Báo cáo khoa học: "Rủi ro và quản lý rủi ro trong các dự án đầu t- xây dựng công trình giao thông"

Chia sẻ: Nguyễn Phương Hà Linh Linh | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:6

Thêm vào BST

Báo xấu

117
lượt xem 24
download

Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Tóm tắt: Bài viết này nhằm nghiên cứu những vấn đề chung về rủi ro và quản lý rủi ro trong các dự án đầu t- xây dựng công trình giao thông (dự án XDCTGT). Rủi ro của các dự án XDCTGT sẽ đ-ợc xét theo nguồn gây rủi ro, nghiên cứu trên góc độ của các đối tác cũng nh- xem xét theo các giai đoạn của dự án.

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: Báo cáo khoa học: "Rủi ro và quản lý rủi ro trong các dự án đầu t- xây dựng công trình giao thông"

Rñi ro vμ qu¶n lý rñi ro trong c¸c dù ¸n ®Çu t− x©y dùng c«ng tr×nh giao th«ng NCS. trÞnh thuú anh Bé m«n Qu¶n trÞ kinh doanh Khoa VËn t¶i – Kinh tÕ Tr−êng §¹i häc Giao th«ng VËn t¶i Tãm t¾t: Bμi viÕt nμy nh»m nghiªn cøu nh÷ng vÊn ®Ò chung vÒ rñi ro vμ qu¶n lý rñi ro trong c¸c dù ¸n ®Çu t− x©y dùng c«ng tr×nh giao th«ng (dù ¸n XDCTGT). Rñi ro cña c¸c dù ¸n XDCTGT sÏ ®−îc xÐt theo nguån g©y rñi ro, nghiªn cøu trªn gãc ®é cña c¸c ®èi t¸c còng nh− xem xÐt theo c¸c giai ®o¹n cña dù ¸n. Summary: This paper aims to provide a general idea of risks and risk management in transport construction projects. Risks in transport construction projects are to be studied based on the source of risks, project counterpart's view - points as well as phases of the projects. kh¸c nhau, triÓn khai vµ vËn hµnh trong c¸c ®iÒu kiÖn kh¸c nhau, c¬ cÊu tæ chøc vµ qu¶n i. giíi thiÖu CBA lý kh¸c nhau, lùc l−îng tham gia thùc hiÖn vµ Do nh÷ng ®Æc ®iÓm trong ®Çu t− x©y c¸c bªn liªn quan ®Õn dù ¸n còng kh¸c nhau dùng c«ng tr×nh giao th«ng nh− dù ¸n th−êng …, cho nªn nh÷ng bÊt th−êng trong c¸c dù ¸n kÐo dµi nhiÒu n¨m, c«ng viÖc th−êng tiÕn lóc ®Çu t−ëng lµ t−¬ng tù còng sÏ kh¸c biÖt. hµnh ngoµi trêi, qu¸ tr×nh s¶n xuÊt lu«n di §Æc biÖt víi c¸c dù ¸n x©y dùng c«ng tr×nh ®éng, tÝnh phøc t¹p thÓ hiÖn trong mäi giai giao th«ng th× møc ®é phøc t¹p vµ tÝnh kh«ng ®o¹n cña dù ¸n… V× vËy, nh÷ng rñi ro lu«n ®ång nhÊt cao h¬n rÊt nhiÒu so víi c¸c dù ¸n tiÒm Èn theo thêi gian do nh÷ng ¶nh h−ëng x©y dùng c«ng tr×nh d©n dông. ChÝnh v× nh÷ng cña thiªn nhiªn, thêi tiÕt khÝ hËu, ®Þa chÊt thuû nguyªn do nãi trªn mµ ng−êi ta th−êng nãi: v¨n