Báo cáo " Hạn chế vi phạm pháp luật tố tụng hình sự của chủ thể tiến hành tố tụng "

Chia sẻ: Phung Han | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:11

Thêm vào BST

Báo xấu

88
lượt xem 6
download

Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Hạn chế vi phạm pháp luật tố tụng hình sự của chủ thể tiến hành tố tụng góc độ chung nhất, pháp luật lao động CHLB Đức là tổng thể các quy định pháp luật điều chỉnh mối quan hệ giữa người lao động (NLĐ) và người sử dụng lao động (NSDLĐ) và quan hệ của các tổ chức liên kết trong lao động. Cụ thể hơn, pháp luật lao động bao gồm các bộ phận chủ yếu như sau:

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: Báo cáo " Hạn chế vi phạm pháp luật tố tụng hình sự của chủ thể tiến hành tố tụng "

nghiªn cøu - trao ®æi TS. Bïi kiªn §iÖn * 1. Vi ph m pháp lu t t t ng hình s c a th c c th nào (hành ng ho c không hành các ch th ti n hành t t ng là vi c các ch ng) và h u qu có x y ra hay không thì ã th trên không th c hi n ho c th c hi n cơ s kh ng nh s vi ph m pháp lu t t không úng các quy nh pháp lu t t t ng t ng hình s c a h . hình s mà ch y u là các quy nh c a 2. Vi c vi ph m pháp lu t t t ng hình BLTTHS khi gi i quy t v án hình s theo s c a các ch th ti n hành t t ng trong th m quy n. Là trư ng h p c th c a vi quá trình gi i quy t v án có th gây ra ph m pháp lu t nói chung, hành vi vi ph m nh ng h u qu nghiêm tr ng v nhi u m t. pháp lu t t t ng hình s c a các ch th ti n Trư c h t, nó khi n cho quá trình gi i quy t hành t t ng có th ư c th c hi n dư i v án không th t m c ích ra, làm nh ng hình th c sau: gi m sút ni m tin c a qu n chúng nhân dân - Hình th c hành ng: Vi c vi ph m vào các cơ quan b o v pháp lu t, nh hư ng pháp lu t t t ng hình s c a các ch th ti n x u n hi u qu c a công tác u tranh hành t t ng dư i hình th c này th hi n phòng, ch ng t i ph m cũng như công tác ch , khi gi i quy t v án hình s theo th m i n i, i ngo i c a t nư c… M t khác, hi n tư ng tiêu c c ó còn có th xâm h i quy n, các ch th nêu trên không th c hi n m c áng k n quy n và l i ích h p úng các quy nh c a pháp lu t t t ng hình pháp c a công dân ư c Hi n pháp và các s liên quan. văn b n pháp lu t khác ghi nh n, b o v . - Hình th c không hành ng: ó là Nh ng h u qu này có th là h u hình, o trư ng h p ch th ti n hành t t ng không m ư c (ch ng h n, s lư ng v án b tr th c hi n nh ng quy nh c a pháp lu t t h sơ i u tra b sung, i u tra ho c xét t ng hình s mà h có nghĩa v ph i th c hi n x l i, ph i giám c th m hay tái th m, s khi gi i quy t v án hình s theo th m quy n. v án oan sai, s ngư i mà quy n và l i ích Khi ánh giá có x y ra hay không hành h p pháp b xâm h i trái pháp lu t…). vi vi ph m pháp lu t t t ng hình s c a các Nh ng h u qu y, cũng có th là vô hình, ch th ti n hành t t ng, vi c xem xét v n không th nh lư ng b ng các con s l i c a các ch th ó không c n t ra. Ch c n các ch th trên có hành vi, không * Gi ng viên chính Khoa lu t hình s ph thu c chúng ư c th c hi n dư i hình Trư ng i h c Lu t Hà N i t¹p chÝ luËt häc sè 3/2009 11
nghiªn cøu - trao ®æi (ch ng h n, ni m tin c a qu n chúng nhân hành t t ng. Nói cách khác, ch t lư ng c a dân, uy tín c a các cơ quan b o v pháp lu t, h th ng các văn b n pháp lu t t t ng hình tác ng tiêu c c i v i công tác i n i, s luôn t l thu n v i kh năng hi n th c i ngo i c a qu c gia…). kh c ph c hoá nh ng m c ích t t ng và t l ngh ch nh ng h u qu không mong mu n ó òi h i v i kh năng vi ph m pháp lu t t t ng hình ph i u tư nhi u th i gian, công s c không s c a các ch th ti n hành và tham gia t ch c a b n thân các cơ quan ti n hành t t ng. Trong bài vi t này, chúng tôi ch có ý t ng mà còn c n có s c g ng không nh nh phân tích làm rõ nh ng yêu c u cơ b n c a các cơ quan nhà nư c khác, t ch c mà h th ng pháp lu t t t ng, nh t là chính tr và chính tr -xã h i c a t nư c. Do BLTTHS, c n m b o cũng như m t s ó, vi c áp d ng các bi n pháp phù h p ki n ngh nh m giúp văn b n t t ng quan ngăn ch n, lo i tr m i bi u hi n vi ph m tr ng ó áp ng t t hơn nh ng yêu c u t i pháp lu t t t ng hình