Báo cáo nghiên cứu nông nghiệp " Kết quả chọn giống cá chép (Cyprinus carpio) Viện nghiên cứu nuôi trồng thuỷ sản 1 "

Chia sẻ: Nguyen Nhi | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:17

Thêm vào BST

Báo xấu

78
lượt xem 8
download

Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Cá chép: Đối t−ợng nuôi truyền thống vμ quan trọng ở Việt Nam. - Có 8 dòng cá chép Việt Nam đã đ−ợc phân loại: Sinh tr−ởng chậm vμ thμnh thục sớm. - Cá chép trắng lμ 1 trong 8 dòng cá chép Việt Nam. - Cá chép trần vμ cá chép vẩy nhập từ Hungary năm 1970 vμ 1975. - Cá chép vμng Inđônêsia: Nhập vμo miền Nam tr−ớc năm 1975, chuyển ra Bắc năm 1978.

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: Báo cáo nghiên cứu nông nghiệp " Kết quả chọn giống cá chép (Cyprinus carpio) Viện nghiên cứu nuôi trồng thuỷ sản 1 "

KÕt qu¶ chän gièng c¸ chÐp (Cyprinus carpio) ViÖn nghiªn cøu nu«i trång thuû s¶n 1 NguyÔn H÷u Ninh Trung t©m Quèc gia gièng thuû s¶n n−íc ngät miÒn B¾c, H¶i D−¬ng. C¸c lo¹i c¸ chÐp ë ViÖt Nam I. - C¸ chÐp: §èi t−îng nu«i truyÒn thèng vµ quan träng ë ViÖt Nam. - Cã 8 dßng c¸ chÐp ViÖt Nam ®· ®−îc ph©n lo¹i: Sinh tr−ëng chËm vµ thµnh thôc sím. - C¸ chÐp tr¾ng lµ 1 trong 8 dßng c¸ chÐp ViÖt Nam. - C¸ chÐp trÇn vµ c¸ chÐp vÈy nhËp tõ Hungary n¨m 1970 vµ 1975. - C¸ chÐp vµng In®«nªsia: NhËp vµo miÒn Nam tr−íc n¨m 1975, chuyÓn ra B¾c n¨m 1978. 1
C¸ chÐp vÈy Hungary C¸ chÐp trÇn Hungary C¸ chÐp tr¾ng ViÖt Nam C¸ chÐp vµng In®«nªsia - Lai phôc vô s¶n xuÊt: + PhÐp lai: ChÐp tr¾ng ViÖt Nam x ChÐp Hungary + KÕt qu¶: Sinh tr−ëng nhanh, tû lÖ sèng cao + Kh¶ n¨ng ¸p dông: Kh«ng l©u dµi do viÖc duy tr× ®é thuÇn chñng cña ®µn bè mÑ. - Gi¶i ph¸p æn ®Þnh, l©u dµi: Chän gièng 2
Mét sè phÐp lai phôc vô s¶n xuÊt X 1. VÈy Hungary x Tr¾ng ViÖt Nam X 2. TrÇn Hungary x Tr¾ng ViÖt Nam X 3. TrÇn Hungary x Vµng In®«nªsia X 4. VÈy Hungary x Vµng In®«nªsia 1. Chän läc hµng lo¹t (1985-1995) • §Þa ®iÓm tiÕn hµnh: ViÖn nghiªn cøu nu«i trång thuû s¶n 1 • Thêi gian thùc hiÖn: 1985-1995 • TÝnh tr¹ng chän läc: – Sinh tr−ëng – Tû lÖ sèng 3
