BÁO CÁO TỔNG HỢP ĐỀ TÀI KHOA HỌC CẤP BỘ " BÁO CÁO TỔNG HỢP ĐỀ TÀI KHOA HỌC CẤP BỘ "

Chia sẻ: Huynh Nghi | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:201

Thêm vào BST

Báo xấu

136
lượt xem 21
download

Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Nghiên cứu tranh sơn mài Việt Nam trên các mặt thực trạng và phát triển để tìm được tinh hoa, phẩm chất cũng như những tồn tại, hạn chế để đề xuất các giải pháp bảo tồn, tôn vinh tranh sơn mài, văn hóa sơn Việt Nam, thấy được xu hướng thẩm mỹ, sự phát triển cũng như việc bảo tồn di sản văn hóa trong đó có những di sản đang có nguy cơ bị mai một. Đây là đề tài có giá trị về lý thuyết và thực tiễn, góp phần thiết thực đối với sự phát triển mỹ thuật, du lịch, kinh tế,...

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: BÁO CÁO TỔNG HỢP ĐỀ TÀI KHOA HỌC CẤP BỘ " BÁO CÁO TỔNG HỢP ĐỀ TÀI KHOA HỌC CẤP BỘ "

ww BỘ VĂN HÓA THỂ THAO VÀ DU LỊCH VIỆN VĂN HÓA NGHỆ THUẬT VIỆT NAM ------------------------------ w. BÁO CÁO kh TỔNG HỢP ĐỀ TÀI KHOA HỌC CẤP BỘ cn mt TRANH SƠN MÀI VIỆT NAM -b THỰC TRẠNG VÀ PHÁT TRIỂN vh Cơ quan quản lý : Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch Cơ quan chủ trì đề tài : Viện Văn hóa Nghệ thuật Việt Nam ttd Chủ nhiệm đề tài : Th.S Trần Thị Quỳnh Như l.v Hà Nội - 2012 n
ww MỤC LỤC Trang TRANG PHỤ BÌA w. MỤC LỤC BẢNG CHỮ CÁI VIẾT TẮT A. MỞ ĐẦU 1 kh CƠ SỞ LÝ LUẬN CỦA ĐỀ TÀI 1 1. Tính cấp thiết của đề tài 1 2. Mục tiêu nghiên cứu, 2 cn 3. Tổng quan tình hình nghiên cứu tài liệu và phân tích tài liệu 3 4. Đối tượng và phạm vi nghiên cứu 10 5. Cách tiếp cận đề tài, phương pháp nghiên cứu, kỹ thuật sử dụng 11 mt 6. Ý nghĩa đề tài 12 7. Kết quả nghiên cứu 13 8. Nội dung nghiên cứu 15 B. NỘI DUNG 16 -b Chương 1: Những vấn đề khái quát về tranh sơn mài Việt Nam 17 1.1. Khái niệm về sơn mài, tranh sơn mài 17 vh 1.1.1. Nguồn gốc xuất xứ 17 1.1.2. Những nền tảng cho sự hình thành tranh sơn mài 21 1.1.3. Thể hiện tranh sơn mài 33 1.2. Vài trò của Trường Cao đẳng Mỹ thuật Đông Dương với tranh sơn mài 44 ttd 1.2.1. Lịch sử ra đời của Trường Cao đẳng Mỹ thuật Đông Dương 44 1.2.2. Vị trí của chuyên ngành sơn ta tại Trường Cao đẳng Mỹ thuật Đông Dương 48 1.2.3. Thành tựu ban đầu 50 l.v 1.2.4. Nguyễn Gia Trí họa sĩ sơn mài số một cả đời gắn bó với sơn mài Việt Nam 53 n
ww 1.3. Tranh sơn mài Việt Nam tương đồng và khác biệt với tranh sơn mài Trung Quốc, Nhật Bản 56 1.3.1. Sự ảnh hưởng của văn hóa sơn giữa các nước Châu Á và Việt Nam 56 1.3.2. Sự tương đồng và khác biệt giữa tranh sơn mài Việt Nam với tranh w. sơn mài Trung Quốc, Nhật Bản. 61 1.3.2.1. Sự tương đồng và khác biệt giữa tranh sơn mài Việt Nam với tranh sơn mài Trung Quốc 61 kh 1.3.2.2. Sự tương đồng và khác biệt giữa tranh sơn mài Việt Nam với tranh sơn mài Nhật Bản 70 Chương 2: Thực trạng tranh sơn mài Việt Nam 78 2.1. Diễn trình lịch sử phát triển của tranh sơn mài Việt Nam 78 cn 2.1.1. Tranh sơn mài tạo hình lịch sử và thực trạng 78 2.1.1.1. Lịch sử tranh sơn mài tạo hình 78 2.1.1.2. Thực trạng tranh sơn mài tạo hình 105 mt 2.1.2. Thủ công mỹ nghệ sơn mài, tranh sơn mài mỹ nghệ 111 2.2. Thực trạng vấn đề đào tạo nghề tranh sơn mài 120 2.2.1. Đào tạo sơn mài tại trường Đại học Mỹ thuật Việt Nam 120 -b 2.2.2. Đào tạo sơn mài tại trường Đại học Mỹ thuật công nghiệp 122 2.2.3. Dào tạo nghề sơn mài tại trường Trung cấp Nghề tổng hợp Hà Nội 124 2.2.4. Trường Đại học Nghệ thuật Huế - Nghề sơn và tranh sơn mài Huế 127 vh 2.2.5. Đào tạo sơn mài tại Trường Đại học Mỹ thuật TP Hồ Chí Minh và sơn mài miền Nam 129 2.3. Đánh gia tranh sơn mài Việt Nam qua thông tin ttd trong nước và nước ngoài 133 2.3.1. Kết quả điều tra khảo sát xã hội học qua người dân đối với tranh sơn mài 133 2.3.2.Các thông tin trong nước, ngoài nước đánh giá tranh sơn mài Việt Nam 141 l.v Chương 3: Xu hướng thẩm mỹ và sự phát triển của tranh sơn mài Việt Nam trong bối cảnh văn hóa giao lưu, hội nhập 151 3.1. Khảo sát về cách thể hiện, phương pháp sáng tác xu hướng thẩm mỹ n
ww qua các giai đoạn của tranh sơn mài Việt Nam tại một số triển lãm lớn 151 3.2. Tranh sơn mài đương đại Việt Nam tại một số triển lãm quốc tế gần đây 154 3.2.1. Tranh sơn mài Việt Nam trong cuộc thi và triển lãm Mỹ thuật ASEAN 154 3.2.2. Tranh sơn mài tại một số triển lãm quốc tế khác 158 w. 3.3. Bảo tàng Mỹ thuật Việt Nam với việc lưu giữ, bảo quản, tu sửa, phục chế tranh sơn mài 159 3.3.1. Bảo tàng Mỹ thuật Việt Nam với việc sưu tầm bảo quản tranh sơn mài 159 kh 3.3.2. Bảo tàng Mỹ thuật Việt Nam với việc tu sửa phục chế tranh sơn mài 162 3.4. Đào tạo nghề làm tranh sơn mài và nghiên cứu khoa học cần thiết và khó khăn 163 3.5. Tranh sơn mài Việt Nam trong bối cảnh văn hóa giao lưu hội nhập quốc tế và thời kỳ nghệ thuật hậu hiện đại 171 cn 3.5.1. Xu hướng hiện đại và hậu hiện đại trong mỹ thuật 171 3.5.2. Tranh sơn mài truyền thống Việt Nam trong bối cảnh văn hóa giao lưu, hội nhập quốc tế 174 mt 3.6. Tranh sơn mài - Quốc họa Việt Nam 178 3.7. Các giải pháp đề xuất, kiến nghị để khôi phục, chấn hưng phát triển nghề sơn ta cổ truyền, mỹ nghệ sơn mài đích thực, tranh sơn mài truyền thống Việt Nam 180 -b KẾT LUẬN 190 DANH MỤC TÀI LIỆU THAM KHẢO 192 C. PHỤ LỤC vh Phụ lục 1: Vài nét về vùng nguyên liệu, cây sơn Việt Nam Phụ lục 2: Các phường nghề, làng nghề sơn truyền thống nổi tiềng Việt Nam Phụ lục 3: Hình vẽ dụng cụ nghề sơn ta, vẽ tranh sơn mài ttd Phụ lục 4: Bảng khảo sát xã hội về người dân tiếp cận, hiểu biết, yêu thích tranh sơn mài Việt Nam Phụ lục 5: Giải thích thuật ngữ nghề sơn ta, sơn mài l.v Phụ lục 6: Một số hình ảnh về cây sơn, khai thác sơn, tranh sơn mài Việt Nam n
ww BẢNG VIẾT TẮT 1 Đặc sản Mỹ thuật Nhiếp ảnh ĐSMTNA 2 Đại học mỹ thuật công nghiệp ĐHMTCN 3 Đại học Mỹ thuật Việt Nam ĐHMTVN w. 4 Hợp tác xã HTX 5 Nhà Xuất bản NXB 6 Nhà xuất bản Giáo dục NXBGD kh 7 Tạp chí Di sản Văn hóa TCDSVH 8 Tạp chí Nghiên cứu Mỹ thuật TCNCMT 9 Trường Đại học Mỹ thuật Việt Nam Trường ĐHMTVN 10 Triển lãm Mỹ thuật toàn quốc TLMTTQ cn 11 Tạp chí Diễn đàn Văn nghệ Việt Nam TCDĐVNVN 12 Tạp chí Mỹ thuật TCMT 13 Tạp chí Thông tin Mỹ thuật TCTTMT 14 Tạp chí văn hóa dân gian TCVHDG mt 15 Tạp chí Văn hóa Nghệ Thuật TCVHNT 16 Tạp chí Toàn cảnh dư luận - sự kiện TCTCDL - SK 17 Thông tin TT -b 18 Trang tr 19 Văn hóa VH 20 Đại học sư phạm ĐHSP vh 21 Quân đội nhân dân Việt Nam QĐNDVN 22 Văn hóa, Thể thao và Du lịch VH, TT và DL 23 Khoa học xã hội KHXH 24 Nghiên cứu văn hóa NCVH ttd 25 Dân chủ cộng hòa DCCH 26 Mỹ thuật Nhiếp ảnh MTNA 27 Trung tâm bảo quản tu sửa tác phẩm mỹ thuật TTBQTSTPMT 28 Trung tâm giám định tác phẩm mỹ thuật TTGĐTPMT l.v 29 Bảo tàng Mỹ thuật Việt Nam BTMTVN 30 Chủ nghĩa hiện thực xã hội chủ nghĩa CNHTXHCN n
1 ww A. MỞ ĐẦU CƠ SỞ LÝ LUẬN CỦA ĐỀ TÀI 1. Tính cấp thiết của đề tài w. Nói đến mỹ thuật, hội họa Việt Nam, chúng ta tự hào về tranh sơn mài. Phải khẳng định tranh sơn mài Việt Nam do người Việt Nam sáng tạo trên cơ sở nghệ thuật truyền thống dân tộc kết hợp lý thuyết tạo hình Phương Đông - Phương Tây đã trở nên kh một giá trị nghệ thuật đặc trưng của Việt Nam, tạo cho mỹ thuật Việt Nam một sắc thái mới, bản sắc và tiên tiến hiện đại. Nghệ thuật sơn mài Việt Nam đã có sự phát triển rất đáng tự hào trên cả lĩnh vực tạo hình và trang trí thủ công mỹ nghệ. Tranh sơn cn mài Việt Nam với ngôn ngữ nghệ thuật biểu hiện độc đáo, quý giá là niềm tự hào của giới mỹ thuật, tạo nên bản sắc văn hóa Việt Nam, góp sức đắt giá vào sự phong phú, mới lạ của nghệ thuật tạo hình thế giới. Nghiên cứu thực trạng tranh sơn mài Việt Nam một mặt giúp chúng ta nhìn thấy mt những giá trị, phẩm chất quý giá của loại tranh độc đáo do tài năng của các nghệ sĩ Việt Nam làm nên. Thể hiện trí thông minh, khả năng tìm tòi sáng tạo của nghệ nhân, họa sĩ Việt Nam, đã làm nên kỳ tích, tạo nên tác phẩm nghệ thuật vô giá mang đậm -b bản sắc dân tộc. Bên cạnh đó chúng ta tìm thấy những tồn tại, những khiếm khuyết trong quá trình làm nên những tác phẩm tranh nghệ thuật sơn mài Việt Nam hiện nay như vấn đề bảo tồn nghề, làng nghề, đào tạo nghề, tôn vinh nghệ nhân, nghệ sĩ, vấn đề vh bảo tồn lưu giữ tác phẩm. Khí hậu Việt Nam nhiệt đới, nóng ẩm nên phải có biện pháp chống tranh cong, vênh, nứt. Tạo môi trường văn hóa, thị trường tác phẩm, chất liệu đắt, làm tranh công phu thì giá cả tác phẩm như thế nào? Chế độ chính sách của Nhà ttd nước để giúp Tranh sơn mài Việt Nam phát triển. Trên cơ sở tìm phương hướng phát triển, khẳng định giá trị tranh sơn mài Việt Nam, khẳng định tầm quan trọng của việc bảo tồn và phát huy nguồn nguyên liệu, biện pháp để tôn vinh nghề, làng nghề, nghệ nhân, nghệ sĩ qua việc chú trọng chế độ chính sách, công tác đào tạo, bảo lưu các công l.v nghệ truyền thống không để thất truyền. n
2 ww Nghiên cứu tranh sơn mài Việt Nam trên các mặt thực trạng và phát triển để tìm được tinh hoa, phẩm chất cũng như những tồn tại, hạn chế để đề xuất các giải pháp bảo tồn, tôn vinh tranh sơn mài, văn hóa sơn Việt Nam, thấy được xu hướng thẩm mỹ, sự phát triển cũng như việc bảo tồn di sản văn hóa trong đó có những di sản đang có nguy w. cơ bị mai một. Đây là đề tài có giá trị về lý thuyết và thực tiễn, góp phần thiết thực đối với sự phát triển mỹ thuật, du lịch, kinh tế, xã hội. Đó là sự cần thiết cấp thiết khi nghiên cứu kh đề tài này. Thuật ngữ tranh sơn mài (A.lacquer; P.lacque) chất liệu vẽ tranh truyền thống của Việt Nam bao gồm sơn ta cộng với các màu son, vàng, bạc; sau này khi phát triển còn có thêm các bột màu và màu vỏ trứng, vỏ trai. Các chất màu được vẽ lên mặt nền cn là tấm vóc. Trong quá trình làm tranh, người ta dùng kỹ thuật mài (ít hay nhiều lần) để sửa chữa tranh để làm mặt tranh phẳng đều, mịn và êm hơn vì tranh được vẽ nhiều lớp chống lên nhau; sau cùng là đánh bóng tranh. Trước những năm 1930, người ta chỉ mt dùng sơn ta trong trang trí đồ thờ cúng, làm hàng mỹ nghệ. Vào thời gian này, một số họa sĩ Việt Nam đầu tiên lúc đang học Trường Cao đẳng Mỹ thuật Đông Dương (có thể kể: Trần Văn Cẩn, Trần Quang Trân, Nguyễn Gia Trí, Phạm Hậu, Nguyễn Khang) và nghệ nhân Đinh Văn Thành đã mạnh dạn thử nghiệm đưa kỹ thuật sơn ta vào làm -b tranh nghệ thuật. Thuật ngữ sơn mài và tranh sơn mài cũng xuất hiện từ đó [62, tr 130]. Để có cái nhìn khái quát về tranh sơn mài Việt Nam, trong đề tài này đề cập đến vh tranh sơn cổ (sơn quang dầu), sơn mài thủ công mỹ nghệ, tranh sơn mài mỹ nghệ bên canh tranh sơn mài tạo hình. Tranh sơn mài theo lối nói dân gian, thói quen của người Việt Nam để chỉ chung loại tranh vẽ bằng sơn ta. 2. Mục tiêu nghiên cứu ttd - Nghiên cứu xác định đặc trưng và tinh hoa nghệ thuật tranh sơn mài Việt Nam (làm bật lên đặc trưng và tinh hoa, thấy được sự khác với tranh sơn mài nước ngoài) Trên cơ sở tìm hiểu xuất xứ, chất liệu, kỹ thuật, nghệ thuật, sự phát triển, những l.v thành tựu… để tìm ra những đặc trưng và tinh hoa nghệ thuật của loại hình hội hoạ độc đáo của Việt Nam - Tranh sơn mài (giới hạn vào mảng tranh mỹ nghệ và tranh tạo hình). n
3 ww - Nêu phương hướng phát triển tranh sơn mài Việt Nam . + Trên cơ sở khảo sát thực trạng từ nghiên cứu nguồn nguyên vật liệu làm tranh (cây sơn), thợ, nghệ nhân chế tác chất liệu, hoạ sĩ sáng tác tranh sơn mài Việt Nam. + Trên cơ sở nghiên cứu sự phát triển của chất liệu, sự tìm tòi, thể nghiệm của w. nghệ nhân, nghệ sĩ. + Trên cơ sở tìm hiểu tranh sơn mài Việt Nam trong bối cảnh văn hoá hiện nay: giao lưu, hội nhập, văn hoá góp phần cho sự phát triển bền vững của Văn hoá - Xã hội kh (trong đó còn là tiềm năng của Du lịch). - Đề tài này giúp: + Thấy được vị trí vai trò của tranh sơn mài Việt Nam góp phần tôn vinh mỹ thuật Việt Nam , văn hoá Việt Nam; góp phần làm phong phú văn hoá khu vực và thế cn giới. + Góp phần là tài liệu dự báo về nhu cầu và hướng thẩm mỹ về tranh sơn mài của xã hội trong và ngoài nước mt + Đề xuất sự phát triển tranh sơn mài Việt Nam không chỉ là vấn đề phát triển, lưu giữ tác phẩm mà còn là vấn đề liên quan đến nghề, làng nghề, nghệ nhân chế tác chất liệu, đào tạo thợ, nghệ sĩ. + Việc nghiên cứu đề tài này góp phần vào việc thực hiện mục tiêu phát triển văn -b hoá của Đảng “bảo tồn và phát huy nền văn hoá Việt Nam tiên tiến, đậm đà bản sắc dân tộc” 3. Tổng quan tình hình nghiên cứu, tài liệu và phân tích tài liệu vh 3.1. Tổng quan về tranh sơn mài Việt Nam Để tìm hiểu về tranh sơn mài Việt Nam thực trạng và phát triển, chúng tôi phải xuất phát từ nghề sơn truyền thống ở Việt Nam. Theo nhiều tài liệu nghiên cứu nghề ttd sơn truyền thống có từ lâu đời ở Trung Quốc, Nhật Bản, Triều Tiên, Việt Nam, Lào, Căm pu chia, Thái Lan.v.v. Ở Việt Nam có nhiều làng sơn nổi tiếng như ở phường Nam Ngư, Làng Bình l.v Vọng, Hạ Thái, Sơn Đồng, Bối Khê, Chuôn Ngọ (Hà Nội), làng Đình Bảng (Bắc Ninh), Phường Cát Đằng (Ý Yên, Yên Tiến, Nam Định), Dương Nổ, Triều Sơn, Địa Linh, Tiên Nộn, Phú Vang (Huế), Tương Bình Hiệp - Thủ Dầu Một (Bình Dương).v.v. n
4 ww - Tranh sơn cổ: Nói đến tranh sơn mài Việt Nam chúng ta không thể không đề cập đến tranh sơn cổ. Theo quan niệm của người Việt, các cụ gọi những người vẽ tranh ở các phường thợ là họa công (thợ vẽ), đó là thợ vẽ gốm, thợ vẽ tranh (tết), thợ vẽ sơn... Tranh sơn cổ có thể coi là tiền thân của tranh sơn mài Việt Nam ngày nay. w. Chúng ta tìm thấy tranh sơn cổ ở các di tích của tôn giáo, cung điện, lăng tẩm, nha phủ của vua quan các triều đại phong kiến. Tranh của họa công nghề sơn thường được vẽ lên gỗ không mài với kỹ thuật điêu luyện. Tranh sơn cổ là di sản văn hóa cần gìn giữ. kh Hiện nay tranh tranh sơn cổ còn lại ở một số di tích, tuy không nhiều nhưng là nguồn tư liệu quý để là nền tảng nghiên cứu tranh sơn mài hiện đại Việt Nam. - Tranh sơn mài mỹ nghệ là một sản phẩm tiêu biểu của các làng sơn truyền thống. Đề tài khai thác chủ yếu là phong cảnh thiên nhiên sơn thủy hữu tình, tích cn truyện dân gian Việt Nam, Trung Quốc, như tích Truyện Kiều, Tấm Cám, Thạch Sanh, Lưu Bình Dương Lễ, Trương Chi, Thị Màu lên chùa, Súy Vân, các tích trong Tam Quốc diễn nghĩa của Trung Quốc. Hiện nay đề tài tập trung miêu tả các sinh hoạt mt thành thị, nông thôn Việt Nam ... ở các bức tranh sơn mài mỹ nghệ hình ảnh nhân vật luôn gắn với khung cảnh thiên nhiên trữ tình, là hình ảnh gợi tả mang tính tượng trưng. Kích cỡ tranh sơn mài mỹ nghệ khá phong phú từ cỡ nhỏ đến tấm lớn diện tích hàng chục m2. Tranh sơn mài mỹ nghệ có tác dụng lớn trong đời sống dùng để trang trí -b trong nhà, hội trường, công trình văn hóa... trong nước cũng như xuất khẩu. - Tranh sơn mài tạo hình Từ nền tảng giá trị truyền thống của nghề sơn được tích lũy ở các nghệ nhân vh nghề sơn, các họa sỹ Trường Cao Đẳng Mỹ thuật Đông Dương đã sáng tạo, dùng làm chất liệu hội họa Việt Nam. Tranh sơn mài tạo hình Việt Nam đã hình thành từ đó và ngày càng phát triển. ttd Nhắc đến tranh sơn mài tạo hình Việt Nam, lịch sử ra đời gắn với sự tìm tòi, thể nghiệm của nghệ nhân Đinh Văn Thành và các sinh viên trường Cao đẳng Mỹ thuật Đông Dương hồi đó (nay là các danh họa Việt Nam) là Trần Văn Cẩn, Trần Quang l.v Trân, Nguyễn Gia Trí, Nguyễn Khang đầu những năm 30 của thể kỷ XX. Từ đó Mỹ thuật Việt Nam có thêm một hướng đi mới trong Tranh nghệ thuật tạo hình: Sơn mài - Đây là sự đột phá có tích lịch sử. n
5 ww Tranh nghệ thuật sơn mài Việt Nam mang phẩm chất quý giá; sự kết hợp nhuần nhụy giữa chất liệu đậm chất Á Đông với thủ pháp tạo hình hiện đại (học tập cách tạo hình Châu Âu) với tâm hồn Việt đã được người nghệ sỹ Việt Nam thể hiện thành công. Sự độc đáo của tranh sơn mài Việt Nam còn ở chất liệu và kỹ thuật thể hiện. Vấn w. đề này có những nét tương đồng và khác biệt ở cách chế tác sản phẩm thủ công truyền thống thể hiện tranh vẽ mà chất liệu làm từ nhựa cây sơn ở các làng nghề, cơ sở sản xuất thủ công, mỹ nghệ Việt Nam và ở một số quốc gia Châu Á khác. Chính các nghệ sỹ Việt Nam đã sáng tạo để làm nên đặc trưng và tinh hoa của Tranh sơn mài tạo hình kh Việt Nam, mang bản sắc dân tộc Việt Nam. Nghề sơn mài và tranh sơn mài Việt Nam đã có lịch sử, đã được nhiều nhà nghiên cứu quan tâm nêu ra các vấn đề góp nhiều ý kiến để bảo tồn, tôn vinh làng cn nghề, nghề và tranh nghệ thuật. Bên cạnh việc hình thành đội ngũ tác giả, sáng tác, tác phẩm tranh Sơn mài Việt Nam (tranh mỹ nghệ, tranh tạo hình) đã có nhiều hội thảo, nhiều bài viết đề cập đến mt vấn đề này. Tuy vậy, việc nghiên cứu tranh sơn mài Việt Nam mới dừng lại ở các bài viết tản mạn chưa thành hệ thống, nhiều ý kiến đóng góp nhưng chưa tập hợp lại theo một trật tự. Nghiên cứu đề tài: "Tranh sơn mài Việt Nam - Thực trạng và Phát triển" là một vấn đề mới và hấp dẫn, kế thừa tiếp thu các ý kiến của các họa sỹ, nhà nghiên cứu, -b chúng tôi sẽ tìm hiểu thực trạng về tranh sơn mài Việt Nam trên phương diên lý luận và thực tiễn và tìm ra phương hướng phát triển của nó. Phác họa lịch sử và đánh giá được giá trị quý giá của tranh nghệ thuật sơn mài Việt Nam - Di sản văn hóa, Quốc vh họa Việt Nam. Với những đặc trưng quý giá và độc đáo của tranh nghệ thuật sơn mài Việt Nam đã góp phần tạo nên tinh hoa nghệ thuật dân tộc. Kể từ khi hình thành đến nay, tranh ttd sơn mài Việt Nam đã phát triển không ngừng. Các tác phẩm đã khẳng định vị trí của mình trong nền mỹ thuật Việt Nam, trong việc giao lưu hội nhập với mỹ thuật, văn hóa khu vực và thế giới. Đã tạo thành nhiều thế hệ họa sĩ (trong đó có tác giả chuyên sơn mài) đã sáng tác l.v được các tác phẩm đạt chất lượng cao tạo nên giá trị và diện mạo của tranh sơn mài Việt Nam, nhiều tác phẩm đoạt giải thưởng cao trong nước và quốc tế. n
6 ww Hiện nay có nhiều tìm tòi sáng tạo trong cách thể hiện tranh sơn mài. Cùng với sự phát triển của xã hội, văn hóa thì tranh sơn mài Việt Nam cũng phong phú trong phong cách thể hiện. Nhiều nghệ nhân họa sĩ đã tìm tòi thể hiện để mở rộng ngôn ngữ tạo hình, có người theo lối truyền thống, có người sử dụng phối hợp với một số loại w. sơn khác (sơn Nhật, sơn công nghiệp, sơn hạt điều...), có người khai thác nhiều cách thể hiện, sử dụng nhiều chất liệu bất cứ nguyên liệu gì, gắn các chất liệu lên bề mặt và không mài... chính vì thế đã phá vỡ cách thể hiện truyền thống. Làm như vậy là kh hay hay không hay? có cần bảo tồn tranh nghệ thuật sơn mài truyền thống hay không? Vậy chúng ta hãy đi tìm lời giải đáp? Đó chính là phương hướng phát triển của tranh nghệ thuật sơn mài Việt Nam! cn Tranh sơn mài Việt Nam: tranh mỹ nghệ, tranh tạo hình là hai dòng chảy song song tồn tại và cùng phát triển đáp ứng nhu cầu thẩm mỹ phong phú của xã hội, nghệ thuật độc đáo, ý tưởng sáng tạo trong việc làm tranh sơn mài của nghệ nhân, nghệ sỹ mt Việt Nam tạo nên đặc trưng, tinh hoa tranh sơn mài Việt Nam khác với tranh sơn mài các nước. 3.2. Tổng quan về tình hình nghiên cứu tranh sơn mài Việt Nam, tài liệu và phân tích tài -b liệu 3.2.1. Đánh giá sơ bộ mặt mạnh mặt yếu của công trình nghiên cứu về tranh sơn mài - Cây Sơn: Nhựa cây sơn (tên khoa học của cây sơn Việt Nam là: vh Rhussueeldanea, khác với cây sơn Nhật thuộc giống T/2 Canorrhealeceifara, là chất liệu chính để làm tranh sơn mài [60, tr 246 - 261]. Trong "Nghề cổ nước Việt" phần : Nghề sơn then, sơn thiếp. sơn mài, tác giả Vũ Từ Trang có đề cập đến vấn đề này nhưng sơ lược. Cây Sơn cũng cũng đựơc vài tác giả nhắc đến khi đề cập đến sơn mài ttd nhưng chưa cho người đọc khái niệm về cây Sơn. Trong bài báo "Thực trạng và giải pháp của nghề sơn mài truyền thống ở khu vực Bắc Bộ", tác giả Nguyễn Lan Hương có đề cập đến vấn đề nguyên liệu, cho ta thấy l.v thực trạng làm nguyên liệu tranh sơn mài (sơn ta, gỗ...) đang có nguy cơ cạn kệt. Có nơi phải sang Lào để mua nguyên liệu (nứa) nên giá nguyên liệu tăng lên. Nhu cầu về n
7 ww nhựa sơn để sản xuất trong nước chưa đáp ứng đủ nhưng lại có tình trạng xuất khẩu sơn chất lượng tốt nhập về sơn hoá học kém chất lượng (như sơn Nhật) để làm đồ sơn mài như vậy không những gây thua thiệt về kinh tế mà cơ bản là làm mất đi bản sắc riêng, uy tín của sơn mài Việt Nam! w. Việc buôn bán nguyên vật liệu kiểu mạnh ai lấy làm không có tổ chức nào quản lý, thiếu thông tin thị trường dẫn đến sự khủng hoảng nguyên liệu. Vấn đề này cần phải quan tâm vì nguyên liệu góp phần không thể thiếu được trong sự phát triển của kh tranh sơn mài Việt Nam. Tuy nhiên tác giả mới đề cập một cách sơ lược chưa đi sâu. Chúng tôi muốn khi hoàn thiện đề tài "Tranh sơn mài Việt Nam - thực trạng và phát triển" sẽ đi khảo sát vùng nguyên liệu và đề xuất các giải pháp để phát triển vùng nguyên liệu một cách hợp lý. cn - Vấn đề làng nghề sơn mài truyền thống được nhiều tác giả đề cập. Hoạ sỹ Nguyễn Văn Chuốt trong bài "Hà Tây với truyền thống tranh sơn mài" đã nhắc tên các làng nghề sơn mài Hà Tây như Chuôn Tre, Đồng Vàng, Bối Khê, Hạ Thái là những mt làng nghề làm sơn nổi tiếng từ lâu đời. Nhà nguyên cứu Vũ Từ Trang nói đến làng nghề Đình Bảng (còn gọi là làng Báng) nổi tiếng làm sơn then. Tiến sĩ Trương Minh Hằng viết về làng nghề Bình Vọng trong bài "Bình Vọng - đất tổ nghề sơn". Tiến sĩ Nguyễn Lan Hương giới thiệu nghề sơn quang Cát Đằng trong luận án tiến sĩ, Tiến sĩ -b Nguyễn Xuân Nghị nghiên cứu về Nghề sơn truyền thống tỉnh Hà Tây trong luận án tiến sĩ. Tiến sĩ Phan Thanh Bình có giới thiệu một số làng nghề sơn mài ở Huế trong vh tham luận "Nghề sơn mài và tranh sơn mài ở Huế". Tác giả Phạm Côn Sơn viết cuốn "Làng nghề truyền thống Việt Nam có đề cập đến làng nghề sơn mài Tương Bình Hiệp ở Thủ Dầu Một - Bình Dương; cùng vấn đề này Nhà NCMT Nguyễn Văn Minh đề cập đến nguồn gốc xuất xứ, đặc điểm riêng biệt của nghệ thuật sơn mài vùng đất này. Họa ttd sĩ Lê Xuân Chiểu đã giới thiệu những nét cơ bản của sơn mài miền Nam qua tham luận "Sơn mài miền Nam" v.v. Tác giả bài viết đã cho chúng ta thấy cái nhìn khái quát về các làng nghề sơn mài Việt Nam về vị tổ nghề, kỹ thuật, nghệ thuật sơn mài, các l.v sản phẩm riêng biệt của từng làng nghề, từng vùng miền trong đó có tranh sơn mài. Các bài viết cho ta cái nhìn khái quát về làng nghề sơn mài truyền thống Việt Nam, n
8 ww cần hệ thống lại để tại nên cái nhìn khái quát, cần bổ sung tình hình thực tế để thấy được sự phát triển và biến đổi của làng nghề, có nơi giữ được nghề, có nơi bị mai một (nhất là trong cơ chế thị trường hiện này). Chúng ta thấy được những nét nổi bật trong nghề tranh sơn mài của làng trên cơ w. sở đó có thể đề xuất các giải pháp bảo tồn nghề, làng nghề, phát triển văn hóa du lịch. Tuy vậy các bài viết mới dừng lại ở mức liệt kê, tả kể chứ chưa đi sâu để tìm sự tương đồng và khác biệt trong kỹ nghệ chế tác, tinh hoa văn hoá các làng nghề, tìm hiểu sự kh phát triển hay mai một của làng nghề. - Nói về tranh sơn cổ có bài viết ngắn của hoạ sỹ Lê Quốc Việt và Nguyễn Minh Phước, các tác giả đã thống kê những tác phẩm sơn mài cổ còn được lưu trữ ở một số di tích. Các tác giả có phân loại tranh và nói sơ qua về kỹ thuật thể hiện. Nghiên cứu cn tranh sơn cổ Việt Nam để tìm thấy được tính ưu việt, sự tìm tòi sáng tạo của nghệ nhân, nghệ sỹ Việt Nam. Thấy được bước phát triển của chất liệu sơn ta dùng để vẽ tranh cũng như những hạn chế. Tuy vậy bài viết mới dừng ở sự khái quát chưa đi sâu. mt - Các bài nghiên cứu như "Nghề sơn Việt Nam - cách nhìn tổng quan" của Nguyễn Đức Bình, "Nghĩ thế nào là sơn mài" của hoạ sỹ Ngọc Thọ, "Sơn mài - sự phát triển đột phá từ chất liệu sơn ta" của hoạ sỹ Đặng Trần Sơn, " Sơn ta với nghệ thuật tạo hình Việt Nam" của PGS Nguyễn Bá Vân. "Những tìm tòi thể nghiệm đưa -b sơn ta thành thành sơn mài hội hoạ..." của hoạ sỹ Nguyễn Văn Chiến, "Dò tìm - Đối sánh - Hấp thụ - Thăng hoa" của Nhà NCMT Thái Hanh, "Vài nét về lịch sử phát triển vh của tranh sơn mài Việt Nam" cuả Nhà NCMT Đặng Thanh Vân v.v.. đã cho chúng ta một số nhận xét về tranh sơn mài Việt Nam (mỹ thuật, tạo hình) cho ta thấy được sự độc đáo, tinh hoa tranh sơn mài Việt Nam, phân biệt tranh sơn mài mỹ nghệ và tranh sơn mài tạo hình trong đó tranh sơn mài tạo hình là một sáng tạo của nghệ sỹ Việt ttd Nam. - Thấy được sự phát triển, vị trí tranh sơn mài đối với mỹ thuật, góp phần tạo nên bản sắc văn hoá Việt Nam. Trong các bài viết có đề cập đến tính chất hoá học, vật lý, l.v của sơn mài. Có thể lấy lời của cố hoạ sỹ Lê Quốc Lộc - người có nhiều đóng góp với sơn mài Việt Nam: "Sơn mài Việt Nam tuy sinh sau nhưng mau lớn... những bài học n
9 ww của người xưa, chúng ta phải tìm tòi, nghiên cứu, phải tự ta khơi tác. Sự đóng góp của chúng ta có kết quả thật quý báu. Riêng tôi tin tưởng đặt nhiều hy vọng ở nghệ thuật tranh sơn mài của ta, một nghệ thuật bắt nguồn từ vốn cũ, nó đang lớn lên..." (Báo Văn Nghệ 8/1956). Với những tư liệu phong phú sẽ giúp là những dẫn chứng để chúng tôi w. thực hiện đề tài. Vì các bài viết còn dàn trải nên khi triển khai đề tài cần phải tập trung vào những vấn đề cơ bản nêu bật được thực trạng, tinh hoa nghệ thuật và sự phát triển của tranh sơn mài Việt Nam. kh - Rất ít tư liệu đề cập đến đào tạo, đây là vấn đề quan trọng để có thế hệ tiếp mới. Một số bài viết như: "Dạy nghệ thuật và kỹ thuật truyền thống ở Trường Đại học Mỹ thuật công nghiệp" của họa sĩ Nguyễn Yêm, "Trường dạy nghề công nghiệp - thủ công mỹ nghệ với vấn đề đào tạo truyền nghề sơn mài truyền thống" của họa sĩ Nguyễn Đình cn Lâm, "Dạy và học với đào tạo mỹ thuật" của Nhà NCMT Nguyễn Văn Chiến v.v. Vấn đề đào tạo đặc biệt là đào tạo nghề vẽ tranh sơn mài được đề cập nhưng chưa đi sâu. Chưa cho cái nhìn tổng quán về vấn đề này ở các trường đại học mỹ thuật - những trung tâm mt đạo tạo mỹ thuật lớn của Việt Nam. - Dự báo về xu hướng thẩm mỹ, phát triển của tranh sơn mài Việt Nam cũng được đề cập tới một số bài viết như: "Sơn mài Việt Nam đứng trước thiên niên kỷ thứ 3" của họa sĩ Trần Huy Quang, "Hãy nâng tầm sơn mài Việt Nam của ta lên tầm: Quốc họa Việt -b Nam" của nhà NCMT Thái Hanh v.v. có đề cập đến vị trí vai trò của tranh sơn mài Việt Nam trong sự phát triển, dự báo về tầm quan trọng của tranh sơn mài với thẩm mỹ dân vh tộc, bảo tồn bản sắc văn hóa Việt Nam. Tuy vậy đó chỉ mới là những ý kiến đề xuất cần phải bổ sung thêm cho đầy đủ hơn. - Nghiên cứu ngoài nước còn ít, bài viết "Sơn mài hay lối mòn" của Laurent Colin thể hiện nỗi lo lắng về sự lặp lại trong tranh sơn mài của một số tác giả tại một ttd số Gallery vì chạy theo lợi nhuận mà đánh mất giá trị nghệ thuật thiếu sự sáng tạo; tuy vậy cách đánh giá này còn phiến diện. Một số thông tin qua bài viết "Đôi nét về triển lãm tranh sơn quốc tế tại Phúc Kiến, Trung Quốc" của họa sỹ Trần Khánh Chương, l.v "Nghệ nhân Đinh Văn Thành, người đầu tiên làm sơn mài" của cố họa sỹ Lê Quốc Lộc, "Nghệ thuật sơn Ryukyu" của tác giả Vũ Tuyết Mai, các bài phát biểu tại Hội thảo n
10 ww "Sơn ta và nghề sơn truyền thống Việt Nam" năm 2002 (do Trường Đại học Mỹ thuật Hà Nội - Viện Mỹ thuật tổ chức) của họa sỹ Nguyễn Văn Chiến, Đặng Trần Sơn, Phan Thị Nghĩa ... có đề cập đến nhưng chỉ nói sơ qua. Cho nên cần bổ sung các thông tin về sự đánh giá của nước ngoài đối với tranh sơn mài Việt Nam qua các triển lãm đối w. ngoại. So sánh tranh sơn mài Việt Nam với tranh sử dụng chất liệu nhựa cây sơn của Trung Quốc, Nhật Bản, chúng ta tham khảo bài "Sơn mài nghề thủ công truyền thống ở Nhật Bản", "Vài nét khái lược về sơn mài Trung Hoa" của tác giả Nguyễn Lan kh Hương, "Nghề sơn Việt Nam - cái nhìn tổng quát" của Nguyễn Đức Bình, "Dò tìm - đối sánh - hấp thụ - thăng hoa" của Nhà NCMT Thái Hanh v.v. để có cái nhìn tổng quan về lịch sử nghệ thuật sơn, tranh sơn, cần bổ sung về sự phát triển của tranh sơn mài tạo hình để thấy sự khác biệt của văn hóa Việt Nam; sự ảnh hưởng của Việt Nam cn đối với các nước. Nhìn chung các bài nghiên cứu về tranh sơn mài Việt Nam khá phong phú, nội dung đề cập nhiều khía cạnh về văn hóa sơn Việt Nam trong đó có tranh sơn mài. Tuy mt vậy các tư liệu còn tản mát, rất cần một công trình nghiên cứu có tính hệ thống về tranh sơn mài Việt Nam thông qua thực trạng và phát triển. 3.2.2. Danh mục và tóm tắt nội dung tài liệu liên quan đến đề tài (Xem Báo cáo tổng thuật tài liệu của đề tài) -b 4. Đối tượng và phạm vi nghiên cứu 4.1. Đối tượng nghiên cứu: Tranh sơn mài Việt Nam vh Đặt tranh sơn mài Việt Nam (bao gồm tranh mỹ nghệ, tạo hình) là đối tượng nghiên cứu, chúng ta thấy có mối quan hệ sau: a. Nguyên liệu, chất liệu cơ bản để vẽ tranh: nhựa cây sơn, son. b. Công nghệ chế tác cơ bản: chế biến sơn, son, (hiện nay việc chế biến son đạt ttd chất lượng tốt ở Hà Nội chỉ còn một người tuổi đã cao), vàng, bạc ... c. Con người: - Nghệ nhân, thợ, sự phát triển của làng nghề. l.v - Nghệ sỹ, vấn đề đào tạo tại các trường mỹ thuật. d. Công bố tác phẩm: Triển lãm trong nước, quốc tế. n
11 ww e. Sưu tầm lưu giữ, bảo quản tác phẩm: bảo tàng mỹ thuật, sưu tập. g. Bảo tồn, tôn vinh giá trị tranh sơn mài: - Tranh sơn mài Việt Nam trong mối quan hệ với nghệ thuật khu vực, châu lục, thế giới. w. - Tranh sơn mài Việt Nam trong bối cảnh văn hóa giao lưu hội nhập. 4.2. Phạm vi nghiên cứu 4.2.1. Không gian: Mỹ thuật Việt Nam kh 4.2.2. Thời gian Những năm 30 của thế kỷ XX tại Trường Cao đẳng Mỹ thuật Đông Dương ở chuyên ban sơn ta, với sự tìm tòi, thể nghiệm phối hợp giữa nghệ nhân và sinh viên (họa sỹ) đã tạo cái mới trong kỹ thuật xử lý chất liệu đó là kỹ thuật mài sơn nâng cao cn hiệu quả biểu đạt của chất liệu sơn ta, giới chuyên môn vẫn gọi đây là sự đột phá có tính lịch sử để tranh sơn mài tạo hình Việt Nam ra đời và phát triển cho đến ngày nay. Nhìn vào Diễn trình lịch sử tranh sơn mài Việt Nam chúng ta thấy bắt đầu từ năm mt 1931 Tranh sơn mài hay sơn mài Việt Nam mới xuất hiện. Đối tượng nghiên cứu của đề tài là "Tranh sơn mài Việt Nam - Thực trạng và Phát triển" nên phạm vi nghiên cứu là tranh sơn mài Việt Nam từ năm 1931 đến nay. Nhưng để khái quát vấn đề, để làm rõ, đặt tranh sơn mài trong mối quan hệ với văn hóa sơn, đề tài có đề cập đến xuất xứ -b nghề vẽ tranh sơn, tranh sơn, chất liệu, kỹ thuật sơn ta các giai đoạn trước năm 1931. 5. Cách tiếp cận đề tài, phương pháp nghiên cứu, kỹ thuật sử dụng vh 5.1. Các tiếp cận đề tài - Sưu tầm, thu thập, tập hợp các nguồn tư liệu nói về sơn mài Việt Nam và nước ngoài. - Khảo sát điều tra thực tế, điền dã, phỏng vấn, trao đổi các thông tin... với các họa sĩ có nghề cao về sơn mài, các nghệ nhân, thợ ở các làng nghề, cơ sở sản xuất, ttd trường mỹ thuật (khoa sơn mài). - Tập hợp thống kê các dữ liệu, lập bản đồ, để tạo nét khái quát của đề tài; lập sơ đồ để so sánh, đối chiếu. l.v - Miêu tả, phân tích về nghệ thuật, sử dụng kỹ thuật để phân tích, tính chất hóa học, vật lý, dùng phương pháp tổng hợp... để nêu bật nội dung đề tài. n
12 ww 5.2. Phương pháp nghiên cứu - Phương pháp điều tra: điều tra xã hội học bằng cách: phát phiếu điều tra, với các nhóm người khác nhau về nghề nghiệp, độ tuổi, môi trường văn hóa ... phỏng vấn các nghệ nhân, thợ, nghệ sĩ. w. - Phương pháp khảo sát điền dã: thu thập số liệu, thông tin cần thiết - Phương pháp phân tích so sánh tổng hợp, đối chiếu: Phân tích đánh giá các nguồn tư liệu trên các kênh thông tin, đối chiếu trên thực kh tế để rút ra những kết luận khoa học giữa lý luận và thực tiễn. - Áp dụng khoa học kỹ thuật: phương pháp phân tích hóa học, vật lý, môi trường... ảnh hưởng đến việc sáng tác và lưu giữ tác phẩm nghệ thuật sơn mài Việt Nam thế nào (điều kiện cho các bảo tàng, các nhà sưu tầm tư nhân...). cn - Phương pháp liên ngành: lịch sử cụ thể, mỹ thuật học, văn hóa học, xã hội học, khoa học kỹ thuật, công nghệ hiện đại... - Phương pháp hệ thống hóa. mt 5.3. Kỹ thuật sử dụng - Sử dụng thiết bị Camera, máy ảnh, máy ghi âm để khảo sát, điều tra, điền dã. - Sử dụng công nghệ thông tin để tải tài liệu, liên lạc lưu trữ thông tin, tài liệu - Sử dụng tài liệu phân tích hóa học, vật lý trong phòng thí nghiệm. -b 6. Ý nghĩa đề tài 6.1. Ý nghĩa về khả năng ứng dụng trong Văn hóa Đề tài nghiên cứu "Tranh sơn mài Việt Nam - thực trạng và phát triển" sẽ là tài vh liệu khoa học giúp cho các nhà quản lý văn hóa, giáo viên, sinh viên văn hóa, mỹ thuật có cơ sở khi hoạch định chính sách, nghiên cứu và giảng dạy. Giúp cho công chúng yêu nghệ thuật thêm hiểu và yêu quý Tranh sơn mài Việt Nam. ttd Giúp quảng bá hình ảnh Việt Nam với quốc tế, tăng cường văn hóa du lịch (làng nghề, nghề, tác giả, tác phẩm) 6.2. Ý nghĩa về kinh tế xã hội l.v Việc đánh giá khả năng, giá trị thẩm mỹ, giá trị kinh tế của Tranh sơn mài Việt Nam sẽ giúp các cơ quan, tổ chức, cá nhân có cái nhìn đúng đắn về tác phẩm, công sức lao động phổ thông và trí tuệ để sáng tác thể hiện Tranh Sơn mài Việt Nam. n
13 ww 6.3. Ý nghĩa về lý luận, thực tiễn Là tài liệu khoa học, đáng tin cậy cho các nhà quản lý khi hoạch định chính sách. Là tài liệu trong các thư viện phục vụ các nhà nghiên cứu, công chúng yêu thích nghệ thuật Sơn mài Việt Nam. w. Là tài liệu bổ sung tham khảo cho các nghệ nhân, nghệ sỹ. Là sách tham khảo cho hoạt động đối ngoại, khách du lịch trong và ngoài nước. 7. Kết quả nghiên cứu kh 7.1. Đối với việc xây dựng đường lối, pháp luật, chính sách Đây là tài liệu khoa học của Bộ Văn hoá, Thể thao và Du lịch giúp các nhà quản lý hiểu rõ hơn tranh nghệ thuật sơn mài Việt Nam về nghệ thuật, kỹ thuật, phương thức thể hiện, thấy được tinh hoa nghệ thuật để có sự chú ý, trân trọng với tác giả, tôn cn vinh, lưu giữ loại hình nghệ thuật độc đáo của Việt Nam (có chế độ chính sách đối với vùng nguyên liệu, nghệ nhân, nghệ sĩ, đào tạo, mua tác phẩm, tạo thị trường cho tác phẩm, lưu giữ tại bảo tàng). Cần tạo điều kiện thuận lợi cho người sáng tác. Kiến nghị mt với Viện Văn hóa Nghệ thuật Việt Nam đề xuất với Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch đề nghị tranh sơn mài Việt Nam là di sản văn hóa Thế giới. 7.2. Đối với phát triển kinh tế - xã hội Trên cơ sở đánh giá thực trạng, chúng ta thấy Việt Nam có "kho tàng" tranh sơn -b mài quý giá. Các ý kiến đề xuất trong phương hướng phát triển có đề cập đến việc bảo tồn, phát triển nghề truyền thống, điều này góp phần vào việc phát triển văn hoá, du vh lịch. Giới thiệu các sản phẩm tạo dấu ấn cho sơn mài Việt Nam, tranh sơn mài Việt Nam trên thị trường, góp phần cho xuất khẩu (nguyên liệu, sản phẩm) Khẳng định Tranh sơn mài Việt Nam là Di sản Văn hoá góp phần làm nên bản ttd sắc văn hoá dân tộc Việt Nam - Phát huy và xây dựng nền văn hoá tiên tiến đậm bản sắc dân tộc. Tổ chức triển lãm giúp cho sự giới thiệu đối với công chúng góp phần nâng cao l.v đời sống tinh thần của nhân dân, quảng bá rộng rãi tác phẩm, tác giả với công chúng. Tăng cường hợp tác quốc tế, giao lưu đối ngoại, thu ngoại tệ. n
14 ww 7.3. Đối với nơi ứng dụng kết quả nghiên cứu - Đối với nơi sản xuất nguyên vật liệu, làng nghề: Thấy được tầm quan trọng, khả năng quý giá của nguồn nguyên liệu, địa phương cần có chế độ chính sách để bảo tồn, phát triển nơi trồng cây sơn, công nghệ chế tác, nghề truyền thống. w. - Đối với cơ sở đào tạo: Tạo lòng yêu nghề đối với nhĩmg người thợ, nghệ nhân, các sinh viên mỹ thuật, các giảng viên, họa sĩ ... - Đối với nghệ nhân nghệ sỹ sáng tác: Thấy tự hào vì mình góp phần làm nên giá kh trị nghệ thuật, diện mạo của tranh sơn mài Việt Nam. - Phát hiện những người có tay nghề cao, những tác phẩm giá trị. 7.4. Đối với phát triển lĩnh vực khoa học có liên quan - Tạo một điểm trong diện trong hệ thống nghiên cứu các vấn đề khoa học của cn đất nước, làm giàu cho ngành mỹ thuật, văn hoá, lịch sử, xã hội... Một công trình tìm hiểu về văn hoá Việt Nam, giúp là tài liệu cho các nhà khoa học các lĩnh vực liên quan tìm hiểu để có thể hỗ trợ khi nghiên cứu các vấn đề có liên mt quan. Tạo cầu nối giữa giới sáng tác với công chúng yêu nghệ thuật, yêu tranh sơn mài, tạo cho thế hệ trẻ sự hiểu biết, thêm yêu quý di sản văn hoá. Thực hiện chủ trương của Đảng về xây dựng nền kinh tế tri thức. 7.5. Đối với công tác đào tạo cán bộ khoa học (kể cả việc nâng cao năng lực, hoàn -b thiện kỹ năng nghiên cứu của các cá nhân và tập thể khoa học thông qua việc thực hiện đề tài) - Góp những kiến thức thực tế, lý luận trong việc đào tạo cán bộ cho đất nước. vh - Góp một phương pháp nghiên cứu khoa học - Tăng kỹ năng làm việc giữa cá nhân và tập thể, làm việc theo sự phối hợp (trực tiếp hoặc gián tiếp) ttd - Tăng kỹ năng nghiên cứu, giúp các cán bộ nghiên cứu trưởng thành. 7.6. Những vấn đề mới về lý luận và thực tiễn - Khái quát những nét cơ bản, nêu bật được nghệ thuật độc đáo trong việc làm l.v tranh sơn mài Việt Nam. - Trình bày có hệ thống quá trình phát triển của nghệ thuật truyền thống và hiện đại sơn mài Việt Nam. n
15 ww - Thống kê có tính khoa học các tư liệu về tranh sơn mài Việt Nam (làng nghề, nghệ nhân, nghệ sĩ, cơ sở đào tạo ...). Đề xuất một số giải pháp bảo tồn, tôn vinh tranh sơn mài Việt Nam (liên quan đến việc bảo tồn, tôn vinh làng nghề sơn mài hiện nay). w. - Dự báo về nhu cầu và hướng thẩm mỹ về tranh sơn mài của xã hội trong và ngoài nước. 8. Nội dung nghiên cứu kh Ngoài phần mở đầu, kết luận, phụ lục, phần chính văn gồm 3 chương (173 trang) Chương 1: Những vấn đề khái quát về tranh sơn mài Việt Nam (61 trang) Chương 2: Thực trạng tranh sơn mài Việt Nam (73 trang) Chương 3: Xu hướng thẩm mỹ và sự phát triển của tranh sơn mài Việt Nam cn trong bối cảnh văn hóa giao lưu, hội nhập (38 trang) Tài liệu tham khảo (6 trang) mt -b vh ttd l.v n