Bài 2: Qun tr kinh doanh
NEU_MAN413_Bai2_v1.0013105226 11
BÀI 2 QUN TR KINH DOANH
Hướng dn hc
Để hc tt bài này, sinh viên cn tham kho các phương pháp hc sau:
Hc đúng lch trình ca môn hc theo tun, làm các bài luyn tp đầy đủ và tham gi
a
tho lun trên din đàn.
Đọc tài liu:
1. Giáo trình Qun tr kinh doanh, ch biên GS.TS Nguyn Thành Độ, PGS.TS
Nguyn Ngc Huyn, NXB ĐH KTQD, 2012.
2. Hướng dn bài tp Qun tr kinh doanh, ch biên PGS. TS Nguyn Ngc Huyn;
NXB ĐH KTQD, 2012.
Sinh viên làm vic theo nhóm và trao đổi vi ging viên trc tiếp ti lp hc hoc qua email.
Trang Web môn hc.
Ni dung
Qun tr kinh doanh;
Nguyên tc qun tr;
Phương pháp qun tr.
Mc tiêu
Giúp sinh viên nm được khái nim và mc tiêu ca qun tr kinh doanh;
Giúp sinh viên hiu được khái nim và đặc đim ca nguyên tc qun tr;
Giúp sinh viên nm được khái nim, đặc đim phương pháp qun tr;
Giúp sinh viên phân tích được các phương pháp qun tr ch yếu và hình thc th hin
ca nó.
Bài 2: Qun tr kinh doanh
12 NEU_MAN413_Bai2_v1.0013105226
Tình huống dẫn nhập
S dng phương pháp qun tr hiu qu
Doanh nghip tư nhân Vit Tú là mt công ty chuyên v công
ngh thông tin, vi lĩnh vc hot động chính là thiết kế phn
mm. Ông Tú, giám đốc công ty, là mt người khá nghiêm khc
và chnh chu. T nhng ngày đầu thành lp, ông đã đem s
nghiêm khc này vào điu hành công ty. Tt c mi công vic
đều được x lý theo ni quy, quy chế ca Công ty.
Anh Hùng, mt k sư công ngh thông tin tài năng, đã có nhiu
đóng góp cho Công ty ngay t nhng ngày đầu. Tuy nhiên, thi
gian gn đây, do gia đình va có chuyn bun nên tháng này anh
đi làm mun 5 bui, nhưng anh vn hoàn thành công vic
được giao.
Trong đợt tng kết cui tháng, ông Tú đã quyết định: Trong tháng, anh Hùng đi làm mun 5
bui, vi phm gi gic làm vic ca Công ty, nên quyết định tr 20% lương trong tháng đó.
Ông cho rng, vi cách x lý như vy, s to ra “k lut thép” cho Công ty, và anh Hùng s
không dám vi phm na.
Tuy nhiên, anh Hùng không phc. Thi gian sau đó, anh không còn chú tâm nhiu vào công
vic, và cui cùng, anh đã np đơn xin ngh vic.
1. Ông Tú đã áp dng các phương pháp qun tr nào vi trường hp ca anh
Hùng? Các phương pháp đó th hin như thế nào?
2. Cách áp dng các phương pháp này có phù hp và đầy đủ chưa?
3. Trong qun tr kinh doanh, các nhà qun tr có th áp dng các phương pháp
qun tr nào?
La chn phương pháp qun tr
hiu qu
Bài 2: Qun tr kinh doanh
NEU_MAN413_Bai2_v1.0013105226 13
2.1. Qun tr kinh doanh
Khái nim
Qun tr kinh doanh là tng hp các hot động kế
hoch hóa, t chc và kim tra s kết hp các yếu
t sn xut mt cách có hiu qu nht nhm xác
định và thc hin mc tiêu c th trong quá trình
phát trin.
Qun tr kinh doanh là tng hp các hot động xác
định mc tiêu và thông qua nhng người khác để
thc hin các mc tiêu ca doanh nghip trong môi
trường kinh doanh thường xuyên biến động.
