Bài giảng Nguyên lý kế toán (Lê Thị Minh Châu) - Chương 6 Tài khoản và ghi sổ kép

Chia sẻ: Fvdx Fvdx | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:14

Thêm vào BST

Báo xấu

97
lượt xem 2
download

Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Chương 6 Tài khoản và ghi sổ kép nhằm giải thích tính chất và kết cấu của tài khoản kế toán, áp dụng nguyên tắc ghi sổ kép để xác định ghi nhận ảnh hưởng của nghiệp vụ kinh tế phát sinh.

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: Bài giảng Nguyên lý kế toán (Lê Thị Minh Châu) - Chương 6 Tài khoản và ghi sổ kép

TRƯ NG IH CM TPHCM M c tiêu • Sau khi nghiên c u xong chương này, b n có Chương 3 th : – Gi i thích tính ch t và k t c u c a tài kho n k TÀI KHO N và GHI S KÉP toán; – Áp d ng nguyên t c ghi s kép đ xác đ nh và ghi nh n nh hư ng c a các nghi p v kinh t phát GV: Lê Th Minh Châu sinh vào các tài kho n k toán; Tp. HCM, tháng 11 năm 2013 – Xác l p và nh n bi t m i quan h gi a tài kho n t ng h p và tài kho n chi ti t; – L p và s d ng b ng cân đ i tài kho n. 2 N i dung TÀI KHO N K TOÁN • Tài kho n k toán • Nh c l i m t s khái ni m • Ghi s kép • Đ nh nghĩa tài kho n • V n d ng tài kho n k toán và ghi s kép • Phân lo i tài kho n đ ghi nh n nghi p v kinh t phát sinh 3 4 1
Nh c l i m t s khái ni m Nh c l i m t s khái ni m Tài s n = N ph i tr + VCSH N ph i tr N ph i tr Tài Tài s n V n ch s s n V n ch s Phương trình k toán ph n nh các đ i tư ng h u h u k toán và quan h gi a các đ i tư ng k toán Th i i m 1/1 Th i i m 31/12 5 6 Đ nh nghĩa tài kho n K t c u tài kho n • Tài kho n k toán là vi c phân lo i đ i tư ng • Các thông tin cơ b n k toán đ t ch c ph n nh và ki m tra m t – Tình tr ng c a đ i tư ng k toán đ u kỳ k toán cách thư ng xuyên, liên t c, có h th ng tình dư i d ng s ti n, thư ng g i là s dư đ u kỳ. hình và s v n đ ng bi n đ i c a t ng đ i – Các nghi p v làm đ i tư ng k toán gia tăng hay tư ng. gi m đi, chi ti t theo n i dung giao d ch, ngày tháng và s ti n, thư ng g i là s phát sinh trong kỳ. • Thí d : – Tình tr ng c a đ i tư ng k toán cu i kỳ k toán – Tài kho n Ti n m t dư i d ng s ti n, thư ng g i là s dư cu i kỳ. – Tài kho n Hàng hóa – Tài kho n Ph i tr ngư i bán… 7 8 2
K t c u tài kho n Keát caáu cuûa taøi khoaûn keá toaùn TAØI KHOAÛN: ... • Các thông tin khác Chöùng töø Dieãn giaûi TK ñoái Soá tieàn – Ngày và s hi u ch ng t S Ngày öùng Nôï Coù Soá dö ñaàu kyø: – Di n gi i n i dung nghi p v Phaùt sinh trong kyø: – Tài kho n đ i ng … … … … Coäng phaùt sinh: Soá dö cuoái kyø: 9 Tài kho n Ti n m t Tháng 01/201x Tài kho n ch T Ch ng t TK S ti n TK Ti n M t DI