Bàn về cơ chế quản lý giám sát thị trường bảo hiểm

TÀI CHÍNH - Tháng 4/2016<br /> <br /> BÀN VỀ CƠ CHẾ QUẢN LÝ GIÁM SÁT THỊ TRƯỜNG BẢO HIỂM<br /> NGUYỄN QUANG HUYỀN<br /> <br /> Đến hết năm 2015, tổng doanh thu toàn thị trường bảo hiểm Việt Nam ước đạt 84.375 tỷ<br /> đồng, đạt khoảng 2% GDP, hoàn thành chỉ tiêu Chiến lược phát triển thị trường bảo hiểm<br /> giai đoạn 2011-2015 nêu tại Quyết định 193/QĐ-TTg. Các kết quả trên đạt được là nhờ có<br /> sự nỗ lực của các doanh nghiệp bảo hiểm, sự phối hợp của các đơn vị liên quan và công tác<br /> quản lý, giám sát, điều hành thị trường của cơ quan quản lý.<br /> <br /> Q<br /> <br /> ua 5 năm thực hiện các giải pháp phát triển<br /> thị trường bảo hiểm Việt Nam, Bộ Tài chính<br /> đã hoàn thành nhiệm vụ quản lý, giám sát<br /> thị trường theo Chiến lược phát triển thị trường bảo<br /> hiểm Việt Nam giai đoạn 2011-2015.<br /> <br /> Công tác thanh tra, kiểm tra<br /> Trong những năm qua cùng với sự phát triển<br /> nhanh của thị trường bảo hiểm, công tác thanh tra,<br /> kiểm tra cũng ngày càng tăng cường và chú trọng<br /> hơn. Thanh tra, kiểm tra không chỉ giúp phát hiện,<br /> ngăn chặn các vi phạm mà còn phát hiện ra những<br /> bất cập trong cơ chế, chính sách để sửa đổi, bổ sung<br /> từ đó môi trường pháp lý ngày càng hoàn thiện hơn,<br /> thúc đẩy cạnh tranh lành mạnh bình đẳng giữa các<br /> doanh nghiệp, giúp bảo vệ và tăng thêm quyền lợi<br /> cho người tham gia bảo hiểm duy trì thị trường ổn<br /> định, an toàn, hiệu quả.<br /> Theo đó, giai đoạn 2011-2015, Bộ Tài chính đã<br /> tiến hành 15 cuộc thanh tra toàn diện, 03 cuộc thanh<br /> tra chuyên đề, 48 cuộc kiểm tra toàn diện và 33 cuộc<br /> kiểm tra chuyên đề. Các cuộc thanh tra trong lĩnh<br /> vực bảo hiểm được thực hiện theo đúng kế hoạch,<br /> bám sát nội dung và theo đúng trình tự, thủ tục.<br /> Riêng trong năm 2015, qua công tác thanh tra phát<br /> hiện những vi phạm chủ yếu:<br /> - Lĩnh vực bảo hiểm phi nhân thọ: Một số sai phạm<br /> chủ yếu bao gồm: Chưa thực hiện đúng quy tắc,<br /> điều khoản, biểu phí; mức trách nhiệm giữ lại vượt<br /> quá 5% vốn chủ sở hữu, đại lý bảo hiểm hoạt động<br /> khi chưa có chứng chỉ đào tạo đại lý, trích lập dự<br /> phòng nghiệp vụ chưa đúng quy định, bồi thường<br /> không đúng quy tắc, điều khoản, hạch toán doanh<br /> <br /> thu - chi phí chưa đúng quy định, đầu tư vượt quá<br /> tỷ lệ theo quy định của pháp luật, thực hiện đối<br /> chiếu, theo dõi công nợ phải thu, phải trả chưa đầy<br /> đủ, kịp thời…<br /> - Lĩnh vực bảo hiểm nhân thọ: Một số sai phạm chủ<br /> yếu bao gồm: Giải quyết quyền lợi bảo hiểm không<br /> thống nhất, vẫn tồn tại trường hợp từ chối chi trả<br /> quyền lợi bảo hiểm không theo thỏa thuận tại hợp<br /> đồng bảo hiểm, chấp hành không đúng quy định về<br /> việc tách quỹ chia lãi, không chấp hành đúng quy<br /> định về chia lãi cho chủ hợp đồng trong hợp đồng<br /> có tham gia chia lãi, hạch toán doanh thu - chi phí<br /> chưa đúng quy định…<br /> - Lĩnh vực môi giới bảo hiểm: Một số sai phạm<br /> chủ yếu bao gồm: Cung cấp dịch vụ không đúng<br /> chức năng; sử dụng các tổ chức khác để thực hiện<br /> các công đoạn trong quá trình hoạt động môi giới<br /> không phù hợp quy định của pháp luật; trích lập<br /> không đầy quỹ dự trữ bắt buộc; ghi nhận doanh<br /> thu, chi phí không đầy đủ chính xác…<br /> Bộ phận tham mưu công tác thanh tra chuyên<br /> ngành bảo hiểm thuộc cơ quan quản lý, giám sát<br /> về bảo hiểm được thành lập theo đúng quy định tại<br /> Luật Thanh tra và các văn bản hướng dẫn thi hành.