Thc cht: Qun tr kinh doanh là qun tr các hot động ca con người và thông
qua đó qun tr mi yếu t khác liên quan ti quá trình kinh doanh.
Mc tiêu: Giúp doanh nghip phát trin vng chc, có hiu qu trong môi trường
kinh doanh thường xuyên biến động.
2.2. Nguyên tc qun tr
2.2.1. Khái quát
Định nghĩa: Nguyên tc là nhng ràng buc theo nhng tiêu chun, chun mc
nht định buc mi người phi tuân th.
Có hai loi nguyên tc là nguyên tc hot động và nguyên tc qun tr. C hai loi
nguyên tc này đều do các nhà qun tr xây dng và hoàn thin.
2.2.2. Nguyên tc qun tr
Khái nim: Nguyên tc qun tr là nhng ràng buc theo nhng tiêu chun, chun
mc nht định buc mi người thc hin hot động qun tr phi tuân th.
Đặc đim:
o Nguyên tc mang tính bt buc, trong quá trình
thc hin nhim v, mi nhà qun tr phi tuân
th các nguyên tc nht định thì hot động qu
tr mi có hiu qu.
o H thng nguyên tc qun tr phi được xây
dng trên cơ s h thng mc tiêu ca doanh
nghip và qun tr doanh nghip, các quy lut
kinh tế khách quan, các quy định ca lut pháp và chính sách qun lý vĩ mô,
các điu kin c th ca môi trương kinh doanh…
o H thng nguyên tc phi là mt th thng nht, va mang tính độc lp, li va
có tác động tương h ln nhau trong vic điu khin hành vi qun tr.
Yêu cu:
o Phi vi tư cách h thng mang tính cht bt buc, t hot động;
o Phi to cho người thc hin tính ch động ln trong hành động ca h;
Bài 2: Qun tr kinh doanh
14 NEU_MAN413_Bai2_v1.0013105226
o Phi tác động tích cc đến kết qu kinh doanh;
o Phi thích ng vi nhng thay đổi ca môi trường kinh doanh.
Mt s nguyên tc:
o Th nht, nguyên tc qun tr định hướng mc tiêu:
Theo nguyên tc này, mi cp qun tr đều phi
thc hin các nhim v trên cơ s h thng mc
tiêu đã cùng xác định.
o Th hai, nguyên tc qun tr định hướng kết qu:
Nguyên tc này da trên cơ s đã xác định
trước mc tiêu.
Để thc hin nguyên tc này, cp trên phi có
đủ kh năng kim tra, đánh giá kết qu công vic ca cp dưới và ch nên
gii hn trong trường hp công vic không đòi hi quá cao v cht lượng.
o Th ba, nguyên tc ngoi l:
Là nguyên tc gii hn quyn ra quyết định ca qun tr doanh nghip các
trường hp sai lch so vi mc tiêu d kiến và các trường hp đặc bit đòi
hi có quyết định quan trng.
Ưu đim: Gii phóng nhà qun tr cp cao khi các công vic s v để tp
trung gii quyết các nhim v qun tr phát sinh.
Nhược đim: D dn đến thông tin phn hi thiếu chính xác vì cp dưới
không mun có s can thip ca cp trên.
o Th tư, nguyên tc qun tr trên cơ s phân chia nhim v:
Đặc trưng cơ bn là giao nhim v phi gn vi quyn hn, quyn lc và
trách nhim, cp qun tr nào ra quyết định thuc thm quyn cp đó.
Nhim v lai được phân chia theo nguyên tc tp quyn hay phân quyn.
o Th năm, nguyên tc chuyên môn hóa:
Vic phân chia nhim v qun tr phi theo các tiêu chun chuyên môn hóa
nhm đảm bo cho mi b phn, cá nhân có th thc hin nhim v vi
mc độ phc tp nht có th.
Đây là cơ s đảm bo năng sut, cht lượng ca hot động qun tr.
o Th sáu, nguyên tc kết hp hài hòa các li ích kinh tế:
Vic gii quyết li ích phi đảm bo tính công bng; thu nhp ca mi b
phn, cá nhân phi phù hp vi kết qu đóng góp ca h.