VËt liÖu chän gièng C¸ chÐp tr¾ng ViÖt Nam (V) C¸ chÐp vµng In®«nªsia (I) - Sinh tr−ëng chËm, - Sinh tr−ëng trung thµnh thôc sím b×nh, søc sinh s¶n lín - Chèng chÞu tèt - Sinh s¶n sím - Trøng Ýt dÝnh C¸ chÐp vÈy Hungary (H) - Sinh tr−ëng nhanh, h×nh th¸i ®Ñp (cao, ng¾n) - DÔ nhiÔm bÖnh, tû lÖ sèng thÊp - §¸nh gi¸ vËt liÖu chän gièng ban ®Çu qua so s¸nh ®Æc ®iÓm: H×nh th¸i, sinh lý, sinh ho¸ Mét sè ®Æc ®iÓm Dßng thuÇn Con lai H Y V HxV HxY VxY 24.3 ± 1.41 16.3 ± 0.61 21.2 ± 0.91 22.8± 1.21 12.9 ± 0.89 Träng l−îng (g) 6.9 ± 0.15 8.2 ± 0.16 2.2 ± 1.27 7.9 ± 0.09 8.1± 0.11 8.2 ± 0.15 ChiÒu dµi (cm) ± 0.18 .3 Tû lÖ % chiÒu dµi 35.1 ± 0.32 30.9 ± 0.25 37.3± 0.28 32.2 ± 0.30 Cao th©n tèi ®a 14.4 ± 0.17 8.1 ± 0.19 13.0 ± 0.13 11.9 ± 0.10 5.5 ± 0.25 13.9± 0.17 Cao th©n tèi thiÓu 32.1 ± 0.40 31.9 ± 0.13 31.6 ± 0.16 33.1± 0.30 Dµi ®Çu 37.1 ± 0.30 4.3 ± 0.13 36.6 ± 0.25 33.5 ± 0.16 4.5 ± 0.16 34.4± 0.14 X−¬ng v©y ®Õn tia v©y l−ng 165.8 ± 2.1 4.1 ± 0.24 185.7± 1.8 145.0 ± 1.3 4.4 ± 0.38 186 ±2.2 Dµi ruét Tû lÖ % dµi ®Çu: 27.9 ± 0.50 6.3 ± 0.24 24.0 ± 0.37 29.6 ± 0.49 6.6 ± 0.38 25.4± 0.3 §−êng kÝnh m¾t 17.4 ± 0.30 18.6 ± 0.25 18.0 ± 0.21 18.2± 0.26 ChiÒu dµi r©u 74.0 ± 1.6 75 ± 1.4 4
- Chän läc hµng lo¹t: + Sè gia ®×nh: 5-10, 1c¸ c¸i vµ 3-4 c¸ ®ùc/1gia ®×nh + Thêi gian sinh s¶n: Cïng ngµy + §iÒu kiÖn sinh s¶n, Êp trøng, −¬ng vµ nu«i: Nh− nhau + Chän 20% tæng sè quÇn thÓ dùa trªn: Träng l−îng vµ h×nh th¸i (Th©n to, ®Çu nhá). - S¬ ®å lai chän gièng chän läc hµng lo¹t t¹i ViÖn 1: C¸ chÐp vµng In®«nªsia (I) C¸ chÐp tr¾ng ViÖt Nam (V) C¸ chÐp vÈy Hungary (H) I V H F1: §¬n H.I I.V V.H H x (I.V) I x (V.H) V x (H.I) F1: 1986-KÐp V(H.I) H(I.V) I(V.H) Chän läc hµng lo¹t F2: 1988 V(H.I) H(I.V) I(V.H) Chän läc hµng lo¹t V(H.I) H(I.V) I(V.H) F3: 1989 Chän läc hµng lo¹t V(H.I) H(I.V) I(V.H) F4: 1991 Chän läc hµng lo¹t V(H.I) H(I.V) I(V.H) F5: 1993 Chän läc hµng lo¹t V(H.I) H(I.V) I(V.H) F6: 1995 C¸ V1 dßng ViÖt C¸ V1 dßng Hung C¸ V1 dßng In®« 5