<br /> Các cán bộ thuộc cơ quan quản lý, giám sát về bảo<br /> hiểm được đào tạo, bồi dưỡng nghiệp vụ thanh tra<br /> chuyên ngành bảo hiểm, được hướng dẫn, cập nhật<br /> văn bản, chính sách chế độ cũng như tình hình thị<br /> trường; trao đổi, học hỏi kinh nghiệm với các công<br /> ty kiểm toán hàng đầu như: Deloitte, Ersnt and<br /> Young… từ đó đã nâng cao trình độ chuyên môn,<br /> giúp cho cơ quan quản lý chủ động trong công tác<br /> thanh tra chuyên ngành bảo hiểm.<br /> 23<br /> <br /> THỊ TRƯỜNG BẢO HIỂM VIỆT NAM 2011-2015: NHỮNG VẤN ĐỀ ĐẶT RA TRONG GIAI ĐOẠN MỚI<br /> <br /> Cơ chế quản lý, giám sát lĩnh vực bảo hiểm nhân thọ<br /> Các kết quả đạt được<br /> <br /> Giai đoạn 2011-2015, mặc dù nền kinh tế còn gặp<br /> nhiều khó khăn nhưng thị trường bảo hiểm nhân<br /> thọ vẫn duy trì đà tăng trưởng ổn định, tốc độ tăng<br /> doanh thu phí bình quân là 21,8%/năm, cao hơn<br /> nhiều so với tốc độ tăng GDP; tổng số tiền đầu tư<br /> trở lại nền kinh tế đạt trên 126.833 tỷ đồng; năng<br /> lực tài chính của các DN bảo hiểm (DNBH) nhân<br /> thọ ngày càng củng cố và nâng cao. Cùng với đó là<br /> cơ chế chính sách quản lý, giám sát thị trường ngày<br /> càng được tăng cường, hoàn thiện.<br /> Thứ nhất, hoàn thiện hệ thống pháp luật trong lĩnh<br /> vực bảo hiểm nhân thọ.<br /> Hệ thống pháp luật kinh doanh bảo hiểm trong<br /> đó có lĩnh vực nhân thọ đã dần được kiện toàn,<br /> phù hợp hơn với thực tế, giảm thiểu thủ tục hành<br /> chính, tạo điều kiện chủ động tối đa cho DN như<br /> rút ngắn thời gian phê chuẩn sản phẩm bảo hiểm<br /> và các thay đổi khác của DN; bãi bỏ quy định phê<br /> chuẩn chương trình đào tạo và thời gian đào tạo<br /> đại lý; điều chỉnh quy định về trích lập dự phòng<br /> nghiệp vụ phù hợp hơn với biến động của thị<br /> trường. Cụ thể như: Một số quy định đặc thù liên<br /> quan lĩnh vực bảo hiểm nhân thọ được Bộ Tài chính<br /> hướng dẫn như: Thông tư số 135/2012/TT-BTC ngày<br /> 15/8/2012 hướng dẫn triển khai sản phẩm bảo hiểm<br /> liên kết đơn vị; Thông tư số 115/2013/TT-BTC ngày<br /> 20/8/2013 hướng dẫn triển khai bảo hiểm hưu trí<br /> và Quỹ bảo hiểm hưu trí tự nguyện; Thông tư số<br /> 86/2014/TTLT-BTC-NHNN ngày 2/7/2014 hướng<br /> dẫn hoạt động đại lý bảo hiểm của tổ chức tín dụng,<br /> chi nhánh nước ngoài cho DNBH nhân thọ; Thông<br /> tư số 195/2014/TT-BTC ngày 17/12/2014 hướng dẫn<br /> đánh giá, xếp loại DNBH; Thông tư số 130/2015/<br /> TT-BTC ngày 25/8/2015 sửa đổi bổ sung Thông tư<br /> số 115/2013/TT-BTC hướng dẫn bảo hiểm hưu trí và<br /> quỹ hưu trí tự nguyện.<br /> Ngoài ra, Bộ Tài chính đã ban hành các công văn<br /> hướng dẫn Hội Liên hiệp phụ nữ Việt Nam, Trung<br /> tâm hỗ trợ phát triển nguồn lực tài chính cộng<br /> đồng thuộc Trung ương Hội khuyến học Việt Nam<br /> (CFRC) triển khai sản phẩm bảo hiểm vi mô.