Báo cáo " Cần khẳng định hơn nữa thương hiệu của Thư viện Quốc gia Việt Nam "

Chia sẻ: Phạm Huy | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:6

Thêm vào BST

Báo xấu

42
lượt xem 4
download

Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Ở nước ta, từ trước tới nay, trong quan niệm của nhiều người, luôn coi thư viện, trong đó có thư viện đại học là giảng đường thứ hai. Vì thư viện đại học có một chức năng hết sức quan trọng trong giáo dục đại học: phục vụ hoạt động giảng dạy, học tập, đào tạo, nghiên cứu khoa học, triển khai ứng dụng tiến bộ khoa học công nghệ và quản lý của nhà trường.

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: Báo cáo " Cần khẳng định hơn nữa thương hiệu của Thư viện Quốc gia Việt Nam "

Nghiªn cøu - trao ®æi Th− viÖn ®¹i häc ViÖt Nam trong xu thÕ héi nhËp * TS. Lª V¨n ViÕt - ThS. VâThu H−¬ng n−íc ta, tõ tr−íc tíi nay, trong quan biÕn chóng thµnh kiÕn thøc tù cã cña m×nh. ë niÖm cña nhiÒu ng−êi, lu«n coi th− viÖn, trong ®ã cã th− viÖn ®¹i häc lµ gi¶ng ®−êng thø hai. V× th− viÖn ®¹i häc cã C¸c kü n¨ng tin häc, häc tËp, phÈm chÊt c«ng d©n cña sinh viªn ®−îc h×nh thµnh trong qu¸ tr×nh sö dông th− viÖn sÏ theo hä ®i suèt mét chøc n¨ng hÕt søc quan träng trong gi¸o cuéc ®êi. dôc ®¹i häc: phôc vô ho¹t ®éng gi¶ng d¹y, - §ã lµ n¬i gi¶ng viªn, sinh viªn ®−îc cËp häc tËp, ®µo t¹o, nghiªn cøu khoa häc, triÓn nhËt kiÕn thøc, n©ng cao tr×nh ®é, chÊt l−îng khai øng dông tiÕn bé khoa häc c«ng nghÖ vµ gi¶ng d¹y vµ häc tËp cña hä. qu¶n lý cña nhµ tr−êng. Tuy nhiªn trªn thùc tÕ c¸ch ®©y kh«ng l©u, ë nhiÒu n¬i, th− viÖn - Trong th− viÖn tr−êng ®¹i häc, ng−êi häc tr−êng ®¹i häc cßn qu¸ nghÌo nµn, thiÕu thèn vµ ng−êi d¹y cã thÓ cñng cè, më réng, n©ng vÒ c¬ së vËt chÊt còng nh− vèn tµi liÖu, ®éi cao c¸c bµi gi¶ng, bµi häc trªn líp, ®¸p øng ngò c¸n bé th− viÖn Ýt vÒ sè l−îng, chÊt l−îng c¸c nhu cÇu nghiªn cøu, häc tËp, gi¶i trÝ... ®µo t¹o ch−a thËt nh− ý. MÆc dï nh÷ng n¨m - Th− viÖn tr−êng ®¹i häc lµ n¬i mäi sinh gÇn ®©y, c¸c th− viÖn tr−êng ®¹i häc ®· ®−îc viªn ®Òu cã ®iÒu kiÖn ngang nhau ®Ó tho¶ quan t©m h¬n nh−ng so víi yªu cÇu vÉn cßn m·n nhu cÇu cña mçi c¸ nh©n, kh«ng ph©n nhiÒu ®iÒu cÇn gi¶i quyÕt. biÖt ng−êi giÇu, ng−êi nghÌo, kh«ng ph©n biÖt mµu da, chÝnh kiÕn... Vai trß cña th− viÖn ®¹i häc Th− viÖn ®¹i häc còng nh− th− viÖn cña NhËn diÖn th− viÖn ®¹i häc ViÖt Nam bÊt cø c¬ së gi¸o dôc nµo kh¸c ®Òu thùc hiÖn HiÖn nay, c¶ n−íc cã h¬n 250 th− viÖn, mét sè vai trß chÝnh sau: häc viÖn, tr−êng ®¹i häc, cao ®¼ng (gäi