intTypePromotion=1
zunia.vn Tuyển sinh 2024 dành cho Gen-Z zunia.vn zunia.vn
ADSENSE
 » 
 » 

Báo cáo nghiên cứu khoa học: "Cảm thức về cái chết trong tiểu thuyết của Y. Kawabata"

Chia sẻ: Nguyễn Phương Hà Linh Linh | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:6

Thêm vào BST
Báo xấu
143
lượt xem 24
download
 
  Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Tuyển tập các báo cáo nghiên cứu khoa học hay nhất của trường đại học vinh năm 2008 tác giả. Nguyễn Khánh Ly,Cảm thức về cái chết trong tiểu thuyết của Y. Kawabata. Bài viết đi dâu chỉ ra nét độc đáo trong cảm thực về cái chết trong tiểu thuyết.Tiểu thuyết là một thể loại văn xuôi có hư cấu, thông qua nhân vật, hoàn cảnh, sự việc để phản ánh bức tranh xã hội rộng lớn và những vấn đề của cuộc sống con người, biểu hiện tính chất tường thuật, tính chất kể chuyện bằng ngôn ngữ...

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: Báo cáo nghiên cứu khoa học: "Cảm thức về cái chết trong tiểu thuyết của Y. Kawabata"

  1. Báo cáo nghiên cứu khoa học: "Cảm thức về cái chết trong tiểu thuyết của Y.Kawabata"
  2. C¶m thøc vÒ c¸i chÕt trong tiÓu thuyÕt..., tr. 44-49 NguyÔn Kh¸nh Ly C¶m thøc vÒ c¸i chÕt trong tiÓu thuyÕt cña Y. Kawabata NguyÔn Kh¸nh Ly (a) Tãm t¾t. Bµi viÕt ®i s©u chØ ra nÐt ®éc ®¸o trong c¶m thøc vÒ c¸i chÕt trong tiÓu thuyÕt cña Y. Kawabata - nhµ v¨n næi tiÕng trong nÒn v¨n häc hiÖn ®¹i NhËt B¶n. ¤ng th−êng viÕt vÒ c¸i ®Ñp, nçi buån vµ c¸i chÕt. Trong tiÓu thuyÕt cña «ng, c¸i chÕt võa lµ mét thùc t¹i ®¸ng sî, võa lµ n¬i sinh thµnh c¸i ®Ñp vµ lµ sù gi¶i tho¸t. V× vËy, nã mang l¹i cho ng−êi ®äc nhiÒu c¶m xóc thÈm mÜ thó vÞ. K awabata lµ nhµ v¨n cña thêi ch−¬ng hËu chiÕn NhËt nh−ng c¸i chÕt hËu chiÕn NhËt B¶n. ¤ng sèng vÉn cã mÆt trong t¸c phÈm Kawabata vµ s¸ng t¸c gi÷a c¶nh chÕt chãc vµ ®æ vì nh− mét c¶m høng liÒn m¹ch, nèi tiÕp niÒm tin khñng khiÕp do thÕ chiÕn II nhau gi÷a c¸c t¸c phÈm. Qua ®ã, quan g©y ra. NhiÒu ng−êi NhËt v« téi ph¶i niÖm nh©n sinh cña Kawabata ®−îc chÕt v× chiÕn tranh, nghÌo ®ãi, bÖnh tËt. biÓu hiÖn. NhiÒu ng−êi kh¸c l¹i t×m ®Õn c¸i chÕt v× 1. C¸i chÕt ®ång hµnh cïng nçi kh«ng thÝch nghi næi víi thêi thÕ. B¶n sî h·i th©n Kawabata còng lµ ng−êi ®· ph¶i C¸i chÕt lµ thùc t¹i ®ang x¶y ra vµ tr¶i nghiÖm c¶m gi¸c chÕt chãc tõ rÊt tÊt yÕu sÏ x¶y ra. Con ng−êi sím muén sím. ChØ tÝnh riªng trong m−êi l¨m còng ph¶i ®èi mÆt víi nã. Víi nh÷ng n¨m, Kawabata ®· chøng kiÕn ®¸m ng−êi ®ang ë trªn miÖng vùc tuæi giµ th× tang cña n¨m ng−êi ruét thÞt. §Õn l−ît sù ®èi diÖn nµy cµng d÷ déi vµ ®¸ng sî m×nh, dï ®· lín tiÕng ph¶n ®èi hµnh h¬n