<br /> Một số quy định chuyên ngành khác có liên quan<br /> trực tiếp tới lĩnh vực bảo hiểm nhân thọ cũng được<br /> hoàn thiện như: Thông tư số 199/2014/TT-BTC ngày<br /> 19/12/2014 hướng dẫn chế độ kế toán đối với lĩnh<br /> vực bảo hiểm nhân thọ; Nghị định 12/2015/NĐ-BTC<br /> ngày 12/2/2015 quy định chi tiết thi hành Luật Thuế<br /> và sửa đổi các Nghị định về Thuế; các công văn<br /> 24<br /> <br /> hướng dẫn DNBH nhân thọ hoàn tất các thủ tục để<br /> thực hiện theo Đạo Luật về thuế đối với tài khoản<br /> nước ngoài (gọi tắt là FATCA) được Chính phủ Mỹ<br /> ban hành tháng 3/2010... Những điều chỉnh về chính<br /> sách nêu trên đã tạo điều kiện duy trì đà tăng trưởng<br /> của lĩnh vực nhân thọ.<br /> Thứ hai, công tác quản lý giám sát được thực hiện<br /> chặt chẽ, sát sao và không ngừng đổi mới.<br /> Ngày 17/12/2014, Bộ Tài chính đã ban hành<br /> Thông tư số 195/2014/TT-BTC hướng dẫn việc xếp<br /> loại DN. Theo đó, các DNBH nhân thọ bước đầu tự<br /> đánh giá, xếp loại DN dựa trên kết quả hoạt động<br /> của năm tài chính. Chỉ tính riêng trong năm 2015,<br /> có 17/17 DNBH xếp vào nhóm 1, trong đó 9 DN xếp<br /> loại 1A, 8 DN xếp loại 1B. Việc xếp loại các DNBH<br /> góp phần nâng cao năng lực cạnh tranh của các DN<br /> và đặt ra yêu cầu tự hoàn thiện đối với chất lượng<br /> dịch vụ, rà soát hiệu quả quy trình chăm sóc khách<br /> hàng trước vào sau bán hàng và kiểm soát rủi ro đối<br /> với DN.<br /> Bên cạnh việc giải quyết các thủ tục hành chính<br /> thường xuyên và giám sát thông qua tổng hợp,<br /> phân tích tình hình thị trường bảo hiểm (từ báo<br /> cáo của DNBH và thông tin dư luận xã hội, phản<br /> ánh của các cơ quan báo chí...) Bộ Tài chính đã chủ<br /> động làm việc trực tiếp với DN để nắm bắt tình<br /> hình thực tế thị trường nói chung và từng DN nói<br /> riêng theo định kỳ hàng năm và theo các công việc<br /> phát sinh cụ thể. Qua đó, Bộ Tài chính (Cục Quản<br /> lý Giám sát Bảo hiểm) cũng đã giải quyết kịp thời<br /> các khó khăn vướng mắc của DN gặp phải trong<br /> quá trình hoạt động kinh doanh.<br /> Trước các biến động của thị trường tài chính, cơ<br /> chế chính sách được thay đổi đã tác động hoạt động<br /> kinh doanh của DNBH. Lãi suất trái phiếu chính<br /> phủ giảm liên tục trong các tháng cuối năm 2014<br /> và đầu năm 2015 (từ trên 8% xuống 6,19%), đã ảnh<br /> hưởng trực tiếp đến lãi suất kỹ thuật sử dụng để<br /> trích lập dự phòng nghiệp vụ của DNBH nhân thọ.<br /> Trong các năm 2014-2015, Bộ Tài chính đã hướng<br /> dẫn và có công văn chấp thuận DN điều chỉnh lãi<br /> suất trích lập dự phòng phù hợp với lãi suất trái<br /> phiếu Chính phủ và quy định pháp luật hiện hành.<br /> Tính đến hết năm 2015, các DNBH nhân thọ đều<br /> đã điều chỉnh lãi suất trích lập dự phòng, đáp ứng<br /> yêu cầu về vốn chủ sở hữu và khả năng thanh toán.<br /> Năm 2015, trên cơ sở đề xuất của một số DNBH, Bộ<br /> Tài chính đã phát hành thành công 6.230 tỷ đồng<br /> trái phiếu chính phủ kỳ hạn 20 năm và 3.900 tỷ đồng<br /> trái phiếu chính phủ kỳ hạn 30 năm cho các DNBH<br /> nhân thọ.