Bài giảng: Siêu âm hệ thần kinh thai nhi - Bs Nguyễn Quang Trọng

Chia sẻ: Lan Nguyen | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:197

Thêm vào BST

Báo xấu

461
lượt xem 91
download

Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Bất thường ở hệ thần kinh trung ương (hệ TKTW) là mối lo lắng lớn nhất của hầu hết các thai phụ. Bất thường ở hệ TKTW xảy ra ở tần suất 1/1.000, nhưng thấy ở khoảng 5% trẻ sống.

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: Bài giảng: Siêu âm hệ thần kinh thai nhi - Bs Nguyễn Quang Trọng

"People only see what they are prepared to see." Ralph Waldo Emerson SIÊU ÂM HỆ THẦN KINH THAI NHI BS. NGUYỄN QUANG TRỌNG (Last update 05/10/2011) KHOA CHẨN ĐOÁN HÌNH ẢNH BỆNH VIỆN FV - TP.HCM
DÀN BÀI • Đại cương. • Giải phẫu siêu âm thai quý I. http://www.thefetus.net • Giải phẫu siêu âm thai quý II&III. http://www.jultrasoundmed.org • Nang đám rối mạch mạc. • Não úng thủy. • Hẹp cống Sylvius. docteurtrong@yahoo.com • Bất sản thể chai. trong1.nguyen@fvhospital.com • Dị dạng Dandy-Walker. • Nang màng nhện. • Phình tĩnh mạch Galen. • Thoát vị não. – Hội chứng Meckel-Gruber. – Hội chứng dải ối. • Thai vô sọ. • Chứng não trước. • Chứng lỗ não. • Chứng nứt não. • Chứng não nước. • Gai đôi đốt sống và thoát vị màng não-tủy. • Tật nửa đốt sống. • U quái vùng cùng cụt. • Kết luận.
ĐẠI CƯƠNG • Bất thường ở hệ thần kinh trung ương (hệ TKTW) là mối lo lắng lớn nhất của hầu hết các thai phụ. • Bất thường ở hệ TKTW xảy ra ở tần suất 1/1.000, nhưng thấy ở khoảng 5% trẻ sống. • Sự tăng cao nồng độ αFP trong huyết thanh người mẹ là dấu hiệu chỉ điểm hướng đến có sự bất thường ở hệ TKTW. • Việc khảo sát thường quy hệ TKTW cần được tiến hành vào tuần thứ 18-22 của thai kỳ (quý II). • Nhưng ta cần lưu ý rằng, một số bất thường của hệ TKTW có thể thấy được trong ngay quý I, trong khi một số khác chỉ biểu hiện ở quý III. C.M.Rumack et al. Diagnostic Ultrasound. 3rdEdition. 2005. p1237-1366
GIẢI PHẪU SIÊU ÂM QUÝ I • Khảo sát tốt nhất bằng siêu âm qua ngã âm đạo. • 7 tuần: – Một vùng hồi âm trống ở não sau (hindbrain) chính là khoang não sau (rhombencephalic cavity). – Khoang này giảm dần kích thước khi tiểu não hình thành (để trở thành não thất IV). – Khoang não sau khá lớn trong quý I, do vậy đừng lầm lẫn là cấu trúc nang bất thường trong não. • 10 tuần: – Hộp sọ bắt đầu vôi hóa. Vỏ não rất mỏng. – Não thất rất rộng và lấp đầy bởi đám rối mạch mạc (mà người ta tin rằng nó cung cấp dưỡng chất để não phát triển) cho hình ảnh cánh bướm (butterfly appearance).
Từ 7-10 tuần: Khoang não sau rất lớn.
Thai 12 tuần: Não thất bên rất lớn, lấp đầy bởi đám rối mạch mạc Hình ảnh cánh bướm (Butterfly appearance)
12 tuần: Khoang não sau thu hẹp dần do sự phát triển của tiểu não. Katherine W. Fong et al. Detection of Fetal Structural Abnormalities with US during Early Pregnancy. Radiographics. 2004;24:157-174.
GIẢI PHẪU SIÊU ÂM QUÝ II & III • Vào thờì điểm này, ta có thể khảo sát hầu hết các cấu trúc não trên siêu âm. • Ba mặt cắt ngang chuẩn (axial views) đó là: – Mặt cắt đồi thị (thalamic view). – Mặt cắt não thất (ventricular view). – Mặt cắt tiểu não (cerebellar view). • Ngoài ra, người ta còn thực hiện các mặt cắt vành (coronal views) và mặt cắt dọc (sagittal views). C.M.Rumack et al. Diagnostic Ultrasound. 3rdEdition. 2005. p1237-1366
AXIAL VIEW C.M.Rumack et al. Diagnostic Ultrasound. 3rdEdition. 2005. p1039-1055
QUY ƯỚC: Bề rộng não thất bên được đo ở sừng chẩm, bình thường < 10mm (đo trong-trong).
CORONAL VIEW
SAGITTAL VIEW
NANG ĐÁM RỐI MẠCH MẠC (CHOROID PLEXUS CYST) • Nang hình thành ở đám rối mạch mạc. • Nang đơn độc hoặc đa nang. • Nang ở một bên hoặc hai bên. • Kích thước thay đổi (từ 3 mm đến 20 mm). • Phần lớn nang thấy được khi SA khảo sát quý II và thường biến mất hoàn toàn ở quý III cả ở thai nhi có karyotype bình thường lẫn bất thường. • Khi thấy nang ở đám rối mạch mạc, thì cần phải khảo sát các bất thường khác nếu có (đặc biệt lưu ý Trisomy 18). • Nang thấy ở thai phụ > 35 tuổi hoặc nếu thấy thêm bất kỳ một bất thường nào khác thì việc chọc ối là cần thiết.
Nang đám rối mạch mạc, lemon sign Trisomy 18.
NANG ĐÁM RỐI MẠCH MẠC VÀ TRISOMY 18 • 50% Trisomy 18 có nang đám rối mạch mạc. • Hầu hết Trisomy 18 đều có những dị tật khác đi kèm: – Thai chậm phát triển trong tử cung (IUGR). – Dị tật ở tim (cardiac defects). – Bàn tay nắm chặt (clenched hand). – Bất sản xương quay (radial aplasia). – Rockerbottom foot, club foot. – Dandy-walker malformation. – Thoát vị rốn (omphalocele). – Single umbilical artery.
Thai 17 tuần: nang đám rối mạch mạc hai bên, kênh nhĩ-thất Trisomy 18.
Clenched hand (bàn tay nắm chặt): ngón trỏ ôm chặt lấy các ngón khác, ngón cái khép vào trong. Khi hình ảnh này không thay đổi trong suốt quá trình khảo sát siêu âm thì rất gợi ý Trisomy 18. Khoảng 30% thai nhi Trisomy 18 có bất thường ở chi một hoặc hai bên, thường gặp nhất là clenched hand và bất sản xương quay (radial aplasia).
Nang đám rối mạch mạc hai bên, thiểu sản tim trái, clenched hands Trisomy 18.