intTypePromotion=1
zunia.vn Tuyển sinh 2024 dành cho Gen-Z zunia.vn zunia.vn
ADSENSE

Báo cáo " Đóng góp ý kiến về dự thảo Bộ luật dân sự"

Chia sẻ: Phung Han | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:9

69
lượt xem
3
download
 
  Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Đóng góp ý kiến về dự thảo Bộ luật dân sự Các đại biểu thượng viện đại diện cho các đơn vị hành chính lãnh thổ cao nhất, theo đó mỗi tỉnh, thành phố trực thuộc trung ương có 2 thượng nghị sĩ. Ngoài ra, Chủ tịch nước có quyền bổ nhiệm 5 đại biểu thượng viện lấy từ những người có công lao xuất sắc trong các lĩnh vực khoa học, kĩ thuật, công nghệ, y học, giáo dục hoặc quản trị kinh doanh....

Chủ đề:
Lưu

Nội dung Text: Báo cáo " Đóng góp ý kiến về dự thảo Bộ luật dân sự"

  1. X©y dùng ph¸p luËt PGS.TS. §inh V¨n thanh * T heo k ho ch l y ý ki n nhân dân, các ngành, các c p v D th o B lu t dân s c a U ban thư ng v Qu c h i, cá nhân ai là lo i tài s n c bi t thu c s h u toàn dân do Nhà nư c - i di n ch s h u - th ng nh t qu n lý nhưng trong các giao tôi xin góp ý m t s ý ki n nh trong D d ch liên quan n chuy n quy n s d ng t th o B lu t dân s theo nh ng hư ng d n l i là i tư ng c a các giao d ch dân s . Vì ã ư c U ban thư ng v Qu c h i và Ban v y, c n có quy nh riêng (trong m t ph n so n th o g i ý l y ý ki n. riêng) i u ch nh các v n liên quan I. PH N TH NH T - N I DUNG n quy n dân s . Quy n s d ng t trư c THEO CƯƠNG G I Ý TH O LU N ây ư c B lu t dân s năm 1995 và Lu t 1. V ph m vi i u ch nh c a B lu t t ai (g m c Lu t t ai s a i năm dân s 2003) coi là quy n tài s n và là i tư ng 1.1. V v n quy n s d ng t ư c chuy n giao trong giao lưu dân s nên Trư c h t, chúng tôi ng ý v i quy nh c n ư c quy nh trong B lu t dân s . ây trong D th o B lu t dân s nh ng n i là m t trong các v n ã và ang ư c c dung v quy n s d ng t g n v i quy n xã h i quan tâm. dân s c a các ch th . Vì trong ph n l n Trong i u ki n hi n nay, vi c chuy n các giao d ch có i tư ng là t ai (th c quy n s d ng t trong các giao d ch dân s ch t là quy n s d ng t) u liên quan n v n là v n b c xúc ư c s quan tâm c a quy n dân s c a các ch th trong giao toàn xã h i. Khi quy n s d ng t là m t d ch. Vì v y, c n quy nh trong B lu t dân lo i tài s n ( úng ra là quy n tài s n), là m t s nh ng quy n năng có tính dân s , quy n quy n dân s , là i tư ng c a giao d ch dân dân s c a ch th trong giao d ch, ây s thì c n ư c quy nh trong B lu t dân chính là cơ s pháp lý cơ quan nhà nư c s i u ch nh nh ng quan h có tính ch t có th m quy n gi i quy t tranh ch p n u các ph bi n này. Do ó, các quy nh liên quan bên không có tho thu n. Nh ng n i dung n quy n dân s trong vi c chuy n quy n liên quan n quy n s d ng t nhưng l i s d ng t c n ph i ư c quy nh trong B mang tính ch t qu n lý hành chính thì do lu t dân s , tr nh ng quy n năng liên quan Lu t t ai và các văn b n pháp lu t khác n qu n lý hành chính nhà nư c v t ai. quy nh là h p lý. Các quy n dân s c a ch th liên quan Hi n pháp và Lu t t ai u ghi nh n n quy n s d ng t g m có các h p ng t ai thu c s h u toàn dân do Nhà nư c th ng nh t qu n lý. Do tính ch t c thù, t * Toà án nhân dân t i cao 52 T¹p chÝ luËt häc sè 2/2005