s c a các ch th ti n thi u c n thi t có th ngăn ng a m c t i hành t t ng là v n có tính th i s giai a tình tr ng vi ph m pháp lu t t t ng c a o n hi n nay, khi Vi t Nam ang trong ti n các ch th ti n hành t t ng trong th c ti n trình n l c xây d ng nhà nư c pháp quy n t t ng Vi t Nam. và v n c i cách tư pháp ang ư c ng, 4. Chúng tôi cho r ng có th t ư c Nhà nư c c bi t quan tâm. m c ích ó, h th ng các văn b n pháp lu t 3. Nguyên nhân tình tr ng vi ph m pháp t t ng hình s mà ch y u BLTTHS, ph i lu t t t ng hình s c a các ch th ti n hành m b o m t s yêu c u c th sau: t t ng trong th c t khá a d ng. Có nh ng - Th nh t, h th ng văn b n pháp lu t t nguyên nhân ch quan như s h n ch v t ng hình s ph i m b o tính h p lí, khoa năng l c chuyên môn, s không trong sáng h c v c u trúc. trong ng cơ khi thay m t Nhà nư c gi i Xét v trình t , quá trình gi i quy t v quy t v án hình s c a các ch th ti n án hình s ph i ư c di n ra theo tr t t h p hành t t ng. Bên c nh ó, tình tr ng tiêu logic là b t u b ng vi c phát hi n hành vi c c trên còn có nh ng nguyên nhân khách ph m t i, ngư i ph m t i; ti n hành i u tra quan, trong ó c bi t ph i k n ch t làm rõ t i ph m, ngư i ph m t i; truy t lư ng h th ng văn b n pháp lu t t t ng t i ph m, ngư i ph m t i ra trư c toà án có hình s , nh t là BLTTHS. Khi h th ng các th m quy n xét x ; xét x t i ph m, văn b n trên có ch t lư ng t t thì ó không ngư i ph m t i và cu i cùng là ưa b n án, ch là cơ s quan tr ng t o thu n l i cho vi c quy t nh c a toà án ã có hi u l c pháp t m c ích t t ng ã ư c ghi nh n t i lu t ra thi hành trong th c t . M i bư c (giai i u 1 BLTTHS mà còn là phương ti n giúp o n) t t ng ó có c thù v nhi m v t ngăn ng a h u hi u tình tr ng vi ph m pháp t ng, ch th t t ng, hành vi t t ng và văn lu t t t ng hình s t phía các ch th ti n b n t t ng. ng th i, khi v n hành trong 12 t¹p chÝ luËt häc sè 3/2009
nghiªn cøu - trao ®æi th c t , quá trình t t ng nói chung ho c m i ngư i b bu c t i, a v pháp lí c a h giai o n h p thành l i ph i tuân theo nh ng (ngư i b t m gi , b can, b cáo) là các i u quy nh chung hay c thù. Do v y, văn lu t v ngư i tham gia t t ng nh m giúp b n pháp lu t t t ng hình s ch ư c ánh nh ng ngư i này ch ng l i s bu c t i ó giá là m b o tính h p lí, khoa h c v c u (ngư i bào ch a). Tương t , sau các i u trúc khi nó ch a ng y nh ng quy lu t v nh ng ngư i mà quy n và l i ích b nh chung và c th mà quá trình gi i quy t t i ph m tr c ti p hay gián ti p xâm h i ho c v án hình s nói chung ho c các bư c c a b nh hư ng (ngư i b h i, nguyên ơn dân quá trình ó ph i tuân th . ng th i, m i s ; b ơn dân s ; ngư i có quy n l i, nghĩa v n thu c n i dung c a t ng giai o n v liên quan n v án) ph i là các i u lu t cũng như t t c các giai o n h p thành quá v ngư i tham gia t t ng b o v l i ích trình này u ư c i u ch nh chi ti t, c th c a h (ngư i b o v quy n l i c a ương và ư c s p x p theo tr t t h p lí nh t. Khi s ). Vì v y, nên chuy n các i u 56, 57, 58 yêu c u nêu trên tr thành hi n th c, nó BLTTHS hi n hành (các i u lu t v ngư i không ch giúp các ch th ti n hành t t ng bào ch a) v ngay sau i u 50 BLTTHS nh n th c úng, v quy n h n, nh t là ( i u lu t v b cáo); chuy n i u 59 trách nhi m c a mình trong vi c gi i quy t BLTTHS hi n hành ( i u lu t v ngư i b o v án hình s , thu n l i trong vi c áp d ng v quy n l i c a ương s ) v ngay sau i u pháp lu t mà nh ng ch th khác (ngư i 54 BLTTHS ( i u lu t v ngư i có quy n tham gia t t ng, cơ quan nhà nư c khác, U l i, nghĩa v liên quan n v án); ban m t tr n T qu c Vi t Nam, i bi u dân + Trong t t c các giai o n c a quá c , công dân...) cũng d dàng hơn trong vi c trình gi i quy t v án hình s , vi c áp d ng th c hi n các quy n và nghĩa v t t ng c a các bi n pháp cư ng ch t t ng v i i mình, nâng cao kh năng giám sát các ho t tư ng liên quan n v án khi có nh ng căn ng c a ch th ti n hành t t ng. Xem xét c nh t nh nh m ngăn ch n t i ph m ho c các quy nh c a pháp lu t t t ng, nh t là hành vi c n tr ho t ng i u tra, truy t , BLTTHS hi n hành, dư i góc c a yêu xét x , thi hành