Bài giảng Ngữ văn lớp 12: Thực hành Chữa lỗi lập luận trong văn nghị luận - Trường THPT Bình Chánh

Chia sẻ: _ _ | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:18

Thêm vào BST

Báo xấu

16
lượt xem 3
download

Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Bài giảng "Ngữ văn lớp 12: Thực hành Chữa lỗi lập luận trong văn nghị luận" hnhằm giúp học sinh phát hiện và sữa chữa các lỗi lập luận trong bài văn nghị luận. Có khả năng chủ động tạo các lập luận chặt chẽ, sắc sảo. Mời quý thầy cô và các em cùng tham khảo bài giảng tại đây

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: Bài giảng Ngữ văn lớp 12: Thực hành Chữa lỗi lập luận trong văn nghị luận - Trường THPT Bình Chánh

TRƯỜNG THPT BÌNH CHÁNH TỔ NGỮ VĂN THỰC HÀNH CHỮA LỖI LẬP LUẬN TRONG VĂN NGHỊ LUẬN www.themegallery.com
VD: H×nh ¶nh ngưêi bµ trong th¬ NguyÔn Duy lµ ®iÓn h×nh vÒ h×nh ¶nh ngưêi phô n÷ ViÖt Nam nãi chung. T¶o tÇn lam lò “v¸y nhuém bïn, ¸o nhuém n©u bèn mïa”. GiÇu t×nh thư¬ng yªu, víi g¸nh nÆng gia ®×nh vÉn ©m thÇm b×nh th¶n ®i qua gian khæ ®ãi kÐm vµ c¶ chiÕn tranh.
I.Ph¸t hiÖn ph©n tÝch vµ söa l¹i c¸c lçi lËp luËn trong ®o¹n v¨n sau: a. Gi¸ trÞ quan träng nhÊt cña v¨n häc d©n gian lµ gi¸ trÞ nhËn thøc. V¨n häc d©n gian chøa ®ùng mét lưîng kiÕn thøc khæng lå, phong phó vÒ tù nhiªn vµ ®êi sèng x· héi. Nh÷ng c©u tôc ng÷, ca dao võa cung cÊp cho chóng ta nh÷ng hiÓu biÕt, nh÷ng kinh nghiÖm sèng, võa t¸c ®éng m¹nh mÏ ®Õn t©m hån con ngưêi. VÝ dô nh c©u: “ Chuån chuån bay thÊp th× ma – bay cao th× n¾ng, bay võa th× r©m” lµ mét c¸ch dù b¸o thêi tiÕt cña nh©n d©n ta. Lçi: LuËn cø chưa ®ñ lµm râ cho luËn ®iÓm.
Söa: Gi¸ trÞ quan träng nhÊt cña v¨n häc d©n gian lµ gi¸ trÞ nhËn thøc. V¨n häc d©n gian chøa ®ùng mét lưîng kiÕn thøc khæng lå, phong phó vÒ tù nhiªn vµ ®êi sèng x· héi. TruyÖn cæ tÝch gióp chóng ta hiÓu cuéc ®Êu tranh kh«ng khoan nhưîng gi÷a c¸i thiÖn vµ c¸i ¸c, t©m hån hưíng thiÖn cña nh©n d©n.Ca dao d©n ca båi dưìng t×nh yªu quª hư¬ng ®Êt níc, gia ®×nh “Anh ®i anh nhí quª nhµ -Nhí canh rau muèng, nhí cµ dÇm tư¬ng”. Tôc ng÷ l¹i phæ biÕn nh÷ng kinh nghiÖm qua ph¸n ®o¸n tõ thùc tiÔn “Chuån chuån bay thÊp th× ma – bay cao th× n¾ng, bay võa th× r©m”.