  2. X©y dùng ph¸p luËt chuy n quy n s d ng t như chuy n t c chung, không c n thi t ph i c th tương như ng, chuy n i, cho thuê, cho thuê l i, t như v n thi hành án quy nh trong B t ng cho, góp v n b ng quy n s d ng t, lu t t t ng dân s . Các v n c th khác th ch p quy n s d ng t, th a k … Tuy v s h u trí tu và chuy n giao công ngh nhiên, vi c quy nh trong các quan h hành s ư c nghiên c u và quy nh trong D án chính và dân s càng r ch ròi, c th bao Lu t s h u trí tu và D án Lu t chuy n nhiêu thì pháp lu t càng minh b ch và vi c giao công ngh ang ư c tri n khai. V i áp d ng s thu n l i. Quy n s d ng t theo nh ng thành t u c a khoa h c k thu t phát truy n th ng là m t lo i quy n dân s c tri n v i t c nhanh như ngày nay, n u bi t nhưng tương i ph bi n và cũng b chi quy nh toàn b trong B lu t dân s s ph i b i các y u t mang tính dân s như t khó bao quát, y và c bi t là khó s a do, t nguy n, cam k t, tho thu n… khi xác i, b sung khi có nh ng v n m i phát l p, th c hi n các giao d ch có i tư ng là sinh. Vi c quy nh ch nh ng v n có quy n s d ng t. Vì v y, vi c quy nh tính ch t chung nh t như trong D th o B quy n s d ng t v i tính cách là quy n lu t dân s là h p lý và phù h p v i th c dân s trong B lu t dân s là r t c n thi t ti n c a nư c ta. và phù h p v i th c t c a i s ng xã h i. S h u trí tu v i tư cách là m t quy n V i nh ng c thù c a quy n s d ng tài s n nhưng có quan h m t thi t v i quy n t nên trong B lu t dân s năm 1995 và nhân thân c a ch th và thu c quy n s h u trong D th o B lu t dân s l n này v n c a ch th , do ó vi c chi m h u, s d ng thành m t ph n riêng bi t là h p lý. Tuy và nh o t quy n tài s n này th c ch t là cũng là nh ng giao d ch dân s nhưng các m t lo i quy n dân s nhưng do i tư ng giao d ch liên quan n quy n s d ng t có phong phú và có tính “ c trưng” nên c n có nh ng nguyên t c, nh ng i u ki n riêng nh ng quy nh thích h p. Vì v y, trong B nên c n có nh ng quy nh trong m t ph n lu t dân s ch c n quy nh các v n riêng. V i k thu t l p pháp như v y s chung nh t có tính ch t dân s sau ây: Quy thu n ti n trong vi c v n d ng và áp d ng nh v i tư ng s h u trí tu (bao g m c a các cơ quan nhà nư c có th m quy n. quy n tác gi , quy n s h u công nghi p); 1.2. V v n s h u trí tu và chuy n quy n và nghĩa v c a tác gi , ch s h u giao công ngh các i tư ng s h u trí tu và các ch th Chúng tôi cho r ng c n gi các quy nh khác liên quan; căn c xác l p và ch m d t chung c a B lu t dân s hi n hành ( ã ư c quy n s h u trí tu ; nguyên t c xác nh s a i, b sung) v quy n s h u trí tu và các hành vi vi ph m quy n s h u trí tu ; chuy n giao công ngh như tính ch t là i v i h p ng chuy n giao công “khung pháp lu t” nh hư ng nh ng v n ngh cũng nên quy nh tương t như v y là cơ b n và n nh. Vì v y, ch c n quy nh h p lý, trong ó c n chú ý n i u ki n nh ng v n cơ b n và mang tính nguyên chuy n giao công ngh . T¹p chÝ luËt häc sè 2/2005 53