<br /> Bên cạnh việc ban hành kịp thời các văn bản<br /> <br /> TÀI CHÍNH - Tháng 4/2016<br /> hướng dẫn triển khai các sản phẩm bảo hiểm phi<br /> truyền thống, Bộ Tài chính còn làm việc chặt chẽ<br /> với DN trong việc xây dựng quy tắc, điều khoản<br /> mẫu, nâng cao tính thống nhất về các điều khoản<br /> chung, minh bạch hóa thông tin của thị trường<br /> và giảm bớt thủ tục hành chính khi phê chuẩn<br /> sản phẩm. Từ chỗ chỉ có hơn 10 sản phẩm bảo<br /> hiểm năm 1996 thì đến hết năm 2015, cả thị trường<br /> bảo hiểm nhân thọ có trên 350 sản phẩm. Các sản<br /> phẩm bảo hiểm nhân thọ đã và đang đáp ứng nhu<br /> cầu đa dạng của người tham gia bảo hiểm.<br /> Song song với việc tháo gỡ các quy định về<br /> điều kiện kinh nghiệm hoạt động đại lý tại các<br /> Thông tư 194/2015/TT-BTC, Thông tư 130/2015/<br /> TT-BTC, Bộ Tài chính đã tăng thêm chủ động cho<br /> DN trong việc tuyển chọn và đào tạo đại lý bảo<br /> hiểm. Chất lượng và tính chuyên nghiệp của đại<br /> lý đã được các DN chú trọng thông qua việc nâng<br /> cao chất lượng đào tạo, điều kiện tuyển dụng,<br /> điều kiện nâng hạng đại lý. Đến hết năm 2015, số<br /> lượng đại lý cả thị trường bảo hiểm nhân thọ là<br /> 484.915 người. Ngoài ra, các DN đã bắt đầu tập<br /> trung phát triển thêm các kênh phân phối mới như<br /> ngân hàng, hệ thống bán hàng trực tiếp, thành lập<br /> hệ thống bán hàng tại điểm (tại ngân hàng, trung<br /> tâm thương mại).<br /> Thứ ba, nâng cao công tác thông tin thị trường, cập<br /> nhật chính sách và quảng bá hình ảnh bảo hiểm.<br /> Bộ Tài chính đã tạo điều kiện tối đa hỗ trợ các<br /> DN trong việc giải quyết các vướng mắc, rút ngắn<br /> thời gian giải quyết các công việc liên quan đến thủ<br /> tục hành chính, góp phần thúc đẩy thị trường bảo<br /> hiểm phát triển lành mạnh, các DN hoạt động bình<br /> đẳng, phù hợp với đặc thù, thế mạnh của mình.<br /> Trong giai đoạn 2011- 2015, nhiều Hội thảo đối với<br /> lĩnh vực bảo hiểm nhân thọ đã được cơ quan quản<br /> lý nhằm tuyên truyền, phổ biến pháp luật, ghi nhận<br /> các ý kiến phản ánh, đóng góp quy định pháp lý<br /> và nâng cao hiệu quả hoạt động của thị trường bảo<br /> hiểm nhân thọ.<br /> Thứ tư, đẩy mạnh công tác thanh tra, kiểm tra.<br /> Bên cạnh công tác quản lý, giám sát DN thường<br /> xuyên, công tác thanh tra, kiểm tra tại các DNBH<br /> nhân thọ cũng đã được tiến hành định kỳ với mục<br /> đích nhằm hỗ trợ DN trong việc tuân thủ quy định<br /> pháp luật, tìm hiểu những khó khăn vướng mắc của<br /> DN từ đó hoàn thiện những quy định pháp lý có<br /> liên quan. Giai đoạn 2011- 2015, lĩnh vực bảo hiểm<br /> nhân thọ đã tiến hành 6 cuộc thanh tra toàn diện và<br /> 23 đoàn kiểm tra chuyên đề.<br /> Các DNBH nhân thọ đã rà soát và thực hiện các<br /> kiến nghị có liên quan của đoàn kiểm tra như: Chi<br /> <br /> trả bổ sung bảo tức chia thêm cho khách hàng với<br /> tổng số tiền hơn 1.500 tỷ đồng; Chi trả quyền lợi<br /> bảo hiểm hỗ trợ nằm viện, chăm sóc sức khỏe, tử<br /> kỳ, đáo hạn cho hơn 300 trường hợp với tổng số<br /> tiền hơn 10 tỷ đồng; Các quy trình quản lý, tuyển<br /> dụng và sử dụng đại lý, quy trình thẩm định bảo<br /> hiểm, quy trình chi trả quyền lợi bảo hiểm đã được<br /> sửa đổi và hoàn thiện.