còng nh− nh÷ng biÕn ®æi cña x· héi vµ rñi ro lu«n song hμnh víi c¸c dù ¸n x©y phô thuéc vµo nh÷ng yÕu tè liªn quan ®Õn dùng c«ng tr×nh giao th«ng. tr×nh ®é vµ kh¶ n¨ng cña con ng−êi tham gia vµo qu¸ tr×nh x©y dùng. Ngµnh x©y dùng, ®Æc ii. Nguån g©y Rñi ro vμ qu¶n lý biÖt lµ x©y dùng c«ng tr×nh giao th«ng, lu«n nguån g©y rñi ro trong dù ¸n ®−îc biÕt ®Õn víi viÖc cho ra ®êi c¸c c«ng XDCTGT tr×nh muén mµng víi chi phÝ ®¾t ®á. XÐt trªn gãc ®é cña nhµ qu¶n lý dù ¸n, MÆc dï cã thÓ cã c¸c dù ¸n x©y dùng c¸c nguån g©y rñi ro ®èi víi dù ¸n XDCTGT cïng mét lo¹i h×nh c«ng tr×nh, nh−ng v× thùc cã thÓ ®Õn tõ c¸c bªn liªn quan nh− kh¸ch hiÖn trong c¸c ®iÒu kiÖn kh¸c nhau, t¹i c¸c ®Þa hµng, chÝnh phñ, c¬ quan qu¶n lý liªn quan ..., ®iÓm kh¸c nhau, víi c¸c yªu cÇu vÒ nguyªn ®iÒu kiÖn, kh¶ n¨ng vµ chÝnh s¸ch cÊp vèn, c¬ vËt liÖu, trang thiÕt bÞ vµ c¸c gi¶i ph¸p kü thuËt
chÕ thñ tôc t¹i ®Þa ph−¬ng, kinh nghiÖm x©y Dù ¸n trong khu vùc s¸t bê biÓn dùng vµ kh¶ n¨ng tµi chÝnh cña nhµ thÇu x©y Dù ¸n n»m trong khu vùc gÇn s«ng hoÆc trong khu vùc lò lôt dùng, kh¶ n¨ng cung øng, nguyªn vËt liÖu, lao Dù ¸n ®i qua khu vùc rõng nói cã ®éng, m¸y mãc trang thiÕt bÞ, ph¹m vi, môc ®iÒu kiÖn ®Þa h×nh phøc t¹p tiªu, tæ chøc dù ¸n, søc t¨ng tr−ëng hoÆc suy Kh¶o s¸t mÆt b»ng s¬ bé thÊy tho¸i cña nÒn kinh tÕ khu vùc, ¸p lùc chÝnh nÒn ®Êt yÕu, phøc t¹p hoÆc cã trÞ... nhiÒu chÊt th¶i ®éc h¹i 2.1. Rñi ro tõ b¶n th©n dù ¸n Rñi ro m«i Bæ sung thªm mét sè thñ tôc hµnh tr−êng x· chÝnh Nguån g©y rñi ro lín nhÊt xuÊt ph¸t tõ héi, ph¸p Dù kiÕn cã thÓ gÆp c¸c ph¶n øng chÝnh dù ¸n, ®ã chÝnh lµ: quy m« dù ¸n, ®Þa lý tiªu cùc cña céng ®ång ®iÓm x©y dùng, møc ®é phøc t¹p cña thiÕt kÕ Cã kh¶ n¨ng x¶y ra t¸c ®éng d©y vµ ph−¬ng ph¸p x©y dùng, tèc ®é x©y dùng … chuyÒn vµ céng dån Thùc tiÔn qu¸ tr×nh qu¶n lý chi phÝ vµ thêi gian Rñi ro tõ Qu¸ tr×nh gi¶i phãng ®Òn bï gÆp thùc hiÖn cña nhiÒu dù ¸n cho thÊy khi ng−êi bªn ngoµi nhiÒu khã kh¨n ta qu¸ l¹c quan trong qu¸ tr×nh lËp dù ¸n th× dù ¸n M©u thuÉn hoÆc thiÕu thèng nhÊt gi÷a c¸c môc tiªu chi phÝ, thêi sÏ rÊt khã ®èi phã víi c¸c rñi ro. gian, ph¹m vi vµ chÊt l−îng 2.2. Rñi ro tõ bªn ngoµi dù ¸n Thay ®æi yªu cÇu cña c¸c bªn liªn quan ®Õn dù ¸n C¸c thay ®æi lµ rÊt khã tr¸nh trong suèt Ph¸t sinh thªm mét c«ng viÖc míi thêi gian thùc hiÖn dù ¸n, ®Æc biÖt ®èi víi c¸c do ®ßi hái cña bªn liªn quan ®Õn dù ¸n lín, thêi gian x©y dùng kÐo dµi. Cã