  3. X©y dùng ph¸p luËt 2. V ch th c a quan h pháp lu t Nam, kinh t h gia ình v n là cơ b n, là dân s nơi các thành viên trong h cùng t o d ng 2.1. Ch th là t h p tác kinh t chung, ch u trách nhi m chung v Chúng tôi th y r ng vi c không quy m i m t trong sinh ho t, s n xu t, kinh nh ch th là t h p tác trong D th o B doanh. Hi n nay, kinh t trang tr i cũng th c lu t dân s s a i l n này là h p lý. Th c hi n theo phương th c h gia ình ã ang t áp d ng B lu t dân s năm 1995 cũng là nhân t tích c c trong phát tri n nông chưa có trư ng h p nào nguyên ơn ho c b nghi p. Vì v y, nên quy nh h gia ình là ơn mà ch th là t h p tác trong các v án ch th (nhưng là ch th h n ch ch trong dân s vì r t khó xác nh trách nhi m dù m t s lĩnh v c) c a lu t dân s . Tuy nhiên, cho ó là nguyên ơn hay b ơn dân s . Vì c n ph i quy nh rõ hơn n a th m quy n v y, trong l n s a i này không c n ph i c a ch h . Do v y, ch h v i tư cách là i quy nh t h p tác v i tư cách là ch th di n cho h gia ình có quy n quy t nh i trong lu t dân s . v i các tài s n thu c s h u chung c a h 2.2. Ch th là h gia ình b o m sinh ho t, s n xu t, kinh doanh c a Quy nh trong D th o B lu t dân s h gia ình trong lĩnh v c mà pháp lu t quy v h gia ình là ch th c a quan h pháp nh cho h gia ình tham gia mà không c n lu t dân s là c n thi t nhưng c n s a i, b có ý ki n c a t t c các thành viên. sung cho phù h p v i th c t và quan tr ng 3. V v n h t ch là ph i b o m tính kh thi. Có không ít Chúng tôi th y r ng quy nh trong D trư ng h p khi tham gia các giao d ch dân s th o B lu t dân s l n này b m c quy nh ho c các h p ng d ch v là h gia ình v h t ch là chưa y . H t ch chính là như h p ng tiêu th i n năng, d ch v t ng h p các s ki n pháp lý ư c Nhà nư c i n tho i c nh, an ninh, v sinh… u do ghi nh n nh m cá th hoá các cá nhân - v i h gia ình th c hi n. Vì v y, c n coi ây là tư cách là ch th c a lu t dân s trong giao ch th h n ch như trong B lu t dân s d ch dân s và trong xã h i. Các s ki n năm 1995 nhưng c n gi i h n c th và xác pháp lý ó là cơ s pháp lý làm phát sinh, nh rõ trách nhi m c a h gia ình khi ch ch m d t năng l c pháp lu t, năng l c hành h tham gia các giao d ch này. vi c a cá nhân ư c Nhà nư c b o h . Trong quy nh c a lu t c n ph i quy ành r ng các v n v trình t , th t c nh c th quy n c a ch h , ngư i i di n ăng ký h t ch ã ư c quy nh trong pháp cho h gia ình trong các quan h mà h gia lu t v h t ch nhưng c n ph i quy nh ng n ình tham gia v i tư cách là ch th . N u g n nh ng v n chung nh t v h t ch quy nh vi c c ngư i ch h ph i ư c l p trong B lu t dân s . ây là cơ s pháp lý thành văn b n (như phương án 2) là chưa toà án xem xét các vi c dân s có liên quan phù h p v i t p quán Vi t Nam. n h t ch như v c i chính h t ch, qu c Theo truy n th ng c a nông thôn Vi t t ch... khi ương s có yêu c u theo quy nh 54 T¹p chÝ luËt häc sè 2/2005
  4. X©y dùng ph¸p luËt c a B lu t t t ng dân s . Vì v y, theo khó khăn v kinh t có nh ng ngư i ã ph i chúng tôi nên có m t m c quy nh t ng bán m t b ph n cơ th . Vì v y, trong pháp quát v v n h t ch. lu t c n quy nh ngư i hi n, cho, t ng và Quy nh trong B lu t dân s năm 1995 ngư i nh n, ngư i s d ng ch vì m c ích có m c 4 (t i u 54 n i u 66) là chưa nhân o ho c khoa h c là h p lý c n ư c th t s h p lý vì quy nh m t s n i dung pháp lu t ghi nh n (ví d : V , ch ng, cha, ã ư c quy nh trong văn b n pháp lu t m , con cho nhau m t qu th n, cha m cho riêng v h t ch. Các v n v trình t ăng con nh ng b ph n cơ th ch a b nh như ký, th t c xác nh n và qu n lý h t ch ph i m t s trư ng h p trong th c t hi n nay). ư c quy nh c