án hình s là c n thi t. Các c u nêu trên, chúng tôi th y còn t n t i m t bi n pháp ó g m: Các bi n pháp ngăn ch n, s i m sau ây chưa áp ng yêu c u ó và áp gi i, d n gi i, kê biên tài s n và t m ình vì v y c n ư c i u ch nh l i cho phù h p: ch ch c v b can ang m nhi m, nh ng + Theo quy lu t nh n th c, vi c s p x p bi n pháp i v i ngư i vi ph m tr t t nh ng v n cùng tính ch t ho c có liên phiên toà. Trong BLTTHS hi n hành, các quan ch t ch v i nhau v trí g n nhau bi n pháp ngăn ch n ư c quy nh t i thư ng t o thu n l i cho ho t ng nh n Chương VI, thu c Ph n th nh t - Nh ng th c c a con ngư i. Do ó, s là h p lí hơn quy nh chung c a BLTTHS, còn các bi n n u sau các i u lu t quy nh v nh ng pháp cư ng ch t t ng khác ư c quy nh t¹p chÝ luËt häc sè 3/2009 13
nghiªn cøu - trao ®æi t i Chương X, XI, XII BLTTHS, thu c Ph n n i dung c a t ng quy nh. th hai c a BLTTHS. Cách s p x p v trí c a Yêu c u trên ch t ư c khi n i dung các bi n pháp cư ng ch t t ng như trên là các quy nh, dù là quy nh chung hay c không khoa h c và theo chúng tôi, các bi n th c a m t văn b n pháp lu t t t ng hình pháp này c n x p vào m t chương - Chương s n m trong m i quan h th ng nh t bi n VI, v i tên g i m i là: Các bi n pháp cư ng ch ng v i nhau, không mâu thu n, lo i tr ch t t ng. Trong chương này s có hai l n nhau và các quy nh c th ph i là s c m c: M c A: Các bi n pháp ngăn ch n; M c th hoá tinh th n ch o ư c tuyên b t i B: Các bi n pháp cư ng ch t t ng khác và nh ng quy nh chung. Tính ch t nêu trên i u 128 (T m ình ch ch c v b can ang cũng ph i ư c th hi n trong m i quan h m nhi m), i u 130 (Áp gi i b can t i gi a các văn b n pháp lu t có hi u l c th p ngo i), i u 134 (D n gi i ngư i làm hơn v i các văn b n có hi u l c cao hơn. ch ng), i u 146 (Kê biên tài s n) ư c ng th i, n i dung c a m i quy nh pháp chuy n v m c này; lí t t ng cũng ph i có s th ng nh t n i t i + Vi c k p th i b sung trong BLTTHS cao . Vi c áp ng yêu c u trên c a các năm 2003 chương m i: Khi u n i, t cáo quy nh pháp lu t t t ng hình s s giúp trong t t ng hình s ư c coi là m t trong các ch th ti n hành t t ng tránh ư c tình nh ng m b o quan tr ng cho vi c th c tr ng lúng túng khi áp d ng pháp lu t trong hi n quy n con ngư i trong th c ti n t t ng th c t cũng như t o ra kh năng ngăn ch n nhưng hi n t i, v trí c a chương này trong hi n tư ng l i d ng s không th ng nh t ó BLTTHS hi n hành chưa th coi là h p lí. c a các ch th trên v n d ng tuỳ ti n Xét v tính ch t, v n khi u n i, t cáo theo hư ng suy lu n ch quan ho c ph c v trong t t ng hình s không th coi là th t c m c ích cá nhân không úng n. i ho c v n c bi t mà là v n thu c các chi u v i yêu c u h p lí ó, chúng tôi nh n quy nh chung c a BLTTHS. Vì v y, vi c th y trong BLTTHS có m t s i m sau c n s p x p Chương XXXV trong Ph n th b y - ư c s a i, b sung cho phù h p: Th t c c bi t c a BLTTHS hi n hành là + o n 1 i u 27 BLTTHS quy nh: không khoa h c và không có l i cho công tác “Trong quá trình ti n hành t t ng hình s , i ngo i c a t nư c vì d b các th l c cơ quan i u tra, vi n ki m sát và toà án có thù ch l i d ng xuyên t c. Theo chúng nhi m v tìm ra nh ng nguyên nhân và i u tôi, nên x p Chương trên vào trư c Chương ki n ph m t i, yêu c u các cơ quan, t ch c VII - Biên b n, th i h n, án phí (thành h u quan áp d ng các bi n pháp kh c ph c Chương VI) trong Ph n th nh t c a BLTTHS; và ngăn ng a”. Như v y, nguyên nhân và - Th hai, ph i m b o tính th ng nh t i u ki n ph m t i cũng ph i ư c coi là m t gi a nh ng quy nh pháp lí trong các văn trong nh ng v n c n xác nh khi i u tra, b n pháp lu t t t ng hình s cũng như trong truy t , xét x các v án hình s . Th m chí, 14 t¹p chÝ luËt häc sè 3/2009
