intTypePromotion=1
zunia.vn Tuyển sinh 2024 dành cho Gen-Z zunia.vn zunia.vn
ADSENSE

Bài giảng Tổng quan về tài chính công và quản lý tài chính công - Trần Ngọc Hoàng

Chia sẻ: Trần Nguyễn Huy Hoàng | Ngày: | Loại File: PPT | Số trang:105

182
lượt xem
33
download
 
  Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Bài giảng Tổng quan về tài chính công và quản lý tài chính công - Trần Ngọc Hoàng trình bài nội dung về quan niệm tài chính công, quản lý tài chính công, công cụ lý thuyết quản lý phúc lợi công, lược sử quan điểm về tài chính công,... Mời các bạn cùng tham khảo.

Chủ đề:
Lưu

Nội dung Text: Bài giảng Tổng quan về tài chính công và quản lý tài chính công - Trần Ngọc Hoàng

  1. TỔNG QUAN VỀ  TÀI CHÍNH CÔNG & QUẢN LÝ TÀI CHÍNH CÔNG Trần Ngọc Hoàng, LHU Tháng 3/2018
  2. Nội dung I. Quan niệm tài chính công II. Quản lý tài chính công. III. Công cụ lý thuyết nghiên cứu phúc lợi công. IV. Lược sử quan điểm về tài chính công.
  3. 1 Quan niệm tài chính công 1.1 Về Khu vực công Theo cẩm nang thống kê Tài chính chính phủ (GFS) năm 2014 do IMF xây dựng, nền kinh tế của một quốc gia được chia thành hai khu vực: Khu vực công và khu vực tư nhân. Khu vực công bao gồm: khu vực Chính phủ chung và các đối tượng do Chính phủ kiểm soát, thường là các DN công mà hoạt động chủ yếu của nó là tham gia vào các hoạt động SXKD theo quy luật thị trường. Các DN công bao gồm: các DN công về tài chính và các DN công phi tài chính. DN công về tài chính bao gồm DN công về tiền tệ và DN công về tài chính phi tiền tệ.
  4. 1 Quan niệm tài chính công 1.1 Về Khu vực công   Khu vực công          Chính phủ chung  DN công          Chính  Chính  Chính  Quỹ   DN công   DN công     quyề n  quyền  quyền  an sinh  tài chính  phi tài chính    bang  TW  địa  XH (2)    (1)  phương  (1)    (1)        DN công  DN công  Khu    Khu  tiền tệ   phi tiền tệ    vực (3)   vực (3)                                                                                                   Ngân      Ngoài      Quỹ      NHTW       NHTM      Quỹ       Cty tài  sách   ngân sách   an sinh  công   ĐTPT   chính      XH  Quan niệm           Hình 1.1: Các bộ phận cấu thành của khu vực công
  5. 1 Quan niệm tài chính công 1.1 Khu vực công "Chính phủ chung - general government" được hiểu theo nghĩa rộng hơn thuật ngữ "Chính phủ" trong tiếng Việt . Chính phủ trong tiếng Việt dùng để chỉ cơ quan hành chính nhà nước cấp cao nhất, đó là cơ quan hành chính nhà nước TW của Việt Nam. Chính phủ chung của một quốc gia theo GFS bao gồm: các cơ quan công quyền và các đơn vị trực thuộc, đó là những tổ chức thực hiện quyền lập pháp, tư pháp và hành pháp trong một vùng lãnh thổ. Khu vực Chính phủ chung thường bao gồm: chính quyền TW, chính quyền bang (nếu có) và chính quyền địa phương.