th trong văn b n pháp Do v y, n u quy nh ch nghiêm c m vi c lu t v h t ch. Do ó, trong B lu t dân s nh n, s d ng b ph n cơ th c a ngư i ch c n quy nh ây là m t quy n dân s và khác vì m c ích thương m i là m i ch m t s quy nh chung nh t v h t ch. Vì c p m t bên trong quan h này, c n ph i m v y, không nên b m c này như trong D r ng và áp d ng cho c hai bên. th o B lu t dân s ã công b . C n l a i u 35 D th o B lu t dân s quy ch n nh ng quy nh h p lý v h t ch c a nh: “Vi c hi n xác, hi n b ph n cơ th B lu t dân s năm 1995 có quy nh c a ngư i ch t ch ư c th c hi n v i s khái quát v h t ch, ăng ký và vi c thay ng ý c a cha, m , v , ch ng và con ã i h t ch, c i chính h t ch (theo quy nh thành niên c a ngư i ó”, quy nh này c a pháp lu t v h t ch). không mâu thu n nhưng ch úng trong 4. V m t s quy n nhân thân trư ng h p m t ngư i b tai n n ho c t t Quy nh trong D th o B lu t dân s và chưa áp ng i v i các trư ng h p m v quy n nhân thân c a cá nhân v i ý au ho c do ý nguy n (mong mu n) c a nguy n hi n b ph n cơ th ho c hi n xác ngư i ó khi còn s ng mu n giúp ích cho xã c a mình vì m c ích ch a b nh, nghiên h i, cho nghiên c u khoa h c ho c ngư i c u khoa h c mang tính nhân o là phù thân. Vì v y, pháp lu t c n quy nh rõ ràng h p v i òi h i c a th c ti n hi n nay. ây v hai kh năng này, nh t là trư ng h p h là v n m i, nh y c m nên các quy nh ã th hi n ý nguy n trư c trong di chúc. v quy n này c n ghi nh n trư c h t là ý chí N u là ngư i có vi t trư c trong di chúc c a chính ch th ó sau ó m i là ý chí ho c trong l i trăng tr i có nhi u ngư i c a nh ng ngư i thân thích. Vì v y, các ch ng ki n thì c n có thêm quy nh trong quy nh c n ch t ch tránh tính thương lu t trư c h t ph i là: “ ư c th c hi n theo m i, th m chí vì m c ích thương m i và ý nguy n c a ngư i ó trư c khi ch t” và quan tr ng là không b l i d ng trong th c sau là quy nh “ho c ch ư c th c hi n v i t áp d ng sau này. s ng ý c a cha, m , v , ch ng và con ã Qua các phương ti n thông tin ã nêu t i thành niên” n u ngư i ó không th hi n ý m t s nư c trên th gi i ã có tình tr ng do nguy n trư c khi ch t. T¹p chÝ luËt häc sè 2/2005 55
  5. X©y dùng ph¸p luËt Quy nh m i này c a pháp lu t úng là tr ng thương m i ho c b l i d ng trong th c không phù h p v i t p quán truy n th ng ti n. Quy nh như trong D th o B lu t nhưng quan ni m t p quán ngày nay cũng ã dân s m i ch ghi nh n quy n và nghĩa v có s thay i, ó là vi c h a táng sau khi c a bên nh n mà chưa quy nh i v i bên ch t t i ài hoá thân hoàn vũ. Vì v y, quan hi n, cho, t ng. ni m v thân xác ngư i ch t ph i toàn v n 5. V các hình th c s h u cũng ch có tính ch t tương i. Trên cơ s ch s h u toàn dân, s Lu t dân s i u ch nh các quy n nhân h u t p th , s h u tư nhân theo quy nh thân và quy n tài s n c a cá nhân nên nh ng c a Hi n pháp thì quy nh như phương án 1 s ki n pháp lý nào là quy n nhân thân c n bao g m các hình th c s h u: S h u toàn ph i ư c quy nh trong B lu t dân s . dân, s h u cá nhân, s h u pháp nhân và s Trên th c t , nh ng v n liên quan n h u chung là phù h p v i Hi n pháp. Theo quy n nhân thân c a ch th là r t r ng. quy nh c a Hi n pháp, ch có ch s Hi n nay, trong D th o còn quy nh m t h u toàn dân và tương ng là có hình th c s quy