intTypePromotion=1
zunia.vn Tuyển sinh 2024 dành cho Gen-Z zunia.vn zunia.vn
ADSENSE

Báo cáo " Pháp luật hình sự và tố tụng hình sự ở Việt Nam trong việc bảo vệ phụ nữ "

Chia sẻ: Phung Han | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:10

66
lượt xem
5
download
 
  Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Pháp luật hình sự và tố tụng hình sự ở Việt Nam trong việc bảo vệ phụ nữ Nghị định số 120/2005/NĐ-CP chỉ quy định về các trường hợp áp dụng hình thức phạt tiền và mức tiền phạt mà không có điều nào cụ thể hoá việc áp dụng phạt cảnh cáo đối với hành vi hạn chế cạnh tranh và cạnh tranh không lành mạnh.

Chủ đề:
Lưu

Nội dung Text: Báo cáo " Pháp luật hình sự và tố tụng hình sự ở Việt Nam trong việc bảo vệ phụ nữ "

  1. nghiªn cøu - trao ®æi TS. §ç §øc Hång Hµ * M u minh lúa nư c" c a ngư i Á ông còn chi ng C ng s n Vi t Nam t khi ra i ph i m nh m lên i s ng s n xu t, sinh năm 1930 ã ra m t trong 10 nhi m v ho t c a ngư i dân trong xã h i, i s ng c t y u c a cách m ng Vi t Nam là "nam, kinh t c a t nư c còn nhi u khó khăn, c n bình quy n". Ch t ch H Chí Minh là bi t các vùng nông thôn, mi n núi, vùng t m gương sáng v tinh th n u tranh gi i sâu, vùng xa... T t c nh ng y u t ó ã và phóng ph n , b o v các quy n cơ b n c a ang còn là nh ng tr ng i và thách th c ngư i ph n . Khi còn s ng Ngư i cho không nh i v i vi c th c hi n trên th c t r ng, nói ph n là nói ph n n a xã h i; n u quy n bình ng gi i gi a nam và n .(2) không gi i phóng ph n thì không gi i Theo T trình Lu t phòng, ch ng b o phóng m t n a loài ngư i; n u không gi i l c gia ình s 1401-TT/UBXH ngày phóng ph n là xây d ng ch nghĩa xã h i 25/10/2006 c a y ban các v n xã h i ch m t n a. i u 63 và i u 71 Hi n pháp c a Qu c h i, hi n nay nư c ta tình hình Vi t Nam năm 1992 quy nh: "Nghiêm b o l c gia ình x y ra khá nhi u m i c m m i hành vi phân bi t i x v i ph vùng mi n và các nhóm i tư ng, ph n , xâm ph m nhân ph m ph n ", "Công bi n nh t là gi a v và ch ng. Nguyên nhân dân có quy n b t kh xâm ph m v thân sâu xa là do trong xã h i còn t n t i tình th , ư c pháp lu t b o h v tính m ng, tr ng b t bình ng gi i và tư tư ng gia s c kho , danh d và nhân ph m... Nghiêm trư ng (có quy n “d y b o” các thành viên c m m i hình th c truy b c, nh c hình, xâm y u th trong gia ình b ng vũ l c ho c ph m danh d , nhân ph m c a công dân". nh c m ). B o l c gia ình ã và ang gây Các văn b n pháp lu t và chính sách c a ra nhi u h u qu nghiêm tr ng, trư c h t là Nhà nư c Vi t Nam trên m i lĩnh v c ã vi ph m n quy n con ngư i, danh d , hoàn toàn tuân th và th hi n rõ nguyên t c nhân ph m và tính m ng c a m i cá nhân, bình ng nam n , không có b t c s phân c bi t là ph n và tr em. Theo báo cáo bi t dư i b t kì hình th c nào.(1) Tuy nhiên, c a B công an, trên toàn qu c c kho ng 2 Vi t Nam là m t nư c n m trong khu v c n 3 ngày l i có 1 ngư i b xâm h i có liên ông Nam Á, v n ch u nh hư ng n ng n c a tư tư ng Nho giáo, các tàn dư phong * Gi ng viên Khoa lu t hình s ki n chưa b xoá b hoàn toàn, n n "văn Trư ng i h c Lu t Hà N i T¹p chÝ luËt häc sè 3/2008 9