KÕt qu¶ cña chän läc hµng lo¹t (1985-1995) N¨m - ThÕ hÖ Dßng c¸ Tæng sè c¸ (con) Träng l−îng (g) 1986 - F1 H x (YxV) 400 162.6 V x (YxH) 400 178.4 Y x (HxV) 1720 187.8 1988 - F2 H x (YxV) 248 152.7 V x (YxH) 258 104.5 Y x (HxV) 253 148.9 1989 - F3 H x (YxV) 75 149.8 V x (YxH) 243 155.12 Y x (HxV) 74 310.16 1991 - F4 H x (YxV) 200 260.6 V x (YxH) 209 197.5 Y x (HxV) 189 299.6 1992 - F5 H x (YxV) 229 314.12 V x (YxH) 235 300.9 Y x (HxV) 175 350.10 1993 - F5 H x (YxV) 257 226.10 V x (YxH) 263 300.14 Y x (HxV) 243 318.11 1995 - F6 Gép c¸c dßng HÖ sè di truyÒn (h2) tÝnh theo träng l−îng c¸ chÐp: Hx(VxY) ThÕ hÖ Träng l−îng c¬ thÓ bè Träng l−îng c¬ thÓ HÖ sè di mÑ (g) thÕ hÖ con (g) truyÒn h2=R/S §èi Chän §èi Chän chøng gièng chøng gièng F1 162.6 261.9 180.4 209.6 + 0.29 F2 218.10 312.21 316 335 + 0.20 F4 246.5 334.9 264 268 +0.05 6
Tèc ®é sinh tr−ëng cña c¸ chÐp chän gièng F3 vµ F5: Hx(VxY) ThÕ hÖ Träng l−îng trung b×nh qua c¸c th¸ng Trän Träng l−îng thu ho¹ch (g) g l−în g th¶ (g) 18/8/95 5/10/95 16/11/95 14/12/95 % Trung b×nh F5 15.7 60 170.4 264.7 317.6 409.10 107 F3 15.7 60 170.8 232.7 305.9 382.9 100 Träng l−îng c¸ chÐp dßng chän gièng vµ con lai HiÖu qu¶ −u thÕ lai Sè thÝ Dßng c¸ vµ Träng Träng nghiÖm con lai l−îng th¶ l−îng (g) thu ho¹ch (g) g % 1 H x (VY) 20 365.10 + 21 5.8 Y x (HV) 20 377.10 +9 2.4 Con lai 19 386.12 H x (VY) 16 367.12 + 127 34.6 2 Y x (HV) 17 415.10 + 79 19.0 Con lai 17 494.15 7
C¸ chÐp vÈy Hungary (H) C¸ chÐp vÈy Hungary C¸ chÐp vµng In®«nªsia (I) C¸ chÐp vµng In®«nªsia C¸ C¸ chÐp tr¾ng ViÖt Nam chÐp tr¾ng ViÖt Nam (V) C¸ chÐp chän gièng V1 C¸ chÐp chän gièng V1 II. Chän gièng gia ®×nh • §Þa ®iÓm tiÕn hµnh: ViÖn nghiªn cøu nu«i trång thuû s¶n 1 • Thêi gian thùc hiÖn: 1997-2000 • TÝnh tr¹ng chän läc: - Sinh tr−ëng - Tû lÖ sèng • Ph−¬ng ph¸p tiÕn hµnh: Chän gia ®×nh 8
