zunia.vn

Tuyển sinh 2024 dành cho Gen-Z

zunia.vn

» Luận Văn - Báo Cáo

» Báo cáo khoa học

Báo cáo "Vai trò, chức năng của Nhà nước Cộng hoà xã hội chủ nghĩa Việt Nam trong điều kiện kinh tế thị trường và hội nhập quốc tế hiện nay "

Chia sẻ: Phung Han | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:9

Báo xấu

130
lượt xem 25
download

Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Vai trò, chức năng của Nhà nước Cộng hoà xã hội chủ nghĩa Việt Nam trong điều kiện kinh tế thị trường và hội nhập quốc tế hiện nay Trong các trường hợp này, việc đơn phương chấm dứt HĐLĐ là sự kiện phức tạp và được đề cập sâu hơn ở một số khía cạnh sau đây: Cả NLĐ và NSDLĐ đều có thể đơn phương chấm dứt HĐLĐ theo hai loại: có báo trước và không báo trước; ngoài ra NSDLĐ còn có thể "chấm dứt HĐLĐ có sự thay đổi"....

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: Báo cáo "Vai trò, chức năng của Nhà nước Cộng hoà xã hội chủ nghĩa Việt Nam trong điều kiện kinh tế thị trường và hội nhập quốc tế hiện nay "