chung lµ th− viÖn ®¹i häc). Cïng víi sù quan - §ã lµ n¬i mµ häc sinh, sinh viªn cã t©m vµ ®Çu t− thÝch ®¸ng cña §¶ng vµ Nhµ nh÷ng c¬ héi ®Ó kh¸m ph¸, thùc hµnh vµ n−íc, cña Bé Gi¸o dôc vµ §µo t¹o, ®Æc biÖt ph¸t triÓn nh÷ng kiÕn thøc ®· thu nhËn ®−îc; lµ c¸c Bé chñ qu¶n, ho¹t ®éng cña th− viÖn lµ n¬i häc sinh, sinh viªn cã thÓ tù m×nh nªu ®¹i häc ®· cã nhiÒu khëi s¾c. C¸c dù ¸n gi¸o ra nh÷ng c©u hái, vÊn ®Ò, t×m tßi vµ h×nh dôc ®¹i häc hiÖn ®¹i ho¸ th− viÖn cña ChÝnh thµnh nh÷ng c©u tr¶ lêi. ViÖc sö dông c¸c th− phñ, cïng nhiÒu dù ¸n tõ c¸c nguån tµi chÝnh viÖn tr−êng ®¹i häc hiÖn ®¹i sÏ t¹o lËp cho kh¸c ®· t¹o c¬ héi cho th− viÖn ®¹i häc cã häc sinh, sinh viªn nh÷ng phÈm chÊt häc tËp ®iÒu kiÖn ph¸t triÓn. Bªn c¹nh ®ã, c¸c th− ®éc lËp, cã kh¶ n¨ng lý gi¶i c¸c th«ng tin vµ viÖn ®¹i häc cña n−íc ta cßn rÊt yÕu kÐm, * Bµi viÕt dùa trªn tham luËn ®−îc tr×nh bµy t¹i Héi th¶o “Khoa häc vµ thùc tiÔn ho¹t ®éng th«ng tin - th− viÖn” nh©n kû niÖm 10 n¨m thµnh lËp Trung t©m TT - TV §¹i häc Quèc gia Hµ Néi 6
gÆp nhiÒu khã kh¨n trong qu¸ tr×nh ph¸t triÓn Chñ yÕu lµ nh÷ng tµi liÖu truyÒn thèng, tµi cña m×nh. liÖu ®iÖn tö chØ chiÕm kho¶ng 10% sè tµi liÖu §Ó nhËn diÖn th− viÖn ®¹i häc n−íc ta trªn. Ngoµi ra, c¸c th− viÖn cßn liªn kÕt víi hiÖn nay, ®¸ng lÏ chóng t«i ph¶i tiÕn hµnh nhau mua quyÒn truy cËp online tíi mét sè mét cuéc kh¶o s¸t c«ng phu tÊt c¶ hay phÇn CSDL. lín c¸c th− viÖn ®¹i häc n−íc ta. Nh−ng do - VÒ nguån nh©n lùc: 175 ng−êi, b×nh qu©n kh«ng cã nhiÒu thêi gian nªn chóng t«i ph¶i gÇn 20 c¸n bé/th− viÖn. sö dông kÕt qu¶ cña c¸c ®ång nghiÖp vµ - VÒ m¸y tÝnh: 968 m¸y, b×nh qu©n h¬n còng chØ bao qu¸t ®−îc mét sè th− viÖn nhÊt 107 m¸y tÝnh/th− viÖn. ®Þnh t¹i Tp. Hå ChÝ Minh. MÆc dï c¸c th− viÖn nµy cã lÞch sö kh¸ l©u vµ ho¹t ®éng trong mét - VÒ dÞch vô chñ yÕu: ®Þa bµn rÊt ph¸t triÓn vÒ kinh tÕ vµ quan t©m + Biªn so¹n c¸c b¶n th− môc (th− môc ®Õn ®Çu t− cho gi¸o dôc - ®µo t¹o, nh−ng s¸ch míi, th− môc chuyªn ®Ò...) nh÷ng sè liÖu d−íi ®©y còng kh«ng thÓ ®¹i + §äc t¹i th− viÖn, m−în vÒ nhµ; diÖn cho toµn thÓ c¸c th− viÖn ®¹i häc n−íc ta. Tuy vËy, cã thÓ lÊy kÕt qu¶ kh¶o s¸t nµy + §¸p øng th«ng tin; ®Ó "ngo¹i suy" ra hiÖn tr¹ng cña c¸c th− viÖn + Phßng ®äc ®a ph−¬ng tiÖn (míi cã ë 4/9 ®¹i häc ViÖt Nam. th− viÖn). KÕt qu¶ kh¶o s¸t th− viÖn cña 9 tr−êng ®¹i + DÞch vô Internet: tÊt c¶ 9 th− viÖn ®Òu cã häc lín ë Tp. Hå ChÝ Minh nh− B¸ch Khoa, dÞch vô nµy, nh−ng chØ cã 8 th− viÖn tæ chøc Kinh tÕ, Khoa häc x· héi vµ nh©n v¨n, Y phßng Internet hoÆc Tra cøu