Bài giảng Sinh học đại cương A2: Chương 4 - Ngô Thanh Phong

Chia sẻ: Caphesuadathemmatong | Ngày: | Loại File: PPT | Số trang:46

Thêm vào BST

Báo xấu

29
lượt xem 4
download

Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Bài giảng Sinh học đại cương A2: Chương 4 Sự phát triển phôi và tổ chức cơ thể động vật, cung cấp cho người học những kiến thức như: Sự phát triển phôi; Các loại mô động vật; Các cơ quan và hệ cơ quan ở động vật. Mời các bạn cùng tham khảo!

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: Bài giảng Sinh học đại cương A2: Chương 4 - Ngô Thanh Phong

TRƯỜNG ĐẠI HỌC CẦN THƠ KHOA KHOA HỌC – BỘ MÔN SINH HỌC CHƯƠNG 4 SỰ PHÁT TRIỂN PHÔI VÀ TỔ CHỨC CƠ THỂ ĐỘNG VẬT GIẢNG VIÊN: NGÔ THANH PHONG 1
NỘI DUNG GIÁO TRÌNH I. SỰ PHÁT TRIỂN PHÔI II. CÁC LOẠI MÔ ĐỘNG VẬT III. CÁC CƠ QUAN VÀ HỆ CƠ QUAN Ở ĐỘNG VẬT 2
I. SỰ PHÁT TRIỂN PHÔI 1. GIAI ĐOẠN PHÂN CẮT VÀ PHÁT SINH HÌNH THÁI 3
1. GIAI ĐOẠN PHÂN CẮT VÀ PHÁT SINH HÌNH THÁI TRỨNG TINH TRÙNG THỤ TINH Không HỢP TỬ Gia tăng gia tăng tế bào chất TBC 4
1. GIAI ĐOẠN PHÂN CẮT VÀ PHÁT SINH HÌNH THÁI HỢP TỬ → 2 PHÔI BÀO → 4 PHÔI BÀO → 8 PHÔI BÀO →… → PHÔI DÂU → PHÔI NANG → PHÔI VỊ SỚM → PHÔI VỊ MUỘN → PHÔI THẦN KINH → GIAI ĐOẠN PHÁT SINH HÌNH THÁI 5
1. GIAI ĐOẠN PHÂN CẮT VÀ PHÁT SINH HÌNH THÁI GIAI ĐOẠN 8 PHÔI BÀO: Đã phân cực (cực động vật và cực thực vật), mức độ phân cực tùy loài 6
1. GIAI ĐOẠN PHÂN CẮT VÀ PHÁT SINH HÌNH THÁI PHÔI DÂU (D): Khối tế bào có từ 64 tế bào trở lên PHÔI NANG (E): Gồm một lớp tế bào với xoang phôi chứa dịch (do Na+ được bơm vào tạo ra hiện tượng thẩm thấu → dịch xoang phôi) 7
1. GIAI ĐOẠN PHÂN CẮT VÀ PHÁT SINH HÌNH THÁI PHÔI VỊ: Do sự lõm vào ở cực thực vật của phôi nang tạo ra phôi vị. Phôi vị gồm 2 lớp tế bào, xoang vị và phôi khẩu Chú ý: Phôi vị sớm và muộn; Miệng sinh trước và sau; Các lá phôi (phôi bì) 8
a/. SỰ PHÁT TRIỂN PHÔI Ở CÁ LƯỠNG TIÊM - Trứng có ít noãn hoàng, phân cắt không gia tăng tổng khối lượng tế bào - Ít khác biệt giữa cực động vật và thực vật → sự phân cắt xãy ra hoàn toàn và tương đối đều - Trung phôi bì → dây sống; Nội phôi bì → ống tiêu hóa; Phôi khẩu → hậu môn 9
b/. SỰ PHÁT TRIỂN PHÔI Ở ẾCH - Trứng có ít noãn hoàng (nhưng nhiều hơn trứng cá Lưỡng tiêm), phân cắt không gia tăng tổng khối lượng tế bào - Sau giai đoạn phôi vị hóa, ngoại phôi bì chia thành ngoại bì và tấm thần kinh - Phần đế các tế bào ngoại bì → ống thần kinh và dây sống; - Ống thần kinh tách rời nội bì → cột sống và não 10