  2. nghiªn cøu - trao ®æi quan n b o l c gia ình. B o l c gia ình năm 1992 quy nh: "M i công dân u làm xói mòn o c, m t tính dân ch xã bình ng trư c pháp lu t... Công dân n h i và nh hư ng x u n th h tương lai, và nam có quy n ngang nhau v m i m t là nguy cơ gây tan v và suy gi m s b n chính tr , kinh t , văn hoá, xã h i và gia v ng c a gia ình Vi t Nam. Ngoài h u qu ình... Nghiêm c m m i hành vi phân bi t v xã h i, o c và s b n v ng c a gia i x v i ph n , xúc ph m nhân ph m ình, b o l c gia ình còn gây ra nh ng h u ph n ...". ây là quy nh có tính nguyên qu v kinh t như chi phí chăm sóc và t c, là n n t ng cho các quy nh khác liên ph c h i s c kho n n nhân, chi phí i u quan n v n gi i. tra, truy t , xét x cùng nhi u chi phí gián C th hóa quy nh c a Hi n pháp, ti p khác liên quan n tình tr ng b nh t t, i u 3 B lu t hình s năm 1999 quy nh: m t kh năng tham gia lao ng s n xu t "1) M i hành vi ph m t i ph i ư c phát c a n n nhân.(3) hi n k p th i, x lí nhanh chóng, công góp ph n b o v quy n l i c a ngư i minh theo úng pháp lu t. 2) M i ngư i ph n và ưa nh ng quy nh c a Lu t ph m t i u bình ng trư c pháp lu t, bình ng gi i vào cu c s ng, trong ph m không phân bi t nam, n ...". i u 5 B vi bài vi t này, chúng tôi c p các quy lu t t t ng hình s năm 2003 quy nh: nh c a pháp lu t hình s và t t ng hình "T t ng hình s ti n hành theo nguyên t c s Vi t Nam v b o v quy n l i c a ngư i m i công dân u bình ng trư c pháp ph n . lu t, không phân bi t dân t c, nam n ...". 1. Các quy nh c a pháp lu t hình s Nh ng quy nh trên c a pháp lu t hình s và t t ng hình s v b o v ph n và t t ng hình s Vi t Nam nh m tr ng 1.1. Pháp lu t hình s và t t ng hình ph t nh ng ai có hành vi phân bi t i x s b o m nguyên t c bình ng và s phát tri n toàn di n c a ngư i ph n (4) v i ph n và qua ó góp ph n b o v Quy n c a ngư i ph n trên cơ s bình quy n l i c a ngư i ph n . ng v i nam gi i trong m i lĩnh v c chính Hơn 20 năm i m i, công dân Vi t tr , kinh t , xã h i và văn hoá ư c kh ng Nam ã nh n th c rõ hơn và y hơn các nh và b o v b ng Hi n pháp và pháp quy n và nghĩa v c a mình do Hi n pháp lu t. B t kì hành vi phân bi t i x nào và pháp lu t quy nh. Ý th c ch p hành d a trên cơ s gi i tính cũng u b pháp pháp lu t c a ngư i dân ư c nâng cao. Tình lu t nghiêm c m và xã h i lên án, n u d n hình vi ph m pháp lu t, nh t là vi ph m n h u qu nghiêm tr ng s b toà án x lí nguyên t c bình ng gi a nam và n ho c theo lu t nh. các v án nghiêm tr ng v phân bi t i x i u 52, i u 63 và i u 74 Hi n pháp v i ph n có xu hư ng gi m. Các cơ quan 10 T¹p chÝ luËt häc sè 3/2008
  3. nghiªn cøu - trao ®æi nhà nư c t trung ương t i a phương, các là t i ph m, pháp lu t hình s ã th a nh n t ch c xã h i, oàn th , t ch c kinh t luôn và b o v các quy n cơ b n c a ph n . c g ng dành cho ph n nh ng i u ki n Hành vi nào xâm ph m các quy n ó s b thu n l i th c hi n quy n bình ng v i coi là t i ph m thì b x lí b ng ch tài nam gi i trên các lĩnh v c công tác. nghiêm kh c nh t. i u này th hi n thái T năm 1986 n nay, Nhà nư c Vi t tr ng tr và lên án nghiêm kh c c a Nhà Nam ã hoàn thi n d n t ng bư c các cơ s nư c và xã h i i v i nh ng hành vi ph m pháp lí b o m s phát tri n bình ng và t i xâm ph m các quy n c a ph n .(6) ti n b y c a ngư i ph n . i u 63 1.2. Pháp lu t hình s và t t ng hình Hi n pháp năm 1992 ã xác l p h th ng các s b o v quy n làm m quy n cơ b n c a công dân trong m i m t Trong pháp lu t hình s , nguyên t c b o c a i s ng xã h i và kh ng nh: "công v quy n làm m c a ngư i ph n ư c dân n và nam có quy n ngang nhau v m i th hi n rõ trong nhi u i u lu t c a B lu t m t chính tr , kinh t , văn hoá, xã h i và gia hình s , ó là các i u: 35, 46, 48, 61, 62, ình", ng th i xác nh trách nhi m "Nhà 93, 94, 104, 110, 197, 200. Theo ó, ngư i nư c và xã h i t o i u ki n ph n nâng nào ph m t i i v i ph n có thai thì b cao trình m i m t, không ng ng phát huy x n ng (tăng n ng). S