nghiªn cøu - trao ®æi PGS.TS. Bïi Xu©n §øc * 1. S chuy n i vai trò, ch c năng sách lư c s d ng Nhà nư c phát tri n c a Nhà nư c C ng hoà xã h i ch nghĩa kinh t có ý nghĩa khoa h c và th c ti n l n. Vi t Nam trong b i c nh kinh t th trư ng, V vai trò c a nhà nư c trong n n kinh h i nh p qu c t t th trư ng, như ã bi t, l ch s phát tri n Trong xã h i hi n i ngày nay, nhà c a kinh t th trư ng ch u s chi ph i c a nư c luôn gi v trí trung tâm c a xã h i, chi hai lu n thuy t, ho c là coi nh vai trò c a ph i m i quá trình xã h i. i v i các quá nhà nư c c a các nhà kinh t h c c i n mà trình kinh t , vai trò c a nhà nư c là không tiêu bi u là Adam Smith(1) (1723 - 1790), th thi u song m c tác ng khác nhau cho r ng nhà nư c không nên can thi p vào ph thu c vào t ng n n kinh t , t ng ch th trư ng và ho t ng kinh t c a doanh nhà nư c và t ng giai o n c th . S thành nghi p, th trư ng và ho t ng c a doanh công hay không thành công c a n n kinh t nghi p do “bàn tay vô hình” là các quy lu t liên quan m t thi t n nh n th c và xác khách quan c a kinh t th trư ng chi ph i, nh úng n vai trò, ch c năng c a nhà i u ti t; ho c là cao vai trò c a nhà nư c nư c cũng như n i dung, m c can thi p, c a trư ng phái tr ng thương (th k XVI - i u ti t c a nhà nư c i v i n n kinh t . XVII) và sau này là trư ng phái kinh t th Không ch i v i các nư c xã h i ch nghĩa trư ng xã h i (th k XIX - XX) mà i di n ang chuy n i mô hình kinh t mà b c tiêu bi u là John Mark Klein(2) (1884 - 1946) tranh toàn c nh c a các n n kinh t trên th ch trương cao vai trò c a nhà nư c trong gi i cũng u cho th y m c tăng trư ng, kinh t nh t là các ho t ng ngo i thương, phát tri n ph thu c r t rõ r t vào vi c xác ã ch ng minh vai trò và s c n thi t ph i nh và th c hi n vai trò, ch c năng c a nhà can thi p b ng các công c kinh t vĩ mô c a nư c trong ó như th nào. Phát tri n kinh t nhà nư c vào i s ng kinh t , t c ph i b ng th trư ng, h i nh p khu v c, qu c t , Vi t “bàn tay h u hình” c a nhà nư c, mà nay Nam cũng ang ph i i m t v i v n v n ang hi n h u nh ng nư c ho c khu chuy n i ph m vi trách nhi m, vai trò, v c này khác d n n vi c ó cao ho c ch c năng c a Nhà nư c i v i toàn b i coi nh vai trò c a nhà nư c theo các m c s ng xã h i, c bi t là lĩnh v c qu n lí kinh khác nhau. n giai o n hi n i, như t . Do ó, vi c nh n th c úng n s * Ban dân ch -pháp lu t chuy n i ó có nh ng chi n lư c và y ban trung ương M t tr n T qu c Vi t Nam t¹p chÝ luËt häc sè 5/2010 17
nghiªn cøu - trao ®æi m t s b khuy t cho c hai lu n thuy t trên, r ng nhân t quy t nh ng ng sau th gi i ã i n nh n th c m i, có th coi nh ng di n bi n tương ph n nêu trên là tính là lu n thuy t th ba, cho r ng trong i u hi u l c c a nhà nư c. M t nhà nư c có hi u ki n phát tri n c a n n kinh t th trư ng l c là nhân t thi t y u cho vi c cung c p hi n i ph i k t h p c bàn tay vô hình c a các hàng hoá và d ch v cũng như xây d ng th trư ng và bàn tay h u hình c a nhà nư c và th c hi n các quy nh, th ch cho phép (chính ph ), n u thi u s k t h p này thì các th trư ng phát tri n m nh m và con ch ng khác nào ngư i ta “v tay b ng m t ngư i có i s ng kho m nh hơn, h nh bàn tay”. Quan sát ho t ng c a nhà nư c phúc hơn. N u không có nhà nư c có hi u trong các nư c có h th ng th trư ng t do l c thì cũng không th có t nư c phát tri n phát tri n, có th th y r ng nhà nư c óng b n v ng c v m t kinh t và xã h i. Nhà vai trò ngày càng l n nhưng không l n át các nư c ngày nay “ óng vai trò trung tâm trong ch c năng cơ b n c a th trư ng. ây là phát tri n kinh t và xã h i không ph i v i tư quan i m chính th ng c a ch nghĩa t do cách là m t ngư i tr c ti p t o ra s tăng kinh t m i mà i di n tiêu bi u là nhà kinh trư ng mà là m t i tác, là ch t xúc tác và t h c ngư i M P.A. Samuenson.(3) ây là ngư i t o i u ki n thu n l i cho s tăng ngư i ta nói t i khái ni m “nhà nư c th nh trư ng ó”.