Bài giảng Vi sinh vật - Vi khuẩn gây bệnh trong không khí

3/26/2016<br /> <br /> VI KHUẨN GÂY BỆNH<br /> QUA ĐƯỜNG KHÔNG KHÍ<br /> STREPTOCOCCI<br /> <br /> ĐẶC ĐIỂM<br /> <br /> ĐẶC ĐIỂM<br /> <br /> • Liên cầu khuẩn Gram dương<br /> <br /> • Kị khí hoặc kị khí tùy ý<br /> <br /> • Có ở khắp nơi<br /> <br /> • Sống ở môi trường ngoại cảnh và có khả năng gây bệnh<br /> <br /> cho người hoặc là vi khuẩn cơ hội<br /> <br /> ĐẶC ĐIỂM<br /> <br /> ĐẶC ĐIỂM<br /> <br /> Kháng nguyên<br /> <br /> Độc tố - Enzym<br /> <br /> • Carbohydrat C: nằm trong thành tế bào<br /> <br /> • Streptokinase (tính kháng nguyên mạnh): làm tan huyết<br /> <br /> • Protein M: giúp Streptococcus bám vào tế bào yết hầu,<br /> <br /> • Hyaluronidase: làm tan acid hyaluronic<br /> <br /> làm chậm sự thực bào<br /> <br /> • Hemolysin: ly giải hồn cầu<br /> <br /> • Kháng nguyên T: protein<br /> <br /> • Độc tố gây ban đỏ<br /> <br /> • Kháng nguyên bề mặt<br /> <br /> • DPNase: gây độc bạch cầu<br /> <br /> • P: nucleoprotein<br /> • Acid teichoic<br /> • Nội độc tố pyogenic<br /> <br /> 1<br /> <br /> 3/26/2016<br /> <br /> PHÂN LOẠI<br /> <br /> PHÂN LOẠI<br /> <br /> Theo khả năng huyết giải<br /> <br /> Theo kháng nguyên<br /> <br /> - Huyết giải α = phá hủy một phần<br /> <br /> - Carbohydrat C ở thành tế bào<br /> <br /> hồng cầu trong môi trường nuôi<br /> <br /> - Được đánh dấu từ A đến O<br /> <br /> cấy  xanh<br /> <br />  Streptococci nhóm A huyết giải β thường gây bệnh ở người<br /> <br /> - Huyết giải β = phá hủy hoàn toàn<br /> <br /> hồng cầu trong môi trường nuôi<br /> cấy  vòng trắng sáng<br /> - Huyết giải γ = không phá hủy<br /> <br /> hồng cầu  đỏ<br /> <br /> BỆNH NHIỄM KHÔNG CHUYÊN BIỆT<br /> <br /> BỆNH NHIỄM CHUYÊN BIỆT<br /> <br /> - Bệnh nhiễm cấp tính: viêm họng, nhiễm khuẩn ngoài<br /> <br /> - Viêm quầng<br /> <br /> da, viêm âm đạo – tử cung, viêm tai, nhiễm khuẩn<br /> huyết, viêm màng não tủy…<br /> <br /> - Xuất phát từ mũi, miệng vết thương<br /> - Gây viêm mạnh, tăng cảm<br /> - Mảng đỏ  căng, cứng, viêm  mụn nước  hoại tử<br /> <br /> BỆNH NHIỄM CHUYÊN BIỆT<br /> <br /> BIẾN CHỨNG HẬU NHIỄM<br /> <br /> - Bệnh tinh hồng nhiệt: do độc tố<br /> <br /> - Có thể lây lân do nước bọt/nhiễm khuẩn da  tạo dịch ở<br /> <br /> trẻ em<br /> - Thấp khớp cấp và viêm màng trong tim<br /> <br /> Thường xảy ra sau viêm họng<br /> Gây tổn thương dịch khớp và màng trong tim<br /> - Viêm cuộn tiểu cầu thận cấp tính<br /> <br /> Thường xảy ra sau nhiễm khuẩn da<br /> Cấp tính gây tiểu ra máu, phù, huyết áp tăng  Mạn tính<br /> gây suy thận<br /> <br /> 2<br /> <br /> 3/26/2016<br /> <br /> BỆNH DO STREPTOCOCCI KHÁC<br /> Streptococcus<br /> nhóm B<br /> <br /> Streptococcus<br /> nhóm α<br /> <br /> Streptococcus<br /> nhóm γ<br /> <br /> Vị trí gây bệnh<br /> <br /> Sinh dục/tiết niệu<br /> <br /> Hô hấp (miệng)<br /> <br /> Cộng sinh ở đường<br /> tiêu hóa, gây bệnh<br /> cơ hội đường tiết<br /> niệu<br /> <br /> Điều trị<br /> <br /> Penicillin G phối<br /> hợp Gentamycin<br /> <br /> Phối hợp penicillin<br /> với KS khác<br /> <br /> Đề kháng tự nhiên<br /> với nhiều KS <br /> Thử nghiệm KS<br /> <br /> CHẨN ĐOÁN – ĐIỀU TRỊ<br /> Chẩn đoán<br /> - Nhuộm