intTypePromotion=1
zunia.vn Tuyển sinh 2024 dành cho Gen-Z zunia.vn zunia.vn
ADSENSE
 » 
 » 

Bài giảng thực hành xử lý nước thải ( Th.s. Lâm Vĩnh Sơn ) - Bài 7

Chia sẻ: Nguyen Nhi | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:15

Thêm vào BST
Báo xấu
257
lượt xem 67
download
 
  Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

KHẢO SÁT HIỆU QUẢ XỬ LÝ NƯỚC THẢI BẰNG PHƯƠNG PHÁP DÙNG BÙN HOẠT TÍNH. (NGHIÊN CỨU XÁC ĐỊNH THÔNG SỐ ĐỘNG HỌC CỦA QUÁ TRÌNH XỬ LÝ SINH HỌC) 7.1.MỤC ĐÍCH Tìm hiểu phương pháp xử lý nước thải bằng bùn hoạt tính như thế nào Xác định hiệu xuất cao nhất của quá trình xử lý nước thải. Tìm hiểu cách xác định thông số động học

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: Bài giảng thực hành xử lý nước thải ( Th.s. Lâm Vĩnh Sơn ) - Bài 7

  1. Tröôøng Ñaïi Hoïc Kyõ Thuaät Coâng Ngheä TP.Hoà Chí Minh – Khoa Moâi Tröôøng vaø CNCH Baøi 7. KHAÛO SAÙT HIEÄU QUAÛ XÖÛ LYÙ NÖÔÙC THAÛI BAÈNG PHÖÔNG PHAÙP DUØNG BUØN HOAÏT TÍNH. (NGHIEÂN CÖÙU XAÙC ÑÒNH THOÂNG SOÁ ÑOÄNG HOÏC CUÛA QUAÙ TRÌNH XÖÛ LYÙ SINH HOÏC) 7.1.MUÏC ÑÍCH ü Tìm hieåu phöông phaùp xöû lyù nöôùc thaûi baèng buøn hoaït tính nhö theá naøo ü Xaùc ñònh hieäu xuaát cao nhaát cuûa quaù trình xöû lyù nöôùc thaûi. ü Tìm hieåu caùch xaùc ñònh thoâng soá ñoäng hoïc 7.2. CÔ SÔÛ LYÙ THUYEÁT. 7.2.1. Nguyeân taéc cuûa phöông phaùp hieáu khí 7.2.1.1. Nguyeân taéc Caùc phöông phaùp hieáu khí döïa reân nguyeân taéc laø caùc vi sinh vaät hieáu khí phaân huûy caùc chaát höõu cô trong ñieàu kieän coù oxy hoøa tan. Chaát höõu cô + O2  → H2O + CO2 + NH3 + ….  Vi sinhvat ÔÛ ñieàu kieän hieáu khí (haøm löôïng oâxy hoøa tan toái thieåu 1.5 – 2.0 mg/l), NH4+ cuõng bò loaïi nhôø quaù trình nitrat hoùa cuûa vi sinh vaät töï döôõng. NH4+ + 2O2 Vi sinh→ NO3- + 2H+ + H2O + Naêng löôïng  vat 7.2.1.2.. Cô cheá cuûa quaù trình phaân huûy caùc chaát trong teá baøo Cô cheá cuûa quaù trình phaân huûy caùc chaát trong teá baøo coù theå toùm taét nhö sau: - Caùc haát höõu cô ñaàu tieân bò oâxy hoùa laø hydrat cacbon vaø moät soá caùc chaát höõu cô khaùc. Men cuûa vi sinh vaät seõ taùch hydro khoûi moùc xích vaø ñem phoái hôïp vôùi oxy khoâng khí ñeå taïo thaønh nöôùc. Nhôø coù hydro khoûi moùc xích vaø oxy trong nöôùc, caùc phaûn öùng oxy hoùa khöû giöõa caùc nguyeân töû cacbon môùi dieãn ra ñöôïc. - Ñöôøng, ruôïu vaø caùc axit höõu cô khaùc laø caùc saûn phaåm ñaëc tröng nhaát cuûa quaù trình oxy hoùa bôûi vi sinh vaät hieáu khí. Caùc chaát ñoù khi phaân huûy hoaøn toaøn seõ taïo thaønh CO2 vaø H2O. - Thöïc ra khoâng phaûi taát caû caùc chaát ñaõ bò giöõ laïi ôû teá baøo khuaån (chæ moät phaàn) bò oxy hoùa hoaøn toaøn thaønh CO2 vaø H2O. Phaàn coøn laïi seõ bò ñoàng hoùa vaø ñöôïc söû duïng ñeå toång hôïp caùc chaát môùi cuûa teá baøo, töùc laø ñeå sinh khoái cuûa vi sinh vaät taêng leân. Ñoàng thôøi song song vôùi quaù trình ñoàng hoùa, trong teá baøo vi sinh vaät coøn dieãn ra quaù trình dò hoùa, phaân huûy caùc chaát coù trong thaønh phaàn teá baøo. Nhö vaäy moät phaàn trong caùc chaát soáng ñaõ ñöôïc toång hôïp laïi bò oxy hoùa. 7.2.1.3. Söï sinh tröôûng vaø phaùt trieån cuûa vi sinh vaät Söï sinh tröôûng cuûa vi sinh vaät laø söï taêng sinh khoái cuûa noù do haáp thuï, ñoàng hoùa caùc chaát dinh döôõng. Theo nghóa roäng, sinh tröôûng hay söï taêng sinh khoái laø taêng troïng löôïng, kích thöôùc hoaëc soá löôïng teá baøo. Nhö vaäy hieäu quaû cuûa söï dinh döôõng (cuõng ñoàng thôøi laø söï giaûm BOD) laø quaù trình toång hôïp caùc boä phaän cuûa cô theå – teá baøo vaø söï taêng sinh khoái – söùc sinh tröôûng. Caùc quùa trình dieãn ra khoâng ñoàng ñeàu theo thôøi gian vaø khoâng gian trong teá baøo vi sinh vaät. Th.S. Laâm Vónh Sôn Trang 29 PDF created with FinePrint pdfFactory Pro trial version http://www.fineprint.com
  2. Tröôøng Ñaïi Hoïc Kyõ Thuaät Coâng Ngheä TP.Hoà Chí Minh – Khoa Moâi Tröôøng vaø CNCH ÔÛ nhöõng nôi coù vi sinh vaät thöïc hieän quaù trình xöû lyù nöôùc thaûi, söï sinh tröôûng cuõng ñöôïc goïi laø söï taêng soá löôïng teá baøo vaø söï thay ñoåi kích thöôùc teá baøo. ÔÛ noàng ñoä thaáp cuûa buøn, ñöôøng cong cho thaáy sinh khoái cuûa buøn coù xu höôùng taêng theo caáp soá nhaân (a - b). Giai ñoaïn naøy goïi laø pha tieàm phaùt roài pha sinh tröôûng logarit, ôû ñaây toác ñoä phaân ñoâi teá baøo trong buøn seõ ñieàu hoøa ñaït giaù trò toái ña. Ñieàu kieän chuû yeáu laø phaûi ñaùp öùng ñaày ñuû chaát dinh döôõng. Phaàn giöõa ñöôøng cong gaàn nhö tuyeán tính (b - c). Khi chaát dinh döôõng baét ñaàu caïn kieät, toác ñoä sinh tröôûng (nhaân ñoâi) cuõng baét ñaàu giaûm theo quy luaät phaûn öùng nhaát. Söï sinh saûn cuûa vi sinh vaät daàn ñaït tôùi tieäm