(4) ương nhiên nh ng nhân t tr ”, “nhà nư c hi u qu ” thay vì bàn cãi nên t o nên nhà nư c có hi u l c, hi u qu các có ít hay nhi u nhà nư c trong n n kinh t nư c khác nhau và nh ng giai o n khác th trư ng. Không ph i là “nhi u” nhà nư c nhau là khác nhau. V n t ra ây là hơn hay “ít” nhà nư c hơn mà là nhà nư c nh n bi t ư c vai trò, ch c năng c a nhà phù h p hơn và hi u qu hơn. Ngày nay, h u nư c và th c hi n vai trò ó phù h p v i h t các qu c gia trên th gi i u áp d ng năng l c hi n có c a b n thân nhà nư c và mô hình kinh t h n h p này nh ng m c t ng bư c nâng cao năng l c ó mb o khác nhau. ây ư c coi là mô hình tăng th c hi n ngày càng t t hơn vai trò, ch c trư ng kinh t hi n i. năng c a nhà nư c trong i u ki n phát tri n Trong báo cáo: “Nhà nư c trong m t th kinh t th trư ng. gi i ang chuy n i” c a Ngân hàng th các nư c xã h i ch nghĩa, trư c ây, gi i năm 1997 cũng xu t phát t nh ng di n do nh n th c gi n ơn v ch nghĩa xã h i bi n như: S s p c a các n n kinh t nên ã xây d ng n n kinh t theo mô hình ki m soát và m nh l nh Liên Xô, Trung - t p trung, bao c p. Nhà nư c tr thành ngư i ông Âu, s kh ng ho ng tài chính các tr c ti p qu n lí, i u hành s n xu t, kinh nư c phúc l i và h u h t các nư c công doanh, phân ph i, c t nư c tr thành m t nghi p, s phát tri n th n kì c a các n n doanh nghi p do nhà nư c ch huy, i u kinh t ông Á, s s p c a các nhà nư c hành tr c ti p. Mô hình này bên c nh m t s và bùng n tình tr ng kh n c p v nhân o m t tích c c là ã nhanh chóng xây d ng cơ m t vài nơi trên th gi i... kh ng nh s v t ch t ban u c a ch nghĩa xã h i và 18 t¹p chÝ luËt häc sè 5/2010
nghiªn cøu - trao ®æi áp ng yêu c u qu c phòng, b o v t nư c ch trương th c hi n nh t quán và lâu nư c thì ã t ra thi u hi u qu , không áp dài chính sách phát tri n n n kinh t hàng ng ư c yêu c u tăng trư ng, phát tri n c a hoá nhi u thành ph n v n ng theo cơ ch n n kinh t hi n i và h i nh p kinh t th th trư ng, có s qu n lí c a nhà nư c, theo gi i. T sau khi Liên Xô và các nư c xã h i nh hư ng xã h i ch nghĩa; ó là n n kinh ch nghĩa ông Âu s p , h u h t các t th trư ng nh hư ng xã h i ch (5) nư c trong phe xã h i ch nghĩa trư c ây nghĩa”. Hi n pháp năm 1992 ã th ch ã chuy n sang n n kinh t th trư ng v i s hoá ư ng l i xây d ng kinh t c a ng, xác nh l i v trí, vai trò c a nhà nư c trong quy nh m t lo t n i dung c a chính sách i s ng xã h i nói chung và nh t là i kinh t m i c a Nhà nư c. i u 15 Hi n s ng kinh t nói riêng. pháp quy nh "Nhà nư c xây d ng n n kinh nư c ta, cũng do nh n th c gi n ơn t c l p, t ch trên cơ s phát huy n i v ch nghĩa xã h i và v n n kinh t xã h i l c, ch ng h i nh p kinh t qu c t ; th c ch nghĩa, chúng ta ã ra nhi m v tr ng hi n công nghi p hoá, hi n i hoá t tâm c a Nhà nư c ta trong su t th i kì quá nư c. Nhà nư c th c hi n nh t quán chính lên ch nghĩa xã h i là ti n hành công sách phát tri n n n kinh t th trư ng nh nghi p hoá xã h i ch nghĩa, ưa n n kinh t hư ng xã h i ch nghĩa...". i h i ng l n nư c ta ti n th ng lên ch nghĩa xã h i, b th X nh n m nh vi c “n m v ng nh qua giai o n phát tri n tư b n ch nghĩa; hư ng xã h i ch nghĩa trong n n kinh t th th c hi n cu c cách m ng v quan h s n trư ng; nâng cao vai trò và hi u l c qu n lí xu t nh m xây d ng n n kinh t qu c dân c a Nhà nư c; phát tri n ng b và qu n lí ch y u có hai hình th c s h u: s h u toàn có hi u qu s v n hành các lo i th trư ng; dân và s h u t p th . Trên th c t n n kinh phát tri n m nh các thành ph n kinh t , các t mà chúng ta xây d ng lên là n n kinh t lo i hình s n xu t kinh doanh…(6) hi n v t, n n kinh t xã h i hoá tr c ti p ư c Chính sách kinh t m i thay cho cơ ch t dư i s ch huy b i k ho ch hoá t p k ho ch hoá cao là phát tri n n n kinh t trung cao . Cơ ch qu n lí ó ã làm cho hàng hoá nhi u thành ph n theo cơ ch th các t ch c kinh t ho t ng thi u ch ng, trư ng nh hư ng xã h i ch nghĩa. ư ng thi u hi u qu , trông