<br /> Những vấn đề đặt ra và định hướng quản lý, giám sát<br /> bảo hiểm nhân thọ trong thời gian tới<br /> <br /> Bên cạnh những kết quả đạt được nêu trên, cơ<br /> chế quản lý, giám sát trong lĩnh vực bảo hiểm nhân<br /> thọ hiện tại còn một vấn đề cần được cải thiện, cụ<br /> thể là: Chưa có hệ thống công nghệ thông tin kết nối<br /> giữa cơ quan quản lý, DNBH; Việc quản lý, giám sát<br /> chủ yếu dựa trên các nguyên tắc, rà soát tính tuân<br /> thủ quy định pháp luật, chưa tập trung nhiều vào<br /> việc phát hiện sớm các rủi ro của thị trường và DN<br /> bảo hiểm do thiếu các công cụ hỗ trợ và thông tin thị<br /> trường còn chưa đầy đủ; Chính sách về thuế chưa<br /> đồng bộ đối với thuế thu nhập cá nhân và thuế thu<br /> nhập doanh nghiệp trong việc mua hợp đồng bảo<br /> hiểm nhân thọ; Chưa có chính sách ưu đãi đối với<br /> DN mở rộng kinh doanh tại các vùng sâu, vùng xa<br /> Thực hiện các mục tiêu tổng quát, mục tiêu cụ<br /> thể của Chiến lược phát triển thị trường bảo hiểm<br /> Việt Nam giai đoạn 2011- 2020, định hướng cơ chế<br /> quản lý, giám sát đối với DN bảo hiểm nhân thọ<br /> như sau: Tiếp tục hoàn thiện cơ chế quản lý giám<br /> sát theo các nguyên tắc và chuẩn mực của Hiệp hội<br /> các nhà quản lý bảo hiểm quốc tế trong đó hướng<br /> tới việc quản lý, giám sát trên cơ sở rủi ro; Hoàn<br /> thiện khuôn khổ pháp lý theo hướng nâng cao tính<br /> minh bạch, bình đẳng và đồng bộ; Đẩy mạnh tuyên<br /> truyền, quảng bá về ý nghĩa, vai trò của bảo hiểm,<br /> nâng cao ý thức tham gia bảo hiểm, bảo vệ tài chính<br /> cho cá nhân, gia đình.<br /> <br /> Cơ chế quản lý, giám sát bảo hiểm phi nhân thọ<br /> Liên quan đến lĩnh vực bảo hiểm phi nhân thọ,<br /> trong giai đoạn 2011-2015, mặc dù nền kinh tế còn<br /> gặp nhiều khó khăn nhưng thị trường vẫn duy trì<br /> đà tăng trưởng ổn định, tốc độ tăng doanh thu phí<br /> bình quân là 11,7%/năm, cao hơn nhiều so với tốc<br /> độ tăng GDP; đóng góp hơn 2.403 tỷ đồng cho ngân<br /> sách nhà nước; năng lực tài chính của các DNBH phi<br /> nhân thọ ngày càng củng cố và nâng cao.<br /> Các kết quả đạt được<br /> <br /> Một là, hoàn thiện hệ thống pháp luật trong lĩnh vực<br /> bảo hiểm phi nhân thọ.<br /> 25<br /> <br /> THỊ TRƯỜNG BẢO HIỂM VIỆT NAM 2011-2015: NHỮNG VẤN ĐỀ ĐẶT RA TRONG GIAI ĐOẠN MỚI<br /> <br /> Trong giai đoạn 2011-2015, trong lĩnh vực bảo<br /> hiểm phi nhân thọ có 18 văn bản quy phạm pháp<br /> luật (bao gồm 3 Nghị định, 3 Quyết định của Thủ<br /> tướng, 12 Thông tư của Bộ Tài chính) được rà soát,<br /> sửa đổi bổ sung và ban hành mới tập trung vào<br /> các mục tiêu: Tháo gỡ vướng mắc, giúp đỡ, hỗ trợ<br /> DNBH tăng trưởng hiệu quả; đơn giản hóa thủ tục<br /> hành chính; Tăng cường quản trị DN; Tăng cường<br /> cạnh tranh lành mạnh, đảm bảo an toàn tài chính<br /> và đảm bảo quyền lợi của người tham gia các sản<br /> phẩm bảo hiểm đang triển khai trên thị trường; thúc<br /> đẩy, tạo điều kiện phát triển các sản phẩm bảo hiểm<br /> mới. Ngoài ra, hàng loạt văn bản điều hành cũng đã<br /> được Bộ Tài chính ban hành, hướng dẫn hoạt động<br /> của thị trường bảo hiểm, bao gồm các quyết định<br /> hướng dẫn, phê chuẩn quy tắc, điều khoản, biểu phí<br /> để DNBH triển khai các chương trình thí điểm bảo<br /> hiểm nông nghiệp, bảo hiểm tín dụng xuất khẩu,<br /> bảo hiểm thủy sản...<br /> Hai là, tăng cường hiệu quả công tác quản lý, giám sát.