intTypePromotion=1
zunia.vn Tuyển sinh 2024 dành cho Gen-Z zunia.vn zunia.vn
ADSENSE

Báo cáo " Cải cách tư pháp ở Anh và những ý kiến về cải cách tư pháp ở Việt Nam trong thời gian tới "

Chia sẻ: Nguyen Nhi | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:9

159
lượt xem
13
download
 
  Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Cải cách tư pháp ở Anh và những ý kiến về cải cách tư pháp ở Việt Nam trong thời gian tới

Chủ đề:
Lưu

Nội dung Text: Báo cáo " Cải cách tư pháp ở Anh và những ý kiến về cải cách tư pháp ở Việt Nam trong thời gian tới "

  1. nghiªn cøu - trao ®æi TS. NguyÔn ThÞ ¸nh V©n * C i cách tư pháp Anh ã ư c kh i tư pháp; c i cách các cơ ch gi i quy t tranh ch p và c i t pháp lu t. Bài vi t này ch bàn xư ng t năm 1918 khi v n phân v m t s khía c nh n i c m trong c i cách tư chia l i quy n l c gi a i pháp quan (Lord pháp Anh trong vài th p k qua và rút ra Chancellor: ngư i ng u Thư ng ngh m t vài bài h c c n thi t cho công cu c c i vi n Anh) và b trư ng B n i v ư c ưa ra bàn b c trong Chính ph .(1) Sau ó, nhi u cách tư pháp Vi t Nam hi n nay. Nh ng bài h c này có liên quan t i vi c thành l p cơ xu t có liên quan t i vi c thành l p m t quan công t c l p; t i s clpc ah cơ quan công t c l p, r i n vi c thành th ng toà án; cu i cùng là t i vi c th ng nh t l p m t b tư pháp c l p trong Chính ph qu n lí công tác thi hành án Vi t Nam. ã l n lư t ư c ưa ra nhưng không thành. Tuy nhiên, năm 1986, C c công t Hoàng gia 1. M t s c i cách tư pháp quan tr ng ã ra i(2) và v a qua, tháng 5/2007, B tư c a Anh trong vài th p k g n ây pháp m i c a Anh cũng ư c thành l p.(3) 1.1. Ngành tư pháp Anh trư c c i cách Trư c c i cách, ch c năng th c thi và Trư c ó, Ngh vi n Anh ã thông qua Lu t b o v pháp lu t Anh ư c phân chia cho c i t Hi n pháp năm 2005 (Constitutional r t nhi u cơ quan khác nhau trong Chính Reform Act 2005) t o cơ s pháp lí cho ph . M t là, B n i v th c hi n m t s vi c thành l p Toà án t i cao c a Anh. G n nhi m v v duy trì pháp lu t và tr t t , qu n ây, Chính ph Anh ã tuyên b d nh s lí nhà tù và h th ng ch tài, qu n lí ho t ưa Tòa án t i cao vào ho t ng t tháng ng c a các toà án hình s sơ th m và ch u 10/2009 m nhi m toàn b ch c năng xét trách nhi m c i t lu t hình s . Hai là, B v x c a y ban phúc th m c a Thư ng ngh các v n hi n pháp (Department for vi n.(4) Như v y, m c dù g p nhi u khó khăn Constitutional Affairs) ch u trách nhi m và ph i m t r t nhi u th i gian nhưng cu i trư c Chính ph v ng h công lí, nhân cùng nh ng kêu g i c i t tư pháp Anh ã quy n và dân ch như qu n lí toà án, hoàn g t hái ư c nh ng th ng l i nh t nh. thi n h th ng tư pháp, hoàn thi n lu t v C i cách tư pháp là ho t ng ư c ti n quy n con ngư i và quy n v thông tin và hành r ng rãi, trên nhi u lĩnh v c, g m: C i cách h th ng toà án, c i cách ngành công t , ngành c nh sát, B tư pháp; c i cách công tác * Trung tâm lu t so sánh ào t o lu t, hành ngh lu t, ho t ng b tr Trư ng i h c Lu t Hà N i 60 t¹p chÝ luËt häc sè 8/2007
  2. nghiªn cøu - trao ®æi chính sách v t ch c b u c cũng như hi n v y, c nh sát Anh v n ti p t c kh i t h u i hoá hi n pháp. Ba là, Văn phòng t ng h t các v án hình s cho t i năm 1986. chư ng lí (Attorney General’s Office) óng Năm 1962, U ban Hoàng gia v c nh vai trò là c v n pháp lí chính c a Chính sát (Royal Commision on the Police) ã ch ph , qu n lí tư pháp hình s và ch u trách ra r ng không th ti p t c cho c nh sát s nhi m i v i t t c các tranh t ng c a d ng cùng i ngũ nhân viên v a i u tra, Hoàng gia nh m b o v l i ích công; th c v a kh i t các v vi c. U ban ã ki n hi n m t ph n quy n công t . B n là, B tài ngh , t t c các ơn v trong l c lư ng c nh chính, lu t sư c a B tài chính (Treasury sát nên có b ph n lu t sư kh i t riêng. Solicitor) ng u m t v l n trong B ch u Trên cơ s xu t này, m t vài cơ quan trách nhi m v nh ng v n pháp lí c a B c nh sát ã thành l p b ph n kh i t riêng và c a c nh ng b không có v pháp lu t; c a mình trong khi m t s cơ quan khác v n ch u trách nhi m chung v chi tiêu c a ti p t c s d ng các văn phòng lu t sư a Chính ph và t ch c d ch v dân s . Năm phương tư v n cho ho t ng kh i t . là, ngành c nh sát ch u trách nhi m i u tra Năm 1978, U ban Hoàng gia v th t c và kh i t v án hình s . Sáu là, h th ng toà t t ng hình s ư c thành l p nghiên c u án ch u trách nhi m xét x .(5) v h th ng tư pháp hình s England và x Trư c cơ c u ph c t p ó c a ngành tư Wales. U ban ã i n ba k t lu n: 1) pháp Anh ã có nhi u xu t c i cách ngành C nh sát không nên i u tra t i ph m r i tư pháp và vì th ã d n n m t s thay i ng th i ra quy t nh kh i t . Nhân viên trong ngành tư pháp Anh vài th p k v a qua. i u tra v vi c không th ưa ra quy t nh kh i t m t cách công b ng; 2) Các cơ quan 1.2. S ra i c a C c công t Hoàng gia, c nh sát khác nhau trên t nư c s d ng bư c kh i u c a quá trình c i cách tư pháp Trư c năm 1789, nư c Anh không có cơ nh ng tiêu chí không th ng nh t quy t quan công t , ngư i Anh ph i tìm n lu t nh li u có nên kh i t ; 3) C nh sát ã và sư riêng c a mình ho c t mình ưa v vi c ang cho phép quá nhi u v vi c không hình s ra toà. Năm 1789, Văn phòng giám nghiêm tr ng ư c ưa ra trư c toà, t i m c c công t ã ư c thành l p như m t ơn toà án ã ph i tuyên nhi u b n án trong ó b v tr c thu c B n i v . Ngay t u ngư i cáo ư c tr ng án. Vì v y, năm 1981 U ban ta cho r ng giám c công t c n ư c m t ã ki n ngh Chính ph thành l p cơ quan s tr lí các a phương tr giúp nhưng công t c l p trên cơ s m t o lu t do i u ó chưa bao gi ư c tri n khai. Vì Ngh vi n ban hành. K t qu là năm 1985, v y, giám c và các nhân viên giúp vi c Lu t kh i t hình s (Prosecution of luôn luôn ng t i Luân ôn. Giám c công Offences Act of 1985) ã ư c ban hành, t u tiên có quan i m h n h p v ph m vi theo ó C c công t Hoàng gia ( ng u là ch c năng c a mình và ch gi i quy t m t s giám c công t ) ã ư c thành l p, trên cơ v c bi t quan tr ng ho c ph c t p. Vì s h p nh t phòng giám c công t c a B t¹p chÝ luËt häc sè 8/2007 61
  3. nghiªn cøu - trao ®æi n i v v i các ơn v công t c a các cơ cách chính xác hơn, “B tư pháp” là tên m i quan c nh sát.(6) ây là cơ quan c a Chính c a B v nh ng v n hi n pháp, ã ti p ph , ch u trách nhi m kh i t các v án hình nh n c nhân viên và trách nhi m c a B s ã ư c i u tra b i c nh sát c này. B tư pháp th c hi n toàn b trách England và x Wales. nhi m c a B v nh ng v n hi n pháp và Theo quan i m c a ngư i Anh, t i ph m ti p nh n ch c năng qu n lí thi hành án t ư c coi là nh ng ngư i có hành vi ch ng l i B n iv . th c hi n ch c năng này, B Nhà nư c, úng hơn là ch ng l i các n n nhân tư pháp ch u trách nhi m v qu n ch , tr i c a hành vi ph m t i. Vì v y, toàn b th t c giam và ngăn ch n tái ph m, thông qua hai t t ng hình s , v phương di n lí thuy t, ư c ơn v tr c thu c là C c qu n lí t i ph m qu c gia và H i ng phóng thích tù nhân.(8) th c hi n dư i danh nghĩa Hoàng gia. Tuy nhiên, trên th c t , các cá nhân công dân v n Như v y, B tư pháp m i s ch u trách có quy n kh i t v án hình s . nhi m giám sát toàn b h th ng tư pháp Giám c công t ngày nay v n ho t hình s , dân s , gia ình và hành chính, bao ng theo Lu t kh i t hình s năm 1985. g m c chính sách ch tài, qu n lí thi hành Giám c công t do t ng chư ng lí án và d ch v pháp lí cũng như c i cách hi n (Attorney General: ngư i ng u Vă n pháp. S ra i c a B s quy v m t m i phòng t ng chư ng lí) b nhi m và ph i là toàn b vi c qu n lí h th ng tư pháp hình lu t sư tranh t ng ho c lu t sư bào ch a có ít s . M t khi v vi c hình s ã ư c phát nh t 10 năm kinh nghi m. Giúp vi c giám hi n, s theo m t l trình thông qua xét x c có phó giám c và tr lí giám c, có t i toà án và n u c n thi t, bư c ti p theo s là nhà tù, qu n ch .(9) Chính ph Anh hi kho ng 60 nhân viên làm vi c tr s chính. Trư c khi thành l p C c công t Hoàng gia, v ng s ra i c a B tư pháp s c ng c h ch c năng ch y u c a giám c là th c hi n th ng tư pháp hình s và gi m thi u các trư ng h p tái ph m.(10) kh i t nh ng v án nghiêm tr ng và tư v n cũng như giúp các trư ng c nh sát i 1.4. D ki n c i t h th ng tòa án v i các ho t ng truy t khác. H th ng toà án hi n h u c a Anh ư c t ch c theo Lu t toà án t i cao năm 1981, 1.3. B tư pháp ra i sau nhi u th p k theo ó, các toà án trong h th ng g m U tranh cãi v s c n thi t ph i thành l p B T kho ng gi a th k XX, ã có m t s ban phúc th m c a Thư ng ngh vi n, Toà xu t ư c ưa ra v vi c thành l p B tư án t i cao và các toà án c p cơ s . pháp th c thi t t c các ch c năng có liên U ban phúc th m c a Thư ng ngh vi n quan t i tư pháp (justice) v n dĩ v n ang là toà án cao nh t trong h th ng toà án Anh, ư c th c hi n b i các b khác nhau trong là c p xét x phúc th m cu i cùng i v i Chính ph . M c dù g p ph i r t nhi u ý ki n các v án dân s và hình s . Dư i U ban ph n i,(7) B tư pháp c a Vương qu c Anh phúc th m c a Thư ng ngh vi n là Tòa án ư c thành l p ngày 09/5/2007. Nói m t t i cao g m: Toà phúc th m, Tòa án c p cao 62 t¹p chÝ luËt häc sè 8/2007
  4. nghiªn cøu - trao ®æi (High Court) và Tòa án Hoàng gia (Crown Như v y, nhìn vào h th ng toà án c a Court). Toà phúc th m có ch c năng xét x Anh, có th th y, cơ quan l p pháp (Thư ng phúc th m các v vi c ã ư c xét x b i ngh vi n) c a Anh th c ch t óng vai trò Tòa án c p cao, Tòa án Hoàng gia, tòa án a c a m t toà án cao nh t trong h th ng toà h t và các cơ quan tài phán khác (various án c a Anh. Rõ ràng, khác v i ngư i Mĩ, tribunals). Toà án c p cao g m có ba toà ngư i Anh không quan tâm n “h c thuy t chuyên trách: Toà n hoàng, Toà gia ình và tam quy n phân l p”. Tuy nhiên, g n ây, Toà i pháp. Các toà chuyên trách này có th xem ra quan i m l ch s này c a ngư i Anh gi i quy t b t kì v vi c dân s nào nhưng ã i thay. B ng ch ng là v a qua Ngh thu n ti n trong công tác xét x , m i toà vi n Anh ã thông qua Lu t c i t hi n pháp thư ng ư c phân công m nhi m vài lĩnh năm 2005, theo ó h th ng tòa án Anh s có v c nh t nh. Ví d : Toà n hoàng gi i quy t hai s i m i quan tr ng. nh ng v v b i thư ng trách nhi m dân s M t là, Toà án t i cao c a Anh s ư c ngoài h p ng, v vi ph m h p ng, òi l i thành l p m nhi m toàn b ch c năng xét t, các v thương m i và hàng h i (không có x c a U ban phúc th m c a Thư ng ngh gi i h n v giá tr thi t h i); Toà gia ình gi i vi n (theo d ki n, toà án s bư c vào ho t quy t nh ng v vi c li hôn, li thân, giám h , ng t tháng 10/2009). ây là bư c i d t nh n con nuôi và di chúc không có ch ng khoát c a Chính ph Anh nh m l y l i th m th c; Toà i pháp thư ng gi i quy t nh ng quy n xét x t cơ quan l p pháp (Thư ng v v qu n lí di s n c a ngư i ch t; c m c , ngh vi n) tr l i cho cơ quan tư pháp mà tr c u thác; gi i tán ho c phá s n công ti; thu ; ti p là Toà án t i cao trong tương lai. bán b t ng s n… Toà hoàng gia xét x các Hai là, cơ ch b nhi m th m phán cũng v án hình s nghiêm tr ng. s có nh ng thay i. Trư c ây, i pháp Dư i Tòa án t i cao là các tòa án c p cơ quan là ngư i duy nh t có quy n và ch u s g m: Toà án a h t (County Courts) và trách nhi m b nhi m t t c th m phán toà pháp quan (Magistrate Courts). Toà a (judges), pháp quan (magistrates) và các h t ư c thành l p gi m b t gánh n ng thành viên c a các cơ quan tài phán (tribunal xét x v vi c dân s cho Toà án c p cao và members). Theo Lu t c i t Hi n pháp năm giúp các nguyên ơn ti p c n v i công lí 2005, U ban b nhi m th m phán ã ư c a phương nhanh chóng v i chi phí th p. thành l p cho England và x Wales la Phán quy t c a toà a h t có th kháng cáo ch n và xu t nh ng ng c viên thích h p tr c ti p lên Toà phúc th m. Toà pháp quan cho ch c danh th m phán, g i t i i pháp xét x các v vi c hình s không nghiêm quan. Thành viên c a U ban b nhi m th m tr ng và có th m quy n gi i h n trong vi c phán g m các th m phán, lu t sư tranh t ng, ra quy t nh thu n tình li hôn và li thân, t lu t sư bào ch a và i di n c a dân, trong nguy n giám h , các l nh i v i tr em và ó ch t ch U ban không ph i là lu t sư. v thành niên c n ư c b o v . Vi c l a ch n c ngư i vào ch c danh t¹p chÝ luËt häc sè 8/2007 63
  5. nghiªn cøu - trao ®æi th m phán là do U ban ti n hành và i 2. M t vài ý ki n v c i cách tư pháp pháp quan không có quy n ki n ngh ho c Vi t Nam trong giai o n t i g i ý ai s ư c ưa vào danh sách ng c Có th nói, Anh không ph i là nư c duy viên. Trong vi c b nhi m th m phán, i nh t ã ti n hành c i cách tư pháp theo xu pháp quan ch có quy n t ch i xu t c a hư ng trên. Vi c bóc tách ch c năng công t U ban b nhi m th m phán n u có lí do ra kh i ch c năng i u tra và trao cho cơ chính áng. S gi i h n quy n c a i pháp quan công t c l p không ch di n ra quan trong lĩnh v c này ư c thi t k Anh mà còn có th th y Úc. Trư c năm m b o r ng i pháp quan th c s ch u 1984, Úc không có cơ quan công t . trách nhi m gi i trình trư c Ngh vi n v Quy n công t ư c trao cho T ng chư ng lí vi c b nhi m th m phán. Như v y, trách (ngư i ng u B t ng chư ng lí). Tuy nhi m b nhi m th m phán theo Lu t c i t nhiên, năm 1983, Ngh vi n Úc ã thông qua hi n pháp năm 2005 ư c t vào tay t p th Lu t giám c công t theo ó Văn phòng ch không còn n m trong tay cá nhân i công t liên bang ư c thành l p. ây là cơ pháp quan như trư c; hơn n a th t c b quan kh i t c l p th c thi ch c năng kh i t tách kh i ch c năng i u tra.(13) nhi m th m phán cũng minh b ch hơn, vi c b nhi m ư c ti n hành căn c vào ph m S c l p c a toà án không ch ư c ch t và năng l c c a t ng ng c viên. chú tr ng Anh và Mĩ mà còn ư c tìm Có ý ki n cho r ng Lu t c i t Hi n th y nhi u nư c, trong ó Úc là m t ví d pháp năm 2005 ã d nh tái t o ra m t i n hình. Hi n pháp Úc thành l p nên Tòa toà án t i cao ki u Mĩ Vương qu c án t i cao c a Úc (High Court of Australia) (11) Anh. Th c v y, s c l p c a Toà án và các o lu t do Ngh vi n Úc ban hành t i cao Mĩ ã ư c ghi nh n trong hi n thành l p nên các tòa án tương ng c a Liên pháp Mĩ, (12) theo ó: 1) Quy n tư pháp c a bang. Quy n tư pháp c a Liên bang ư c Liên bang ư c trao toàn v n c ho h th ng trao toàn v n cho h th ng toà án Liên bang. toà án Liên bang; 2) Th m phán Liên bang Theo hi n pháp Úc, t t c các th m phán và do T ng th ng b nhi m và ư c Thư ng quan tòa (magistrates) Liên bang u ư c ngh vi n phê chu n v i nhi m kì c i. b nhi m t i tu i 70 và ch b mi n nhi m Nói cách khác, tr khi có hành vi vi ph m khi có b ng ch ng cho th y h có h nh ki m pháp lu t, nhi m kì c a th m phán Mĩ s x u ho c không có năng l c và i u ó ph i ch ch m d t khi th m phán ch t, ngh hưu ư c ưa ra xem xét trư c phiên h p c a ho c t xin t ch c; 3) M c lương c a Ngh vi n. Hi n pháp cũng quy nh m c th m phán do Qu c h i quy t nh. lương c a các th m phán và quan tòa Liên Mô hình t ch c toà án c a Mĩ ã ư c bang và m c lương ó không th b c t gi m khi ương nhi m.(14) Nh ng quy nh này nhi u nư c h c t p và v a qua Anh cũng ã tr thành m t trong nh ng qu c gia ti p nh m m b o s c l p c a các th m phán nh n mô hình này. trong quá trình xét x . 64 t¹p chÝ luËt häc sè 8/2007
  6. nghiªn cøu - trao ®æi Anh cũng không ph i là qu c gia duy cư ng s c l p c a h th ng toà án và nh t c i t B tư pháp và trao toàn b ch c b ng cách nào tăng cư ng s c l p ó? năng qu n lí thi hành án cho B nh m c ng Ba là, nên chăng quy v m t m i ch c năng c tư pháp hình s và gi m thi u tái ph m qu n lí thi hành án và giao cho B tư pháp? mà i u ó còn th y Mĩ. B tư pháp Mĩ Ph n dư i ây c a bài vi t s c g ng ưa ra cũng có ch c năng thi hành án và th c hi n câu tr l i cho ba câu h i trên. ch c năng này thông qua m t s ơn v tr c 2.1. Nên xác nh v trí pháp lí c a cơ thu c. M t là, Văn phòng qu n tr giam gi quan công t như th nào và x lí m i quan Liên bang ch u trách nhi m giám sát vi c h gi a ch c năng i u tra và ch c năng qu n tr giam gi ; hoàn thi n và ph i h p công t ra sao? các ho t ng giam gi . Hai là, C c nhà tù C i cách ngành ki m sát Vi t Nam Liên bang v i s m nh b o v xã h i b ng trong giai o n t i c n quán tri t ch trương cách gi i h n nh ng k ph m t i trong môi ã ra trong Ngh quy t s 49-NQ/TW c a trư ng nhà tù và cung c p vi c làm cũng như B chính tr v chi n lư c c i cách tư pháp cơ h i t hoàn thi n giúp các ph m nhân n năm 2010. Ngh quy t ã ra nhi m v tr thành nh ng công dân bi t tuân th pháp nghiên c u chuy n vi n ki m sát thành lu t. Ba là C c c nh sát Mĩ ch u trách nhi m vi n công t và tăng cư ng trách nhi m c a th c thi l nh c a tòa án Liên bang, t ch thu vi n công t tương lai trong công tác i u tài s n b t h p pháp b o qu n, qu n lí, tra. Ti p ó, Báo cáo chính tr t i ihi chuy n như ng các tài s n b tư c o t; m ng l n th X tháng 04/2006 cũng xác nh b o s an toàn cho các nhân ch ng và gia ho t ng công t ph i g n v i công tác i u ình h ; b t t i ph m, giám h tù nhân Liên tra. ó chính là nh hư ng c i cách vi n bang, m b o an toàn cho tù nhân; cung c p ki m sát nhân dân mà ng ã ra trong các phương ti n tr ng ph t.(15) ti n trình c i cách tư pháp nư c ta. Xu th ph bi n này các nư c phát V v trí c a vi n công t tương lai, có tri n và nh ng c i cách tư pháp Anh trong th th y, hi n nay có r t nhi u cách th c t vài th p k qua ã hàm ch a nhi u ng ý cho ch c vi n công t trên th gi i, trong ó ki u c i cách tư pháp Vi t Nam. Tuy nhiên, t ch c cơ quan công t c a Anh ch là m t khuôn kh h n h p c a bài vi t không cho ví d . Ngoài ra, còn có th th y nhi u phép ngư i vi t bàn v t t c nh ng bài h c nư c, cơ quan công t n m trong B tư pháp (Mĩ và Canada)(16) hay n m trong Văn phòng có th rút ra t c i cách tư pháp Anh mà t ng chư ng lí (Singapore);(17) có nư c t ch có th t p trung làm rõ ba v n ni c m nh t, có ý nghĩa trong c i cách tư pháp vi n công t trong cơ quan tư pháp (Macao),(18) có nư c, vi n công t có v trí Vi t Nam. M t là, nên xác nh v trí pháp lí c a cơ quan công t như th nào và x lí như c u n i gi a cơ quan hành pháp và cơ quan tư pháp ( c)(19)… S a d ng trong m i quan h gi a ch c năng i u tra và ch c năng công t ra sao? Hai là, li u có c n tăng cách s p t vi n công t các nư c trên th t¹p chÝ luËt häc sè 8/2007 65
  7. nghiªn cøu - trao ®æi gi i và th c ti n ho t ng c a các vi n ó không ph i là mô hình áng l a ch n, vì công t ó cho th y, khó có th kh ng nh v y C c công t Hoàng gia c a Anh ã ư c v trí nào vi n công t s ho t ng t t hơn. thành l p t gi a th p k th tám c a th k Tuy nhiên, do s c l p c a vi n công t XX m nhi m ch c năng công t . trong quá trình ho t ng ư c minh ch ng 2.2. Nên chăng tăng cư ng s clp là i u c n thi t, vì v y, có l v trí c a vi n c a h th ng tòa án Vi t Nam và b ng cách công t là m t ơn v c l p n m ngoài cơ nào có th tăng cư ng s c l p ó? quan hành pháp và cơ quan tư pháp xem ra V n d ng kinh nghi m c a Anh vào áng ư c cân nh c, l a ch n cho vi n công trư ng h p c a Vi t Nam, có th th y, xây t tương lai c a Vi t Nam. d ng h th ng tòa án c l p v i c hai nhánh V t ch c vi n công t , do ho t ng l p pháp và hành pháp là úng n và c n kh i t g n li n v i ho t ng xét x , vi n thi t. Tuy nhiên, có l s c l p c a toà án công t tương lai nên có cơ c u phù h p v i v i hai cơ quan này m i ch là i u ki n c n; cơ c u c a h th ng tòa án. Mô hình t ch c trong hoàn c nh c a Vi t Nam, tòa án th c này cũng phù h p v i tinh th n c a Ngh s c l p c n ph i có thêm i u ki n , ó quy t s 49-NQ/TW. là s c l p c a toà án i v i m i s c ép t V ch c năng c a vi n công t , li u có bên ngoài, c nh ng s c ép không ph i t nên g n k t ch c năng công t v i ch c phía kh i l p pháp và hành pháp. có cái năng i u tra và trao c hai ch c năng cho nhìn th u áo hơn v i u ki n cho s c vi n là v n c n cân nh c kĩ lư ng. l p c a toà án, c n ph i hi u rõ s clp m b o ch c năng công t ư c th c thi k p này. c l p trong công tác xét x là c l p th i v i ch c năng i u tra, không nh t thi t v c hai phương di n. M t là, c l p v i ph i chuy n ch c năng i u tra t B công các thi t ch bên ngoài tòa án sao cho không an v vi n công t mà ch c n t o ra cơ ch m t th l c nào bên ngoài tòa án có th gây ho t ng trong ó hai cơ quan này bi t ph i nh hư ng b ng b t c s c ép v t ch t ho c h p hành ng m t cách nh p nhàng. M i cơ phi v t ch t nào t i quy n t quy t c a tòa quan chuyên trách trong m t lĩnh v c, khi án nói chung và c a th m phán nói riêng. ó, ho t ng ch c năng c a t ng cơ quan s Hai là, c l p bên trong tòa án là s cl p hi u qu hơn. i u quan tr ng là ph i t o ra c a b n thân ngư i th m phán trong chính tinh th n làm vi c d a trên quan i m h p quá trình xét x , trư c quan i m c a c p tác, hi u qu và vì m c tiêu chung, l i ích trên, trư c ý ki n c a ng nghi p và còn là chung c a toàn xã h i gi a hai cơ quan này. s v ng vàng c a ngư i th m phán trong Vn này ã ư c ki m ch ng b ng kinh quá trình xét x trư c m i cám d v v t nghi m th c ti n c a Anh trư c ây. Trong ch t t phía các ng nghi p và trư c m i s vài th k trư c, ngư i Anh ã t ng trao h a h n v danh v ng t c p trên. quy n i u tra và kh i t cho l c lư ng c nh có ư c s c l p c a toà án theo c sát nhưng cu i cùng, ngư i Anh ã nh n ra hai phương di n ã c p, c n có nh ng 66 t¹p chÝ luËt häc sè 8/2007
  8. nghiªn cøu - trao ®æi bư c i c n thi t. Th nh t, mbos hình s trong quân i; y ban nhân dân a c l p c a b n thân h th ng tòa án kh i các phương qu n lí thi hành các hình ph t c i t o s c ép v t ch t và phi v t ch t t m i thi t không giam gi , qu n ch , án treo… ch xã h i, t m i cá nhân có quy n l i liên Vi c gi i h n ch c năng qu n lí thi hành quan t i v vi c ang xét x , c n t o cơ s án c a B tư pháp trong ph m vi án dân s pháp lí v ng ch c cho s clpcah ã chia c t h th ng cơ quan thi hành án, làm th ng toà án. Mu n v y, s c l p c a toà án gi m tính ng b và hi u qu ho t ng c a trong b máy nhà nư c c n ph i là s cl p cơ quan này. Theo kinh nghi m c a các hi n nh. Th hai, m b o b n thân nư c phát tri n, m b o ch t lư ng công ngư i th m phán th c s c l p trong xét tác thi hành án, các cơ quan thi hành án c n x , c n nghiên c u kĩ lư ng nhi m kì c a ư c t ch c th ng nh t t trên xu ng và th m phán, các tình hu ng c th trong ó tr c thu c B tư pháp. Nh ng phân tích th m phán s b mi n nhi m, cũng như m c ph n 1 c a bài vi t ã cho th y B tư pháp lương mà h ư c hư ng. ây cũng là nh ng Anh và Mĩ u có các ơn v tr c thu c qu n vn c n ư c ghi nh n trong hi n pháp lí toàn b công tác thi hành án, k c qu n lí nh m m b o t o ra th c l p c n thi t cho h th ng nhà tù trên toàn qu c. ngư i th m phán, giúp h v ng vàng, kiên Như v y, m r ng th m quy n qu n lí nh trư c các m i l i v v t ch t và danh công tác thi hành án cho B tư pháp là hoàn v ng, t ó ưa ra nh ng phán quy t th c s toàn phù h p v i kinh nghi m th c ti n c a công b ng và vô tư. Ch khi m b o ư c c các nư c phát tri n và cũng phù h p v i các hai s c l p này, ngư i th m phán m i có ngh quy t c a ng và c a B chính tr . th th c s c l p trong xét x và ch tuân Ngh quy t h i ngh l n th VIII Ban ch p theo pháp lu t. Hi n nay, i u 127 và 128 hành trung ương ng khoá VII ch rõ: Hi n pháp Vi t Nam m i ch quy nh m t “S m xây d ng và hoàn thi n pháp lu t v cách chung chung v nh ng v n này. thi hành án ti n t i t p trung nhi m v qu n 2.3. Nên chăng giao toàn b công tác lí nhà nư c v công tác thi hành án vào B tư pháp”. Ngh quy t s 49-NQ/TW v qu n lí thi hành án cho B tư pháp? Ph m vi ho t ng trong lĩnh v c qu n lí Chi n lư c c i cách tư pháp n năm 2020 thi hành án c a B tư pháp Vi t Nam còn h n cũng ã ra m t s nhi m v c i cách tư quá h p. Hi n nay, Ngh nh s 62/2003 quy pháp trong ó có nhi m v : “Chu n b i u nh ch c năng, nhi m v , quy n h n và cơ ki n v cán b , cơ s v t ch t giao cho B c u t ch c c a B tư pháp m i ch giao cho tư pháp giúp Chính ph th ng nh t qu n lí B tư pháp th c hi n ch c năng qu n lí nhà công tác thi hành án”. nư c v thi hành án dân s . Thi hành các lo i m b o tính th ng nh t trong công án khác do nhi u cơ quan khác nhau m tác thi hành án (k c án dân s , hình s , hành nhi m: B công an qu n lí vi c thi hành án chính và lao ng) c n ph i có h th ng cơ hình s ; B qu c phòng qu n lí thi hành án quan thi hành án ư c t ch c th ng nh t tr c t¹p chÝ luËt häc sè 8/2007 67
  9. nghiªn cøu - trao ®æi thu c B tư pháp thay vì có nhi u cơ quan thi vào vi c xây d ng chi n lư c phát tri n hành án t r i rác t i B công an, B qu c ngành tư pháp trong giai o n t i./. phòng và các u ban nhân dân như hi n nay. (1).Xem: “S.H. Bailey on the Modern English Legal V vn này, có m t s ý ki n băn khoăn, System”, 1991, London Sweet & Maxell, tr.27. lo ng i r ng li u có nên chuy n v B tư pháp (2).Xem: “Crown Prosecution Service – History”, công tác thi hành án hình s v n v n ư c B http://www.cps.gov.uk/ công an qu n lí t hàng ch c năm nay;(20) và (3).Xem: “Home Office to be split in two”, BBC News Online (29 March 2007); “Prime Minister’s Written li u B tư pháp có làm n i công tác qu n lí Ministerial Statement”, http://www.cabinet-office.gov.uk/ tr i giam, v n là công tác ph c t p, nh y c m (4).Xem:“The Supreme Court”, http://www.judiciary.gov.uk/ và nguy hi m…(21) (5).Xem: S.H. Bailey (S d), tr. 15-20. Tuy nhiên, có th th y, n u c khư khư (6).Xem: “Crown Prosecution Service”, http://www.cps.gov.uk/ (7).Xem: Smith & Bailey, (S d) tr. 27. gi nguyên n p cũ và ng n ng i trư c nh ng (8).Xem: “New Ministry of Justice ‘focused on public’, i m i, cách tân, khó có th th ng nh t vi c say Falconer” (09 May 2007), http://www.justice.gov.uk/ qu n lí thi hành án và nâng cao ch t lư ng (9).Xem thêm: “Ministry of Justice”, http://www.justice.gov.uk/ c a ho t ng này. Hơn n a, n u ch ơn (10).Xem: “Blair Unveils new Justice Ministry”, thu n s r ng B tư pháp chưa ư c chu n b http://news.independent.co.uk/ (11).Xem: “Constitutional Reform: Maturity and v con ngư i, v cơ s v t ch t có th qu n Modernization”, http://www.dca.gov.uk/ lí thành công tr i giam thì s lo ng i này cũng (12).Xem: “Constitution of the United States”, Articles: 3. không ph i là v n l n. Hoàn toàn kh thi (13).Xem: http://www.cdpp.gov.au/ n u chuy n b ph n tr i giam, g m c nhân (14).Xem: The Australian Constitution, Chapter III (Sections 71 -80). s và cơ s v t ch t t B công an v dư i s (15).Xem: “US Department of Justice”, http://www.usdoj.gov/ qu n lí c a B tư pháp. Quy mô c a s (16).Xem: Justice”, “US Department of chuy n giao này có l v n còn quá nh bé so http://www.usdoj.gov/; “Department of of Justice” v i quy mô chuy n giao ã ư c ti n hành (Canada), http://www.justice.gc.ca/ (17).Xem: “Ministry of Law” (Singapore), Vương qu c Anh trong tháng 5/2007 v a http://notesapp.internet.gov.sg/ qua, khi Chính ph Anh quy t nh chuy n (18).Xem: The Statute of Magistrates (Law No. toàn b nhân s và cơ s v t ch t c a B v 10/1999, 20/1999), Article 2. các v n Hi n pháp sang cho B tư pháp (19).Xem: Eberhard Siegismund, “The Public non tr , m i thành l p. Vì v y, có l B tư Prosecution Office in Germany: Legal Status, Functions and Organization”, http://www.unafei.or.jp/ pháp Vi t Nam s không g p ph i khó khăn (20).Xem: TSKH.PGS. Lê C m, “Nh ng v n ch l n trong vi c ti p nh n thêm nhi m v m i y u c a công cu c c i cách tư pháp trong giai o n và nhân s m i. Nh ng băn khoăn nói trên, vì xây d ng nhà nư c pháp quy n Vi t Nam”, T p chí tòa án nhân dân, s 3 (02/2006), tr.9. th , không th c s là nh ng v n quá nan (21).Xem: Văn Ti n, “B tư pháp mu n thi hành án – gi i t i m c không th có gi i pháp. Li u có ‘m o hi m’?”, http://vietnamnet.vn: theo bài báo Trên ây là m t vài suy nghĩ v hư ng này, Th trư ng B công an - Lê Th Ti m và B c i cách tư pháp Vi t Nam mà ngư i vi t trư ng B qu c phòng - Phùng Quang Thanh ã lo ng i B tư pháp không m ương n i vi c qu n lí tr i giam. m o mu i ưa ra nh m góp thêm ti ng nói 68 t¹p chÝ luËt häc sè 8/2007
ADSENSE

CÓ THỂ BẠN MUỐN DOWNLOAD

 

Đồng bộ tài khoản
2=>2