ch và l i vào Nhà hư ng m i này là cơ s xu t phát i m cho nư c. C m t n n kinh t trong tình tr ng nh ng nguyên t c ư c nh ra b o m trì tr kéo dài mà th c ch t là kh ng kho ng. tính th ng nh t hai m t c a s phát tri n ư ng l i i m i kinh t ã ư c ng kinh t là: Phát tri n n n kinh t hàng hoá c ng s n Vi t Nam kh i xư ng t i h i nhi u thành ph n theo cơ ch th trư ng và VI (1986) và hoàn ch nh thêm qua các i và phát tri n n n kinh t th trư ng theo nh h i sau này. Ngh quy t c a các i h i hư ng xã h i ch nghĩa. ng g n ây (ví d i h i l n th IX Tuy nhiên, cũng c n ch rõ nh ng c (4/2001)) u kh ng nh: “ ng và Nhà thù c a n n kinh t th trư ng Vi t Nam và t¹p chÝ luËt häc sè 5/2010 19
nghiªn cøu - trao ®æi xu t phát t ó là vai trò cũng khác c a Nhà S i u ch nh l i vai trò, ch c năng c a nư c Vi t Nam so v i các nư c: Nhà nư c ta trong giai o n hi n nay không - N n kinh t th trư ng nh hư ng xã th không tính n nh ng c thù này. h i ch nghĩa Vi t Nam là n n kinh t s n N n chính tr và h th ng chính tr c a xu t hàng hoá có nhi u thành ph n kinh t tham t nư c bao gi cũng b quy nh b i i gia, v n ng theo nh ng quy lu t c a kinh t s ng kinh t . Tuy nhiên các quan h chính tr th trư ng nhưng ph i b o m phát tri n b n không b quy nh b i kinh t m t cách th v ng. ó là n n kinh t d a trên cơ s n i l c ng mà n ph n mình các quan h chính và t n d ng m i ngu n l c t bên ngoài, b o tr l i tác ng m nh m n i s ng kinh m tăng trư ng v khoa h c, công ngh , t . Vì v y có th nói vai trò c a Nhà nư c trình qu n lí vĩ mô, vi mô, b o m kh trong lĩnh v c kinh t là c bi t to l n. Quá năng c nh tranh nhưng ph i c g ng h n ch trình chuy n n n kinh t t t p trung bao c p ư c các r i ro, tiêu c c, b o v môi trư ng sang cơ ch th trư ng nhi u thành ph n s ng, môi trư ng sinh thái, s d ng h p lí và không nh ng không h th p vai trò kinh t có hi u qu tài nguyên và các ngu n l c khác. c a Nhà nư c mà còn t ra cho Nhà nư c - Phát tri n kinh t th trư ng nhưng ph i nh ng nhi m v l n lao và trách nhi m n ng b o m gi v ng c l p, ch quy n, toàn n . C i cách n n kinh t t nư c là công v n lãnh th ; b o m gi v ng b n ch t c a vi c ph c t p, lâu dài và y gian kh . Công ch xã h i, c a Nhà nư c, b o m công cu c c i cách này òi h i Nhà nư c ph i có b ng xã h i, t ng bư c nâng cao i s ng nh ng chính sách kinh t phù h p, tính kiên v t ch t, tinh th n c a nhân dân. nh và nh t quán m t m t gi i phóng - B o m gi v ng vai trò lãnh o c a ư c các ti m năng kinh t c a t nư c, t n ng c ng s n Vi t Nam i v i phát tri n d ng m i th i cơ, v n h i có th t ng kinh t vì ây là th c t ã ư c l ch s bư c v ng ch c ưa t nư c ra kh i cu c kh ng nh và ư c hi n nh. Vai trò lãnh kh ng ho ng t o à cho s tăng trư ng kinh oc a ng i v i công cu c xây d ng, t b i công cu c c i cách kinh t không ch p phát tri n kinh t là n m trong trách nhi m nh n thái b o th , trì tr , n a v i hay hoài chung c a s lãnh o c a ng i v i s phát tri n c a t nư c. Chính ng là ngư i nghi, do d không tri t trong ư ng l i, kh i xư ng, ra ư ng l i i m i kinh t , ch m ch p trong các quy t sách c a Nhà coi i m i kinh t là tr ng tâm và ã có nư c. M t khác, công cu c c i cách kinh t ư c k t qu t t th i gian qua. cũng không cho phép s nóng v i, thi u tính - B o m tham gia h i nh p khu v c, toán. B i l nh ng “cú s c” kinh t n u qu c t m t cách tích c c, ch ng, ng không ư c d li u y d dàng d n n phó nhanh v i nh ng thay i c a tình hình, nh ng o l n xã h i gây m t n nh v c i m c a t nư c và th gi i áp ng m t chính tr . Vai trò m b o cho quá trình ư c các nhi m v c th t ra cho t ng c i cách kinh t di n ra trong vòng tr t t v i giai o n. nh ng bư c i thích h p, v ng ch c và n 20 t¹p chÝ luËt häc sè 5/2010