b. Trong bµi th¬ “ViÖt B¾c”, thÓ th¬ lôc b¸t ®· ph¸t huy ®ưîc thÕ m¹nh râ rÖt. TÝnh d©n téc cña bµi “ViÖt B¾c” trưíc hÕt biÓu hiÖn ë thÓ th¬. Nh÷ng c©u th¬ lôc b¸t uyÓn chuyÓn, nhÞp nhµng, c©n ®èi phï hîp víi giäng t©m t×nh ngät ngµo, da diÕt. TÝnh d©n téc ë “ViÖt B¾c” cßn biÓu hiÖn ë ®Ò tµi, c¶m høng chñ ®¹o: bµi th¬ ®Ò cËp ®Õn vÊn ®Ò träng ®¹i cña d©n téc, béc lé niÒm tù hµo, niÒm vui chiÕn th¾ng cña c¶ d©n téc sau chÝn n¨m kh¸ng chiÕn trưêng k×. §ång thêi nh÷ng h×nh ¶nh, chÊt liÖu ®ưîc sö dông trong bµi th¬ còng mang ®Ëm nÐt truyÒn thèng, gÇn gòi víi c¸ch c¶m, c¸ch nghÜ cña d©n téc: “ChiÕu Nga S¬n, g¹ch B¸t Trµng – V¶i t¬ Nam §Þnh, lôa hµng Hµ §«ng…”
Lçi: - LuËn ®iÓm cha phï hîp víi luËn cø. Söa: Trong bµi th¬ “ViÖt B¾c”, tÝnh d©n téc lµ mét trong nh÷ng nÐt nghÖ thuËt ®éc ®¸o. TÝnh d©n téc cña bµi “ViÖt B¾c” trưíc hÕt biÓu hiÖn ë thÓ th¬. Nh÷ng c©u th¬ lôc b¸t uyÓn chuyÓn, nhÞp nhµng, c©n ®èi phï hîp víi giäng t©m t×nh ngät ngµo, da diÕt. TÝnh d©n téc ë “ViÖt B¾c” cßn biÓu hiÖn ë ®Ò tµi, c¶m høng chñ ®¹o: bµi th¬ ®Ò cËp ®Õn vÊn ®Ò träng ®¹i cña d©n téc, béc lé niÒm tù hµo, niÒm vui chiÕn th¾ng cña c¶ d©n téc sau chÝn n¨m kh¸ng chiÕn trêng k×. §ång thêi nh÷ng h×nh ¶nh, chÊt liÖu ®îc sö dông trong bµi th¬ còng mang ®Ëm nÐt truyÒn thèng, gÇn gòi víi c¸ch c¶m, c¸ch nghÜ cña d©n téc: “ChiÕu Nga S¬n, g¹ch B¸t Trµng – V¶i t¬ Nam §Þnh, lôa hµng Hµ §«ng…”
c. NÕu ai ®· tõng ra biÓn th× h¼n ph¶i c¶m nhËn vÎ ®Ñp k× diÖu vµ søc m¹nh kh«n lưêng cña nh÷ng con sãng biÓn miªn man vç bê. Nh÷ng con sãng lu«n biÕn ®æi kh«n lêng, lóc th× ªm ¶, dÞu dµng, lóc l¹i s«i sôc, d÷ déi. Vµ nh÷ng con sãng Êy dêng nh kh«ng biÕt mÖt. Sãng tõ ®©u ®Õn vµ ®i ®©u, vÒ ®©u? ChÝnh v× thÕ, Xu©n Quúnh ®· vÝ t×nh yªu cña m×nh như nh÷ng con sãng “D÷ déi vµ dÞu ªm – ån µo vµ lÆng lÏ”. ChÝnh Xu©n Quúnh ®· ho¸ th©n vµo nh÷ng con sãng ®Ó nãi lªn t×nh yªu cña m×nh.
Lçi: - LuËn ®iÓm cha râ rµng. - LuËn cø lan man, d«ng dµi. Söa: Sãng tõ ®©u ®Õn vµ sãng ®i ®©u vÒ ®©u? Xu©n Quúnh như ho¸ th©n vµo sãng ®Ó tù béc lé t×nh yªu cña m×nh. §ã lµ nh÷ng cung bËc c¶m xóc tha thiÕt m·nh liÖt, nh÷ng ®am mª ch¸y báng r¹o rùc trong lßng: “Con sãng díi lßng s©u Con sãng trªn mÆt níc ¤i ! Con sãng nhí bê Ngµy ®ªm kh«ng ngñ ®îc Lßng em nhí ®Õn anh C¶ trong m¬ cßn thøc”.