riªng(1). D−îc, Khoa häc tù nhiªn, C«ng nghiÖp, D©n lËp Kü thuËt c«ng nghiÖp, Ng©n hµng, §¹i Nh− vËy, nÕu tÝnh cho sè l−îng b¹n ®äc häc quèc gia Tp. Hå ChÝ Minh cho ta mét sè (97.020 ng−êi) sö dông ë 9 th− viÖn nµy th× sè liÖu chÝnh sau ®©y: mçi b¹n ®äc cã 1,45 tªn tµi liÖu, gÇn 5 b¶n s¸ch (trong ®ã phÇn lín lµ gi¸o tr×nh), 100 - VÒ diÖn tÝch 9 nhµ th− viÖn: b¹n ®äc míi cã mét m¸y tÝnh (nÕu toµn bé + DiÖn tÝch: 18.643 m2, b×nh qu©n h¬n m¸y tÝnh kia dµnh cho phôc vô b¹n ®äc), 0,2 2.000 m2/th− viÖn. m2/b¹n ®äc (kÓ c¶ diÖn tÝch dµnh cho kho tµi liÖu vµ c¸c môc ®Ých kh¸c), 1 c¸n bé th− viÖn + Chç ngåi ®äc: 4.758 chç, b×nh qu©n h¬n ph¶i phôc vô h¬n 550 b¹n ®äc... Víi mét tiÒm 500 chç ngåi ®äc/th− viÖn. lùc nh− thÕ, lµm sao c¸c th− viÖn ®¹i häc cña + §¨ng ký sö dông: 97.020 ng−êi, b×nh n−íc ta cã thÓ thùc hiÖn tèt ®−îc vai trß n©ng qu©n gÇn 11.000 b¹n ®äc/th− viÖn. cao tr×nh ®é gi¶ng d¹y, häc tËp vµ nghiªn cøu khoa häc cña c¸c tr−êng. - VÒ vèn tµi liÖu: Th− viÖn ®¹i häc ViÖt Nam tr−íc + S¸ch vµ gi¸o tr×nh: 143.439 tªn/432035 xu thÕ héi nhËp thÕ giíi b¶n, b×nh qu©n gÇn 15.000 tªn tµi liÖu vµ 45.000 b¶n s¸ch/th− viÖn. - Th− viÖn ®¹i häc ViÖt Nam kh«ng thÓ t¸ch rêi vµ lu«n chÞu sù t¸c ®éng m¹nh mÏ + T¹p chÝ: 3.559 tªn, b×nh qu©n gÇn 60 cña xu thÕ héi nhËp thÕ giíi vµ khu vùc. Còng tªn/th− viÖn; gièng nh− nhiÒu n−íc kh¸c ViÖt Nam lu«n coi Ngoµi ra, cßn cã h¬n 13 ngh×n luËn ¸n, gi¸o dôc lµ ch×a khãa dÉn ®Õn thµnh c«ng luËn v¨n, khãa luËn. trªn con ®−êng ph¸t triÓn kinh tÕ, x· héi cña (1) D−¬ng Thóy H−¬ng. X©y dùng vèn tµi liÖu ®iÖn tö t¹i mét sè th− viÖn tr−êng ®¹i häc trªn ®Þa bµn Tp. Hå ChÝ Minh: luËn v¨n th¹c sÜ chuyªn ngµnh khoa häc th− viÖn. - Tp. Hå ChÝ Minh, §HKHXH&NV, 2006. - 129 tr. T¹p chÝ th− viÖn viÖt nam 2(10) 7
®Êt n−íc. ph−¬ng, c¹nh tranh ®Ó ph¸t triÓn trªn c¬ së - Xu thÕ toµn cÇu ho¸ vÒ kinh tÕ cã t¸c tri thøc, khoa häc vµ c«ng nghÖ. C¸c tr−êng ®éng m¹nh mÏ ®Õn sù ph¸t triÓn cña ngµnh ®¹i häc quèc tÕ víi nh÷ng th− viÖn hiÖn ®¹i gi¸o dôc vµ ®µo t¹o, ®Æc biÖt lµ sù t¸c ®éng sÏ ®−îc thµnh lËp ngµy cµng nhiÒu ë n−íc ta. m¹nh mÏ ®Õn hÖ thèng th− viÖn ®¹i häc. §ã lµ chÊt kÝch thÝch, lµ h×nh mÉu ®Ó c¸c th− viÖn ®¹i häc n−íc ta häc tËp, lµm theo. Mét - Sù ph¸t triÓn cña nÒn kinh tÕ tri thøc ®· sè tæ chøc phi lîi nhuËn quèc tÕ ®· cÊp cho lµm thay ®æi diÖn m¹o x· héi, lµm thay ®æi mét sè tr−êng ®¹i häc n−íc ta tõ 4 triÖu ®Õn ph−¬ng thøc lµm viÖc, häc tËp vµ gi¶i trÝ cña 9 triÖu USD ®Ó x©y dùng th− viÖn - trung t©m con ng−êi, lµm thay ®æi c¨n b¶n nhiÒu ®Æc häc liÖu hiÖn ®¹i nh− §¹i häc HuÕ, §µ N½ng, tÝnh v¨n ho¸ - gi¸o dôc ®· h×nh thµnh qua CÇn Th¬... nhiÒu thÕ hÖ ng−êi ViÖt Nam. Trong x· héi ®ã, th«ng tin trë thµnh nguån lùc ph¸t triÓn - Nhµ n−íc ViÖt Nam ®· b¾t ®Çu nhËn quan träng mµ ai chiÕm lÜnh ®−îc nã sÏ lµ thøc vµ quan t©m tèt h¬n tíi c¸c th− viÖn ®¹i ng−êi thèng trÞ thÕ giíi. häc. Tõ kho¶ng 10 n¨m nay, Nhµ n−íc ta ®· vay vèn cña Ng©n hµng ThÕ giíi ®Ó thùc hiÖn - Xu thÕ giao l−u v¨n ho¸ toµn cÇu, trong Dù ¸n ph¸t triÓn gi¸o dôc, theo ®ã nhiÒu ®ã cã toµn cÇu hãa nguån lùc th«ng tin dÉn tr−êng ®¹i häc ®−îc vay 600.000 USD ®Ó x©y tíi sù thay ®æi vÒ chÊt trong truyÒn t¶i, tiÕp dùng vµ tõng b−íc hiÖn ®¹i ho¸ th− viÖn cña nhËn vµ xö lý th«ng tin. Con ng−êi kh«ng chØ m×nh. C¸ biÖt cã th− viÖn ®−îc ®Çu t− kh¸ lín tiÕp nhËn th«ng tin tõ th− viÖn m×nh ®ang nh− Th− viÖn §¹i häc B¸ch khoa Hµ Néi víi ®−îc phôc vô mµ cßn cña c¸c th− viÖn kh¸c h¬n 200 tû ®ång... trong n−íc vµ h¬n thÕ n÷a - cña toµn thÕ giíi. V× thÕ, l−îng th«ng tin sÏ nhiÒu h¬n, phong VÒ th¸ch thøc: phó h¬n, c¸c c«ng tr×nh nghiªn cøu cã chÊt - Thùc tr¹ng chung cña Gi¸o dôc & §µo l−îng h¬n, nhanh h¬n, tr¸nh ®−îc sù trïng t¹o n−íc ta ch−a b¾t nhÞp víi nh÷ng ®æi míi lÆp mét c¸ch kh«ng cÇn thiÕt. vÒ kinh tÕ vµ héi nhËp, do ®ã th− viÖn c¸c Trong bèi c¶nh quèc tÕ nh− vËy, th− viÖn tr−êng ®¹i häc ViÖt Nam còng ë trong t×nh ®¹i häc ViÖt Nam ph¶i ®èi mÆt víi nh÷ng c¬ tr¹ng ®ã. héi vµ th¸ch thøc nhÊt ®Þnh. - C¬ së vËt chÊt, trang thiÕt bÞ cña phÇn VÒ c¬ héi: lín th− viÖn ®¹i häc cßn thiÕu, ch−a ®¸p øng yªu cÇu trong ho¹t ®éng. - N−íc ta ®ang tiÕn hµnh c¶i c¸ch vµ ®æi míi gi¸o dôc ®¹i häc mµ môc tiªu lµ c¶i c¸ch - Tr×nh ®é ngo¹i ng÷ vµ tin häc cña ®¹i bé viÖc d¹y vµ häc. ë ®ã, sinh viªn tù m×nh tiÕp phËn c¸n bé th− viÖn ®¹i häc ch−a theo kÞp cËn tíi tri thøc, thÇy gi¸o chØ gi÷ vai trß lµ tèc ®é héi nhËp vµ ph¸t triÓn cña ®Êt n−íc vµ ng−êi h−íng dÉn, ng−êi träng tµi ®¸nh gi¸ cña ngµnh gi¸o dôc ®¹i häc ViÖt Nam. ho¹t ®éng tiÕp nhËn tri thøc mét c¸ch s¸ng - Nhu cÇu dïng tin ngµy cµng cao cña t¹o cña sinh viªn. §ång thêi, viÖc ¸p dông hÖ ng−êi sö dông hiÖn nay vµ kh¶ n¨ng ®¸p øng thèng tÝn chØ trong gi¶ng d¹y vµ häc tËp bËc ch−a ®Çy ®ñ, ch−a tèt nhu cÇu ®ã tõ phÝa c¸c ®¹i häc ë n−íc ta thêi gian tíi víi nguyªn t¾c th− viÖn ®¹i häc. c¬ b¶n 1 giê thÇy lªn líp th× sinh viªn b¾t - Hµnh lang ph¸p lý cho ho¹t ®éng th− buéc ph¶i tù häc 3 giê sÏ lµm t¨ng vai trß cña viÖn ®¹i häc cßn thiÕu vµ chËm ®−îc ®æi míi. th− viÖn. Cã lÏ hiÖn chØ cã mét v¨n b¶n ph¸p quy vÒ - Cã m«i tr−êng ph¸t triÓn n¨ng ®éng vµ th− viÖn ®¹i häc lµ Quy ®Þnh vÒ tæ chøc vµ thÝch nghi víi xu thÕ toµn cÇu ho¸ hîp t¸c ®a ho¹t ®éng cña th− viÖn tr−êng ®¹i häc ®−îc 8
Bé tr−ëng Bé §¹i häc vµ Trung häc chuyªn c¸c th− viÖn ®¹i häc cÇn ph¸t triÓn vèn tµi liÖu nghiÖp ban hµnh t¹i QuyÕt ®Þnh sè 688/§H truyÒn thèng víi ®Þnh møc 9 b¶n/1 sinh viªn ngµy 14-7-1986. (Malaixia quy ®Þnh mçi tªn s¸ch chØ nhËp vµo - Tr×nh ®é ngo¹i ng÷ cña gi¶ng viªn vµ th− viÖn nhiÒu nhÊt 3 b¶n). Ngoµi ra, theo quy ®Þnh cña Malaixia, mçi n¨m sè s¸ch ®ã sinh viªn ®¹i häc cña n−íc ta rÊt thÊp nªn hä rÊt ng¹i vµ khã kh¨n trong viÖc ®äc vµ lÜnh héi ph¶i t¨ng tõ 2 - 5%. th«ng tin b»ng ngo¹i ng÷. MÆc kh¸c, thãi - Cã c¸c m¸y tÝnh vµ c¸c c«ng nghÖ kh¸c quen thÇy ®äc (cã khi thÇy ®äc nh÷ng g× ®· ë thÕ hÖ míi nhÊt ®Ó gióp gi¶ng viªn vµ häc viÕt ra tõ vµi chôc n¨m tr−íc), trß ghi (vµ häc sinh, sinh viªn sö dông c¸c nguån lùc häc tËp nh÷ng g× thÇy ®äc) ch¾c cßn l©u míi thay ®æi ®iÖn tö, c¸c ph−¬ng tiÖn truyÒn th«ng hiÖn ®−îc (nguyªn nh©n chÝnh lµ thiÕu gi¸o tr×nh, ®¹i vµ sö dông c¸c ch−¬ng tr×nh häc tËp tõ tµi liÖu tham kh¶o) nªn còng sÏ ¶nh h−ëng tíi xa. Sö dông phÇn mÒm tÝch hîp ®Ó tù ®éng viÖc sö dông th− viÖn cña hä. hãa hoµn toµn c¸c kh©u nghiÖp vô th− viÖn. Ngoµi ra, ph¶i cã c¸c phÇn mÒm kh¸c n÷a. ®Ò xuÊt M« h×nh th− viÖn ®¹i häc T¹o m¹ng LAN ®ñ m¹nh, an ninh m¹ng b¶o ViÖt Nam trong thêi gian tíi ®¶m vµ nèi kÕt víi internet. Riªng m¸y tÝnh Tõ nh÷ng g× tr×nh bµy ë trªn, chóng t«i xin dµnh cho ng−êi dïng trong vµi n¨m tíi ph¶i ®−a ra mét sè nÐt chÝnh sau ®©y cña th− viÖn ®¹t tû lÖ 1 m¸y tÝnh/50 sinh viªn (Malaixia quy ®¹i häc ViÖt Nam hiÖn ®¹i: ®Þnh: 1 m¸y tÝnh/25 sinh viªn). - VÒ vÞ thÕ cña nh÷ng tr−êng ®¹i häc: Ph¶i - Trang thiÕt bÞ cña th− viÖn ph¶i hÊp dÉn, lµ mét tæ chøc t−¬ng ®−¬ng mét khoa cña hiÖn ®¹i vµ tiÖn sö dông. tr−êng ®¹i häc; cã con dÊu vµ tµi kho¶n riªng, - Cã kh«ng gian cho viÖc häc, ®äc s¸ch, ®Ó c¸c th− viÖn chñ ®éng trong c«ng t¸c. vui ch¬i, gi¶i trÝ. Sinh viªn cã thÓ ®Õn th− viÖn - C¸n bé th− viÖn nªn ®−îc coi nh− lµ mét häc mét m×nh, häc theo nhãm hoÆc trao ®æi, gi¶ng viªn, ®−îc h−ëng l−¬ng nh− gi¶ng viªn to¹ ®µm vÒ nh÷ng g× ®· thu nhËn ®−îc qua ®øng líp. tµi liÖu. C¸c th− viÖn cÇn cã phßng cho c¸c - Cã bé s−u tËp lín c¸c tµi liÖu phï hîp víi líp häc trong th− viÖn v× giê tù häc cña sinh chuyªn ngµnh ®µo t¹o cña nhµ tr−êng phôc viªn t¨ng lªn. C¸c phßng ®äc cña th− viÖn vô cho môc ®Ých häc tËp, nghiªn cøu khoa ph¶i ®¶m b¶o chç ngåi cho sinh viªn víi tû lÖ häc vµ gi¶i trÝ cña thÇy vµ trß. Bé s−u tËp nµy cø 50 sinh viªn cã 1 chç ngåi trong phßng gåm c¸c Ên phÈm, tµi liÖu ®iÖn tö (mua, tù ®äc (Malaixia quy ®Þnh: 1 chç ngåi/30 sinh t¹o, download tõ m¹ng...). Riªng ®èi víi tµi viªn); cø 30 gi¶ng viªn cã mét chç ngåi trong liÖu truyÒn thèng (Ên phÈm) cÇn ph¶i t¨ng rÊt th− viÖn (Malaixia quy ®Þnh: 1 chç ngåi/20 nhiÒu vÒ tªn vµ b¶n tµi liÖu. NÕu so s¸nh víi gi¶ng viªn. Mçi chç ngåi trong phßng ®äc, tiªu chuÈn cña th− viÖn ®¹i häc t− cña phßng tra cøu cña th− viÖn ®¹i häc t− Malaixia(2) (víi quy ®Þnh mçi sinh viªn ph¶i cã Malaixia ®−îc quy ®Þnh cã diÖn tÝch lµ 25 ft (*) Ýt nhÊt 12 b¶n s¸ch trong th− viÖn) th× c¸c th− vu«ng). Cßn ë ta quy ®Þnh lµ 2,5m2(**) viÖn cña chóng ta ph¶i phÊn ®Êu nhiÒu (ta - Mçi th− viÖn ®¹i häc ph¶i cã ®éi ngò míi cã 4,5 b¶n s¸ch/1 ng−êi ®äc chø ch−a nh©n viªn th− viÖn ®−îc ®µo t¹o tèt vÒ ph¶i lµ trªn 1 sinh viªn). Trong vµi n¨m tíi, chuyªn m«n (tèt nghiÖp ®¹i häc) vµ nh÷ng (2) C¸c sè liÖu vÒ th− viÖn ®¹i häc t− cña Malaixia sö dông trong bµi nµy ®Òu lÊy tõ: Tiªu chuÈn cho c¸c th− viÖn ®¹i häc t− Malaixia: ®· ®−îc xem xÐt l¹i n¨m 2002, sö dông cho 5 n¨m// Héi ®ång chuyªn ngµnh vÒ tiªu chuÈn th− viÖn tr−êng cao ®¼ng vµ ®¹i häc t− Malaixia; §µm ViÕt L©m dÞch. - H., 2003. - 14 tr. (vi tÝnh). (*) 1 ft (foot) = bé = 0,3048 m. (**) Th«ng t− 56/2003/TT-BVHTT cña Bé VH-TT h−íng dÉn chi tiÕt vÒ ®iÒu kiÖn thµnh lËp th− viÖn vµ thñ tôc ®¨ng ký ho¹t ®éng th− viÖn. - H., 2003. - Tr.3. T¹p chÝ th− viÖn viÖt nam 2(10) 9
ng−êi trî lý. HiÖn nay n−íc ta ch−a cã tiªu chuÈn ®Ó x¸c ®Þnh biªn chÕ trong c¸c th− viÖn nãi chung vµ th− viÖn ®¹i häc nãi riªng nªn mçi n¬i cã biªn chÕ mçi kh¸c. Nh×n chung lµ ë tÊt c¶ c¸c th− viÖn n−íc ta kh«ng cã ®ñ biªn chÕ ®Ó triÓn khai c¸c ho¹t ®éng nh− mong muèn. Chóng ta cø xÐt ®iÒu ®ã qua quy ®Þnh sau ®©y cña Malaixia dµnh cho c¸c th− viÖn tr−êng ®¹i häc t−. Malaixia ph©n ra 3 lo¹i c¸n bé th− viÖn: chuyªn nghiÖp, trî lý cho chuyªn nghiÖp, phôc vô. Mçi lo¹i nh− thÕ cã yªu cÇu vÒ ®µo t¹o nghiÖp vô riªng. RÊt tiÕc lµ trong tµi liÖu chóng t«i cã kh«ng thÊy ghi tiªu chuÈn ®µo t¹o cña c¸c lo¹i ®ã, nh−ng nãi n«m na theo kiÓu ViÖt Nam th× "chuyªn nghiÖp" lµ ®¹i häc, "trî lý" lµ trung cÊp vµ "phôc vô" lµ s¬ cÊp. Theo quy ®Þnh cña Malaixia th× mét tr−êng ®¹i häc t− cã d−íi 1.000 sinh viªn sÏ cã 1 th− viÖn víi biªn chÕ nh− sau: - Chuyªn nghiÖp 5 (®¶m nhËn c¸c c«ng viÖc: qu¶n lý, bæ sung, biªn môc, m−în, tra cøu); - Trî lý: 10 - Phôc vô: 5. NÕu sè sinh viªn v−ît qu¸ 1.000, nh©n viªn th− viÖn sÏ ®−îc bæ sung theo tû lÖ sau: Lo¹i nh©n viªn Nh©n viªn bæ sung theo yªu cÇu Cho sè l−îng sinh viªn Chuyªn nghiÖp 1 400 Trî lý 1 200 Phôc vô 1 800 Nh− vËy, cø t¨ng thªm 400 sinh viªn th× th− viÖn ®−îc bæ sung thªm 1 nh©n viªn chuyªn nghiÖp, 2 trî lý vµ 0,5 nh©n viªn phôc vô. Nh©n viªn th− viÖn ®¹i häc ph¶i biÕt chuyªn m«n nghiÖp vô, tin häc, ngo¹i ng÷. Theo quy ®Þnh cña n−íc ta, nÕu nh©n viªn nµo tèt nghiÖp ngµnh th− viÖn th× ph¶i häc thªm chuyªn ngµnh cña tr−êng m×nh phôc vô, nÕu tèt nghiÖp ngµnh kh¸c th× ph¶i häc th− viÖn(3). - Cã bé m¸y tra cøu - t×m tin hiÖn ®¹i, tiÖn lîi, cã c¸c chØ dÉn gióp ng−êi sö dông dÔ dµng "n¾m" ®−îc th− viÖn. Cã ch−¬ng tr×nh ®µo t¹o ng−êi dïng tin gióp cho viÖc sö dông c¸c th− viÖn vµ nguån lùc cña chóng ta trë nªn dÔ dµng vµ hiÖu qu¶. - TriÓn khai c¸c s¶n phÈm vµ dÞch vô th− viÖn - th«ng tin gióp cho ng−êi dïng tin, mçi c¸ nh©n ®−îc ®¸p øng tèt nhÊt nhu cÇu ®äc vµ th«ng tin cña m×nh. - Kinh phÝ: mçi th− viÖn ph¶i ®−îc ®Çu t− cho ho¹t ®éng chuyªn m«n cña m×nh b»ng tõ 10 - 20% tæng sè ng©n s¸ch hµng n¨m cña mét tr−êng ®¹i häc. Nh÷ng gi¶i ph¸p thùc hiÖn §Ó thùc hiÖn nh÷ng g× tr×nh bµy ë trªn vÒ th− viÖn ®¹i häc ViÖt Nam cÇn ph¶i cã mét sè ®iÒu kiÖn chñ yÕu sau: 1. X©y dùng hÖ thèng v¨n b¶n ph¸p quy ®èi víi th− viÖn ®¹i häc, trong ®ã cã nh÷ng chuÈn vÒ vèn tµi liÖu, biªn chÕ, chç ngåi, kinh phÝ... (3) Th«ng t− 56/2003/TT-BVHTT cña Bé V¨n ho¸ - Th«ng tin h−íng dÉn chi tiÕt vÒ ®iÒu kiÖn thµnh lËp th− viÖn vµ thñ tôc ®¨ng ký ho¹t ®éng th− viÖn. - H.,2003. - 6 tr. (vi tÝnh). 10
2. Cã sù quan t©m cña c¸c nhµ qu¶n lý 2003. - T.1. - Tr.25 - 26. ngµnh gi¸o dôc: ®ã lµ l·nh ®¹o c¸c tr−êng vµ 3. Th«ng t− 56/2003/TT-BVHTT cña Bé V¨n c¸c c¬ quan qu¶n lý cÊp trªn cña tr−êng ®¹i ho¸ - Th«ng tin h−íng dÉn chi tiÕt vÒ ®iÒu kiÖn häc. C¸c th− viÖn ®¹i häc ph¶i ®−îc ®Çu t− thµnh lËp th− viÖn vµ thñ tôc ®¨ng ký ho¹t ®éng tèt míi thùc hiÖn ®−îc c¸c chøc n¨ng cña th− viÖn. - H.,2003. - 6 tr. (vi tÝnh). m×nh. §Çu t− trªn c¸c ph−¬ng diÖn sau: 4. Tiªu chuÈn cho c¸c th− viÖn ®¹i häc t− - §éi ngò c¸n bé th− viÖn; Malaixia: ®· ®−îc xem xÐt l¹i n¨m 2002, sö - T¨ng c−êng ®Çu t− vÒ c¬ së vËt chÊt, dông cho 5 n¨m// Héi ®ång chuyªn ngµnh vÒ trang thiÕt bÞ th− viÖn; tiªu chuÈn th− viÖn tr−êng cao ®¼ng vµ ®¹i häc t− Malaixia; §µm ViÕt L©m dÞch. - H. 2003. - 14 - T¨ng c−êng nguån lùc th«ng tin; tr. (vi tÝnh). - Më réng c¸c s¶n phÈm vµ dÞch vô th− viÖn - th«ng tin phï hîp víi tõng ®èi t−îng, Th− viÖn ®¹i häc cã mét chøc n¨ng hÕt søc tõng ng−êi; quan träng trong gi¸o dôc ®¹i häc: phôc vô ho¹t - ChuÈn ho¸ vÒ chuyªn m«n nghiÖp vô. ®éng gi¶ng d¹y, häc tËp, ®µo t¹o, nghiªn cøu khoa häc, triÓn khai øng dông tiÕn bé khoa häc 3. T¨ng c−êng sù hîp t¸c liªn kÕt gi÷a th− c«ng nghÖ vµ qu¶n lý cña nhµ tr−êng. MÆc dï viÖn c¸c tr−êng ®¹i häc, liªn kÕt ho¹t ®éng nh÷ng n¨m gÇn ®©y, c¸c th− viÖn tr−êng ®¹i häc gi÷a th− viÖn ®¹i häc víi c¸c c¬ quan th«ng ®· ®−îc quan t©m h¬n nh−ng so víi yªu cÇu vÉn cßn nhiÒu ®iÒu cÇn gi¶i quyÕt. XuÊt ph¸t tõ lßng tin th− viÖn, c¸c tæ chøc nghiªn cøu vµ ®µo yªu nghÒ, quan t©m tíi ho¹t ®éng th− viÖn, ®Æc t¹o kh¸c trong viÖc ph¸t triÓn vèn tµi liÖu, ®¸p biÖt lµ th− viÖn c¸c tr−êng ®¹i häc ViÖt Nam trong øng nhu cÇu ®äc vµ th«ng tin cña gi¶ng viªn xu thÕ héi nhËp, nhãm t¸c gi¶ bµi viÕt ®· nghiªn vµ sinh viªn. cøu, tæng kÕt vµ ®−a ra nh÷ng nhËn ®Þnh c¬ b¶n vÒ th− viÖn ®¹i häc ViÖt Nam qua nh÷ng phÇn KÕt luËn chÝnh sau: Vai trß cña th− viÖn ®¹i häc; NhËn diÖn Muèn cho nÒn gi¸o dôc ®¹i häc n−íc ta th− viÖn ®¹i häc ViÖt Nam; Th− viÖn ®¹i häc ViÖt s¸nh vai víi c¸c c−êng quèc n¨m ch©u, th× Nam tr−íc xu thÕ héi nhËp; M« h×nh th− viÖn ®¹i häc ViÖt Nam trong thêi gian tíi; Nh÷ng gi¶i ph¸p Nhµ n−íc, chñ c¸c tr−êng ®¹i häc ph¶i ®Çu t− thùc hiÖn. m¹nh mÏ cho c¸c th− viÖn. NÕu muèn cho gi¸o dôc ®¹i häc ®¸p øng ®−îc nhu cÇu ph¸t triÓn nhanh vµ bÒn v÷ng cña ®Êt n−íc th× th− viÖn ph¶i ®Èy m¹nh, më réng vµ n©ng cao academic libraries play an important role in chÊt l−îng ho¹t ®éng cña m×nh. higher education: supporting the teaching, learn- ing, training, research, application of scientific advancement and management activities of an academic institution. Although academic libraries Tµi liÖu tham kh¶o has gained more attention recently, there are still 1. D−¬ng Thóy H−¬ng. X©y dùng vèn tµi liÖu some issues. With enthusiasism with the profes- ®iÖn tö t¹i mét sè th− viÖn tr−êng ®¹i häc trªn sion, especially academic libraries in integration trend, the authors have studies, reviewed and ®Þa bµn Thµnh phè Hå ChÝ Minh: luËn v¨n th¹c provided general overview of the academic sÜ chuyªn ngµnh khoa häc th− viÖn. - Tp. Hå libraries in vietnam: role of academic libraries, ChÝ Minh, §HKHXH&NV, 2006. - 129 tr. their identification, academic libraries in Vietnam 2. Lª V¨n ViÕt. Xu h−íng ph¸t triÓn cña th− in the integration threshold, academic library model in the coming years, and recommenda- viÖn tr−êng häc ë c¸c n−íc c«ng nghiÖp ph¸t tions. triÓn//S¸ch gi¸o dôc vµ th− viÖn tr−êng häc. - T¹p chÝ th− viÖn viÖt nam 2(10) 11