caän tuøy thuoäc noàng ñoä chaát dinh döôõng. Giai ñoaïn naøy goïi laø pha sinh tröôûng chaäm daàn. Phaàn ñöôøng cong ( c– d) bieåu thò söï giaûm sinh khoái cuûa buøn bôûi quaù trình töï oxy hoùa dieãn ra nguyeân nhaân laø ñaõ ngheøo vaø heát chaát dinh döôõng. Giai ñoaïn naøy goïi laø pha oxy hoùa noäi baøo cuûa buøn hoaït tính. Luùc ñaàu quaù rình töï oxy hoùa dieãn ra theo kieåu phaûn öùng baäc nhaát, sau ñoù toác ñoä oxy cuõng giaûm ñi, vaät chaát caáu taïo cuûa teá baøo vi khuaån giaûm raát ít vaø khoâng bò oxy hoùa nöõa. Pha tieàm phaùt Pha oxy hoùa Giaù trò log cuûa soá löôïng vi sinh vaät vaø sinh tröôûng noäi baøo c b Pha sinh tröôûng chaäm daàn d Thôøi gian a C aùc giai ñoaïn taêng tröôûng cuûa TB vi sinh vaät theo log 7.2.1.4. Söï chuyeån hoùa caùc chaát höõu cô (hay giaûm BOD) Sau khi nöôùc thaûi tieáp xuùc vôùi buøn, ban ñaàu toác ñoä chuyeån hoùa caùc chaát höõu cô cao, caùc chaát lô löûng hoaëc keo ñöôïc chuyeån hoùa do ñoâng tuï sinh hoïc hoaëc haáp phuï. Caùc chaát höõu cô hoøa tan ñöôïc chuyeån hoùa nhôø ñoâng tuï sinh hoïc. Toác ñoä chuyeån hoùa ñoù tuøy thuoäc vaøo ñaëc tính nöôùc thaûi vaø buøn. Trong khi ñoù ñoä taêng tröôûng cuûa buøn (vi sinh) cuõng ñaït ñeán giaù trò cao nhaát, caùc chaát höõu cô tích luõy trong teá baøo sinh vaät cuõng raát nhieàu. Muoán oxy hoùa caùc chaát ñaõ tích luõy ñoù ñoøi hoûi phaûi laøm thoaùng moät thôøi gian khaù laâu trong nhieàu giôø. Thöôøng toác ñoä chuyeån hoùa raát nhanh trong 10 – 15 phuùt ñaàu. Trong thôøi gian naøy löôïng chaát höõu cô coù theå chuyeån hoùa bôûi 1 gr buøn ñöôïc bieåu thò baèng phöông trình sau: dL = Ki L dS Sau khi tính tích phaân ta ñöôïc: Lri =1 − e K i S Li Trong ñoù: + Ki :Haèng soá toác ñoä chuyeån hoùa ban ñaàu, 1/thôøi gian +S :Löôïng buøn hoaït tính ban ñaàu, g/l Th.S. Laâm Vónh Sôn Trang 30 PDF created with FinePrint pdfFactory Pro trial version http://www.fineprint.com
  3. Tröôøng Ñaïi Hoïc Kyõ Thuaät Coâng Ngheä TP.Hoà Chí Minh – Khoa Moâi Tröôøng vaø CNCH + Lri :Löôïng chaát höõu cô (BOD) ñaõ chuyeån hoùa trong khoaûng thôøi gian ñoù + Li :Löôïng chaát höõu cô cuûa nöôùc thaûi Moái töông quan veà toaùn hoïc giöõa söï chuyeån hoùa chaát baån höõu cô cuûa nöôùc thaûi vaø söï sinh tröôûng cuûa buøn: ÔÛ noàng ñoä cao cuûa caùc chaát höõu cô, toác ñoä ñoàng hoùa, toác ñoä sinh tröôûng vaø khi ñoù caû toác ñoä chuyeån hoùa caùc chaát (toác ñoä giaûm BOD) thöôøng phuï thuoäc vaø noàng ñoä. ÔÛ thôøi ñieåm ñaàu cuûa quaù trình laøm thoaùng, ta ñaët: + S0 :Noàng ñoä ban ñaàu cuûa buøn (vi sinh vaät), mg/l + L0 :BOD ban ñaàu cuûa nöôùc thaûi, mg/l Qua thôøi gian t, ta coù: +S :Noàng ñoä cuûa buøn ôû thôøi ñieåm t, mg/l + ∆S = S - So Löôïng taêng sinh khoái cuûa buøn trong moät ñôn vò theå tích, mg/l + Lr :Löôïng BOD ñaõ giaûm (ñaõ bò khöû) trong thôøi gian t + Lt = Lo – Lr Löôïng BOD coøn laïi trong nöôùc thaûi, mg/l + K1 :Haèng soá toác ñoä sinh tröôûng Logarit (1/thôøi gian) + K2 :Haèng soá toác ñoä chuyeån hoùa (BOD) + Ñaët α :La tæ leä BOD (caùc chaát höõu cô) ñaõ chuyeån hoùa vaø toång hôïp thaønh buøn, töùc laø ñeå taêng khoái buøn. Khi ñ1o: α . L r = ∆S S = So + ∆S = So + α . Lr Tæ leä caùc chaát bò phaân huûy bieán thaønh teá baøo soáng tính thoe phaàn traêm ñoái vôùi moät soá hôïp chaát nhö sau: Hyñratcacbon 65 – 85% Röôïu 52 – 66% Acid amin 32 – 68% Acid höõu cô 10 – 60% Hyñrocacbon 10 – 30% ÔÛ giai ñoaïn moät. Pha sinh tröôûng log (a-b) vôùi noàng ñoä cao cuûa caùc chaát dinh döôõng, ôû nhieät ñoä cho tröôùc, toác ñoä sinh tröôûng chæ bò giôùi haïn bôûi toác ñoä phaân ñoâi teá baøo dS = K1 S dt + K1: Haèng soá toác ñoä sinh tröôûng, coøn goïi laø thôøi gian caàn thieát ñeå teá baøo phaân ñoâi Sau khi tích phaân ta ñöôïc:  α . Lr  S + ∆S = K 1t = ln1 +  ln o  So    So  α . Lr  ÖÙng vôùi giai ñoaïn moät (ñoaïn a - b) ñöôøng bieåu dieãn moái quan heä ln 1 +  theo thôøi gian t  So     α . Lr  laø moät haøm soá baäc nhaát (ñöôøng thaúng). Ñoä doác cuûa ñöôøng bieåu dieãn ln1 +  xaùc ñònh  So    Th.S. Laâm Vónh Sôn Trang 31 PDF created with FinePrint pdfFactory Pro trial version http://www.fineprint.com