  6. 1.1 Khu vực công Bộ máy lập pháp và  Nguyên thủ quốc gia Bộ máy N Bộ máy hành pháp  nhà (Chính phủ, bộ, UBND) ề nước Khu Bộ máy tư pháp  vực n (Tòa án, viện kiểm sát) công K i DN công tài chính,  DN công phi tài chính n h DN tư nhân Khu T vực ế Hộ gia đình tư
  7. 1Quan niệm tài chính công 1.1 Khu vực công Các tổ chức thuộc KV Chính phủ chung đều  có những đặc điểm chung sau đây: ­  Về  chức  năng  kinh  tế:  Cung  cấp  các  hàng  hóa, dịch vụ cho xã hội cơ bản mang tính phi  thị  trường  và  phân  phối  lại  thu  nhập.  Nguồn  thu  chính  của  các  tổ  chức  này  là  từ  các  khoản đóng góp bắt buộc như: thuế, ngoài ra  còn  có  các  nguồn  tài  trợ  và  các  khoản  thu  nhập khác  ­ Được định hướng và kiểm soát bởi cơ quan  quyền lực Nhà nước: ­ Chủ thể chịu trách nhiệm pháp lý: Nhà nước  chịu trách nhiệm pháp lý cuối cùng đối với tài  sản và nợ phải trả của các tổ chức này. 
  8. THAÁT BAÏI 1.2 Khái niệm tài chính công THÒ TRÖÔØNGThất bại của khu vực tư nhân 1. Tình trạng thị trường (tư nhân) không thể cung cấp tối ưu một số hàng hóa, dịch vụ hay không thể giải quyết tối ưu những vấn đề xã hội. 2. Hàng hóa không thể cung cấp: - Hàng hóa công 3. Những vấn đề không thể giải quyết: - Ngoại tác tiêu cực - Tình trạng độc quyền - Cung cấp thông tin hoàn hảo - Phân phối thu nhập như mong muốn chung của xã hội
  9. 1 Quan niệm tài chính Chính phủ xuất hiện từ những thất công bại của khu vực tư nhân …Sứ mạng của chính phủ là hành động vì lợi  ích cộng đồng và cung cấp hàng hóa, dịch vụ  theo lợi ích cộng đồng.  …Lợi ích cộng đồng còn được hiểu ra ngoài  phạm vi lãnh thổ một quốc gia. …Nhưng không phải chính phủ luôn đúng  trong mọi trường hợp. Có nhiều trường hợp  chính phủ thất bại.   
  10. 1 Quan niệm tài chính công 1.2 Khái niệm tài chính công Chính  phủ  (hay  KV  Chính  phủ  chung)  luôn  phải  đảm  nhận  những  nhiệm  vụ lớn  lao  của  cả  quốc  gia,  dân  tộc  và  thuộc  về  các  chức  năng  vốn  có  của  nhà  nước.  Cùng  với  quá  trình  phát  triển  KTXH,  đặc  biệt  là  khi  nền  KTTT  bộc  lộ  những  hạn  chế  vốn  có  không  thể  tự  giải  quyết  thì  chức  năng  quản  lý  kinh  tế  của  Nhà  nước  cũng  ngày  càng  được  chú  trọng mở rộng hơn. Chính vì vậy, Chính phủ  luôn  cần  có  nguồn  lực  tài  chính  lớn  để  đáp  ứng cho việc thực hiện các chức năng, nhiệm  vụ  của  mình.  Từ  đó  xuất  hiện  khái  niệm  Tài  chính công.
  11. 1 Quan niệm tài chính công 1.2 Khái niệm tài chính công Thuật ngữ "tài chính công" được dùng để chỉ  toàn bộ quá trình hình thành và sử dụng quỹ  tiền tệ của Nhà nước gắn liền với hoạt động  của  khu  vực  công  và  khái  niệm  này  có  thể  được  tiếp  cận  dưới  hai  góc  nhìn  của  kinh  tế  học và góc nhìn thể chế như sau:
  12. 1 Quan niệm tài chính công 1.2 Khái niệm tài chính công Từ góc nhìn của kinh tế học:  Tài chính công còn được gọi là kinh tế học công  cộng,  nghiên  cứu  về  việc  Nhà  nước  huy  động  nguồn  thu  và  thực  hiện  chi  tiêu  như  thế  nào?,  tác  động  của  các  khoản  thu,  chi  đó  tới  hoạt  động kinh tế, xã hội tập trung vào mục tiêu nào?  nhằm thực hiện chức năng của Nhà nước trong  từng thời kỳ. Theo quan điểm của các nhà kinh  tế,  khi đánh giá tác động của hoạt động thu, chi  do  Nhà  nước  thực  hiện  tới  việc  làm,  giá  cả  và  tăng trưởng kinh tế cũng như công bằng xã hội  thì đó chính là hoạt động tài chính công. 
  13. 1 Quan niệm tài chính công 1.2 Khái niệm tài chính công Hộp  1.1  minh  họa  các  chức  năng  cơ  bản  của  Nhà  nước  trong  nền  kinh  tế  thị  trường  mà  tài  chình  công  được  xem  như  một  trong  những  công cụ quan trọng để thực hiện các chức năng  này. 
  14. 1 Quan niệm tài chính 1.2 Khái niệm tài chính công công Hộp 1.1: Các chức năng của Nhà nước trong nền  KTTT   Giải quyết thất bại thị trường  Cải  thiện  sự  công bằng Cấp  độ  tối  Cung  cấp  hàng  hóa  công  cộng  thuần  Bảo  vệ  người  thiểu  túy:  Quốc  phòng,  Luật  pháp  và  trật  tự  xã  nghèo:  Các  hội, Quyền tài sản, Y tế công cộng, Quản  chương  trình  lý kinh tế vĩ mô  giảm nghèo  Cấp  độ    Giải  quyết  Điều  tiết  Giải  quyết  Cung cấp bảo  trung bình  ngoại ứng: độc quyền: tình  trạng  hiểm xã hội: Giáo  dục  cơ  Điều  tiết  lợi  thông  tin  Tái  phân  bổ  bản.  Bảo  vệ  ích,  chống  không  hoàn  lương  hưu,  BH  môi trường  độc quyền  hảo:  Bảo  thất nghiệp  hiểm... Cấp  độ  Phối hợp hoạt động tư nhân: Phân  phối  lại  cao,  tích   ­  Thúc đẩy thị trường  thu thập  cực    ­  Hình  thành  các  tổ  hợp/cụm  liên  hoàn  Phân  phối  lại  (cluster) tài sản 
  15. 1 Quan niệm tài chính công 1.2 Khái niệm tài chính công Từ góc nhìn thể chế, theo nghĩa rộng tài chính công  là  tài  chính  của  khu  vực  công  gắn  với  những  hoạt  động  thu,  chi  của  Chính  phủ  chung  và  DN  công  nhằm thực hiện các chức năng của Nhà nước trong  từng  thời  kỳ.  Theo  nghĩa  hẹp  tài  chính  công  được  hiểu là tài chính của các cấp chính quyền, chỉ gắn  với những hoạt động thu, chi của Chính phủ chung.   Để giới hạn phạm vi nghiên cứu, khái niệm tài chính  công  được  xem  xét  theo  nghĩa  hẹp  dưới  góc  nhìn  thể chế như sau: Tài chính công là những hoạt động thu, chi gắn với  các quỹ tiền tệ của các cấp chính quyền nhằm thực  hiện các chức năng KTXH của Nhà nước.  
  16. 1. Quan niệm tài chính công 1.2 Khái niệm tài chính công Từ góc nhìn thể chế, theo nghĩa rộng tài chính công  là  tài  chính  của  khu  vực  công  gắn  với  những  hoạt  động  thu,  chi  của  Chính  phủ  chung  và  DN  công  nhằm thực hiện các chức năng của Nhà nước trong  từng  thời  kỳ.  Theo  nghĩa  hẹp  tài  chính  công  được  hiểu là tài chính của các cấp chính quyền, chỉ gắn  với những hoạt động thu, chi của Chính phủ chung.   Để giới hạn phạm vi nghiên cứu, khái niệm tài chính  công  được  xem  xét  theo  nghĩa  hẹp  dưới  góc  nhìn  thể chế như sau: Tài chính công là những hoạt động thu, chi gắn với  các quỹ tiền tệ của các cấp chính quyền nhằm thực  hiện các chức năng KTXH của Nhà nước.  