N GI I đ i S Ngày ng N Có N Có S dư ngày 1/1/201x: 10.000.000 D. 10.000.000 PT01 03/01 Rút ti n g i NH nh p qu TGNH 25.000.000 (TGNH) 25.000.000 PC01 05/01 Chi tr lương PTNV 20.000.000 20.000.000 (PTNV) PC02 18/01 Chi t m ng cho NV TƯ 8.000.000 8.000.000 (T m ng) PT02 25/01 Khách hàng tr n PTKH 22.000.000 (PTKH) 22.000.000 PC03 28/01 N p ti n ngân hàng TGNH 24.000.000 C ng phát sinh 47.000.000 52.000.000 24.000.000 (TGNH) S dư ngày 31/01/201x 5.000.000 47.000.000 52.000.000 D. 5.000.000 11 12 3
K t c u tài kho n Phân lo i tài kho n • Bên N : C t bên tay trái c a TK • TK tài s n • Bên Có: C t bên tay ph i c a TK • TK N ph i tr • TK V n ch s h u ó là quy ư c T i sao g i là (d ch t debit bên N ? Bên và credit) Có? 13 14 Quy t c ghi N - Có trên TK Thí d 1: TK Tài s n Soá dö tieàn gôûi ngaân haøng cuûa DN ngaøy 30/4/20x1: 86.000.000ñ. 1. GB Nôï 381ngaøy 5/5: Ruùt TGNH veà quyõ tieàn maët: 16.000.000ñ. TS = NPT + VCSH 2. GB Coù 024 ngaøy 8/5: Khaùch haøng thanh toaùn baèng chuyeån khoaûn: 45.000.000ñ. 3. GB Coù 236 ngaøy 14/5: Thu tieàn baùn haøng baèng chuyeån khoaûn: N Tài s n Có N Ngu n v n Có 165.000.000ñ. SD K SD K 4. GB Nôï 374 ngaøy 20/5: Chuyeån khoaûn thanh toaùn cho ngöôøi baùn: SPS SPS 132.000.000ñ SPS SPS Tăng Gi m Gi m Tăng 5. GB Nôï 428 ngaøy 25/5: Ruùt tieàn gôûi ngaân haøng thanh toaùn nôï vay ngaén haïn: 75.000.000ñ. SDCK SDCK 6. GB Nôï 532 ngaøy 29/5: Noäp thueá baèng chuyeån khoaûn: 12.000.000ñ. Yeâu caàu: phaûn aûnh vaøo TK “Tieàn gôûi ngaân haøng” 15 16 4
TAØI KHOAÛN: Ti n g i NH Thí d 2: TK N ph i tr (ñvt:1.000ñ) Soá nôï phaûi traû cho ngöôøi baùn ñeán ngaøy 30/06/20x1 laø 56.000.000ñ (trong ñoù, Chöùng töø Taøi khoaûn ñoái Soá tieàn phaûi traû ngöôøi baùn A: 36.000.000 ñ; phaûi traû ngöôøi baùn C: 20.000.000 ñ). Dieãn giaûi Soá Ngaøy öùng Nôï Coù Caùc NVKT phaùt sinh trong thaùng 7/20x1: SD ngaøy 1/5/20x1 86.000 1. Mua 1 TSCÑ höõu hình chöa thanh toaùn cho ngöôøi baùn Y, giaù 100.000.000ñ. 381 5/5 Rut TGNH TM 16.000 2. Mua haøng hoaù nhaäp kho chöa thanh toaùn tieàn cho ngöôøi baùn C: 52.000.000ñ. 124 8/5 KH thanh toan Pthu KH 45.000 3. Mua vaät lieäu nhaäp kho chöa thanh toaùn tieàn cho ngöôøi baùn B: 12.600.000ñ 236 14/5 Thu tien ban hang Doanh thu 165.000 4 - Ruùt tieàn gôûi ngaân haøng: - Thanh toaùn cho ngöôøi baùn A: 20.000.000ñ. - Thanh toaùn cho ngöôøi baùn C: 60.000.000ñ. - Traû tröôùc tieàn cho ngöôøi baùn D: 25.000.000ñ. 5 - Vay daøi haïn ngaân haøng ñeå thanh toaùn cho ngöôøi baùn Y moät nöûa soá tieàn mua Coäng phaùt sinh TSCÑ ôû nghieäp vuï 1. Soá dö 31/5/20x1 Yeâu caàu: phaûn aûnh vaøo TK“Phaûi traû cho ngöôøi baùn” 17 18 TAØI KHOAÛN: …Ptr NB……………………………………………… Chöùng töø (ñvt:1.000ñ) Soá tieàn Tài kho n và b ng cân đ i k toán Taøi khoaûn ñoái Dieãn giaûi Soá Ngaøy öùng Nôï Coù SD ngaøy ……………. 