Báo cáo khoa học: "Một số vấn đề về rủi ro và quản lý Rủi ro dự án"

Chia sẻ: Nguyễn Phương Hà Linh Nguyễn Phương Hà Linh | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:6

Thêm vào BST

Báo xấu

47
lượt xem 13
download

Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Hiện nay có một số quan điểm không hoàn toàn giống nhau về rủi ro. Theo [1, tr.12] thì rủi ro là có thể có khía cạnh tích cực, đó là rủi ro đầu cơ (may mắn thì có lãi, không may mắn thì lỗ). Nh-ng theo nghĩa hiểu thông th-ờng trong tiếng Việt thì rủi ro đ-ợc hiểu là "điều không lành, không tốt bất ngờ xảy đến" [2, tr.836-837].

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: Báo cáo khoa học: "Một số vấn đề về rủi ro và quản lý Rủi ro dự án"

Mét sè vÊn ®Ò vÒ rñi ro vμ qu¶n lý Rñi ro dù ¸n TS. bïi ngäc toµn Bé m«n Dù ¸n vμ qu¶n lý dù ¸n Khoa C«ng tr×nh - Tr−êng §¹i häc GTVT Tãm t¾t: HiÖn nay cã mét sè quan ®iÓm kh«ng hoμn toμn gièng nhau vÒ rñi ro. Theo [1, tr.12] th× rñi ro lμ cã thÓ cã khÝa c¹nh tÝch cùc, ®ã lμ rñi ro ®Çu c¬ (may m¾n th× cã l·i, kh«ng may m¾n th× lç). Nh−ng theo nghÜa hiÓu th«ng th−êng trong tiÕng ViÖt th× rñi ro ®−îc hiÓu lμ "®iÒu kh«ng lμnh, kh«ng tèt bÊt ngê x¶y ®Õn" [2, tr.836-837]. Theo nghÜa hiÓu nμy th× rñi ro cã 2 yÕu tè, ®ã lμ bÊt ngê (bÊt ngê x¶y ®Õn), vμ ®¸ng quan t©m h¬n lμ nã chØ mang mÇu s¾c tiªu cùc (®iÒu kh«ng lμnh, kh«ng tèt). Hai quan ®iÓm trªn kh«ng m©u thuÉn. Cã thÓ nãi quan ®iÓm thø nhÊt réng h¬n, bao qu¸t h¬n quan ®iÓm thø hai. Bμi b¸o xin ®Ò cËp ®Õn rñi ro vμ qu¶n lý rñi ro dù ¸n theo c¸ch hiÓu thø hai cña tõ rñi ro. Summary: Presently there are several disimilar viewpoints on risks. According to [1, p. 12] risks can be positive, which are speculative risks. But, according to common sense in Vietnamese, a risk is understood "a not good, not happy thing suddenly happenes" [2, p.836- 837]. It means risks have two aspects. First, it is sudden (suddenly happens), and second, risks have only negative sense (a not good, not happy thing). The two viewpoints are not contradictary. It can be said that the first viewpoint is broader, more general than the second one. This article is concerned with project risks and project risk management from the second viewpoint, unpleasant, unexpected occurring. tÊt c¶ th«ng tin; kh«ng l−êng hÕt ®−îc sù thay ®æi cña m«i tr−êng... vµ c¸c yÕu tè ngÉu nhiªn kh¸c; A. néi dung - C¸c yÕu tè ®èi kh¸ng mang tÝnh chñ quan khi qu¸ tr×nh ra quyÕt ®Þnh diÔn ra