Bài giảng Thị trường chứng khoán: Chương 8 do ThS. Nguyễn Thành Vinh biên soạn cung cấp cho các bạn những kiến thức về hoạt động, vai trò, chức năng của Trung tâm Lưu ký Chứng khoán và Thanh toán Bù trừ. Mời các bạn tham khảo bài giảng để hiểu rõ hơn về những nội dung này, với các bạn quan tâm tới chứng khoán thì đây là tài liệu hữu ích.
AMBIENT/
Chủ đề:
Nội dung Text: Bài giảng Thị trường chứng khoán: Chương 8 - ThS. Nguyễn Thành Vinh
- THỊ TRƯỜNG CHỨNG KHOÁN
Th.S Nguyễn Thành Vinh
Đại học Bình Dương
T4/2011
- Chương 8: TRUNG TÂM LƯU KÝ CK VÀ
THANH TOÁN BÙ TRỪ
I. Giới thiệu về HT LKCK và TTBT: hoạt động
tập trung hóa và phi vật chất hóa CK nhằm
giúp cho một khối lượng lớn GDCK được
xử lý bằng nghiệp vụ kế toán mà không cần
sự chuyển giao để làm giảm chi phí, giảm
rủi ro
1. Khái niệm: Là một hệ thống cụ thể bao gồm
các thiết bị, con người, các quy định và
hoạt động về thanh toán, bù trừ, LKCK
- Chương 8: TRUNG TÂM LƯU KÝ CK VÀ
THANH TOÁN BÙ TRỪ
Các hoạt động chính:
Hoạt động LKCK: lưu giữ, bảo quản CK của
KH và giúp KH thực hiện các quyền của
mình đối với CK lưu ký
Hoạt động bù trừ: xử lý thông tin về các
GDCK nhằm đưa ra một con số ròng cuối
cùng mà các đối tác tham gia phải thanh
toán sau khi giao dịch. Kết quả bù trừ sẽ chỉ
ra bên nào phải trả tiền, bên nào phải giao
CK
- Chương 8: TRUNG TÂM LƯU KÝ CK VÀ
THANH TOÁN BÙ TRỪ
Các hoạt động chính:
Hoạt động thanh toán: là hoạt động hoàn tất
các GDCK, trong đó các bên sẽ thực hiện
nghĩa vụ của mình: bên phải trả CK thực
hiện việc giao CK, bên phải trả tiền thực
hiện việc chuyển tiền
Hoạt động đăng ký: là việc đăng ký các
thông tin về CK và quyền sở hữu CK của
người nắm giữ CK
- Chương 8: TRUNG TÂM LƯU KÝ CK VÀ
THANH TOÁN BÙ TRỪ
2. Vai trò, chức năng của hệ thống LKCK và TTBT
2.1. Chức năng
Quản lý các CK lưu ký của KH
Ghi nhận QSH và các thông tin về tình hình
thay đổi của CK lưu ký cho KH
Cung cấp các thông tin về CK giả mạo và bị
mất cắp…
Thực hiện các nghiệp vụ thanh toán tiền và
chuyển giao CK sau khi các giao dịch được
thực hiện
- Chương 8: TRUNG TÂM LƯU KÝ CK VÀ
THANH TOÁN BÙ TRỪ
2.1. Chức năng
Xử lý các thông tin về việc thực hiện quyền
của người sở hữu CK đối với tổ chức phát
hành như thông báo họp ĐHCD, đại diện ủy
quyền…
Phân phối lãi, trả vốn gốc và cổ tức bằng
tiền cho người sở hữu CK
Giúp quản lý tỷ lệ nắm giữ của người sở
hữu CK
Cung cấp các dịch vụ cầm cố, thu hộ thuế
- Chương 8: TRUNG TÂM LƯU KÝ CK VÀ
THANH TOÁN BÙ TRỪ
2.2. Vai trò:
Thanh toán các GDCK, đảm bảo các giao
dịch được hoàn tất
Giúp quản lý TTCK
Giảm chi phí cho các đối tượng tham gia thị
trường
Giảm rủi ro cho hoạt động của thị trường