d. Lßng thư¬ng nưgêi cña NguyÔn Du bao trïm lªn tßan bé t¸c phÈm TruyÖn KiÒu. §o¹n trÝch nµo trong s¸ch gi¸o khoa «ng còng n©ng cao phÈm gi¸ con ngưêi. KiÒu thư¬ng cha bÞ ®ßn mµ ph¶i b¸n m×nh. §iÒu nµy khiÕn chóng ta thÊy râ h¬n cuéc sèng hång nhan cña KiÒu. ¤ng thư¬ng xãt KiÒu v× KiÒu chÞu bao nhiªu tai ho¹. Ta cµng hiÓu thÕ nµo lµ hång nhan b¹c mÖnh.
Lçi: - LuËn cø thiÕu l«gic kh«ng ¨n nhËp víi luËn ®iÓm. Söa: Lßng thu¬ng ngưêi cña NguyÔn Du bao trïm lªn toµn bé t¸c phÈm “TruyÖn KiÒu”. §o¹n trÝch nµo cña truyÖn còng ®Òu thÓ hiÖn tÊm lßng Êy cña NguyÔn Du. ¤ng thư¬ng nµng KiÒu ph¶i b¸n m×nh chuéc téi cho cha vµ em. ¤ng xãt xa khi KiÒu ph¶i “ Thanh y hai lưît, thanh l©u hai lÇn”. ¤ng c¶m th«ng chia sÎ víi KiÒu. Ta cµng hiÓu v× sao “TruyÖn KiÒu” ®¹t tíi ®Ønh cao cña chñ nghÜa nh©n ®¹o.
e. Tõ chç lµ con quû d÷ cña lµng Vò §¹i, ChÝ PhÌo ®· khao kh¸t ®ưîc trë l¹i lµm ngêi. ChÝnh b¸t ch¸o hµnh cña ThÞ Në ®· ®¸nh thøc nh÷ng ưíc m¬ tưëng ®· chÕt trong h¾n. H¾n kh«ng thÌm rưîu n÷a mµ thÌm ®ưîc lµm ngưêi lư¬ng thiÖn. Như- ng råi c¸i ưíc m¬ nhá bÐ Êy còng kh«ng thÓ thùc hiÖn ®ưîc. V× rèt cuéc, ®Õn mét ngưêi xÊu xÝ dë h¬i như ThÞ Në còng kh«ng chÊp nhËn h¾n n÷a.
Lçi: - LuËn cø cã chç chưa x¸c ®¸ng, chưa phï hîp víi b¶n chÊt vÊn ®Ò. - Nguyªn nh©n v× ngưêi viÕt chưa hiÓu ®óng b¶n chÊt bi kÞch bÞ cù tuyÖt lµm ngưêi cña ChÝ PhÌo.
Söa: Tõ chç lµ con quû d÷ cu¶ lµng Vò §¹i, ChÝ PhÌo ®· khao kh¸t ®ưîc trë l¹i lµm ngưêi. ChÝnh b¸t ch¸o hµnh cña ThÞ Në ®· ®¸nh thøc nh÷ng ưíc m¬ tưëng ®· chÕt trong h¾n. H¾n kh«ng thÌm rưîu n÷a mµ thÌm ®ưîc lµm ngêi lư¬ng thiÖn. Nhưng råi c¸i ưíc m¬ nhá bÐ Êy còng kh«ng thÓ thùc hiÖn ®ưîc. V× nh÷ng ®Þnh kiÕn cña x· héi. §¹i diÖn lµ bµ c« ThÞ Në, Bµ ®· cÊm c« ch¸u g¸i cña bµ kh«ng ®îc lÊy ChÝ PhÌo. Nhưng ®ã chØ lµ nguyªn nh©n gi¸n tiÕp, nguyªn nh©n trùc tiÕp chÝnh lµ giai cÊp phong kiÕn thèng trÞ ®· kh«ng cho ChÝ PhÌo ®ưîc sèng cuéc ®êi cña mét con ngưêi.