dĩ như v y là vì vai trò c a mình trong xã h i". Trên cơ s nh ng hành vi ph m t i i v i ph n có Hi n pháp năm 1992, Nhà nư c Vi t Nam thai th hi n tính vô nhân o cao . ã ban hành nhi u văn b n quy ph m pháp Ngư i ph m t i trong các trư ng h p này lu t c th hoá n i dung, phương th c th c m c dù bi t rõ n n nhân là ph n có thai, hi n các quy n c a công dân và quy n bình r t h n ch v s c kho và tinh th n, không ng gi a nam và n . Trong s các văn b n nh ng không chăm sóc, b o v mà còn nh n ó, B lu t hình s là văn b n quan tr ng tâm xâm ph m c tính m ng, s c kh e c a b o m s phát tri n và ti n b c a ngư i ngư i m và c s s ng c a a tr trong ph n và ư c th hi n t p trung t i các tương lai. Hơn n a, ph m t i i v i ph n i u 126, 130 và 132. Theo ó, ngư i nào có thai ã xâm ph m n chính sách b o v xâm ph m quy n bình ng; quy n b u c , bà m , tr em; xâm ph m nghiêm tr ng n quy n ng c ; quy n khi u n i, t cáo c a o c xã h i ch nghĩa và nguyên t c ngư i ph n thì b ph t t c nh cáo n nhân o trong quan h xã h i. Do ó, năm năm tù; c m m nhi m ch c v nh t nh ng trư ng h p ph m t i này có m c nh t m t năm n năm năm.(5) nguy hi m cao hơn so v i nh ng trư ng Như v y, b ng vi c quy nh các hành h p ph m t i thông thư ng khác.(7) vi tr c ti p ho c gián ti p xâm ph m Ngư c l i, n u ngư i ph m t i là ph nghiêm tr ng n m t s quy n c a ph n n có thai thì l i ư c x nh (gi m nh ). T¹p chÝ luËt häc sè 3/2008 11
  4. nghiªn cøu - trao ®æi Ví d : i u 35 B lu t hình s năm 1999 y u t tâm lí. Do ó, trong các trư ng h p quy nh: "... Không áp d ng hình ph t t ngư i ph m t i là ph n có thai thì u hình i v i... ph n có thai ho c ph n ư c xem xét gi m nh trách nhi m hình s ang nuôi con dư i 36 tháng tu i khi ph m (gi m m c tr ng tr và tăng m c giáo t i ho c khi b xét x . Không thi hành án t d c trong hình ph t c th c n quy t nh hình i v i ph n có thai, ph n ang i v i h ).(8) nuôi con dư i 36 tháng tu i. Trong trư ng Trong pháp lu t t t ng hình s , nguyên h p này hình ph t t hình chuy n thành tù t c b o v quy n làm m c a ngư i ph n chung thân". i u 61, 62 B lu t hình s cũng ư c th hi n rõ t i i u 88 và i u năm 1999 quy nh: "Ngư i b x ph t tù có 259 B lu t t t ng hình s năm 2003. Theo th ư c hoãn ho c t m ình ch ch p hành ó, b can, b cáo là ph n có thai ho c ang hình ph t trong các trư ng h p sau ây:... nuôi con dư i ba mươi sáu tháng tu i... thì Ph n có thai ho c ang nuôi con dư i 36 không t m giam mà áp d ng bi n pháp ngăn tháng tu i...". i u 94 B lu t hình s năm ch n khác; "... trong trư ng h p ngư i b k t 1999 quy nh: "Ngư i m nào do nh án (t hình) là ph n có thai thì h i ng thi hư ng n ng n c a tư tư ng l c h u ho c hành án (ph i) hoãn thi hành án và báo cáo trong hoàn c nh khách quan c bi t mà chánh án toà án ã ra quy t nh thi hành án gi t con m i ho c v t b a tr ó d n báo cáo chánh án Toà án nhân dân t i cao n h u qu a tr ch t thì (ch ) b ph t xem xét chuy n hình ph t t hình thành tù c i t o không giam gi n hai năm ho c chung thân cho ngư i b k t án. ph t tù t ba tháng n hai năm". ây là Nh ng quy nh trên cho th y, ng và m c hình ph t th p nh t ư c quy nh và Nhà nư c ta luôn quan tâm, b o v quy n áp d ng i v i các lo i t i gi t ngư i. l i c a ngư i m , c trong trư ng h p h là Nh ng quy nh gi m nh trách nhi m hình ngư i ph m t i b k t án n t hình và c s i v i ph n không ch xu t phát t trong trư ng h p h là n n nhân. ây cũng chính sách b o v bà m và tr em (h u qu là quy nh mang tính nhân o sâu s c, nó c a vi c áp d ng hình ph t i v i h và