56.000 1 Mua TSC chưa TSC TK Taøi saûn TK Nguoàn voán BAÛNG CAÂN ÑOÁI KEÁ TOAÙN TT SDÑK SDÑK Taøi saûn Nguoàn Giaûm Taêng Taêng Giaûm voán SDCK SDCK Coäng phaùt sinh 155.000 164.600 SDCK= SDÑK + PS Nôï- PS Coù SDCK = SDÑK + PS Coù - PS Nôï 4 Soá dö ngaøy……………… 65,6 19 20 5
H qu c a k t c u tài kho n Bài t p th c hành 1 • Công ty X có tài s n và ngu n v n t i TAØI SAÛN = NÔÏ PHAÛI TRAÛ + VOÁN CHUÛ SÔÛ HÖÕU ngày 31/5/20x3 như sau (đvt: trđ): – Ti n m t: 100 – Ph i thu KH: 100 – Hàng hóa: 200 TOÅNG SOÁ DÖ NÔÏ TOÅNG SOÁ DÖ COÙ = – Vay: 50 CAÙC TAØI KHOAÛN CAÙC TAØI KHOAÛN – Ph i tr ngư i bán: 100 – V n ch s h u: 250 21 22 Bài t p th c hành Bài t p th c hành 1 (tt) • Trong tháng 6/20x3, công ty th c hi n • Yêu c u các nghi p v sau: – L p B ng CĐKT t i ngày 31/5/20x3; – V sơ đ tài kho n ch T và ghi s dư đ u tháng 6/20x3; 1. Mua TSCĐ 300 chưa tr ti n ngư i bán – Ghi nh n nh hư ng c a các nghi p v vào tài kho n, 2. Vay ngân hàng 200 b ng ti n m t cho nh n xét; 3. Mua hàng hóa 100 tr b ng ti n m t – Tính s dư cu i tháng 6/20x3 trên các TK; 4. Khách hàng tr n 50 b ng ti n m t – L p B ng CĐKT t i ngày 30/6/20x3 – Cho nh n xét! 23 24 6
GHI S KÉP Gi i thi u • Gi i thi u • Đư c Pacioli công b vào th k 15 trong tác • Nguyên t c ghi s kép ph m Summa de Arimethica Geomatria • V n d ng vào tài kho n Proportioni et • M r ng phương trình k toán Proportionalità Luca Pacioli (1445-1510) 25 26 Nguyên t c Cơ s c a ghi s kép • M t nghi p v s đư c ghi ít nh t vào 2 • M i nghi p v kinh t phát sinh nh hư ng đ n ít nh t 2 tài kho n. tài kho n, m t tài kho n đư c ghi bên • Do tính cân đ i c a phương trình k toán, t t c N , m t tài kho n đư c ghi bên Có v i m i nghi p v đ u quy v 4 lo i nghi p v cùng m t s ti n như nhau. chính: 1.Tài s n A tăng, tài s n B gi m 2.Ngu n v n X tăng, ngu n v n Y gi m 3.Tài s n A tăng, ngu n v n X tăng 4.Tài s n A gi m, ngu n v n X gi m 27 28 7
Cơ s c a ghi s kép H qu c a ghi s kép Taøi saûn B Taøi saûn A Nguoàn voán X Nguoàn voán Y TOÅNG SOÁ PHAÙT TOÅNG SOÁ PHAÙT X X X X SINH BEÂN NÔÏ = SINH BEÂN COÙ CAÙC TAØI KHOAÛN CAÙC TAØI KHOAÛN (1) Taøi saûn A taêng, taøi saûn B giaûm (2) Ng.voán X taêng, Ng.voán Y giaûm Nguoàn voán X Taøi saûn A Taøi saûn A Nguoàn voán X X X X X (3) Taøi saûn A taêng, Ng.voán X taêng (4) Taøi saûn A giaûm, Ng.voán X giaûm 29 30 Áp d ng vào tài kho n Áp d ng vào tài kho n • Đ nh kho n: Xác đ nh cách ghi chép m t nghi