VËt liÖu chän läc ban ®Çu • C¸ thÕ hÖ thø 6 cña chän gièng hµng lo¹t: 100 gia ®×nh ngÉu nhiªn tõ 100 c¸ c¸i vµ 100 c¸ ®ùc. • Tuæi c¸ bè mÑ: 3 • Träng l−îng trung b×nh: 1.9 kg (c¸ ®ùc), 2.4 kg (c¸ c¸i) C¸c b−íc tiÕnh hµnh chän läc gia ®×nh QuÇn ®µn ban ®Çu N¨m 1997: T¹o c¸c gia ®×nh full-sib N¨m 1998: T¹o c¸c gia N¨m 1998: Chän läc thÕ hÖ ®×nh full-sib thø nhÊt N¨m 1999: T¹o c¸c gia ®×nh N¨m 1999: Chän läc thÕ full-sib hÖ thø nhÊt N¨m 2000: Chän läc thÕ hÖ N¨m 2000: T¹o c¸c gia N¨m 2000: T¸i s¶n thø 2 ®×nh full-sib xuÊt Nu«i vµ chän läc Nu«i th−¬ng phÈm So s¸nh thÕ hÖ chän gièng thø 2 so víi quÇn ®µn ban ®Çu 9
KÕt qu¶ ch−¬ng tr×nh chän gièng gia ®×nh (1997-2000) • 713 con c¸ chän gièng thÕ hÖ thø nhÊt chän tõ 9 gia ®×nh trong tæng sè 43 gia ®×nh. • 675 con c¸ chän gièng thÕ hÖ thø hai chän tõ 13 gia ®×nh trong tæng sè 66 gia ®×nh. • KÕt qu¶ chän läc: Tèc ®é sinh tr−ëng cña thÕ hÖ chän gièng thø 2 t¨ng 10% so víi quÇn ®µn ban ®Çu. III. HiÖn tr¹ng c¸ chÐp chän gièng (2000-2003) • Sè l−îng c¸ chÐp bè mÑ l−u gi÷ ë ViÖn thuû s¶n 1: - 50 cÆp c¸ bè mÑ dßng Hungary lµ kÕt qu¶ cña ch−¬ng tr×nh chän gièng hµng lo¹t thÕ hÖ thø 6. - 50 cÆp c¸ bè mÑ dßng In®«nªsia lµ kÕt qu¶ cña ch−¬ng tr×nh chän gièng hµng lo¹t thÕ hÖ thø 6. - 50 cÆp c¸ bè mÑ dßng ViÖt Nam lµ kÕt qu¶ cña ch−¬ng tr×nh chän gièng hµng lo¹t thÕ hÖ thø 6. - 50 cÆp c¸ bè mÑ lµ kÕt qu¶ cña ch−¬ng tr×nh chän gièng gia ®×nh thÕ hÖ thø 2. - 50 cÆp c¸ bè mÑ chÐp vÈy thuÇn Hungary - 50 cÆp c¸ bè mÑ chÐp trÇn thuÇn Hungary - 50 cÆp c¸ bè mÑ chÐp vµng thuÇn In®«nªsia - 50 cÆp bè mÑ chÐp tr¾ng thuÇn ViÖt Nam • Tuæi: 2 KÝch cì: 1.5-2.0 kg 10
C¸c ho¹t ®éng s¶n xuÊt (2000-2003) L−u gi÷ c¸ bè mÑ t¹i ViÖn 1 T¸i s¶n xuÊt Thay thÕ vµ duy trÝ Trung t©m Quèc gia chÊt l−îng ®µn c¸ gièng thuû s¶n Nu«i thö nghiÖm so Tr¹i s¶n xuÊt gièng s¸nh víi c¸c dßng c¸ cÊp tØnh chÐp ®Þa ph−¬ng Ng−êi nu«i c¸ thÞt Tr¹Ên¶n xuÊt t− nh©n vµ c«ng ty cæ phÇn Nu«i thö nghiÖm so s¸nh gi÷a c¸ chän gièng vµ c¸ b¶n ®Þa C¸c dßng Nu«i hÖ VAC Nu«i n−íc th¶i Nu«i c¸ lóa c¸ (61ngµy) (67ngµy) (61ngµy) 39.06 ± 11.82 95.31 ± 26.99 33.83 ± 10.64 S¬n La 110.00 ± 46.95 182.68 ± 27.15 92.07 ± 14.76 ViÖn 1 39.06 ± 14.93 62.07 ± 14.83 30.00 ± 9.02 B¾c K¹n 64.98 ± 30.79 72.39 ± 31.89 83.85 ± 47.22 Hoµ B×nh 49.88 ± 1.24 85.04 ± 27.86 39.68 ± 1.91 Cao B»ng * Cïng kÝch cì th¶; Cïng ®iÒu kiÖn nu«i * §¬n vÞ: g 11
KÕt qu¶ chän gièng vµ thö nghiÖm c¸ chÐp V1 • Tèc ®é t¨ng tr−ëng: GÊp 1,5-3,0 lÇn so víi c¸ chÐp tr¾ng ViÖt Nam • T¨ng tr−ëng sau 1 n¨m nu«i: – 0,8-1,0kg/con – Nu«i th−a: 1,5-2,0kg/con • M«i tr−êng nu«i: Ao, ruéng • Thøc ¨n: DÔ kiÕm, rÎ tiÒn IV. Mét sè chØ tiªu kü thuËt −¬ng, nu«i c¸ chÐp V1 • Kü thuËt −¬ng gièng: – MËt ®é −¬ng: 100- 150 c¸ thÓ/m2 – Ch¨m sãc: + 7 ngµy ®Çu: Cho ¨n bét ®Ëu t−¬ng nghiÒn mÞn víi l−îng 0,2- 0,3 kg/ 1 v¹n bét. + 7 ngµy tiÕp theo: Cho ¨n b»ng thøc ¨n d¹ng bét mÞn víi thµnh phÇn 25% bét c¸ nh¹t, 25% bét ®Ëu t−¬ng vµ 50% bét ng«. L−îng thøc ¨n cho 1 v¹n c¸ bét (tÝnh theo sè l−îng bét th¶) 0, 4- 0,5 kg. + 7 ngµy cuèi: Cho ¨n thøc ¨n lµ 0,6- 0,7 kg/ 1 v¹n bét. + KiÓm tra sù thÊt tho¸t n−íc, mÇu n−íc nh»m ®¶m b¶o møc n−íc trong ao còng nh− ®é mÇu mì cña n−íc ao. + Sau 21 ngµy nu«i c¸ h−¬ng ®¹t cì 1500- 1000 c¸ thÓ/ kg. + Tû lÖ sèng ®¹t 30- 60%. 12
• Kü thuËt nu«i c¸ thÞt - Mét sè c«ng thøc thøc ¨n nu«i c¸ V1: C«ng thøc Thµnh phÇn Tû lÖ (%) §¹m tæng sè (%) §ç t−¬ng 40 CT1 Ng« 59 24 Vitamin 1 Bét c¸ nh¹t 30 CT2 Kh« ®ç t−¬ng 59 24 C¸m g¹o 10 Vitamin 1 C«ng thøc Thµnh phÇn Tû lÖ (%) §¹m tæng sè (%) Bé c¸ nh¹t 35 CT3 C¸m g¹o 64 23 Vitamin 1 Kh« ®ç t−¬ng 55 CT4 C¸m g¹o 25 26 Thãc 19 Vitamin 1 13
- Ph−¬ng ph¸p pha trén thøc ¨n vµ cho ¨n: • Pha trén thøc ¨n: Trén ®Òu c¸c vËt liÖu ë d¹ng bét. Dïng n−íc vµ n¾m thµnh tõng n¾m thøc ¨n. • Sè lÇn cho ¨n: 2 lÇn/ngµy vµo buæi s¸ng sím vµ chiÒu m¸t. • Dïng sµn cho ¨n: §Æt c¸ch ®¸y 10-20cm. Cø 300m2 ao th× cã 1 sµn cho ¨n. • Sè l−îng cho ¨n: • Th¸ng thø nhÊt: Cho ¨n 8-9% träng l−îng c¸ trong ao. • Th¸ng thø 2-3: Cho ¨n 4-6% träng l−îng c¸ trong