n nhân thân thu c i tư ng i u s h u toàn dân mà Nhà nư c là i di n ch nh c a ngành lu t khác, ó là: Quy n t ch s h u. Trong hình th c s h u này, do kinh doanh, quy n k t hôn, quy n ly Nhà nư c th c hi n các quy n c a ch s hôn... Th c t , các quy n này ã ư c lu t h u i v i các tài s n mà pháp lu t quy hôn nhân và gia ình và nh ng ngành lu t nh thu c s h u toàn dân. khác quy nh nên không c n thi t ph i quy Khái ni m s h u pháp nhân là phù h p nh trong B lu t dân s . vì ngoài các pháp nhân kinh t còn có pháp Chúng tôi cho r ng trong B lu t dân s nhân thu c s h u c a các t ch c chính tr , ch c n quy nh nh ng quy n nhân thân liên chính tr xã h i, t ch c xã h i - ngh quan n cá nhân có tính dân s . Các quy n nghi p; các t ch c này suy cho cùng cũng nhân thân này bao g m c các quy n hi n là các pháp nhân nhưng có m c ích ho t xác, hi n m t b ph n cơ th , xác nh l i ng khác nhau. Do v y, không nên quy gi i tính (nhưng ch quy nh vi c xác nh nh hình th c s h u t p th mà ch quy l i gi i tính cho ngư i b khuy t t t b m sinh nh hình th c s h u c a pháp nhân. v gi i tính). Vì r ng Vi t Nam v n tham gia vào quan h dân s m t “t p th thay i gi i tính là v n tương i m i, ngư i” ph i có ngư i i di n mà ngư i i chưa ph bi n r ng rãi. Hơn n a, v n di n ch có th xác nh thông qua vi c xác thay i gi i tính còn liên quan n phong nh i di n c a pháp nhân. Các t ch c tuy t c, t p quán truy n th ng. V n là quy có m c ích ho t ng khác nhau suy cho nh như th nào b o m m c ích nhân cùng cũng là pháp nhân, do ó quy nh s o ho c nghiên c u khoa h c, tránh tình h u c a các t ch c ó là s h u pháp nhân 56 T¹p chÝ luËt häc sè 2/2005
  6. X©y dùng ph¸p luËt là phù h p. tranh ch p T th c t này chúng tôi cho r ng 6. V v n h i, h vi c quy nh v n chung v h i, h t i Trư c ây, B lu t dân s năm 1995 i u 463 D th o B lu t dân s là c n thi t. không quy nh vì có ý ki n cho r ng s V i quy nh này s t o ra cơ s pháp lý “h p pháp hóa” cho m t lo i giao d ch dân gi i quy t tranh ch p và quan tr ng là không s có nhi u v n ; vì th c t có nhi u bi n ph i áp d ng nguyên t c tương t hay t p tư ng, nhi u d ng khác nhau và ã tr thành quán (quy nh t i i u 3 D th o B lu t m t hình th c kinh doanh (không ít trư ng dân s ) gi i quy t tranh ch p. h p mang tính ch t bóc l t ho c l a o) 7. Quan h th a k gi a con riêng và nhưng cũng c n th y r ng h i, h t n t i như b dư ng, m k m t th c t c a i s ng xã h i dù lu t có Cá nhân tôi cho r ng không nên quy nh quy nh hay không. Không nên hi u v n v quan h th a k gi a con riêng và b này theo nghĩa h p r ng quy nh trong lu t dư ng, m k trong D th o B lu t dân s . là h p pháp hoá m t t p quán ang b không ây là v n ã ư c th o lu n k khi ít ngư i ph n i. B lu t dân s năm 1995 thông qua B lu t dân s năm 1995. Quan h không có quy nh nhưng khi tranh ch p x y th a k , di n và hàng th a k theo lu t ư c ra toà án v n ph i th lý và gi i quy t theo xác nh theo ba quan h : quan h huy t nguyên t c áp d ng t p quán ho c áp d ng th ng, quan h hôn nhân và quan h nuôi tương t . dư ng. N u gi a con riêng và b dư ng, m Do h i, h t n t i như m t th c t c n k có quan h nuôi dư ng t nh c n xác ph i có lu t i u ch nh nên vi c quy nh nh theo nguyên t c tương t như con nuôi. v n này