c/. SỰ PHÁT TRIỂN PHÔI Ở CHIM - Trứng nhiều noãn hoàng và chỉ có một đĩa nhỏ tế bào chất; - Noãn hoàng không phân cắt, đĩa tế bào chất phân cắt thành đĩa phôi; 11
c/. SỰ PHÁT TRIỂN PHÔI Ở CHIM (tt) - Đĩa phôi → tách ra thành ngoại và nội phôi bì; - Phần trước đĩa phôi (giữa của ngoại phôi bì) tập trung thành rãnh dài → dãi nguyên thủy, là phần kéo dài của phôi khẩu; - Từ dãi nguyên thủy, các tế bào di chuyển xuống tạo thành trung phôi bì (một số tế bào chèn vào nội phôi bì) 12
d/. SỐ PHẬN CỦA CÁC PHÔI BÌ - Xác định tương lai của 3 lớp phôi bì bằng các nhuộm khác nhau hoặc đánh dấu bằng Carbon hay những chất đồng vị phóng xạ - Tương lai của các phôi bì: Ngoại phôi bì → lớp ngoài cùng của da và những cấu trúc có nguồn gốc ngoại bì; Trung phôi bì → các mô ở giữa; Nội phôi bì → các lớp trong cùng của cơ thể (Xem chi tiết trong giáo trình – Bảng) 13
2. GIAI ĐOẠN SAU CỦA SỰ PHÁT TRIỂN PHÔI 14
2. GIAI ĐOẠN SAU CỦA SỰ PHÁT TRIỂN PHÔI - Giai đoạn phôi vị hóa và phôi thần kinh cung cấp tổ chức định dạng cho sự phát triển phôi và biến đổi tạo ra các cơ quan chuyên hóa. Ví dụ: Cánh tay có 43 cơ, 29 xương, hàng trăm con đường thần kinh liên hệ chặt chẽ với nhau 15
2. GIAI ĐOẠN SAU CỦA SỰ PHÁT TRIỂN PHÔI (tt) - Đặc điểm của giai đoạn này:  Phân chia, tăng trưởng, phân hóa và phát sinh hình thái;  Phân hóa làm thay đổi kích thước và hình dạng tế bào: giảm thể tích tế bào, gấp nếp và tạo túi;  Sự chết của tế bào cũng giữ vai trò quan trọng;  Mỗi cặp đốt thân ở chim tạo 1 đốt sống;  Một số điểm tương đồng trong quá trình phát triển phôi → sinh giới có nguồn gốc chung. - Phát triển theo “Chương trình hóa” 16
3. SỰ PHÁT TRIỂN HẬU PHÔI 17
3. SỰ PHÁT TRIỂN HẬU PHÔI - Khác biệt lớn giữa các loài:  Một số động vật hoàn toàn tự kiếm ăn khi mới được nở ra hoặc cần sự chăm sóc chút ít;  Một số loài có sự phát triển sau khi sinh hoàn toàn phụ thuộc vào bố mẹ. - Thời kỳ phát triển sau khi sinh/nở phụ thuộc vào thời gian phát triển phôi: Thời gian ấp trứng, mang thai dài thì con sinh ra càng mạnh và phát triển đầy đủ. 18
3. SỰ PHÁT TRIỂN HẬU PHÔI (tt) a) SỰ TĂNG TRƯỞNG - Sự phát triển hậu phôi ít phát sinh hình thái. - Gia tăng số lượng và biệt hóa tế bào → tăng kích thước - Tốc độ tăng trưởng: Chậm → nhanh → chậm → ngừng. - Biểu đồ tăng trưởng là hình chữ S nhưng tốc độ từng giai đoạn tăng trưởng khác nhau tùy loài. 19
3. SỰ PHÁT TRIỂN HẬU PHÔI (tt) a) SỰ TĂNG TRƯỞNG (tt) - Các giai đoạn phát triển không chỉ có kích thước khác nhau và mà còn khác nhau về tỉ lệ giữa các phần trong cơ thể. 20