g. ChÝnh v× ra ®êi tõ rÊt sím nªn v¨n häc d©n gian cã gi¸ trÞ b¶o tån vµ nu«i dưìng t©m hån nh©n d©n. C¸c t¸c phÈm v¨n häc d©n gian ®Òu hưíng con ngêi tíi c¸i “ch©n, thiÖn, mÜ”.Kh«ng mét ai lµ kh«ng biÕt ®Õn truyÖn cæ tÝch TÊm C¸m. Cuéc ®Êu tranh cña c« TÊm víi mÑ con C¸m còng chÝnh lµ cuéc ®Êu tranh gi÷a c¸i thiÖn vµ c¸i ¸c. Vµ tÊt nhiªn chiÕn th¾ng sÏ thuéc vÒ c¸i thiÖn. v¨n häc d©n gian cßn lµ kho tµng vÒ nghÖ thuËt: “ Th©n em nh tr¸i bÇn tr«i Giã dËp sãng dåi biÕt tÊp vµo ®©u”. Víi phÐp so s¸nh ®Æc s¾c, c©u ca dao lµ lêi h¸t vÒ th©n phËn Ðo le, khæ cùc cña ngưêi phô n÷ trong x· héi xa. Víi nh÷ng gi¸ trÞ Êy v¨n häc d©n gian lµ bé phËn cña v¨n häc ViÖt Nam vµ lµ nÒn t¶ng cña v¨n häc viÕt.
Lçi: - LuËn cø chưa râ rµng chưa ®ñ lµm râ cho luËn ®iÓm. - LuËn ®iÓm chång chÐo khã triÓn khai.
Söa: V¨n häc d©n gian cã gi¸ trÞ nu«i dưìng t©m hån con ngưêi. C¸c t¸c phÈm cña v¨n häc d©n gian ®Òu hưíng con ngưêi tíi c¸i “ch©n, thiÖn, mÜ”. C« TÊm ph¶i chÕt ®i sèng laÞ nhiÒu lÇn ®Ó cuèi cïng trë l¹i lµm ngưêi, giÕt kÎ thï, giµnh l¹i h¹nh phóc. Th¹ch Sanh còng lµ hiÖn th©n cña ngưêi lao ®éng giái, dòng c¶m vµ ch©n thËt, bÞ mÑ con Lý Th«ng gian tham ®éc ¸c ®¸nh lõa, nhưng cuèi cïng chµng vÉn ®ưîc lµm phß m·, nèi ng«i vua. Nh÷ng c©u ca dao ru hån ta b»ng t×nh yªu quª hư¬ng ®Êt nưíc vµ g¾n bã víi con ngưêi, biÕt ¬n tæ tiªn, «ng cha, biÕt rÌn m×nh gãp phÇn nu«i dưìng t©m hån con ngưêi.
V¨n häc d©n gian cßn tiªu biÓu cho nhiÒu phong c¸ch nghÖ thuËt, ®Æt nÒn mãng cho v¨n häc viÕt. Nhµ v¨n häc g× ë truyÖn cæ tÝch, nhµ th¬ häc g× ë ca dao. Ph¶i ch¨ng ®ã lµ häc vÒ cèt truyÖn, bè côc truyÖn, nh÷ng t×nh tiÕt, sù kiÖn, t×nh huèng g©y cho ngêi ®äc ngêi nghe sù høng thó. C¸ch so s¸nh Èn dô, nh©n ho¸…cña ca dao lµ nh÷ng bµi häc s¸ng gi¸ cho nh÷ng nhµ th¬ vµ c¶ víi ai “Trãt nî v× th¬ ph¶i chuèt lêi”.
II.KÕt LuËn: - C¸c lçi thưêng gÆp ë luËn ®iÓm: + LuËn ®iÓm cha phï hîp víi luËn cø.(Néi dung nªu ra chưa phï hîp víi lÝ lÏ vµ dÉn chøng). + Kh«ng nªu ®ưîc luËn ®iÓm cÇn tr×nh bµy. + LuËn ®iÓm chång chÐo. - C¸c lçi thưêng gÆp ë luËn cø: + LuËn cø chưa ®ñ lµm râ cho luËn ®iÓm. + luËn cø lan man xa rêi vÊn ®Ò. + LuËn cø thiÕu lo gic, kh«ng x©u chuçi víi nhau, chưa triÓn khai ®óng luËn ®iÓm.