p • Bút toán: Cách g i khác c a đ nh kho n v vào các tài kho n theo nguyên t c ghi s kép. – Bút toán đơn gi n: Ch liên quan đ n 2 tài kho n • Th c hi n qua 5 bư c: 1. Xác đ nh các đ i tư ng b nh hư ng; – Bút toán ph c t p: Liên quan đ n hơn 2 tài 2. Xác đ nh xu hư ng bi n đ ng c a t ng đ i tư ng kho n và s ti n; 3. Xác đ nh lo i và tính ch t c a tài kho n liên quan; 4. L p đ nh kho n k toán căn c vào nh hư ng c a nghi p v ; 5. S d ng đ nh kho n đ ghi vào tài kho n 31 32 8
Áp d ng vào tài kho n Bài t p th c hành 2 • Thí d : Rút ti n g i ngân hàng v nh p • Sau nhi u năm làm m t nhân viên thư vi n m n cán qu ti n m t 200 tri u đ ng t i m t trư ng đ i h c, khi v hưu, bà Liên quy t đ nh m m t c a hàng sách và văn phòng ph m N TK Ti n g i ngân hàng 200tr c nh trư ng và đ t tên là Hi u sách SV. • Các nghi p v kinh t phát sinh đ u tiên c a Hi u Có TK ti n m t 200 tr sách SV trong tháng 9 năm 20x2: 1. Ngày 1/9/20x2, bà Liên b 300 tri u đ ng v n đ thành l p doanh nghi p mang tên Hi u sách SV. 2. Ký h p đ ng thuê nhà đ m hi u sách, giá thuê: 4 tri u đ ng/tháng, tính t 1/10/20x2. Dùng ti n m t ký qu 50 tri u đ ng cho bên cho thuê. Ti n thuê m i tháng đư c thanh toán trong tu n đ u c a tháng sau. 33 34 Bài t p th c hành 2 (tt) Ki m tra vi c ghi s kép 3. Mua sách các lo i chưa thanh toán cho ngư i bán, giá 110 • Căn c : các m i quan h cân đ i: tri u đ ng. 4. Mua văn phòng ph m, d ng c h c sinh các lo i, giá 54 tri u T ng SD bên N các TK = T ng SD bên Có các TK đ ng, tr ngay ½ b ng ti n m t và n ngư i bán s còn l i. 5. Trang b b máy vi tính s d ng cho c a hàng, giá 36 tri u T ng SPS bên N các TK = T ng SPS bên Có các TK đ ng, thanh toán ngay b ng ti n m t. 6. Chi ti n m t tr n cho nhà cung c p sách: 55 tri u đ ng. • L p B ng cân đ i tài kho n 7. Ký h p đ ng thuê m t nhân viên bán hàng, m c lương 4 – L p vào cu i m i kỳ k toán; tri u đ ng/tháng, m t nhân viên k toán bán th i gian, m c lương 1,5 tri u đ ng/tháng. Lương m i tháng tr vào ngày 5 – Dùng đ đ i chi u, ki m tra s li u ghi chép trên các tài tháng sau. Hai nhân viên b t đ u làm vi c t ngày 1/10/20x2. kho n k toán; • Hãy đ nh kho n các nghi p v phát sinh trên; ph n nh vào sơ đ TK ch T; khóa s , tính s dư các tài kho n – Phát hi n sai sót thông qua s m t cân đ i cu i tháng 9/20x2 35 36 9