không ch nh m giúp ngư i ph n th c a tr mà h s sinh ra) mà còn xu t phát hi n thiên ch c làm m mà còn nh m b o t cơ s khi mang thai, tâm tính ngư i ph v quy n ư c nuôi dư ng và phát tri n n có th b thay i theo chi u hư ng tiêu bình thư ng c a a tr . Vi c lo i b ngu i c c; kh năng nh n th c và i u khi n hành ph m t i c bi t nguy hi m ra kh i i vi c a h b h n ch ; h d b kích ng và s ng xã h i là c n thi t nhưng s tr ng ph t thi u ki m ch trong các hành vi ng x ; ó không ư c làm nh hư ng n s phát hay cáu g t và cũng d xúc ng... vì th , tri n bình thư ng c a nh ng m m non là hành vi c a h ph n nào b nh hư ng b i tương lai t nư c và s tr ng ph t ó 12 T¹p chÝ luËt häc sè 3/2008
  5. nghiªn cøu - trao ®æi không ư c tư c i thiên ch c làm m c a h t c l c h u như t o hôn, thách cư i, các ngư i ph n ngay c trong trư ng h p h hành vi vi ph m ch m t v , m t ch ng... ph m t i c bi t nghiêm tr ng.(9) ã ư c x lí tương i nghiêm kh c. 1.3. Pháp lu t hình s và t t ng hình th c hi n nhi m v này, B lu t hình s s lo i tr quan ni m và phong t c t p năm 1999 ã dành m t chương (Chương 25: quán l c h u nh m b o v quy n l i c a Các t i xâm ph m ch hôn nhân và gia ngư i ph n ình) nh m tr ng tr nh ng hành vi, quan Nh n th c rõ tác h i c a các quan ni m ni m và phong t c, t p quán l c h u; ó là: và phong t c t p quán l c h u i v i vi c Hành vi cư ng ép k t hôn ho c c n tr hôn th c hi n quy n bình ng c a ngư i ph nhân t nguy n, ti n b ; hành vi vi ph m n , Nhà nư c Vi t Nam ngay t khi ra i ch m t v , m t ch ng; hành vi t ch c ã ra nhi u bi n pháp kh c ph c tích t o hôn; hành vi t o hôn; hành vi lo n luân; c c. V ư ng l i phát tri n văn hoá Vi t hành vi ngư c ãi ho c hành h ông bà, cha Nam, Hi n pháp năm 1992 kh ng nh c m , v ch ng, con, cháu, ngư i có công hai m t: xây "Nhà nư c và xã h i b o t n, nuôi dư ng mình.(12) phát tri n n n văn hoá Vi t Nam dân t c, Có th nói, dư i tác ng c a bi n pháp hi n i, nhân văn" và ch ng "truy n bá tư pháp lí hình s , quan ni m xã h i ã có nhi u tư ng và văn hoá ph n ng, i tr y, bài ti n b , nh n th c l ch l c v gi i ã ư c tr mê tín, h t c".(10) B lu t dân s năm kh c ph c, phong t c t p quán x u như cư ng 1995 m t l n n a kh ng nh nguyên t c ép k t hôn; c n tr hôn nhân t nguy n, ti n tôn tr ng o c, truy n th ng t t p c a b ; t o hôn... ã ngày càng gi m b t. dân t c; b o m an toàn thân th , danh d 1.4. Pháp lu t hình s và t t ng hình và nhân ph m c a m i công dân....(11) s u tranh phòng, ch ng hành vi mua bán Khi phân tích các phong t c, t p quán và xâm ph m nhân ph m c a ngư i ph n văn hoá nh hư ng n s phát tri n c a Vi t Nam tuy không có b lu t riêng ngư i ph n , Vi t Nam ã có cách ti p c n tr ng tr nh ng hành vi mua bán và xâm khách quan, khoa h c và toàn di n làm rõ ph m nhân ph m c a ngư i ph n nhưng các mô hình, ki u m u văn hoá tiêu c c hay có nhi u văn b n pháp lu t, c bi t là B tích c c, t ó xác nh c n s a i hay phát lu t hình s quy nh ư ng l i x lí r t huy các ki u m u ó. V bi n pháp pháp nghiêm kh c i v i nh ng hành vi ph m lu t, các d th o lu t m i và s a i u t i nguy hi m này t i các i u 111, 112, quán tri t nguyên t c: Tôn tr ng và phát huy 113, 114, 115, 116, 119, 254, 255, 256, 275. phong t c, t p quán, truy n th ng t t p, Theo ó: 1) Ngư i nào dùng vũ l c, e do ti n t i xoá b các phong t c, t p quán l c dùng vũ l c ho c l i d ng tình tr ng không h u, trái v i các quy nh c a pháp lu t. Các th t v ư c c a n n nhân ho c th o n T¹p chÝ luËt häc sè 3/2008 13
