Báo cáo khoa học: Tình hình chăn nuôi và áp dụng các tiến bộ kỹ thuật trong nuôi dưỡng trâu bò tại huyện vĩnh tường - vĩnh phúc

Chia sẻ: Nguyễn Phi Nhung Nhung | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:6

Thêm vào BST

Báo xấu

95
lượt xem 15
download

Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Nhiều cuộc khảo sát cho thấy v0o vụ đông xuân khi thức ăn xanh khan hiếm đ0n trâu bò n-ớc ta thiếu thức ăn trầm trọng, không ít con bị đổ ng@ do phải l0m việc nhiều trong khi cơ thể suy yếu. Trong khi đó nguồn phụ phẩm nông nghiệp ở n-ớc ta lại rất dồi d0o. Đ@ có nhiều công trình nghiên cứu nhằm nâng cao hiệu quả sử dụng các nguồn phụ phẩm nông nghiệp l0m thức ăn cho trâu bò (Nguyen Xuan Trach, 1998; Bùi Quang Tuấn v0 cộng sự, 1999; Vũ Duy Giảng v0 cộng sự, 2001; Phạm Kim C-ơng v0 cộng sự, 2001), song việc...

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: Báo cáo khoa học: Tình hình chăn nuôi và áp dụng các tiến bộ kỹ thuật trong nuôi dưỡng trâu bò tại huyện vĩnh tường - vĩnh phúc

Báo cáo khoa học: Tình hình chăn nuôi và áp dụng các tiến bộ kỹ thuật trong nuôi dưỡng trâu bò tại huyện vĩnh tường - vĩnh phúc
T¹p chÝ KHKT N«ng nghiÖp, TËp 1, sè 4/2003 t×nh h×nh ch¨n nu«i vµ ¸p dông c¸c tiÕn bé kü thuËt trong nu«i d−ìng tr©u bß t¹i huyÖn vÜnh t−êng - vÜnh phóc The present status of buffalo and catlle husbandry and application of technological advances in ruminant feeding in Vinh Tuong district of Vinh Phuc province Bïi Quang TuÊn1 v NguyÔn Xu©n Tr¹ch2 Summary A survey was carried out in three communes of Vinh Tuong district (Vinh Phuc province) to investigate the current status of buffalo and cattle husbandry as well as the level of application of technological advances in ruminant feeding. Results showed that the population of buffalo and especially cattle increased over the recent years, in spite of the fact that the role of buffalo as draft power was declined. The scales of production were small. The natural grass lands were limited. Instead, crop residues were abundant and could be utilised for ruminant feeding. However, the actual level of utilisation of crop residues as feeds was still low and farmers were not well aware of and trained in new technologies for improved ruminant feeding. It is therefore suggested that the extension services should take appropriate measures to introduce new technologies for improved utilisation of crop residues, especially rice straw and maize stover, as feeds for cattle and buffalo. Keywords: Cattle, buffalo, feeding, crop residues, VinhPhuc. 