Bài giảng Tham vấn sức khỏe - Ths.Bs Nguyễn Thị Ngọc Diễm

Chia sẻ: _ _ | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:21

Thêm vào BST

Báo xấu

2
lượt xem 1
download

Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Bài giảng "Tham vấn sức khỏe" giới thiệu những nguyên tắc cơ bản và kỹ năng cần thiết trong quá trình tham vấn, hướng đến việc hỗ trợ người bệnh hiểu rõ tình trạng sức khỏe, thay đổi hành vi và đưa ra quyết định phù hợp. Nội dung nhấn mạnh vai trò của giao tiếp hiệu quả, thái độ chuyên nghiệp và cách tiếp cận lấy người bệnh làm trung tâm trong thực hành y khoa.

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: Bài giảng Tham vấn sức khỏe - Ths.Bs Nguyễn Thị Ngọc Diễm

THAM VẤN SỨC KHỎE Ths.Bs Nguyễn Thị Ngọc Diễm Bộ môn Y Học Gia Đình
TÌNH HUỐNG Một bà mẹ mang trẻ 2 tháng đến khám vì tiêu chảy. Khám bé tiêu chảy mất nước nặng. Sau khi xử trí cấp cứu và kiểm tra xét nghiệm KQ Test nhanh HIV (+) Các vấn đề cần tham vấn trong tình huống này?
• Điều trị tình trạng hiện tại • KQ xét nghiệm test nhanh HIV cho trẻ • Xét nghiệm HIV cho ba và mẹ • Điều trị ARV • Dinh dưỡng cho trẻ • Chăm sóc cho trẻ • Tâm lý cho trẻ khi lớn
ĐỊNH NGHĨA • Sức khỏe (WHO): trạng thái thoải mái toàn diện về thể chất, tinh thần và xã hội, không phải chỉ bao gồm có hay không có bệnh tật • Tư vấn (consulting): tiến trình cung cấp những thông tin, kiến thức cần thiết đáp ứng một yêu cầu nào đó của một đối tượng • Tham vấn (counseling): là quá trình tương tác không chỉ cung cấp thông tin mà quan trọng hơn đó là khơi gợi nhằm giúp đối tượng tự giải quyết một gút mắc nào đó
Tham vấn Tư vấn 4 chữ T: Tiến trình – Tương tác – Tìm tiềm năng – Tự quyết Bác sĩ hỗ trợ đối tượng ra quyết định bằng Bác sĩ giúp đối tượng ra quyết định bằng cách giúp họ xác định và làm sáng tỏ vấn đề cách đưa ra những lời khuyên “mang tính với khả năng để đưa ra lựa chọn tối ưu nhất chuyên môn” cho mình Kết quả đạt được dựa trên mối quan hệ của Kiến thức và sự hiểu biết của bác sĩ về lĩnh bệnh nhân với bác sĩ vực tư vấn Bác sĩ phải để cho người bệnh tự giải quyết Bác sĩ là chuyên gia, người chủ động, tích vấn đề, chỉ giúp đỡ về mặt thông tin. cực, còn bệnh nhân thì thụ động nghe theo Tham vấn là một quá trình giúp đỡ mà sự phân tích và khuyên bảo của bác sĩ không làm hộ hoặc chỉ bảo Kỹ năng nghe và giao tiếp, có khả năng khai Bác sĩ có kiến thức về những lĩnh vực cụ thể thác những vấn đề và cảm xúc của thân chủ và có khả năng truyền đạt những kiến thức đó
Phản ứng của bệnh nhân • Hợp tác :Lắng nghe và quan hệ tốt với nhân viên y tế. • Nghi ngờ : Chữa trị rất nhiều nơi do thiếu tin tưởng vào bác sĩ và nhân viên y tế, đòi kiểm tra cận lâm sàng liên tục • Hốt hoảng: Luôn lo âu và hốt hoảng, hỏi đi hỏi lại những điều đã biết về bệnh của mình • Tiêu cực: Nghĩ bệnh nặng, sẽ chết vì bệnh không thể điều trị • Phá hoại :Dễ nổi nóng, không hợp tác,có hành vi tiêu cực, thích gây gỗ, hành hung • Bàng quan: thờ ơ với bệnh tật, sức khỏe