trong B lu t dân s là phù h p ây là phương án t t nh t tránh các phi n v i th c t cu c s ng. Tuy nhiên, c n xác ph c k c khi áp d ng pháp lu t chia nh rõ n u có hành vi bóc l t ho c l a o th a k theo lu t và trong l p pháp. N u thì ngư i t ch c ch u trách nhi m pháp lý quan h gi a con riêng v i b dư ng, m k ch y u và vô h n trư c pháp lu t. C n xác bình thư ng thì có th cho hư ng di s n theo nh rõ hơn h i, h v th c ch t tương t di chúc ho c ư c trích chia m t ph n v i tư như h p ng vay mư n, m t hình th c huy cách là ngư i có công óng góp, t o d ng ng v n thông qua ch h i, h mang tính nên kh i tài s n chung như quy nh t i B ch t tương thân, tương ái, không kinh doanh lu t dân s năm 1995 là h p lý. và tr c l i. 8. V b o v quy n l i c a ngư i th V i vi c chơi h i, h có tính lãi (th m ba chi m h u ngay tình khi giao d ch dân chí lãi su t r t cao tr c l i) Nhà nư c s vô hi u không khuy n khích nhưng khi có tranh Xét theo nguyên t c thông thư ng c a ch p x y ra toà án v n ph i th lý gi i quy t lu t dân s , n u m t ngư i chi m h u b t T¹p chÝ luËt häc sè 2/2005 57
  7. X©y dùng ph¸p luËt ng s n ho c ng s n mà pháp lu t có 9. V vi c bán nhà ang cho thuê quy nh ph i ăng ký quy n s h u thì Chúng tôi nh n th y r ng quy nh như ch s h u ph i ăng ký quy n s h u. i u 434 D th o B lu t dân s là phù h p Nhưng trên th c t có hai kh năng x y ra và khá ch t ch v n i dung, nh t là v n là vi c chi m h u ó có căn c pháp lu t th i h n thông báo. Quy nh này không ho c tuy chi m h u không có căn c pháp nh ng m b o ư c s bình ng gi a các lu t nhưng ngay tình. ch th trong giao lưu dân s mà còn là quy Trong th c t i s ng khi chi m h u nh gi i quy t m t s t n ng do l ch s và nh ng tài s n ó thông qua m t giao d ch chi n tranh l i. dân s thì h ph i bi t r ng ch có ch s C n chú ý r ng n u thông qua B lu t h u (ho c ngư i i di n h p pháp c a ch dân s theo phương án 2 v quy n s h u thì s h u) chuy n giao m i ư c coi là có căn nên s a quy nh t i o n 1 i u 434 D c pháp lu t. Ngư c l i, n u tài s n không th o khái ni m s h u cá nhân thành s h u ph i do ch s h u, ngư i i di n h p pháp tư nhân. c a ch s h u có quy n... chuy n giao thì II. PH N TH HAI - M T S V N m i trư ng h p u b coi là chi m h u b t KHÁC h p pháp. Do ó, ch s h u có quy n òi 1. V k thu t l p pháp l i tài s n t ngư i chi m h u b t h p pháp, - Trư c h t c n b i u 86 vì trùng l p tr trư ng h p ngư i ã chuy n giao tài s n hoàn toàn v i i u 101 D th o B lu t dân trái v i ý chí c a ch s h u nhưng ã b i s . Các lo i pháp nhân nên ch li t kê và quy thư ng cho ch s h u. nh trong m c 2 c a chương IV D th o B N u tài s n ph i ăng ký quy n s h u lu t dân s là y . mà ch s h u chuy n cho ngư i khác b ng - Các quy nh v th i hi u ư c quy h p ng dân s , sau ó ngư i chi m h u có nh trong D th o B lu t dân s còn t n căn c ã nh o t thông qua h p ng có m n và trùng l p trong k thu t l p pháp s n bù theo ý chí c a ngư i này thì giao d ch khó áp d ng. áng chú ý là các Ph n th ó v n b coi là vô hi u. Ch s h u v n có năm và Ph n th sáu c a D th o B lu t quy n òi ngư i th ba tr tài s n. dân s l i không có quy nh nào c th v Quy nh như phương án 1 i u 129 D th i hi u, th i hi u kh i ki n các vi c dân s th o B lu t dân s là bao quát