<br /> Về tổng thể, công tác thanh tra, kiểm tra và quản<br /> lý, giám sát thị trường bảo hiểm phi nhân thọ đã<br /> được triển khai thực hiện chủ động, tích cực và<br /> đồng bộ: Tình trạng nợ phí bảo hiểm, nợ xấu trong<br /> các DNBH ngày càng giảm, góp phần tăng cường<br /> hiệu quả kinh doanh; Cạnh tranh về phí giữa các<br /> DNBH cũng dần được cải thiện, góp phần tăng<br /> cường khả năng thanh toán và hiệu quả kinh doanh<br /> của DNBH; Thủ tục hành chính đơn giản hóa tạo<br /> nhiều thuận lợi cho các DNBH. Số lượng và chất<br /> lượng các cuộc thanh tra, kiểm tra ngày càng được<br /> tăng cường; trong giai đoạn 2011-2015, đã tiến hành<br /> 9 cuộc thanh tra, 22 cuộc kiểm tra toàn diện, 10 cuộc<br /> kiểm tra về chuyên đề tại các DNBH phi nhân thọ.<br /> Qua công tác này đã phát hiện và chấn chỉnh kịp<br /> thời hoạt động kinh doanh của các DNBH.<br /> Nhiệm vụ quản lý, giám sát được triển khai chủ<br /> động, tích cực, sát sao, với nhiều phương pháp,<br /> cách thức đổi mới và hiệu quả. Cơ quan quản lý<br /> bảo hiểm đã xây dựng được hệ thống đánh giá, xếp<br /> loại DNBH nhằm giúp DNBH tự đánh giá, xếp loại,<br /> nhận biết sớm những dấu hiệu cần tăng cường kiểm<br /> soát, xử lý kịp thời, hỗ trợ cơ quan quản lý phát hiện<br /> sớm các dấu hiệu cần tăng cường kiểm soát để có<br /> biện pháp chấn chỉnh kịp thời, phù hợp với từng<br /> DNBH (Thông tư 195/2014/TT-BTC).<br /> Việc chuẩn hóa quy tắc, điều khoản các sản phẩm<br /> bảo hiểm đã góp phần hạn chế tình trạng cạnh tranh<br /> không lành mạnh, tình trạng trục lợi bảo hiểm và<br /> nâng cao hiệu quả hoạt động của DNBH đối với các<br /> sản phẩm, nghiệp vụ bảo hiểm có thị phần, vị trí lớn<br /> 26<br /> <br /> trên thị trường, đảm bảo quyền lợi của người tham<br /> gia bảo hiểm.<br /> Bên cạnh đó, cơ quan quản lý đã đẩy mạnh công<br /> tác tổ chức tập huấn, tuyên truyền, thường xuyên<br /> thành lập các đoàn công tác làm việc với các tỉnh,<br /> thành phố và kịp thời giải quyết các khó khăn,<br /> vướng mắc trong quá trình triển khai thực hiện chủ<br /> động theo dõi, giám sát chặt chẽ việc thực hiện triển<br /> khai bảo hiểm thủy sản theo Nghị định số 67/2014/<br /> NĐ-CP ngày 07/7/2014 của Chính phủ, bảo hiểm<br /> nông nghiệp theo Quyết định số 315/QĐ-TTg và<br /> bảo hiểm tín dụng xuất khẩu theo Quyết định 2011/<br /> QĐ-TTg của Thủ tướng Chính phủ, góp phần thực<br /> hiện thành công Nghị quyết của Chính phủ, Trung<br /> ương, chính sách phát triển “tam nông”.<br /> Ba là, những vấn đề đặt ra và định hướng quản lý,<br /> giám sát trong thời gian tới.<br /> Pháp luật hiện hành còn chưa có quy định cụ<br /> thể điều chỉnh việc triển khai sản phẩm bảo hiểm<br /> qua các kênh phân phối phi truyền thống (thương<br /> mại điện tử, khai thác bảo hiểm phi nhân thọ qua<br /> ngân hàng...); quy định hướng dẫn chi tiết về công<br /> tác quản trị doanh nghiệp (đặc biệt là các quy định<br /> về quản lý rủi ro và kiểm tra, kiểm soát nội bộ, hệ<br /> thống công nghệ thông tin...); các quy định về mức<br /> giữ lại trong tái bảo hiểm chưa phù hợp với đặc thù<br /> rủi ro của từng nghiệp vụ bảo hiểm, quy mô vốn<br /> của từng DNBH và chưa đảm bảo được mức giữ lại<br /> hợp lý cho toàn thị trường...