rÊt dù ¸n nhiÒu ¶nh h−ëng tõ bªn ngoµi t¸c ®éng ®Õn T×nh h×nh tµi chÝnh trong n¨m dù ¸n, g©y thiÖt h¹i cho c¸c dù ¸n. C¸c lo¹i rñi thay ®æi CBA ro tõ bªn ngoµi dù ¸n bao gåm l¹m ph¸t, sù Cã c¸c thay ®æi vÒ mÆt chÝnh trÞ biÕn ®éng cña thÞ tr−êng, yÕu tè ®Çu vµo nh− BÞ sù ph¶n ®èi ë ®Þa ph−¬ng nguyªn vËt liÖu, lao ®éng, m¸y mãc bÞ thay §e do¹ kiÖn tông, tranh chÊp ®æi vÒ gi¸ c¶, nguån cung øng, chÊt l−îng, C¸c bªn liªn quan qu¸ chó träng thêi gian…, sù thay ®æi c¬ chÕ chÝnh s¸ch, hÖ vµo yÕu tè thêi gian vµ/hoÆc chi phÝ mµ xem nhÑ chÊt l−îng thèng luËt ph¸p…, ®iÒu kiÖn thêi tiÕt khÝ hËu kh«ng thuËn lîi. Rñi ro Qu¸ tr×nh ®iÒu tra kh¶o s¸t bÞ kÐo do yÕu dµi hoÆc cã c¸c sai sãt B¶ng 1 nghiªn cøu nguån g©y rñi ro bªn tè kü C¸c vÊn ®Ò vÒ mÆt ®Þa chÊt, ngoµi dù ¸n (m«i tr−êng tù nhiªn, m«i tr−êng thuËt kh«ng dù kiÕn ®−îc x· héi) vµ rñi ro tõ nguån néi t¹i cña dù ¸n Ph©n tÝch m«i tr−êng kh«ng hoµn (yÕu tè kü thuËt, x©y dùng, tæ chøc, qu¶n lý). chØnh hoÆc sai sãt ThiÕt kÕ kh«ng hoµn chØnh, thiÕu B¶ng 1. Nguån g©y rñi ro ®èi víi chÝnh x¸c dù ¸n XDCTGT ThiÕt kÕ kü thuËt qu¸ phøc t¹p, Nguån VÝ dô ®ßi hái c«ng nghÖ x©y dùng míi Rñi ro Thay ®æi c¸c quy ®Þnh vÒ tiªu ThiÕt kÕ nÒn mãng sai sãt t¸c ®éng chuÈn chÊt l−îng m«i tr−êng Sai sãt trong viÖc ®Ò xuÊt sö tõ m«i Yªu cÇu ph¶i cã ®¸nh gi¸ t¸c dông nguyªn vËt liÖu, m¸y mãc tr−êng tù ®éng m«i tr−êng Ph©n tÝch mÆt b»ng kh«ng hoµn nhiªn Dù ¸n n»m trong vïng nh¹y c¶m chØnh hoÆc sai sãt víi m«i tr−êng Thay ®æi yªu cÇu do nhÇm lÉn, sai
sãt ¸p lùc ph¶i ®Èy nhanh tiÕn ®é thùc hiÖn c«ng viÖc ®Ó hoµn tÊt Ph¶i bæ sung thªm thiÕt kÕ dù ¸n sím tr−íc kú h¹n T− vÊn thiÕt kÕ kh«ng ®¶m b¶o Thay ®æi c¸c nh©n sù chñ chèt chÊt l−îng cña dù ¸n Dù ¸n qu¸ nh¹y c¶m víi ®iÒu Nh©n viªn kh«ng ®ñ tr×nh ®é, kiÖn thay ®æi cña ngo¹i c¶nh kh«ng ®ñ kinh nghiÖm, nguån lùc Rñi ro Thêi gian hîp ®ång dù kiÕn cã s½n kh«ng ®ñ x©y dùng kh«ng phï hîp Kh«ng kiÓm so¸t ®−îc c¸c nh©n §iÒu tra kh¶o s¸t kh«ng ®¶m b¶o viªn dù ¸n Møc ®é phøc t¹p cña c«ng nghÖ Quan hÖ gi÷a c¸c thµnh viªn C¸c chÊt th¶i nh©n t¹o, chÊt th¶i trong tæ dù ¸n gÆp nhiÒu r¾c rèi. ®éc h¹i kh«ng x¸c ®Þnh ®−îc ThiÕu sù hîp t¸c, trao ®æi bµn Rñi ro C¸c nh©n viªn kh«ng cã ®ñ b¹c gi÷a c¸c bªn liªn quan do tæ chuyªn m«n nghiÖp vô ThiÕu sù qu¶n lý vµ hç trî tõ phÝa chøc dù Kh«ng ®ñ thêi gian ®Ó lËp kÕ trªn ¸n ho¹ch C¸c vÊn ®Ò ph¸t sinh do phÝa c¸c Nhµ qu¶n lý dù ¸n kh«ng dù