  6. nghiªn cøu - trao ®æi khác giao c u v i n n nhân trái v i ý mu n toàn b tài s n...(13) Các quy nh này ã th c a h thì b ph t tù t i thi u là hai năm, t i hi n rõ quan i m c a Nhà nư c Vi t Nam a là t hình. 2) Ngư i nào hi p dâm tr em là tr ng tr nghiêm nh ng hành vi mua bán t 13 tu i n dư i 16 tu i thì b ph t tù và xâm ph m nhân ph m c a ngư i ph n , t i thi u là b y năm, t i a là t hình. 3) b o v s lành m nh c a môi trư ng xã h i Ngư i nào dùng m i th o n khi n ngư i Vi t Nam và nh ng truy n th ng t t p l thu c mình ho c ngư i ang trong tình c a dân t c. tr ng qu n bách ph i mi n cư ng giao c u 2. M t s ki n ngh liên quan n các thì b ph t tù t i thi u là sáu tháng, t i a là quy nh c a pháp lu t hình s và t mư i tám năm. 4) Ngư i nào cư ng dâm tr t ng hình s v b o v ph n em t 13 tu i n dư i 16 tu i thì b ph t Trong th gi i hi n i, vi c ghi nh n tù t i thi u là năm năm, t i a là tù chung và b o m th c thi các quy n c a ph n thân. 5) Ngư i nào ã thành niên mà giao ã tr thành v n trung tâm và là m c tiêu c u v i tr em t 13 tu i n dư i 16 c a s phát tri n; gi i phóng ph n và bình tu i thì b ph t tù t i thi u là m t năm, t i ng gi i là tiêu chí ánh giá s tăng a là mư i lăm năm. 6) Ngư i nào ã thành trư ng và phát tri n kinh t - xã h i c a các niên mà có hành vi dâm ô i v i tr em thì qu c gia. Vì th , nâng cao hi u qu công tác b ph t tù t i thi u là sáu tháng, t i a là b o v quy n ph n luôn gi vai trò và v mư i hai năm. 7) Ngư i nào mua bán ph trí quan tr ng trong pháp lu t m i qu c gia n thì b ph t tù t i thi u là hai năm, t i a cũng như trong pháp lu t qu c t . là hai mươi năm. 8) Ngư i nào ch a m i Xu t phát t quan i m ó, góp ph n dâm thì b ph t tù t i thi u là m t năm, t i b o v ph n b ng pháp lu t hình s và t a là tù chung thân. 9) Ngư i nào d d t ng hình s có hi u qu hơn, chúng tôi xin ho c d n d t ngư i m i dâm thì b ph t tù xu t m t s ki n ngh sau ây: t i thi u là sáu tháng, t i a là hai mươi năm. 10) Ngư i nào mua dâm ngư i chưa Th nh t, c n s a i lu t, m c dù thành niên t 16 tu i n dư i 18 tu i thì kho n 2 i u 61 B lu t hình s năm 1999 b ph t tù t i thi u là m t năm, t i a là quy nh th i gian ư c hoãn ch p hành mư i lăm năm. Ngoài ra, ngư i ph m hình ph t tù, n u ngư i ư c hoãn ch p nh ng t i trên còn có th b c m m nhi m hành hình ph t l i ph m t i m i thì toà án ch c v , c m hành ngh ho c làm công vi c bu c ngư i ó ph i ch p hành hình ph t nh t nh t m t năm n năm năm; ph t trư c, t c là h s không ư c hoãn ch p ti n t năm tri u ng n năm mươi tri u hành hình ph t n a nhưng th c t cơ quan ng; ph t qu n ch ho c c m cư trú t m t tư pháp nhi u a phương v n e ng i, năm n năm năm; t ch thu m t ph n ho c không bu c h ph i vào ch p hành hình 14 T¹p chÝ luËt häc sè 3/2008
  7. nghiªn cøu - trao ®æi ph t trong tr i giam, ch y u do nh ng khó ph n ang nuôi con dư i 36 tháng tu i khăn khi ph i qu n lí ngư i b k t án ang khi ph m t i ho c khi b xét x ã th hi n mang thai ho c ang nuôi con nh . C n sâu s c chính sách hình s nhân o c a th y r ng, vi c cho phép ngư i b k t án Nhà nư c Vi t Nam. Tuy nhiên, th hi n ph t tù ư c hoãn ch p hành hình ph t ho c hơn n a chính sách nhân o này, chúng tôi t m ư c ình ch ch p hành hình ph t là cho r ng B lu t hình s Vi t Nam c n m quy nh ch y u mang tính nhân o r ng di n i tương không b áp d ng hình nhưng nhi u ngư i ã l i d ng quy nh ph t t hình mà trư c h t là nh ng ngư i này c a pháp lu t tr n tránh vi c vào tr i ph m t i trên 70 tu i (không k nam hay giam ch p hành hình ph t tù. ây là tình n ) - nh