và c th . (như c i chính h t ch, thay i qu c t ch, V n là n nh các quan h xã h i, tên, h ...), như v y s áp d ng lo i th i hi u quan h tài s n lu t c n ph i quy nh rõ v nào? Hi n t i, th i hi u kh i ki n v h p th i h n ch s h u, ngư i chi m h u ng ư c quy nh t i i u 408 D th o h p pháp c a ch s h u có th òi l i tài B lu t dân s là 3 năm; th i hi u kh i ki n s n i v i ngư i ã ăng ký quy n s h u yêu c u b i thư ng thi t h i ư c quy nh tài s n chi m h u không có căn c pháp t i i u 596 D th o B lu t dân s là 2 lu t nhưng ngay tình. năm; th i hi u kh i ki n v th a k (g m hai 58 T¹p chÝ luËt häc sè 2/2005
  8. X©y dùng ph¸p luËt lo i th i hi u) ư c quy nh t i i u 633 như kho n 1 là trùng l p không c n thi t và D th o B lu t dân s là 10 năm và 3 năm; chưa y , vì ngư i b h n ch năng l c th i hi u kh i ki n i v i quan h dân s có hành vi dân s cũng c n có s ng ý c a y u t nư c ngoài t i i u 791 xác nh theo ngư i i di n theo pháp lu t. Vì v y, pháp lu t c a nư c mà pháp lu t nư c ó ngh b t o n “ngư i b b nh tâm th n ư c áp d ng i u ch nh quan h dân s ho c m c các b nh khác mà không th nh n có y u t nư c ngoài tương ng ( ư c quy th c ho c làm ch ư c hành vi c a mình”, nh theo nguyên lý d n chi u). Tuy là quy sau c m t (g i là ngư i ư c giám h ) nên nh trong m t s i u lu t nhưng th i h n s d ng k thu t d n chi u “theo quy nh t c a các th i hi u nêu trên g n như nhau, tr i u 20 n i u 23 c a B lu t này” s y th i hi u kh i ki n v th a k t i o n 1 và h p lý hơn v k thu t. i u 633 và th i hi u yêu c u toà án tuyên - N i dung t i kho n 3 i u 132: N i b giao d ch dân s vô hi u i u 127. dung c a i u kho n này m i ch quy nh Chúng tôi th y r ng quy nh như v y i di n theo pháp lu t như quy nh t i i u v a ch ng chéo v a không y . Vì v y, 23 mà chưa có quy nh v trư ng h p m t theo thông l chung c n quy nh th ng nh t năng l c hành vi dân s theo quy nh t i các v n v th i hi u t i chương IX D i u 22. ngh xem xét l i và b sung quy th o B lu t dân s , vì ây là ph n quy nh nh “m t năng l c hành vi dân s ” theo quy chung ư c áp d ng cho t t c các ch nh. nh t i i u 22. N i dung quy nh v th i hi u c n b o m - Quy nh t i kho n 2 i u 593 ngh tính th ng nh t v i các nguyên t c và quy xem xét l i k thu t, vì trong m t câu c a nh v th i hi u t i i u 159 B lu t t m t i u kho n nhưng dùng t i hai l n c m t ng dân s ; i u 160 d n chi u áp d ng B t “trong trư ng h p”. ngh b c m t lu t dân s . Vì v y, nên b sung thêm m t “Trong trư ng h p” u kho n 2 và thay i u 150a quy nh v các lo i th i hi u vào ó b ng t “n u” s h p lý hơn. kh i ki n trong các kho n c th theo n i 2. M t s n i dung ngh s a i, b sung dung các i u lu t nêu trên. - Trong nguyên t c t do, t nguy n... - Quy nh như kho n 2 i u 31 là chưa quy nh t i i u 4 D th o B lu t dân s rõ nghĩa. ngh quy nh l i như sau: không nên m quá r ng như quy nh t i “Vi c s d ng hình nh c a cá nhân ph i cu i o n 3 i u 4. Cá nhân tôi cho r ng xét ư c ngư i ó ho c ngư i ư c u quy n n cùng thì pháp lu t dân s v n là ngành c a ngư i ó ng ý. N u ngư i ó ã ch t lu t i u ch nh các quan h gi a các ch th ho c m t năng l c hành vi dân s ph i ư c v i nhau (trư c ây g i là lu t tư). Vì v y, cha, m , v , ch ng, con ã thành niên c a không nên có quy nh “và ph i ư c m i cá ngư i ó ng ý, tr trư ng h p pháp lu t có nhân, pháp nhân, các ch th khác tôn quy nh khác”. tr ng”. Ch c n có quy nh “ ư c pháp lu t - V i u 58: Quy nh có tính li t kê l i b o m” ã là y và có ý nghĩa th c t . T¹p chÝ luËt häc sè 2/2005 59
  9. X©y dùng ph¸p luËt Vì r ng, suy cho cùng các ch th cũng ch - N i dung quy nh t i kho n 1 i u 137: c n s công nh n và b o v c a pháp lu t, ch ngh xem xét l i và không nên m quá r ng, s tôn tr ng c a các ch th khác trong các vì như v y s khó khăn cho vi c áp d ng giao d ch dân s c th không có ý nghĩa. pháp lu t n u có tranh ch p x y ra. Quy - V i u 113: quy nh như kho n 1 v i 3 nh t i kho n này ch nên gi i h n “tr i m là tương i h p lý nhưng còn v n trư ng h p ngư i ư c i di n c a ngư i “n i dung” c a giao d ch (như kho n 2 i u ó ch p thu n” mà không nên m r ng 131 B lu t dân s năm 1995) l i không quy ph m vi “ho c ngư i i di n c a ngư i ó nh, cá nhân tôi e r ng chưa y . Trong ch p thu n”. th c t ã có nh ng trư ng h p m c ích, - V i u 377: Quy nh như i u lu t i tư ng c a giao d ch hoàn toàn h p pháp này là chưa công b ng vì ngư i ưa ra nhưng ph n n i dung (là nh ng i u kho n ngh m i không ph i ch u trách nhi m gì v tho thu n c th c a các ch th v quy n l i ngh m i c a mình. Quy nh này và nghĩa v l i tr n tránh ho c ch ng i cũng chưa úng như t p quán ph thông. Ví pháp lu t như cho vay v i lãi su t bóc l t, d , trong quan h mua bán, ngư i mua tr i u ki n khó th c hi n và b t l i cho bên có giá, khi ngư i bán ng ý giá c a ngư i mua nghĩa v ...) n u vi ph m pháp lu t cũng b tr thì ngư i mua ph i ch u trách nhi m v coi là giao d ch dân s vô hi u. Do v y, giá ngh m i và ch p nh n giao k t. Vì ngh cân nh c và quy nh thêm hai t “n i v y, ngh b sung thêm vào o n cu i dung” vào i m b kho n 1 i u 113 D th o i u lu t này c m t tương t như o n cu i B lu t dân s . kho n 3 i u 372: “Và cũng ph i ch u trách - Khi li t kê các trư ng h p giao d ch nhi m v ngh m i c a mình” m i b o dân s vô hi u t i u 119 n i u 126 m s công b ng và úng v i b n ch t tho D th o B lu t dân s v n còn m t trư ng thu n trong giao d ch dân s . h p vô hi u khá ph bi n khi gi i quy t - Ngoài ra, i u 389 D th o B lu t dân tranh ch p dân s t i toà án nhân dân nhưng s quy nh các lo i h p ng ch y u nên chưa ư c Ban so n th o quy nh. ó là quy nh thêm lo i h p ng ưng thu n và các giao d ch ư c xác l p do ngư i không th c t (trư c ây g i là h p ng hi p ý và có th m quy n i di n, ngư i không ư c giao n p). Trong th c t gi i quy t tranh ch p u quy n h p pháp xác l p, th c hi n. Lo i v vn b o m th c hi n nghĩa v , th c giao d ch này trên th c t gi i quy t tranh hi n h p ng thì quy nh h p ng ưng ch p cũng b coi là vô hi u và không ư c thu n và th c t là c n thi t. ây là cơ s pháp công nh n. Vì v y, ngh b sung thêm lý xác nh th i i m phát sinh quy n c a m t i u lu t quy nh riêng v : “Giao d ch m i bên i v i các lo i h p ng khác nhau dân s vô hi u do ngư i không có th m trong quá trình giao k t, th c hi n h p ng. Vì quy n i di n, ngư i không ư c u quy n v y, n u D th o B lu t dân s không quy h p pháp xác l p, th c hi n”. nh v n này s là chưa y ./. 60 T¹p chÝ luËt häc sè 2/2005
ADSENSE

CÓ THỂ BẠN MUỐN DOWNLOAD

 

Đồng bộ tài khoản
10=>1