Bài giảng Sàng lọc các bệnh nhiễm trùng lây qua đường truyền máu

Chia sẻ: _ _ | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:42

Thêm vào BST

Báo xấu

14
lượt xem 1
download

Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Bài giảng Sàng lọc các bệnh nhiễm trùng lây qua đường truyền máu gồm các nội dung chính sau: Thông tin về ATTM; Tác nhân gây bệnh, giai đoạn cửa sổ trong sàng lọc; Kỹ thuật sàng lọc; Những điểm cần chú ý trong sàng lọc; Khuyến cáo về kỹ thuật và sinh phẩm sử dụng trong sàng lọc.

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: Bài giảng Sàng lọc các bệnh nhiễm trùng lây qua đường truyền máu

VIỆN HUYẾT HỌC - TRUYỀN MÁU TW SÀNG LỌC CÁC BỆNH NHIỄM TRÙNG LÂY QUA ĐƯỜNG TRUYỀN MÁU
Mục tiêu 1. Thông tin về ATTM 2. Tác nhân gây bệnh, giai đoạn cửa sổ trong sàng lọc 3. Kỹ thuật sàng lọc 4. Những điểm cần chú ý trong sàng lọc 5. Khuyến cáo về kỹ thuật và sinh phẩm sử dụng trong sàng lọc 2
TÌNH HÌNH CHUNG Trên thế giới • Ngày càng có nhiều các biến thể của các virus. • Kỹ thuật sinh học phân tử đang dần thay thế kỹ thuật ELISA. • Sử dụng các hình thức truyền máu mới như: truyền máu từng phần, truyền máu tự thân… • Sử dụng phương pháp tiệt trùng chế phẩm máu mà không ảnh hưởng đến hoạt tính của chúng. 3
Tại Việt Nam • Đã trang bị hệ thống sàng lọc các bệnh nhiễm trùng lây qua đường truyền máu tại cơ sở truyền máu cấp tỉnh, huyện từ 1997 tuy nhiên đến nay đã trở nên lạc hậu và không đáp ứng được yêu cầu ATTM: độ nhạy, độ đặc hiệu cao • Kỹ thuật sàng lọc các bệnh nhiễm trùng qua đường máu còn lạc hậu chưa đáp ứng được yêu cầu rút ngắn giai đoạn cửa sổ • Nhận thức của người dân về hiến máu nhân đạo còn thấp. • Chưa có điều kiện để ứng dụng các kỹ thuật truyền máu hiện đại. 4
Các mục tiêu an toàn truyền máu • Bảo đảm 100% đơn vị máu được sàng lọc 5 bệnh trước khi truyền. • Đẩy mạnh cuộc vận động hiến máu theo hai hướng - Có nhiều người tự nguyện cho máu - Duy trì và phát triển nguồn người cho máu an toàn. • Đổi mới, bổ xung các trang thiết bị kỹ thuật cho các trung tâm truyền máu. • Hình thành hệ thống truyền máu lâm sàng. 5
Các giải pháp • Hoàn thiện trang bị kỹ thuật giai đoạn 1. • Nâng cấp các phòng xét nghiệm sàng lọc. • Đẩy mạnh vận động hiến máu nhân đạo. • Ứng dụng công nghệ tách các thành phần máu ở 14 tỉnh có thành phố. • Khuyến khích các loại hình truyền máu mới. • Xây dựng phòng xét nghiệm chuẩn thức quốc gia. 6
• Đảm bảo tối đa điều kiện tiệt trùng, phòng tránh lây nhiễm HIV, HCV, HBV. • Củng cố hệ thống tổ chức quản lý, bổ xung đào tạo cán bộ, tăng cường công tác kiểm tra giám sát. • Nhà nước có chính sách quốc gia về người cho máu. • Kiến nghị với nhà nước để có chương trình quốc gia về truyền máu và truyền máu an toàn. 7
