intTypePromotion=1
zunia.vn Tuyển sinh 2024 dành cho Gen-Z zunia.vn zunia.vn
ADSENSE

Báo cáo " Bàn về địa vị pháp lý của thị trường giao dịch chứng khoán tập trung ở Việt Nam "

Chia sẻ: Nguyen Nhi | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:8

70
lượt xem
5
download
 
  Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Bàn về địa vị pháp lý của thị trường giao dịch chứng khoán tập trung ở Việt Nam

Chủ đề:
Lưu

Nội dung Text: Báo cáo " Bàn về địa vị pháp lý của thị trường giao dịch chứng khoán tập trung ở Việt Nam "

  1. nghiªn cøu - trao ®æi TS. NGuyÔn ThÞ ¸nh V©n * T háng 07 năm 2000 Trung tâm giao d ch th c doanh nghi p t p th c a TTCK t p ch ng khoán (TTGDCK) u tiên c a trung cũng ư c tìm th y SGDCK London Vi t Nam chính th c bư c vào ho t ng t i và b n s giao d ch h p ng tương lai London.(2) Tương t như v y Úc, SGDCK thành ph H Chí Minh. Tháng 03 năm 2005 TTGDCK th hai c a Vi t Nam cũng Úc (Australian Stock Exchange) và S giao ã b t u v n hành t i Hà N i. ây là d ch h p ng tương lai Sydney lúc u cũng u là nh ng doanh nghi p t p th .(3) nh ng th trư ng giao d ch t p trung, minh ch ng cho s t n t i và ho t ng c a m t Trong kho ng hơn m t th p k nay, các th trư ng ch ng khoán (TTCK) chính th c SGDCK ư c t ch c dư i hình th c doanh Vi t Nam. Bài vi t này bàn v a v pháp nghi p t p th này ã l n lư t ư c tư nhân lí hi n h u c a th trư ng giao d ch t p trung hóa (demutualized), chuy n i hình th c Vi t Nam và d ki n mô hình tương lai t ch c thành công ti c ph n. M u là c a th trư ng - m t mô hình th trư ng có SGDCK Stockholm năm 1993, theo sau là kh năng em l i hi u qu kinh t cao hơn SGDCK Helsinki năm 1995 và SGDCK cho Vi t Nam. Copenhagen năm 1996, SGDCK Amsterdam năm 1997, SGDCK úc năm 1998. Và r i các 1. Xu hư ng phát tri n c a các th SGDCK Toronto, Frankfurt, Singapore, trư ng giao d ch t p trung - s giao d ch Hongkong, London, Paris, Tokyo, New York… ch ng khoán (SGDCK) các nư c trên cũng l n lư t tư h u hoá và chuy n sang th gi i L ch s phát tri n TTCK các nư c trên hình th c công ti c ph n. th gi i cho th y ban u, th trư ng giao Lí do các SGDCK h u h t các nư c d ch t p trung ư c t ch c dư i hình th c trên th gi i i n quy t nh thay i a doanh nghi p t p th (mutual enterprises) và v pháp lí có nhi u song ch y u là vì hình hình th c này ã ư c duy trì trong m t th c doanh nghi p t p th không cho phép quãng th i gian r t dài, t i vài th k . Mĩ, các th trư ng giao d ch t p trung này có SGDCK New York, SGDCK Mĩ (American kh năng tài chính hi n i hoá sàn giao Stock Exchange) và các s giao d ch h p d ch, có th c nh tranh v i các ch th ng tương lai (Future Exchanges)… trong c a mình c v phương di n công ngh tiên giai o n u, u ư c t ch c dư i hình * Trung tâm Lu t so sánh th c doanh nghi p t p th .(1) Anh, hình Trư ng i h c Lu t Hà N i T¹p chÝ luËt häc sè 2/2006 55
  2. nghiªn cøu - trao ®æi ti n l n phương di n tài chính. Trong hơn ch c dư i d ng các TTGDCK - là nh ng m t th p k nay, giao d ch ch ng khoán trên pháp nhân hư ng kinh phí ngân sách nhà sàn (floor trading) ã và ang d n b thay th nư c, ho t ng không vì m c tiêu l i nhu n b i giao d ch qua màn hình (screen trading). và là b ph n c a UBCKNN ch không ph i Nói cách khác, các sàn giao d ch ch ng là nh ng t ch c c l p. Nói cách khác, th khoán truy n th ng ã và ang ph i i m t trư ng giao d ch t p trung c a Vi t Nam là v i s c nh tranh kh c li t c a m t lo i th ơn v thu c s h u nhà nư c, m t mô hình trư ng m i hình thành nhưng ang trên à t ch c th trư ng t p trung r t c áo so phát tri n m nh: th trư ng giao d ch tr c v i th trư ng giao d ch t p trung các nư c tuy n.(4) Hơn n a, v i hình th c s h u t p có TTCK trên th gi i. th , các SGDCK truy n th ng cũng s r t Trong khi các SGDCK h u h t kh p khó có th ương u v i nh ng thách th c nơi trên th gi i l n lư t rũ b hình th c c a quá trình toàn c u hoá TTCK.(5) doanh nghi p t p th chuy n sang hình 2. Th y gì t mô hình t ch c hi n th c công ti c ph n, nh m tăng cư ng kh h u c a th trư ng giao d ch t p trung năng huy ng v n t công chúng, áp ng c a Vi t Nam? nhu c u v n kh ng l trư c s c ép c nh Theo nh ng quy nh pháp lu t u tiên tranh c a th trư ng giao d ch tr c tuy n, t n n móng cho s ra i và v n hành th Vi t Nam ã không l a ch n mô hình doanh trư ng giao d ch t p trung Vi t Nam, nghi p t p th và cũng không l a ch n mô TTGDCK là ơn v s nghi p có thu, tr c hình công ti c ph n cho th trư ng giao thu c U ban ch ng khoán Nhà nư c d ch t p trung mà l i l a ch n mô hình (UBCKNN), có tư cách pháp nhân, có tr TTGDCK thu c s h u nhà nư c. gi i s , con d u và tài kho n riêng; kinh phí ho t thích cho s l a ch n này, có ba lí do ng c a TTGDCK do ngân sách nhà nư c thư ng ư c vi n d n như sau:(8) c p.(6) Mô hình t ch c này c a th trư ng Th nh t, hình th c s h u t p th c a giao d ch t p trung v n ti p t c ư c duy trì SGDCK ch thích h p v i nh ng qu c gia có theo pháp lu t hi n hành.(7) Năm năm ã trôi n n kinh t phát tri n cao, có th trư ng tài qua k t khi TTGDCK thành ph H Chí chính cùng v i khung pháp lu t v th trư ng Minh bư c vào ho t ng và b y năm ã tài chính hoàn ch nh. Có l c theo à này, có trôi qua k t khi nh ng cơ s pháp lí ban th l p lu n r ng hình th c công ti c a u cho vi c thành l p m t TTCK chính SGDCK ch phù h p v i nh ng n n kinh t th c ư c ban hành, a v pháp lí c a th phát tri n m c cao hơn r t nhi u. trư ng giao d ch t p trung Vi t Nam v n Th hai, hi n t i, c hình th c doanh chưa h ư c c i thi n. nghi p t p th và hình th c công ti c ph n Như v y, cho t i nay th trư ng giao u không kh thi vì khái ni m TTCK v n d ch t p trung c a Vi t Nam v n ư c t hoàn toàn m i Vi t Nam. Các công ti 56 T¹p chÝ luËt häc sè 2/2006
  3. nghiªn cøu - trao ®æi ch ng khoán thi u ki n th c, kinh nghi m v i nhi u TTCK khác trên th gi i. Hơn và thi u ngu n v n c n thi t t thành l p n a, khó có th tin r ng n n kinh t Vi t và qu n lí th trư ng giao d ch t p trung. Ch Nam và th trư ng tài chính Vi t Nam th Chính ph m i có th t p trung ngu n k XXI này l i kém phát tri n hơn n n kinh l c c n thi t xây d ng và phát tri n th t và th trư ng tài chính c a Anh và Mĩ trư ng này. Vì v y Chính ph nên ng ra th k XVIII. Vì v y, s r t kém thuy t ph c thành l p TTGDCK Vi t Nam dư i hình khi nói r ng Vi t Nam không th ch p nh n th c m t trung tâm thu c s h u nhà nư c. mô hình doanh nghi p t p th và cũng không Nói cách khác, hình th c s h u nhà nư c là th ch p nh n mô hình công ti c ph n cho s l a ch n phù h p nh t cho th trư ng th trư ng giao d ch t p trung vì Vi t Nam giao d ch t p trung Vi t Nam. chưa có n n kinh t v i th trư ng tài chính Th ba, trong giai o n u, duy trì phát tri n cao và chưa có khung pháp lu t hình th c s h u Nhà nư c và s qu n lí hoàn ch nh như các nư c khác vào th i c a Nhà nư c i v i TTGDCK là c n thi t i m SGDCK u tiên c a các nư c này m b o s công b ng và k lu t th ư c thành l p và bư c vào ho t ng. trư ng. TTGDCK tr c ti p do Nhà nư c B ng ch ng th c ti n th m chí còn cho u tư v n và qu n lí, ho t ng không vì th y: khi n n kinh t nói chung và th trư ng m c tiêu l i nhu n s m b o t i a l i ích tài chính nói riêng phát tri n m c cao thì c a công chúng u tư. ây là v n ht ó chính là lúc hình th c doanh nghi p t p s c quan tr ng khi Vi t Nam chưa có m t th c a các SGDCK tr nên l i th i, không khung pháp lu t hoàn ch nh và rõ ràng áp ng ư c nh ng òi h i và thách th c i u ch nh TTCK. c a th trư ng. C th gi i ã ch ng ki n các Lí do th nh t xem ra không tho áng SGDCK trên kh p các châu l c ã và ang vì trên th c t , h u h t các nư c trên th chuy n i t hình th c s h u t p th sang gi i, chính s t n t i và ho t ng c a hình th c s h u c a các c ông nh m tho TTCK ã d n n nhu c u ban hành pháp mãn nhu c u v v n áp ng nhu c u i lu t i u ch nh TTCK (nói cách khác, m i công ngh cũng như ng v ng trư c TTCK ra i trư c s ra i c a pháp lu t s c ép c nh tranh c a m t lo i hình th v TTCK); trong khi ó Vi t Nam chính trư ng m i n i như ã c p trên. Th m pháp lu t v ch ng khoán và TTCK ã s n chí có th nói r ng hình th c công ti c ph n sinh ra TTCK (Ngh nh s 48/1998 và c a SGDCK không ph i ch thích ng v i Quy t nh s 127/1998 ã ban hành ư c nh ng n n kinh t có th trư ng tài chính hai năm, sau ó TTGDCK thành ph H Chí phát tri n cao ngày nay, mà t nh ng năm Minh m i chính th c bư c vào ho t ng). 70 c a th k XIX, hai SGDCK u tiên c a i u ó có nghĩa là TTCK Vi t Nam ra i Nh t B n là SGDCK Tokyo và SGDCK v i m t khung pháp lu t hoàn ch nh hơn so Osaka u ư c thành l p dư i hình th c T¹p chÝ luËt häc sè 2/2006 57
  4. nghiªn cøu - trao ®æi công ti c ph n và c hai SGDCK này u ti cho TTGDCK n u có s h tr v v n t ho t ng r t hi u qu . M c dù c hai phía Chính ph (ch là h tr ch không SGDCK nói trên u ã chuy n i thành ph i Chính ph trang tr i toàn b như Vi t doanh nghi p t p th năm 1947 nhưng Nam ã và ang làm). Vì hình th c s h u không ph i vì hình th c công ti c ph n c a t p th c a th trư ng giao d ch t p trung các SGDCK này b c l nh ng y u kém mà không còn phù h p v i òi h i c a ngành là do s c ép c a ngư i Mĩ.(9) ây là b ng công nghi p ch ng khoán hi n i như ã ch ng h t s c thuy t ph c cho th y vi c l a c p trên, Chính ph có th thúc y s ra ch n mô hình công ti cho th trư ng giao i c a th trư ng giao d ch t p trung dư i d ch t p trung ngay t khi m i thành l p là hình th c công ti c ph n, trong ó Chính hoàn toàn kh thi. ph là c ông ki m soát (controlling Lí do th hai cũng kém thuy t ph c vì shareholder). S l a ch n này hoàn toàn kh h u h t các SGDCK trên th gi i ban u thi b i vì trư c khi TTGDCK chính th c u do các công ti ch ng khoán thành l p bư c vào ho t ng, Vi t Nam ã có t i sáu dư i hình th c doanh nghi p t p th mà các công ti ch ng khoán ư c c p gi y phép công ti ó là thành viên ho c th m chí dư i thành l p và s n sàng bư c vào kinh doanh.(11) Cùng v i Chính ph , các công ti hình th c công ti c ph n (trư ng h p c a Nh t B n) mà các công ti ch ng khoán và ch ng khoán này hoàn toàn có th hùn v n công chúng u tư là c ông nhưng các tr thành c ông sáng l p c a TTGDCK SGDCK này u không g p ph i b t kỳ khó thành ph H Chí Minh. khăn nào trong quá trình huy ng v n cho Lí do th ba cho r ng hình th c s h u vi c thành l p và duy trì s ho t ng c a nhà nư c c a TTGDCK ho t ng không vì mình. Các SGDCK thành l p dư i hình th c l i nhu n s m b o t i a l i ích c a công công ti c ph n Nh t B n, th m chí, còn chúng u tư, dư ng như cũng thi u thuy t minh ch ng l i th c a mình trong lĩnh v c ph c. Trên th c t , ph n l n các SGDCK huy ng v n t công chúng. C phi u c a các nư c u thu c s h u c a các công ti các SGDCK này ã ư c ngư i u tư ưa ch ng khoán v i tư cách thành viên c a chu ng và thư ng có kh i lư ng giao d ch doanh nghi p t p th ho c c ông c a công l n.(10) Như v y, có v như ánh giá quá ti c ph n nhưng cho t i nay, chưa th y th p ti m l c tài chính c a công chúng u nh ng SGDCK t ch c dư i nh ng hình tư n u nói r ng ch có Chính ph m i kh th c này gây thi t h i gì cho công chúng u năng v tài chính thành l p TTGDCK. tư. N u doanh nghi p thu c s h u nhà Gi s vi c thành l p TTGDCK u tiên nư c có th th c s m b o công b ng, thành ph H Chí Minh c n s v n l n, n m hi u qu và k lu t th trư ng thì có l các ngoài kh năng c a các công ti ch ng khoán qu c gia trên th gi i ã không c n ph i tư Vi t Nam, v n có th l a ch n mô hình công h u hoá các doanh nghi p nhà nư c trong 58 T¹p chÝ luËt häc sè 2/2006
  5. nghiªn cøu - trao ®æi c a Chính ph Vi t Nam khi thành l p vài th p k g n ây. TTCK chính th c là t o ra kênh huy ng T t nhiên, cũng có th l p lu n r ng m i v n ti m tàng thu hút v n u tư t nư c qu c gia có nh ng i u ki n, hoàn c nh kinh ngoài. M c tiêu này ch có th hi n th c hoá t - xã h i khác nhau, vì v y nh ng gì t t n u danh ti ng c a TTCK Vi t Nam sc cho SGDCK c a m t ho c th m chí, nhi u h p d n các nhà u tư nư c ngoài. Nh ng nư c, c bi t là các nư c phát tri n, chưa y u t ch y u t o nên danh ti ng hay s c ch c ã t t cho SGDCK nh ng nư c ang h p d n c a TTCK g m: (1) m c công phát tri n như Vi t Nam; r ng s không ph i b ng, minh b ch c a th trư ng; (2) kh là khôn ngoan n u ưa kinh nghi m c a năng tương thích c a th trư ng v i các th nư c ngoài tr c ti p áp d ng vào trong trư ng ngoài nư c; và (3) kh năng cung nư c… Tuy nhiên th c ti n ã cho th y, các ng các d ch v trên th trư ng ho c năng doanh nghi p nhà nư c, dù b t c âu trên l c tài chính cho phép th trư ng s d ng th gi i, thư ng b c l nhi u như c i m. nh ng ti n b công ngh vào kinh doanh. Vì l ó, tư h u hoá doanh nghi p nhà nư c Y u t cu i cùng óng vai trò quan tr ng, ( Vi t Nam g i là c ph n hoá) ã tr t o i u ki n th trư ng giao d ch t p thành nhu c u t t y u kh p các châu l c. trung c a m t nư c c nh tranh v i các th Vi t Nam cũng ã ch ng ki n các doanh trư ng khác ngoài nư c v kh i lư ng nghi p nhà nư c làm ăn thua l , kém hi u qu trong vài th p k .(12) Và chính th c t giao d ch, v tính thanh kho n và v doanh thu bán các d ch v và cơ s d li u. này ã thôi thúc Chính ph Vi t Nam th c có ư c th trư ng công b ng và hi n chương trình c ph n hoá các doanh minh b ch, c n ph i hoàn thi n ch công nghi p nhà nư c t nh ng năm u th p k b thông tin và nh ng ch liên quan m t 90 c a th k XX. Có th th y các th thi t v i ch công b thông tin như ch trư ng giao d ch t p trung thu c s h u nhà k toán và ch ki m toán; hoàn thi n nư c, tương t như các doanh nghi p nhà các i u kho n ch ng gian l n trên th nư c, vì v y không th ng ngoài xu th trư ng ng th i ra các chu n m c o tư h u hoá t t y u này. Hơn n a, b n thân c ngh nghi p cho các ch th kinh doanh trào lưu tư h u hoá các SGDCK trên ph m trên TTCK. ây là v n l n không th gi i vi toàn c u trong nh ng năm g n ây cũng quy t th u áo trong khuôn kh c a bài vi t là nh ng minh ch ng v tính c p thi t và này, mà c n m t công trình nghiên c u c tính úng n c a vi c làm này. Nh n nh l p m i có th i sâu phân tích h t các khía này dư ng như cũng ư c các h c gi c nh c a pháp lu t m b o m t TTCK công phương Tây ng h , theo Caroline Bradley: b ng, minh b ch. “... vi c tư h u hoá các SGDCK có th sánh có ư c m t TTCK có kh năng v i phong trào tư h u hoá các doanh nghi p nhà nư c nói chung”.(13) tương thích v i các TTCK các nư c khác, trư c tiên c n xét n hình th c t ch c th Bên c nh ó, m t trong nh ng m c tiêu T¹p chÝ luËt häc sè 2/2006 59
  6. nghiªn cøu - trao ®æi trư ng. ây có l là v n d làm cho các mà không g p ph i tr ng i gì. Trên cơ s nhà u tư nư c ngoài phân vân, do d khi ó, nhà u tư này có th t l nh mua ho c ra quy t nh u tư vào m t TTCK nào ó. bán ch ng khoán c a m t công ti niêm y t Lí do là: các nhà u tư nư c ngoài, trong m t qu c gia xa xôi nào ó, ơn gi n b ng nhi u th k , ã r t quen v i nh ng SGDCK cách b m chu t c a máy tính. N u Vi t Nam ngoài qu c doanh, có th s không tránh không th cung c p d ch v giao d ch ch ng kh i hoài nghi, ng n ng i trư c m t th khoán vư t qua khuôn kh biên gi i qu c trư ng giao d ch t p trung thu c s h u nhà gia b ng con ư ng ơn gi n và ti t ki m nư c, m t mô hình ít th y trên th gi i.(14) th i gian như v y, Vi t Nam s m t m t s M t khi ph i l a ch n gi a m t th trư ng lư ng l n các nhà u tư nư c ngoài. khá quen thu c v i m t th trư ng khá xa l , Gi s Chính ph Vi t Nam ng ra vì m c tiêu an toàn cho ng v n u tư c a tài tr cho vi c vi tính hoá toàn b các d ch mình, nhà u tư s có xu hư ng ch n v trên th trư ng giao d ch t p trung c a nh ng th trư ng có mô hình quen thu c, tr Vi t Nam, ó cũng v n không ph i là gi i m t s r t ít nh ng nhà u tư m o hi m. pháp t i ưu, vì làm như v y ngân sách nhà TTCK có kh năng s d ng nh ng nư c s ph i t i m t kho n chi phí kh ng l , ti n b v công ngh , i u ki n tiên quy t là trong khi ó gánh n ng v tài chính này TTCK ó ph i có kh năng v tài chính. hoàn toàn có th san s cho công chúng u Chính nhu c u l n v ti n này ã hư ng các tư n u Vi t Nam l a ch n mô hình công ti SGDCK h u h t các nư c trên th gi i vào c ph n i chúng cho th trư ng giao d ch con ư ng tư h u hoá, chuy n thành các t p trung c a mình. n ây, rõ ràng hình công ti c ph n i chúng (public th c s h u nhà nư c c a th trư ng giao corporation) có th khai thác ngu n v n d ch t p trung l i càng b c l th b t l i vì ti m tàng t công chúng u tư. mô hình này có th làm các nhà u tư nư c Các nhà khoa h c còn d oán r ng ngoài e ng i khi quy t nh u tư; và cũng trong vài năm t i, các công ti công ngh chính mô hình này có nguy cơ làm cho tình vi n thông có th s s h u ho c s b s tr ng thâm h t ngân sách nhà nư c thêm h u b i các SGDCK; các SGDCK khi ó s ph n nghiêm tr ng. V y hi n nhiên r ng m t c nh tranh không ch v kh i lư ng giao th trư ng giao d ch t p trung thu c s h u d ch và v tính thanh kho n mà còn c nh nhà nư c và là b ph n c a U ban ch ng tranh c v cung c p các d ch v và cơ s d khoán Nhà nư c khó có th tránh kh i li u c n thi t cho nhà u tư. S phát tri n nh ng b t l i này. này trong ngành công nghi p ch ng khoán 3. Mô hình tương lai cho th trư ng cho phép các nhà u tư, ví d Nh t B n, giao d ch ch ng khoán t p trung Vi t Nam có th truy c p INTERNET có ư c T nh ng phân tích trên, có th i n nh ng thông tin c n thi t v m t công ti k t lu n: Vi t Nam nên l a ch n hình th c niêm y t t i M trong giây lát và ngư c l i công ti c ph n cho th trư ng giao d ch t p 60 T¹p chÝ luËt häc sè 2/2006
  7. nghiªn cøu - trao ®æi trung. Tuy nhiên, trư ng h p Nhà nư c th y TTGDCK hay SGDCK) s ph i tuân th c n thi t ph i có s can thi p c a mình vào pháp lu t doanh nghi p như nh ng công ti qu n tr th trư ng, Nhà nư c có th gi l i c ph n khác. s lư ng c ph n c n thi t, Nhà nư c Th hai, UBCKNN c n gi l i quy n tr thành c ông ki m soát ngay sau khi k t giám sát i v i m t s ho t ng c a th thúc c ph n hoá. V i s l a ch n này, ch trư ng giao d ch t p trung. Là m t công ti c s h u c a th trư ng giao d ch t p trung s ph n, c phi u c a các TTGDCK/SGDCK s ư c a d ng hoá và nh ó ho t ng qu n ư c niêm y t trên chính sàn giao d ch c a tr th trư ng giao d ch t p trung s ư c ti n mình và ư c mua, bán b i công chúng u hành m t cách hi u qu hơn,(15) trong khi tư. lo i tr kh năng x y ra xung t l i Nhà nư c v n có th chi ph i các quy t nh ích khi TTGDCK/SGDCK ph i t cư ng ch c a H i ng qu n tr c a th trư ng giao mình tuân th nh ng tiêu chu n niêm y t và d ch t p trung v i tư cách là m t c ông l n, nguyên t c giao d ch, UBCKNN nên gi l i khi c n. Hình th c công ti c ph n này nên quy n giám sát s tuân th các tiêu chu n và ti p t c ư c duy trì ngay c khi SGDCK ra nguyên t c này c a các TTGDCK/SGDCK. i, th ch cho TTGDCK hi n h u. Th ba, c n có hư ng i rõ ràng trong L a ch n mô hình này cho th trư ng vi c x lí các ho t ng thôn tính, sáp nh p giao d ch t p trung c a Vi t Nam không có th trư ng giao d ch t p trung. Là công ti c nghĩa là kh ng nh s hoàn h o c a m t ph n, th trư ng giao d ch t p trung r t có th th trư ng giao d ch t p trung thu c s h u s b thôn tính ho c sáp nh p b i m t công ti c a các c ông. Vì ho t ng kinh doanh khác. i phó v i tình hu ng này, có hai c a SGDCK khác v i ho t ng c a các gi i pháp. M t là, Nhà nư c ph i tr thành c công ti kinh doanh trên các lĩnh v c thông ông ki m soát c a TTGDCK/SGDCK t thư ng, c n ph i có nh ng bư c i c n thi t ch c dư i d ng công ti c ph n. V i tư cách ti p theo ngăn ch n nh ng v n b tl i c a c ông chi ph i, Nhà nư c hoàn toàn có th n y sinh sau khi c ph n hoá th có th can thi p vào quá trình qu n tr th trư ng t p trung này. trư ng giao d ch t p trung, vào vi c ra quy t Th nh t, c n b sung nh ng quy nh nh c a h i ng qu n tr . Hai là, Nhà nư c pháp lu t xác nh rõ ranh gi i th c hi n không ph i là c ông, không h s h u c ch c năng qu n lí v t ch c và ho t ng ph n c a c a th trư ng giao d ch t p trung. c a sàn giao d ch gi a TTGDCK/SGDCK, Trong trư ng h p này, tránh kh năng th v i tư cách m t t ch c t qu n và UBCKNN, trư ng giao d ch t p trung b thôn tính hay v i tư cách m t t ch c công qu n, trong sáp nh p, có hai s l a ch n: (1) pháp lu t vi c qu n lí TTGDCK/SGDCK. Sau khi c c n quy nh m t vài gi i h n v s lư ng ph n hoá th trư ng giao d ch t p trung, th c ph n t i a m t c ông ư c phép s trư ng này s có a v pháp lí c a m t công hu không m t c ông nào có th giành ti c ph n, b i v y th trư ng này (dù là T¹p chÝ luËt häc sè 2/2006 61
  8. nghiªn cøu - trao ®æi quy n ki m soát th trư ng t p trung; ho c TTCK (Ngh nh s 48/1998); Quy t nh s 127- (2) pháp lu t nh ra m t s i u ki n b t 1998/Q -TTg ngày 11/ 07/1998 c a Th tư ng bu c i v i trư ng h p thôn tính hay sáp Chính ph v vi c thành l p TTGDCK (Quy t nh nh p th trư ng giao d ch t p trung. Ví d : s 127/1998). (7). Toàn b n i dung c a kho n 1 i u 21 Ngh nh C n có quy nh pháp lu t bu c m i trư ng s 48/1998 ư c gi nguyên và ưa vào kho n 1 h p thôn tính hay sáp nh p th trư ng giao i u 61 Ngh nh s 144/2003/N -CP ngày d ch t p trung ph i ư c s ch p thu n c a 28/11/2003 (Ngh nh s 144/2003 ư c ban hành Chính ph . thay th Ngh nh s 48/1998). (8).Xem: Tr n c Sinh (ch nhi m tài), “Nh ng (1).Xem: O. Hart and J. Moore, ‘The Governance of cơ b n trong qu n lí, t ch c, v n hành và vn Exchange: Members’ Cooperative Versus Outside phát tri n Trung tâm giao d ch ch ng khoán Vi t Nam”, ( tài khoa h c c a TTGDCK TPHCM, Ownership’ (1996) 12(4), Oxford Review of Economic UBCKNN, 2000) tr. 76 – 77; xem: Tr n Cao Nguyên Policy 53, tr. 54. (ch nhi m tài), “SGDCK Vi t Nam: Mô hình t (2).Xem: O. Hart and J. Moore, S d. (3).Xem: F. Donnan, ‘Self-regulation and the ch c, qu n lí và giám sát”, ( tài khoa h c Demutualization of the Australian Stock Exchange’ UBCKNN, 1999) tr. 48-49. (1999)10, Aus. Journal of Corp. L. 1, tr. 5, 15. SGDCK (9).Xem: Louis Loss (eds.), Japanese Securities c a Úc ư c s h u b i t p th các thành viên, là Regulation, (1983), tr.27-28. nh ng ngư i có trách nhi m gi i h n trong ph m vi (10).Xem: Louis Loss (eds.), S d, tr.27. mà h ã can k t. Thành viên SGDCK cũng ng (11).Xem: Danh m c các công ti ch ng khoán ư c th i là nh ng ngư i s d ng các thi t b c a sàn giao c p phép ho t ng t i: http://www.ssc.gov.vn/. d ch trong quá trình kinh doanh. (12).Xem: “State Owned Enterprises: Govt Determined (4). Th trư ng này ư c g i là ECNs (Electronic to Push up SOEs Reform”, http://www.vietnampanorama.com/. Communication Networks) ho c ATSs (Automated (13).Xem: C. Bradley, “Demuatualization of Trading Systems): Là nh ng thu t ng hàm ch h Financial Exchanges: Business as Usual?” (2001) 21 th ng giao d ch i n t qua internet. H th ng giao Journal of Interl. L. and Bus. 657, 661. d ch này là s n ph m c a s phát tri n c a công ngh (14). Hi n nay ngoài Vi t Nam, ch có Cayman là có thông tin, th hi n s t n t i và ho t ng c a TTCK SGDCK thu c s h u Nhà nư c, xem ‘The Cayman g n li n v i s d ng công ngh thông tin. H th ng Islands Stock Exchange’: http://www.cxs.com.ky. Có giao d ch ch ng khoán này ư c cung c p b i các quan i m cho r ng các SGDCK c a Trung Qu c công ti môi gi i tr c tuy n: online brokers (g i t t là cũng thu c s h u nhà nư c, tuy nhiên xác nh CTMGTT), cho phép các nhà u tư truy c p internet hình th c s h u c a các SGDCK Trung Qu c, c n tr c ti p t l nh mua ho c bán ch ng khoán c a nghiên c u kĩ Lu t ch ng khoán C ng hoà nhân dân các công ti niêm y t trên website c a CTMGTT. Các Trung Hoa 1998 (Securities Law of the People's công ti mu n niêm y t trên website c a CTMGTT s Republic of China 1998, Arts. 95, 98, 99, 100): ph i tr m t kho n phí nh t nh cho CTMGTT. http://www.csrc.gov.cn/. (5). có thêm nh ng phân tích chi ti t v lí do (15). Th c ti n các nư c có n n kinh t th trư ng chuy n i hình th c t ch c th trư ng giao d ch t p phát tri n cho th y, các công ti i chúng có cơ ch trung và nh ng l i th c a s chuy n i hình th c t qu n tr hi u qu hơn các công ti khác vì các công ti ch c này, xem: Nguy n Th Ánh Vân, “Toward a Well này ph i tuân th yêu c u nghiêm ng t v công b Functioning Securities Market in Vietnam”, Nagoya thông tin và vì s bóc tách gi a quy n s h u và Universiti CALE Books 1 (2004), tr. 114 -122. quy n qu n lí các công ti này. Xem thêm: Nguy n (6).Xem: Kho n 1 i u 21 Ngh nh s 48-1998/N -CP Th Ánh Vân, S d, tr. 116-118. ngày 11/07/1998 c a Chính ph v ch ng khoán và 62 T¹p chÝ luËt häc sè 2/2006
ADSENSE

CÓ THỂ BẠN MUỐN DOWNLOAD

 

Đồng bộ tài khoản
3=>0