  4. Tröôøng Ñaïi Hoïc Kyõ Thuaät Coâng Ngheä TP.Hoà Chí Minh – Khoa Moâi Tröôøng vaø CNCH giaù trò K1, töùc laø haèng soá toác ñoä sinh tröôûng logarit. Sau ñieåm b ñoä doác giaûm daàn chöùng toû toác ñoä sinh tröôûng giaûm vaø chuyeån sang giai ñoaïn hai. ÔÛ gia ñoaïn hai. Giai ñoaïn toác ñoä sinh tröôûng giaûm (b-c). Khi noàng ñoä chaát baãn höõu cô (BOD) thaáp, toác ñoä sinh tröôûng cuûa buøn, toác ñoä chuyeån hoùa BOD seõ tuaân theo qui luaät phaûn öùng baäc moät. Töùc laø seõ giaûm vaø tæ leä vôùi chaát baån höõu cô coøn laïi. 7.2.1.5. Caùc ñieàu kieän, yeâu caàu vaø yeáu toá moâi tröôøng aûnh höôûng tôùi quaù trình xöû lyù Khi trong nöôùc thaûi chöùa caùc chaát baån höõu cô deã hoaëc coù theå bò oxy hoùa sinh hoùa vaø khi trong ñieàu kieän moâi tröôøng thích hôïp (oxy, pH, nhieät ñoä cuûa nöôùc thaûi, noàng ñoä caùc chaát ñoäc haïi khoâng vöôït quaù giôùi haïn cho pheùp,..) thì coù theå duøng phöông phaùp sinh hoùa ñeå xöû lyù. Ngoaøi ra coøn phaûi ñaûm baûo ñuû löôïng caùc nguyeân toá dinh döôõng (N, P, K, Fe,..) trong nöôùc thaûi. 1. Ñieàu kieän ñaàu tieân laø phaûi ñaûm baûo cung caáp ñuû löôïng oxy moät caùch lieân tuïc vaø sao cho löôïng O2 hoøa tan trong nöôùc ra khoûi beå laéng ñôït 2 khoâng nhoû hôn 2 mg/l. 2. Noàng ñoä cho pheùp caùc chaát baãn höõu cô: coù nhieàu chaát baån trong nöôùc thaûi saûn xuaát ôû möùc ñoä nhaát ñònh naøo ñoù seõ phaù huûy cheá ñoä hoaït ñoäng – soáng bình thöôøng cuûa vi sinh vaät. Caùc chaát ñoäc haïi ñoù thöôøng coù taùc duïng laøm huûy hoaïi thaønh phaàn caáu taïo cuûa teá baøo. Khi thöïc hieän xöû lyù baèng phöông phaùp sinh hoùa nöôùc thaûi coâng ngieäp chung vôùi nöôùc thaûi sinh hoaït thì hieäu suaát xöû lyù seõ cao hôn so vôùi khi chæ xöû lyù nöôùc thaûi coâng nghieäp. Hoãn hôïp nöôùc thaûi coâng nghieäp vaø sinh hoaït chaûy vaøo coâng trình xöû lyù nöôùc thaûi sinh hoaït phaûi coù BOD toaøn phaàn khoâng ñöôïc quaù 55 mg/l, neáu duøng caùc beå aeroten – beå troän thì BOD toaøn phaàn khoâng quaù 1000g/l. Neáu vöôït quaù giôùi haïn ñoù thì phaûi duøng nöôùc thaûi quy öôùc saïch, nöôùc soâng hoaëc nöôùc ñaõ xöû lyù roài ñeå pha loaõng. Möùc ñoä pha loaõng khi ñoù seõ tính theo coâng thöùc sau: L − Lhh m = sx Lhh − Lsh Trong ñoù: +m :Tyû leä giöõa löôïng nöôùc thaûi sinh hoaït vaø saûn xuaát + Lx :BOD toaøn phaàn cuûa nöôùc thaûi saûn xuaát baån, mg/l + Lhh :BOD toaøn phaàn cuûa hoãn hôïp nöôùc thaûi sinh hoaït vaø nöôùc xuaát baûn, mg/l + Lsh : BOD toaøn phaàn cuûa nöôùc thaûi sinh hoaït, mg/l § Löôïng caùc nguyeân toá dinh döôõng caàn thieát ñeå caùc quaù trình sinh hoùa dieãn ra bình thöôøng caàn naèm trong giôùi haïn cho pheùp (caùc hôïp chaát chöùa nitô, photpho). Ngoaøi caùc nguyeân toá dinh döôõng chuû yeáu treân coøn coùK, Mg, Ca, S, Fe,… nhöõng nguyeân toá naøy thöôøng coù ñuû trong nöôùc thaûi neân khoâng caàn phaûi cho theâm. Ñeå xaùc ñònh sô boä löôïng nguyeân toá dinh döôõng caàn tieát ñoái vôùi nhieàu loaïi nöôùc thaûi coâng nghieäp coù theå choïn theo tyû leä: § BODtf : N : P = 100 : 5 :1 § Noàng ñoä giôùi haïn cho pheùp cuûa caùc chaát ñoäc phaûi naèm trong giôùi haïn cho pheùp nhaát laø caùc moái cuûa kim loaïi naëng. Th.S. Laâm Vónh Sôn Trang 32 PDF created with FinePrint pdfFactory Pro trial version http://www.fineprint.com
  5. Tröôøng Ñaïi Hoïc Kyõ Thuaät Coâng Ngheä TP.Hoà Chí Minh – Khoa Moâi Tröôøng vaø CNCH Giaù trò pH aûnh höôûng raát lôùn ñeán quaù trình taïo men trong teá baøo vaø quaù § trình haáp thuï caùc chaát dinh döôõng trong teá baøo. Ñoái vôùi ña soá vi sinh vaät khoaûng giaù trò pH toái öu laø 6.5 – 8.5. § Nhieät ñoä nöôùc thaûi aûnh höôûng raát lôùn ñeán quaù trình taïo men trong teá baøo vaø quaù trình haáp thuï caùc chaát dinh döôõng vaøo teá baøo. § Nhieät ñoä aûnh höôûng raát lôùn ñeán chöùc naêng hoaït ñoäng cuûa vi sinh vaät. Ñoái vôùi ña soá vi sinh vaät, nhieät ñoä nöôùc thaûi trong caùc coâng trình xöû lyù naèm trong khoaûng 6 – 370C. § Noàng ñoä cuûa muoái voâ cô trong nöôùc thaûi khoâng vöôït quaù 10g/l 7.2.1.6. Caáu truùc cuûa caùc chaát baån vaø buøn hoaït tính Taùc nhaân tham gia vaøo quaù trình phaân huûy caùc chaát baãn höõu cô laø vi khuaån, xaï khuaån, naám, vaø moät soá ñoäng vaät haï ñaúng. Beân caïnh caùc chaát deã bò oxy hoùa nhö hydrat cacbon coøn coù raát nhieàu chaát bò oâxy hoùa moät phaàn hoaëc thaäm chí hoaøn toaøn khoâng bò phaân huûy duø coù nhöõng vi khuaån thích nghi tham gia quaù trình. Ñoù laø nhöõng chaát höõu cô toång hôïp: hydrat carbon, röôïu, andehyt, esthe,.. Khi nghieân cöùu khaû naêng oxy hoùa sinh hoùa cuûa caùc chaát höõu cô coù caáu truùc khaùc nhau, nhieàu taùc giaû ñaõ ñi ñeán keát luaän: - Nhöõng hôïp chaát vôùi troïng löôïng phaân töû lôùn, caáu truùc nhieàu maïch nhaùnh beân laø nhöõng chaát khoâng bò oxy hoùa sinh hoùa. - Caùc chaát khoâng bò oxy hoùa sinh hoùa laø nhöõng chaát maø men (en zym) cuûa vi sinh vaät raát khoù thaâm nhaäp vaø cuõng laø nhöõng chaát khoù thaåm thaáu khueách taùn qua maøng teá baøo. - Ñoái vôùi nhöõng chaát coù nguyeân töû carbon ôû trung taâm, duø chæ coøn moät lieân keát H-C thì möùc ñoä aûnh höôûng cuûa caáu truùc nhaùnh phaân töû ñoái vôùi quùa trình oxy hoaù sinh hoùa seõ giaûm ñi. - Trong lieân