nghiªn cøu - trao ®æi nh trư c h t thu c v Nhà nư c. ây ta ho t ng s n xu t sang lĩnh v c d ch v nh n th y m t logic ơn gi n: s n nh công. Chi n lư c m i c n ph i nh n m nh chính tr là i u ki n quan tr ng c i cách s c n thi t ph i chuy n s c l c c a Chính kinh t và ngư c l i s thành công c a c i ph (Nhà nư c) t ch tham gia tr c ti p vào cách kinh t là i u ki n c bi t quan tr ng các ho t ng s n xu t sang hai lĩnh v c c n nh chính tr và t ng bư c c i cách h th : cung c p các d ch v giáo d c, y t , th ng chính tr t nư c trong s phù h p nghiên c u nông nghi p, xây d ng k t c u v i n n kinh t th trư ng nhi u thành ph n. h t ng có ch t lư ng cao, h tr nh ng Nh n th c úng n vai trò, ch c năng nhóm d t n thương trong xã h i và cung c a Nhà nư c trong i u ki n phát tri n kinh c p các th ch minh b ch có s tham gia t th trư ng, m c a, h i nh p ng th i c a c ng ng, có kh năng thúc y n n th c hi n ng b các gi i pháp i m i, c i pháp quy n b o m s n nh kinh t vĩ cách Nhà nư c th c hi n t t vai trò, ch c mô, n nh tài chính và t o ra môi trư ng năng ó có ý nghĩa quan tr ng trong giai t t hơn cho doanh nghi p. o n hi n nay. Trong h th ng chính tr ang Hai là vi c phát tri n ngày càng sâu r ng ư c i m i Vi t Nam, vai trò c a Nhà n n kinh t th trư ng nh hư ng xã h i ch nư c v i tính cách là thi t ch chính tr trung nghĩa nư c ta òi h i Nhà nư c ph i có s tâm ã và ang ư c cao. Tuy nhiên, nhu i u ch nh thích h p i v i các quá trình c u i m i h th ng chính tr , xây d ng n n kinh t , c bi t là trong các i u ki n c a chính tr m i trong s phù h p v i quá trình quá trình chuy n i. N n kinh t th trư ng c i cách kinh t -xã h i ang di n ra m nh ang t ng bư c hình thành Vi t Nam m trong nư c và s h i nh p c a t nư c không th mang tính ch t, c i m c a th vào i s ng qu c t òi h i ph i t l i v n trư ng t do, hoang dã, mà ph i là th trư ng văn minh có s i u ti t vĩ mô c a Nhà vai trò c a Nhà nư c và c bi t là nh ng nư c. S i u ti t vĩ mô c a Nhà nư c i m i liên h gi a Nhà nư c và các thi t ch v i i s ng kinh t m b o cho các quan chính tr -xã h i khác. Hư ng i m i ti p h th trư ng di n ra m t cách lành m nh và t c c n chú tr ng vào các m t sau: v ng ch c. Tuy nhiên, s i u ti t này không M t là theo nh n xét c a Báo cáo c a D th mang tính hành chính-m nh l nh như án v chi n lư c phát tri n kinh t -xã h i 10 th i kinh t t p trung bao c p mà ph i ư c năm (2001 - 2010) c a Chính ph Vi t Nam th c hi n b ng lu t pháp và thông qua lu t do UNDP tài tr thì “Vi t Nam có m t Chính pháp, th hi n trư c h t s mb om t ph v a quá nhi u v a quá ít - quá nhi u v tr t t c nh tranh, làm cho c nh tranh ư c m t ki m soát s n xu t và u tư và quá ít v ti n hành b ng nh ng phương ti n công n n pháp quy n và cung c p hàng hoá và b ng, văn minh, úng lu t pháp. C n kh c d ch v công”.(7) Vai trò này gi ây ph i ph c thái thái quá t ch quá nh n m nh thay i. S c l c c a Chính ph c n ư c vai trò c a Nhà nư c sang h th p vai trò c a chuy n t ch tham gia tr c ti p vào các c nh tranh. t¹p chÝ luËt häc sè 5/2010 21
nghiªn cøu - trao ®æi 2. H th ng các ch c năng, nhi m v trung th c hi n t t trong i u ki n hi n nay c a Nhà nư c C ng hoà xã h i ch nghĩa như sau: Vi t Nam trong i u ki n kinh t th trư ng, 2.1. Ch c năng xây d ng chi n lư c, quy h i nh p qu c t hi n nay ho ch, k ho ch nh hư ng s phát tri n T nh ng căn c nên trên và xu t phát t n n kinh t th c ti n trong nh ng năm i m i v a qua, Xã h i t n t i và v n ng, phát tri n Nhà nư c Vi t Nam ã và ang có nh ng luôn trên cơ s c a nh ng ư ng l i chính chuy n bi n ngày càng rõ nét t ch Nhà sách nh t nh do Nhà nư c ưa ra dư i nư c là ngư i tr c ti p i u hành s n xu t d ng lu t pháp. Vì v y vai trò ưa ra các kinh doanh, phân ph i sang Nhà nư c có vai ư ng l i, chính sách c a Nhà nư c là vai trò nh hư ng, i u ti t, ph i h p, hư ng trò trung tâm trong ho t ng c a Nhà nư c. d n m t cách có k ho ch n n kinh t th ư ng l i chính sách c a Nhà nư c bao gi trư ng nư c ta. Nhà nư c ang tr thành cũng là cơ s căn b n cho s hình thành và ngư i b o tr , xúc tác, t o l p môi trư ng, v n ng c a i s ng chính tr t nư c, nó các ngu n l c và i u ki n thu n l i cho quy t nh căn b n phương hư ng phát tri n ho t ng kinh t , ngăn ch n, h n ch nh ng c a xã h i, n nh ho c bi n i các quan m t tiêu c c và khuy t t t c a cơ ch th h chính tr n y sinh gi a các thi t ch chính trư ng, b o m công b ng xã h i, b o v tr -xã h i khác nhau. l i ích c a nhân dân. Trên cơ s nh ng nh n Nhà nư c nh hư ng s phát tri n b ng th c m i, ph m vi, gi i h n trách nhi m c a chi n lư c, quy ho ch, k ho ch và cơ ch , Nhà nư c trên các lĩnh v c qu n lí xã h i òi chính sách trên cơ s tôn tr ng các nguyên h i ph i ư c ư c xác nh rõ và y . t c c a th trư ng. Nhà nư c c n t p trung H th ng ch c năng c a Nhà nư c không hơn vào vi c xác l p các chính sách xây d ng nên xác nh theo l i mòn cũ là g m có ch c và phát tri n t nư c, t o l p môi trư ng năng i n i, ch c năng i ngo i. Ti p n, pháp lí và cơ ch chính sách thu n l i phát chia ch c năng i n i ra ch c năng kinh t , huy các ngu n l c c a xã h i cho phát tri n, ch c năng văn hoá-xã h i, ch c năng i các ch th ho t ng kinh doanh bình ng, ngo i ra ch c năng quan h v i các nư c, c nh tranh lành m nh, công khai, minh b ch, ch c năng qu c phòng ch ng xâm lư c… m t cách chung chung mà ph i c th t ng có k cương. Ti p t c i m i chính sách tài lĩnh v c công vi c và m c trách nhi m chính và ti n t b o m tính n nh và s mà Nhà nư c ph i m nh n. Có như v y phát tri n c a n n tài chính qu c gia m i phân nh ư c âu là m c tr ng 2.2. Ch c năng t o môi trư ng pháp lí và trách c a Nhà nư c, âu là m c tham gia cơ ch , chính sách thu n l i cho phát tri n c a xã h i trong vi c gi i quy t các v n Thái chính tr c a Nhà nư c i v i c a n n kinh t th trư ng, h i nh p qu c t . i s ng kinh t có ý nghĩa l n lao không Theo tinh th n ó, chúng tôi xin nêu nh ng nh ng i v i các ho t ng s n xu t kinh ch c năng, nhi m v mà Nhà nư c ta c n t p doanh mà còn i v i toàn b i s ng chính 22 t¹p chÝ luËt häc sè 5/2010
nghiªn cøu - trao ®æi tr -xã h i t nư c. Nhà nư c ph i tr thành b o m công b ng, n nh và phát tri n t ngư i m b o m nh m nh t cho các công nư c nên m i Nhà nư c u ph i có trách dân th c hi n quy n t do kinh doanh, b o nhi m cung ng m t cách tr c ti p (ngoài m s bình ng c a t t c các thành ph n vi c qu n lí s cung ng do xã h i th c hi n). kinh t trư c pháp lu t, b o v ch s h u Hi n nay Vi t Nam ã th c hi n s nhi u thành ph n. Vai trò kinh t m i c a phân bi t gi a s n xu t kinh doanh và ho t Nhà nư c òi h i Nhà nư c ph i kiên quy t ng công ích. i v i lĩnh v c d ch v t b s can thi p có tính ch t hành chính công (d y h c, ch a b nh v.v.), Nhà nư c ã vào các quan h kinh t , tôn tr ng th t s cho phép và huy ng xã h i tham gia th c quy n c a các ch th kinh t trong vi c t hi n. ây là quá trình “xã h i hoá” (hay úng ch c và th c hi n các ho t ng kinh t . hơn là “s phi nhà nư c hoá”) ho t ng d ch Trong i u ki n m i, Nhà nư c thay vì v công ang di n ra m nh m Vi t Nam. tr c ti p t ch c và qu n lí n n kinh t hai T t nhiên, cung ng d ch v công không thành ph n theo ki u hành chính-kinh t ã ph i ch do m t mình Nhà nư c th c hi n chuy n sang th c hi n qu n lí vĩ mô toàn b như ã x y ra m t th i mà là ho t ng c a n n kinh t nhi u thành ph n. Nhà nư c th c toàn xã h i song vì ây là lĩnh v c có liên quan n ông o c ng ng, có tính xã h i hi n qu n lí b ng h th ng pháp lu t, gi m r ng rãi, không mang tính ch t v l i nên t i a s can thi p hành chính vào ho t ng ph i t dư i s qu n lí và hư ng d n ch t c a th trư ng và doanh nghi p. Tách ch c ch c a Nhà nư c. năng qu n lí hành chính c a Nhà nư c kh i 2.4. Ch c năng b o m bình ng, công ch c năng qu n lí kinh doanh c a doanh b ng, ch ng các hành vi kinh doanh b t h p nghi p, xoá b “ch ch qu n”. Xây d ng pháp, ch ng c quy n, b o v ngư i tiêu khung kh pháp lí cho n n kinh t th trư ng dùng, gi i quy t tranh ch p kinh t tr thành m t trong nh ng ch c năng cơ b n Xây d ng các quan h kinh t m i, n c a Nhà nư c. nh và phát tri n ho c kinh t theo các 2.3. Ch c năng h tr phát tri n, xây chương trình, m c tiêu c a th i kì quá , d ng h th ng k t c u h t ng kinh t -xã h i theo nh hư ng xã h i ch nghĩa ương quan tr ng, cung ng d ch v công, qu n lí nhiên s làm bi n i sâu s c các cơ c u xã tài chính-ti n t … b o m tính b n v ng và h i. Cùng v i s bi n i c a các giai t ng tích c c c a các cân i kinh t vĩ mô truy n th ng nh ng l c lư ng xã h i m i s M t trong s các yêu c u m i trong i u t ng bư c xu t hi n trong cơ c u xã h i t ti t kinh t th i kinh t th trư ng là ph i xoá nư c, ó là nh ng nhà s h u, nhà doanh b s bao c p t phía Nhà nư c nhưng Nhà nghi p trong các thành ph n kinh t khác nư c ph i óng vai trò h tr dư i nh ng nhau. S xu t hi n và t ng bư c trư ng hình th c và phương pháp m i phù h p. thành c a các giai t ng m i trong cơ c u xã D ch v và hàng hoá công c ng có ý nghĩa h i làm cho cơ s xã h i c a Nhà nư c ngày l n trong vi c ph c v i s ng nhân dân, càng ư c m r ng. Do v y nhu c u c ng c t¹p chÝ luËt häc sè 5/2010 23
nghiªn cøu - trao ®æi và tăng cư ng dân ch càng gia tăng, òi h i bao c p trong kinh doanh, xác nh rõ vai trò Nhà nư c ph i t ng bư c t i m i mình qu n lí và i u ti t vĩ mô c a Nhà nư c, u có th luôn ch ng và tích c c trong tranh có hi u qu ch ng các hành vi tiêu c c, vi c i u ti t vĩ mô n n kinh t t nư c. lãng phí, tham nhũng. Nhà nư c t o môi Nhà nư c ph i tr thành ngư i m b o trư ng pháp lí thu n l i bình ng cho các m nh m nh t cho các công dân th c hi n doanh nghi p c nh tranh và h p tác phát quy n t do kinh doanh, b o m s bình tri n, nh hư ng phát tri n kinh t -xã h i, ng c a t t c các thành ph n kinh t trư c duy trì n nh kinh t vĩ mô, i u ti t thu pháp lu t, b o v ch s h u nhi u thành nh p ki m soát m i ho t ng kinh doanh ph n. Vai trò kinh t m i c a Nhà nư c òi theo quy nh c a pháp lu t. h i Nhà nư c ph i kiên quy t t b s can 2.5. Ch c năng xây d ng và th c hi n thi p có tính ch t hành chính vào các quan các chính sách xã h i, b o m công b ng h kinh t , tôn tr ng th t s quy n c a các xã h i, gi gìn n nh xã h i ch th kinh t trong vi c t ch c và th c S phát tri n kinh t , c bi t là phát hi n các ho t ng kinh t . làm ư c tri n n n kinh t th trư ng trong giai o n i u này, s c n thi t ph i nhanh chóng lo i hình thành thư ng làm n y sinh nhi u v n b tình tr ng “cơ quan ch qu n” i v i các xã h i ph c t p òi h i Nhà nư c ph i ưa ơn v kinh t , c m các cơ quan công quy n ra các gi i pháp th c t t o s phù h p t ch c các ho t ng kinh t dư i b t c gi a nhu c u tăng trư ng kinh t , thu l i hình th c nào. n nh các quan h kinh nhu n và các nhu c u xã h i. N u quá tuy t t -xã h i - cơ s c a s n nh chính tr , i hoá các giá tr kinh t , thương m i hoá Nhà nư c ph i u tranh kiên quy t và m nh các v n xã h i thì hàng lo t các v n m v i các hi n tư ng tiêu c c trong kinh t , b c xúc c a xã h i như vi c làm, n n th t ngăn ng a m i nguy cơ c u k t gi a các th nghi p, ngư i nghèo, ngư i già, v hưu, tàn l c kinh t v i các b ph n c a công quy n t t, các giá tr văn hoá truy n th ng và b n nh m tr c l i b t chính. Ch c năng b o m s c dân t c d dàng b t vào hàng th y u. bình ng, công b ng, ch ng các hành vi S phân hoá xã h i thành giàu, nghèo, ch , kinh doanh b t h p pháp, ch ng c quy n, t d dàng d n n s chia r trong xã h i, b o v ngư i tiêu dùng, gi i quy t tranh phá ho i s oàn k t trong các c ng ng ch p kinh t tr thành n i dung quan tr ng dân cư. ngăn ng a các nguy cơ y Nhà trong ho t ng c a Nhà nư c. nư c ph i m b o sao cho n n kinh t th Ph i hình thành ng b cơ ch qu n lí trư ng ư c xây d ng và phát tri n trên cơ n n kinh t th trư ng theo nh hư ng xã s o lí nhân b n v ng ch c. Cơ s o c h i ch nghĩa, kh c ph c nh ng y u kém c a kinh t th trư ng ph i ư c xác nh và hi n nay, g b nh ng vư ng m c c n tr s bi u hi n c th trong vi c xây d ng và th c phát tri n. Cơ ch qu n lí kinh t c n ư c hi n các chính sách xã h i c th c a Nhà i m i sâu r ng, phát huy nh ng y u t tích nư c. Chính sách xã h i c a Nhà nư c nh m c c c a cơ ch th thư ng, tri t xoá b vào các m c ích: 24 t¹p chÝ luËt häc sè 5/2010