bao giê hÕt. §Ønh cao cña viÖc thÓ ®éng tiªu cùc tù s¸t b»ng c¸ch dån c¶ hiÖn c¶m thøc vÒ c¸i chÕt ®· ®−îc thÓ t©m huyÕt cña ®êi m×nh cho viÖc s¸ng hiÖn mét c¸ch tËp trung trong tiÓu t¹o nh»m kh¼ng ®Þnh sù sèng th× cuèi thuyÕt TiÕng rÒn cña nói. ¤ng giµ Singo cïng, «ng còng lùa chän c¸i chÕt b»ng vèn lµ ng−êi cã t©m hån cùc k× nh¹y khÝ ga trong mét ng«i nhµ nhá. ChÝnh c¶m. VÒ giµ, sù nh¹y c¶m Êy cµng ®−îc v× vËy, khi nghiªn cøu tiÓu sö, c¸c nhµ mµi dòa, céng thªm víi mét tr−êng liªn nghiªn cøu ®· gäi «ng lµ Kinomeijin- t−ëng réng ra tuyÖt ®èi. V× vËy, Singo cã chuyªn gia tang lÔ. thÓ c¶m nhËn ®−îc nh÷ng biÕn th¸i mµ Gièng §øc PhËt ThÝch Ca M©u Ni, ng−êi b×nh th−êng nh− vî, con trai vµ c¶m thøc ban ®Çu cña Kawabata vÒ con g¸i cña «ng kh«ng thÓ c¶m nhËn cuéc sèng l¹i chÝnh lµ c¸i chÕt vµ c¶m ®−îc. Mét ngµy, bªn c¹nh nçi ¸m ¶nh gi¸c c« ®¬n, lÎ loi trong mét thÕ giíi v« vÒ chøng ®·ng trÝ cã thùc ë tuæi giµ, cïng v« tËn vµ kÕt côc cuèi cïng cña Singo bÊt chît nghe thÊy ©m thanh hµnh tr×nh Êy còng chÝnh lµ c¸i chÕt. tiÕng rÒn cña nói: “Sau ®ã, «ng nghe Do vËy, dï kh«ng xem c¸i chÕt nh− mét thÊy tiÕng nói rÒn... Nã gièng nh− tiÕng ®Ò tµi, ¸m ¶nh vÒ c¸i chÕt còng kh«ng giã xa, cã thÓ vÝ víi tiÕng rÇm rÜ trÇm m¹nh mÏ vµ ®Çy ®e do¹ nh− trong c¸c vang tõ rÊt s©u trong lßng ®Êt väng ra. t¸c phÈm v¨n ch−¬ng hiÖn sinh, v¨n NhËn bµi ngµy 20/10/2008. Söa ch÷a xong 23/12/2008. 44
  3. tr−êng §¹i häc Vinh T¹p chÝ khoa häc, tËp XXXVIIi, sè 1b-2009 Singo c¶m thÊy tiÕng rÒn tõ trong chÝnh ngµy kh«ng xa cña m×nh. TiÕng nói b¶n th©n m×nh hoÆc bÞ ï tai, v× thÕ «ng ®ãng vai trß nh− lµ dù b¸o, sù ®e do¹ l¾c m¹nh ®Çu. TiÕng rÒn biÕn mÊt. §Õn cña thÇn ChÕt tõ phÝa kh¸ch quan lóc Êy, Singo míi c¶m thÊy sî. BiÕt ®©u nh−ng ®ång thêi, nã vang lªn tõ chÝnh ã ch¼ng ph¶i lµ dÊu hiÖu mµ thÇn trong s©u th¼m t©m hån cña nh÷ng ChÕt s¾p gäi «ng?” [1, tr. 441]. Sù “thÝnh ng−êi giµ: tÞch lÆng, buån b·, Èn mËt. tai” trong tr−êng hîp nµy ®· khëi ®Çu Nã b¸o hiÖu nguy c¬ “tù huû” tõ chÝnh cho hµng lo¹t chuçi ngµy lo ©u cña tuæi bªn trong b¶n th©n cña mçi con ng−êi. giµ, ®Æc biÖt khi c« con d©u cho «ng biÕt Thôy Khuª ®· thËt sù tinh tÕ khi cho r»ng: “TiÕng nói lµ ®−êng ®êi, lµ câi ng−êi chÞ g¸i cña vî «ng tr−íc khi chÕt t¹m bî ®Ó ®i vµo c¸i chÕt...Trong mçi còng nghe thÊy ©m thanh t−¬ng tù. B¾t phót gi©y lµ mét c¸i chÕt ©m thÇm, mét ®Çu tõ khi nghe thÊy tiÕng rÒn t©m linh c¸i chÕt tÞch lÆng nh− s¬n ©m” [1, tr. vµ ®−îc nghe ng−êi con d©u kÓ vÒ sù liªn quan cña tiÕng nói víi c¸i chÕt cña 1017]. Cã thÓ nãi, c¸i chÕt trong tr−êng ng−êi qu¸ cè, Singo b¾t ®Çu mét thêi