Đây là cơ s to ra động lc làm vic cho người lao động, đảm bo s gn
bó ca người lao động vi tp th; là điu kin để doanh nghip phát trin
bn vng.
2.3. Phương pháp qun tr
2.3.1. Khái quát
Định nghĩa: Phương pháp qun tr được hiu là cách thc tác động ca ch th
đến khách th qun tr nhm đạt được mc tiêu đã xác định.
Bài 2: Qun tr kinh doanh
NEU_MAN413_Bai2_v1.0013105226 15
Ý nghĩa ca phương pháp qun tr:
o Phương pháp qun tr có vai trò quan trng trong h thng qun lý. Quá trình
qun lý và quá trình hot động các chc năng qun tr theo nhng nguyên tc,
nhưng các nguyên tc đó ch được vn dng và th hin thông qua các phương
pháp qun tr nht định. Vì vy, vn dng các phương pháp qun tr là mt ni
dung cơ bn ca qun tr kinh doanh.
o Mc tiêu, nhim v ca qun tr được thc hin
thông qua tác động ca các phương pháp qun
tr kinh doanh. Trong nhng điu kin nht
định, phương pháp qun tr có tác động quan
trng đến s thành công hay tht bi trong vic
thc hin các mc tiêu và nhim v.
o Vai trò quan trng ca các phương pháp qun tr còn ch nó nhm khơi dy
nhng động lc, kích thích tính năng sáng to ca con người và tim năng ca
h thng cũng như các cơ hi có li bên ngoài.
Đặc đim: Các phương pháp qun tr mang tính cht hết sc đa dng và phong phú.
o Phương pháp qun tr là biu hin c th ca mi quan h qua li gia ch th
vi đối tượng và khách th kinh doanh, tc là mi quan h gia nhng con
người c th, sinh động vi tt c s phong phú, phc tp ca đời sng. Vì vy,
phương pháp qun tr cn phi đặc bit lưu ý trong kinh doanh vì nó chính là
b phn năng động nht ca h thng qun tr.
o Phương pháp qun tr thường xuyên thay đổi trong tng tình hung c th, tu
thuc vào đặc đim ca đối tượng cũng như năng lc và kinh nghim ca ch
doanh nghip.
o Tác động ca các phương pháp qun tr luôn là tác động có mc đích, nhm
phi hp hot động, bo đảm s thng nht ca h thng. Trong quá trình qun
tr phi luôn luôn điu chnh các phương pháp nhm đạt mc đích tt nht.
Ch doanh nghip có quyn la chn phương pháp qun tr nhưng không có
nghĩa là ch quan, tu tin mun s dng phương pháp nào cũng được. Mi
phương pháp qun tr khi s dng li to ra mt cơ chế tác động mang tính
khách quan vn có ca nó. Bên cnh nhng yếu t tích cc, phù hp vi mc
tiêu d đoán ca ch doanh nghip cũng có th xut hin mt s hin tượng
nm ngoài d đoán ban đầu, thm trí trái ngược vi mc tiêu đặt ra. Điu đó
đòi hi ch doanh nghip phi tnh táo, sâu sát thc tế, kp thi có bin pháp b
sung để khc phc các mt tiêu cc khi chúng xut hin.
Như vy, s dng các phương pháp qun tr va là khoa hc va là ngh thut. Tính
khoa hc đòi hi phi nm vng đối tượng vi nhng đặc đim vn có ca nó, để tác
động trên cơ s nhn thc và vn dng các quy lut khách quan phù hp vi đối tượng
đó. Tính ngh thut biu hin ch biết la chn và kết hp các phương pháp trong
thc tin để s dng tt tim năng doanh nghip nhm đạt mc tiêu kinh doanh đề ra.
Qun tr có hiu qu nht khi biết la chn đúng đắn và kết hp linh hot các phương
pháp qun tr. Đó chính là tài ngh qun lý ca ch doanh nghip nói riêng, ca các
nhà qun lý nói chung.