keát H – C neáu thay nguyeân töû hydro baèng caùc nhoùm ankyl hoaëc aryl thì seõ khoù bò oxy hoùa sinh hoùa ñôn. Ngoaøi carbon, neáu trong maïch coøn coù caùc nguyeân töû khaùc nhau seõ laøm cho chaát höõu cô beàn vöõng hôn ñoái vôùi quaù trình oxy hoùa sinh hoùa. A Ûnh höôûng nhieàu nhaát laø maïch coù oxy roài ñeán löu huyønh vaø Nitô. Buøn hoaït tính vaø maøng vi sinh vaät laø taäp hôïp caùcloaïi vi sinh vaät khaùc nhau. Buøn hoaït tính laø boâng maøu vaøng naâu deã laéng coù kích thöôùc 3 – 150 micromet. Nhöõng boâng goàm coù vi sinh vaät soáng vaø chaát raén (40%). Nhöõng sinh vaät soáng laø vi khuaån, ñoäng vaät haï ñaúng, doøi, giun, naám men, naám moác vaø xaï khuaån. Maøng vi vaät phaùt trieån ôû beà maët caùc haït vaät lieäu loïc coù daïng nhaày, daøy 1 – 3nm vaø hôn nöõa. Maøu cuûa noù thay ñoåi theo thaønh phaàn cuûa nöôùc thaûi, töø vaøng xaùm ñeán maøu naâu toái. Maøng vi sinh vaät cuõng goàm vi khuaån, naám moác vaø caùc vi sinh vaät khaùc. Trong quaù trình xöû lyù , nöôùc thaûi sau khi qua beå loïc sinh hoïc, coù mang theo caùc haït (phaàn töû ) cuûa maøng vi sinh vaät hình daïng khaùc nhau, kích thöôùc 15 – 30 micromet vôùi maøu vaøng saùng hoaëc naâu. Nhöõng loaøi vi khuaån tham gia vaøo quaù trình xöû lyù thöôøng laø caùc loaøi tröïc khuaån khoâng taïo nha baøo gram aâm. Söï coù maët caùc loaøi vi khuaån dò döôõng, vôùi nhieàu kieåu trao ñoåi chaát seõ laøm Th.S. Laâm Vónh Sôn Trang 33 PDF created with FinePrint pdfFactory Pro trial version http://www.fineprint.com
  6. Tröôøng Ñaïi Hoïc Kyõ Thuaät Coâng Ngheä TP.Hoà Chí Minh – Khoa Moâi Tröôøng vaø CNCH cho buøn hoaït tính nhanh choùng thích nghi vôùi nhieàu loaïi nöôùc thaûi khaùc nhau. Ngoaøi ra chuùng coøn coù khaû naêng söû duïng Nitô höõu cô. Nhieàu loaøi coù khaû naêng khöû Nitrat. Cho ñeán nay, ngöôøi ta ñaõ bieát vi sinh vaät coù theå phaân huûy taát caû chaát höõu cô coù trong thieân nhieân vaø raát nhieàu chaát höõu cô nhaân taïo. 7.2.2. Nhöõng ñaëc tính cuûa vi sinh vaät Trong thöïc teá, ngöôøi ta duøng buøn hoaït tính vaø maøng sinh vaät laø 2 caáu truùc cuûa caùc loaïi sinh vaät tham gia xöû lyù nöôùc thaûi. - Buøn hoaït tính laø boâng maøu vaøng naâu, deã laéng coù kích thöôùc töø 3 – 150 micromet. Nhöõng boâng buøn coù caùc vi sinh vaät soáng vaø chaát raén (40%). Nhöõng sinh vaät soáng laø vi sinh vaät (vi khuaån), ñoäng vaät haï ñaúng, doøi giun, naám men, naám moác vaø caùc sinh vaät khaùc. Vi khuaån coù theå ñöôïc phaân chia thaønh caùc hoï. Tuøy thuoäc theo khaû naêng sinh vaät khaùc. Vi khuaån coù theå ñöôïc phaân chia thaønh caùc hoï. Tuyø thuoäc theo khaû naêng sinh hoùa, sinh lyù, kích thöôùc, hình daïng, vaø söï thích nghi vôùi moâi tröôøng cuûa chuùng: Pseudosomonate, Bacterium, Baciluus, Corynebacterium, Astrobacterie, Mycobacterium, Mcrococcus, Saccina, Nocadia,… - Caùc loaøi vi sinh laïi ñöôïc phaân chia thaønh caùc nhoùm – xaép xeáp theo cheá ñoä haáp thuï caùc chaát dinh döôõng trong trong nöôùc thaûi. Hoï Pseudosomonadineae (chieám 50 – 80% löôïng vi khuaån ) ñöôïc chia thaønh caùc nhoùm: - Methanomonas : Vi sinh vaät leân men metan - Nitrosomonas : Vi sinh vaät oxy hoùa nitrit - Hidrogenomonas : Vi sinh vaät oxy hoùa phaân töû Hydro - Sulfomonas, Thiobaciluss : Vi sinh vaät hoài phuïc caùc hôïp chaát chöùa löu huyønh. Ngoaøi ra, hydrogenomonas coøn tích cöïc phaân giaûi caùc hôïp chaát thôm vaø caùc chaát höõu cô maïch voøng. Sulfomonas coøn haáp thuï toát caùc chaát höõu cô. Hoï Bacterium (goàm 30 loaïi) chia thaønh: - Bact. Aliphacitum, Bact. Naphtalinicus, Bact. Ben zoni, Bact. Cycloclastes coù khaû naêng haáp thuï daàu, saùp, phenol, môõ,… - Bact mycoides: phaân giaûi hôïp chaát chöùa nitô - Thiobacterium, Phiotrix: oxy hoùa caùc hôïp chaát chöùa löu huyønh. 7.2.3. Söï phaân giaûi caùc chaát höõu cô ôû quaù trình xöû lyù sinh hoïc hieáu khí * Möùc ñoä haáp thuï Caùc chaát haáp thuï phaûi laø caùc chaát bò oâxy hoùa Chaát deã haáp thuï nhaát: caùc chaát voâ cô vaø caùc chaát höõu cô: v Nhöõng hôïp chaát vôùi troïng löôïng phaân töû lôùn vôùi caáu truùc nhieàu maïch nhaùnh beân laø nhöõng chaát khoâng bò oâxy hoùa sinh hoùa. v Caùc chaát khoâng bò oâxy hoùa sinh hoùa laø nhöõng chaát maø men (enzyme) cuûa vi sinh vaät raát khoù xaâm nhaäp vaøo laø nhöõng chaát khoù thaåm thaáu khueách taùn qua maøng teá baøo. v Ñoái vôùi nhöõng chaát coù nguyeân töû C ôû trung taâm, duø chæ coøn moät lieân keát C-H thì möùc ñoä aûnh höôûng cuûa caáu truùc nhaùnh phaân töû ñoái vôùi quaù trình oâxy hoaù sinh hoaù seõ giaûm ñi . . . Th.S. Laâm Vónh Sôn Trang 34 PDF created with FinePrint pdfFactory Pro trial version http://www.fineprint.com