ng ngư i già có c i m c bi t tr ng ã x y ra nhi u a phương nhưng v s c kho và tâm lí. các cơ quan ch c năng ang lúng túng chưa Vi c b t t m giam sau khi tuyên án có hư ng d n c th vi c áp d ng nh ng phúc th m i v i b cáo nói chung và là quy nh t i i u 61 và i u 62 c a B lu t ph n có thai nói riêng không b t m giam hình s . Ph bi n nh t là trư ng h p ngư i nhưng b ph t tù ư c quy nh t i kho n 3 b k t án là ph n ã l i d ng vi c ư c i u 243 B lu t t t ng hình s năm 2003. hoãn ho c t m ình ch ch p hành hình ph t Theo quy nh này, h i ng xét x ư c tù, khi ư c t i ngo i ã liên t c có thai giao trách nhi m l a ch n b t ho c không kéo dài th i h n ư c hoãn ho c ình ch b t ngay b cáo t m giam sau khi tuyên ch p hành hình ph t tù. kh c ph c án, tr nh ng trư ng h p lu t nh. Do cách nh ng t n t i nêu trên, k t h p tham kh o quy nh tùy nghi như trên nên vi c áp d ng kinh nghi m pháp lu t nư c ngoài cho th y, quy nh này trong th c ti n xét x phúc trong th i gian t i, nên nghiên c u thu h p th m g p nhi u vư ng m c. Nhi u toà án di n i tư ng ư c hoãn ho c t m ình ch h u như không b t t m giam ngay trong ch p hành hình ph t tù, ti n t i xóa b quy m i trư ng h p. Ngư c l i, m t s toà án nh này trong B lu t hình s . Tuy nhiên, l i cho r ng b cáo b ph t tù và b n án phúc mu n làm ư c i u này, các cơ s y t , th m có hi u l c pháp lu t ngay sau khi phúc l i xã h i trong tr i giam ph i t t tuyên án nên c n ph i b t ngay b cáo có th chăm sóc s c kho cho ph m nhân t m giam, có như v y m i m b o thu n như khi h ư c chăm sóc các b nh vi n l i cho công tác thi hành án hình s . ho c t i gia ình.(14) vi c b t t m giam i v i b cáo không b Th hai, c n b sung lu t, m c dù quy t m giam nhưng b x ph t tù sau khi tuyên nh không áp d ng hình ph t t hình i án phúc th m phù h p v i các quy nh t i v i ngư i ph m t i là ph n có thai ho c i u 88 (quy nh chung v vi c t m giam) T¹p chÝ luËt häc sè 3/2008 15
  8. nghiªn cøu - trao ®æi và i u 228 B lu t t t ng hình s (quy úng m c ích c a vi c hoãn ho c t m ình nh v vi c b t t m giam b cáo sau khi ch , chúng tôi cho r ng các cơ quan có th m tuyên án sơ th m), ng th i góp ph n quy n c n s m ban hành văn b n quy nh hoàn thi n chính sách pháp lu t hình s c th v quy n và nghĩa v c a ngư i b theo tinh th n Ngh quy t s 49-NQ/TW là k t án; trách nhi m c a chính quy n xã, "… xác nh rõ căn c t m giam, h n ch phư ng, th tr n ho c cơ quan, t ch c nơi vi c áp d ng bi n pháp t m giam i v i ngư i b k t án cư trú ho c làm vi c; ch m t s t i ph m …", chúng tôi ng ý v i qu n lí, giáo d c i v i nh ng ngư i này. quan i m ngh các cơ quan có th m ư ng l i xét x hành vi ph m t i i quy n nghiên c u s a i, b sung o n 2 v i ph n có thai tuy ã ư c Toà hình s kho n 3 i u 243 B lu t t t ng hình s Tòa án nhân dân t i cao hư ng d n trong theo hư ng quy nh rõ như sau: iv ib Báo cáo b sung công tác xét x v hình s cáo không b t m giam nhưng b x ph t tù ngày 10/01/1999 nhưng chưa th t y vì thì h i ng xét x có th ra quy t nh b t chưa gi i quy t ư c t t c nh ng trư ng t m giam b cáo ngay sau khi tuyên án n u h p ph m t i i v i ph n có thai và có căn c cho th y b cáo có th tr n ho c nh ng trư ng h p không có s phù h p ti p t c ph m t i.