nghiªn cøu - trao ®æi ây còn ư c coi là m t trong nh ng nguyên + i u 120 BLTTHS quy nh v th i t c cơ b n c a t t ng hình s . Nhưng i u h n t m giam i u tra i v i các t i ít ó chưa ư c ph n ánh trong i u lu t v nghiêm tr ng, nghiêm tr ng, r t nghiêm i tư ng ch ng minh trong các v án hình tr ng và c bi t nghiêm tr ng. Theo ó, s t i BLTTHS hi n hành. Cho nên, theo th i h n này, k c gia h n, tương ng v i chúng tôi, c n b sung vào cu i i u 63 các lo i t i trên là 3 tháng, 6 tháng, 9 tháng BLTTHS như sau: “Ngoài ra, cơ quan i u và 16 tháng. Riêng i v i các t i xâm ph m tra, vi n ki m sát và toà án ph i xác nh an ninh qu c gia, th i h n trên t i a không nh ng nguyên nhân và i u ki n ph m t i”; quá 20 tháng. Trong khi y, theo quy nh + Như ã kh ng nh, phát hi n nguyên c a i u 119 BLTTHS, th i h n i u tra t i nhân và i u ki n ph m t i xu t các a i v i các lo i t i ph m nêu trên tương bi n pháp phòng ng a là m t trong nh ng ng là 4 tháng, 8 tháng, 12 tháng và 20 nhi m v c a c ba cơ quan ti n hành t tháng. Riêng th i h n i u tra i v i các t i t ng, m t trong nh ng nguyên t c t t ng xâm ph m an ninh qu c gia t i a không quá hình s . Nhưng áng ti c, trong BLTTHS 24 tháng. Như v y, th i h n i u tra t i a hi n hành, tư tư ng ch o trên không ư c i v i t t c các lo i t i ph m luôn dài hơn tri n khai m t cách y : Vi c gi i quy t th i h n t m giam có th áp d ng v i b can nhi m v ó c a toà án ư c c th hoá c a các lo i t i ph m ó. i u này có th trong m t i u lu t ( i u 225. Ki n ngh s a d n n tình tr ng th i h n i u tra v n còn, ch a nh ng khuy t i m trong công tác qu n th i h n t m giam i u tra ã h t nhưng lí); c a vi n ki m sát thì ư c ghi nh n l i n u áp d ng các bi n pháp ngăn ch n khác thành m t kho n mang tính li t kê nh ng thì không t ư c m c ích chung c a vi c nhi m v , quy n h n c a vi n ki m sát khi áp d ng các bi n pháp ngăn ch n. Theo ki m sát i u tra (kho n 5 i u 113 chúng tôi, tình hu ng khó x trên s ư c BLTTHS). i v i cơ quan i u tra, vi c kh c ph c n u quy nh th i h n t m giam gi i quy t nhi m v này không ư c nh c t i a i u tra các lo i t i ph m ph i n trong b t kì i u lu t nào c a BLTTHS tương ương th i h n i u tra t i a các lo i hi n hành. Cách gi i quy t v n này không t i ph m này. mang tính th ng nh t. Chúng tôi cho r ng + Theo quy nh c a i m c kho n 1 nhi m v nêu trên c a cơ quan i u tra c n i u 37 BLTTHS thì m t trong nh ng ư c quy nh thành m t i u lu t riêng nhi m v , quy n h n c a ki m sát viên là: cu i Chương XIV BLTTHS ho c t i thi u, “Tri u t p và h i cung b can; tri u t p và tương t như i v i vi n ki m sát, quy nh l y l i khai c a ngư i làm ch ng, ngư i b thành m t trong nh ng nhi m v , quy n h n h i, nguyên ơn dân s , b ơn dân s , c a th trư ng cơ quan i u tra (b sung vào ngư i có quy n l i và nghĩa v liên quan kho n 1 i u 34 BLTTHS); n v án”. Như v y, theo quy nh trên có t¹p chÝ luËt häc sè 3/2009 15
nghiªn cøu - trao ®æi th hi u: Khi th c hành quy n công t và t ng mà còn t o ra kh năng thu n l i khá ki m sát i u tra thì ngoài nh ng ho t ng l n giám sát, ánh giá tính h p pháp c a i u tra k trên, ki m sát viên không ư c các hành vi cũng như quy t nh t t ng c a phép ti n hành các ho t ng i u tra khác các ch th ti n hành t t ng t phía các ch ư c quy nh t i BLTTHS. Trong khi ó, th tham gia t t ng ho c cơ quan nhà nư c kho n 5 i u 138 ( i u lu t quy nh v khác, t ch c xã h i và nhân dân. Xem xét ho t ng i ch t) và kho n 3 i u 153 các quy nh c a BLTTHS hi n hành dư i ( i u lu t quy nh v ho t ng th c góc nêu trên, chúng tôi th y còn không ít nghi m i u tra), l i cho phép ki m sát viên i m b t c p sau ây c n ư c kh c ph c: ư c t mình ti n hành hai ho t ng i u + Khi ti n hành khám nghi m hi n tra này “trong trư ng h p c n thi t”. Vi c trư ng ( i u 150) và xem xét d u v t trên quy nh không nh t quán theo hư ng m thân th ( i u 152), BLTTHS cho phép cơ r ng quy n h n c a ki m sát viên m t cách quan i u tra s d ng s giúp c a nhà không c n thi t như trên trong giai o n i u chuyên môn. ng th i, trong các v án c a tra v án hình s là không nên có và ph i ngư i chưa thành niên, ngư i có như c i m s m ư c lo i b . v th ch t, tâm th n thì ngư i i di n h p - Th ba, các quy nh pháp lu t t t ng pháp c a h cũng ư c quy n tham gia t hình s ph i y , c th và rõ ràng. t ng v i nh ng quy n năng t t ng không Yêu c u trên òi h i trong BLTTHS và nh . Nhưng hi n nay, trong BLTTHS l i các văn b n pháp lu t t t ng hình s khác chưa có