Quan hệ BS - BN • Bệnh nhân cần gì ở bác sĩ ? Tư vấn hiểu rõ bệnh Cần giải thích và hiểu rõ các phương pháp điều trị Mong sự quan tâm, an ủi của thầy thuốc Người bệnh cần nhân viên y tế yêu thương như người thân • Xây dựng quan hệ BS – BN: Lấy bệnh nhân là trung tâm 🡪 tăng sự hài lòng của người bệnh cao hơn, tuân thủ điều trị tốt hơn,bệnh nhân giảm stress ,căng thẳng Giao tiếp giữa thầy thuốc và bệnh nhân ngày càng tốt, tạo niềm tin ở bệnh nhân 🡪 giảm các than phiền, đòi hỏi của BN
Yêu cầu đối với BS • Có kiến thức chuyên môn và năng lực • Có tinh thần trách nhiệm, đạo đức,y đức • Biết giao tiếp với bệnh nhân và người nhà bệnh nhân, giữ bí mật của bệnh nhân, không lợi dụng điểm yếu của bệnh nhân • Công bằng với mọi bệnh nhân
Nguyên tắc khi tham vấn (tt) • Tôn trọng: quyền riêng tư, tự chủ, tự quyết 🡪không phân biệt đối xử, đảm bảo quyền lợi cho bệnh nhân • Chấp nhận: biểu hiện trong suy nghĩ, cảm xúc và thái độ không phê phán những điểm tốt, xấu, yếu, mạnh của BN 🡪luôn thực lòng lắng nghe để nắm bắt được nhu cầu và phản hồi. • Thấu cảm: không đơn thuần là thông cảm mà là chia sẻ cảm xúc như chính mình trải nghiệm 🡪 Luôn đặt mình vào vị trí của BN để hiểu và chia sẻ
Nguyên tắc khi tham vấn (tt) • Bảo mật: yếu tố quan trọng để BN bảo đảm tin tưởng tuyệt đối và thổ lộ, chỉ tiết lộ thông tin khi Bn cho phép hoặc khi BN có nguy cơ gây tổn hại đến bản thân hoặc người khác hoặc liên quan đến pháp luật • Chân thành: tự nguyện giúp đỡ, hỗ trợ BN hơn là vì nhiệm vụ, mục đích cá nhân • Trung thực: với BN và với chính mình, không nói điều mình không rõ hoặc không biết 🡪 Cung cấp thông tin về tình trạng sức khỏe, lợi,hại, tai biến của phương pháp can thiệp dựa trên y học chứng cứ
Tiến trình tham vấn • Các bước chuẩn bị trước khi tham vấn Xác định vấn đề, xác định đối tượng cần được tham vấn Chọn thời gian và nơi tham vấn thoải mái cho đối tượng Thông báo trước thời gian, địa điểm để đối tượng biết và chủ động Nắm chắc nội dung của chủ đề tham vấn Chuẩn bị tài liệu, vật liệu, mô hình minh họa phương tiện, dụng cụ cần thiết nếu cần hướng dẫn các kỹ năng thực hành cho đối tượng
Tiến trình tham vấn (tt) • Giai đoạn tham vấn Chủ động chào hỏi thân mật, mời ngồi vào chỗ đã chuẩn bị Giới thiệu ngắn gọn về mình và mời bệnh nhân tự giới thiệu Bắt đầu nói chuyện thông thường để tạo không khí tự nhiên thoải mái ngay từ đầu Cam kết mọi thông tin về họ sẽ được giữ bí mật Để bệnh nhân kể hết câu chuyện của họ, vận dụng kỹ năng lắng nghe để hiểu rõ người bệnh , sẵn sàng nghe người bệnh nêu tất cả các vấn đề của họ,trả lời các câu hỏi, thảo luận để giúp giải quyết vấn đề Cùng liệt kê các mối quan tâm và những ưu tiên hàng đầu
Tiến trình tham vấn (tt) • Kết thúc buổi tham vấn Giúp hỗ trợ cho bệnh nhân kịp thời trong thời gian khủng hoảng, đưa ra nhiều hướng giải quyết có thể thực hiện được và giúp lựa chọn giải pháp thích hợp nhất đối với hoàn cảnh và khả năng của Mục đích của tham vấn là giúp người bệnh tăng cường khả năng tự ứng phó với hoàn cảnh khó khăn không chỉ trong hiện tại mà cả trong tương lai