(15) gi a th c t khách quan và ý th c ch quan Th ba, c n tăng cư ng hư ng d n áp c a can ph m như: Th c t khách quan ( i d ng lu t, theo quy nh t i i u 61 và tư ng b xâm h i) là ph n có thai nhưng ý i u 62 B lu t hình s năm 1999 thì ngư i th c ch quan c a can ph m l i không bi t b x ph t tù có th ư c hoãn ho c t m và cho r ng i tư ng mà mình gi t không ình ch ch p hành hình ph t tù n u h là ph i là ph n có thai ho c ngư c l i, th c ph n có thai ho c ang nuôi con dư i 36 t khách quan ( i tư ng b xâm h i) không tháng tu i. Theo quy nh t i kho n 1 i u ph i là ph n có thai nhưng ý th c ch 263 B lu t t t ng hình s năm 2003 thì quan c a can ph m l i cho r ng i tư ng ngư i ư c hoãn ho c ư c t m ình ch mà mình gi t là ph n có thai và mong ch p hành hình ph t tù ư c giao cho chính mu n gây ra cái ch t cho i tư ng này... quy n xã, phư ng, th tr n ho c cơ quan, t kh c ph c nh ng h n ch trong b n Báo ch c nơi h cư trú ho c làm vi c qu n lí. cáo trên, các cơ quan có th m quy n c n Tuy nhiên, n nay pháp lu t v n chưa có ban hành văn b n hư ng d n theo các quy nh c th và y v vi c qu n lí hư ng sau ây: 1) N u có s th ng nh t nh ng i tư ng này trong th i gian h gi a th c t khách quan ( i tư ng b xâm ư c hoãn ho c t m ình ch ch p hành án. h i là ph n có thai) và ý th c ch quan vi c qu n lí ư c ch t ch và m b o c a ngư i ph m t i (bi t n n nhân là ph n 16 T¹p chÝ luËt häc sè 3/2008
  9. nghiªn cøu - trao ®æi có thai) thì ngư i ph m t i ph i ch u trách Th c t khách quan ( i tư ng b xâm h i) nhi m hình s v tình ti t nh khung tăng không ph i là ph n có thai nhưng ý th c n ng “ph m t i i v i ph n mà bi t là có ch quan c a ngư i ph m t i l i l m tư ng thai”, úng như hư ng d n trong Báo cáo là ph n có thai và mong mu n gây ra cái b sung công tác xét x v hình s c a Toà ch t cho h thì ngư i ph m t i v n ph i hình s Tòa án nhân dân t i cao ngày ch u trách nhi m hình s v tình ti t nh 10/01/1999. 2) N u ngư i ph m t i tuy khung tăng n ng “ph m t i i v i ph n mong mu n gây ra cái ch t cho n n nhân mà bi t là có thai”. 4) N u ngư i ph m t i nhưng không quan tâm i tư ng b xâm c tình không khai rõ ý th c ch quan c a h i là ho c không ph i là ph n có thai thì mình và s l m tư ng là không có căn c chia làm hai trư ng h p: a) N u xác nh thì chia làm hai trư ng h p: a) N u xác th c t i tư ng b xâm h i là ph n có nh th c t i tư ng b xâm h i là ph n thai thì ngư i ph m t i ph i ch u trách có thai thì ngư i ph m t i ph i ch u trách nhi m hình s v tình ti t nh khung tăng nhi m hình s v tình ti t nh khung tăng n ng “ph m t i i v i ph n mà bi t là có n ng “ph m t i i v i ph n mà bi t là có thai”; b) N u xác nh th c t i tư ng b thai”; b) N u xác nh th c t i tư ng b xâm h i không ph i là ph n có thai thì xâm h i không ph i là ph n có thai thì ngư i ph m t i không ph i ch u trách ngư i ph m t i không ph i ch u trách nhi m hình s v tình ti t nh khung tăng nhi m hình s v tình ti t nh khung tăng n ng này. 3) Trư ng h p ngư i ph m t i có n ng này. s l m tư ng và s l m tư ng này là có căn K t lu n c ( ư c ch ng minh qua các bi u hi n Báo cáo chính tr t i i h i i bi u trư c, trong và sau khi ph m t i, cũng như l n th VIII c a ng C ng s n Vi t Nam các bi u hi n bên ngoài khác c a n n nhân ã xác nh: i v i ph n , c n xây d ng ho c quan h gi a ngư i ph m t i v i n n và th c hi n Chi n lư c vì s ti n b c a nhân hay hoàn c nh x y ra s vi c...) thì áp ngư i ph n Vi t Nam n năm 2000 mà d ng tình ti t nh khung tăng n ng “ph m m c tiêu cơ b n là t o i u ki n phát huy t i i v i ph n mà bi t là có thai” theo ý m i ti m năng, nâng cao vai trò, v trí và th c ch quan. C th là: a) Th c t khách tăng cư ng s tham gia y và bình ng quan ( i tư ng b xâm h i) là ph n có c a ngư i ph n trong các lĩnh v c chính thai nhưng ý th c ch quan c a ngư i ph m tr , kinh t , văn hoá, xã h i.(16) t i l i l m tư ng là không có thai thì ngư i V i nh ng thành t u t ư c trong quá ph m t i không ph i ch u trách nhi m hình trình th c hi n ư ng l i i m i c a ng, s v tình ti t nh khung tăng n ng này; b) c bi t là nh ng k t qu t ư c trong 5 T¹p chÝ luËt häc sè 3/2008 17
  10. nghiªn cøu - trao ®æi năm 2001-2005, n n kinh t nư c ta ã phát ph m nhân ph m c a ngư i ph n ./. tri n theo chi u hư ng tích c c. Song song (1), (4).Xem: U ban qu c gia vì s ti n b c a ph v i phát tri n kinh t , chúng ta ã th c thi n Vi t Nam, “Báo cáo qu c gia l n th 2 vi c th c nhi u chính sách ưu tiên phát tri n xã h i, hi n Công ư c Liên h p qu c xóa b m i hình th c t o i u ki n thu n l i cho s phát tri n, phân bi t i x i v i ph n ”, Hà N i, 1998. ti n t i công b ng, văn minh và bình ng (2).Xem: U ban qu c gia vì s ti n b c a ph n Vi t Nam, “K ho ch hành ng vì s ti n b c a ph gi i. ó là nh ng y u t tích c c thúc y n Vi t Nam giai o n 2006 -2010”, Hà N i, 2002. vi c th c hi n các m c tiêu c a Chi n lư c (3).Xem: y ban các v n xã h i c a Qu c h i, “T qu c gia vì s ti n b c a ngư i ph n trình Lu t phòng, ch ng b o l c gia ình”, s 1401- TT/UBXH, Hà N i, ngày 25/10/2006. Vi t Nam, m b o cho vi c th c hi n (5), (12), (13).Xem: “B lu t hình s c a nư c C ng thành công các m c tiêu phát tri n thiên hòa XHCN Vi t Nam”, Nxb. Chính tr qu c gia, Hà niên k mà Chính ph Vi t Nam ã cam k t N i, 2000. trư c c ng ng qu c t . (6), (9).Xem: Nguy n Chí Công, "Bư c u tìm hi u v chính sách hình s i v i ph n trong pháp lu t Vi t Nam, nguyên t c b o v các Vi t Nam hi n hành”, T p chí toà án nhân dân, s quy n và l i ích h p pháp c a ph n là s i 5/2005, tr. 4 - 10. ch xuyên su t h th ng pháp lu t. Quá (7).Xem: “Giáo trình Lu t hình s Vi t Nam”, trình xây d ng h th ng pháp lu t cũng như Nguy n Ng c Hoà ch biên, T p I, Nxb. Công an nhân dân, Hà N i, năm 2005, tr. 373. quá trình hoàn thi n các quy nh c a pháp (8).Xem: - Nguy n Chí Công, "Bư c u tìm hi u v lu t v b o v quy n c a ph n luôn g n chính sách hình s i v i ph n trong pháp lu t v i nguyên t c nhân o và vì con ngư i. Vi t Nam hi n hành”, T p chí toà án nhân dân, s 5/2005, tr. 4 - 10. Chính vì th chính sách b o v quy n ph - Giáo trình Lu t hình s Vi t Nam”, Nguy n Ng c n và nam, n bình ng ư c ghi nh n Hoà ch biên, T p I, Nxb. Công an nhân dân, Hà N i, trong Hi n pháp như m t nguyên t c hi n năm 2005, tr. 373. nh và ư c c th hoá trong các văn b n (10).Xem: “Hi n pháp Vi t Nam năm 1946, 1959, 1980 và 1992”, Nxb. Chính tr qu c gia, Hà N i, 1995. lu t và dư i lu t. Trong nh ng năm t i, (11).Xem: “B lu t dân s c a nư c C ng hòa XHCN ưa Lu t bình ng gi i vào cu c s ng Vi t Nam”, Nxb. Chính tr qu c gia, Hà N i, 2005. chúng ta c n s a i, b sung, tăng cư ng (14).Xem: “Chính sách hình s trong th i kì im i Vi t Nam”, Ph m Văn L i ch biên, Nxb. Tư pháp, hư ng d n áp d ng pháp lu t hình s và t Hà N i, năm 2007. t ng hình s - công c h u hi u nh t trong (15).Xem: Nguy n Văn Trư ng, "C n s a i, b vi c b o m nguyên t c bình ng và s sung m t s quy nh c a B lu t t t ng hình s năm phát tri n toàn di n c a ngư i ph n ; b o 2003 v th t c xét x phúc th m", T p chí ki m sát, s 17/2006, tr. 40 - 43. v quy n làm m và lo i tr quan ni m và (16).Xem: ng C ng s n Vi t Nam, “Văn ki n i phong t c t p quán l c h u; u tranh h i i bi u toàn qu c l n th VIII”, Nxb. Chính tr phòng, ch ng hành vi mua bán và xâm qu c gia, Hà N i, năm 1996. 18 T¹p chÝ luËt häc sè 3/2008
ADSENSE

CÓ THỂ BẠN MUỐN DOWNLOAD

 

Đồng bộ tài khoản
2=>2