i u lu t nào quy nh v tư cách t ph i bao hàm các quy nh pháp lí có kh t ng, a v pháp lí c a nh ng ngư i này. ó năng i u ch nh t t nh t m i v n liên là khi m khuy t không nên có. Do ó, chúng quan n quá trình gi i quy t v án hình s . tôi cho r ng c n ph i b sung hai i u lu t Nói cách khác, các quy nh c a BLTTHS quy nh v tư cách t t ng và a v pháp lí ph i th c s tr thành hành lang pháp lí c a nhà chuyên môn và ngư i i di n h p chu n m c cho quá trình gi i quy t v án pháp vào Chương IV - Ngư i tham gia t hình s , là phương ti n h u hi u giúp quá t ng c a BLTTHS hi n hành kh c ph c trình này t m c ích ra v i ch t lư ng thi u sót trên; t t nh t. Yêu c u ó không ch p nh n nh ng + Theo quy nh c a i u 81 BLTTHS, kho ng tr ng th t c trong quá trình t t ng m t trong ba căn c b t ngư i trong trư ng ho c s t n t i các quy nh có tính ch t h p kh n c p là ”Khi th y có d u v t c a t i chung chung hay có th gi i thích, suy di n ph m ngư i ho c t i ch c a ngư i b theo nhi u hư ng khác nhau. Khi yêu c u nghi th c hi n t i ph m (…)”. Trong trư ng này ư c hi n th c hoá t i BLTTHS thì nó h p này, n u hi u “d u v t c a t i ph m” không ch là cơ s quan tr ng cho s tôn theo nghĩa h p thì không phù h p v i òi h i vinh nguyên t c pháp ch trong th c t t c a th c t áp d ng pháp lu t mà hi u theo 16 t¹p chÝ luËt häc sè 3/2009
nghiªn cøu - trao ®æi nghĩa r ng (d u v t bao hàm c d u v t theo cho cơ quan i u tra ã u thác. Trong nghĩa thông thư ng và c v t, tài li u liên trư ng h p không th th c hi n ư c yêu quan n v án) l i khá khiên cư ng. Do ó, c u u thác, cơ quan i u tra ư c u thác nên s a l i căn c này như sau: “Khi th y có ph i nêu rõ lí do"; d u v t ho c v t, tài li u liên quan n t i + Kho n 3 i u 125 BLTTHS quy nh: ph m ngư i ho c t i ch c a ngư i b "N u ngư i tham gia t t ng vì như c i m nghi th c hi n t i ph m (…)”; v tâm th n ho c th ch t ho c vì lí do khác + Theo quy nh c a kho n 5 i u 92 mà không th kí vào biên b n thì ph i ghi rõ BLTTHS thì khi cá nhân ho c t ch c nh n lí do; i u tra viên và ngư i ch ng ki n cùng b o lĩnh vi ph m nghĩa v ã cam oan ph i xác nh n". Trong khi ó, theo quy nh c a ch u trách nhi m v nghĩa v ã cam oan BLTTHS hi n hành thì không ph i khi ti n nhưng ó là nghĩa v gì (v t ch t hay k hành m i bi n pháp i u tra u có ngư i lu t...) thì BLTTHS không quy nh. i m ch ng ki n tham d . Cho nên, ý th 2 c a chưa rõ ràng này c n ư c kh c ph c b ng kho n 3 i u 125 BLTTHS có th s a l i cách quy nh vào i u lu t trên nghĩa v c như sau: "… i u tra viên và ngư i ch ng th mà ch th nh n b o lĩnh ph i gánh ch u ki n ho c nh ng ngư i khác tham d ho t khi h vi ph m nghĩa v ã cam oan; ng i u tra cùng kí xác nh n"; + Khi quy nh v u thác i u tra, i u + V nguyên t c, t t c các bi n pháp 118 BLTTHS có o n: "Cơ quan i u tra i u tra ch ư c ti n hành sau khi có quy t ư c u thác có trách nhi m th c hi n y nh kh i t v án hình s c a cơ quan có nh ng vi c ư c u thác theo th i h n mà th m quy n, tr trư ng h p c bi t. Phù cơ quan i u tra u thác yêu c u". Theo h p v i tinh th n ó, nên s a l i câu u tiên chúng tôi, s c th hơn khi trong quy nh c a kho n 2 i u 150 BLTTHS như sau: trên ư c b sung m t ý nh là dù k t qu "Trong trư ng h p không th trì hoãn, khám th c hi n u thác i u tra c a cơ quan i u nghi m hi n trư ng có th ti n hành trư c tra ư c u thác như th nào (th c hi n ho c khi kh i t v án hình s "; không th c hi n ư c u thác) thì h ph i có + Theo quy nh c a o n 2 kho n 1 trách nhi m báo l i ngay cho cơ quan i u i u 131 BLTTHS thì trư c khi h i cung b tra ã u thác bi t. Trong trư ng h p không can, i u tra viên ph i gi i thích cho b can th th c hi n ư c yêu c u u thác thì cơ bi t rõ quy n và nghĩa v theo quy nh t i quan i u tra ư c u thác còn c n ph i nói i u 49 c a B lu t này. Như v y, có th rõ lí do c a vi c không th th c hi n ư c hi u r ng m i l n h i cung b can, i u tra yêu c u ó. Như v y, quy nh trên có th viên u ph i th c hi n trách nhi m nêu trên. s a l i như sau: "Cơ quan i u tra ư c u Theo chúng tôi, ó là vi c làm không c n thác có trách nhi m th c hi n y nh ng thi t, i u ó ch c n th c hi n trong l n h i vi c ư c u thác và thông báo ngay k t qu cung u tiên. Do ó, nên b sung vào trư c t¹p chÝ luËt häc sè 3/2009 17