  7. Tröôøng Ñaïi Hoïc Kyõ Thuaät Coâng Ngheä TP.Hoà Chí Minh – Khoa Moâi Tröôøng vaø CNCH v Trong lieân keát C- H neáu thay nguyeân töû hyñro baèng caùc nhoùm alkyl hoaëc aryl thì seõ khoù bò oâxy hoaù sinh hoaù hôn. v Ngoaøi C, neáu trong maïch coù caùc nguyeân töû khaùc nhau thì seõ laøm cho caùc chaát höõu cô beàn vöõng hôn ñoái vôùi quaù trình oâxy hoaù sinh hoaù. AÛnh höôûng nhieàu nhaát laø maïch coù oâxy roài ñeán löu huyønh vaø nitô. * Quaù trình haáp thuï chaát höõu cô bieåu dieãn ôû daïng toång quaùt nhö sau: Chaát höõu cô enzyme Teá baøo vi khuaån CXHYOZ + O2 +N + P C5H7NO2 + CO2 + H2O + nhöõng chaát tan khoâng phaân huûy → C5H7NO2 + O2 → CO2 + H2O + NH3 +Q +nhöõng chaát khoâng phaân giaûi * Nhöõng nhaân toá aûnh höôûng ñeán quaù trình xöû lyù sinh hoïc hieáu khí: + Oxi hoaø tan (>= 2mg/L) + Nhieät ñoä. + Tuyø thuoäc vaøo caùc loaò vi khuaån Vi khuaån chòu nhieät (50- 600)C - Vi khuaån khoâng chòu nhieät (25 – 370)C - Vi khuaån thích nghi ôû nhieät ñoä thaáp (10 – 150) C. - Nhöng noùi chung, nhieät ñoä toái öu vaø cuõng laø ñieàu kieän töï nhieân cho vi khuaån phaùt trieån laø khoâng thaáp quaù (25 – 370C) * Caùc nguyeân toá dinh döôõng: a/ Ña löôïng (N, P). Haøm löôïng dinh döôõng ñuû phaûi ñaûm baûo COD : N : P =150 : 5 : 1 BOD : N : P = 100 :5 :1 N : boåsung baèng NH4Cl hoaëc Ure : CO(NH2)2 P: boå sung baèng K2HPO4, KH2PO4 b/ Haøm löôïng vi löôïng: Mg : 10.10-5 mg/mg BOD5 Cu : 14,6. 10-5 mg/mg BOD5 Zn : 16. 10-5 mg/mg BOD5 Mb : 43. 10-5 mg/mg BOD5 Ca : 620. 10-5 mg/mg BOD5 Na : 5.10-5 mg/mg BOD5 K : 450. 10-5 mg/mg BOD5 Fe : 1200. 10-5 mg/mg BOD5 CO3-2 : 270. 10-5 mg/mg BOD5 * pH: Cao hoaëc thaáp quaù laøm aûnh höôûng ñeán moâi tröôøng phaùt trieån vi sinh, neáu pH < 5 seõ thuùc ñaåy söï phaùt trieån cuûa naám, luùc ñoù trung hoaø baèng NaHCO3. Neáu pH> 9 seõ phaù huûy caân baèng nguyeân sinh chaát teá baøo, daãn ñeán söï dieät vong cuûa vi sinh vaät. Do ñoù pH töø 6,5 – 8,5 laø toái öu. * Nhöõng chaát ñoäc aûnh höôûng ñeán quaù trình: Coù ñeán 80 nhoùm chaát ñoäc aûnh höôûng ñeán vi sinh vaät, nhö vaäy tröôùc khi qua beå xöû lyù sinh hoaù ta caàn phaûi loïc boû, xöû lyù ñeán noàng ñoä khoâng gaây aûnh höôûng ñeán söï soáng cuûa vi sinh. Th.S. Laâm Vónh Sôn Trang 35 PDF created with FinePrint pdfFactory Pro trial version http://www.fineprint.com
  8. Tröôøng Ñaïi Hoïc Kyõ Thuaät Coâng Ngheä TP.Hoà Chí Minh – Khoa Moâi Tröôøng vaø CNCH Ví duï: Bo < 0,05 mg/l, Ni < 0.1 mg/l, KCN < 2 mg/l , CuSO4 < 0.2 mg/l * Söï lieân quan giöõa BOD vaø COD: Tyû leä giöõa 2 chæ tieâu BOD : COD ñoái vôùi nöôùc thaûi saûn xuaát dao ñoäng trong khoaûng 0.1 – 0.9. Nhôø coù hai chæ tieâu ñoù môùi ñaùnh giaù ñöôïc khaû naê ng khoaùng hoaù cuûa caùc chaát höõu cô. Tyû leä BOD : COD hôïp lyù nhaát laø 0.4 trôû leân. Ñoái vôùi phaân xöôûng mì Miliket ta coù tæ soá BOD : COD = 0.7 – 0.8. Nhö vaäy hieäu soá giöõa BOD vaø COD cuûa nöôùc thaûi Miliket nhoû thì löôïng chaát höõu cô tieâu thuï ñeå laøm chaát lieäu xaây döïng teá baøo (buøn vaø maøng sinh vaät) caøng nhieàu, töùc laø naêng löôïng taêng sinh khoái cuûa sinh vaät caøng lôùn. Do vaäy khi BOD vaø COD khoâng cheânh leäch thì ta neân choïn beå Aerotank vôùi taùi sinh buøn hoaït tính rieâng bieät hoaëc beå sinh hoïc hieáu khí tieáp xuùc (vaät tieáp xuùc coù kích thöôùc lôùn). Khoâng neân choïn beå loïc sinh vaät cao taûi ,neân choïn beå loïc sinh vaät kieåu nhoû gioït, vì seõ taïo nhieàu maøng sinh vaät, deã gaây ra taét vaø bít loå hoång giöõa caùc haït vaät lieäu hoïc. * Caùc daïng vaät lieäu tieáp xuùc: Tuøy thuoäc vaøo caùc yeáu toá nhö: toác ñoä taêng tröôûng cuûa vi sinh, löu löôïng nöôùc vaø ñaëc tính cuûa vi khuaån maø ta choïn caùc loaïi vaät lieäu tieáp xuùc cho thích hôïp. - Daïng truï roång ôû giöõa. - Daïng truï coù moät vaùch ngaên ôû giöõa. - Daïng truï coù 2 hay nhieàu vaùch ngaên - Daïng truï coù ñuïc loå ôû thaønh - Daïng traùi kheá. - Daïng xoaén oác. - Daïng baùnh xe coù löôùi. - Daïng hoäp coù löôùi. 