Kỹ năng tham vấn • Tạo mối liên hệ cá nhân Không lời:tạo cảm giác thoải mái, ổn định cảm xúc dễ chia sẻ - Bố trí không gian thuận tiện, không vật cản - Thái độ quan tâm: SOFTEN Smile: mỉm cười Open Gesture: cởi mở Forward Leaning: hướng tới trước Touch: tiếp xúc Eye contacts: mắt nhìn Nod: gật đầu
Kỹ năng tham vấn (tt) Đối thoại: - Xưng hô đúng chuẩn mực - Lắng nghe, không ngắt lời tuy nhiên nếu BN trình bày vòng vo thì có thể hỏi lại hoặc gút lại để theo nội dung BS khai thác - Không lên giọng, phán xét, không tỏ thái độ thương hại
Kỹ năng tham vấn (tt) • Kỹ năng giao tiếp: Cung cấp thông tin thích đáng, cần thiết, đầy đủ theo y học chứng cứ theo từng trường hợp Giải thích đơn giản, phù hợp văn hóa của BN, không dùng từ quá chuyên môn Trung thực Không nên phê phán, nên cảm thông với những điều nhạy cảm
Kỹ năng tham vấn (tt) • Kỹ năng khơi gợi: quan trọng nhất trong tham vấn vì giúp BS nắm được thông tin và nhu cầu của BN Các dạng câu hỏi: mở/đóng, tránh câu hỏi gợi ý Khuyến khích BN đặt câu hỏi Kỹ thuật BATHE: kích hoạt BN im lặng sang thích nói - Background: hỏi về thông tin nền - Affect: hỏi về các lĩnh vực thường tạo cảm giác mạnh mẽ,bức xúc - Trouble: hỏi vấn đề thực sự gây rắc rối cho BN - Handling: hỏi về cách BN đã trải nghiệm giải quyết vấn đề - Empathy: đáp ứng với vấn đề 1 cách đồng cảm thông qua hiểu biết vấn đề của BN
Kỹ năng tham vấn (tt) • Phản ánh: lặp lại thường xuyên những điểm mấu chốt, vấn đề chính, từ khóa giúp gợi những thiếu sót chưa được ghi nhận đồng thời giúp BSGĐ nắm bắt đủ những vấn đề cua BN • Đặt câu hỏi về tình huống dự kiến giúp BN chuẩn bị tâm lí và cách ứng phó • Liên hệ những kinh nghiệm giải quyết vấn đề trong quá khứ • Nêu gương điển hình thực tế • Chia sẻ kinh nghiệm bản thân • Đối mặt: BSGĐ từng bước giúp BN đối mặt với mâu thuẫn trong suy nghĩ hoặc những hậu quả do hành vi không phù hợp của Bn gây ra
Rào cản khi thực hành tham vấn • Khung cảnh quá đông • Ít thời gian • Tâm lý e dè, ngại ngùng lần đầu tiếp xúc sử dụng câu hỏi đóng tạo sự tin tưởng sau đó chuyển sang câu hỏi mở • BN đến khi đã có bệnh và sốc tâm lý 🡪 sử dụng hình ảnh, tờ rơi để hỗ trợ • Người già, trẻ em thích vuốt ve, chăm sóc • Không kiên nhẫn lắng nghe • Dùng từ ngữ chuyên môn quá nhiều • Sử dụng ngôn ngữ tích cực, hạn chế những lời nói: không thể, không được, phải… • Cung cấp quá nhiều thông tin cùng lúc
Kết quả tham vấn (tt) 1/ Lời khuyên VĐSK Rõ ràng - Ông bà cần chữa bệnh ngay vì ảnh hưởng đến sức khỏe cuộc sống gia đình - Bệnh nhẹ hay nặng vẫn làm tổn thương đến chất lượng cuộc sống của ông bà Mạnh mẽ - Đây là việc rất cần vì ảnh hưởng đến sức khỏe của ông bà và ngăn ngừa tai biến Tương thích - Tiếp tục không điều trị sẽ gây ảnh hưởng khác và xuất hiện những biến chứng quan trọng hơn - Hạn chế được chi phí không cần thiết hoặc chi phí cao hơn do biến chứng của bệnh sau này 2/ Hỗ trợ quyết tâm 3/ Hỗ trợ điều trị