Thực hiện việc thanh toán nhanh góp phần
giúp các đối tượng của hệ thống tăng vòng
quay vốn
- Chương 8: TRUNG TÂM LƯU KÝ CK VÀ
THANH TOÁN BÙ TRỪ
2.3. Chức năng của Trung tâm LKCK
Nhận lưu ký CK bao gồm các chứng chỉ
chứng khoán và CK ghi sổ
Tiến hành thanh toán, thực hiện chuyển
khoản, cầm cố thông qua các bút toán ghi
sổ
Thực hiện quyền của người sở hữu CK đối
với CK lưu ký
- Chương 8: TRUNG TÂM LƯU KÝ CK VÀ
THANH TOÁN BÙ TRỪ
II. Trung tâm thanh toán bù trừ:
1. Khái niệm: Hệ thống thanh toán bù trừ là một
bộ phận cấu thành của TTCK, đảm nhận chức
năng thanh toán bù trừ và thanh toán cho các
giao dịch được thực hiện trên thị trường
Bù trừ là căn cứ vào kết quả giao dịch đưa ra
số lượng CK và tiền mà các bên tham gia vào
giao dịch sẽ được nhận và phải trả.
Thanh toán là việc giao nhận CK cho bên mua
và tiền cho bên bán
- Chương 8: TRUNG TÂM LƯU KÝ CK VÀ
THANH TOÁN BÙ TRỪ
Các nguyên tắc thanh toán bù trừ:
Thực hiện bù trừ theo kết quả giao dịch
Thực hiện thanh toán theo kết quả bù trừ
Đảm bảo việc giao CK đồng thời với việc thanh
toán tiền
Phương thức bù trừ:
Phương thức thanh toán từng giao dịch: áp
dụng cho giao dịch đặc biệt hoặc trong giao
dịch thương mại truyền thống. Nếu khối lượng
lớn và có nhiều thành viên lưu ký tham gia sẽ
không hiệu quả.
- Chương 8: TRUNG TÂM LƯU KÝ CK VÀ
THANH TOÁN BÙ TRỪ
Phương thức bù trừ:
Phương thức bù trừ song phương: là việc tính
số lượng tiền và từng loại CK phải thanh toán
giữa các cặp đối tác giao dịch. Dùng khi số
lượng giao dịch, CK và thành viên lưu ký còn
nhỏ
Phương thức bù trừ đa phương: là việc tính
toán số lượng thuần tiền và từng loại CK mà
mỗi thành viên lưu ký phải thanh toán. Giảm tối
đa sự luân chuyển tiền và CK do đó tiết kiệm
được CP và giảm rủi ro trong thanh toán
- Chương 8: TRUNG TÂM LƯU KÝ CK VÀ
THANH TOÁN BÙ TRỪ
Trung tâm LKCK ở VN: Thành lập ngày 03/05/2006
Là pháp nhân thành lập và hoạt động theo mô
hình CT TNHH hay CTCP
Có chức năng tổ chức, giám sát hoạt động
đăng ký, lưu ký, bù trừ và thanh toán CK
Chịu sự quản lý và giám sát của UBCKNN
- Chương 8: TRUNG TÂM LƯU KÝ CK VÀ
THANH TOÁN BÙ TRỪ
Quyền của Trung tâm LKCK
Ban hành quy chế đăng ký, lưu ký, bù trừ và
thanh toán CK sau khi được UBCKNN chấp
thuận
Chấp thuận, hủy bỏ tư cách thành viên lưu ký,
giám sát việc tuân thủ quy định của TVLK theo
quy chế của TT
Cung cấp dịch vụ đăng ký, lưu ký, bù trừ và
thanh toán CK và các dịch vụ khác có liên quan
đến LKCK theo yêu cầu của KH
- Chương 8: TRUNG TÂM LƯU KÝ CK VÀ
THANH TOÁN BÙ TRỪ
Nghĩa vụ của Trung tâm LKCK
Bảo đảm cơ sở vật chất, kỹ thuật phục vụ các
hoạt động đăng ký, lưu ký, bù trừ và thanh