7.2.4. Quaù trình xöû lyù baèng buøn hoaït tính vôùi vaät lieäu tieáp xuùc (attached gro wth processes) Quaù trình xöû lyù sinh hoïc hieáu khí Attached Gro wth (AG) ñöôïc söû duïng ñeå loaïi boû chaát höõu cô trong nöôùc thaûi. Quaù trình AG bao goàm: loïc sinh hoïc, loïc thoâ, RBC (Rotating biological contactor), AGWSP (Attached Growth Waste Stabilization Pond), beå phaûn öùng nitrat hoaù fixed – bed,.. Ñaây laø moät daïng hoà sinh hoïc keát hôïp vôùi beå loïc sinh hoïc.Nhöõng vaät lieäu tieáp xuùc ñöôïc boá trí theo chieàu daøi hoà taïo ñieàu kieän cho vi khuaån sinh tröôûng treân beà maët. ÔÛ taûi troïng cao, xuïc khí coù theå ñöôïc tieán haønh moät phaàn hoaëc treân toaøn boä theå tích beå. Thôøi gian löu nöôùc thay ñoåi 4 giôø – 3 ngaøy. Giaù theå sinh vaät dính baùm laø caùc sôïi nhöïa khaù cöùng ñöôïc quaán leân treân moät loûi theùp traùng keõm. Kích thöôùc sôïi nhöïa toång hôïp tính töø loûi keõm daøi töø 50 – 70mm. Moãi loûi keõm ñöôïc quaán troøn coù ñöôøng kính 80 – 100mm. Heä thoáng phaân phoái khí laø caùc thanh ñaù boït (trong moâ hình lab scale) hoaëc caùc ñöôøng oáng nhöïa daãn khí (ñoái vôùi caùc coâng trình lôùn). Coät sinh hoïc chöùa ñaày vaät lieäu baùm dính (vaät tieáp xuùc) laø giaù theå cho vi sinh vaät soáng baùm. Nöôùc thaûi ñöôïc phaân boá ñeàu treân beà maët lôùp vaät lieäu baèng heä thoáng quay hoaëc voøi phun. Quaàn theå sinh vaät soáng baùm treân giaù theå taïo neân maøng nhaày sinh hoïc coù khaû naêng haáp phuï vaø phaân huûy chaát höõu cô trong nöôùc thaûi. Quaàn theå naøy coù theå bao goàm sinh vaät hieáu khí, naám, taûo vaø ñoäng vaät nguyeân sinh. Ngoaøi ra coøn coù giun, aáu truøng vaø coân truøng. Phaàn beân ngoaøi lôùp maøng nhaày (khoaûng 0.1 – 0.2mm) laø loaïi vi sinh hieáu khí. Khi sinh vaät phaùt trieån, Th.S. Laâm Vónh Sôn Trang 36 PDF created with FinePrint pdfFactory Pro trial version http://www.fineprint.com
  9. Tröôøng Ñaïi Hoïc Kyõ Thuaät Coâng Ngheä TP.Hoà Chí Minh – Khoa Moâi Tröôøng vaø CNCH chieàu daøy ngaøy caøng taêng. Vi sinh ôû lôùp ngoaøi tieâu thuï heát löôïng oxy khueách taùn tröôùc khi oxy thaám vaøo beân trong. Vì vaäy gaàn saùt beà maët giaù theå, moâi tröôøng kî khí hình thaønh. Khi lôùp maøng daøy, chaát höõu cô bò phaân huyû ôû lôùp ngoaøi, vi sinh soáng gaàn beà maët giaù theå thieáu nguoàn cô chaát, chaát dinh döôõng daãn ñeán tình traïng phaân huyû noäi baøo vaø maát ñi khaû naêng baùm dính. Maøng vi sinh taùch khoûi giaù theå nhieàu hay ít tuyø thuoäc vaøo taûi troïng höõu cô vaø taûi troïng thuyû löïc. Taûi troïng höõu cô: aûnh höôûng ñeán toác ñoä trao ñoåi chaát trong maøng nhaày. Taûi troïng thuûy löïc: aûnh höôûng ñeán toác ñoä röûa troâi maøng Phöông phaùp naøy coù theå thöïc hieän trong ñieàu kieän hieáu khí (vôùi söï coù maët cuûa oxy) hoaëc trong ñieàu kieän yeám khí (khoâng coù oxy). 7.2.5. Buøn hoaït tính Nguyeân lyù chung cuûa quaù trình buøn hoaït tính (oxy hoaù sinh hoaù hieáu khí vôùi söï tham gia cuûa buøn hoaït tính). Hình daïng vaø kích thöôùc moâ hình ñeå xaùc ñònh caùc thoâng soá ñoäng hoïc cho quaù trình buøn hoaït tính (activated sludge) ñöôïc theå hieän ôû hình veõ. Moâ hình baèng kính taám coù theå tích nöôùc höõu ích 10 lít töông öùng vôùi chieàu cao lôùp nöôùc 0.3m. Khí ñöa vaøo nöôùc baèng maùy neùn khí SHARKW, vaø ñöôïc khueách taùn qua cuïc ñaù boït daøi 20cm. Trong beå aeroten dieãn ra quaù trình oxy hoùa sinh hoaù caùc chaát höõu cô trong chaát thaûi. Vai troø chuû yeáu ôû ñaây laø nhöõng vi sinh vaät hieáu khí, chuùng taïo thaønh buøn hoaït tính. Ñeå buøn hoaït tính vaø nöôùc thaûi tieáp xuùc vôùi nhau ñöôïc toát vaø lieân tuïc ngöôøi ta phaûi khuaáy troän baèng maùy neùn hoaëc caùc thieát bò cô giôùi khaùc. Ñeå caùc vi sinh vaät khoaùng hoaù soáng vaø hoaït ñoäng bình thöôøng phaûi thöôøng xuyeân cung caáp oxy vaøo beå. Oxy seõ ñöôïc söû duïng trong caùc quùa trình sinh hoùa. Söï khuyeách taùn töï nhieân qua maët thoaùng cuûa nöôùc trong beå khoâng baûo ñaûm ñuû löôïng oxy caàn thieát, vì vaäy phaûi boå sung löôïng khoâng khí thieáu huït baèng phöông phaùp nhaân taïo: thoåi khí neùn vaøo hoaëc taêng dieän tích maët thoaùng. Trong thöïc teá ngöôøi ta thöôøng thoåi khoâng khí neùn vaøo beå vì nhö vaäy seõ ñoàng thôøi giaûi quyeát toát hai nhieäm vuï: vöøa khuaáy troän buøn hoaït tính vôùi nöôùc thaûi vöøa baûo ñaûm cheá ñoä oxy caàn thieát trong beå. Buøn hoaït tính laø taäp hôïp nhöõng vi sinh vaät khoaùng hoaù coù khaû naêng haáp phuï (treân beà maët cuûa noù) vaø oâxy hoùa caùc chaát höõu cô coù trong nöôùc thaûi vôùi söï coù maët cuûa oxy. Ñeå buøn hoaït tính vaø nöôùc thaûi tieáp xuùc vôùi nhau ñöôïc toát vaø lieân tuïc, chuùng coù theå ñöôïc khuaáy troän baèng khí neùn hoaëc baèng caùc thieát bò cô giôùi khaùc. Trong thöïc teá khí neùn ñöôïc öùng duïng vaøo muïc ñích naøy, vì vaäy seõ ñoàng thôøi giaûi quyeát hai nhieäm vuï: vöøa khuaáy troän buøn hoaït tính vôùi nöôùc thaûi, vöøa baûo ñaûm cung caáp oxy caàn thieát cho caùc quaù trình sinh soáng vaø hoaït ñoäng cuûa vi sinh vaät. Th.S. Laâm Vónh Sôn Trang 37 PDF created with FinePrint pdfFactory Pro trial version http://www.fineprint.com