k× hîp nµy ®· ®−îc vËn dông mét c¸ch tµi chê ®îi bÊt an vµ dai d¼ng mµ mçi phót t×nh ®Ó cã thÓ béc t¶ hÕt ®−îc t©m tr¹ng gi©y tr«i qua, cuéc sèng cø nh− ®· bÊt an, ho¶ng hèt cña nhiÒu ng−êi NhËt ph¶ng phÊt h¬i thë l¹nh lÏo cña c¸i thêi hËu chiÕn. chÕt. Nçi sî h·i cña Singo n¶y sinh bÊt NÕu nh− cã sù thèng nhÊt biÖn chøng gi÷a tiÓu thuyÕt TiÕng rÒn cña ngê, nã lµ sù “bõng ngé” cña trÝ tuÖ vµ nói vµ Ng−êi ®Ñp say ngñ th× hµnh t©m hån con ng−êi khi bÊt chît nhËn ra c¸i chÕt, c¸i mµ c¶ qu·ng thêi gian tr×nh tõ Singo ®Õn Eguchi, nçi sî h·i tr−íc hä t−ëng nh− lµ “bÊt kh¶ tri”. Nã c¸i chÕt ®· chuyÓn thµnh nçi bÊt an- lµ sù céng gép, dån nÐn nh÷ng lo ©u cña mét tr¹ng th¸i lo ©u, phÊp pháng cuéc ®êi con ng−êi tr−íc vÊn ®Ò sinh th−êng trùc, xuÊt ph¸t tõ c¶ nh÷ng mÖnh. ®iÒu m¬ hå, phi lÝ, kh«ng hÒ cã thùc. Trong khi ®ã, hµng lo¹t c¸i chÕt cña Nh©n vËt Eguchi lµ ®Ønh cao trong viÖc nh÷ng ng−êi b¹n víi nhiÒu nguyªn kh¾c ho¹ h×nh t−îng con ng−êi kh¾c nh©n k× dÞ ®· liªn tiÕp x¶y ra. Toriama kho¶i, sî h·i trong hµnh tr×nh ®i ®Õn chÕt v× bÞ vî bá ®ãi. Mizuta chÕt ®ét c¸i chÕt. §ªm ®Çu tiªn trong ng«i nhµ ngét trong khi ®ang vui thó cïng c« g¸i ng−êi ®Ñp ngñ mª, «ng t×m ®Õn nh÷ng ®iÕm trong nhµ nghØ kh¸ch s¹n. Nh−ng c©u th¬ kinh dÞ cña mét nhµ th¬ n÷ chÕt trÎ v× ung th−: “§ªm dän ra cho t«i cã lÏ k× dÞ, ®au ®ín nhÊt chÝnh lµ c¸i nh÷ng con cãc, nh÷ng con chã chÕt vµ chÕt cña Kinamoto, nguêi cã nh÷ng nç lùc bÖnh ho¹n røt bá tÊt c¶ tãc b¹c ®Ó hi nh÷ng th©y ng−êi chÕt tr«i” [1, tr. 741]. väng tãc xanh trë l¹i- ®ång nghÜa víi C©u th¬ nèi liÒn tr¹ng th¸i hiÖn tån cña tuæi trÎ sÏ vÜnh cöu, ®Ó hi väng tho¸t Eguchi víi t×nh thÕ ®Çy bi kÞch cña nhµ khái sù truy ®uæi cña c¸i chÕt. Hµnh th¬ n÷ nä ®Ó t×m ra ®iÓm t−¬ng ®ång, ®ã ®éng Êy cho ta thÊy hÕt t×nh thÕ v« lµ nçi ¸m ¶nh c¸i chÕt mét c¸ch th−êng väng, th¶m th−¬ng cña nh÷ng con trùc vµ ma qu¸i. Còng v× lo ©u nh− vËy ng−êi kÒ cËn c¸i chÕt nh−ng vÉn ®Êu nªn míi chØ nghe kÓ vÒ c¸c c« g¸i trong tranh ®Ó chèng l¹i quy luËt tö sinh. Ám t×nh tr¹ng ngñ mª, Eguchi lËp tøc ®· cã ¶nh ®an xen víi ®êi thùc, thËm chÝ ®· mèi liªn hÖ rÊt ®¸ng sî: “¤ng tù hái: c« trë thµnh ®êi thùc khiÕn Singo kh«ng g¸i ®ang ngñ, kh«ng, ph¶i nãi lµ bÞ thiÕp cho ngñ-ë phßng bªn- cã gièng mét khái c¶m thÊy bÊt an, lo l¾ng cho mét 45
  4. C¶m thøc vÒ c¸i chÕt trong tiÓu thuyÕt..., tr. 44-49 NguyÔn Kh¸nh Ly x¸c chÕt tr«i kh«ng” [1, tr. 741]. Tr¹ng cho con ng−êi ®i ®Õn c¸i chÕt thËt sù vÜnh viÔn, gièng nh− lêi nhËn xÐt cña th¸i ngñ mª ®· bÞ nh©n vËt ®¸nh ®ång NhËt Chiªu: “GiÊc ngñ trong ng«i nhµ víi c¸i chÕt, lµ c¸i chÕt t¹m thêi trong Êy lµ c¸i bãng cña sù chÕt. Nh−ng qu·ng thêi gian ng¾n ®Ó chuÈn bÞ cho nh÷ng ng−êi ®Õn ®ã chØ ®i t×m c¸i sèng kÕt côc tÊt yÕu ®¸ng sî cña cuéc ®êi mçi mµ hä yªu tùa hå nh− ®i t×m sù bÊt tö” con ng−êi. Ám ¶nh cßn ®e do¹ Eguchi trong tõng giÊc ngñ, lµm cho «ng lu«n [1, tr. 1071]. §©y gièng nh− sù tr¶i ph¶i tù trÊn an m×nh: “§©y kh«ng ph¶i nghiÖm c¸i chÕt, sù “dÊn th©n” cña con lµ giÊc ngñ ngµn thu ®©u. Kh«ng ph¶i ng−êi hiÖn sinh ®Ó xo¸ bá bøc mµn “v« thÕ ®©u, cho nµng hay c¶ cho m×nh” [1, tri” ng¨n c¸ch con ng−êi víi c¸i chÕt. T−ëng r»ng xo¸ bá bøc mµn “v« tri” th× tr. 751]. Nçi sî h·i cña Eguchi còng sù sî h·i c¸i chÕt sÏ bÞ triÖt tiªu nh−ng chÝnh lµ nçi sî h·i ng©y th¬ nh−ng cµng tiÕn gÇn ®Õn ng−ìng cöa cña c¸i mu«n ®êi cña kiÕp nh©n sinh: sî chÕt trong lóc ngñ, sî chÕt mµ kh«ng biÕt, sî chÕt th× con ng−êi cµng lo ©u, run sî. Hä cµng cè g¾ng ®Ó b¸m vÝu vµo cuéc sèng, r»ng ngñ- tõ c¸i chÕt “t¹m thêi” ®ét vµo nh÷ng g× sung søc, thanh s¹ch ngét chuyÓn thµnh c¸i chÕt vÜnh viÔn nhÊt- kÓ c¶ kÝ øc vµ søc sèng “¶o” mµ bÊt cø lóc nµo. Nçi sî h·i vµ ¸m ¶nh c¸i c¸c c« g¸i ®em l¹i trong mét thêi kh¾c chÕt ®· hiÖn h÷u thµnh h×nh thï khi ng¾n ngñi th× cµng tuyÖt väng vÒ t×nh chØ trong vßng mét thêi gian ng¾n, c¨n thÕ hiÖn thùc th¶m th−¬ng cña m×nh. nhµ trä ®· liªn tiÕp x¶y ra hai c¸i chÕt: Nçi sî h·i vµ ¸m ¶nh vÒ c¸i chÕt l·o giµ Fukura vµ mét trong sè c¸c c« cßn tiÕp tôc ®−îc thÓ hiÖn trong c¸c tiÓu g¸i. Hai ng−êi chÕt nh−ng trong ®ã ®· thuyÕt kh¸c cña Kawabata. ChØ trong bao hµm tÊt c¶ nh©n sinh: mét giµ mét cïng mét t¸c phÈm Xø tuyÕt nh−ng hai trÎ, mét nam mét n÷, mét ®Þa vÞ cao sang (lµm gi¸m ®èc) mét lµm nghÒ m¹t c¸i chÕt ®· x¶y ra liªn tiÕp kÒ nhau: nÕu h¹ng, mét chÕt ®au ®ín, mét ra ®i bÊt c¸i chÕt cña chµng trai con bµ gi¸o d¹y nh¹c lµ c¸i chÕt diÔn ra tõ tõ, ®−îc b¸o ngê nhÑ nhµng. ChØ hai c¸i chÕt nh−ng tr−íc b»ng nh÷ng gi©y phót hÊp hèi, ®· gîi lªn d− ©m ®Çy chua xãt vÒ th©n phËn con ng−êi: c¸i chÕt lµ thùc tÕ kh¾c kho¶i th× c¸i chÕt cña ng−êi yªu kh«ng lo¹i trõ bÊt k× ai, kh«ng ph©n anh, Yoko l¹i diÔn ra ®ét ngét, d÷ déi biÖt tuæi t¸c, giíi tÝnh vµ ®Þa vÞ. C¸i nh− trong c¸c lÔ héi hiÕn tÕ cæ x−a. Trong Ngµn c¸nh h¹c, c¸i chÕt cña chÕt lµ tÊt yÕu vµ lu«n bÊt ngê. T¸c phÈm kÕt thóc löng khi kÞch tÝnh chång bµ Ota, cha vµ mÑ Kikuji ®Õn c¸i truyÖn ®ang lªn cao nhÊt: c« g¸i trÎ chÕt cña mÑ con bµ Ota nèi tiÕp nhau n»m c¹nh Eguchi ®· chÕt, ®Ó l¹i Eguchi nh− mét hµnh tr×nh kh«ng døt, nh− lµ víi bao s÷ng sê, lo l¾ng, bÕ t¾c vÒ ®Þnh kÕt côc tÊt yÕu cña nh÷ng ai tham gia mÖnh cña chÝnh m×nh. vµo mèi quan hÖ oan khiªn, nghiÖp ch−íng. Trong §Ñp vµ Buån, c¸i chÕt NÕu c¨n phßng thÉm mµu ®á t−îng tr−ng cho mé huyÖt ch«n vïi sù sèng cña ng−êi mÑ giµ vµ ®øa con ®Î non cña cña con ng−êi th× ng«i nhµ trä trë thµnh nµng ho¹ sü Ueno tuy kh«ng ®ãng vai biÓu t−îng cho phßng chê ®ãn ®îi c¸i trß sù kiÖn chÝnh nh−ng bãng d¸ng cña chÕt, c¶ chÕt thËt lÉn chÕt mª. GiÊc ngñ nçi ®au mµ nã g©y nªn lÈn khuÊt trong t¹m thêi b»ng thuèc mª cña c¶ Eguchi c¶ c©u chuyÖn. Nã ng¨n nµng t×m ®Õn lÉn c¸c c« g¸i ph¶i ch¨ng chÝnh lµ giai víi h¹nh phóc míi lÉn quay vÒ víi mèi ®o¹n giao thoa, “chÕt thö” ®Ó chuÈn bÞ t×nh cò, ng¨n c¶n Oki gÆp l¹i ng−êi x−a. 46
  5. tr−êng §¹i häc Vinh T¹p chÝ khoa häc, tËp XXXVIIi, sè 1b-2009 Nã lµm cho mèi t×nh trong s¸ng cña Shimamura mét nguån c¶m xóc míi, nµng víi Oki nhuèm mµu s¾c bi ai. nhÑ nhµng vµ thanh th¶n. Anh c¶m Còng cã thÓ v× nã mµ cã cuéc tr¶ thï nhËn ®−îc vÎ ®Ñp, sù lÝ t−ëng tõ chÝnh trong sù chÕt chãc: “C¸i th©n h×nh cøng “hé” cña c« nµng häc trß Keiko vµ kÕt nh¾c, võa biÕn d¹ng trong kho¶ng côc cña sù tr¶ thï Êy, c¸i chÕt cña con kh«ng, bçng mÒm m¹i ®Õn khã tin, dÞu trai «ng giµ Oki nh− lµ sù “trao ®æi” cho dµng ®Õn khã h×nh dung næi ®Õn nçi nh÷ng mÊt m¸t mµ Ueno ph¶i chÞu mÊt d¹ng c¸i vÎ tr¬ cøng cña h×nh ®ùng. ng−êi rèi, ®· lµm tiªu tan ë anh sù kh¸c C¸i chÕt trong nh÷ng t¸c phÈm kiÓu nhau gi÷a sèng vµ chÕt. NÕu nh− anh cã nµy kh«ng ma qu¸i vµ rïng rîn nh−ng run rÈy còng chØ lµ sù lo ng¹i cña mét nã l¹i t¹o nªn d− ©m, ¸m ¶nh khñng sù ph¸ rèi tai h¹i nµo ®ã: thø lo sî c¸i khiÕp trong t©m hån cña nh÷ng ng−êi ®Çu, ®Çu gèi, mét bªn h«ng bÊt thÇn ®ang sèng. §Ých mµ Kawabata h−íng lµm g·y c¸i ®−êng nÐt lÝ t−ëng Êy”[1, tr. ®Õn biÓu hiÖn trong c¸c t¸c phÈm nµy 338]. Yoko trong anh lóc nµy nh− mét chÝnh lµ tr¹ng th¸i bÞ c¸i chÕt ®e do¹ t¸c phÈm nghÖ thuËt hoµn mÜ mµ bÊt cø trong khi ®ang sèng, lµ “hiÖn sinh” ch©n mét chi tiÕt nµo sai lÖch còng lµm ph¸ thùc cña tÊt c¶ nh©n sinh. háng sù hoµn h¶o cña nã. Cã thÓ ®©y lµ 2. C¸i chÕt ®ång hµnh cïng c¸i ®Ñp thãi quen g¹t bá hiÖn thùc cô thÓ ®Ó C¸i ®Ñp g¾n liÒn víi nçi buån, g¾n mong h−íng tíi “thiªn ®−êng cña sù hµi víi sù mong manh, h− ¶o nh− chùc tan hoµ vµ sù hoµn h¶o tét ®Ønh, sù chiÕn vì chÝnh lµ mét trong nh÷ng ®Æc tr−ng th¾ng cña mÜ häc thuÇn tuý” khi xem xÐt mäi viÖc cña anh: “Nh−ng sù bÊt cña thÈm mÜ NhËt B¶n. T− duy thÈm ®éng Êy l¹i khiÕn anh kh«ng m¶y may mÜ Êy ®· ¶nh h−ëng kh«ng nhá ®Õn th¸i nghÜ ®Õn h×nh ¶nh nµo cña sù chÕt chãc; ®é cña Kawabata tr−íc vÊn ®Ò c¸i chÕt. anh coi ®ã nh− lµ mét sù ho¸ th©n, mét Bªn c¹nh nçi sî h·i, Kawabata l¹i t«n giai ®o¹n trung chuyÓn, mét h×nh thøc thê vµ xem c¸i chÕt nh− lµ n¬i sinh cña cuéc sèng thÓ chÊt” [1, tr. 338]. Tõ thµnh c¸i ®Ñp hoµn mÜ. nh÷ng ®æ n¸t, bªn c¹nh quang c¶nh Trong Xø tuyÕt, c¸i chÕt cña Yoko chÕt chãc tang th−¬ng cña “vµi chiÕc ®µ x¶y ra ®−êng ®ét, bÊt ngê. Yoko r¬i cña hµnh lang võa sôp ®æ vÉn cßn bèc xuèng tõ trong ngän löa, bïng ch¸y ch¸y”, “nh÷ng tia h¾t ®á cña ®¸m ch¸y gi÷a kho¶ng kh«ng gîi cho ta liªn t−ëng chËp chên”, sù sèng ®· ®−îc håi sinh c¶ ®Õn nh÷ng lÔ héi hiÕn tÕ d· man cña trong t©m hån nh÷ng ng−êi ®ang sèng ng−êi cæ x−a. TÊt nhiªn, nã còng gîi lªn lÉn trong quang c¶nh: “Mét c¶m xóc nh÷ng c¶m gi¸c ®¸ng sî: “Th©n h×nh míi mÎ x©m chiÕm t©m hån Shimamura ng−êi phô n÷ v¾t ngang khi r¬i tõ khi anh håi t−ëng ®Õn thø ¸nh s¸ng k× kho¶ng kh«ng xuèng... c¸i th©n h×nh diÖu, hun hót trªn tÇng cao cña nói non c÷ng nh¾c trong tù nhiªn, võa biÕn chiÕu räi trªn nÐt mÆt ®Çy gîi c¶m cña d¹ng trong kho¶ng kh«ng... C¸i ch©n Yoko, trong tÊm g−¬ng hoµng h«n cña « h¬i ®éng ®Ëy, ®éng rÊt nhÑ khiÕn gÇn cöa sæ, lóc anh tíi ®©y ®Ó gÆp Komako” nh− kh«ng nh×n thÊy. Nh−ng mµ sù [1, tr. 339]. Sù sèng t©m hån n¶y sinh gi·y dôa th× d−êng nh− ch−a mÊt h¼n..” tõ trong c¸i chÕt thÓ x¸c. VÎ ®Ñp tho¸t [1, tr. 338]. Tuy vËy, sù th¶m khèc, ®iªu thai tõ bi th−¬ng. ChÝnh c¸i chÕt ®· gi¶i tµn tõ th©n thÓ Yoko l¹i cã t¸c dông k× phãng con ng−êi khái nh÷ng rµng buéc, l¹. Nã gîi nªn trong t©m tr¹ng nh©n vËt 47
  6. C¶m thøc vÒ c¸i chÕt trong tiÓu thuyÕt..., tr. 44-49 NguyÔn Kh¸nh Ly quan hÖ thËt ch»ng chÐo, phøc t¹p vµ hÖ lôy vÒ mÆt t©m hån vµ chÝnh nã còng oan khiªn. Vµ oan nghiÖt cã lÏ vÉn cßn ®· cøu rçi t©m hån ng−êi kh¸c. Theo tiÕp diÔn, mèi t×nh ngang tr¸i Êy sÏ c¸ch nµy, c¸i chÕt cña Yoko chÝnh lµ sù kh«ng cã håi kÕt nÕu kh«ng cã c¸i chÕt “hiÕn th©n”, lµ tinh thÇn “tö v× ®¹o” cho cña mÑ con bµ Ota. Rèt côc, v× t×nh yªu c¸i ®Ñp. Quan träng h¬n, c¸i chÕt Êy mµ bµ Ota ph¶i chÕt nh−ng chÝnh c¸i lµm cho Shimamura chît nhËn ra b¶n chÕt ®· gi¶i tho¸t bµ khái nh÷ng rµng chÊt cña c¸i ®Ñp kh«ng n»m ë h×nh buéc, khái sù ®Ì nÆng trong t©m hån. thøc, kh«ng “duy mÜ” nh− tr−íc ®©y anh C¸i chÕt lµm cho bµ trë nªn ®Ñp ®Ï vµ vÉn nghÜ mµ n»m ë nh÷ng ®iÒu k× diÖu ®¸ng träng h¬n. ChØ cßn l¹i Kikuji, víi nã mang l¹i cho t©m hån con ng−êi. §ã nh÷ng giÊc m¬ h»ng ®ªm vÒ bµ Ota, ®· còng chÝnh lµ vÎ ®Ñp ®Ých thùc cña xø t×m l¹i c¶m gi¸c thùc víi ng−êi con g¸i tuyÕt mµ l©u nay anh h»ng kiÕm t×m. cña bµ. C« g¸i, dï ý thøc ®−îc téi lçi, sù Ph¶i ch¨ng, Kawabata trong hµnh tr×nh ®¸ng chÕt cña mÑ, dï tr¸ch m×nh ®· t×m kiÕm c¸i ®Ñp, b»ng sù tr¶i nghiÖm chia sÎ t×nh c¶m cha con thêi th¬ Êu víi s©u s¾c vµ tÕ vi ®· c¶m thÊy c¸i ®Ñp tõ Kikuji nh−ng nµng còng nh− mÑ nµng, trong chÕt chãc, ®au th−¬ng vµ ®æ vì- kh«ng thÓ c−ìng l¹i nh÷ng tiÕng gäi cña gièng nh− c¸i ®Ñp hµm chøa trong con tim- gièng nh− dï biÕt lµ oan khiªn nh÷ng kiÖt t¸c bi ca cña NhËt B¶n? nh−ng hä vÉn kh«ng thÓ k×m lßng tr−íc 3. C¸i chÕt ®ång hµnh cïng sù vÎ ®Ñp cña nh÷ng chiÕc b×nh c¾m hoa gi¶i tho¸t vµ chÐn uèng trµ cæ. ChÝnh t×nh yªu ®· Cã thÓ nãi, Kawabata cã sù m©u l¹i lµm cho Kumiko ph¶i chÕt bëi chØ cã thuÉn gi÷a tr¹ng th¸i sî h·i, c¨m ghÐt chÕt nµng míi tho¸t ra khái mèi t×nh tai c¸i chÕt víi th¸i ®é tr©n träng nã. Do −¬ng ®ã gièng nh− chØ cã chÕt nµng míi vËy, víi «ng, c¸i chÕt kh«ng chØ lµ mét ho¸ gi¶i ®−îc lêi nguyÒn. NÕu kh«ng, thùc t¹i ®¸ng sî sÏ ®Õn ®e do¹ con nµng sÏ l¹i tiÕp b−íc con ®−êng nh− cña ng−êi, c¸i chÕt kh«ng chØ vïi s©u con mÑ. C¸i chÕt ®Õn víi nµng b¾t ®Çu tõ dù ng−êi trong mµn ®ªm cña sù sî h·i mµ c¶m: “Sù chÕt chê ®îi ë s¸t ch©n m×nh. c¸i chÕt cßn lµ c¸ch thøc ®Ó nh©n vËt T«i thÊy sî. T«i ®· thö nhiÒu chuyÖn. t×m ®Õn sù gi¶i tho¸t, ®Ó ho¸ gi¶i mäi T«i ®· cè nghÜ lµ víi sù chÕt ë liÒn ngay t×nh huèng mµ lóc sèng hä kh«ng thÓ ch©n t«i, t«i sÏ kh«ng cßn bÞ c¸i chÕt cña th¸o gì næi. mÑ t«i ¸m ¶nh hoµi huû n÷a” [1, tr. NÕu c¸i chÕt cña Yoko trong Xø 433]. Sù gi·i bµy ch©n thËt cña nµng tuyÕt lµ n¬i b¾t nguån cña c¸i ®Ñp vµ lµ víi Kikuji trë thµnh sù “béc trùc cña c¸i n¬i håi sinh sù sèng th× c¸i chÕt cña mÑ chÕt”. C¸i chÕt ®· gi¶i tho¸t nµng khái con bµ Ota trong tiÓu thuyÕt Ngµn c¸nh sù ¸m ¶nh cña ng−êi mÑ, khái mèi t×nh h¹c l¹i mang h×nh thøc cña mét phÐp oan nghiÖt vµ cøu rçi b¶n chÊt ®¸ng mµu ho¸ gi¶i lêi nguyÒn. Gia ®×nh Ota yªu, trong tr¾ng cña nµng. MÑ con nµng vµ gia ®×nh Kikuji ®· cã nh÷ng mèi cïng nhau chia sÎ c¸i chÕt, nèi tiÕp quan hÖ rµng buéc chÆt chÏ vÒ t×nh nhau trong b−íc ®−êng t×m ®Õn c¸i chÕt c¶m. Mèi quan hÖ Êy cã c¶ t×nh b¹n lÉn gièng nh− c¸ch hä ®· cïng nhau chia sÎ t×nh yªu, c¶ trong thêi lo¹n lÉn trong mèi t×nh trÇm luËn víi cha con Kikuji. hoµ b×nh, víi c¶ bËc tiÒn bèi vµ nh÷ng Trong tr−êng hîp nµy, khi kh«ng thÓ ng−êi sau nµy, víi c¶ ng−êi sèng vµ kÎ dïng lý trÝ, dïng “b¸t chÝnh ®¹o” ®Ó øc ®· chÕt. TÊt c¶ ®· t¹o nªn mét mèi d©y chÕ th× c¸i chÕt ®· cã t¸c dông ho¸ gi¶i . 48
  7. tr−êng §¹i häc Vinh T¹p chÝ khoa häc, tËp XXXVIIi, sè 1b-2009 nh÷ng dßng ph¸t biÓu trùc tiÕp: “Bëi nghiÖp ch−íng, gi¶i tho¸t con ng−êi nÕu tiÕp tôc sèng nh÷ng ngµy tµn víi sù khái ¸i dôc. NÕu nh− trong TiÕng rÒn cña nói vµ nhËn thøc rÊt râ rµng c¨n bÖnh Êy kh«ng ch÷a ®−îc th× chØ cã nghÜa lµ tù Ng−êi ®Ñp say ngñ, thùc t¹i c¸i chÕt m×nh chÞu ®ùng nh÷ng ®au khæ v« Ých. nh− lµ nî trÇn ai mµ con ng−êi tÊt yÕu Mét khi hiÓu r»ng kh«ng cßn con ®−êng ph¶i g¸nh chÞu, lµ c¸i ¸n treo l¬ löng nµo kh¸c th× con ng−êi cã quyÒn Ên trªn ®Çu mçi ng−êi th× trong hai tiÓu ®Þnh cho m×nh giê kÕt thóc tÊt yÕu” [1, thuyÕt Xø tuyÕt vµ Ngµn c¸nh h¹c, c¸i tr. 554]. §©y chÝnh lµ hµnh ®éng nh»m chÕt l¹i ®−îc c¸c nh©n vËt chñ ®éng ®ãn xo¸ bá sù “v« minh” cña con ng−êi tr−íc nhËn, ®−îc xem lµ c¸ch thøc gi¶i tho¸t c¸i chÕt, lµm cho c¸i chÕt kh«ng chØ trë con ng−êi tho¸t khái nî trÇn ai. Tuy thµnh thuéc tÝnh “kh¶ tri” mµ con ng−êi nhiªn, ®iÓm chung trong quan niÖm vÒ cã thÓ chñ ®éng tr−íc nã. §iÒu nµy c¸i chÕt ë nh÷ng t¸c phÈm nµy lµ phÇn nµo gi¶i thÝch cho viÖc dï lªn Kawabata lu«n muèn giµnh quyÒn chñ ®éng khi ®ãn ®îi c¸i chÕt. Ng−êi ®Ñp say tiÕng ph¶n ®èi viÖc tù s¸t nh−ng vÒ giµ, Kawabata l¹i kÕt thóc cuéc ®êi b»ng ngñ lµ quyÒn chñ ®éng trong viÖc tr¶i khÝ ga. §©y ph¶i ch¨ng chÝnh lµ tham nghiÖm c¸i chÕt. Ngµn c¸nh h¹c vµ Xø väng cña ng−êi nghÖ sü trong hµnh tuyÕt lµ sù chñ ®éng t×m ®Õn c¸i chÕt tr×nh xo¸ bá mäi giíi h¹n trong s¸ng t¹o nh− t×m c¬ héi gi¶i tho¸t. Cßn trong v¨n ch−¬ng? TiÕng rÒn cña nói, Kawabata ®· cã T i liÖu tham kh¶o [1] L−u Phãng §ång, TriÕt häc ph−¬ng T©y hiÖn ®¹i, Nxb ChÝnh trÞ quèc gia, 1994. [2] Ng« Minh Thuû, Ng« Tù LËp, NhËt B¶n ®Êt n−íc con ng−êi vµ v¨n häc, Nxb V¨n ho¸ - Th«ng tin, 2003. [3] L−u §øc Trung, B−íc vµo v−ên hoa v¨n häc Ch©u ¸, Nxb Gi¸o dôc, 2002. [4] S. Freud, Ph©n t©m häc nhËp m«n, Nxb §¹i häc quèc gia Hµ Néi, 1998. [5] Y. Kawabata, TuyÓn tËp t¸c phÈm, Nxb Lao §éng, Trung t©m v¨n ho¸ ng«n ng÷ §«ng T©y, 2005. Summary The feeling of death in Y. kawabata’s novels Kawabata is a famous writer in the modern literature of Japan. He always writes about the beauty, the melancholy and the death. In his novels, the death is both fearful reality and a place which bears beauty and it gets out of desire an sufferings. Thus, it brings to readers a lot of interesting aesthetic feeling. (a) Cao häc 15, chuyªn ng nh lý luËn v¨n häc, tr−êng ®¹i häc vinh. 49
ADSENSE

CÓ THỂ BẠN MUỐN DOWNLOAD

LV.26: Bộ 320 Luận Văn Thạc Sĩ Y Học
320 tài liệu
1259 lượt tải
THÔNG TIN
TRỢ GIÚP
HỖ TRỢ KHÁCH HÀNG
Theo dõi chúng tôi

Chịu trách nhiệm nội dung:

Nguyễn Công Hà - Giám đốc Công ty TNHH TÀI LIỆU TRỰC TUYẾN VI NA

LIÊN HỆ

Địa chỉ: P402, 54A Nơ Trang Long, Phường 14, Q.Bình Thạnh, TP.HCM

Hotline: 093 303 0098

Email: support@tailieu.vn

Giấy phép Mạng Xã Hội số: 670/GP-BTTTT cấp ngày 30/11/2015 Copyright © 2022-2032 TaiLieu.VN. All rights reserved.

 

Đồng bộ tài khoản
2=>2