trong i. Mét sè kh¸i niÖm c¬ b¶n t×nh huèng cã quyÒn lîi kh«ng cïng chiÒu, 1.1. Rñi ro vµ bÊt ®Þnh trong qu¶n lý thËm chÝ ®èi lËp cña c¸c ®èi t¸c. dù ¸n Nh− vËy, dù ¸n lu«n diÔn ra trong ®iÒu Qu¸ tr×nh ra quyÕt ®Þnh trong qu¶n lý dù ¸n kiÖn rñi ro vµ bÊt ®Þnh. Hai ph¹m trï nµy liªn th−êng diÔn ra trong bèi c¶nh hiÖn diÖn ë mét quan mËt thiÕt víi nhau. chõng mùc nhÊt ®Þnh nµo ®ã c¸c yÕu tè bÊt BÊt ®Þnh, hiÓu theo nghÜa réng, lμ sù ®Þnh. C¸c yÕu tè bÊt ®Þnh ®ã cã nguån gèc tõ: kh«ng ®Çy ®ñ vμ kh«ng chÝnh x¸c cña th«ng - Trong khi lùa chän quyÕt ®Þnh kh«ng tin vÒ c¸c ®iÒu kiÖn thùc hiÖn dù ¸n, trong ®ã n¾m v÷ng hÕt c¸c tham sè, c¸c t×nh huèng cã cã c¸c vÊn ®Ò liªn quan ®Õn chi phÝ vμ kÕt qu¶ thÓ x¶y ra v× kh«ng thÓ cã ®Çy ®ñ vµ chÝnh x¸c dù ¸n. BÊt ®Þnh ph¶n ¸nh t×nh huèng trong ®ã
kh«ng tÝnh ®−îc x¸c suÊt xuÊt hiÖn cña sù kiÖn. Rñi ro cña dù ¸n cã thÓ vµ cÇn thiÕt ph¶i ®−îc qu¶n lý. Qu¶n lý rñi ro dù ¸n lµ tæng hîp c¸c Rñi ro dù ¸n lμ tæng hîp nh÷ng yÕu tè ph−¬ng ph¸p ph©n tÝch vµ v« hiÖu ho¸ c¸c ngÉu nhiªn, nh÷ng t×nh huèng kh«ng thuËn lîi yÕu tè rñi ro ®−îc thùc hiÖn trong hÖ thèng lËp liªn quan ®Õn bÊt ®Þnh, cã thÓ ®o l−êng b»ng kÕ ho¹ch, gi¸m s¸t vµ ®iÒu chØnh dù ¸n. Qu¶n x¸c suÊt kh«ng ®¹t môc tiªu ®· ®Þnh cña dù lý rñi ro lµ mét chøc n¨ng/ph©n hÖ trong qu¶n ¸n vμ g©y nªn c¸c mÊt m¸t, thiÖt h¹i. lý dù ¸n. Nh− vËy, theo ý hiÓu th«ng th−êng, rñi ro Qu¶n lý rñi ro lμ viÖc nhËn d¹ng, ®o lu«n lu«n lµ yÕu tè mang mÇu s¾c tiªu cùc, l−êng møc ®é rñi ro, trªn c¬ së ®ã lùa chän, nh−ng kh¸c víi bÊt ®Þnh, rñi ro cã thÓ ®o triÓn khai vμ qu¶n lý c¸c ho¹t ®éng nh»m h¹n l−êng, l−îng ho¸ ®−îc. chÕ vμ kh¾c phôc rñi ro trong suèt vßng ®êi dù Rñi ro liªn quan ®Õn nh÷ng kÕt côc thiÖt ¸n. h¹i vµ mÊt m¸t. VÒ mÆt to¸n häc cã thÓ xem B¶ng 1. C¬ cÊu cña hÖ thèng qu¶n lý rñi ro lµ mét hµm sè cña møc ®é thiÖt h¹i víi rñi ro dù ¸n biÕn sè lµ sù kh«ng ch¾c ch¾n. §©y lµ mét X¸c ®Þnh vµ nhËn d¹ng rñi hµm sè thuËn biÕn, nghÜa lµ ®é kh«ng ch¾c ro ch¾n cµng cao th× rñi ro cµng lín, thÓ hiÖn ë Ph©n tÝch vµ ®¸nh gi¸ rñi ro møc thiÖt h¹i cµng cao. Lùa chän ph−¬ng ph¸p qu¶n lý rñi ro B¶n chÊt cña rñi ro, bÊt ®Þnh trong thùc Sö dông c¸c ph−¬ng ph¸p hiÖn dù ¸n liªn quan tr−íc hÕt tíi kh¶ n¨ng bÞ ®· chän vµ ra quyÕt ®Þnh thiÖt h¹i vÒ tµi chÝnh do hËu qu¶ cña tÝnh dù Qu¶n lý rñi trong ®iÒu kiÖn rñi ro ro dù ¸n b¸o, tÝnh x¸c suÊt cña c¸c dßng tiÒn vµ do Ph¶n øng khi xuÊt hiÖn sù ph¶i thùc hiÖn c¸c yÕu tè mang tÝnh x¸c suÊt kiÖn rñi ro cña dù ¸n. Ngoµi ra, rñi ro vµ bÊt ®Þnh còng X©y dùng vµ thùc thi c¸c liªn quan tíi sù ®a d¹ng cña c¸c thµnh viªn biÖn ph¸p gi¶m thiÓu rñi ro dù ¸n, c¸c lo¹i nguån lùc dïng trong dù ¸n vµ KiÓm tra, ph©n tÝch vµ ®¸nh c¸c lo¹i hoµn c¶nh, t×nh huèng ®a d¹ng bªn gi¸ c¸c ho¹t ®éng h¹n chÕ rñi ro trong, còng nh− bªn ngoµi dù ¸n. Qu¶n lý rñi ro lµ viÖc chñ ®éng kiÓm so¸t Mèi liªn hÖ gi÷a bÊt ®Þnh, rñi ro vµ thiÖt c¸c sù kiÖn t−¬ng lai dùa trªn c¬ së kÕt qu¶ h¹i cã thÓ ®−îc biÓu diÔn trong h×nh 1. dù b¸o tr−íc c¸c sù BÊt ®Þnh Rñi ro ThiÖt h¹i kiÖn x¶y ra chø kh«ng sù kh«ng ®Çy kh¶ n¨ng, x¸c thiÖt h¹i, mÊt m¸t do xuÊt hiÖn ph¶i lµ ph¶n øng thô ®ñ vµ kh«ng suÊt thiÖt h¹i, sù kiÖn rñi ro trong ®iÒu kiÖn ®éng. Nh− vËy, mét chÝnh x¸c cña mÊt m¸t liªn bÊt ®Þnh, vÝ dô mÊt thêi gian ch−¬ng tr×nh qu¶n lý th«ng tin vÒ c¸c quan ®Õn bÊt lµm viÖc cña c«ng nh©n, ®iÒu kiÖn thùc ®Þnh thiÕu hôt thu nhËp, gia t¨ng rñi ro hiÖu qu¶ kh«ng hiÖn dù ¸n chi phÝ ... nh÷ng lµm gi¶m bít x¸c suÊt xuÊt hiÖn rñi H×nh1. Mèi liªn hÖ gi÷a bÊt ®Þnh, rñi ro vμ thiÖt h¹i ro mµ cßn lµm gi¶m 1.2. Qu¶n lý rñi ro dù ¸n møc ®é ¶nh h−ëng cña chóng ®Õn viÖc thùc Qu¶n lý dù ¸n kh«ng chØ lµ x¸c nhËn sù hiÖn c¸c môc tiªu cña dù ¸n. C¸c ph−¬ng hiÖn diÖn cña bÊt ®Þnh, cña rñi ro, kh«ng chØ lµ ph¸p qu¶n lý rñi ro dù ¸n ®−îc thÓ hiÖn trong ph©n tÝch chóng cïng c¸c mÊt m¸t, thiÖt h¹i. b¶ng 2.
B¶ng 2. C¸c ph−¬ng ph¸p qu¶n lý B¶ng 3. C¸c rñi ro dù ¸n tÝnh C¸c giai ®o¹n NhiÖm vô/ph−¬ng ThiÕt lËp vµ thùc hiÖn chiÕn to¸n theo vßng ®êi ph¸p qu¶n lý rñi ro dù vµ l−îc qu¶n lý rñi ro dù ¸n ¸n kiÓm C¸c ph−¬ng ph¸p ®Òn bï rñi so¸t ro, bao gåm dù b¸o m«i - NhËn d¹ng c¸c yÕu tè rñi ro vµ bÊt ®Þnh tr−êng bªn ngoµi cña dù ¸n; - X¸c ®Þnh møc ®é quan ý marketing dù ¸n vµ s¶n träng cña c¸c yÕu tè rñi ro t−ëng phÈm dù ¸n; theo dâi m«i vµ bÊt ®Þnh b»ng c¸c dù ¸n ph−¬ng ph¸p chuyªn gia tr−êng ph¸p lý, m«i tr−êng X¸c Giai - Ph©n tÝch ®é nh¹y ®Þnh kinh tÕ - x· héi; thµnh lËp hÖ ®o¹n - Ph−¬ng ph¸p c©y hiÖu thèng dù tr÷ trong dù ¸n tiÒn quyÕt ®Þnh qu¶ dù ¸n - KÓm tra ®é v÷ng ch¾c dù ¸n LuËn C¸c ph−¬ng ph¸p ph©n chia - Ph−¬ng ph¸p x¸c HÖ thèng chøng rñi ro: ph©n chia rñi ro theo ®Þnh ®iÓm hoµ vèn tiÒn c¸c ph−¬ng - Ph−¬ng ph¸p ph©n thêi gian, ph©n chia rñi ro dù ¸n ph¸p qu¶n tÝch c¸c kÞch b¶n gi÷a c¸c thµnh viªn dù ¸n... - Ph−¬ng ph¸p m« lý rñi ro pháng Monte - Carlo C¸c ph−¬ng ph¸p khoanh dù ¸n - ChØnh söa c©y quyÕt ®Þnh vïng rñi ro ¸p dông cho c¸c - Ph©n chia rñi ro dù ¸n cã ®é rñi ro cao trong - X¸c ®Þnh c¬ cÊu vµ khèi l−îng cña hÖ thèng hÖ thèng nhiÒu dù ¸n: thµnh ThiÕt dù tr÷ cho c¸c chi phÝ lËp bé phËn chuyªn thùc kÕ s¬ LËp kh«ng l−êng tr−íc hiÖn c¸c dù ¸n rñi ro cao bé dù - TÝnh to¸n rñi ro tµi Giai to¸n chÝnh cña dù ¸n: ®o¹n C¸c ph−¬ng ph¸p tho¸t khái vµ + Rñi ro thuÕ lËp dù rñi ro bao gåm tõ chèi c¸c ng©n + Rñi ro thanh to¸n ¸n + Rñi ro x©y dùng dë dang s¸ch dù ¸n rñi ro cao, tõ chèi ®èi dù ¸n - ChØnh söa c¸c tham t¸c kh«ng tin cËy, ph−¬ng sè dù ¸n theo kÕt qu¶ ThiÕt ph¸p b¶o hiÓm rñi ro, t×m ph©n tÝch rñi ro kÕ chi - LËp ng©n s¸ch dù kiÕm c¸c b¶o ®¶m... tiÕt ¸n cã tÝnh ®Õn c¸c chi phÝ kh«ng l−êng tr−íc 1.3. NhiÖm vô cña qu¶n lý rñi ro theo - H×nh thµnh ng©n c¸c giai ®o¹n cña vßng ®êi dù ¸n Gi¸m s¸ch thùc hiÖn dù ¸n Hîp Qu¶n lý rñi ro lµ qu¸ tr×nh liªn tôc, ®−îc s¸t - B¶o hiÓm rñi ro Giai ®ång hiÖu - Ph−¬ng ph¸p tÝnh to¸n thùc hiÖn trong tÊt c¶ c¸c giai ®o¹n cña vßng ®o¹n qu¶ rñi ro tõng phÇn dù ¸n thùc ®êi dù ¸n kÓ tõ khi míi h×nh thµnh ®Õn khi kÕt trong - KiÓm so¸t sö dông hiÖn thóc dù ¸n. Dù ¸n th−êng cã rñi ro cao trong thùc dù tr÷ cho c¸c chi phÝ dù ¸n X©y hiÖn kh«ng l−êng tr−íc giai ®o¹n ®Çu h×nh thµnh. Cßn trong suèt vßng dùng dù ¸n - ChØnh söa ng©n ®êi dù ¸n, nhiÒu kh©u c«ng viÖc cã møc ®é rñi s¸ch ro cao nªn cÇn thÕt ph¶i ph©n chia thµnh NghiÖm - Ph©n tÝch, sö dông thu, nhiÒu giai ®o¹n ®Ó xem xÐt, ph©n tÝch rñi ro, dù tr÷ cho c¸c chi phÝ bµn Ph©n KÕt kh«ng l−êng tr−íc trªn c¬ së ®ã lùa chän c¸c gi¶i ph¸p phï hîp giao tÝch thóc nh»m gi¶m bít vµ lo¹i trõ rñi ro. Qu¶n lý rñi ro hiÖu - Ph©n tÝch c¸c bÊt dù ¸n KÕt qu¶ ®Þnh vµ rñi ro thùc tÕ ®−îc thùc hiÖn trong suèt vßng ®êi cña dù ¸n thóc dù ¸n ®· x¶y ra theo kÕt vµ ®−îc thÓ hiÖn trong b¶ng 3. dù ¸n qu¶ dù ¸n
tr×nh thùc hiÖn dù ¸n (tõ gãc ®é qu¶n lý rñi ro), 1.4. Tæ chøc thùc hiÖn qu¶n lý rñi ro dù ¸n ®¸nh gi¸ x¸c suÊt xuÊt hiÖn c¸c t×nh huèng kh«ng thuËn lîi, lùa chän ph−¬ng ph¸p tèi thiÓu HÖ thèng qu¶n lý rñi ro lµ mét lÜnh vùc ho¸ nã hoÆc biÖn ph¸p ®Òn bï thiÖt h¹i do rñi ho¹t ®éng ®Æc thï, nã h−íng tíi viÖc lµm dÞu ro g©y nªn, theo dâi c¸c tham sè cña dù ¸n c¸c ¶nh h−ëng cña rñi ro ®èi víi kÕt qu¶ cuèi trong qu¸ tr×nh thùc hiÖn vµ cuèi cïng ®iÒu cïng cña dù ¸n. M« h×nh tæ chøc c¸c c«ng chØnh c¸c thay ®æi theo h−íng cÇn thiÕt. viÖc qu¶n lý rñi ro ®· ®−îc thÓ hiÖn trong b¶ng 3. C«ng viÖc qu¶n lý rñi ro do chñ nhiÖm Môc tiªu cña qu¶n lý rñi ro dù ¸n lµ dù ¸n chÞu tr¸ch nhiÖm thùc hiÖn trong mèi kh«ng chØ ®µo s©u ph©n tÝch dù ¸n mµ cßn lµ quan hÖ chÆt chÏ víi c¸c thµnh viªn kh¸ch n©ng cao hiÖu qu¶ cña c¸c quyÕt ®Þnh ®Çu t−. cña dù ¸n. Qu¸ tr×nh qu¶n lý rñi ro ph¶i ®−îc thùc ii. Mét sè vÊn ®Ò c¬ b¶n cña Ph©n hiÖn theo mét sè b−íc nhÊt ®Þnh. C¸c b−íc tÝch rñi ro dù ¸n chÝnh cña qu¸ tr×nh qu¶n lý rñi ro lµ: (1) x¸c ®Þnh rñi ro; (2) ph©n tÝch vµ ®¸nh gi¸ rñi ro dù Ph©n tÝch rñi ro dù ¸n lµ c¸c thñ tôc x¸c ¸n; (3) lùa chän c¸c ph−¬ng ph¸p qu¶n lý rñi ®Þnh c¸c yÕu tè rñi ro vµ ®¸nh gi¸ tÇm quan ro; (4) ¸p dông c¸c ph−¬ng ph¸p ®· chän; (5) träng cña chóng. VÒ b¶n chÊt, ®ã lµ ph©n tÝch ®¸nh gi¸ kÕt qu¶ cña qu¶n lý rñi ro. x¸c suÊt xuÊt hiÖn c¸c sù kiÖn kh«ng thuËn lîi cã thÓ ¶nh h−ëng tiªu cùc tíi qu¸ tr×nh thùc thi Ph©n tÝch rñi ro dù ¸n yªu cÇu tiÕp cËn môc tiªu cña dù ¸n. rñi ro kh«ng nh− lµ mét tham sè thèng kª cè ®Þnh mµ ph¶i nh− lµ mét tham sè cã thÓ qu¶n Ph©n tÝch rñi ro dù ¸n ®−îc b¾t ®Çu tõ lý. Cã thÓ vµ cÇn ph¶i cã c¸c biÖn ph¸p t¸c nhËn d¹ng vµ ph©n lo¹i rñi ro, nghÜa lµ m« t¶ ®éng tíi møc ®é cña rñi ro. NghÜa lµ ph¶i x¸c ®Þnh tÝnh, vµ x¸c ®Þnh nh÷ng rñi ro nµo th−êng ®Þnh rñi ro víi môc ®Ých tèi thiÓu ho¸ nã hoÆc x¶y ra víi dù ¸n cô thÓ, trong m«i tr−êng cô ®Òn bï thiÖt h¹i do nã g©y ra. §Ó nghiªn cøu thÓ víi c¸c ®iÒu kiÖn kinh tÕ, chÝnh trÞ vµ ph¸p vÒ vÊn ®Ò nµy ng−êi ta ®· ®−a ra lý luËn vÒ luËt hiÖn hµnh. møc rñi ro cã thÓ chÊp nhËn ®−îc. Ph©n tÝch ®Þnh tÝnh lµ m« t¶ tÊt c¶ c¸c C¬ së cña lý luËn vÒ møc ®é rñi ro cã thÓ d¹ng rñi ro cña dù ¸n, c¸c yÕu tè ¶nh h−ëng chÊp nhËn ®−îc lµ quan niÖm cho r»ng kh«ng ®Õn møc ®é rñi ro trong thùc hiÖn nh÷ng ho¹t thÓ triÖt tiªu hoµn toµn c¸c nguyªn nh©n cã ®éng nhÊt ®Þnh cña dù ¸n vµ ®¸nh gi¸ vÒ mÆt thÓ dÉn ®Õn c¸c b−íc ph¸t triÓn kh«ng mong gi¸ trÞ c¸c ¶nh h−ëng cña chóng vµ c¸c biÖn muèn cña dù ¸n, vµ cuèi cïng lµ dÉn ®Õn sù ph¸p h¹n chÕ. sai kh¸c so víi môc tiªu ®· lùa chän ban ®Çu Trong lý luËn vÒ rñi ro ng−êi ta th−êng cho dù ¸n. Qu¸ tr×nh thùc hiÖn môc tiªu ®· ph©n biÖt c¸c kh¸i niÖm vÒ yÕu tè (nguyªn chän cã thÓ ®−îc diÔn ra trªn c¬ së cña c¸c nh©n) g©y rñi ro, d¹ng rñi ro vµ d¹ng thiÖt h¹i quyÕt ®Þnh mang tÝnh tho¶ hiÖp, nghÜa lµ chÊp do rñi ro g©y nªn. nhËn mét møc ®é rñi ro nhÊt ®Þnh nµo ®ã. Møc YÕu tè (nguyªn nh©n) rñi ro lµ nh÷ng sù ®é nµy t−¬ng øng víi mét sù c©n b»ng nhÊt kiÖn kh«ng cã trong kÕ ho¹ch nh−ng cã kh¶ ®Þnh gi÷a mét bªn lµ lîi nhuËn kú väng vµ mét n¨ng x¶y ra vµ ¶nh h−ëng ®Õn nh÷ng tÝnh bªn lµ nguy c¬ thiÖt h¹i, mÊt m¸t do rñi ro g©y to¸n trong tiÕn tr×nh thùc hiÖn dù ¸n hoÆc t¹o nªn, nã cÇn ph¶i ®−îc dùa trªn c¸c ph©n tÝch nªn nh÷ng ®iÒu kiÖn cã thÓ dÉn ®Õn kÕt côc nghiªm tóc vµ c¸c phÐp tÝnh chuyªn m«n. bÊt ®Þnh cña t×nh huèng. Cã nh÷ng yÕu tè cã C¸c ph−¬ng ph¸p qu¶n lý rñi ro dù ¸n cho thÓ nhËn thÊy tr−íc, nh−ng còng cã nh÷ng phÐp kh«ng chØ nhËn d¹ng vµ s¾p xÕp c¸c yÕu yÕu tè kh«ng thÓ dù ®o¸n tr−íc ®−îc. Mèi liªn tè rñi ro mµ cßn cho phÐp m« h×nh ho¸ qu¸
hÖ gi÷a rñi ro vµ bÊt ®Þnh, thiÖt h¹i cã thÓ lµm - C¸c ph−¬ng ph¸p kÕt hîp. râ h¬n nh− h×nh 2. Ngoµi ra TÝnh bÊt ®Þnh trong thùc ThiÖt ng−êi ta cßn C¸c yÕu tè hiÖn do c¸c yÕu tè rñi ro h¹i, Rñi ro sö dông c¸c (nguyªn nh©n) g©y nªnvµ sù kh«ng thÓ dù mÊt (sù kiÖn rñi ro) ph−¬ng ph¸p rñi ro ®o¸n cña chóng m¸t ph©n chia x¸c suÊt phøc t¹p H×nh 2. Mèi liªn hÖ gi÷a c¸c ®Æc tÝnh c¬ b¶n cña rñi ro (ph−¬ng ph¸p C¸c kÕt qu¶ chÝnh cña ph©n tÝch ®Þnh tÝnh c©y quyÕt ®Þnh), c¸c ph−¬ng ph¸p ph©n tÝch lµ: (1) x¸c ®Þnh c¸c rñi ro cô thÓ cña dù ¸n vµ ®é nh¹y, ph©n tÝch ®iÓm hoµ vèn, ph©n tÝch nguyªn nh©n g©y nªn chóng; (2) ph©n tÝch c¸c kÞch b¶n... hËu qu¶ cã thÓ do rñi ro g©y nªn; (3) ®Ò xuÊt Ph©n tÝch rñi ro lµ mét phÇn quan träng c¸c biÖn ph¸p tèi thiÓu ho¸ thiÖt h¹i vµ ®¸nh trong ph©n tÝch dù ¸n. Trong khu«n khæ ph©n gi¸ vÒ mÆt gi¸ trÞ cña thiÖt h¹i. tÝch rñi ro ng−êi ta ph¶i gi¶i ®−îc bµi to¸n phøc Ngoµi ra, trong giai ®o¹n nµy ng−êi ta t¹p cña 2 cè g¾ng ng−îc chiÒu nhau, ®ã lµ tèi cßn x¸c ®Þnh ®−îc nh÷ng gi¸ trÞ biªn (tèi ®a, ®a ho¸ lîi nhuËn vµ tèi thiÓu ho¸ rñi ro dù ¸n. tèi thiÓu) cña c¸c th«ng sè dù ¸n cã thÓ bÞ KÕt qu¶ ph©n tÝch rñi ro ph¶i lµ mét ch−¬ng thay ®æi do rñi ro. ®Æc biÖt trong b¶n thuyÕt minh dù ¸n. Trong Ph©n tÝch rñi ro kh«ng chØ bao gåm ph©n ch−¬ng nµy ph¶i chØ ra c¸c lo¹i rñi ro; c¬ chÕ tÝch ®Þnh tÝnh mµ c¶ ph©n tÝch ®Þnh l−îng. ho¹t ®éng vµ møc ®é ¶nh h−ëng; c¸c biÖn ph¸p Ph©n tÝch ®Þnh l−îng lµ x¸c ®Þnh x¸c b¶o vÖ cho quyÒn lîi cña c¸c bªn nÕu x¶y ra rñi suÊt kÕt qu¶ nhËn ®−îc thÊp h¬n so víi yªu ro; c¸c ®¸nh gi¸ rñi ro cña c¸c chuyªn gia kÓ c¶ cÇu/kÕ ho¹ch vµ mÊt m¸t, thiÖt h¹i cã thÓ x¶y c¸c d÷ liÖu hä ®· sö dông; m« t¶ c¬ cÊu ph©n ra. Ph©n tÝch ®Þnh l−îng lµ c¸c phÐp tÝnh cô chia rñi ro gi÷a c¸c thµnh viªn dù ¸n theo hîp thÓ ®o l−êng sù thay ®æi hiÖu qu¶ dù ¸n do ®ång kÌm theo møc ®Òn bï cho c¸c thiÖt h¹i, ¶nh h−ëng cña rñi ro. møc chi tr¶ b¶o hiÓm... c¸c h−íng dÉn cÇn thiÕt, Ph©n tÝch ®Þnh l−îng rñi ro dù ¸n bao c¸c ®iÒu kiÖn b¶o hiÓm... gåm c¸c ph−¬ng ph¸p sau: Trong khu«n khæ mét bµi b¸o t¸c gi¶ xin - C¸c ph−¬ng ph¸p thèng kª. C¸c phÐp kh«ng ®Ò cËp ®Õn c¸c ph©n tÝch ®Þnh ph−¬ng ph¸p nµy yªu cÇu khèi l−îng lín c¸c tÝnh còng nh− ®Þnh l−îng cô thÓ. d÷ liÖu, c¸c theo dâi ban ®Çu. iii. Mét sè ph−¬ng ph¸p h¹n chÕ rñi - C¸c ph−¬ng ph¸p ®¸nh gi¸ cña chuyªn gia dùa trªn c¬ së sö dông hiÓu biÕt cña hä vµ ro dù ¸n cã tÝnh ®Õn sù ¶nh h−ëng cña c¸c yÕu tè ®Þnh tÝnh. 3.1. Ph−¬ng ph¸p ph©n chia rñi ro - C¸c ph−¬ng ph¸p t−¬ng tù, dùa trªn Ph©n chia rñi ro gi÷a c¸c thµnh viªn dù ph©n tÝch c¸c dù ¸n t−¬ng tù víi c¸c ®iÒu kiÖn ¸n lµ mét ph−¬ng ph¸p h¹n chÕ rñi ro cã hiÖu thùc hiÖn t−¬ng tù ®Ó tÝnh to¸n x¸c suÊt cña qu¶. Lý thuyÕt còng nh− thùc tÕ cho thÊy r»ng c¸c thiÖt h¹i, mÊt m¸t cã thÓ. C¸c ph−¬ng ph¸p cµng nhiÒu c¸c phÇn tö song song th× hÖ nµy ®−îc ¸p dông khi cã c¬ së d÷ liÖu cÇn thiÕt thèng cµng v÷ng ch¾c, cµng thÊp x¸c suÊt bÞ cho ph©n tÝch vµ c¸c ph−¬ng ph¸p kh¸c kh«ng ngõng ho¹t ®éng. V× vËy, ph©n chia rñi ro gi÷a ¸p dông ®−îc hoÆc kh«ng tin cËy b»ng. §©y lµ c¸c thµnh viªn dù ¸n n©ng cao møc ®é tin cËy ph−¬ng ph¸p hay ®−îc sö dông ë c¸c n−íc r»ng dù ¸n sÏ ®¹t kÕt qu¶ cuèi cïng. §ång ph¸t triÓn v× trong thùc tÕ qu¶n lý dù ¸n ë ®ã thêi, sÏ hîp lý h¬n nÕu trao tr¸ch nhiÖm chÝnh th−êng cã ®¸nh gi¸ sau dù ¸n vµ ®· h×nh thµnh vÒ mét lo¹i rñi ro nµo ®ã cho mét thµnh viªn mét c¬ së d÷ liÖu ®ñ lín cho sö dông vÒ sau.
nhÊt ®Þnh nµo ®ã mµ thµnh viªn Êy cã kh¶ 3.3. B¶o hiÓm n¨ng còng nh− n¨ng lùc h¬n c¶ trong viÖc tÝnh Trong tr−êng hîp thµnh viªn dù ¸n kh«ng to¸n vµ kiÓm so¸t lo¹i rñi ro ®ang xÐt. ®ñ kh¶ n¨ng tù thùc thi dù ¸n khi xuÊt hiÖn sù kiÖn rñi ro nµo ®ã th× cÇn ph¶i tiÕn hµnh b¶o Ph−¬ng ph¸p ph©n chia rñi ro th«ng hiÓm rñi ro. B¶o hiÓm rñi ro vÒ b¶n chÊt lµ th−êng ®−îc ¸p dông cho c¸c thµnh viªn mµ trao rñi ro cho h·ng b¶o hiÓm chÞu tr¸ch ho¹t ®éng cña hä Ýt liªn quan trùc tiÕp víi nhau. nhiÖm víi mét l−îng chi phÝ nhÊt ®Þnh ®−îc ViÖc ph©n chia rñi ro dù ¸n cÇn ®−îc thùc thèng nhÊt trong hîp ®ång b¶o hiÓm. hiÖn trong khi lËp kÕ ho¹ch tµi chÝnh cña dù Ng−êi ta cã thÓ b¶o hiÓm toµn bé dù ¸n ¸n vµ khi ký kÕt c¸c hîp ®ång. CÇn ph¶i hiÓu còng nh− b¶o hiÓm tõng phÇn dù ¸n nh− nhµ r»ng, viÖc t¨ng gi¶m rñi ro cho c¸c thµnh viªn cöa, vËt kiÕn tróc, tÝnh m¹ng con ng−êi, b¶o dù ¸n ph¶i kÐo theo sù thay ®æi trong ph©n hiÓm xe m¸y thiÕt bÞ, b¶o hiÓm tµi s¶n nãi chia thu nhËp tõ dù ¸n. V× vËy trong ®µm ph¸n chung, b¶o hiÓm cho mét sè tr−êng hîp sù cè cÇn ph¶i lµm râ c¸c vÊn ®Ò: (1) x¸c ®Þnh kh¶ hoÆc thiªn tai b·o lò... n¨ng cña c¸c thµnh viªn dù ¸n vÒ ng¨n ngõa vµ gi¶m thiÓu hËu qu¶ cña c¸c sù kiÖn rñi ro; B¶o hiÓm vËt chÊt th«ng th−êng ®−îc ký (2) x¸c ®Þnh møc ®é rñi ro mçi thµnh viªn dù kÕt gi÷a mét bªn lµ ng−êi b¶o hiÓm vµ bªn kia ¸n ph¶i chÞu; (3) bµn b¹c, nhÊt trÝ vÒ møc ®Òn lµ ng−êi ®−îc b¶o hiÓm. Trong ®ã ng−êi b¶o bï rñi ro; (4) tu©n thñ nguyªn t¾c b×nh ®¼ng hiÓm chÞu tr¸ch nhiÖm ®Òn bï cho ng−êi ®−îc trong mèi quan hÖ rñi ro vµ thu nhËp gi÷a c¸c b¶o hiÓm (hoÆc mét ng−êi nµo ®ã kh¸c ®−îc thµnh viªn dù ¸n. chØ ra trong hîp ®ång) kho¶n thiÖt h¹i do sù kiÖn rñi ro ®−îc b¶o hiÓm g©y ra. L−îng ®Òn 3.2. Ph−¬ng ph¸p dù phßng bï n»m trong kho¶ng nhÊt ®Þnh ®· ®−îc chØ ra Dù phßng cho c¸c tr−êng hîp chi phÝ trong hîp ®ång. §−¬ng nhiªn, tr−íc hÕt, ng−êi kh«ng l−êng tr−íc lµ mét trong nh÷ng biÖn ph¸p ®−îc b¶o hiÓm ph¶i tr¶ cho ng−êi b¶o hiÓm ®Êu tranh víi rñi ro. BiÖn ph¸p nµy x¸c lËp mèi mét l−îng tiÒn nhÊt ®Þnh tuú theo d¹ng hîp quan hÖ gi÷a c¸c rñi ro cã kh¶ n¨ng ¶nh h−ëng ®ång b¶o hiÓm vµ ®èi t−îng ®−îc b¶o hiÓm. ®Õn gi¸ thµnh dù ¸n vµ l−îng kinh phÝ cÇn thiÕt Trong tr−êng hîp cÇn thiÕt ng−êi b¶o ®Ó v−ît qua khã kh¨n trong thùc hiÖn dù ¸n. hiÓm ®−îc quyÒn ph©n tÝch rñi ro, thËm chÝ cã Gi¸ trÞ cña dù phßng ph¶i lín h¬n hoÆc thÓ thÈm ®Þnh dù ¸n. b»ng dao ®éng cña c¸c th«ng sè dù ¸n theo thêi gian. Nh−ng ®ång thêi, chi phÝ cho dù phßng ph¶i kh«ng lín h¬n chi phÝ cho viÖc Tµi liÖu tham kh¶o phôc håi dù ¸n sau rñi ro. Kinh nghiÖm n−íc [1]. TS. Ng« ThÞ Ngäc HuyÒn vµ c¸c t¸c gi¶ kh¸c. ngoµi cho phÐp møc t¨ng chi phÝ cho dù ¸n tõ Rñi ro kinh doanh. NXB Thèng kª, 2002. 7 ®Õn 12% do dù phßng. [2]. ViÖn Ng«n ng÷ häc. Tõ ®iÓn tiÕng ViÖt. NXB §µ Dù phßng lµ x¸c lËp mèi quan hÖ gi÷a N½ng, 2003. c¸c rñi ro tiÒm Èn lµm thay ®æi gi¸ thµnh dù ¸n [3]. GS. VS. I. I. Madur. Qu¶n lý dù ¸n. NXB vµ l−îng dù phßng cÇn thiÕt ®Ó kh¾c phôc hËu ¤ - mª - ga, M¸t - xc¬ - va, 2004. B¶n tiÕng Nga. qu¶ trong qu¸ tr×nh thùc hiÖn dù ¸n. [4]. Avraham Stub; Jonathan F.; Shlomo Ph−¬ng tiÖn dù phßng cã thÓ lµ tiÒn, thêi Globerson. Qu¶n lý dù ¸n, kü thuËt, c«ng nghÖ vµ gian, nh©n c«ng, MMTB. thùc thi. Biªn dÞch: Th.S. NguyÔn H÷u V−¬ng. Dù phßng lµ chi phÝ thªm ®Ó kh¾c phôc [5]. Gherd Dikhtelm. Qu¶n lý dù ¸n. NXB Biginex - rñi ro. Nh−ng ®ång thêi kh¾c phôc rñi ro cã Pressa. Xankt Peteburg, 2003. B¶n tiÕng Nga. môc ®Ých vµ cã kh¶ n¨ng lµm t¨ng lîi nhuËn [6]. Fil Beghiuli. Qu¶n lý dù ¸n. NXB Grand. cho dù ¸n. M¸t - xc¬ - va, 2002. B¶n tiÕng Nga♦