  10. Tröôøng Ñaïi Hoïc Kyõ Thuaät Coâng Ngheä TP.Hoà Chí Minh – Khoa Moâi Tröôøng vaø CNCH Caùc chaát höõu cô hoøa tan, caùc chaát keo vaø phaân taùn nhoû seõ ñöôïc chuyeå hoùa baèng caùch haáp phuï vaø keo tuï sinh hoïc treân beà maët caùc teá baøo vi sinh vaät. Tieáp ñoù trong quaù trình trao ñoåi chaát, döôùi taùc duïng cuûa caùc men noäi baøo, caùc chaát höõu cô seõ bò phaân huûy. Quaù trình xöû lyù nöôùc thaûi baèng buøn hoaït tính bao goàm 3 giai ñoaïn sau: - Giai ñoaïn khueách taùn vaø chuyeån chaát töø dòch theå (nöôùc thaûi) tôùi beà maët caùc teá baøo vi sinh vaät. - Haáp phuï: khueách taùn vaø haáp phuï caùc chaát baån töø beà maët caùc teá baøo qua maøng baùn thaám. - Quaù trình chuyeån hoùa caùc chaát ñaõ ñöôïc khueách taùn vaø haáp phuï ôû trong teá baøo vi sinh vaät sinh ra naêng löôïng vaø toång hôïp caùc chaát môùi cuûa teá baøo. The Eckenfelder W. W vaø Conon D. J thì quaù trình xöû lyù sinh hoùa hieáu khí nöôùc thaûi goàm 3 giai ñoaïn bieåu thò bôûi caùc phaûn öùng sau ñaây: OÂxy hoùa caùc chaát höõu cô: CXHYOZ + O2 --(enzym)---- CO2 +H2O + ∆Q Toång hôïp deå xaây döïng teá baøo: CXHYOZ + NH3 + O2 -- (enzym)---> Teá baøo vi khuaån + CO2 + H2O +C5H7NO2 - ∆Q OÂxy hoùa chaát lieäu teá baøo (töï oxy hoùa) Teá baøo vi khuaån + O2 +C5H7NO2 -- (enzym)---> CO2 +H2O + NH3+-∆Q Trong taát caû caùc phaûn öùng ∆Q laø nhieät löôïng (naêng löôïng) toûa ra hoaëc haáp thuï vaøo. Söï oxy hoùa caùc hôïp chaát höõu cô vaø moät soá khoaùng chaát trong teá baøo soáng vi sinh vaät ñöôïc goïi laø hoâ haáp. Nhôø naêng löôïng do vi sinh vaät khai thaùc ñöôïc trong quùa trình hoâ haáp chuùng môùi coù theå toång hôïp caùc chaát môùi ñeå sinh tröôûng, sinh saûn, phaùt trieån, trao ñoåi nhieät, vaän ñoäng 7.3. MOÂ HÌNH THÍ NGHIEÄM MOÂ HÌNH THÍ NGHIEÄM BUØN HOAÏT TÍNH I IV IV III IV V IV IV II VI 7.4. CAÙC BÖÔÙC TIEÁN HAØNH Th.S. Laâm Vónh Sôn Trang 38 PDF created with FinePrint pdfFactory Pro trial version http://www.fineprint.com
  11. Tröôøng Ñaïi Hoïc Kyõ Thuaät Coâng Ngheä TP.Hoà Chí Minh – Khoa Moâi Tröôøng vaø CNCH 7.4.1. TN1 : xaùc ñònh caùc thoâng soá buøn: - Laáy theå tích V1 (buøn), saáy ôû 1050C vaø xaùc ñònh mSS. - Tieáp tuïc saáy ôû 5500C, xaùc ñònh VS. - Noàng ñoä buøn xaùc ñònh:  mg  mSS Cb =   l V1 7.4.2. TN2 : chaïy giai ñoaïn thích nghi: - Buøn nuoâi caáy ban ñaàu cho vaøo moâ hình vôùi haøm löôïng SS vaøo khoaûng 2000 mg/l. - Theå tích beå chöùa laø V(lít), muoán haøm löôïng buøn trong V (lít) nöôùc thaûi laø 2000 mg/l (C) thì theå tích buøn caàn laáy laø : V .C Vb = Cb Ño COD nöôùc thaûi ñaàu vaøo = a (mg/l) - Choïn thôøi gian chaïy 1 ngaøy à taûi löôïng COD: a.10-3 kg/m3.ngaøy - Giai ñoaïn thích nghi ñöôïc keát quaû cho vaøo baûng sau(döøng thí nghieäm khi COD töông ñoái - oån ñònh) Ngaøy Taûi troïng T(giôø) COD(mg/l) Hieäu quaû pH 3 (kgCOD/m .ngaøy) % COD Vaøo Ra Vaøo Ra 1 −3 COD vao ×10 2 T (ngay) 3 4 5 6 - Veõ ñoà thò bieåi dieãn hieäu quaû khöû COD theo thôøi gian ñoái vôùi thí nghieäm thích nghi vaø nhaän xeùt. 7.4.3. TN3: giai ñoaïn taêng taûi troïng: Cuoái giai ñoaïn thích nghi, xaùc ñònh caùc thoâng soá COD sau 24 giôø, MLSS, pH. Ñaùnh daáu möùc buøn laéng sau 30 (möùc buøn laéng naøy öùng vôùi SS khoaûng 2000 mg/l). Xaùc ñònh khaû naêng laéng cuûa buøn baèng chæ tieâu SVI. Caùch xaùc ñònh SVI: • Ø Laáy 1 lít maãu ñöôïc laáy töø bình phaûn öùng (sau khi thích nghi buøn) Ø Khaû naêng laéng cuûa buøn ñöôïc ño baèng caùch ñoå hoãn hôïp ñeán vaïch 1 lít, ñeå laéng trong 30 phuùt, sau ñoù ñöôïc theå tích bò chieám bôûi buøn laéng. Ø SS ñöôïc xaùc ñònh baèng caùch loïc, saáy khoâ vaø caân troïng löôïng. Ø SVI laø theå tích baèng ml bò chieám giöõ bôûi 1 gam buøn hoaït tính sau khi ñeå laéng 30 phuùt hoãn hôïp trong beå phaûn öùng, ñöôïc tính: Th.S. Laâm Vónh Sôn Trang 39 PDF created with FinePrint pdfFactory Pro trial version http://www.fineprint.com
  12. Tröôøng Ñaïi Hoïc Kyõ Thuaät Coâng Ngheä TP.Hoà Chí Minh – Khoa Moâi Tröôøng vaø CNCH  V ×1000 SVI =   (mg/ l)  SS  Taêng taûi troïng COD öùng vôùi thôøi gian laø 24 h, 12h, 8h, 6h, 4h, 2h Ôû moãi taûi troïng xaùc ñònh COD, pH, SS. Khi hieäu quaû COD ôû taûi troïng naøo ñoù oån ñònh trong thôøi gian toái thieåu 3 ngaøy, tieáp tuïc taêng taûi cao hôn. Quaù trình taêng taûi keát thuùc khi hieäu quaû COD giaûm. Luùc ñoù hieän töôïng quaù taûi xaûy ra. Laäp baûng soá lieäu moâ hình tónh saép xeáp theo thôøi gian löu nöôùc taêng daàn vaø veõ ñoà thò bieåu - dieãn moâ hình tónh saép xeáp theo thôøi gian löu nöôùc taêng daàn vaø nhaän xeùt. Taûi troïng T Hieäu quaû Ngaøy COD(mg/l) pH (kgCOD/m3.ngaøy) (giôø) % COD SS Vaøo Vaøo Ra Ra 2 −3 COD vao ×10 1 4 2 T (ngay) 6 3 8 4 10 5 24 6 Laäp baûng soá lieäu moâ hình tónh saép xeáp theo taûi troïng taêng daàn , veõ sô ñoà theo taûi troïng - taêng daàn vaø nhaän xeùt. Taûi troïng T Hieäu quaû Ngaøy COD(mg/l) pH 3 (kgCOD/m .ngaøy) (giôø) % COD SS Vaøo Vaøo Ra Ra −3 COD vao ×10 1 24 T (ngay) 2 12 3 8 4 6 5 4 6 2 7.4.4. TN4: Chaïy moâ hình ñoäng vaø xaùc ñònh thoâng soá ñoäng hoïc: a. Chaïy taûi troïng ñoäng öùng vôùi thôøi gian löu nöôùc(24h): laäp baûng soá lieäu, veõ ñoà thò quan heä thôøi gian vaø hieäu quaû khöû COD, COD vaøo vaø ra. Taûi troïng T Hieäu quaû Ngaøy COD(mg/l) pH 3 (kgCOD/m .ngaøy) (giôø) % COD SS Vaøo Vaøo Ra Ra Th.S. Laâm Vónh Sôn Trang 40 PDF created with FinePrint pdfFactory Pro trial version http://www.fineprint.com