<br /> Trong thời gian tới, tiếp tục thực hiện 6 nhóm<br /> giải pháp phát triển thị trường, góp phần hiện thực<br /> hóa các mục tiêu tổng quát, mục tiêu cụ thể của của<br /> Chiến lược phát triển thị trường bảo hiểm Việt Nam<br /> giai đoạn 2011- 2020 trong lĩnh vực bảo hiểm phi<br /> nhân thọ, tập trung vào các nội dung chính: Tiếp tục<br /> hoàn thiện khuôn khổ pháp lý theo hướng nâng cao<br /> tính minh bạch, bình đẳng và đồng bộ; cắt giảm thủ<br /> tục hành chính, tạo điều kiện, hỗ trợ doanh nghiệp<br /> hoạt động hiệu quả; tăng cường công tác thanh tra,<br /> kiểm tra, giám sát để có những khuyến nghị, cảnh<br /> báo kịp thời cho các DNBH và sửa đổi, bổ sung cơ<br /> chế chính sách cho phù hợp với với thực tế; Tăng<br /> cường quản lý, giám sát việc triển khai các sản<br /> phẩm bảo hiểm bắt buộc; sản phẩm có thị phần lớn<br /> và kinh doanh kém hiệu quả trong thời gian qua;<br /> Phối hợp với Hiệp hội bảo hiểm, DNBH và các cơ<br /> quan hữu quan để tăng cường phổ biến về chính<br /> sách, chế độ mới cũng như tuyên truyền, quảng bá<br /> về vai trò, ý nghĩa của bảo hiểm đối với phát triển<br /> kinh tế xã hội và bảo vệ tài chính đối với hoạt động<br /> sản xuất kinh doanh và đời sống dân sinh.<br /> <br /> TÀI CHÍNH - Tháng 4/2016<br /> <br /> Cơ chế quản lý giám sát đối với lĩnh vực môi giới<br /> bảo hiểm<br /> Hoàn thiện thể chế<br /> <br /> Một số quy định được sửa đổi, bổ sung nhằm<br /> góp phần nâng cao đã chất lượng dịch vụ, chuyên<br /> nghiệp hóa hoạt động môi giới bảo hiểm và nâng<br /> cao chất lượng nguồn nhân lực như: Bổ sung quy<br /> định tiêu chuẩn người trực tiếp hoạt động môi<br /> giới bảo hiểm, yêu cầu DN môi giới bảo hiểm phải<br /> thỏa thuận bằng văn bản với khách hàng khi thực<br /> hiện cung cấp dịch vụ và chỉ được hợp tác với<br /> DN môi giới bảo hiểm thành lập và hoạt động tại<br /> Việt Nam để thực hiện nội dung hoạt động môi<br /> giới bảo hiểm (Thông tư 124/2012/TT-BTC); Sửa<br /> đổi quy định về vốn chủ sở hữu khi thực hiện<br /> hoạt động môi giới bảo hiểm (Thông tư 125/2012/<br /> TT-BTC); Cụ thể hóa quy định về xử phạt vi phạm<br /> hành chính đối với các hành vi như không mua<br /> bảo hiểm trách nhiệm nghề nghiệp, vi phạm các<br /> hành vi bị cấm, vi phạm nội dung hoạt động (Nghị<br /> định 98/2013/NĐ-CP); Bãi bỏ quy định về cơ cấu<br /> vốn điều lệ, tỷ lệ sở hữu cổ phần của các cổ đông<br /> trong DN cổ phần môi giới bảo hiểm (Thông tư<br /> 194/2014/TT-BTC).<br /> Công tác hoàn thiện thể chế thời gian qua một<br /> mặt đã tạo nền tảng pháp lý cho các DN môi giới<br /> bảo hiểm hoạt động ổn định, nâng cao năng lực<br /> kinh doanh và tăng trưởng hiệu quả, mặt khác còn<br /> góp phần cải cách thủ tục hành chính, tạo điều kiện<br /> thuận lợi hơn cho công tác quản lý, giám sát của<br /> cơ quan quản lý nhà nước, tăng cường kỷ luật, kỷ<br /> cương của thị trường.