Gram, khả năng huyết giải<br /> - Định lượng kháng thể<br /> <br /> Điều trị<br /> - Penicillin G , Erythromycin<br /> <br /> ĐẶC ĐIỂM<br /> • Còn gọi là vi khuẩn Koch<br /> • Trực khuẩn, phân nhánh hoặc dạng sợi<br /> • Không di động, không sinh bào tử, dễ kết nùi trong môi<br /> <br /> VI KHUẨN LAO<br /> <br /> trường lỏng<br /> <br /> MYCOBACTERIUM TUBERCULOSIS<br /> <br /> ĐẶC ĐIỂM<br /> <br /> ĐẶC ĐIỂM<br /> <br /> - Tăng trưởng chậm<br /> <br /> - Đề kháng nhiều tác nhân lý hóa  không nhuộm Gram<br /> <br /> được  nhuộm bằng tác nhân mạnh hơn, lâu hơn<br /> - Cấu trúc có lipid đặc biệt  tránh thực bào, đề kháng với<br /> <br /> kháng thể, không thấm nước<br /> <br /> 3<br /> <br /> 3/26/2016<br /> <br /> ĐẶC ĐIỂM<br /> <br /> BỆNH LAO<br /> <br /> - Lipid: phospholipid, glycolipid (mycosid), sáp, acid<br /> <br /> - Nhiễm khuẩn nội bào<br /> <br /> mycolic<br /> - Yếu tố tạo xoắn:<br /> <br /> - Yếu tố quan trọng: sự giảm sút sức đề kháng<br /> - Có thể nhiễm lao nhưng không bị bệnh<br /> <br /> - Ức chế bạch cầu di chuyển<br /> - Có nhiều ở VK trẻ<br /> <br /> - Protein: gây phản ứng quá mẫn<br /> <br /> BỆNH LAO<br /> Đường lây truyền<br /> - Đường hô hấp do hít phải bụi, giọt nước bọt, giọt ẩm …<br /> <br /> có chứa vi khuẩn<br /> - Đường tiêu hóa<br /> <br /> BỆNH LAO<br /> - Lao phổi là dạng lao dễ lây.<br /> - Lao có thể cư trú ở tạng, màng não, khớp…<br /> - Bệnh gồm 2 giai đoạn<br /> - Giai đoạn sơ nhiễm<br /> - Giai đoạn tiến triển<br /> <br /> BỆNH LAO<br /> - Giai đoạn sơ nhiễm<br /> <br /> Vi khuẩn được hít vào phế nang  vào máu và sinh sản<br /> trong bạch cầu  hình thành nang<br /> <br /> BỆNH LAO<br /> - Giai đoạn tiến triển<br /> <br /> Dưới tác động của yếu tố bất lợi, vết thương tạo hang có mủ<br /> độc (bã đậu)<br /> Hang bị xơ hóa  xơ mạn<br /> Nang bị mềm, vỡ ra  nguồn lây<br /> <br /> 4<br /> <br /> 3/26/2016<br /> <br /> BỆNH LAO<br /> - Triệu chứng<br /> <br /> Ho khan  Kéo dài, nhiều vào buổi sáng  ho đờm <br /> ho ra máu<br /> Mệt mỏi, gầy<br /> Sốt nhẹ về chiều, không đều<br /> <br /> CHẨN ĐOÁN<br /> - Lao phổi: bệnh phẩm là đàm, chất nhờn ở cuống<br /> <br /> phổi/ sáng  nhuộm kháng acid cồn<br /> - Lao màng não: bệnh phẩm là dịch não tủy  cấy<br /> <br /> hoặc PCR<br /> <br /> Rối loạn tiêu hóa, tràn dịch/tràn khí màng phổi, xơ phổi,<br /> lao toàn thể …<br /> <br /> ĐIỀU TRỊ - PHÒNG NGỪA<br /> 4. Điều trị<br /> - Tìm hiểu sự kháng thuốc của vi khuẩn<br /> - Thăm dò tình trạng một số cơ quan: gan, thận, mắt…<br /> - Sinh hoạt: nghỉ ngợi yên tĩnh, ổn định tư tưởng điều trị<br /> - Thuốc: INH, rifampicin, ethambutol, streptomycin…<br /> + Phối hợp thuốc<br /> + Dùng 1 lần/ngày, tốt nhất là sáng sớm, xa bữa ăn<br /> + Đều đặn<br /> + Theo dõi tác dụng phụ<br /> - Chủng ngừa bằng vaccin BCG<br /> <br /> ĐẶC ĐIỂM<br /> - Trực khuẩn dạng hình quả tạ/ chùy<br /> - Xếp dạng hàng rào<br /> <br /> VI KHUẨN BẠCH HẦU<br /> CORYNEBACTERIUM DIPHTERIAE<br /> <br /> ĐẶC ĐIỂM<br /> - Không di động, không có vỏ, không sinh bào tử.<br /> - Gram dương nhưng dễ mất màu tím khi tẩy màu.<br /> <br /> Thường nhuộm với xanh methylen  sự phân cực<br /> (polyphosphat)<br /> - Sản xuất nội và ngoại độc tố<br /> <br /> 5<br /> <br />