kiÕn c¬ quan ®Þa ph−¬ng tr−íc ®−îc khèi l−îng c«ng viÖc NhËn thøc vµ sù hç trî cña céng §¬n vÞ chøc n¨ng kh«ng phï hîp, ®ång qu¸ t¶i Rñi ro C¸c cam kÕt kh«ng ®Çy ®ñ vµ ThiÕu sù hiÓu biÕt vÒ c¸c nhµ tµi quyÒn lîi phï hîp trî vµ qu¸ tr×nh tµi trî phøc t¹p M©u thuÉn gi÷a quyÒn lîi cña mçi cña dù ¸n bªn Thay ®æi thø tù −u tiªn cña c¸c CÇn thªm thêi gian vµ chi phÝ ®Ó c«ng viÖc ®¶m b¶o quyÒn lîi cña mçi bªn CBA XuÊt hiÖn mét dù ¸n míi víi møc ®é −u tiªn cao h¬n Tãm l¹i, c¸c nhµ qu¶n lý rñi ro dù ¸n cÇn M©u thuÉn trong c¸c môc tiªu x¸c ®Þnh vµ ph©n tÝch c¸c nguån g©y rñi ro thêi gian, chi phÝ, ph¹m vi vµ chÊt mét c¸ch khoa häc, chÆt chÏ. Trªn c¬ së ®ã, l−îng hÖ thèng qu¶n lý rñi ro cña dù ¸n cÇn h−íng Rñi ro vÒ Môc tiªu vµ yªu cÇu cña dù ¸n môc tiªu vµo qu¶n lý c¸c nguån cã nhiÒu kh¶ kh¶ n¨ng kh«ng ®−îc x¸c ®Þnh râ rµng vµ n¨ng g©y rñi ro ®èi víi mçi dù ¸n cô thÓ. qu¶n lý chÝnh x¸c. X¸c ®Þnh ph¹m vi dù ¸n kh«ng phï hîp vµ kh«ng ®Çy ®ñ. iii. Rñi ro vμ qu¶n lý rñi ro trong KÕ ho¹ch thùc hiÖn, chi phÝ vµ dù ¸n x©y dùng CTGT xÐt trªn gãc thêi h¹n bµn giao kh«ng ®−îc x¸c ®é cña c¸c ®èi t¸c ®Þnh râ rµng hoÆc g©y hiÓu lÇm Cã qu¸ nhiÒu dù ¸n ®ang tiÕn §èi víi c¸c dù ¸n x©y dùng c«ng tr×nh hµnh cïng lóc giao th«ng, rñi ro lµ mét lÜnh vùc ®Æc biÖt quan Qu¸ tr×nh t− vÊn vµ thùc hiÖn hîp träng mµ chñ ®Çu t− vµ nhµ thÇu kÓ c¶ nhµ t− ®ång x©y dùng c¸c c«ng tr×nh bÞ vÊn ph¶i cã tr¸ch nhiÖm qu¶n lý b»ng hîp kÐo dµi ®ång. Rñi ro cã ¶nh h−ëng ®Õn gi¸ thµnh Sai sãt trong qu¸ tr×nh lËp dù to¸n hoÆc trong lËp lÞch tr×nh thùc hiÖn. c«ng viÖc kÓ tõ khi lËp dù ¸n. CÇn ph¶i cã sù Ph¶i thùc hiÖn c¸c c«ng viÖc mµ ph©n tÝch, nhËn biÕt nh÷ng rñi ro xÐt trªn gãc kh«ng cã trong kÕ ho¹ch lËp ®é c¸c ®èi t¸c cã liªn quan ®Õn dù ¸n. tr−íc.
øng cÇn ®−îc xem träng. §èi víi nhµ thÇu, hÖ 3.1. Rñi ro vµ qu¶n lý rñi ro xÐt trªn gãc ®é chñ ®Çu t− thèng qu¶n lý rñi ro, trong ®ã hÖ thèng th«ng tin dù ¸n ®ãng vai trß ®Æc biÖt quan träng. Nh÷ng rñi ro chÝnh cña chñ ®Çu t− bao gåm gi¶i phãng mÆt b»ng chËm, thiÕu chi phÝ 3.3. Rñi ro vµ qu¶n lý rñi ro cña t− vÊn ®Òn bï; ®iÒu kiÖn ®Þa chÊt cã nh÷ng ®iÓm thiÕt kÕ, t− vÊn gi¸m s¸t kh«ng l−êng tr−íc; c¸c nguån cung cÊp th«ng Nh÷ng rñi ro th−êng x¶y ra cho t− vÊn tin kÐm hiÖu qu¶; biÕn ®éng l·i suÊt ng©n thiÕt kÕ bao gåm sù ®a d¹ng trong sö dông hµng, tû gi¸ ngo¹i hèi; l¹m ph¸t; t¨ng thuÕ c¸c tiªu chuÈn x©y dùng vµ c¸c c«ng cô phôc