nghiªn cøu - trao ®æi o n 2 kho n 1 i u 131 BLTTHS c m t m i tình ti t khác c a m t s vi c nh t nh sau: "Trong l n h i cung u tiên, (…)”; và ti n hành các ho t ng th c nghi m c n + i ch t là ho t ng i u tra ư c thi t. (…)”. Do cách quy nh như trên nên ti n hành gi i quy t mâu thu n trong l i hi n nay có nhi u quan i m cho r ng m t khai c a hai hay nhi u ngư i tham gia t trong nh ng hình th c c a th c nghi m i u t ng nhưng không th hi u r ng, trong quá tra là “d ng l i hi n trư ng”. Trong khi y, trình i u tra v án hình s thì m i khi th y d ng l i hi n trư ng ch có th là m t trong l i khai c a nh ng ngư i tham gia t t ng nh ng i u ki n chi n thu t c a ho t ng mâu thu n nhau là u nên t ch c i ch t, i u tra này còn hình th c c a th c nghi m không c n quan tâm n tính ch t, m c i u tra là di n l i ho c làm th . tránh quan tr ng, sâu s c c a các mâu thu n ó. vi c hi u không úng v hình th c c a ho t Ngoài ra, th c t i u tra còn cho th y, vi c ng i u tra ó, Kho n 1 i u 153 BLTTHS ti n hành ho t ng này có m t trái khá l n nên b t “cho” trư c c m t “d ng l i hi n ch , nó có th t o ra cơ h i thu n l i cho trư ng” và thêm t “ ” vào sau c m t trên nh ng ngư i tham gia i ch t thông cung là phù h p nh t; ho c tác ng tâm lí l n nhau (ch y u thông + Theo quy nh c a i u 63 BLTTHS, qua vi c s d ng các d u hi u c a m t, nhân thân b can, b cáo là m t trong nh ng tay…). Do ó, v m t chi n thu t, ho t ng tình ti t thu c i tư ng ch ng minh c a t t i u tra này ư c khuy n ngh ch nên s c các v án hình s . Như v y, theo logic, d ng khi không còn cách nào khác gi i trong các quy t nh t t ng quan tr ng i quy t mâu thu n trong l i khai c a nh ng v i b can, b cáo (b n k t ku n i u tra ngư i tham gia t t ng. Nh ng th c t trên ngh truy t , b n cáo tr ng, b n án), tình ti t r t c n ư c ph n ánh trong i u lu t quy trên c n ư c ph n ánh như là căn c không nh v ho t ng i ch t nh hư ng th thi u cho vi c ưa ra k t lu n có tính nh n th c cho các ch th ti n hành t t ng bu c t i i v i h . Hi n nay, theo quy nh khi quy t nh áp d ng ho t ng i u tra c a BLTTHS, tình ti t trên m i ch ư c yêu nêu trên. t m c ích ó, theo chúng tôi, c u trình bày trong b n cáo tr ng và b n án kho n 1 i u 138 BLTTHS nên s a l i như còn i v i b n k t lu n i u tra ngh truy sau: “Trong trư ng h p không th gi i quy t t thì v n trên không t ra. Chúng tôi mâu thu n liên quan n nh ng tình ti t cho r ng ó là i u không h p lí và xu t quan tr ng c a v án b ng cách khác thì i u ph i b sung tình ti t này vào kho n 1 i u tra viên ti n hành i ch t”; 163 BLTTHS; + Kho n 1, i u 153 BLTTHS quy nh: + Theo quy nh c a o n 1 kho n 1 “(…), cơ quan i u tra có quy n th c i u 160 BLTTHS thì m t trong nh ng căn nghi m i u tra b ng cách cho d ng l i hi n c t m ình ch i u tra là “(…) chưa xác trư ng, di n l i hành vi, tình hu ng ho c nh ư c b can ho c không bi t b can 18 t¹p chÝ luËt häc sè 3/2009
nghiªn cøu - trao ®æi âu…”. Khi quy nh căn c t m ình ch v - Th tư, các quy nh pháp lu t t t ng án giai o n chu n b xét x , o n 1 i u hình s ph i m b o tính kh thi. 180 BLTTHS l i vi n d n các căn c t m Hi u m t cách ơn gi n là các quy nh ình ch i u tra ư c quy nh t i o n 1 pháp lu t t t ng hình s ph i m b o kh kho n 1 i u 160 BLTTHS. ó là i u b t năng th c t thi hành. Yêu c u nêu trên h p lí b i giai o n chu n b xét x thì ch t ư c khi các quy nh pháp lu t t không th x y ra trư ng h p “chưa xác nh t ng hình s Vi t Nam phù h p v i h th ng ư c b can” như có th x y ra giai o n pháp lu t hi n hành c a t nư c, th c t i u tra v án hình s . Theo chúng tôi, khi u tranh phòng, ch ng t i ph m, i u ki n quy nh v căn c t m ình ch v án giai kinh t , văn hoá, xã h i, truy n th ng, o n chu n b xét x ch có th vi n d n phong t c t p quán... c a ngư i Vi t Nam. kho n 2 i u 169 BLTTHS (căn c t m Nói cách khác, các quy nh c a pháp lu t ình ch v án giai o n truy t ); t t ng hình s khi xây d ng ph i ư c t + b o