toán CK
Xây dựng quy trình hoạt động và quản lý rủi ro
cho từng nghiệp vụ
Quản lý tách biệt tài sản của KH
Bồi thường thiệt hại cho KH trong trường hợp
không thực hiện nghĩa vụ gây thiệt hại đến lợi
ích hợp pháp của KH trừ bất khả kháng
- Chương 8: TRUNG TÂM LƯU KÝ CK VÀ
THANH TOÁN BÙ TRỪ
Nghĩa vụ của Trung tâm LKCK
Hoạt động vì lợi ích của người gửi CK hoặc
người sở hữu CK
Có biện pháp bảo vệ CSDL và lưu giữ các
chứng từ gốc về đăng ký, lưu ký, bù trừ và
thanh toán CK theo quy định của pháp luật về
kế toán, thống kê
Trích lập quỹ phòng ngừa rủi ro nghiệp vụ để
bù đắp các tổn thất cho KH do các sự cố liên
quan đến quá trình hoạt động
- Chương 8: TRUNG TÂM LƯU KÝ CK VÀ
THANH TOÁN BÙ TRỪ
Nghĩa vụ của Trung tâm LKCK
Cung cấp các thông tin liên quan đến việc sở
hữu CK của khách hàng theo yêu cầu của CT
đại chúng, tổ chức phát hành
Thành viên lưu ký: là CTCK, NHTM được UBCKNN
cấp giấy chứng nhận đăng ký hoạt động LKCK
và được TT LKCK chấp thuận, có các quyền:
Cung cấp dịch vụ lưu ký và thanh toán các
giao dịch CK cho KH
Thu phí theo quy định của BTC
- Chương 8: TRUNG TÂM LƯU KÝ CK VÀ
THANH TOÁN BÙ TRỪ
Đăng ký CK:
CK của Cty đại chúng phải được đăng ký tập
trung tại TT LKCK
CK của tổ chức phát hành khác ủy quyền cho
TT LKCK là đại lý chuyển nhượng được đăng
ký tại TT
Cty đại chúng, tổ chức phát hành thực hiện
đăng ký loại CK và thông tin về người sở hữu
CK với TT
- Chương 8: TRUNG TÂM LƯU KÝ CK VÀ
THANH TOÁN BÙ TRỪ
Lưu ký CK:
CK của Cty đại chúng phải được lưu ký tập
trung tại TT LKCK trước khi thực hiện giao
dịch
CK lưu ký tại TT dưới hình thức lưu ký tổng
hợp. Người sở hữu CK là người đồng sở hữu
CK lưu ký tổng hợp theo tỷ lệ CK được lưu ký
TT được nhận lưu ký riêng biệt đối với CK ghi
danh và các tài sản khác theo yêu cầu của
người sở hữu
- Chương 8: TRUNG TÂM LƯU KÝ CK VÀ
THANH TOÁN BÙ TRỪ
Chuyển quyền sở hữu CK:
Việc chuyển QSH đối với các loại CK đã đăng
ký tại TT được thực hiện qua TT
Hiệu lực của việc chuyển QSH CK tại TT được
quy định như sau:
Trường hợp CK đã được lưu ký tập trung tại
TT, việc chuyển QSH có hiệu lực vào ngày
thực hiện bút toán ghi sổ trên tài khoản
LKCK tại TT
Chưa lưu ký tập trung, hiệu lực vào ngày ghi
sổ đăng ký CK do TT quản lý
- Chương 8: TRUNG TÂM LƯU KÝ CK VÀ
THANH TOÁN BÙ TRỪ
Bù trừ và thanh toán GDCK:
Việc bù trừ và thanh toán GDCK được thực
hiện theo quy chế của TT
Thanh toán CK được thực hiện qua TT, thanh
toán tiền giao dịch CK được thực hiện qua
ngân hàng và phải tuân thủ nguyên tắc chuyển
giao CK đồng thời với thanh toán tiền.
Thêm vào BST
Báo xấu
Download
Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ
