intTypePromotion=1
zunia.vn Tuyển sinh 2024 dành cho Gen-Z zunia.vn zunia.vn
ADSENSE

Báo cáo " Tổ chức chính quyền địa phương của nước Cộng hoà XHCN Việt Nam - quá trình hình thành và phát triển, những bất cập và phương hướng đổi mới "

Chia sẻ: Phung Han | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:8

139
lượt xem
21
download
 
  Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Tổ chức chính quyền địa phương của nước Cộng hoà XHCN Việt Nam - quá trình hình thành và phát triển, những bất cập và phương hướng đổi mới Bốn là pháp luật chưa quy định nguồn quỹ để người sử dụng lao động chủ động trong việc chi trả khi người lao động bị tai nạn lao động, bệnh nghề nghiệp. Năm là quy định khi người lao động bị tai nạn lao động hoặc bệnh nghề nghiệp đều được hưởng chế độ như nhau là không hợp lí. Do đặc điểm khác nhau về điều kiện phát sinh, thời...

Chủ đề:
Lưu

Nội dung Text: Báo cáo " Tổ chức chính quyền địa phương của nước Cộng hoà XHCN Việt Nam - quá trình hình thành và phát triển, những bất cập và phương hướng đổi mới "

  1. nghiªn cøu - trao ®æi PGS.TS. Th¸i VÜnh Th¾ng * I. Kh¸i qu¸t vÒ qu¸ tr×nh h×nh ng y 18/12/1946 cÊp k× t¹m bá, c¶ n−íc th nh v ph¸t triÓn cña tæ chøc ®−îc chia th nh 16 chiÕn khu. Sau ®ã, theo chÝnh quyÒn ®Þa ph−¬ng ë ViÖt Nam S¾c lÖnh ng y 25/1/1948 c¸c chiÕn khu tõ khi th nh lËp n−íc ViÖt Nam d©n ®−îc s¸p nhËp th nh 10 liªn khu kh¸ng chñ céng ho (2/9/1945) ®Õn nay chiÕn. D−íi chiÕn khu hoÆc liªn khu vÉn l LÞch sö h×nh th nh v ph¸t triÓn tæ chøc nh÷ng ®¬n vÞ h nh chÝnh tØnh, th nh phè, chÝnh quyÒn ®Þa ph−¬ng ë ViÖt Nam tõ khi thÞ x , huyÖn, x . Thêi k× n y bªn c¹nh uû th nh lËp n−íc ViÖt Nam d©n chñ céng ho ban h nh chÝnh, uû ban b¶o vÖ ®−îc th nh lËp ®Õn nay lu«n lu«n g¾n liÒn víi lÞch sö lËp ®Ó gi¶i quyÕt nh÷ng vÊn ®Ò kh¸ng chiÕn. hiÕn ViÖt Nam. V× vËy, c¨n cø v o lÞch sö Theo th«ng lÖnh liªn Bé néi vô - quèc phßng lËp hiÕn ViÖt Nam chóng ta cã thÓ chia qu¸ ng y 31/12/1946 uû ban b¶o vÖ ®−îc gäi l tr×nh h×nh th nh v ph¸t triÓn cña tæ chøc uû ban kh¸ng chiÕn v S¾c lÖnh ng y chÝnh quyÒn ®Þa ph−¬ng ë n−íc ta th nh 4 01/10/1947 uû ban kh¸ng chiÕn v uû ban giai ®o¹n: h nh chÝnh hîp nhÊt th nh uû ban kh¸ng - Tõ 2/9/1945 ®Õn 1959; chiÕn - h nh chÝnh. Th¸ng 9/1955 uû ban - Tõ n¨m1959 ®Õn 1980; kh¸ng chiÕn h nh chÝnh ®−îc ®æi l¹i th nh - Tõ n¨m 1980 ®Õn 1992; uû ban h nh chÝnh. Ng y 20/7/1957 víi S¾c - Tõ n¨m1992 ®Õn nay. lÖnh sè 04/SL héi ®ång nh©n d©n ®−îc 1. Giai ®o¹n tõ 2/9/1945 ®Õn 1959 th nh lËp ë tÊt c¶ c¸c cÊp h nh chÝnh (theo HiÕn ph¸p n¨m 1946 ë cÊp k× v cÊp huyÖn Giai ®o¹n n y ®−îc ®¸nh dÊu b»ng S¾c chØ cã UBHC chø kh«ng cã H§ND). Ng y lÖnh sè 63 ng y 22/11/1945 vÒ tæ chøc 31/5/1958 Chñ tÞch n−íc ® ban bè LuËt sè H§ND v UBHC x , huyÖn, tØnh, k× v S¾c 110 (do Quèc héi kho¸ I k× häp thø 8 th«ng lÖnh sè 77 ng y 21/12/1945 vÒ tæ chøc chÝnh qua) vÒ tæ chøc chÝnh quyÒn ®Þa ph−¬ng. quyÒn nh©n d©n ë c¸c thÞ x v th nh phè. Sau khi HiÕn ph¸p n¨m 1959 ban h nh, Trong ®iÒu kiÖn to n quèc kh¸ng chiÕn, LuËt tæ chøc H§ND v UBHC n¨m 1962 ChÝnh phñ ® ban h nh nhiÒu s¾c lÖnh ®Ó ®¸nh dÊu mét giai ®o¹n míi trong tæ chøc söa ®æi bæ sung S¾c lÖnh sè 63 v 77 cho phï hîp víi t×nh h×nh ®Êt n−íc cßn chiÕn tranh. Theo S¾c lÖnh ng y 20/12/1946 v * Gi¶ng viªn chÝnh Khoa h nh chÝnh - nh n−íc Th«ng lÖnh liªn Bé quèc phßng - néi vô Tr−êng ®¹i häc luËt H Néi T¹p chÝ luËt häc - 55
  2. nghiªn cøu - trao®æi chÝnh quyÒn ®Þa ph−¬ng ë n−íc ta. chuÈn y kÕt qu¶ bÇu cö UBHC cña H§ND Ph©n tÝch c¸c quy ®Þnh cña ph¸p luËt v cÊp d−íi nh−ng trong thêi h¹n 5 ng y ho¹t ®éng thùc tiÔn cña chÝnh quyÒn ®Þa (UBHC huyÖn) hoÆc 15 ng y (UBHC k×) ph−¬ng trong giai ®o¹n n y chóng ta cã thÓ ph¶i cã v¨n b¶n tr¶ lêi cÊp d−íi. NÕu tõ ®−a ra c¸c nhËn xÐt sau ®©y vÒ mÆt −u ®iÓm chèi chuÈn y th× UBHC cÊp trªn ph¶i nãi râ cña chÝnh quyÒn ®Þa ph−¬ng: lÝ do. Uû viªn UBHC n o kh«ng ®−îc chuÈn - § cã sù ph©n biÖt gi÷a qu¶n lÝ ®« thÞ y ph¶i bÇu l¹i nh−ng nÕu bÇu l¹i vÉn tróng v qu¶n lÝ n«ng th«n, v× ChÝnh phñ ® ban cö UBHC th× cÊp trªn ph¶i chuÈn y kÕt qu¶ h nh s¾c lÖnh riªng ®Ó quy ®Þnh vÒ tæ chøc bÇu ®ã (®iÒu 68, 73, 82, 87 S¾c lÖnh 63, chÝnh quyÒn n«ng th«n (S¾c lÖnh sè 63) v ®iÒu 33, 47 S¾c lÖnh 77); S¾c lÖnh sè 63 vÒ tæ chøc chÝnh quyÒn ®« thÞ (S¾c lÖnh sè quy ®Þnh: "Khi H§ND x hoÆc tØnh ra nghÞ 77). Theo S¾c lÖnh sè 63, ë n«ng th«n chÝnh quyÕt tr¸i víi mÖnh lÖnh cÊp trªn th× ngo i quyÒn ®−îc tæ chøc th nh 3 cÊp trong ®ã cã viÖc thñ tiªu nghÞ quyÕt ®ã, UBHC cÊp trªn 2 cÊp chÝnh quyÒn ho n chØnh l cÊp tØnh v cßn c¶nh c¸o H§ND v nÕu H§ND vÉn cÊp x võa cã H§ND v UBHC, cßn cÊp kh«ng tu©n lÖnh th× UBHC tØnh cã quyÒn huyÖn chØ cã UBND v× ®−îc coi l cÊp gi¶i t¸n H§ND x v ChÝnh phñ cã quyÒn trung gian. ë th nh phè, theo S¾c lÖnh sè gi¶i t¸n H§ND tØnh" (§iÒu 8, §iÒu 38). 77 chØ cã mét cÊp chÝnh quyÒn ho n chØnh §iÒu 2 S¾c lÖnh sè 117 ng y 02/7/1946 "VÒ ®ã l cÊp th nh phè cã H§ND v UBND, bæ sung S¾c lÖnh sè 63 v S¾c lÖnh sè 77 cßn khu phè chØ cã UBHC m kh«ng cã quy ®Þnh: "NÕu ®¹i biÓu H§ND n o v¾ng H§ND. Quy ®Þnh n y ho n to n hîp lÝ bëi mÆt 3 k× häp H§ND liªn tiÕp m kh«ng cã ë c¸c th nh phè, ®« thÞ l mét quÇn c− lÝ do hoÆc lÝ do kh«ng chÝnh ®¸ng sÏ bÞ mÊt kh«ng thÓ chia c¾t nh− c¸c tØnh chia th nh quyÒn ®¹i biÓu". huyÖn ®−îc. Bªn c¹nh nh÷ng −u ®iÓm nãi trªn, viÖc - Vai trß gi¸m s¸t cña UBHC cÊp trªn tæ chøc chÝnh quyÒn ®Þa ph−¬ng trong giai ®èi víi H§ND cÊp d−íi ®−îc chó träng. C¬ ®o¹n n y còng cã nh÷ng h¹n chÕ nhÊt ®Þnh: quan h nh chÝnh cÊp trªn kh«ng nh÷ng - Mét sè UBHC cßn kiªm c¶ chøc n¨ng chuÈn y kÕt qu¶ bÇu cö UBHC cÊp d−íi m t− ph¸p cña to ¸n ®Þa ph−¬ng. S¾c lÖnh sè cßn chuÈn y c¸c nghÞ quyÕt cña H§ND cÊp 22 BNV/CP ng y 18/2/1946 quy ®Þnh ë d−íi vÒ nhiÒu vÊn ®Ò kh¸c (§iÒu 59 HiÕn nh÷ng n¬i ch−a tæ chøc ®−îc to ¸n biÖt lËp, ph¸p 1946, ®iÒu 70, 71, 84, 85 S¾c lÖnh 63, UBHC tØnh cã quyÒn h¹n nh− to ¸n ®Ö nhÞ §iÒu 17, 18 S¾c lÖnh 77). cÊp, UBHC phñ, huyÖn, ch©u cã quyÒn h¹n - Ph¸p luËt quy ®Þnh rÊt râ r ng, cô thÓ nh− to ¸n s¬ cÊp. Trong giai ®o¹n c¶i c¸ch vÒ quyÒn, tr¸ch nhiÖm ph¸p lÝ cña H§ND ruéng ®Êt, S¾c lÖnh sè 150-SL ng y v UBHC víi c¸c chÕ t i cô thÓ cã thÓ ¸p 12/4/1953 vÒ th nh lËp to ¸n nh©n d©n ®Æc dông mét c¸ch dÔ d ng. biÖt quy ®Þnh ChÝnh phñ giao cho uû ban VÝ dô, S¾c lÖnh 63 v S¾c lÖnh 77 quy kh¸ng chiÕn h nh chÝnh tØnh cã thÈm quyÒn ®Þnh c¬ quan h nh chÝnh cÊp trªn cã quyÒn quyÕt ®Þnh th nh lËp to ¸n nh©n d©n ®Æc 56 - T¹p chÝ luËt häc
  3. nghiªn cøu - trao ®æi biÖt ë huyÖn hoÆc liªn huyÖn ®Ó xÐt xö l−u §¸ng l−u ý l tõ n¨m 1974 víi QuyÕt ®éng ë c¸c x nh÷ng kÎ ph¶n c¸ch m¹ng, ®Þnh sè 78/CP ng y 10/4/1974 cña Héi ®Þa chñ c−êng h o gian ¸c, nh÷ng kÎ chèng ®ång ChÝnh phñ c¸c khu phè cña th nh phè l¹i LuËt c¶i c¸ch ruéng ®Êt, xÐt xö nh÷ng vô H Néi v H¶i Phßng chia ra nhiÒu khu nhá tranh chÊp vÒ t i s¶n, ruéng ®Êt, ph©n ®Þnh gäi l tiÓu khu víi quy m« tõ 2000 ®Õn th nh phÇn giai cÊp… 5000 nh©n khÈu. Mçi tiÓu khu mét c¬ quan Theo quy ®Þnh t¹i c¸c ®iÒu 2,3, 4, 11 cña ®¹i diÖn cña UBHC khu phè gäi l ban ®¹i S¾c lÖnh n y th× c¬ cÊu to ¸n ®Æc biÖt bao gåm diÖn h nh chÝnh tiÓu khu. Ban ®¹i diÖn h nh ch¸nh ¸n v mét nöa sè thÈm ph¸n do uû ban chÝnh tiÓu khu l tæ chøc mang tÝnh tù qu¶n kh¸ng chiÕn h nh chÝnh, tØnh lùa chän v uû cña nh©n d©n tiÓu khu, kh«ng ph¶i l cÊp ban kh¸ng chiÕn h nh chÝnh liªn khu duyÖt y, chÝnh quyÒn hay l ®¬n vÞ h nh chÝnh l nh mét nöa sè thÈm ph¸n cßn l¹i do n«ng héi thæ. hoÆc héi nghÞ ®¹i biÓu n«ng d©n ë huyÖn Ph©n tÝch quy ®Þnh cña ph¸p luËt v hay liªn huyÖn cö ra. ThÈm quyÒn cña to thùc tiÔn tæ chøc chÝnh quyÒn ®Þa ph−¬ng ¸n ®Æc biÖt rÊt lín, cã quyÒn ¸p dông c¸c trong thêi gian n y, chóng ta cã thÓ rót ra h×nh ph¹t nh− c¶nh c¸o, tÞch thu t i s¶n, c¸c nhËn xÐt sau ®©y: ph¹t tï cã thêi h¹n, tï chung th©n v tö h×nh. - ChÝnh quyÒn ®Þa ph−¬ng ®−îc x©y Do kh«ng cã thÈm ph¸n chuyªn nghiÖp, viÖc dùng theo m« h×nh cña Liªn X«, theo ®ã xÐt xö cña tßa ¸n cßn nhiÒu sai sãt ®¸ng H§ND ®−îc quy ®Þnh l c¬ quan quyÒn lùc tiÕc. §©y l b i häc cña tæ chøc chÝnh quyÒn nh n−íc ë ®Þa ph−¬ng. Cïng víi Quèc héi, ®Þa ph−¬ng v sau n y chóng ta ® söa sai. héi ®ång nh©n d©n c¸c cÊp t¹o th nh hÖ 2. Giai ®o¹n tõ n¨m 1959 ®Õn n¨m 1980 thèng c¬ quan quyÒn lùc nh n−íc, mét ë giai ®o¹n n y, chÝnh quyÒn ®Þa trong bèn hÖ thèng c¬ b¶n cña bé m¸y nh ph−¬ng ®−îc tæ chøc v ho¹t ®éng trªn c¬ n−íc. së quy ®Þnh cña HiÕn ph¸p n¨m 1959 v - Mèi quan hÖ gi÷a H§ND v UBHC LuËt tæ chøc H§ND v UBND n¨m 1962. cïng cÊp, gi÷a H§ND cÊp d−íi v H§ND ë n«ng th«n cã 3 cÊp chÝnh quyÒn l tØnh, cÊp trªn ® x¸c ®Þnh râ h¬n theo xu h−íng huyÖn, x , cßn th nh phè trùc thuéc trung ®Ò cao vai trß cña H§ND. H§ND cã quyÒn −¬ng (ë néi th nh) cã 2 cÊp l th nh phè v söa ®æi, b i bá nh÷ng quyÕt ®Þnh kh«ng hîp khu phè. C¸c huyÖn ngo¹i th nh th× tæ chøc lÝ cña UBHC cÊp m×nh v c¶ nh÷ng quyÕt nh− ë n«ng th«n. ®Þnh cña UBHC cÊp d−íi trùc tiÕp (§iÒu 6 Nh− vËy, cho ®Õn thêi k× n y vÉn cã 2 LuËt tæ chøc H§ND v UBND n¨m 1962). m« h×nh tæ chøc chÝnh quyÒn ®Þa ph−¬ng UBHC l c¬ quan chÊp h nh cña H§ND ®Þa kh¸c nhau. LuËt tæ chøc H§ND v ph−¬ng v l c¬ quan h nh chÝnh cña Nh UBND n¨m 1962 cã nh÷ng ®iÒu kho¶n n−íc ë ®Þa ph−¬ng. UBHC cÊp trªn chØ cã riªng quy ®Þnh nhiÖm vô quyÒn h¹n cña quyÒn ®×nh chØ nh÷ng nghÞ quyÕt kh«ng H§ND v UBND th nh phè (§iÒu 17, 46) thÝch ®¸ng cña H§ND cÊp d−íi trùc tiÕp, v khu phè (§iÒu 18, 47). cßn quyÒn b i bá nh÷ng nghÞ quyÕt n y l T¹p chÝ luËt häc - 57
  4. nghiªn cøu - trao®æi cña H§ND cÊp trªn trùc tiÕp. nh÷ng −u ®iÓm sau ®©y: So víi S¾c lÖnh 63 v S¾c lÖnh 77 n¨m - §Ó ®Ò cao vai trß cña H§ND - c¬ quan 1945, LuËt tæ chøc H§ND v UBHC c¸c quyÒn lùc nh n−íc ë ®Þa ph−¬ng. §iÒu 24 cÊp n¨m 1962 thu hÑp ph¹m vi nh÷ng vÊn LuËt tæ chøc H§ND v UBND n¨m 1983 ®Ò chÝnh quyÒn cÊp trªn phª chuÈn nh÷ng quy ®Þnh 10 vÊn ®Ò nhÊt thiÕt ph¶i ®−îc quyÕt ®Þnh cña chÝnh quyÒn cÊp d−íi. ChØ th¶o luËn v gi¶i quyÕt trong c¸c k× häp nh÷ng vÊn ®Ò ®Æc biÖt quan träng, th«ng H§ND. Nh÷ng quy ®Þnh n y ® l m cho th−êng l liªn quan ®Õn vÊn ®Ò tæ chøc nh− H§ND thùc sù l c¬ quan quyÒn lùc nh UBHC cÊp trªn phª chuÈn kÕt qu¶ bÇu cö n−íc ë ®Þa ph−¬ng. UBHC cÊp d−íi. NghÞ quyÕt cña H§ND - ViÖc th nh lËp th−êng trùc H§ND tõ gi¶i t¸n H§ND cÊp d−íi trùc tiÕp ph¶i ®−îc cÊp huyÖn trë lªn ® t¹o ®iÒu kiÖn cho H§ND cÊp trªn trùc tiÕp phª chuÈn. Nh÷ng H§ND cã thÓ ho¹t ®éng ®éc lËp, kh«ng phô quy ®Þnh n y nh»m t¨ng c−êng tÝnh chñ thuéc v o UBND vÒ ph−¬ng diÖn tæ chøc ®éng, s¸ng t¹o cho chÝnh quyÒn c¸c cÊp. ho¹t ®éng. - C¬ cÊu tæ chøc cña H§ND v UBHC - §Ó h¹n chÕ t×nh tr¹ng tïy tiÖn, l m giai ®o¹n n y còng ®−îc ho n thiÖn thªm thiÖt h¹i quyÒn lîi cña c«ng d©n trong lÜnh mét b−íc. Sè ®¹i biÓu H§ND c¸c cÊp so víi vùc xö ph¹t vi ph¹m h nh chÝnh cña c¸c c¬ tr−íc ®©y ®−îc t¨ng lªn ®¸ng kÓ. H§ND quan chÝnh quyÒn ®Þa ph−¬ng, Ph¸p lÖnh xö cÊp x tõ 20 ®Õn 40 ®¹i biÓu, cÊp huyÖn tõ ph¹t vi ph¹m h nh chÝnh n¨m 1989 quy ®Þnh 30 ®Õn 50 ®¹i biÓu, cÊp tØnh tõ 50 ®Õn 120 tõ nay ë ®Þa ph−¬ng chØ cã H§ND tØnh, ®¹i biÓu. th nh phè trùc thuéc trung −¬ng míi cã Nh»m t¨ng c−êng chÊt l−îng ho¹t ®éng thÈm quyÒn ban h nh v¨n b¶n quy ®Þnh vÒ vi cña H§ND LuËt tæ chøc H§ND v UBHC ph¹m h nh chÝnh, nÕu nh÷ng h nh vi n y c¸c cÊp n¨m 1962 quy ®Þnh (t¹i c¸c ®iÒu 28, ch−a ®−îc ChÝnh phñ quy ®Þnh (tr−íc ®©y 29, 30) H§ND c¸c cÊp th nh lËp c¸c ban H§ND v UBHC c¸c cÊp ®Òu cã thÈm chuyªn tr¸ch. Sè l−îng th nh viªn cña quyÒn ban h nh v¨n b¶n quy ®Þnh vÒ c¸c UBHC c¸c cÊp còng ®−îc t¨ng lªn. CÊp x : h nh vi vi ph¹m h nh chÝnh v møc ®é, h×nh 7 - 9 ng−êi, cÊp huyÖn 9-11 ng−êi, cÊp tØnh thøc xö ph¹t h nh chÝnh). 11-15 ng−êi. Tuy nhiªn, ph¸p luËt ®iÒu chØnh tæ chøc 3. Giai ®o¹n tõ n¨m 1980 ®Õn 1992 v ho¹t ®éng cña chÝnh quyÒn ®Þa ph−¬ng Trong giai ®o¹n n y, c¸c v¨n b¶n ph¸p trong giai ®o¹n n y còng cã nh÷ng h¹n chÕ luËt chñ yÕu ®iÒu chØnh tæ chøc v ho¹t sau ®©y: ®éng cña chÝnh quyÒn ®Þa ph−¬ng l HiÕn - LuËt tæ chøc H§ND v UBND n¨m ph¸p n¨m 1980, LuËt tæ chøc H§ND v 1983 ® bá bé phËn th−êng trùc UBND ®Ó UBND n¨m 1983 v LuËt tæ chøc H§ND v mäi vÊn ®Ò thuéc thÈm quyÒn UBND ®Òu UBND n¨m 1989 (söa ®æi). ph¶i b n b¹c gi¶i quyÕt tËp thÓ v biÓu So víi c¸c giai ®o¹n tr−íc ®©y, tæ chøc quyÕt theo ®a sè t¹i phiªn häp cña UBND. chÝnh quyÒn ®Þa ph−¬ng giai ®o¹n n y cã Quy ®Þnh n y vÒ mÆt lÝ thuyÕt cã vÎ hîp lÝ 58 - T¹p chÝ luËt häc
  5. nghiªn cøu - trao ®æi nh−ng thùc tiÔn chØ ra r»ng c¸c c«ng viÖc ph¹m ph¸p luËt n¨m 1996, LuËt söa ®æi bæ chÊp h nh, ®iÒu h nh cña UBND ®ßi hái sù sung mét sè ®iÒu LuËt tæ chøc to ¸n nh©n ph¶n øng nhanh nh¹y, kh«ng ph¶i khi n o d©n (28/10/1995), Ph¸p lÖnh xö lÝ vi ph¹m còng cã ®iÒu kiÖn ®Ó b n b¹c tËp thÓ ®−îc. h nh chÝnh 1995, Ph¸p lÖnh thñ tôc gi¶i - HiÕn ph¸p n¨m 1980 v LuËt tæ chøc quyÕt c¸c vô ¸n h nh chÝnh 1996, söa ®æi H§ND v UBND n¨m 1983 ®ång nhÊt ho¸ bæ sung n¨m 1998. c¸c cÊp tæ chøc chÝnh quyÒn ®Þa ph−¬ng ë So víi c¸c giai ®o¹n tr−íc ®©y, HiÕn n«ng th«n còng nh− th nh thÞ. Cã thÓ thÊy ph¸p n¨m 1992 v LuËt n¨m 1994 vÉn x¸c r»ng ®©y l b−íc thôt lïi trong viÖc tæ chøc ®Þnh H§ND l c¬ quan quyÒn lùc cña Nh chÝnh quyÒn ®Þa ph−¬ng ë n−íc ta. n−íc ë ®Þa ph−¬ng UBND vÉn l c¬ quan - LuËt tæ chøc H§ND v UBND n¨m chÊp h nh cña H§ND v c¬ quan h nh 1983, (söa ®æi n¨m 1989) ® h¹n chÕ sù chÝnh nh n−íc ë ®Þa ph−¬ng. Tuy nhiªn, kiÓm so¸t cña UBND cÊp trªn ®èi víi HiÕn ph¸p n¨m 1992 v LuËt tæ chøc UBND cÊp d−íi b»ng quy ®Þnh chØ cã H§ND v UBND n¨m 1994 ® më réng H§ND cïng cÊp cã quyÒn b i nhiÖm quyÒn h¹n v t¨ng c−êng tr¸ch nhiÖm cña UBND. Quy ®Þnh n y ® t¨ng quyÒn lùc chñ tÞch UBND c¸c cÊp, t¨ng c−êng tÝnh tËp theo chiÒu ngang (cho H§ND cïng cÊp) trung thèng nhÊt cña hÖ thèng c¬ quan h nh nh−ng ® h¹n chÕ quyÒn lùc theo chiÒu däc chÝnh nh n−íc. Chñ tÞch UBND cã nh÷ng (UBHC cÊp trªn ®èi víi cÊp d−íi). quyÒn h¹n m tr−íc ®©y thuéc vÒ UBND - LuËt tæ chøc H§ND v UBND n¨m nh− ®×nh chØ viÖc thi h nh hoÆc b i bá 1989 (söa ®æi) thiÕu tÝnh ®ång bé v cô thÓ. nh÷ng v¨n b¶n sai tr¸i cña c¬ quan thuéc §iÒu 17 LuËt n y quy ®Þnh Héi ®ång Nh UBND v c¸c v¨n b¶n sai tr¸i cña UBND n−íc sÏ quy ®Þnh nhiÖm vô, quyÒn h¹n cô cÊp d−íi, ®×nh chØ thi h nh nghÞ quyÕt sai thÓ cho H§ND v UBND c¸c cÊp. Tuy tr¸i cña H§ND cÊp d−íi ®ång thêi ®Ò nghÞ nhiªn, tõ khi ban h nh LuËt n y ®Õn khi H§ND cÊp m×nh b i bá nh÷ng nghÞ quyÕt Quèc héi th«ng qua luËt tæ chøc H§ND v ®ã. Chñ tÞch UBND cã quyÒn phª chuÈn kÕt UBND n¨m 1994 ® kh«ng cã ph¸p lÖnh qu¶ bÇu, b i miÔn c¸c th nh viªn UBND n o cña Héi ®ång Nh n−íc (tr−íc n¨m cÊp d−íi trùc tiÕp, cã quyÒn ®iÒu ®éng c¸ch 1992) cña Uû ban th−êng vô Quèc héi (sau chøc chñ tÞch, phã chñ tÞch UBND cÊp d−íi n¨m 1992) quy ®Þnh vÒ cô thÓ ho¸ LuËt tæ trùc tiÕp (§iÒu 52 LuËt tæ chøc H§ND v chøc H§ND v UBND n¨m 1989. UBND n¨m 1994). 4. Giai ®o¹n tõ n¨m 1992 ®Õn nay Trong giai ®o¹n n y c¬ cÊu tæ chøc cña C¸c v¨n b¶n ph¸p luËt chñ yÕu ®iÒu H§ND v UBND cã sù thay ®æi theo h−íng chØnh hoÆc liªn quan ®Õn ho¹t ®éng cña gän nhÑ h¬n. Sè ®¹i biÓu H§ND c¸c cÊp chÝnh quyÒn ®Þa ph−¬ng trong thêi gian n y gi¶m tõ 25% ®Õn 30%. Theo §iÒu 9 LuËt l HiÕn ph¸p n¨m 1992, LuËt tæ chøc bÇu cö ®¹i biÓu H§ND n¨m 1994 sè ®¹i H§ND v UBND do Quèc héi th«ng qua biÓu H§ND x cã tõ 15 ®Õn 25 ®¹i biÓu, ng y 5/7/1994, LuËt ban h nh v¨n b¶n quy H§ND cÊp huyÖn cã tõ 25 ®Õn 35 ®¹i biÓu, T¹p chÝ luËt häc - 59
  6. nghiªn cøu - trao®æi H§ND tØnh th nh phè trùc thuéc trung 3. C¸c biÖn ph¸p thùc hiÖn nghÞ quyÕt −¬ng cã tõ 45 ®Õn 75 ®¹i biÓu. Riªng c¸c vÒ kinh tÕ - x héi, th«ng qua b¸o c¸o th nh phè H Néi, th nh phè Hå ChÝ Minh UBND tr−íc H§ND; v c¸c tØnh cã trªn hai triÖu r−ìi ng−êi ®−îc 4. §Ò ¸n th nh lËp míi, s¸p nhËp hoÆc bÇu kh«ng qu¸ 85 ®¹i biÓu. C¬ cÊu cña gi¶i thÓ c¸c c¬ quan chuyªn m«n cña UBND còng gän nhÑ h¬n. UBND cÊp x cã UBND, viÖc ph©n v¹ch ®Þa giíi gi÷a c¸c tõ 5 ®Õn 7 th nh viªn, trong ®ã cã 1 chñ ®¬n vÞ h nh chÝnh l nh thæ ë ®Þa ph−¬ng. tÞch, 1 phã chñ tÞch (tr−íc ®©y tõ 7 ®Õn 9 Nh÷ng quy ®Þnh trªn ®©y l rÊt cÇn thiÕt th nh viªn trong ®ã cã 2 phã chñ tÞch), nh»m ph©n biÖt nh÷ng lÜnh vùc m chñ tÞch UBND cÊp huyÖn cã tõ 7-9 th nh viªn, UBND mÆc dï ® ®−îc t¨ng c−êng quyÒn trong ®ã cã 2 phã chñ tÞch (tr−íc ®©y tõ 9 h¹n kh«ng thÓ tù m×nh quyÕt ®Þnh ®−îc. ®Õn 11 th nh viªn trong ®ã cã 3 phã chñ Ngo i ra, cßn cã mét sè v¨n b¶n ph¸p tÞch); UBND cÊp tØnh cã tõ 9-11 th nh viªn luËt kh¸c cã liªn quan mËt thiÕt ®Õn viÖc tæ trong ®ã cã 3 phã chñ tÞch (tr−íc ®©y l 11- chøc v ho¹t ®éng cña H§ND v UBND 13 th nh viªn trong ®ã cã 4 phã chñ tÞch. nh− Ph¸p lÖnh xö lÝ vi ph¹m h nh chÝnh Riªng UBND th nh phè H Néi v UBND n¨m 1995, LuËt söa ®æi, bæ sung mét sè th nh phè Hå ChÝ Minh cã ®Õn 13 th nh ®iÒu cña LuËt tæ chøc tßa ¸n nh©n d©n n¨m viªn trong ®ã cã 4 phã chñ tÞch. Theo chóng 1995, Ph¸p lÖnh thñ tôc gi¶i quyÕt c¸c vô t«i, viÖc gi¶m th nh viªn UBND c¸c cÊp l ¸n h nh chÝnh n¨m 1996 (söa ®æi, bæ sung hîp lÝ, tuy nhiªn viÖc gi¶m th nh viªn n¨m 1998). H§ND c¸c cÊp ®Æc biÖt l cÊp x (tõ 15 ®Õn II. Nh÷ng bÊt cËp trong tæ chøc 25) cÊp huyÖn (tõ 25 ®Õn 35) l kh«ng thËt chÝnh quyÒn ®Þa ph−¬ng hiÖn nay hîp lÝ. Do sè l−îng h¹n chÕ nh− vËy nªn v ph−¬ng h−íng kh¾c phôc nhiÒu x kh«ng cã ®¹i diÖn cña m×nh trong Qua sù ph©n tÝch c¸c quy ®Þnh cña ph¸p H§ND huyÖn. H¬n n÷a nÕu sè l−îng th nh luËt v thùc tiÔn ho¹t ®éng cña c¸c c¬ quan viªn qu¸ Ýt th× kÕt qu¶ nghÞ b n sÏ rÊt h¹n chÝnh quyÒn ®Þa ph−¬ng, bªn c¹nh nh÷ng chÕ v Ýt hiÖu lùc. −u ®iÓm chóng ta cã thÓ thÊy nh÷ng h¹n chÕ Mét ®iÓm ®¸ng l−u ý kh¸c l LuËt tæ sau ®©y cña tæ chøc chÝnh quyÒn ®Þa chøc H§ND v UBND n¨m 1994 ® x¸c ph−¬ng hiÖn nay ë n−íc ta: - ChØ trong giai ®o¹n ®Çu chóng ta cã ®Þnh râ 4 vÊn ®Ò nhÊt ®Þnh ph¶i th¶o luËn ph©n biÖt tæ chøc chÝnh quyÒn gi÷a n«ng tËp thÓ v quyÕt ®Þnh theo ®a sè t¹i phiªn th«n v ®« thÞ, vÒ sau ranh giíi n y ® bÞ häp to n thÓ cña UBND, gåm: xo¸ nho . Do kh«ng ph©n biÖt chÝnh quyÒn 1. Ch−¬ng tr×nh l m viÖc cña uû ban ®« thÞ v n«ng th«n nªn nhiÒu quy ®Þnh cã nh©n d©n; thÓ ®óng víi n«ng th«n nh−ng kh«ng phï 2. KÕ ho¹ch ph¸t triÓn kinh tÕ - x héi, hîp víi th nh thÞ. VÝ dô: NghÞ ®Þnh sè dù to¸n ng©n s¸ch, quyÕt to¸n ng©n s¸ch 31/CP ng y 8/12/2000 cña ChÝnh phñ vÒ h ng n¨m v quü dù tr÷ cña ®Þa ph−¬ng c«ng chøng v chøng thùc, theo ®ã UBND tr×nh H§ND; 60 - T¹p chÝ luËt häc
  7. nghiªn cøu - trao ®æi x , ph−êng, thÞ trÊn kh«ng ®−îc chøng thùc §Ó kh¾c phôc t×nh tr¹ng bÊt cËp nªu c¸c b¶n sao giÊy tê ® g©y ra sù qu¸ t¶i cho trªn, chóng t«i xin kiÕn nghÞ mét sè ph−¬ng c¸c phßng c«ng chøng, sù ¸ch t¾c, phiÒn h h−íng v gi¶i ph¸p sau ®©y vÒ ho n thiÖn tæ cho nh©n d©n. chøc chÝnh quyÒn ®Þa ph−¬ng, n©ng cao - Ho¹t ®éng gi¸m s¸t cña H§ND cßn hiÖu lùc hiÖu qu¶ trong ho¹t ®éng cña mang tÝnh h×nh thøc v× muèn thùc hiÖn chøc H§ND v UBND theo h−íng x©y dùng nh n¨ng gi¸m s¸t H§ND cÇn ph¶i cã bé m¸y n−íc ph¸p quyÒn XHCN: l m viÖc ®éc lËp cña m×nh. Tuy nhiªn, cho - CÇn kh«i phôc l¹i c¸c quy ®Þnh trong ®Õn nay phÇn lín H§ND c¸c tØnh kh«ng cã S¾c lÖnh 63 v S¾c lÖnh 77 vÒ tæ chøc chÝnh v¨n phßng riªng cña m×nh. quyÒn ®Þa ph−¬ng ë n«ng th«n v th nh thÞ. - Sè ®¹i biÓu H§ND l c«ng chøc gi÷ Theo ®ã ë ®Þa ph−¬ng cã 3 cÊp chÝnh quyÒn c¸c chøc vô trong UBND v c¸c c¬ quan trong ®ã cã 2 cÊp chÝnh quyÒn ho n chØnh chuyªn m«n cña UBND cïng cÊp chiÕm tØ lÖ l cÊp tØnh v cÊp x . Th nh phè chØ nªn cã kh¸ lín, v× vËy, viÖc kiÓm tra gi¸m s¸t cña 2 cÊp chÝnh quyÒn trong ®ã chØ cã cÊp th nh H§ND sÏ rÊt khã thùc hiÖn ®èi víi UBND phè l cã UBND v H§ND cßn cÊp ph−êng v c¸c c¬ quan chuyªn m«n cña UBND. chØ cÇn cã UBND. - C¸c nghÞ quyÕt cña H§ND cßn mang - Nh÷ng ng−êi gi÷ c¸c chøc vô trong c¬ tÝnh chung chung thiÕu tÝnh chÊt cña quan h nh chÝnh nh n−íc v to ¸n ®Þa "quy ph¹m ph¸p luËt" cô thÓ nªn rÊt khã ph−¬ng kh«ng thÓ ®ång thêi l ®¹i biÓu thùc hiÖn. H§ND cïng cÊp. - ViÖc ban h nh c¸c v¨n b¶n quy ph¹m - Héi ®ång nh©n d©n c¸c cÊp cã v¨n ph¸p luËt cña chÝnh quyÒn ®Þa ph−¬ng cßn phßng riªng l bé m¸y l m viÖc ®éc lËp sai vÒ h×nh thøc v v−ît thÈm quyÒn. NhiÒu cña m×nh. v¨n b¶n quy ph¹m ph¸p luËt ®−îc ban h nh - CÇn cã quy ®Þnh bæ sung trong LuËt tæ d−íi d¹ng th«ng b¸o, c«ng v¨n, nhiÒu chøc H§ND v UBND vÒ thÈm quyÒn "quyÕt ®Þnh" ban h nh d−íi d¹ng "chØ thÞ". quyÕt ®Þnh c¸c vÊn ®Ò quan träng liªn quan - §Æt ra c¸c quy ®Þnh tr¸i víi c¸c v¨n ®Õn ®êi sèng cña nh©n d©n ®Þa ph−¬ng nh− b¶n quy ph¹m ph¸p luËt cña c¬ quan nh thiÕt kÕ m« h×nh ®« thÞ, x©y dùng c¸c c«ng n−íc cÊp trªn (lÖ phÝ vÒ ®¨ng kÝ kÕt h«n, li tr×nh v¨n ho¸ lín nh− nh h¸t, qu¶ng h«n, chøng nhËn mua « t«, xe m¸y…) tr−êng, s©n vËn ®éng, khu du lÞch, trung - Mét sè v¨n b¶n quy ph¹m ph¸p luËt t©m c«ng nghiÖp l thÈm quyÒn ®Æc biÖt cña cña chÝnh quyÒn ®Þa ph−¬ng kh«ng cã tÝnh H§ND ®Þa ph−¬ng. ChØ cã H§ND ®Þa kh¶ thi. ph−¬ng, ®¹i biÖn cho ý chÝ nguyÖn väng cña - ViÖc phèi hîp ho¹t ®éng gi÷a nh©n d©n ®Þa ph−¬ng sau khi b n b¹c th¶o UBND, H§ND víi tßa ¸n nh©n d©n trong luËn sÏ quyÕt nghÞ vÒ c¸c vÊn ®Ò quan träng viÖc gi¸o dôc ý thøc ph¸p luËt cho nh©n ®ã. C¬ quan h nh chÝnh nh n−íc cÊp trªn d©n cßn ch−a chÆt chÏ, ch−a th−êng xuyªn cã quyÒn gi¸m s¸t tÝnh hîp hiÕn, hîp ph¸p v cã hiÖu qu¶ thÊp. cña c¸c nghÞ quyÕt n y./. T¹p chÝ luËt häc - 61
  8. nghiªn cøu - trao®æi 62 - T¹p chÝ luËt häc
ADSENSE

CÓ THỂ BẠN MUỐN DOWNLOAD

 

Đồng bộ tài khoản
4=>1