Hieu sach SV BAÛNG CAÂN ÑOÁI TAØI KHOAÛN Thaùng (quyù) ……………. (ñvt:1tr ) Bài t p th c hành 3 Soá Soá dö ñaàu kyø Soá PS trong kyø Soá dö cuoái kyø Teân taøi khoaûn hieäu Nôï Coù Nôï Coù Nôï Coù L p B ng cân đ i tài kho n tháng 9 năm 20x1 c a hi u sách SV căn c vào k t qu c a bài t p th c hành 2! TOÅNG COÄNG 37 38 Nh n xét M r ng phương trình k toán • B ng cân đ i tài kho n – Thư ng l p vào cu i m i kỳ k toán, sau khi ghi s Tài s n = N ph i tr + V n ch s h u các nghi p v ; – Dùng đ đ i chi u, ki m tra s li u ghi chép trên các tài kho n k toán; phát hi n sai sót thông qua V n u tư Doanh thu, Chi phí s m t cân đ i; c a ch s h u Thu nh p – Ngoài ra, b ng này cho th y m t cách khái quát s thay đ i trong tình hình tài chính và nguyên nhân; – H n ch : Không phát hi n sai sót n u sai sót không gây m t cân đ i 39 40 10
TK doanh thu, thu nh p M t s TK doanh thu, thu nh p • Công d ng: Ghi nh n t m th i các kho n doanh thu, • TK Doanh thu bán hàng và cung c p d ch v thu nh p phát sinh, các kho n gi m tr doanh thu; xác đ nh và k t chuy n DT thu n đ xác đ nh k t qu KD vào • TK Doanh thu ho t đ ng tài chính cu i kỳ. • TK Thu nh p khác • K t c u: • Phát sinh tăng bên Có (ghi nh n DT phát sinh) • Phát sinh gi m bên N • S dư t m th i bên Có 41 42 Tài kho n chi phí M t s Tài kho n chi phí • Công d ng: Ghi nh n t m th i các kho n chi phí phát • TK Giá v n hàng bán sinh; cu i kỳ k t chuy n chi phí đ xác đ nh k t qu KD vào cu i kỳ. • TK Chi phí tài chính • K t c u: • TK Chi phí bán hàng • Phát sinh tăng bên N (ghi nh n CP phát sinh) • TK Chi phí qu n lý doanh nghi p • Phát sinh gi m bên Có • TK Chi phí khác • S dư t m th i bên N 43 44 11
K t c u, m i quan h TS NPT V n Thí d 3: TK doanh thu, chi phí = + Coù tình hình kinh doanh cuûa moät DN thöông maïi trong thaùng: N Có N Có N Có 1. Baùn moät loác haøng A, giaù baùn 100 trñ, baèng giaù voán, thu ngay baèng tieàn maët. + – – + – + 2. Baùn 230 kg haøng B, giaù baùn 460 trñ, khaùch haøng chöa thanh toaùn. Giaù voán cuûa soá haøng laø 410 trñ. 3. Xuaát baùn 8 thuøng haøng B, giaù voán 160 trñ, baùn vôùi giaù 140 trñ, V n KD L i nhu n chưa PP khaùch haøng thanh toaùn baèng sec. 4. Chi phí laõi vay phaûi traû: 2,4 trñ. N Có N Có 5. Chi tieàn maët traû löông nhaân vieân: 12 trñ. – + – + 6. Laõi tieàn gôûi ngaân haøng nhaäp vaøo soá dö tieàn gôûi: 0,8 trñ. Y/c: - Laäp ñònh khoaûn caùc nghieäp vuï kinh teá phaùt sinh; Chi phí Doanh thu - Phaûn aûnh vaøo TK Doanh thu baùn haøng, TK Doanh thu hoaït ñoäng taøi chính, TK Giaù voán haøng baùn, TK Chi phí taøi chính vaø N Có N Có TK Chi phí kinh doanh; - Xaùc ñònh keát quaû kinh doanh (giaû söû thueá suaát thueá TNDN laø + – – + 0%) 45 46 TK TOÅNG HÔÏP – TK CHI TIEÁT Bài t p th c hành 4 TK toång hôïp (TK caáp I): phaûn aûnh toång quaùt caùc ñoái • Gi s Hi u sách SV chính th c khai trương và th c töôïng keá toaùn cuøng loaïi, ví duï: hi n kinh doanh t ngày 1/10/20x2 v i các