  13. Tröôøng Ñaïi Hoïc Kyõ Thuaät Coâng Ngheä TP.Hoà Chí Minh – Khoa Moâi Tröôøng vaø CNCH 24 COD vao × 10 −3 1 24 2 T (ngay) 24 3 24 4 24 5 24 6 b. Chaïy taûi troïng ñoäng öùng vôùi thôøi gian löu nöôùc(12h): laäp baûng soá lieäu, veõ ñoà thò quan heä thôøi gian vaø hieäu quaû khöû COD, COD vaøo vaø ra. Taûi troïng T Hieäu quaû Ngaøy COD(mg/l) pH (kgCOD/m3.ngaøy) (giôø) % COD SS Vaøo Vaøo Ra Ra 12 −3 COD vao ×10 1 12 2 T (ngay) 12 3 12 4 12 5 12 6 c. Chaïy taûi troïng ñoäng öùng vôùi thôøi gian löu nöôùc(8h): laäp baûng soá lieäu, veõ ñoà thò quan heä thôøi gian vaø hieäu quaû khöû COD, COD vaøo vaø ra. Taûi troïng T Hieäu quaû Ngaøy COD(mg/l) pH 3 (kgCOD/m .ngaøy) (giôø) % COD SS Vaøo Vaøo Ra Ra 8 −3 COD vao ×10 1 8 2 T (ngay) 8 3 8 4 8 5 8 6 d. Xaùc ñònh caùc heä soá ñoäng hoïc: Caùc heä soá ñoäng hoïc cuûa quaù trình sinh hoïc hieáu khí bao goàm haèng soá baùn vaän toác Ks, toác ñoä söû duïng cô chaát toái ña K, toác ñoä sinh tröôûng vuøng toái ña µm, heä soá saûn löôïng toái ña Y vaø heä soá phaân huyû noäi baøo Kd. Caùc thoâng soá naøy ñöôïc xaùc ñònh theo 2 phöông trình sau: Th.S. Laâm Vónh Sôn Trang 41 PDF created with FinePrint pdfFactory Pro trial version http://www.fineprint.com
  14. Tröôøng Ñaïi Hoïc Kyõ Thuaät Coâng Ngheä TP.Hoà Chí Minh – Khoa Moâi Tröôøng vaø CNCH Ks 1 1 X .θ ( S 0 − S ) = *+ KSK 1 [Y .( S 0 − S )] = − Kd ( X .θ ) θc Trong ñoù: X : Haøm löôïng buøn hoaït tính MLSS, mg/l (SS) θ : Thôøi gian löu nöôùc, ngaøy θc : Thôøi gian löu buøn, ngaøy S0 : Haøm löôïng COD ban ñaàu (mg/l) S : Haøm löôïng COD ôû thôøi gian löu nöôùc θ Döïa vaøo soá lieäu thí nghieäm baèng phöông phaùp hoài quy tuyeán tính, xaùc ñònh moái quan heä baäc nhaát(y= ax + b) giöõa caùc thoâng soá ñoäng hoïc treân qua vieäc tìm heä soá a vaø b cuûa ñöôøng thaúng y= ax + b. Laäp baûng choïn löïa nhö sau: Coät S: - Laáy töø luùc baét ñaàu chaïy vôùi t = 1 ngaøy ñeán khi COD baét ñaàu giaûm (chaïy ñoäng) - Laáy tieáp giaù trò khi chaïy vôùi t = 0,5 ngaøy ôû COD max. - Laáy tieáp giaù trò ôû thôøi ñieåm chaïy tónh (taêng taûi troïng) vôùi t = 24(h), t = 12(h), t = 8(h), t = 6(h) Ta ñöôïc baûng sau: (S0 – S)/ S0 S θn = θb X 1/S Xθ(S0 – S) 1/θb Xθ Veõ ñöôøng thaúng hoài quy tuyeán tính quan heä giöõa thoâng soá - (S0 - S)/ (θ.X) vaø 1/Tb Töø ñoù ta coù daïng: y = ax + b à Kd = b Y =a - Veõ ñöôøng thaúng hoài quy tuyeán tính quan heä giöõa Xθ/ (S0 – S) vaø 1/S Töø ñoù ta coù : y= ax + b  1 1 b = K ⇒ K = b  ⇒  K S = a ⇒ K = a.K K  S Th.S. Laâm Vónh Sôn Trang 42 PDF created with FinePrint pdfFactory Pro trial version http://www.fineprint.com
  15. Tröôøng Ñaïi Hoïc Kyõ Thuaät Coâng Ngheä TP.Hoà Chí Minh – Khoa Moâi Tröôøng vaø CNCH Taøi lieäu tham khaûo 1. Traàn Vaên Nhaân, Ngoâ Thò Nga, Giaùo trình coâng ngheä xöû lyù nöôùc thaûi, Nhaø xuaát baûn Khoa Hoïc vaø Kyõ Thuaät Haø Noäi 1999. 2. Leâ Xuaân Mai, Nguyeãn Baïch Tuyeát, Giaùo trình phaân tích ñònh löôïng, Tröôøng Ñaïi hoïc Baùch Khoa TPHCM. 3. Environmental Engineering – Mc Graw – Hill – Iternational Edition – Gerard Kiely – 1996. 4. Hoaøng Hueä – PGS,PTS, Xöû lyù nöôùc thaûi, Nhaø xuaát baûn xaây döïng, 11/1996. 5. Laâm Minh Trieát – nguyeãn Thanh Huøng- Nguyeãn Phöôùc Daân, xöû lyù nöôùc thaûi ñoâ thò, coâng nghieäp 6. Laâm Minh Trieát vaø caùc coäng söï: Taäp baùo caùo caùc keát quaû nghieân cöùu xaùc ñònh quy trình coâng ngheä xöû lyù nöôùc thaûi caùc loaïi hình coâng nghieäp taïi Tp.HCM – Sôû KHCN vaø MT Tp. HCM, 1997 – 1998. 7. Metcalf and Eddy: Wastewater Engineering Treament, Disposal, Reuse third Edition 1991. Th.S. Laâm Vónh Sôn Trang 43 PDF created with FinePrint pdfFactory Pro trial version http://www.fineprint.com
ADSENSE

CÓ THỂ BẠN MUỐN DOWNLOAD

THÔNG TIN
TRỢ GIÚP
HỖ TRỢ KHÁCH HÀNG
Theo dõi chúng tôi

Chịu trách nhiệm nội dung:

Nguyễn Công Hà - Giám đốc Công ty TNHH TÀI LIỆU TRỰC TUYẾN VI NA

LIÊN HỆ

Địa chỉ: P402, 54A Nơ Trang Long, Phường 14, Q.Bình Thạnh, TP.HCM

Hotline: 093 303 0098

Email: support@tailieu.vn

Giấy phép Mạng Xã Hội số: 670/GP-BTTTT cấp ngày 30/11/2015 Copyright © 2022-2032 TaiLieu.VN. All rights reserved.

 

Đồng bộ tài khoản
10=>1