  17. 1 Quan niệm tài chính 1.3 Phân loại tài chính công Việt Nam công Phân loại theo tổ chức hệ thống chính quyền       Ở  Việt  Nam,  tài  chính  của  Chính  phủ  chung  bao  gồm:  tài  chính  gắn  với  hoạt  động  của  cấp  chính  quyền TW và cấp chính quyền địa phương.  Cấp  chính  quyền  địa  phương  gồm  có  HĐND  và  UBND,  tương  ứng  với  mỗi  cấp  chính  quyền  là  một  cấp tài chính công mà cốt lõi là NSNN, cụ thể: ­ TCC tỉnh, thành phố trực thuộc TW (cấp tỉnh). ­ TCC huyện, quận, thị xã, thành phố thuộc cấp tỉnh  (cấp huyện)  ­ TCC xã, phường, thị trấn (cấp xã) ­ TCC đơn vị hành chính­ kinh tế đặc biệt. Ngoài ra, còn có các quỹ tài chính ngoài NSNN.
  18. 1 Quan niệm tài chính công 1.3 Phân loại tài chính công Việt Nam Phân loại theo mục đích tổ chức quỹ  Tài chính công chia thành các bộ phận: ­ Ngân sách nhà nước ­  Các  quỹ  tài  chính  nhà  nước  ngoài  NS  (gọi  tắt  là  quỹ ngoài  ngân sách). Ngân  sách  nhà  nước  là  toàn  bộ  các  khoản  thu,  chi  của Nhà nước được dự toán và thực hiện trong một  khoảng thời gian nhất định do cơ quan nhà nước có  thẩm  quyền  quyết  định  để  bảo  đảm  thực  hiện  các  chức  năng,  nhiệm  vụ  của  Nhà  nước.  NSNN  bao  gồm: NSTW và NSĐP. 
  19. 1 Quan niệm tài chính công 1.3 Phân loại tài chính công Việt Nam Phân loại theo mục đích tổ chức quỹ  Còn  các  quỹ  ngoài  ngân  sách  (extrabudgetary  funds)  theo  định  nghĩa  tại  Cẩm  nang  GFS  của  IMF  năm  2014,  đó  là  các  tài  khoản  giao  dịch  chính  phủ  chung không đưa vào NSNN, không được thực hiện  theo  những  thủ  tục  ngân  sách  thông  thường.  VD:  Những giao dịch về một khoản thu nhằm mục  đích  riêng  nào  đó,  không  đưa  vào  ngân  sách  như:  Quỹ  BHXH,  Quỹ  BHYT,  Quỹ  Bảo  trì  đường  bộ...Quỹ  ngoài ngân sách có các giao dịch tài chính đại diện  cho  khu  vực  chính  phủ  chung  trong  nền  kinh  tế  nhưng  không  được  đưa  vào  dự  toán  ngân  sách  thường  niên  của  nhà  nước  (liên  bang)  hoặc  ngân  sách của các cấp chính quyền địa phương 
  20. 1 Quan niệm tài chính 1.3 Phân loại tài chính công Việt Nam công    Phân loại theo chủ thể quản lý trực tiếp     Theo  cách  này  tài  chính  công  có  thể  được  chia  thành hai bộ phận: ­ Tài chính của các cấp chính quyền  ­ Tài chính của các đơn vị dự toán ngân sách  Chủ thể trực tiếp quản lý tài chính công của các cấp  chính  quyền  là  các  cấp  chính  quyền  Nhà  nước  (trung ương, địa phương) với các cơ quan tham mưu  như: Cơ quan tài chính, cơ quan KH & ĐT, KBNN...  Chủ thể trực  tiếp  quản lý các quỹ  ngoài ngân sách  là các cơ quan nhà nước được nhà nước giao nhiệm  vụ tổ chức và quản lý các quỹ đó. 
ADSENSE

CÓ THỂ BẠN MUỐN DOWNLOAD

 

Đồng bộ tài khoản
3=>0