
Áp suất:
Những người thợ lặn thường xuyên gặp tình trạng thay
đổi áp suất nên có khả năng bị tổn thương tiền đình,
thủng màng nhỉ và các sinh hóa huyết học…
- Ảnh hưởng đến sức khỏe:
- Hư khớp khuỷu tay, cử động khớp khuỷu tay khó
khăn nhưng không đau
- Hư khớp cổ tay: hóa mềm xương, kèm chứng đau
nhức và hạn chế cử động
- Rối loạn vận mạch: cảm giác ngón tay chết, tái nhợt
lạnh. Khi cơn kịch phát đã qua, ngón tay trở nên
nóng, xanh tím
- Tổn thương thần kinh, cơ: teo cơ do cơ không cử
động theo nhịp điệu của nó mà luôn trong tình trạng
co liên tục.
- c. Yếu tố hóa học
Nguồn phát sinh:
- Các kim loại độc như: kẽm đồng, chì, asen,… phát
sinh từ quá trình nấu, luyện, đúc kim loại.
- Các dung môi hữu cơ phát sinh từ các cơ sở in, sản
xuất và sử dụng sơn, sản xuất giầy dép.
- Hóa chất trừ sâu diệt cỏ phát sinh từ các cơ sở đóng
chai, bao gói sản phẩm hóa chất trừ sâu.
- Ảnh hưởng của hóa chất đến sức khỏe:
- Nhiễm độc cấp tính: tai nạn lao động, xảy ra trong điều kiện bất
ngờ, do một nồng độ lớn chất độc xâm nhập.
- Nhiễm độc bán cấp tiến triển chậm hơn nhiễm độc cấp tính, do
một nồng độ hóa chất nhỏ hơn xâm nhập vào cơ thể kéo dài
trong thời gian từ vài giờ đến vài ngày.
- Nhiễm độc mãn tính, do hóa chất xâm nhập vào cơ thể với liều
lượng nhỏ trong một thời gian dài hàng tháng, hàng năm gây
cho cơ thể, lúc đầu rối loạn sinh lý, sau đó các triệu chứng lâm
sàng lần lượt xuất hiện, không cùng một lúc. Cơ chế của nhiễm
độc mãn tính là chất độc xâm nhập vào cơ thể liên tục, gây tác
hại từ từ, hoặc khu trú ở các bộ phận cơ thể và tích tụ dần, sau
một thời gian sẽ tác động lên các cơ quan hoặc toàn thân.
- d.Yếu tố vi sinh vật
Nguồn phát sinh
- Các vi sinh vật: mầm bệnh có thể gây bệnh cho người
tiếp xúc, ảnh hưởng đến sức khỏe người lao động.
- Nguồn sinh ra các sinh vật gây bệnh trong môi trường
có thể từ các chất thải tiết như đờm, phân, nước tiểu…
của người ốm hoặc người khỏe mang mầm bệnh , có
thể từ súc vật như chó, mèo, chuột, bọ…thậm chí từ
các chế phẩm của chúng như: thịt tươi, da, lông
thú….nguyên vật liệu.
- Đường truyền nhiễm: qua 3 đường
- Đường hô hấp: truyền trực tiếp từ người tới người, ngẫu nhiên
như bệnh cúm, lao, bạch hầu…Hay do hít phải bụi trong đó có
nước bọt người mang mầm bệnh bắn vào không khí.
- Đường tiêu hóa: do ăn hoặc uống thức ăn ô nhiễm.
- Đường da niêm: do vật bén nhọn, vết thương, côn trùng.
Người nhiễm mầm bệnh do tiếp xúc trong nghề nghiệp như
ngành y tế, thú y, chăn nuôi, chế biến các sản phẩm nông
nghiệp. Hoặc do nghề nghiệp buộc phải tiếp xúc: các bộ y tế
với các bệnh lây lan truyền nhiễm; các công nhân nông trại,
công nhân cống rãnh dễ mắc bệnh truyền từ súc vật sang
người.
- f. Bụi
Khái niệm: Bụi bao gồm các hạt rắn, nhỏ có kích thước dưới 10
m. Trong đó đáng lưu ý là bụi hô hấp có kích thước dưới 5 m
gây ra các bệnh phổi nghề nghiệp.
Tác hại của bụi:
- Các bệnh đường hô hấp: viêm họng, mũi, khí quản.
- Dị ứng và những đáp ứng nhạy cảm khác: nhiều bụi thực vật
như bã mía, bông, bột gạo, đay, chè, thuốc lá, gỗ là những
chất dị ứng do hít phải có thể gây hen, mẫn sốt rơm hoặc ban
mề đay.
- Gây ung thư: Chất phóng xạ, asen và hợp chất của asen, các
sợi amiăng…
Thêm vào BST
Báo xấu
Download
Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ
