intTypePromotion=1
zunia.vn Tuyển sinh 2024 dành cho Gen-Z zunia.vn zunia.vn
ADSENSE

Báo cáo " Buôn bán nội gián trong hoạt động của các công ti trên thị trường chứng khoán"

Chia sẻ: Phung Han | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:8

66
lượt xem
7
download
 
  Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Buôn bán nội gián trong hoạt động của các công ti trên thị trường chứng khoánTheo chúng tôi, cần thiết lập cơ chế liên kết giữa các văn phòng thừa phát lại hay các thừa phát lại để tạo nên Hiệp hội thừa phát lại. Hiệp hội này hoạt động dựa trên đóng góp hàng năm của thừa phát lại nhằm bảo vệ quyền, lợi ích của thừa phát lại. Trong trường hợp thừa phát lại gây ra thiệt hại, Hiệp hội này sẽ là tổ chức có trách nhiệm bảo đảm việc bồi thường thiệt hại cho chủ thể...

Chủ đề:
Lưu

Nội dung Text: Báo cáo " Buôn bán nội gián trong hoạt động của các công ti trên thị trường chứng khoán"

  1. nghiªn cøu - trao ®æi bu«n b¸n néi gi¸n trong ho¹t ®éng cña c¸c c«ng ti trªn thÞ tr−êng chøng kho¸n PGS. PTS. Lª Hång H¹nh * 1. Nh÷ng c¬ së lÝ luËn v thùc tiÔn ti chiÕm vÞ trÞ sè mét xÐt vÒ tiÒm n¨ng cña viÖc quy ®Þnh téi bu«n b¸n néi gi¸n vèn, vÒ tæng møc chu chuyÓn h ng ho¸, Bu«n b¸n néi gi¸n l h nh vi vi ph¹m tiÒn tÖ. ph¸p luËt g¾n liÒn víi ho¹t ®éng cña c«ng C«ng ti l lo¹i h×nh doanh nghiÖp cã ti - lo¹i h×nh doanh nghiÖp phæ biÕn ë c¸c vèn ®iÒu lÖ ®−îc cÊu t¹o bëi c¸c cæ phÇn n−íc cã nÒn kinh tÕ thÞ tr−êng v thÞ cã tÝnh chuyÓn nh−îng nªn trong thùc tÕ, truêng chøng kho¸n. Cïng víi viÖc c«ng ti l nh÷ng chñ thÓ tÝch cùc cña thÞ chuyÓn sang nÒn kinh tÕ thÞ tr−êng v sù tr−êng chøng kho¸n. Cæ phÇn cña c¸c h×nh th nh tÊt yÕu cña thÞ tr−êng chøng c«ng ti l nh÷ng chøng kho¸n truyÒn kho¸n trong t−¬ng lai gÇn, hÖ thèng ph¸p thèng v thùc tÕ c«ng ti l ng−êi ® cung luËt n−íc ta ch¾c ch¾n ph¶i ®èi mÆt víi cÊp cho thÞ tr−êng chøng kho¸n sè l−îng h nh vi bu«n b¸n néi gi¸n. V× lÝ do ®ã, “h ng ho¸ chøng kho¸n” kh«ng nhá. Vai nghiªn cøu h nh vi bu«n b¸n néi gi¸n v trß tÝch cùc cña c«ng ti trong nÒn kinh tÕ quy ®Þnh c¸c h×nh thøc tr¸ch nhiÖm ph¸p nãi chung v trªn thÞ tr−êng chøng kho¸n lÝ ®Ó ®ãn ®Çu hiÖn t−îng n y l ®iÒu cÇn nãi riªng l ®iÒu kh«ng thÓ tranh c i. thiÕt. ë ViÖt Nam, qu¸ tr×nh chuyÓn sang * Sù tån t¹i cña bu«n b¸n néi gi¸n cã nÒn kinh tÕ thÞ tr−êng cã ®iÒu tiÕt cña nh÷ng nguån gèc kinh tÕ v x héi cña Nh n−íc tõ n¨m 1986 ® ®Æt nh÷ng c¬ nã. Tr−íc hÕt ph¶i nhËn thÊy r»ng bu«n së cho sù xuÊt hiÖn c¸c c«ng ti. N¨m b¸n néi gi¸n g¾n liÒn víi ho¹t ®éng cña 1990, b»ng viÖc ban h nh LuËt c«ng ti, c¸c c«ng ti. C«ng ti l ph¸p nh©n kinh tÕ lo¹i h×nh doanh nghiÖp cã vèn gãp n y ® nh©n t¹o cã vai trß rÊt to lín trong ®êi cã thªm ®−îc nh÷ng c¬ së ph¸p lÝ ®Ó tån sèng kinh tÕ. C«ng ti cã nhiÒu ®Æc tÝnh t¹i. V× thÕ, trong thêi gian rÊt ng¾n, mét kh¸c biÖt so víi nhiÒu lo¹i h×nh doanh sè l−îng kh¸ lín c«ng ti cæ phÇn ® ®−îc nghiÖp kh¸c. TÝnh chÊt linh ho¹t cña c¬ th nh lËp ë n−íc ta. TiÕp ®ã, do chñ cÊu vèn trong c«ng ti, ®Æc biÖt l c«ng ti tr−¬ng c¶i c¸ch doanh nghiÖp nh n−íc cæ phÇn gióp nã ®¸p øng ®−îc nhiÒu ®ßi th«ng qua ch−¬ng tr×nh cæ phÇn ho¸ hái kh¸c nhau cña nh ®Çu t− v chÝnh v× doanh nghiÖp nh n−íc, sù ph¸t triÓn cña vËy nã rÊt cã kh¶ n¨ng huy ®éng vèn cao. c«ng ti ®−îc ®Èy nhanh h¬n. Nh− vËy, Víi kh¶ n¨ng n y, c«ng ti l lo¹i h×nh ®iÒu chóng ta cã thÓ kh¼ng ®Þnh l trong doanh nghiÖp ®−îc nhiÒu nh ®Çu t− −a * Tr−êng ®¹i häc luËt H Néi chuéng. ë nhiÒu n−íc trªn thÕ giíi, c«ng T¹p chÝ luËt häc - 23
  2. nghiªn cøu - trao ®æi thêi gian tíi, c«ng ti sÏ l chñ thÓ quan l chñ thÓ tÝch cùc. Sù ra ®êi cña thÞ träng cña nÒn kinh tÕ cña ®Êt n−íc v sù tr−êng chøng kho¸n sÏ mang l¹i nhiÒu lîi ®èi mÆt cña hÖ thèng ph¸p luËt víi nh÷ng Ých cho nÒn kinh tÕ cña ®Êt n−íc. Tuy vi ph¹m ph¸p luËt liªn quan ®Õn c«ng ti l nhiªn, víi nh÷ng ®Æc thï v tÝnh phøc t¹p ®iÒu tÊt yÕu. §iÒu n y rÊt dÔ gi¶i thÝch c¶ vèn cã, thÞ tr−êng chøng kho¸n còng l vÒ lÝ luËn v thùc tiÔn. m«i tr−êng tèt cho sù xuÊt hiÖn cña nhiÒu VÒ lÝ luËn, bªn c¹nh nh÷ng tÝnh −u h nh vi ph¹m ph¸p luËt míi m hÖ thèng viÖt cña m×nh, c«ng ti còng h m chøa ph¸p luËt n−íc ta ch−a biÕt ®Õn. V× vËy, trong ®ã nh÷ng mÆt tiªu cùc nhÊt ®Þnh. viÖc nghiªn cøu v t×m c¸ch ®−a v o ph¸p Do c«ng ti thuéc vÒ nhiÒu chñ së h÷u v luËt n−íc ta nh÷ng quy ®Þnh vÒ c¸c h nh mçi chñ së h÷u chØ chÞu tr¸ch nhiÖm h÷u vi vi ph¹m ph¸p luËt liªn quan tíi ho¹t h¹n trong ph¹m vi phÇn vèn gãp cña ®éng chøng kho¸n cña c«ng ti l ®iÒu cÇn m×nh nªn kh«ng Ýt c¸c th nh viªn cña thiÕt. Trong sè c¸c vi ph¹m phæ biÕn diÔn c«ng ti, c¸c nh©n viªn v c¸n bé qu¶n lÝ ra trong c¸c c«ng ti khi tham gia thÞ c«ng ti ® khai th¸c l¸ ch¾n tr¸ch nhiÖm tr−êng chøng kho¸n cã h nh vi bu«n b¸n h÷u h¹n n y ®Ó thùc hiÖn viÖc chiÕm ®o¹t néi gi¸n. t i s¶n cña c«ng ti, cña c¸c cæ ®«ng hay * NhiÒu vi ph¹m cña c«ng ti ®−îc chñ nî d−íi nhiÒu h×nh thøc kh¸c nhau. ph¸p luËt nhËn diÖn ®óng v cã ph¶n øng VÒ thùc tiÔn, c¸c vi ph¹m ®iÓn h×nh thÝch hîp. §èi víi c¸c lo¹i vi ph¹m ph¸p cña c¸c c«ng ti trong nÒn kinh tÕ n−íc ta luËt nh− tham « t i s¶n c«ng ti, kÝ kÕt hîp nh÷ng n¨m qua ® cho thÊy bªn c¹nh c¸c ®ång v« hiÖu g©y thiÖt h¹i, trèn thuÕ, lõa vi ph¹m truyÒn thèng l bu«n lËu, trèn dèi kh¸ch h ng, lõa dèi chñ nî, ph¸p luËt thuÕ, lõa ®¶o v.v. ® xuÊt hiÖn nhiÒu h nh ® cã nh÷ng h×nh thøc tr¸ch nhiÖm ph¸p vi vi ph¹m rÊt ®Æc tr−ng cña c«ng ti nh− lÝ thÝch hîp. Tuy nhiªn ph¶i thõa nhËn vi ph¹m ®iÒu lÖ c«ng ti, lõa dèi cæ ®«ng, r»ng hÖ thèng ph¸p luËt kinh tÕ n−íc ta, thùc hiÖn c¸c giao dÞch trôc lîi, cÇm cè ®Æc biÖt l LuËt c«ng ti ch−a ®¸p øng v thÕ chÊp tr¸i phÐp cæ phÇn... NhiÒu vô ®−îc víi nhu cÇu ng¨n chÆn c¸c h nh vi ¸n kinh tÕ nghiªm träng ® x¶y ra t¹i vi ph¹m ph¸p luËt diÔn ra trong c¸c c«ng nhiÒu c«ng ti. §Æc biÖt l vô ¸n Minh ti. C¸c quy ®Þnh cña LuËt c«ng ti 1990 Phông, vô Ng©n h ng th−¬ng m¹i cæ phÇn thiªn vÒ khÝa c¹nh qu¶n lÝ nh n−íc m Vòng T u, vô ¸n LÝ Lãc Hû. §iÓn h×nh ch−a chó träng ®Õn viÖc ®iÒu chØnh c¸c cho c¸c vi ph¹m cña c«ng ti l nh÷ng quan hÖ phøc t¹p trong ®êi sèng néi bé ho¹t ®éng ph¹m ph¸p cña tËp ®o n Minh cña c«ng ti. Do thiÕu nÒn t¶ng ph¸p lÝ Phông. Trong ho¹t ®éng cña tËp ®o n v÷ng ch¾c nªn c¸c vi ph¹m ph¸p luËt cña Minh Phông, chóng ta cã thÓ t×m thÊy c¸c nhiÒu c«ng ti ch−a ®−îc xö lÝ hoÆc xö lÝ lo¹i vi ph¹m ph¸p luËt kinh tÕ kh¸c nhau ch−a triÖt ®Ó. tõ trèn thuÕ ®Õn kÝ kÕt c¸c hîp ®ång gi¶ 2. Bu«n b¸n néi gi¸n v c¸ch tiÕp t¹o ®Ó vay vèn, khai t¨ng gi¸ trÞ t i s¶n ®Ó cËn cña ph¸p luËt mét sè n−íc thÕ chÊp khi vay vèn v.v.. * Bu«n b¸n néi gi¸n l lo¹i vi ph¹m * Cïng víi viÖc ph¸t triÓn c¸c ®Þnh ph¸p luËt kh¸ nguy hiÓm trong ho¹t ®éng chÕ thÞ tr−êng kh¸c, Nh n−íc ®ang kinh tÕ v× nã g©y t¸c ®éng xÊu tíi thÞ chuÈn bÞ gÊp rót viÖc cho ra ®êi thÞ tr−êng tr−êng chøng kho¸n - lo¹i thÞ tr−êng nh¹y chøng kho¸n m trong ®ã c¸c c«ng ti sÏ 24 - T¹p chÝ luËt häc
  3. nghiªn cøu - trao ®æi c¶m, dÔ biÕn ®éng g©y ph¶n øng d©y th nh viªn së h÷u ®èi víi thùc thÓ n y. V× chuyÒn. T¸c h¹i kinh tÕ x héi cña h nh vËy, c¸c th nh viªn cña c«ng ti ph¶i trung vi bu«n b¸n néi gi¸n ë nh÷ng møc ®é th nh víi nhau v trung th nh víi b¶n kh¸c nhau cã thÓ biÓu hiÖn ë nh÷ng hËu th©n c«ng ti. §iÒu n y cã nghÜa l c¸c qu¶ sau: th nh viªn c«ng ti ph¶i cã nghÜa vô quan - Ng−êi bu«n b¸n néi gi¸n ® t¹o ra sù t©m ®Õn lîi Ých cña c«ng ti, kh«ng ®−îc bÊt b×nh ®¼ng gi÷a hä víi nh÷ng ng−êi sö dông t i s¶n, uy tÝn, t− c¸ch cña c«ng ti kh¸c trong viÖc mua, b¸n cæ phÇn nh»m ®Ó l m lîi riªng m×nh hoÆc cho nhãm cña ®Çu c¬ trôc lîi nhê v o nh÷ng th«ng tin m×nh. Nguyªn t¾c trung th nh ®−îc coi l cã ®−îc do cã c−¬ng vÞ trong c«ng ti. mét trong nh÷ng nguyªn t¾c c¬ b¶n chi §iÒu n y g©y t¸c h¹i cho nguyªn t¾c c¹nh phèi quan hÖ gi÷a c¸c th nh viªn c«ng ti. tranh l nh m¹nh trong nÒn kinh tÕ thÞ C«ng ti th−êng cã bé m¸y qu¶n lÝ chuyªn tr−êng; nghiÖp. C¸c th nh viªn héi ®ång qu¶n trÞ - H nh vi bu«n b¸n néi gi¸n cã thÓ t¹o hay gi¸m ®èc, nh©n viªn ho¹t ®éng theo ra nh÷ng có sèc trªn thÞ tr−êng chøng nh÷ng nguyªn t¾c nhÊt ®Þnh trong ®ã cã kho¸n. ViÖc cæ phÇn cña c«ng ti tù nhiªn nguyªn t¾c trung th nh (loyalti), nguyªn ®−îc mua hoÆc ®−îc b¸n ra mét c¸ch å ¹t t¾c kh«ng cã lîi Ých xung ®ét, v× lîi Ých sÏ dÉn tíi sù t¨ng hay gi¶m gi¸ cæ phÇn c«ng ti, nguyªn t¾c trung thùc, nguyªn bÊt b×nh th−êng, ®Æc biÖt l ®èi víi nh÷ng t¾c minh b¹ch... Bu«n b¸n néi gi¸n l sù c«ng ti cã thÞ phÇn chøng kho¸n lín. Sù vi ph¹m nghÜa vô m ng−êi néi gi¸n ® chao ®¶o cña thÞ tr−êng chøng kho¸n cã cam kÕt tr−íc c«ng ti v tr−íc cæ ®«ng. t¸c h¹i lín ®Õn nÒn kinh tÕ; LÝ do tiÕp theo cña sù cÇn thiÕt ph¶i - H nh vi bu«n b¸n néi gi¸n g©y quy ®Þnh tr¸ch nhiÖm ph¸p lÝ ®èi víi nh÷ng tæn thÊt vÒ lîi nhuËn cho c«ng ti h nh vi bu«n b¸n néi gi¸n l sù cÇn thiÕt cã chøng kho¸n ®−îc mua, b¸n. ph¶i b¶o vÖ thÞ tr−êng chøng kho¸n tr−íc - Bu«n b¸n néi gi¸n vi ph¹m nh÷ng sù thao tóng hoÆc ®iÒu khiÓn cña c¸c nguyªn t¾c c¬ b¶n cña thÞ tr−êng chøng c«ng ti nh»m trôc lîi. ThÞ tr−êng chøng kho¸n l nguyªn t¾c c«ng khai kho¸n xÐt vÒ nhiÒu ph−¬ng diÖn l n¨ng (disclosure) v trung thùc (fairness). ®éng v phøc t¹p. Nh÷ng nguyªn t¾c v - H nh vi bu«n b¸n néi gi¸n ph¸ vì quy luËt ho¹t ®éng cña thÞ tr−êng h ng nh÷ng nguyªn t¾c quan träng trong mèi ho¸ th«ng th−êng kh«ng thÓ ¸p dông ®èi quan hÖ néi bé gi÷a viªn chøc c«ng ti víi víi thÞ tr−êng chøng kho¸n. ThÞ tr−êng c¸c cæ ®«ng v víi b¶n th©n c«ng ti, theo n y ho¹t ®éng theo nh÷ng nguyªn t¾c ®ã c¸c viªn chøc c«ng ti cã nghÜa vô riªng cña nã. Trong sè ®ã næi bËt lªn l trung th nh hÕt mùc víi cæ ®«ng v c«ng nguyªn t¾c c«ng khai. Nguyªn t¾c c«ng ti, quan t©m cao nhÊt ®Õn lîi Ých cña c«ng khai ®ßi hái c¸c chñ thÓ tham gia thÞ ti... tr−êng chøng kho¸n ph¶i c«ng khai t×nh ViÖc chèng bu«n b¸n néi gi¸n cã h×nh t i chÝnh, t×nh h×nh ho¹t ®éng kinh nh÷ng lÝ do kinh tÕ v ph¸p lÝ cña nã. doanh cña m×nh còng nh− nh÷ng th«ng Tr−íc hÕt cÇn nãi ®Õn lÝ do b¾t nguån tõ tin cã kh¶ n¨ng ¶nh h−ëng tíi gi¸ chøng ®êi sèng néi bé cña c«ng ti. Do c«ng ti l kho¸n. T¸c dông cña viÖc ¸p dông thùc thÓ nh©n t¹o ®−îc th nh lËp bëi nguyªn t¾c n y l t¹o ra sù b×nh ®¼ng nhiÒu c¸ nh©n v mçi c¸ nh©n ®Òu l gi÷a c¸c chñ thÓ tham gia chøng kho¸n T¹p chÝ luËt häc - 25
  4. nghiªn cøu - trao ®æi trong viÖc tiÕp cËn c¸c th«ng tin cã liªn 120.000®/chøng kho¸n. A b¸n ra thÞ quan ®Õn gi¸ c¶ cña chøng kho¸n, ng¨n tr−êng sè chøng kho¸n ® mua ®−îc v ngõa viÖc thao tóng thÞ tr−êng chøng thu ®−îc kho¶n tiÒn lín. A ® thùc hiÖn kho¸n, ®Çu c¬, trôc lîi tõ viÖc kinh doanh h nh vi bu«n b¸n néi gi¸n. Bu«n b¸n néi chøng kho¸n. Nguyªn t¾c n y ®−îc hÖ gi¸n cã thÓ x¶y ra víi viÖc b¸n chøng thèng ph¸p luËt cña nhiÒu n−íc thÓ chÕ kho¸n. Còng trong vÝ dô trªn, do gi÷ ho¸ th nh nh÷ng h nh vi cô thÓ m c¸c c−¬ng vÞ l gi¸m ®èc c«ng ti nªn A biÕt chñ thÓ tham gia thÞ tr−êng chøng kho¸n c«ng ti AX s¾p söa bÞ s¸p nhËp. A nhanh kh«ng ®−îc thùc hiÖn. Bu«n b¸n néi gi¸n chãng b¸n c¸c chøng kho¸n cña c«ng ti l mét trong nh÷ng h nh vi bÞ cÊm ®ã. AX m hiÖn A ®ang n¾m. A biÕt ch¾c Bu«n b¸n néi gi¸n l sù vi ph¹m nguyªn r»ng khi bÞ s¸p nhËp, chøng kho¸n cña t¾c c¬ b¶n cña kinh doanh chøng kho¸n - c«ng ti AX sÏ mÊt gi¸. A b¸n gi¸ chøng nguyªn t¾c c«ng khai. kho¸n víi gi¸ 100.000®/chøng kho¸n. Sau * Bu«n b¸n néi gi¸n (insider trading) khi th«ng tin vÒ sù s¸p nhËp ®−îc c«ng v bu«n b¸n ngo¹i gi¸n (outside trading) bè cho c«ng chóng th× chøng kho¸n cña l nh÷ng h nh vi vi ph¹m ph¸p luËt phæ c«ng ti AX ® gi¶m xuèng cßn biÕn trong ho¹t ®éng cña c¸c c«ng ti. VËy 70.000®/chøng kho¸n. A ® thu ®−îc bu«n b¸n néi gi¸n l g× v ph¸p luËt cÇn kho¶n lîi tõ viÖc bu«n b¸n néi gi¸n. tiÕp cËn v xö lÝ vÊn ®Ò n y nh− thÕ n o? T−¬ng tù nh− bu«n b¸n néi gi¸n, bu«n Ph¸p luËt cña nhiÒu n−íc cã c¸c quy b¸n ngo¹i gi¸n còng l vi ph¹m g¾n liÒn ®Þnh cô thÓ vÒ h nh vi bu«n b¸n néi gi¸n. víi nh÷ng ng−êi cã tr¸ch nhiÖm trong Bu«n b¸n néi gi¸n l h nh vi vi ph¹m g¾n c«ng ti. Bu«n b¸n ngo¹i gi¸n l viÖc liÒn víi nh÷ng ng−êi cã chøc tr¸ch cña ng−êi cã chøc tr¸ch cña c«ng ti n y mua c«ng ti t−¬ng tù nh− téi nhËn hèi lé g¾n b¸n chøng kho¸n cña c«ng ti kh¸c nhê liÒn víi nh÷ng chñ thÓ cã tr¸ch nhiÖm. v o viÖc sö dông th«ng tin vÒ c«ng ti ®ã Bu«n b¸n néi gi¸n l viÖc ng−êi cã chøc m ng−êi ®ã cã ®−îc v× cã chøc tr¸ch tr¸ch cña c«ng ti mua hoÆc b¸n cæ phÇn trong c«ng ti. Còng víi vÝ dô trªn, TrÇn A cña m×nh trong c«ng ti nhê viÖc sö dông nhê c−¬ng vÞ cña m×nh nªn biÕt ®−îc nh÷ng th«ng tin m ng−êi n y cã ®−îc l c«ng ti MT s¾p s¸p nhËp v o c«ng ti ZH do ®−îc gi÷ chøc tr¸ch nhÊt ®Þnh trong l c«ng ti cã tiÒm lùc v uy tÝn trªn c«ng ti. VÝ dô, TrÇn A l gi¸m ®èc ®iÒu th−¬ng tr−êng. A ® t×m c¸ch mua chøng h nh c«ng ti cæ phÇn AX. C«ng ti AX kho¸n cña c«ng ti MT. T¹i thêi ®iÓm A ph¸t h nh chøng kho¸n hiÖn ®ang niªm tiÕn h nh giao dÞch mua, chøng kho¸n yÕt t¹i trung t©m giao dÞch chøng kho¸n cña c«ng ti MT l 150.000®/chøng kho¸n. HN. Do gi÷ c−¬ng vÞ l gi¸m ®èc nªn A Khi th«ng tin trªn ®−îc c«ng bè, gi¸ biÕt ®−îc c«ng ti n y chuÈn bÞ ®−îc Nh chøng kho¸n cña MT ® t¨ng ®Õn n−íc giao mét dù ¸n lín. A ® bÝ mËt 180.000®/chøng kho¸n. A ® thu ®−îc mua chøng kho¸n cña c«ng ti AX cho kho¶n lîi. Nh− vËy, c¶ hai h nh vi bu«n b¶n th©n m×nh. T¹i thêi ®iÓm A tiÕn h nh b¸n néi gi¸n v ngo¹i gi¸n ®Òu l h nh vi giao dÞch mua, chøng kho¸n cña c«ng ti mua, b¸n chøng kho¸n ®Ó trôc lîi nhê v o AX l 100.000 ®/chøng kho¸n. Sau khi viÖc sö dông nh÷ng th«ng tin nh¹y c¶m c«ng chóng biÕt ®−îc th«ng tin n y, gi¸ vÒ gi¸ m nh÷ng ng−êi kh¸c kh«ng thÓ cã chøng kho¸n c«ng ti AX ® t¨ng tíi v o thêi ®iÓm diÔn ra viÖc mua b¸n ®ã. 26 - T¹p chÝ luËt häc
  5. nghiªn cøu - trao ®æi §iÓm kh¸c nhau gi÷a bu«n b¸n néi gi¸n huëng thùc sù ®Õn thÞ gi¸ hoÆc gi¸ trÞ cña v bu«n b¸n ngo¹i gi¸n l ë chç ng−êi nh÷ng chøng kho¸n cña c«ng ti ®ã”. thùc hiÖn h nh vi bu«n b¸n néi gi¸n mua, Ng−êi néi gi¸n nh×n chung l nh÷ng b¸n chøng kho¸n cña c«ng ti m×nh cßn ng−êi cã chøc vô trong c«ng ti v× chØ hä trong bu«n b¸n ngo¹i gi¸n, ng−êi bu«n míi cã kh¶ n¨ng tiÕp cËn nh÷ng th«ng tin b¸n ngo¹i gi¸n mua, b¸n chøng kho¸n quan träng vÒ c«ng ti hay vÒ ®èi t¸c cña cña c«ng ti ®èi t¸c. Tuy nhiªn, bu«n b¸n c«ng ti. Tuy nhiªn, ph¸p luËt Australia néi gi¸n v bu«n b¸n ngo¹i gi¸n cã cïng më réng ®èi t−îng cã thÓ bÞ coi l ng−êi b¶n chÊt l c¸c h nh vi vi ph¹m ®Òu sö néi gi¸n. Nh©n viªn, lao ®éng cña c«ng ti dông th«ng tin néi bé rÊt nh¹y c¶m vÒ gi¸ còng cã thÓ bÞ coi l ng−êi néi gi¸n nÕu c¶ ®Ó thùc hiÖn c¸c giao dÞch chøng hä nghe lám ®−îc th«ng tin v biÕt râ kho¸n nh»m trôc lîi. V× vËy, trong khi th«ng tin ®ã l th«ng tin mang tÝnh chÊt x¸c ®Þnh tr¸ch nhiÖm ph¸p lÝ, ph¸p luËt néi gi¸n. c¸c n−íc kh«ng cã sù ph©n biÖt hai biÕn ë Australia, tr¸ch nhiÖm h×nh sù ¸p d¹ng n y cña bu«n b¸n néi gi¸n. dông ®èi víi h nh vi bu«n b¸n néi gi¸n Bu«n b¸n néi gi¸n bÞ coi l vi ph¹m ®−îc quy ®Þnh trong LuËt c«ng ti n¨m ph¸p luËt nghiªm träng theo ph¸p luËt 1991. Theo ®¹o luËt n y, h nh vi bu«n nhiÒu n−íc. Tuy nhiªn, c¸ch tiÕp cËn cña b¸n néi gi¸n cã thÓ bÞ truy cøu tr¸ch mçi n−íc trong viÖc x¸c ®Þnh tr¸ch nhiÖm nhiÖm h×nh sù víi h×nh thøc ph¹t tiÒn ®Õn ph¸p lÝ ®èi víi h nh vi bu«n b¸n néi gi¸n 200.000 Au$ hoÆc bÞ tï ®Õn 5 n¨m hoÆc t−¬ng ®èi kh¸c nhau. §iÓm t−¬ng ®èi phæ c¶ hai. biÕn l ph¸p luËt cña phÇn lín c¸c n−íc ë Anh, tr¸ch nhiÖm h×nh sù ®èi víi quy ®Þnh tr¸ch nhiÖm h×nh sù ®èi víi h nh vi bu«n b¸n néi gi¸n ®−îc quy ®Þnh h nh vi bu«n b¸n néi gi¸n trong c¸c ®¹o trong §¹o luËt vÒ t− ph¸p h×nh sù luËt vÒ c«ng ti hay trong c¸c ®¹o luËt vÒ (Criminal Justice Act 1993) v trong chøng kho¸n chø kh«ng ph¶i trong bé trong §¹o luËt vÒ c¸c giao dÞch néi gi¸n luËt h×nh sù. 1985 (Insider Dealing Act). Møc ph¹t ë Australia, ®Ó x¸c ®Þnh h nh vi bu«n tiÒn kh«ng giíi h¹n v møc ph¹t tï ®Õn 7 b¸n néi gi¸n, ph¸p luËt chó träng ®Õn viÖc n¨m hoÆc c¶ hai. H×nh ph¹t tiÒn ®èi víi x¸c ®Þnh ai l ng−êi néi gi¸n. Ng−êi néi c¸c c«ng ti, c¸c ph¸p nh©n cã h nh vi gi¸n, theo Môc 1002G LuËt c«ng ti bu«n b¸n néi gi¸n l 1.000.000 b¶ng. Australia l ng−êi: Ph¸p luËt cña Anh khi ®Þnh nghÜa vÒ bu«n “- §ang n¾m gi÷ th«ng tin m c«ng b¸n néi gi¸n chó träng ®Õn ®èi t−îng, tøc chóng kh«ng thÓ ®−îc biÕt v mét ng−êi l tíi viÖc ®Þnh nghÜa thÕ n o l th«ng tin b×nh th−êng hiÓu râ r»ng nÕu c«ng chóng néi gi¸n. Theo ph¸p luËt Anh, th«ng tin biÕt th«ng tin n y th× sÏ cã ¶nh h−ëng néi gi¸n ®−îc ®Þnh nghÜa nh− sau: thùc sù ®Õn gi¸ trÞ cña chøng kho¸n cña “a. Th«ng tin néi gi¸n liªn quan ®Õn mét c«ng ti; v mét chøng kho¸n hoÆc mét nh ph¸t - Ng−êi n y biÕt hoÆc ph¶i biÕt r»ng, h nh chøng kho¸n cô thÓ chø kh«ng ph¶i ( i) th«ng tin n y kh«ng ®−îc ®Ó cho ®Õn chøng kho¸n hay nh ph¸t h nh c«ng chóng biÕt, v chøng kho¸n chung chung; (ii) NÕu c«ng chóng biÕt th× sÏ cã ¶nh b. Th«ng tin cô thÓ v chÝnh x¸c; T¹p chÝ luËt häc - 27
  6. nghiªn cøu - trao ®æi c. Kh«ng c«ng bè ra c«ng chóng; víi viÖc ng−êi néi gi¸n khai th¸c lîi thÕ d. NÕu c«ng bè sÏ cã ¶nh h−ëng ®Õn cña th«ng tin ®Ó mua b¸n chøng kho¸n. thÞ gi¸ cña chøng kho¸n”. Khi x¸c ®Þnh tr¸ch nhiÖm ph¸p lÝ theo Trªn c¬ së ®Þnh nghÜa vÒ th«ng tin néi nguyªn t¾c 10b-5 cña SEC, tøc l tr¸ch gi¸n, ph¸p luËt Anh ®−a ra nh÷ng h¹n chÕ nhiÖm ®èi víi h nh vi bu«n b¸n néi gi¸n, ®èi víi ng−êi ®ang n¾m gi÷ th«ng tin néi To ¸n Mü ® ®−a ra c¸c tiªu chÝ kh¸c gi¸n nh− h¹n chÕ viÖc mua b¸n chøng nhau ®Ó x¸c ®Þnh. VÝ dô, mét sè to ¸n kho¸n, h¹n chÕ viÖc thóc giôc ng−êi kh¸c cña Mü vËn dông thuyÕt c¸c t×nh tiÕt ®Æc mua b¸n nh÷ng chøng kho¸n chÞu t¸c biÖt (Special fact doctrine) ®Ó x¸c ®Þnh ®éng cña th«ng tin néi gi¸n. §Ó x¸c ®Þnh tr¸ch nhiÖm ®èi víi h nh vi bu«n b¸n néi téi bu«n b¸n néi gi¸n, theo ph¸p luËt vÒ gi¸n. Theo thuyÕt n y th× c¸c t×nh tiÕt sau giao dÞch néi gi¸n th× c¸c yÕu tè sau ®©y ®©y ph¶i ®−îc chøng minh: cÇn ®−îc x¸c ®Þnh: - Ng−êi néi gi¸n cã h nh vi mua cæ - Ng−êi bÞ kÕt téi trong mét thêi gian phÇn cña cæ ®«ng; nhÊt ®Þnh l ng−êi néi gi¸n; - Ng−êi néi gi¸n v cæ ®«ng b¸n cæ - Ng−êi n y cã th«ng tin néi gi¸n; phÇn cã mèi liªn hÖ trùc tiÕp, tøc cã sù - Th«ng tin n y dÔ t¸c ®éng tíi gi¸ c¶; mua b¸n trùc tiÕp gi÷a hä; - Ng−êi n y thùc hiÖn nh÷ng ho¹t - Ng−êi néi gi¸n biÕt sù kiÖn hay ®éng bÞ cÊm; th«ng tin quan träng vÒ c«ng ti nh− viÖc - Ng−êi n y ë trong tr¹ng th¸i t©m lÝ s¸p nhËp hay viÖc b¸n t i s¶n; quy ®Þnh. - §iÒu bÝ mËt cã ý nghÜa víi sè phËn ë Mü, tr¸ch nhiÖm ®èi víi h nh vi cña viÖc b¸n chøng kho¸n, tøc l nÕu nh− bu«n b¸n néi gi¸n ®−îc quy ®Þnh trong ng−êi b¸n biÕt bÝ mËt n y hä sÏ kh«ng LuËt vÒ chøng kho¸n n¨m 1934 b¸n cæ phÇn cña m×nh. (Securities Act 1934). Theo c¸c quy ®Þnh C¸c quy t¾c cña §¹o luËt chøng cña ®¹o luËt n y th× ñy ban chøng kho¸n kho¸n 1934 v §¹o luËt vÒ Uû ban chøng (SEC) cã thÓ khëi kiÖn ®èi víi c¸c h nh kho¸n khi ¸p dông cho h nh vi bu«n b¸n vi bu«n b¸n néi gi¸n. Trong ®¹o luËt néi gi¸n béc lé nhiÒu bÊt cËp. ChÝnh v× chøng kho¸n 1934 kh«ng cã quy ®Þnh cô vËy, n¨m 1984 Quèc héi Mü ban h nh thÓ vÒ téi bu«n b¸n néi gi¸n. Tuy nhiªn, §¹o luËt vÒ c¸c giao dÞch néi gi¸n Môc 10(b) cña §¹o luËt chøng kho¸n (Insider Trading Act 1984). §¹o luËt n y n¨m 1934 v Quy t¾c 10b-5 cña Uû ban cho phÐp Uû ban chøng kho¸n ¸p dông chøng kho¸n (SEC) l nh÷ng nguyªn t¾c tr¸ch nhiÖm d©n sù ë møc kh«ng qu¸ ba chi phèi c¸ch tiÕp cËn cña ph¸p luËt Mü lÇn sè lîi nhuËn m ng−êi bu«n b¸n néi ®èi víi h nh vi bu«n b¸n néi gi¸n. Trªn gi¸n thu ®−îc qua giao dÞch néi gi¸n hoÆc c¬ së nh÷ng nguyªn t¾c trªn, To ¸n Tèi sè thiÖt h¹i m ng−êi ®ã tr¸nh ®−îc nhê cao Mü ® ®−a ra nh÷ng nguyªn t¾c ®iÒu giao dÞch néi gi¸n. §¹o luËt n y còng chØnh h nh vi mua b¸n néi gi¸n. §Ó x¸c n©ng møc ph¹t ®èi víi tõng h nh vi vi ®Þnh tr¸ch nhiÖm ®èi víi h nh vi bu«n ph¹m lªn tíi 100.000US$. Nh×n chung, b¸n néi gi¸n cÇn ph¶i chøng minh ®−îc ph¸p luËt Mü chó träng ®Õn tr¸ch nhiÖm hai yÕu tè: 1. Cã sù tån t¹i mèi liªn hÖ vËt chÊt nhiÒu h¬n. §¹o luËt vÒ giao dÞch gi÷a viÖc tiÕp cËn th«ng tin néi gi¸n ®−îc néi gi¸n xuÊt ph¸t tõ quan ®iÓm l t−íc hÕt lîi nhuËn thu ®−îc tõ bu«n b¸n néi 28 - T¹p chÝ luËt häc
  7. nghiªn cøu - trao ®æi gi¸n, ph¹t nÆng tiÒn ë møc cao gÊp 3 lÇn bao gåm: Gi¸m ®èc c«ng ti, th− kÝ, luËt l “h×nh ph¹t” qu¸ ®ñ ®èi víi ng−êi bu«n s−, cæ ®«ng, viªn chøc cña c«ng ti... b¸n néi gi¸n. Ngay c¶ khi ng−êi bu«n b¸n Bu«n b¸n néi gi¸n gi¸n tiÕp vÒ c¬ b¶n néi gi¸n kh«ng chÞu nép ph¹t hoÆc kh«ng còng cã nh÷ng dÊu hiÖu t−¬ng tù. §iÓm chÞu tho¸i tr¶ l¹i phÇn lîi nhuËn thu ®−îc kh¸c nhau gi÷a hai h×nh thøc n y l ng−êi nhê bu«n b¸n néi gi¸n th× c«ng tè viªn cã h nh vi bu«n b¸n néi gi¸n gi¸n tiÕp chØ khëi kiÖn ®Ó ®ßi c¸c kho¶n tiÒn n y kh«ng bu«n b¸n chøng kho¸n cña c«ng ti m kh«ng truy tè. m×nh m bu«n b¸n chøng kho¸n cña c«ng ë Singapore h nh vi bu«n b¸n néi ti kh¸c. Singapore ph©n biÖt bu«n b¸n gi¸n ®−îc quy ®Þnh kh¸ chÆt chÏ trong néi gi¸n v bu«n b¸n ngo¹i gi¸n d−íi §¹o luËt vÒ c«ng nghiÖp chøng kho¸n nh÷ng thuËt ng÷ kh¸c nhau. (SIA - Secuiries Industry Act). §iÒu 104 3. Mét sè suy nghÜ vÒ c¸ch tiÕp cËn cña §¹o luËt vÒ c«ng nghiÖp chøng kho¸n h nh vi bu«n b¸n néi gi¸n trong ph¸p quy ®Þnh tr¸ch nhiÖm h×nh sù ®èi víi luËt n−íc ta h nh vi bu«n b¸n néi gi¸n. Ph¹t tiÒn tíi Sù ph¶n øng cña ph¸p luËt ®èi víi møc 50.000 S$ v h×nh ph¹t tï tíi 7 n¨m h nh vi bu«n b¸n néi gi¸n th«ng qua viÖc l tr¸ch nhiÖm h×nh sù ®−îc ¸p dông ®èi ¸p dông c¸c h×nh thøc tr¸ch nhiÖm ph¸p lÝ víi ng−êi cã h nh vi bu«n b¸n néi gi¸n. kh¸c nhau cã c¬ së ph¸p lÝ cña nã. Thø VÒ nhiÒu khÝa c¹nh, ph¸p luËt ®iÒu nhÊt, ng−êi bu«n b¸n néi gi¸n ® vi ph¹m chØnh h nh vi bu«n b¸n néi gi¸n ë nghÜa vô m ng−êi ®ã ® cam kÕt tr−íc Singapore cã nhiÒu nÐt gièng ph¸p luËt c¸c cæ ®«ng cña c«ng ti còng nh− tr−íc Australia. §iÓm kh¸c l ph¸p luËt b¶n th©n c«ng ti. Nh÷ng cam kÕt n y thÓ Singapore cã ph©n biÖt râ gi÷a néi gi¸n hiÖn trong ®iÒu lÖ, quy chÕ cña c«ng ti trùc tiÕp v néi gi¸n gi¸n tiÕp. Theo ph¸p hoÆc trong hîp ®ång lao ®éng hä kÝ víi luËt Singapore, cã n¨m yÕu tè ®Ó x¸c ®Þnh c«ng ti. Tuy c¸c nghÜa vô quy ®Þnh trong h nh vi bu«n b¸n néi gi¸n trùc tiÕp: ®iÒu lÖ, quy chÕ cña c«ng ti mang tÝnh - Ng−êi cã liªn quan ph¶i l ng−êi néi chÊt néi bé song tÝnh chÊt cña c«ng ti, gi¸n ë thêi ®iÓm ®ã; cÊu tróc qu¶n lÝ ®iÒu h nh v mèi quan hÖ - Ng−êi ®ã ®ang n¾m gi÷ th«ng tin gi÷a c¸c th nh viªn c«ng ti ph¶i dùa trªn nh¹y c¶m vÒ gi¸ chøng kho¸n; nguyªn t¾c uû th¸c, tin cËy cao nªn ph¸p - Ng−êi ®ã cã ®−îc th«ng tin nhê luËt coi ®ã l vi ph¹m nghÜa vô ph¸p lÝ. c−¬ng vÞ cña m×nh trong c«ng ti; Thø hai, ng−êi thùc hiÖn h nh vi bu«n - Th«ng tin kh«ng phæ biÕn cho c«ng b¸n néi gi¸n ® vi ph¹m nguyªn t¾c c¬ chóng; b¶n ®iÒu chØnh ho¹t ®éng thÞ tr−êng - Ng−êi ®ã cã h nh vi bu«n b¸n chøng chøng kho¸n. Nh− ® nªu trªn, thÞ tr−êng kho¸n cña c«ng ti. ®−îc ®iÒu chØnh bëi mét sè nguyªn t¾c Theo §iÒu 103(1) §¹o luËt vÒ c«ng ph¸p lÝ ®Æc thï trong ®ã cã nguyªn t¾c nghiÖp chøng kho¸n th× ng−êi néi gi¸n l c«ng khai. Ng−êi cã h nh vi bu«n b¸n néi ng−êi trong 6 th¸ng tr−íc ®ã cã mèi liªn gi¸n ® sö dông th«ng tin nh¹y c¶m vÒ hÖ víi c«ng ti. Ng−êi néi gi¸n cã thÓ l gi¸ ®Ó mua b¸n chøng kho¸n. H nh vi thÓ nh©n v còng cã thÓ l ph¸p nh©n. n y kh«ng chØ t−íc ®o¹t lîi Ých cña c«ng Nh÷ng thÓ nh©n cã thÓ trë th nh néi gi¸n ti m cßn g©y nh÷ng x¸o ®éng cña thÞ T¹p chÝ luËt häc - 29
  8. nghiªn cøu - trao ®æi tr−êng chøng kho¸n m nÕu kh«ng kiÓm luËt n y kh«ng tham gia thÞ tr−êng chøng so¸t næi sÏ dÉn ®Õn nh÷ng t¸c h¹i to lín. kho¸n. §¹o luËt vÒ chøng kho¸n sÏ l n¬i H nh vi bu«n b¸n néi ® ®−îc ®Ò cËp thÝch hîp cho viÖc quy ®Þnh téi bu«n b¸n ®Õn trong hÖ thèng ph¸p luËt n−íc ta. néi gi¸n. Tuy nhiªn, triÓn väng ban h nh §iÒu 86 LuËt doanh nghiÖp cã quy ®Þnh ®¹o luËt n y cßn xa trong lóc ®Êt n−íc ta vÒ nghÜa vô cña nh÷ng ng−êi qu¶n lÝ c«ng dù ®Þnh më c¸c trung t©m giao dÞch ti kh«ng ®−îc tiÕt lé nh÷ng th«ng tin bÝ chøng kho¸n v o ®Çu n¨m 2000. Víi mËt cña c«ng ti. §iÒu 70 NghÞ ®Þnh nh÷ng lÝ do ®ã, trong khi söa ®æi Bé luËt 48CP/1998/N§ ng y 11/7/1999 vÒ chøng h×nh sù, cÇn thiÕt ph¶i bæ sung c¸c quy kho¸n v kinh doanh chøng kho¸n còng ®Þnh vÒ bu«n b¸n néi gi¸n; ®Ò cËp h nh vi bu«n b¸n néi gi¸n mÆc dï - Khi x©y dùng c¸c quy ®Þnh vÒ bu«n ch−a ®Þnh nghÜa thÕ n o l bu«n b¸n néi b¸n, cÇn ph¶i l−u ý ®Õn ®Æc thï cña lo¹i gi¸n. Nh− vËy, hÖ thèng ph¸p luËt cña vi ph¹m n y. H nh vi bu«n b¸n néi gi¸n n−íc ta ® b¾t ®Çu nhËn thÊy ¸p lùc cña kÕt hîp trong ®ã viÖc vi ph¹m c¸c nghÜa bu«n b¸n néi gi¸n mÆc dï chóng ta ch−a vô mang tÝnh néi bé c«ng ti v sù vi ph¹m më thÞ tr−êng chøng kho¸n. §Ó chuÈn bÞ c¸c quy ®Þnh ph¸p luËt vÒ thÞ tr−êng tèt h¬n cho sù ®èi mÆt víi nh÷ng h nh vi chøng kho¸n. Khi x¸c ®Þnh cÊu th nh cña vi ph¹m cña c«ng ti trªn thÞ tr−êng chøng lo¹i téi n y v l−îng ho¸ h×nh ph¹t cÇn kho¸n, ph¸p luËt n−íc ta cÇn cã c¸c quy c¨n cø v o c¸c quy ®Þnh ph¸p luËt cña ®Þnh cô thÓ. Theo chóng t«i, c¸c quy ®Þnh Nh n−íc lÉn c¶ ®iÒu lÖ, quy chÕ cña ph¸p luËt vÒ bu«n b¸n néi gi¸n cÇn ®−îc c«ng ti, nhÊt l x¸c ®Þnh cã hay kh«ng ban h nh theo c¸ch tiÕp cËn sau: h nh vi vi ph¹m ph¸p luËt. - CÇn x¸c ®Þnh tr¸ch nhiÖm h×nh sù - H×nh ph¹t tiÒn nªn ¸p dông m¹nh ®èi víi h nh vi bu«n b¸n néi gi¸n. HËu h¬n so víi h×nh ph¹t tï. Môc ®Ých cña qu¶ cña bu«n b¸n néi gi¸n ®èi víi nÒn ng−êi bu«n b¸n néi gi¸n l trôc lîi tõ kinh tÕ l rÊt lín nªn viÖc quy ®Þnh tr¸ch chªnh lÖch gi÷a gi¸ chøng kho¸n tr−íc v nhiÖm h×nh sù ®èi víi lo¹i vi ph¹m ph¸p sau khi th«ng tin nh¹y c¶m vÒ gi¸ chøng luËt n y sÏ cã t¸c dông r¨n ®e rÊt lín; - NhiÒu n−íc trªn thÕ giíi quy ®Þnh kho¸n ®−îc c«ng bè. ¸p dông h×nh ph¹t tr¸ch nhiÖm h×nh sù ®èi víi h nh vi bu«n tiÒn ë møc cao cã thÓ lo¹i bá ®−îc ®éng b¸n néi gi¸n hoÆc trong c¸c ®¹o luËt vÒ c¬ trôc lîi cña nh÷ng ng−êi muèn thùc chøng kho¸n hoÆc trong c¸c ®¹o luËt vÒ hiÖn h nh vi bu«n b¸n néi gi¸n./. c«ng ti. Mét sè Ýt quy ®Þnh trong ®¹o luËt h×nh sù. §èi víi n−íc ta, LuËt doanh nghiÖp (trong ®ã cã c«ng ti) ®−îc ban h nh v sÏ b¾t ®Çu cã hiÖu lùc tõ 1/1/2000. ViÖc söa ®æi v bæ sung ngay ®¹o luËt n y l ®iÒu kh«ng nªn. H¬n n÷a nÕu bæ sung LuËt doanh nghiÖp th× kh«ng hîp lÝ v× vi ph¹m n y ®Æc tr−ng cho c¸c c«ng ti tham gia thÞ tr−êng chøng kho¸n m phÇn lín c¸c lo¹i doanh nghiÖp trong 30 - T¹p chÝ luËt häc
ADSENSE

CÓ THỂ BẠN MUỐN DOWNLOAD

 

Đồng bộ tài khoản
2=>2