Bài giảng Ngữ văn 10 tuần 31 bài: Văn bản văn học

Chia sẻ: Phung Tuyet | Ngày: | Loại File: PPT | Số trang:34

Thêm vào BST

Báo xấu

163
lượt xem 15
download

Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Văn bản văn học đi sâu phản ánh hiện thực khách quan, khám phá thế giới tình cảm, tư tưởng, thoả mãn nhu cầu thẩm mĩ của con người. Mời quý thầy cô cùng tham khảo 12 bài giảng ngữ văn 10 chọn lọc về: Văn bản văn học. Chúc quý thầy cô có tiết dạy thật tốt.

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: Bài giảng Ngữ văn 10 tuần 31 bài: Văn bản văn học

BÀI GIẢNG NGỮ VĂN LỚP 10
1/ Văn bản văn học có phạm vi phản ánh khác với văn bản khoa học, báo chí, chính trị… như thế nào? 2/ Nêu nội dung phản ánh của đoạn trích “Trao duyên” (trích “Truyện Kiều”, Nguyễn Du)?
1. Văn bản văn học (VBVH) đi sâu phản ánh hiện thực khách quan và khám phá thế giới tình cảm, tư tưởng nhằm thỏa mãn nhu cầu thẩm mỹ của con người Ví dụ: Đoạn trích “Trao duyên” là tâm trạng đau đớn, xót xa đầy bi kịch của Thúy Kiều khi buộc phải hy sinh chữ tình để làm tròn chữ hiếu, đành trao duyên lại cho em.
Viết về sự biến đổi của đất trời lúc sang thu, nhà thơ Hữu Thỉnh viết: “Sương chùng chình qua ngõ Hình như thu đã về Sông được lúc dềnh dàng Chim bắt đầu vội vã Có đám mây mùa hạ Vắt nửa mình sang thu” (Sang thu) Có nhận xét gì về ngôn ngữ được sử dụng trong đoạn thơ trên?
Nhận xét Ngôn từ trong đoạn thơ là ngôn từ nghệ thuật: có sự chọn lọc, trau chuốt, hình ảnh thơ giàu sức biểu cảm, các từ láy được sử dụng dày đặc có tính tạo hình cao Thể hiện vẻ đẹp của đất trời lúc sang thu và cảm xúc của nhà thơ.
2. VBVH được xây dựng bằng ngôn từ nghệ thuật, có tính hình tượng, có tính thẩm mỹ cao do được trau chuốt, được gọt giũa, được chọn lọc; sử dụng nhiều phép tu từ, thường hàm súc, gợi nhiều liên tưởng, tưởng tượng
- Gọi tên thể loại cho các tác phẩm sau: 1- Đại cáo bình Ngô (Nguyễn Trãi) 2- Phú sông Bạch Đằng (Trương Hán Siêu) 3- Cảnh ngày hè (Nguyễn Trãi) 4- Tam quốc diễn nghĩa (La Quán Trung) - Giữa các thể loại đó có đặc điểm riêng để phân biệt không?
1- Đại cáo bình Ngô (Nguyễn Trãi): Cáo 2- Phú sông Bạch Đằng (Trương Hán Siêu): Phú cổ thể 3- Cảnh ngày hè (Nguyễn Trãi): Thơ thất ngôn xen lục ngôn 4- Tam quốc diễn nghĩa (La Quán Trung): Tiểu thuyết chương hồi
3. Mỗi VBVH thuộc về một thể loại nhất định, phải theo những quy ước, cách thức riêng của thể loại đó
Tiêu - Văn bản văn học phản ánh hiện thực khách quan, khám phá thế ba chí giới tình cảm, tư tưởng, thoả mãn tiêu chủ nhu cầu thẩm mĩ của con người. chí yếu - Ngôn từ của văn bản văn học là không của ngôn từ nghệ thuật, có hình tượng, thể có tính thẩm mĩ cao; sử dụng nhiều văn biện pháp tu từ, thường hàm súc, thiếu bản gợi liên tưởng, tưởng tượng. của VB văn - Mỗi văn bản đều thuộc về một thể loại nhất định tuân theo những VH học quy ước, cách thức của thể loại đó.
II. CẤU TRÚC CỦA VBVH
1. Tầng ngôn từ - Từ ngữ âm đến ngữ nghĩa * Ví dụ : SGK Chú bé loắt choắt Nhịp thơ nhanh, sử dụng các Cái xắc xinh xinh từ láy liên tiếp Cái chân thoăn thoắt  gợi sự nhanh nhẹn, Cái đầu nghênh nghênh. tươi trẻ. Để hiểu một tác phẩm văn học, cần hiểu được nghĩa của từ, từ nghĩa đen đến nghĩa bóng, nghĩa tường minh đến nghĩa hàm ẩn Tầng ngôn từ là bước thứ nhất cần vượt qua để đi vào chiều sâu văn bản
Hình tượng nhân vật Thúy Kiều được Nguyễn Du xây dựng như thế nào (ngoại hình, tài năng, tâm trạng…)?
Hình tượng Thúy Kiều được kết dệt nên bởi những hình ảnh về: - Ngoại hình: Làn thu thủy nét xuân sơn Hoa ghen thua thắm liễu hờn kém xanh… - Tài năng: Cung thương làu bậc ngũ âm Nghề riêng ăn đứt hồ cầm một trương… - Tâm trạng: Khi tỉnh rượu lúc tàn canh Giật mình mình lại thương mình xót xa… Nguyễn du đã xây dựng hình tượng một nhân vật tài sắc vẹn toàn nhưng số phận hẩm hiu, nhiều nỗi gian truân…
2. Tầng hình tượng • Khái niệm: Hình tượng nghệ thuật là các khách thể đời sống được nghệ sĩ tái hiện bằng tưởng tượng, sáng tạo trong những sáng tạo nghệ thuật. Đó có thể là một đồ vật, một phong cảnh thiên nhiên hay một sự kiện xã hội được cảm nhận. Nhưng nói đến hình tượng nghệ thuật người ta thường nói đến hình tượng con người. • Hình tượng được sáng tạo nhờ những chi tiết, cốt truyện, nhân vật, hoàn cảnh, tâm trạng, tùy quy mô văn bản, tùy thể loại mà có sự khác nhau.
3. TẦNG HÀM NGHĨA
Trong đầm gì đẹp bằng sen Lá xanh bông trắng lại chen nhị vàng Nhị vàng bông trắng lá xanh Gần bùn mà chẳng hôi tanh mùi bùn Cho biết đằng sau những thông tin về nơi sinh sống, đặc điểm cấu tạo của loài hoa sen, tác giả dân gian còn muốn gửi gắm điều gì đến người đọc?
+ Ngợi ca vẻ đẹp của loài hoa bình dị mà thanh cao. + Ngợi ca phẩm chất trong sạch của người lao động Việt Nam.
Từ ví dụ trên, cho biết thế nào là tầng hàm nghĩa của VBVH?