m yêu c u y , c th , rõ trong m i quan h h p lí v i t t c các v n ràng cho các quy nh pháp lu t t t ng hình liên quan n vi c hi n th c chúng trong s , ngoài vi c ph i kh c ph c các thi u sót th c t t t ng. áng k ã nêu, c n ch nh s a nh ng i m Khi các quy nh pháp lu t t t ng hình chưa chính xác mà ch y u liên quan n vi c s không y , c th và rõ ràng thì h u qu dùng t trong m t s i u lu t c a BLTTHS ch y u là chúng s t o ra nh ng k h mà hi n hành. C th , c n thay liên t “và” cho các ch th ti n hành t t ng có th l i d ng liên t “ho c” o n 1 i u 11 BLTTHS; b t m c ích không trong sáng. Trong khi c m t “th c hi n công tác ” câu u tiên y, tính không kh thi c a các quy nh này c a i u 113 BLTTHS; thay c m t “trong l i thư ng y các ch th trên vào tình tr ng th i h n lu t nh” cho t “s m” kho n 2 mà b n thân h cũng không mong mu n là i u 117 BLTTHS; b sung t “tâm th n” bu c ph i vi ph m pháp lu t khi gi i quy t v vào sau c m t “giám nh pháp y” o n1 án hình s theo th m quy n. M c dù h u h t kho n 1 i u 160, o n 1 i u 315 BLTTHS; các quy nh c a pháp lu t t t ng hình s b sung c m t “giám nh pháp y tâm th n Vi t Nam hi n hành u có tính kh thi cao ho c” vào sau t “H i ng” cu i i m a nhưng theo chúng tôi, v n còn m t s quy kho n 2 i u 169 BLTTHS; thay t “b can” nh sau ây chưa áp ng yêu c u nêu trên cho t “b cáo” i m b kho n 1 i u 179 và c n ư c ch nh s a cho phù h p: BLTTHS; b sung c m t “và ph i có ch ng + o n 2 i u 96 BLTTHS quy nh: ch ch ng nh n phù h p” vào i u 302 “Khi tính th i h n theo ngày thì th i h n s BLTTHS; b sung c m t “nơi b cáo h c h t vào lúc 24 gi ngày cu i cùng c a th i t p, lao ng và sinh s ng” vào cu i o n 1 h n (...)”. Theo logic, m t ngày êm ư c kho n 3 i u 306 BLTTHS. tính b ng 24 gi và như v y khi th i h n t t¹p chÝ luËt häc sè 3/2009 19
nghiªn cøu - trao ®æi t ng nào ó ư c tính b ng ngày thì nó ph i tương t như khi khám ngư i, nh n d ng, h t vào úng th i i m (gi ) tương ng ã th c nghi m i u tra... là ; ư c dùng b t u tính th i h n trong + o n 1 i u 226 BLTTHS quy nh: ngày h t h n ch không th vào lúc 24 gi “Khi tuyên án m i ngư i trong phòng x án c a ngày h t h n. Theo cách tính như ph i ng d y.(...)”. Quy nh như v y là BLTTHS hi n hành, khi th i h n t t ng c n thi t và không khó th c hi n trong ư c tính b ng ngày thì th i h n không ph i nh ng trư ng h p bình thư ng nhưng i là s ngày tròn úng như chính BLTTHS v i m t s trư ng h p c bi t như vi c quy nh mà thư ng l n hơn m t s gi nh t tuyên án òi h i ph i m t r t nhi u th i gian nh, có nghĩa kéo sang ngày hôm sau. Hơn ho c có ngư i tham gia phiên toà không th n a, th i i m 24 gi trong ngày không ph i ng vì nh ng lí do khác nhau... thì quy nh là th i gian làm vi c c a các cơ quan Nhà trên không có tính kh thi. Do ó, tránh nư c, trong ó có các cơ quan ti n hành t ph i gi i thích không úng th m quy n như t ng, nên quy nh trên không có ý nghĩa hi n nay nên b sung c m t “tr trư ng h p th c t i v i quá trình gi i quy t v án c bi t” ti p ngay sau ph n cu i câu u hình s . Do ó, o n 2 i u 96 BLTTHS tiên c a o n 1 i u 226 BLTTHS. nên s a l i như sau: “Khi tính th i h n theo - Th năm, ph i quy nh c th trách ngày thì th i h n s h t vào gi trùng c a nhi m c a các ch th ti n hành t t ng. ngày cu i cùng c a th i h n.(...)”; Tương t như yêu c u th ba ã phân + Theo quy nh c a o n 3 kho n 2 tích ph n trư c, khi yêu c u này ư c hi n i u 80; kho n 3 i u 81; kho n 2 i u th c hoá trong các văn b n t t ng, nh t là 143; kho n 3 i u 146 BLTTHS thì khi b t BLTTHS, nó s tr thành phương ti n quan b can, b cáo t m giam, b t ngư i trong tr ng ngăn ng a khá h u hi u kh năng các trư ng h p kh n c p; khám ch , a i m; ch th t t ng có cơ h i “v n d ng” pháp kê biên tài s n ph i có “ngư i láng gi ng” lu t theo suy di n ch quan có l i cho mình c a ương s ch ng ki n. Quy nh này r t vì nh ng ng cơ không úng n. ng khó th c hi n trong th c t , nh t là khi các th i, i u ó cũng giúp cho nh ng ngư i ho t ng t t ng nêu trên ư c ti n hành tham gia t t ng ho c các ch th khác có nh ng khu v c mi n núi, biên gi i, h i o th nhanh