ao. • Th¸ng thø 4-5: Cho ¨n 2-3% träng l−îng c¸ trong ao. • Th¸ng tiÕp theo: Cho ¨n 2% träng l−îng c¸ trong ao. - Qu¶n Lý vµ thu ho¹ch: • Dïng v«i bét khö trïng: 15ngµy/1lÇn, 1,5-2,0kg/100m2 n−íc ao. • Tû lÖ sèng khi thu ho¹ch: 80-90%. • N¨ng xuÊt sau 8 th¸ng nu«i: 2tÊn/ha. • Träng l−îng trung b×nh cña c¸ sau 8 th¸ng nu«i: 0,5-0,7kg/con. • HÖ sè chuyÓn ®æi thøc ¨n: 2,2-2,5 14
IV. Ch−¬ng tr×nh chän gièng tiÕp theo • Thêi gian b¾t ®Çu: 2004 • §Þa ®iÓm tiÕn hµnh: Trung t©m Quèc gia gièng thuû s¶n n−íc ngät miÒn B¾c, H¶i D−¬ng. • Ph−¬ng ph¸p chän läc: KÕt hîp chän läc c¸ thÓ vµ chän läc gia ®×nh. • TÝnh tr¹ng chän läc: - Sinh tr−ëng - Søc sèng • VËt liÖu sö dông: 6 dßng c¸ - C¸ chÐp chän gièng hµng lo¹t thÕ hÖ thø 6 dßng Hungary. - C¸ chÐp chän gièng hµng lo¹t thÕ hÖ thø 6 dßng In®«nªsia. - C¸ chÐp chän gièng hµng lo¹t thÕ hÖ thø 6 dßng ViÖt Nam. - C¸ chÐp chän gièng gia ®×nh thÕ hÖ thø 2. - C¸ chÐp vÈy thuÇn Hungary. - C¸ chÐp vµng thuÇn In®«nªsia. • Lùa chän vËt liÖu: - TÝnh tr¹ng chän läc. - BiÕn dÞ vÒ tÝnh tr¹ng chän läc. 15
S¬ ®å lai vµ kÕt qu¶ lai t¹o c¸c gia ®×nh MÑ 2nd CG gia 6th Gen. 6th Gen. 6th Gen. Hungary In®«nªsia ®×nh thuÇn H(VY) thuÇn Y(VH) V(HY) 2nd CG Gia 8 (9) 9 (9) 7 (7) 5 (5) 1 (4) 3 (3) Bè ®×nh 6th Gen. 9 (9) 7 (7) 4 (5) 1 (4) 2 (3) H(VY) Hungary 6 (7) 4 (5) 4 (4) - (3) thuÇn 6th Gen. 5 (5) 3 (4) 3 (3) Y(VH) In®«nªsia 3 (4) 3 (3) thuÇn 6th Gen. 2 (3) V(HY) • Sè gia ®×nh theo dù kiÕn: 101 gia ®×nh • Sè gia ®×nh thùc tÕ lµm ®−îc: 86 gia ®×nh • §¸nh dÊu c¸ bè mÑ: PIT tags • Thô tinh vµ Êp trøng: Trong c¸c b×nh riªng • −¬ng nu«i lªn c¸ gièng: Trong c¸c giai riªng • §¸nh dÊu nu«i chung c¸c gia ®×nh dïng dÊu PIT Tag: - 35con/1gia ®×nh - Tæng sè kho¶ng: 3000con ®−îc nu«i chung trong ao. - KÝch cì trung b×nh hiÖn nay: 300g/con. 16
KÕt qña chän läc mong ®îi • ChØ 1 dßng c¸ chän gièng: DÔ l−u gi÷, s¶n xuÊt • C¸ cã h×nh th¸i ®Ñp • Sinh tr−ëng nhanh • Tªn míi thay cho c¸ V1 • NhËp ®èi t−îng c¸ Hung míi, lai thu hót 17