nghi p v TK Taøi saûn coá ñònh höõu hình: phaûn aûnh tình hình taêng, giaûm, kinh doanh phát sinh trong tháng 10 như sau: hieän coù cuûa toaøn boä TSCÑ höõu hình cuûa DN (goàm nhaø cöûa, 1. Thuê sinh viên phát t rơi qu ng cáo: 1 tri u, chi b ng ti n maùy moùc thieát bò, phöông tieän vaän taûi…) m t. TK Phaûi traû cho ngöôøi baùn: phaûn aûnh tình hình taêng, giaûm, 2. Bán văn phòng ph m thu ti n m t: 12 tri u. Giá v n c a s hieän coù cuûa caùc khoaûn phaûi traû ngöôøi baùn, khoâng phaân bieät laø văn phòng ph m đã bán là 9 tri u. ngöôøi baùn naøo… 3. Bán sách, thu ti n m t: 55 tri u. Giá v n c a s sách đã Keá toaùn toång hôïp: bán là 45 tri u. 4. Chi ti n m t tr n t n cho ngư i cung c p sách: 55 tri u Söû duïng TK toång hôïp đ ng. Phaûn aûnh caùc NVKT phaùt sinh vaøo caùc TK toång hôïp theo • Yêu c u: Đ nh kho n các nghi p v phát sinh trên quan heä ñoái öùng keá toaùn Khoâng cung caáp thoâng tin chi tieát, cuï theå 47 48 12
TK TOÅNG HÔÏP – TK CHI TIEÁT Moái quan heä: TK chi tieát: chi tieát hoaù cho TK toång hôïp TK toång hôïp – TK chi tieát TK caáp II, caáp III Soå, theû chi tieát TK caáp I TK caáp I Ví duï: TK TSCÑ höõu hình coù caùc TK caáp II ñöôïc môû cho töøng TK caáp II TK caáp II TK caáp II SCT SCT SCT SCT nhoùm taøi saûn; moãi ñôn vò TSCÑ ñöôïc môû theû chi tieát rieâng… TK Phaûi traû cho ngöôøi baùn: môû soå chi tieát ñeå phaûn aûnh tình hình coâng nôï vaø thanh toaùn ñoái vôùi töøng ngöôøi baùn. SCT SCT SCT SCT SCT SCT SCT Keá toaùn chi tieát: Söû duïng TK chi tieát Ghi cheùp thoâng tin chi tieát veà töøng ñoái töôïng 49 50 Moái quan heä: Ví duï KT toång hôïp – KT chi tieát • Khi ghi cheùp caùc NVKT phaùt sinh, phaûi Keá toaùn toång hôïp – keá toaùn chi tieát: ñònh khoaûn: ghi cheùp ñoàng thôøi treân TK caáp I, TK caáp 1. Nôï TK “Haøng hoùa” : 80.500 II, caáp III vaø caùc soå chi tieát coù lieân quan (Haøng hoùa A: 52.500 (Haøng hoùa B: 28.000) Soá dö TK toång hôïp = toång SD caùc TK chi tieát thuoäc noù Coù TK “Phaûi traû cho NB” (Cty M): 80.500 SPS treân TK toång hôïp = toång SPS caùc TK chi tieát thuoäc noù 2. Nôï TK “Phaûi traû NB: 140.000 (SCT: phaûi traû Cty M: 100.000 SCT: phaûi traû Cty N: 40.000) Coù TK “Vay ngaén haïn: 140.000 51 52 13
Ví Sổ chi tiết duï Tài khoản: Phải trả cho người bán Đối tượng: người bán C Chöùng töø Taøi khoaûn Soá tieàn Dieãn giaûi Soá Ngaøy ñoái öùng Nôï Coù Söû duïng döõ lieäu ôû thí duï 2, phaûn aûnh vaøo TK “Phaûi traû cho ngöôøi baùn” vaø caùc Soå chi tieát Soá Dö ngaøy 1.7.20x1 thuoäc noù; khoùa soå, tính soá dö cuoái kyø vaø cho nhaän xeùt! Coäng phaùt sinh Soá Dö 31.7.20x1 53 54 14