chóng phát hi n m i vi ph m pháp nơi dân cư thưa th t và s ng cách xa nhau. lu t c a các ch th ti n hành t t ng kp Vì v y, quy nh ó có tính kh thi cao th i ưa ra ki n ngh kh c ph c phù h p. cũng như không y cơ quan i u tra vào t m c ích này, BLTTHS không ch ph i tình tr ng bu c ph i “v n d ng linh ho t” quy nh c th v trách nhi m c a ch th quy nh này như trong th c t t t ng hi n ti n hành t t ng khi ti n hành các ho t ng hành, ch c n quy nh là khi ti n hành các t t ng theo th m quy n (ki m tra, xác minh ho t ng trên ph i có ngư i ch ng ki n, tin báo, t giác v t i ph m; kh i t v án, 20 t¹p chÝ luËt häc sè 3/2009
nghiªn cøu - trao ®æi kh i t b can; áp d ng các bi n pháp cư ng ngay khi b tuyên án và trách nhi m thông ch t t ng; ti n hành các ho t ng i u báo cho h v i u ó t t nhiên là c a h i tra, truy t , xét x và thi hành án hình s ) ng xét x . Do ó, c n b sung vào cu i mà c n quy nh c th v trách nhi m c a kho n 3 i u 224 BLTTHS n i dung sau: các ch th ó trong vi c tôn tr ng và b o “(...). Trong trư ng h p b cáo b áp d ng m các quy n t t ng c a ch th tham gia hình ph t t hình thì ph i ghi rõ quy n ư c t t ng. Theo chúng tôi, BLTTHS năm g i ơn xin ân gi m hình ph t lên Ch t ch 2003 có th ư c ánh giá là ã áp ng nư c trong th i h n b y ngày, k t ngày yêu c u trên n u kh c ph c ư c m t s b n án có hi u l c pháp lu t ”; i m chưa h p lí sau: + T i o n 1 i u 226 BLTTHS khi quy + Theo quy nh c a i m b kho n 2 nh v vi c tuyên án có n i dung: “(...). i u 58 BLTTHS thì ngư i bào ch a có Ch to phiên toà ho c m t thành viên khác quy n ngh cơ quan i u tra báo trư c v c a h i ng xét x c b n án và sau khi th i gian, a i m h i cung b can có m t c xong có th gi i thích thêm v vi c ch p khi i u tra viên ti n hành ho t ng i u tra hành b n án và quy n kháng cáo”. Như v y, này. Nhưng trong th c t , không ít i u tra vi c có gi i thích hay không v th t c ch p viên vì không mu n ngư i bào ch a th c hành án và nh t là cách th c th c hi n quy n hi n quy n này nên s d ng nhi u cách khác kháng cáo - m t trong nh ng hình th c quan nhau ngư i bào ch a không th th c hi n tr ng b cáo th c hi n quy n bào ch a ư c quy n chính áng ó c a h . Hành vi c a mình cũng như nh ng ngư i tham gia trên là s vi ph m nghiêm tr ng nguyên t c t t ng khác b o v quy n và l i ích h p b o m quy n bào ch a c a ngư i b t m pháp c a h , hoàn toàn do thành viên h i gi , b can, b cáo quy nh t i i u 11 ng xét x ư c giao nhi m v c b n án BLTTHS. kh c ph c tình tr ng tiêu c c quy t nh. Quy nh như trên không th coi trên, c n b sung vào cu i i m b kho n 2 là h p lí. Theo chúng tôi, sau khi c xong i u 58 BLTTHS n i dung sau: “(...). Trong b n án, thành viên h i ng xét x ph i có trư ng h p này, vi c h i cung b can ch trách nhi m gi i thích cho b cáo bi t rõ v ư c ti n hành khi có m t ngư i bào ch a”; vi c ch p hành b n án và cách th c mà b + Theo quy nh c a o n 3 kho n 1 cáo (cũng như nh ng ngư i tham gia t t ng i u 258 BLTTHS thì ngư i b k t án t khác) có th s d ng th c hi n quy n hình, trong th i h n b y ngày, k t ngày kháng cáo c a mình. Theo logic ó, n i dung b n án có hi u l c pháp lu t có quy n g i trên c n ư c s a l i như sau: “(...). Ch to ơn xin ân gi m lên Ch t ch nư c. Theo phiên toà ho c m t thành viên khác c a h i chúng tôi, ngư i b k t án t hình có cơ ng xét x c b n án và sau khi c xong h i th c hi n quy n ó k p th i thì trư c h t ph i gi i thích rõ v vi c ch p hành b n án h ph i ư c bi t v quy n này c a mình và quy n kháng cáo”./. t¹p chÝ luËt häc sè 3/2009 21

CÓ THỂ BẠN MUỐN DOWNLOAD

LV.01: Bộ Luận Văn Thạc Sĩ Quản Trị Kinh Doanh MBA

165 tài liệu

2055 lượt tải

ERROR:connection to 10.20.1.98:9315 failed (errno=111, msg=Connection refused)
ERROR:connection to 10.20.1.98:9315 failed (errno=111, msg=Connection refused)

THÔNG TIN

TRỢ GIÚP

HỖ TRỢ KHÁCH HÀNG

Theo dõi chúng tôi

Chịu trách nhiệm nội dung:

Nguyễn Công Hà - Giám đốc Công ty TNHH TÀI LIỆU TRỰC TUYẾN VI NA

LIÊN HỆ

Địa chỉ: P402, 54A Nơ Trang Long, Phường 14, Q.Bình Thạnh, TP.HCM

Hotline: 093 303 0098

Email: support@tailieu.vn