Thực hiện an toàn truyền máu 1 An toàn cho người cho máu - Tôn trọng tinh thần tự nguyện của người có khả năng cho máu. - Khám tuyển lâm sàng kỹ để không lấy máu ở những người không đủ điều kiện cho máu. - Tư vấn để nâng cao hiểu biết của người cho máu và hiến máu. - Bảo đảm vô trùng tuyệt đối khi lấy máu. 8
2 An toàn cho nhân viên y tế. - Trang bị đầy đủ những dụng cụ và phương tiện cần thiết cho công tác lấy máu. - Nhân viên y tế phải tuân thủ nghiêm ngặt qui định tiệt trùng trong phòng thí nghiệm và trong bệnh viện. 9
3 An toàn cho người nhận máu. - Tổ chức sàng lọc tốt các bệnh lây truyền qua đường truyền máu: HIV, HCV, HBV sốt rét, giang mai. 10
I. CÁC TÁC NHÂN GÂY BỆNH
NỘI DUNG I.Các tác nhân gây bệnh 1.1 Vi rút gây suy giảm miễn dịch (HIV) 1.2 Vi rút gây viêm gan B (HBV) 1.3 Vi rút gây viêm gan C (HCV) 1.4 Giang mai 1.5 Sốt rét II. Các kỹ thuật sàng lọc máu 2.1. EIA/ELISA 2.2. Ngưng kết 2.3. Thử nghiệm nhanh 2.4. Lựa chọn thử nghiệm 12
Virus gây suy giảm miễn dịch (HIV) ♦ §Æc ®iÓm sinh häc – Thuộc họ Retroviridae, nhóm lentivirus – 2 týp: HIV1, HIV2 – Cấu trúc: • Vỏ ngoài: gp 120, gp41 • Vỏ trong: p17, p24 • Lõi – Genome: 2 sợi RNA – Các gen cấu trúc: gag: mã hoá¸ p17, p24, p7, p9 pol: mã hoá protease, reverse transcriptase, integrase env: mã hoá gp120, gp41 13
HIV 1 HIV 2 gag proteins envelope proteins p 16 gp 41 p 26 gp 120 enzymes enzymes p 68 p 66/51 p 34 p 31 gag proteins p 17 envelope proteins p 24 gp 36 gp 125 RNA reverse transcriptase 14
Chẩn đoán HIV • Các dấu ấn có giá trị chẩn đoán HIV: RNA, kháng nguyên p24, kháng thể: • Các kỹ thuật phát hiện: – Nhóm kỹ thuật khẳng định: PCR, Western Blot, RIPA, nuôi cấy virus, phát hiện p24 – Nhóm kỹ thuật sàng lọc: ELISA, SHPT,ngưng kết, thử nhanh Tại viện HH-TMTW 2004: thu gom 35.287ĐVM có 0.07%(+) 2005: thu gom52.213ĐVM có 0.02%(+) 2006:thu gom 66.514ĐVM có 0.024%(+) 15
16
Virus viêm gan B • Thuộc họ Hepadnaviridae • Còn gọi là thể Dane, đường kính 42 nm • Cấu trúc: – Vỏ: có 3 loại kháng nguyên bề mặt: HBsAg: nhỏ, trung bình, lớn – Capsid: Kháng nguyên lõi (HBcAg), bao bọc nhân – Genome: sợi DNA kép, đóng vòng không hoàn toàn 17
CÊu tróc virót HBV HBsAg TiÒn S1 H¹t dane 42nm TiÒn S2 ADN VGB LHBs MHBs SHBs HBcAg H¹t h×nh èng ChiÒu dµi thay ®æi H¹t h×nh cÇu 22nm 18
Diễn biến huyết thanh ở các trường hợp hồi phục sau nhiễm HBV cấp Triệu chứng HBeA anti-HB g e anti-HBc tæng sè Hiệu IgM anti-HBc giá HBsAg anti-HBs 0 4 8 12 16 20 24 28 32 36 52 100 Số tuần sau lây nhiễm 19
Ph¸t hiÖn HBV • §êng l©y truyÒn: nh HIV • XÐt nghiÖm chÈn ®o¸n: – Tña trªn gel th¹ch – Ngng kÕt h¹t (latex hoÆc gelatin) – Kü thuËt chÈn ®o¸n nhanh – MiÔn dÞch g¾n men (ELISA) – Phãng x¹ miÔn dÞch (RIA) – PCR HBV DNA Tại viện HH-TMTW: 2004: thu gom 35.287ĐVM có 2%(+) 2005: thu gom52.213ĐVM có 0.08%(+) 2006:thu gom 66.514ĐVM có 0.1%(+) 20