nghiªn cøu - trao ®æi - Kh c ph c tri t ch nghĩa bình quân, nư c ph i xây d ng các chính sách i ngo i ph c h i và tôn tr ng nguyên t c công b ng theo hư ng a d ng hoá, a phương hoá xã h i. quan h i ngo i; m r ng quan h h u - Gi i phóng con ngư i kh i m i s l ngh h p tác v i các nư c trên th gi i trên thu c, làm cho h th c s là nh ng nhân nguyên t c tôn tr ng c l p, ch quy n và cách tích c c, có tinh th n trách nhi m, bi t toàn v n lãnh th c a nhau, không can thi p phát huy m i s c m nh c a mình t b o vào công vi c n i b c a nhau, bình ng và m cu c s ng, góp ph n phát huy i s ng cùng có l i; trong ó chú tr ng quan h h u c ng ng. ngh v i các nư c xã h i ch nghĩa và các - Tôn tr ng và khuy n khích m i s làm nư c láng gi ng, các nư c trong khu v c. giàu chính áng nhưng ph i ngăn ng a nguy Tranh th s ng h r ng rãi và các ngu n cơ ph c h i các ki u bóc l t phi nhân tính, l c t bên ngoài, m r ng th trư ng và quan m b o sao cho s chênh l ch nh t nh v h i tác, xây d ng quan h tin c y, t o l p thu nh p gi a ngư i giàu và ngư i nghèo môi trư ng hoà bình ph c v công cu c không d n n s phân bi t, kì th trong i công nghi p hoá, hi n i hoá t nư c, s ng xã h i. nâng cao v th và uy tín c a Vi t Nam trên - Giúp nh ng b ph n dân cư g p khó trư ng qu c t ./. khăn, th t nghi p, nghèo túng, g p tai ho (1). Adam Smith (1723 - 1790) - nhà kinh t h c, tri t hay cô ơn, tàn t t. gia c a Scotland v i tác ph m The Wealth of Natión ng x công b ng c a Nhà nư c i v i (C a c i c a dân t c) năm 1776 xư ng ra h c các nhóm xã h i khác nhau, tôn tr ng quy n thuy t “bàn tay vô hình”. t do dân ch c a công dân, ch ng m i b t (2). Keyns John Maynard - nhà kinh t h c ngư i Anh, công và phân bi t i x , c ng c và phát tác ph m chính The General Theory of Employment (Lí thuy t t ng th v phát tri n), Interest and Money, 1936. tri n các thu n phong, m t c, xây d ng và (3). P.A. Samuenson - nhà kinh t h c ngư i M , tác ph m phát tri n s oàn k t, tương tr trong nhân chính v v n này: Kinh t h c xu t b n năm 1948 dân là n i dung căn b n c a chính sách xã (4).Xem: Ngân hàng th gi i, Nhà nư c trong m t th h i nhân dân. Th c hi n chính sách như v y, gi i ang chuy n i, Báo cáo v tình hình phát tri n Nhà nư c s duy trì ư c tr t t xã h i n th gi i, Nxb. Chính tr qu c gia, Hà N i, 1997, tr. 13. (5).Xem: ng c ng s n Vi t Nam, Văn ki n i h i nh, nhân o và dân ch trên cơ s oàn i bi u toàn qu c l n th IX, Nxb. Chính tr qu c k t m i l c lư ng xã h i trong m t h th ng gia, Hà N i, 2001, tr. 86. chính tr dân ch . (6).Xem: ng c ng s n Vi t Nam, Văn ki n i h i 2.6. Nhà nư c quan tâm hơn t i vi c i bi u toàn qu c l n th X, Nxb. Chính tr qu c gia, th c hi n ch c năng i ngo i r ng m , ch Hà N i 2006, tr. 77 - 87. (7).Xem: UNDPI và MPI/DSI, Vi t Nam hư ng t i ng h i nh p qu c t , khu v c 2010, Tuy n t p báo cáo ph i h p nghiên c u chi n Th c hi n ch c năng i ngo i trong lư c phát tri n kinh t -xã h i c a các chuyên gia i u ki n phát tri n kinh t th trư ng, m qu c t và Vi t Nam, T p 1, Nxb. Chính tr qu c gia, r ng h i nh p qu c t , khu v c òi h i Nhà Hà N i, 2001, tr. 111. t¹p chÝ luËt häc sè 5/2010 25

CÓ THỂ BẠN MUỐN DOWNLOAD

LV.11: Bộ Luận Văn Tốt Nghiệp Chuyên Ngành Tài Chính Ngân Hàng

172 tài liệu

836 lượt tải

THÔNG TIN

TRỢ GIÚP

HỖ TRỢ KHÁCH HÀNG

Theo dõi chúng tôi

Chịu trách nhiệm nội dung:

Nguyễn Công Hà - Giám đốc Công ty TNHH TÀI LIỆU TRỰC TUYẾN VI NA

LIÊN HỆ

Địa chỉ: P402, 54A Nơ Trang Long, Phường 14, Q.Bình Thạnh, TP.HCM

Hotline: 093 303 0098

Email: support@tailieu.vn

Giấy phép Mạng Xã Hội số: 670/GP-BTTTT cấp ngày 30/11/2015 Copyright © 2022-2032 TaiLieu.VN. All rights reserved.