suÊt, thiÕu c¸c nguån chi tr¶... vô thiÕt kÕ dÉn ®Õn sù nhÇm lÉn, kh«ng ph©n Mét trong sè c¸c biÖn ph¸p quan träng biÖt hoÆc sö dông kh«ng ®ång bé, kh«ng nhÊt ®−îc chñ ®Çu t− lùa chän ®Ó qu¶n lý rñi ro lµ qu¸n c¸c tiªu chuÈn cña n−íc ngoµi trong qu¸ xem xÐt vµ ®−a ra mét hîp ®ång chÆt chÏ ®èi tr×nh thiÕt kÕ vµ thÈm ®Þnh thiÕt kÕ kÌm theo lµ víi nhµ thÇu, t− vÊn thiÕt kÕ vµ t− vÊn gi¸m c¸c ch−¬ng tr×nh phÇn mÒm tr«i næi trªn thÞ s¸t, c¸c ®iÒu kho¶n trong hîp ®ång ph¶i tr−êng kh«ng ®−îc qu¶n lý. Ngoµi ra sù ®a nh»m môc ®Ých chia xÎ vµ chuyÓn giao rñi ro d¹ng vÒ n¨ng lùc cña ®éi ngò tham gia thiÕt cho c¸c ®èi t¸c nµy trong c¸c tr−êng hîp bÊt kÕ vµ tæ chøc thiÕt kÕ còng lµm cho c«ng t¸c tr¾c. Chñ ®Çu t− cÇn gi¸m s¸t vµ qu¶n lý hîp thiÕt kÕ cßn mét sè tån t¹i. ViÖc lËp dù to¸n ®ång mét c¸ch nghiªm ngÆt. Nªn lùa chän cßn nhiÒu bÊt cËp. H¬n n÷a c«ng t¸c qu¶n lý thêi ®iÓm thÝch hîp ®Ó ®Çu t−, còng nh− lùa chÊt l−îng thiÕt kÕ ch−a ®ång bé, cã thÓ dÉn chän ®èi t¸c tham gia dù ¸n. MÆt kh¸c, dù ®Õn viÖc thiÕt kÕ kh«ng râ rµng, thiÕt kÕ kh«ng phßng c¸c yÕu tè t¸c ®éng bëi m«i tr−êng kinh chi tiÕt, thiÕt kÕ kh«ng phï hîp víi tiªu chuÈn tÕ, m«i tr−êng x· héi, luËt ph¸p … còng lµ c¸c kü thuËt, thiÕu c¸c biÖn ph¸p thi c«ng, thiÕu biÖn ph¸p quan träng trong viÖc qu¶n lý rñi ro c¸c sè liÖu kh¶o s¸t, tÝnh to¸n sai lÖch… CBA dù ¸n. Nh÷ng rñi ro th−êng x¶y ra cho t− vÊn gi¸m s¸t bao gåm tr×nh ®é t− vÊn gi¸m s¸t cßn 3.2. Rñi ro vµ qu¶n lý rñi ro trªn gãc ®é nhµ thÇu h¹n chÕ nªn c«ng t¸c qu¶n lý, gi¸m s¸t ch−a ®¶m b¶o chÊt l−îng, ®«i chç cßn g©y nhiÒu Nh÷ng rñi ro cã thÓ x¶y ra cho c¸c nhµ sai sãt, ¶nh h−ëng ®Õn chÊt l−îng c«ng tr×nh, thÇu bao gåm ®iÒu kiÖn thêi tiÕt kh«ng thuËn lµm thÊt tho¸t vèn ®Çu t−, kÐo dµi thêi gian thi lîi, tai n¹n lao ®éng trªn c«ng tr−êng, gi¸ vËt c«ng x©y dùng, hoÆc g©y thiÖt h¹i ®Õn c¸c liÖu t¨ng ®ét biÕn, thÊt tho¸t vËt t−, chÊt l−îng bªn liªn quan. Ngoµi ra sù ®a d¹ng trong viÖc vËt liÖu kÐm, thiÕt kÕ cã sai sãt vµ ph¶i ®iÒu sö dông c¸c tiªu chuÈn x©y dùng vµ c¸c c«ng chØnh, suy tho¸i kinh tÕ, dÞch bÖnh… nghÖ thi c«ng, x©y dùng dÉn ®Õn sù nhÇm lÉn, §Ó qu¶n lý rñi ro, nhµ thÇu cÇn cÈn träng kh«ng ®ång bé, kh«ng nhÊt qu¸n c¸c tiªu trong viÖc xem xÐt c¸c ®iÒu kho¶n vµ ký kÕt chuÈn cña n−íc ngoµi trong qu¸ tr×nh chØ ®¹o hîp ®ång. Nhµ thÇu cÇn xem xÐt vµ dù phßng thi c«ng x©y dùng vµ thÈm ®Þnh chÊt l−îng tr−íc nh÷ng t¸c ®éng bÊt lîi cña ®iÒu kiÖn thêi c«ng tr×nh x©y dùng. tiÕt, khÝ hËu, ®iÒu kiÖn kinh tÕ, m«i tr−êng vÜ §Ó qu¶n lý rñi ro cña t− vÊn, cÇn n©ng m«... Hå s¬ thiÕt kÕ vµ khèi l−îng x©y dùng cao tr×nh ®é cña ®éi ngò t− vÊn thiÕt kÕ vµ t− cÇn ®−îc nghiªn cøu mét c¸ch kü l−ìng. Còng vÊn gi¸m s¸t. C«ng t¸c qu¶n lý chÊt l−îng t− cÇn chó träng c¸c biÖn ph¸p ®¶m b¶o an toµn vÊn cÇn ®−îc chuÈn ho¸ vµ cô thÓ ho¸. vµ chÊt l−îng trªn c«ng tr−êng. C«ng nghÖ x©y dùng, chÊt l−îng nguyªn vËt liÖu, trang Tãm l¹i, ë mçi gãc ®é liªn quan ®Õn dù thiÕt bÞ còng nh− chÊt l−îng cña c¸c nhµ cung
¸n, chñ ®Çu t−, nhµ thÇu, t− vÊn thiÕt kÕ vµ t− t− vÊn gi¸m s¸t qu¶n lý ®−îc qu¸ tr×nh x©y vÊn gi¸m s¸t cÇn x¸c ®Þnh râ c¸c lo¹i rñi ro cã dùng cña nhµ thÇu. thÓ g©y ra c¸c thiÖt h¹i ®èi víi b¶n th©n m×nh MÆt kh¸c, dù ¸n ®Çu t− cña ngµnh GTVT c¨n cø theo c¸c lo¹i rñi ro liªn quan ®Õn tõng cÇn sè l−îng vèn ®Çu t− rÊt lín. §èi víi c¸c ®èi t¸c ®· tr×nh bÇy ë trªn, tõ ®ã ®Ò ra c¸c n−íc ®ang vµ chËm ph¸t triÓn nh− ViÖt Nam biÖn ph¸p phï hîp ®Ó gi¶m thiÓu c¸c mÊt m¸t th× mÆc dÇu x©y dùng hÖ thèng GTVT lµ cã thÓ. nhiÖm vô quan träng vµ ®−îc quan t©m hµng ®Çu, nh−ng kh¶ n¨ng cÊp vèn cho c¸c dù ¸n iv. Rñi ro vμ qu¶n lý rñi ro dù ¸n nµy vÉn rÊt h¹n chÕ. L−îng vèn nµy th−êng x©y dùng CTGT xÐt theo c¸c giai ®−îc huy ®éng tõ nhiÒu nguån kh¸c nhau ®o¹n dù ¸n nh−: vay n−íc ngoµi tõ c¸c quü tiÒn tÖ quèc tÕ, vèn ODA... nªn hay x¶y ra t×nh tr¹ng vèn Mét sè tr−êng hîp rñi ro cã thÓ xÈy ra kh«ng ®−îc cung cÊp th−êng xuyªn vµ kÞp trong c¸c giai ®o¹n cña dù ¸n ®Çu t−, bao thêi. gåm c¸c giai ®o¹n: chuÈn bÞ thùc hiÖn dù ¸n, giai ®o¹n thùc hiÖn dù ¸n. Khñng ho¶ng kinh tÕ, tµi chÝnh vµ tiÒn tÖ còng lµ mét nguyªn nh©n ®¸ng kÓ. VÒ phÝa 4.1. Rñi ro vµ qu¶n lý rñi ro trong giai n−íc ngoµi, do nhiÒu nguyªn nh©n chñ quan, ®o¹n chuÈn bÞ dù ¸n kh¸ch quan, ®Æc biÖt lµ do khñng ho¶ng tiÒn Rñi ro chñ yÕu xÈy ra trong giai ®o¹n nµy tÖ mµ viÖc gãp vèn ®Çu t− tµi trî cho dù ¸n xuÊt ph¸t tõ kh©u thu thËp vµ xö lý th«ng tin. nhiÒu khi kh«ng ®¸p øng kÞp thêi nh− ®· ®−îc Nã liªn quan chñ yÕu tíi l−îng th«ng tin thu tho¶ thuËn trong c¸c hiÖp ®Þnh tÝn dông, g©y thËp ®−îc kh«ng chÝnh x¸c, kh«ng ®Çy ®ñ vµ ra rñi ro kh«ng thÓ l−êng tr−íc ®−îc. VÒ phÝa ®ång bé vÒ quy m«, chÊt l−îng cña dù ¸n CBA n−íc së t¹i th× do møc ®é t¨ng tr−ëng kinh tÕ còng nh− vÒ ®Þa ®iÓm x©y dùng dù ¸n, thêi chËm, ®Ó kiÒm chÕ l¹m ph¸t, Nhµ N−íc gian vËn hµnh dù ¸n, gi¸ c¶ nguyªn, nhiªn, vËt liÖu, nh©n c«ng, c«ng nghÖ vµ gi¶i ph¸p th−êng chñ tr−¬ng th¾t chÆt tÝn dông. Do ®ã thi c«ng... TÊt c¶ nh÷ng rñi ro ®ã dÉn tíi sù mét sè dù ¸n ®Çu t− nÕu kh«ng thuéc lo¹i kh«ng phï hîp so víi yªu cÇu thùc tÕ cña "träng ®iÓm" ®Òu buéc ph¶i ®iÒu chØnh l¹i c¬ c«ng tr×nh. cÊu vèn, sè l−îng vèn cÊp cho dù ¸n, thêi gian thi c«ng hoÆc hoµn thµnh dù ¸n. ChÝnh v× Ngoµi ra, viÖc thiÕu thËn träng trong kh©u vËy mµ phÇn vèn ®èi øng còng bÞ gi¶m ®i lËp dù ¸n, x¸c ®Þnh tæng møc ®Çu t−, thÈm ®¸ng kÓ. Thùc tÕ cho thÊy tû gi¸ hèi ®o¸i ®Þnh thiÕt kÕ s¬ bé vµ xÐt duyÖt tæng møc ®Çu th−êng kh«ng ®−îc æn ®Þnh vµ sù biÕn ®éng t− g©y ra l·ng phÝ, thÊt tho¸t vµ tiªu cùc. cña nã dÉn ®Õn t×nh tr¹ng kh«ng ®ñ ngo¹i tÖ 4.2. Rñi ro vµ qu¶n lý rñi ro trong giai ®Ó mua s¾m trang thiÕt bÞ thi c«ng hiÖn ®¹i ®o¹n thùc hiÖn dù ¸n cho c«ng tr×nh. Th«ng th−êng c¸c vÊn ®Ò khã kh¨n sÏ Ngoµi ra, do dù ¸n XDCTGT bÞ t¸c ®éng x¶y ra nhiÒu nhÊt ë nh÷ng th¸ng ®Çu tiªn khi rÊt nhiÒu bëi ®iÒu kiÖn tù nhiªn nh− m−a, b·o, b¾t ®Çu tiÕn hµnh x©y dùng c«ng tr×nh. V× vËy ®éng ®Êt ... trong suèt qu¸ tr×nh h×nh thµnh vµ c¸c nç lùc lín nhÊt tõ chñ ®Çu t−, nhµ thÇu vµ thùc hiÖn x©y dùng, cã thÓ ¶nh h−ëng nÆng t− vÊn sÏ dån nhiÒu cho giai ®o¹n nµy. Nhµ nÒ tíi tiÕn ®é thi c«ng vµ chÊt l−îng c«ng thÇu cÇn lËp kÕ ho¹ch thùc hiÖn dù ¸n mét tr×nh, lµm h− háng c¸c m¸y mãc thiÕt bÞ... ViÖc c¸ch chi tiÕt, ®Ó lµm c¬ së cho chñ ®Çu t− vµ
gi¶i phãng mÆt b»ng chËm còng lµ mét yÕu tè tr×nh giao th«ng kh«ng ®−îc thùc hiÖn mét c¸ch chÆt chÏ, t×nh tr¹ng v« ý thøc vµ ph¸ khã l−êng tr−íc vµ lµm kÐo dµi tiÕn ®é thi ho¹i c«ng tr×nh x©y dùng (®Æt vËt c¶n trªn mÆt c«ng, dÉn tíi viÖc t¨ng chi phÝ, t¨ng thêi gian cÇu, ®−êng, x©y dùng c¸c c«ng tr×nh tr¸i phÐp ø ®äng vèn. hoÆc ph¸ huû c¸c kÕt cÊu c«ng tr×nh...) ChÊt l−îng c«ng tr×nh kh«ng ®¶m b¶o do Sau khi x¸c ®Þnh ®−îc c¸c rñi ro trong sai sãt trong c«ng t¸c kh¶o s¸t, thiÕt kÕ; hoÆc giai ®o¹n nµy, nhµ qu¶n lý dù ¸n cÇn cã c¸c thiÕu tr¸ch nhiÖm, bít xÐn trong qu¸ tr×nh thi biÖn ph¸p ®Ò phßng vµ h¹n chÕ c¸c t¸c ®éng c«ng; còng nh− gi¸m s¸t, ®èc thóc thi c«ng. bÊt lîi cã thÓ g©y ra cho dù ¸n. Tr×nh ®é qu¶n lý kÐm hoÆc cã nhiÒu biÓu hiÖn tiªu cùc Do thiÕu n¨ng lùc kiÓm tra, gi¸m s¸t cña Tµi liÖu tham kh¶o chñ ®Çu t− nªn nhµ thÇu cè t×nh gian lËn khèi [1]. TS. NguyÔn Xu©n Hoμn, ThS. TrÞnh Thuú Anh. l−îng vµ chÊt l−îng thi c«ng, dÉn ®Õn t×nh Bµi gi¶ng Qu¶n trÞ dù ¸n ®Çu t− giao th«ng vËn t¶i. tr¹ng l·ng phÝ vµ thÊt tho¸t. Kh«ng Ýt tr−êng Tr−êng §¹i häc Giao th«ng VËn t¶i. Hµ Néi, 2003. hîp chñ ®Çu t− vµ nhµ thÇu th«ng ®ång, tho¶ [2]. NguyÔn Xu©n H¶i. Qu¶n lý dù ¸n x©y dùng nh×n thuËn víi nhau ®Ó ¨n gian khèi l−îng vµ chÊt tõ gãc ®é nhµ n−íc, nhµ ®Çu t−, nhµ t− vÊn, nhµ l−îng dÉn ®Õn thÊt tho¸t, l·ng phÝ vµ tiªu cùc thÇu. Nhµ xuÊt b¶n X©y dùng, 2002. trong ®Çu t− x©y dùng. [3]. PGS.TS §oμn ThÞ Hång V©n. Qu¶n trÞ rñi ro vµ ThiÕu thËn träng trong kh©u lËp vµ thÈm khñng ho¶ng. Nhµ xuÊt b¶n Thèng kª, 2002. ®Þnh thiÕt kÕ kü thuËt vµ thiÕt kÕ b¶n vÏ thi [4]. TS. Ng« ThÞ Ngäc HuyÒn, TS. Lª TÊn Böu, c«ng, lËp vµ xÐt duyÖt tæng dù to¸n, g©y ra ThS. NguyÔn ThÞ Hång Thu, ThS. Bïi Thanh Hïng. CBA c¸c l·ng phÝ trong giai ®o¹n nµy. Gi¸ c¶ vËt t− Rñi ro trong Kinh doanh. Nhµ XuÊt b¶n Thèng kª - vµ ®¬n gi¸ x©y dùng c¬ b¶n trong c¬ chÕ thÞ 2001. tr−êng hiÖn nay còng lµ nguyªn nh©n g©y l·ng [5]. Chris Chapman and Stephen Ward. Project phÝ, thÊt tho¸t vµ tiªu cùc kh«ng nhá, kÓ c¶ Risk Management - Processes, Techniques and viÖc mua b¸n, gi¸ c«ng trang thiÕt bÞ trong Insights. John Wiley & Sons - 1999. còng nh− ngoµi n−íc. Th−êng khi lËp dù to¸n, [6]. Roger Flanagan and George Norman. Risk c¬ quan tÝnh dù to¸n theo ®¬n gi¸ khu vùc, Management and Construction. Blackwell Scientific nh−ng khi thi c«ng l¹i th−êng tÝnh gi¸ vËt t− ë Publication, 1993. thêi ®iÓm thi c«ng. MÆt kh¸c, chñng lo¹i vËt t− [7]. Thomas. Papageorge, ra R.S. Risk th−êng rÊt ®a d¹ng, dÔ g©y s¬ hë trong kh©u Management for Building Professionals. Means ph©n lo¹i ®Ó ®Þnh ®¬n gi¸, dÉn ®Õn t×nh tr¹ng Company, Inc. tiªu cùc, l·ng phÝ vµ thÊt tho¸t. [8]. Project Risk Management Handbook 1st Edition. Caltrans - Office of Project Management 4.3. Rñi ro vµ qu¶n lý rñi ro trong giai Process Improvement ®o¹n kÕt thóc dù ¸n §©y lµ giai ®o¹n vËn hµnh c¸c kÕt qu¶ [9]. A Guide to Project Management Body of Knowledge (PMBOK Guide). Project Management cña dù ¸n. Rñi ro trong giai ®o¹n nµy cã thÓ Institute, Newtown Square Pennsylvania USA. bao gåm qu¶n lý c«ng t¸c thu phÝ kÐm hiÖu qu¶, x¶y ra hiÖn t−îng vi ph¹m ®Þnh møc vÒ [10]. Project Management: Body of Knowledge, t¶i träng sö dông trong c¸c c«ng tr×nh giao fourth edition. Miles Dixon - Association for Project Management♦ th«ng, c«ng t¸c duy tu, b¶o d−ìng c¸c c«ng