1. §Æt vÊn ®Ò1 kh¶o s¸t mét c¸ch cã hÖ thèng, to n diÖn thùc NhiÒu cuéc kh¶o s¸t cho thÊy v o vô ®«ng tr¹ng t×nh h×nh ch¨n nu«i tr©u bß, t×nh h×nh sö xu©n khi thøc ¨n xanh khan hiÕm ® n tr©u bß dông c¸c nguån phô phÈm n«ng nghiÖp, kh¶ n−íc ta thiÕu thøc ¨n trÇm träng, kh«ng Ýt con n¨ng tiÕp cËn c¸c tiÕn bé kü thuËt cña ng−êi bÞ ®æ ng do ph¶i l m viÖc nhiÒu trong khi c¬ n«ng d©n, ®iÒu kiÖn ¸p dông c¸c tiÕn bé kü thÓ suy yÕu. Trong khi ®ã nguån phô phÈm thuËt... v tõ ®ã ®Ò xuÊt c¸c gi¶i ph¸p nh»m n«ng nghiÖp ë n−íc ta l¹i rÊt dåi d o. § cã ®Èy m¹nh ph¸t triÓn ch¨n nu«i tr©u bß, mang nhiÒu c«ng tr×nh nghiªn cøu nh»m n©ng cao l¹i lîi Ých cho x héi l cÇn thiÕt. hiÖu qu¶ sö dông c¸c nguån phô phÈm n«ng 2. Néi dung v ph−¬ng ph¸p nghiÖp l m thøc ¨n cho tr©u bß (Nguyen Xuan nghiªn cøu Trach, 1998; Bïi Quang TuÊn v céng sù, 2.1. Néi dung ®iÒu tra 1999; Vò Duy Gi¶ng v céng sù, 2001; Ph¹m Tæng ® n tr©u bß cña huyÖn v qui m« Kim C−¬ng v céng sù, 2001), song viÖc ¸p ch¨n nu«i cña c¸c hé ch¨n nu«i, dông c¸c tiÕn bé kü thuËt n y trong thùc tÕ C¸c nguån thøc ¨n th« xanh cho tr©u bß, s¶n xuÊt cßn rÊt h¹n chÕ. V× vËy viÖc ®iÒu tra T×nh h×nh sö dông c¸c nguån phô phÈm n«ng nghiÖp l m thøc ¨n cho tr©u bß, 1 Bé m«n Thøc ¨n- Vi sinh-§ång cá, Khoa CNTY 2 Bé m«n Ch¨n nu«i chuyªn khoa, Khoa CNTY 302
t×nh h×nh ch¨n nu«i vµ ¸p dông c¸c tiÕn bé kü thuËt... T×nh h×nh ¸p dông c¸c tiÕn bé kü thuËt trung b×nh mçi n¨m 6,1%, ®Æc biÖt trong hai ch¨n nu«i cña c¸c hé ch¨n nu«i. n¨m 2000 v 2001 t¨ng 12,4%. C«ng t¸c 2.2. Ph−¬ng ph¸p ®iÒu tra gièng còng ®−îc quan t©m (Sind ho¸ ® n bß) Cuéc ®iÒu tra ®−îc tiÕn h nh t¹i 3 x Vò ®Ó t¹o ® n bß nu«i thÞt cã tÇm vãc to, sinh Di, VÜnh ThÞnh, Cao §¹i. Mçi x ®iÒu tra 3 tr−ëng nhanh. S¶n l−îng thÞt bß n¨m 2001 cña th«n, mçi th«n ®iÒu tra tõ 25-35 hé gia ®×nh huyÖn ®¹t 115 tÊn. ®−îc chän ngÉu nhiªn. ViÖc ®iÒu tra ®−îc tiÕn Bß s÷a ® b¾t ®Çu ®−îc ph¸t triÓn ë VÜnh h nh theo phiÕu ®iÒu tra ®−îc chuÈn bÞ tr−íc. T−êng víi 51 con n¨m 2000 v t¨ng lªn 230 Thêi gian ®iÒu tra l th¸ng 3 v 4 n¨m 2002. con n¨m 2001. Theo qui ho¹ch, VÜnh T−êng sÏ trë th nh trung t©m ch¨n nu«i bß s÷a víi 3. KÕt qu¶ v th¶o luËn qui m« lín ®Ó cung cÊp nguyªn liÖu cho nh 3.1. Sè l−îng tr©u bß m¸y chÕ biÕn s÷a. VÜnh T−êng l huyÖn ®¹i diÖn tiªu biÓu VÒ quy m« ch¨n nu«i, kÕt qu¶ ®iÒu tra 400 cho ®iÒu kiÖn tù nhiªn- x héi cña tØnh VÜnh hé nu«i tr©u bß ®−îc tr×nh b y trong b¶ng 2. Phóc, l mét huyÖn b¸n trung du víi diÖn tÝch §¹i ®a sè c¸c hé ch¨n nu«i tr©u bß chØ nu«i tõ ®Êt tù nhiªn 14.180 ha (trong ®ã ®Êt n«ng 1-2 con. §iÒu n y cã thÓ l do ng−êi ch¨n nghiÖp 9.925 ha), cã nÒn s¶n xuÊt n«ng nu«i bÞ h¹n chÕ vÒ vèn, diÖn tÝch canh t¸c nghiÖp h ng ho¸, ch¨n nu«i kh¸ ph¸t triÓn. Sè (kh«ng ®ñ ®Êt ®Ó trång cá cho ch¨n nu«i). liÖu vÒ tæng ® n tr©u bß cña huyÖn ®−îc tr×nh b y trong b¶ng 1. 3.2. Nguån thøc ¨n th« xanh nu«i d−ìng Do cã sù c¬ giíi ho¸ trong n«ng nghiÖp v tr©u bß sù thu hÑp dÇn diÖn tÝch canh t¸c m vai trß ViÖc −íc tÝnh nhu cÇu thøc ¨n th« xanh c y kÐo cña con tr©u gi¶m. Tuy v©y, mÊy n¨m cña ® n tr©u bß dùa trªn c¬ së: tr©u bß cã thÓ gÇn ®©y, ch¨n nu«i tr©u chuyÓn sang phôc vô thu nhËn l−îng vËt chÊt kh« (VCK) b»ng 2,5- môc ®Ých lÊy thÞt l chÝnh (40-50 tÊn thÞt 3% thÓ träng. KÕt qu¶ cho thÊy tæng l−îng tr©u/n¨m). ThÞt tr©u ®−îc tiªu thô tèt, mang thøc ¨n th« xanh cÇn cho ® n tr©u bß cña to n l¹i lîi nhuËn cao cho ng−êi ch¨n nu«i nªn sè huyÖn l 50.739 tÊn VCK/n¨m. Do nguån cá l−îng ® n tr©u ® cã xu h−íng phôc håi v cã h¹n, thøc ¨n th« cho tr©u bß dùa chñ yÕu t¨ng (n¨m 2001 t¨ng 14,4% so víi n¨m 2000). v o phô phÈm n«ng nghiÖp. L−îng phô phÈm Môc ®Ých cña ch¨n nu«i bß chñ yÕu l ®Ó n«ng nghiÖp cã thÓ −íc tÝnh tõ diÖn tÝch hoÆc lÊy thÞt nªn viÖc c¬ giíi ho¸ trong n«ng tõ s¶n phÈm chÝnh cña c¸c lo¹i c©y trång. C¬ nghiÖp kh«ng cã ¶nh h−ëng ®Õn sè l−îng ®Çu cÊu c©y trång v nguån phô phÈm n«ng con. Sè l−îng ® n bß cña VÜnh T−êng t¨ng nghiÖp cña huyÖn VÜnh T−êng ®−îc tr×nh b y B¶ng 1. Tæng ® n tr©u bß cña huyÖn VÜnh T−êng qua c¸c n¨m gÇn ®©y N¨m 1997 1998 1999 2000 2001 Tr©u (con) 1909 1738 1741 1820 2082 Bß (con) 10.902 11.210 11.652 13.037 14.831 Bß s÷a (con) - - - 51 230 303
Bïi Quang TuÊn, NguyÔn Xu©n Tr¹ch B¶ng 2. Qui m« ® n tr©u bß cña c¸c hé gia ®×nh huyÖn VÜnh T−êng Qui m« Tr©u Bß (con/hé) Bß thÞt & bß c y kÐo Bß s÷a Sè hé nu«i % Sè hé nu«i % Sè hé nu«i % 1 7 58,3 161 62,9 2 10,0 2 2 16,7 68 26,6 8 40,0 3 3 25,0 14 5,5 5 25,0 4 - - 5 2,0 2 10,0 5 - - 2 0,8 1 5,0 6 - - - - 2 10,0 trong b¶ng 3a v b¶ng 3b. Nh− vËy, nguån chuång lîn hoÆc cho xuèng ao c¸. Kho¶ng phô phÈm n«ng nghiÖp cã thÓ sö dông l m mét nöa sè r¬m cña c¸c hé ®iÒu tra ®−îc sö thøc ¨n cho tr©u bß ë huyÖn VÜnh T−êng dông l m thøc ¨n cho tr©u bß. C¸c nguån phô t−¬ng ®èi phong phó v cã khèi l−îng rÊt lín. phÈm n«ng nghiÖp kh¸c nh− th©n c©y ng« sau NÕu tËn dông tèt th× nguån phô phÈm n y cã thu b¾p, th©n l¸ ®Ëu t−¬ng, th©n l¸ l¹c hÇu nh− thÓ cho phÐp t¨ng gÊp r−ìi ® n tr©u bß hiÖn t¹i kh«ng ®−îc sö dông cho môc ®Ých ch¨n nu«i. cña huyÖn. HÇu hÕt d©y khoai lang ®−îc sö dông cho Cá tù nhiªn ®−îc c¾t vÒ l ®Ó cho tr©u bß ch¨n nu«i, trong ®ã phÇn lín cho ch¨n nu«i ¨n (86,0%), sè cßn l¹i l ®Ó l m chÊt ®én lîn, chØ kho¶ng 30% sè d©y khoai lang ®−îc B¶ng 3a. C¬ cÊu c©y trång cña huyÖn VÜnh T−êng (ha/n¨m) Lo¹i c©y trång N¨m 2000 N¨m 2001 Lóa n−íc 13.328 12.779 C©y ng« 4.395 3.407 Khoai lang 539 661 §Ëu t−¬ng 1.973 2.179 C©y l¹c 233 194 B¶ng 3b. Mét sè nguån phô phÈm c©y trång cña huyÖn VÜnh T−êng (tÊn VCK/n¨m) Lo¹i phô phÈm N¨m 2000 N¨m 2001 R¬m lóa 55.200 52.360 Th©n c©y ng« sau thu b¾p 19.777 15.331 D©y khoai lang 741 909 Th©n c©y ®Ëu t−¬ng 6.708 7.408 Th©n c©y l¹c 792 660 Tæng céng 83.218 76.668 304
t×nh h×nh ch¨n nu«i vµ ¸p dông c¸c tiÕn bé kü thuËt... B¶ng 4. T×nh h×nh sö dông thøc ¨n th« cña huyÖn VÜnh T−êng Khèi l−îng § sö dông cho ch¨n nu«i T¡ (tÊn) Lo¹i thøc ¨n Khèi l−îng (tÊn) % Sö dông cho tr©u bß (%) Cá tù nhiªn 452,9 452,9 100,00 86,0 R¬m lóa 624,0 395,1 63,31 97,4 Th©n c©y ng« sau thu b¾p 504,7 7,1 1,40 90,0 Th©n l¸ ®Ëu t−¬ng 175,3 0,1 0,06 100,0 Th©n l¸ l¹c 151,5 0,8 0,53 100,0 D©y khoai lang 18,5 17,5 94,59 30,0 B¶ng 5. T×nh h×nh n¾m b¾t v ¸p dông c¸c tiÕn bé kü thuËt trong nu«i d−ìng tr©u bß Tªn tiÕn bé kü thuËt Kh«ng ®−îc biÕt (%) Cã ®−îc biÕt (%) §ang ®−îc ¸p dông (%) ñ r¬m 51 49 0 MUB (t¶ng liÕm) 65 35 0 ñ ngän l¸ s¾n 75 25 0 ñ th©n c©y ng« 73 27 0 ñ th©n l¸ l¹c 62 38 0 Trång c©y thøc ¨n 34 66 14,5 dïng cho ch¨n nu«i tr©u bß. cho bß s÷a. Nguyªn nh©n cña vÊn ®Ò n y cã thÓ l do b¶n th©n c¸c biÖn ph¸p kü thuËt n y 3.3. T×nh h×nh ¸p dông c¸c tiÕn bé kü thuËt ch−a thùc sù phï hîp víi ®iÒu kiÖn, qui m« trong nu«i d−ìng tr©u bß ch¨n nu«i cña c¸c n«ng hé. MÆt kh¸c, ph−¬ng B¶ng 5 cho thÊy tuy VÜnh t−êng l mét ph¸p khuyÕn n«ng cña huyÖn còng cã thÓ huyÖn cã nÒn ch¨n nu«i t−¬ng ®èi ph¸t triÓn ch−a phï hîp, ch−a cã sù tham gia trùc tiÕp so víi c¸c khu vùc kh¸c ë miÒn B¾c, kh«ng cña ng−êi d©n trong qu¸ tr×nh chuyÓn giao ph¶i l huyÖn vïng s©u vïng xa, nh−ng viÖc tõng kü thuËt. Tuy cã 58 hé trång cá nu«i tr©u n¾m b¾t c¸c tiÕn bé kü thuËt trong nu«i d−ìng bß trong huyÖn, nh−ng ®ã l kÕt qu¶ cña Dù tr©u bß cßn rÊt h¹n chÕ. T×nh h×nh n y cho ¸n bß s÷a H Néi (hîp t¸c ViÖt Nam - BØ) thÊy c«ng t¸c khuyÕn n«ng cña huyÖn cÇn trong mÊy n¨m triÓn khai gÇn ®©y. ph¶i ®−îc ®Èy m¹nh h¬n n÷a ®Ó mang c¸c th«ng tin vÒ khoa häc kü thuËt trong n«ng 4. kÕt luËn v ®Ò nghÞ nghiÖp tíi ng−êi n«ng d©n. 4.1. KÕt luËn HÇu nh− c¸c tiÕn bé kü thuËt trong trong - Sè l−îng ® n tr©u cña huyÖn VÜnh nu«i d−ìng tr©u bß kh«ng ®−îc ng−êi d©n ¸p T−êng t−¬ng ®èi æn ®Þnh v cã xu h−íng t¨ng, dông, ngo¹i trõ viÖc trång c©y thøc ¨n xanh ®Æc biÖt l ® n bß. 305
Bïi Quang TuÊn, NguyÔn Xu©n Tr¹ch - Qui m« ch¨n nu«i nhá lÎ v nguån cá tù T i liÖu tham kh¶o nhiªn h¹n chÕ, nhÊt l vÒ mïa ®«ng. Ph¹m Kim C−¬ng, Vò ChÝ C−¬ng, Vò V¨n Néi, §inh V¨n TuyÒn, NguyÔn Th nh Trung, 2001. - HuyÖn cã nguån phô phÈm n«ng nghiÖp Nghiªn cøu sö dông r¬m lóa trong khÈu phÇn kh¸ dåi d o, cã thÓ sö dông l m thøc ¨n cho bß thÞt. B¸o c¸o khoa häc Ch¨n nu«i - Thó y tr©u. Tuy vËy, møc ®é sö dông phô phÈm n«ng 1999 - 2000. Tp. Hå ChÝ Minh 10 - 12/4/2001. nghiÖp trong ch¨n nu«i cßn rÊt h¹n chÕ. Vò Duy Gi¶ng, T«n ThÊt S¬n, Bïi Quang TuÊn, - Tû lÖ n«ng d©n n¾m b¾t ®−îc c¸c tiÕn 2001. Nghiªn cøu sö dông r¬m v th©n c©y bé kü thuËt trong ch¨n nu«i cßn rÊt thÊp v ng« gi sau thu b¾p l m thøc ¨n cho bß s÷a. hÇu nh− c¸c tiÕn bé kü thuËt n y kh«ng ®−îc B¸o c¸o khoa häc Ch¨n nu«i - Thó y 1999 - ng−êi d©n ¸p dông. 2000. Tp. Hå ChÝ Minh 10 - 12/4/2001. 4.2. §Ò nghÞ Nguyen Xuan Trach, 1998. The need for improved R¬m lóa v th©n c©y ng« sau thu b¾p l 2 utilisation of rice straw as feed for ruminants nguån phô phÈm n«ng nghiÖp cã khèi l−îng in Vietnam: An overview. Livestock Research lín trong huyÖn. CÇn t×m c¸c biÖn ph¸p chÕ 10 (2). for Rural Development biÕn, xö lý phï hîp víi ®iÒu kiÖn s¶n xuÊt, http://www.cipav.org.co/lrrd/lrrd10/2/trach102 ®Æc biÖt l qui m« ch¨n nu«i nhá cña ng−êi .htm Bïi Quang TuÊn, Vò Duy Gi¶ng, NguyÔn Träng d©n ®Ó n©ng cao hiÖu qu¶ sö dông chóng l m TiÕn, T«n ThÊt S¬n, 1999. Nghiªn cøu sö thøc ¨n cho tr©u bß. HÖ thèng khuyÕn n«ng dông th©n c©y ng« gi sau thu b¾p l m thøc ¨n nªn x©y dùng mét sè m« h×nh n«ng hé sö cho bß s÷a. T¹p chÝ N«ng nghiÖp c«ng nghiÖp dông r¬m lóa v th©n c©y ng« sau thu b¾p thùc phÈm. Sè 12. 1999. Tr. 559-560. nu«i tr©u bß ®Ó tr×nh diÔn kü thuËt. 306