<br /> Công tác quản lý, giám sát<br /> <br /> Công tác quản lý, giám sát hoạt động DN môi<br /> giới bảo hiểm được tăng cường một cách chủ động,<br /> tích cực, thường xuyên với nhiều phương pháp,<br /> cách thức linh hoạt, trên cơ sở kết hợp chặt chẽ giữa<br /> giám sát từ xa và kiểm tra, thanh tra tại chỗ. Công<br /> tác giám sát từ xa được thực hiện thường xuyên và<br /> sát sao thông qua việc phân tích báo cáo, thông tin<br /> của DN định kỳ hàng tháng, quý, năm, qua đó luôn<br /> có được bức tranh toàn cảnh và chi tiết về tình hình<br /> lĩnh vực môi giới bảo hiểm, nhanh chóng có biện<br /> pháp chấn chỉnh hoạt động của các DN môi giới bảo<br /> hiểm (như khuyến cáo, yêu cầu DN đảm bảo tuân<br /> thủ quy định về vốn chủ sở hữu trong quá trình<br /> hoạt động...). Bên cạnh đó, cơ quan quản lý luôn sẵn<br /> sàng lắng nghe, đối thoại với DN thông qua các hội<br /> nghị, hội thảo để nắm bắt khó khăn, vướng mắc của<br /> <br /> DN, giải quyết nhanh chóng, kịp thời các đề nghị,<br /> đề xuất của các DN, giúp các DN nắm bắt cơ hội và<br /> phát triển hoạt động kinh doanh, hỗ trợ DN và thị<br /> trường phát triển bền vững.<br /> Công tác thanh tra, kiểm tra tại chỗ được tăng<br /> cường cả về số lượng và chất lượng: Trong giai<br /> đoạn 2011-2015, cơ quan quản lý đã thực hiện 03<br /> cuộc thanh tra và 19 cuộc kiểm tra các DN môi giới<br /> bảo hiểm, phát hiện và chấn chỉnh, xử lý kịp thời<br /> các hành vi vi phạm của DN trong hoạt động môi<br /> giới bảo hiểm và công tác quản lý tài chính. Việc<br /> tăng cường công tác thanh tra, kiểm tra đã góp<br /> phần nâng cao tính tuân thủ của các DN môi giới<br /> bảo hiểm, đồng thời qua đó cũng kịp thời phát hiện<br /> những bất cập trong cơ chế, chính sách và công tác<br /> quản lý để hoàn thiện. Song song với việc quản<br /> lý, giám sát DN, thời gian qua cơ quan quản lý<br /> nhà nước cũng đã chú trọng, đẩy mạnh hoạt động<br /> thông tin, tuyên truyền nhằm nâng cao nhận thức<br /> của khách hàng, người dân và xã hội về bảo hiểm<br /> và môi giới bảo hiểm.<br /> Phương hướng và giải pháp trong thời gian tới<br /> <br /> Công tác quản lý, giám sát hiện nay vẫn còn một<br /> số hạn chế, như: Hoạt động giám sát vẫn chủ yếu<br /> được thực hiện một cách thủ công, việc ứng dụng<br /> công nghệ thông tin để kết nối liên tục giữa cơ quan<br /> quản lý và DN chưa được tăng cường. Thông tin<br /> tuyên truyền về môi giới bảo hiểm đã được quan<br /> tâm, tuy nhiên vẫn cần tiếp tục đẩy mạnh trong thời<br /> gian tới.<br /> Tiếp tục bám sát Chiến lược phát triển thị<br /> trường bảo hiểm đến 2020 và tình hình thực tiễn<br /> của thị trường, các giải pháp đối với công tác quản<br /> lý, giám sát lĩnh vực môi giới bảo hiểm trong giai<br /> đoạn tiếp theo là: Tiếp tục rà soát, nghiên cứu<br /> sửa đổi, bổ sung quy định pháp luật liên quan tới<br /> hoạt động môi giới bảo hiểm nhằm hỗ trợ, thúc<br /> đẩy DN phát triển; Kết hợp giám sát từ xa và đối<br /> thoại, trao đổi với DN dưới nhiều hình thức; Tiếp<br /> tục đẩy mạnh công tác kiểm tra tại DN, chú trọng<br /> kiểm tra chất lượng cung cấp dịch vụ môi giới bảo<br /> hiểm, chấn chỉnh hoặc xử lý kịp thời các hành vi<br /> vi phạm...<br /> Bên cạnh đó, sẽ có các giải pháp nhằm hỗ trợ<br /> các DN môi giới bảo hiểm nâng cao năng lực kinh<br /> doanh; Đẩy mạnh việc ứng dụng công nghệ thông<br /> tin trong hoạt động quản lý, giám sát; Tăng cường<br /> công tác thông tin tuyên truyền nhằm nâng cao<br /> nhận thức và hiểu biết của người dân và xã hội về<br /> bảo hiểm và môi giới bảo hiểm...<br /> 27<br /> <br />