Báo cáo "Vai trò của nhà nước trong lĩnh vực giải quyết việc làm"
lượt xem 19
download
Vai trò của nhà nước trong lĩnh vực giải quyết việc làm
Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!
Nội dung Text: Báo cáo "Vai trò của nhà nước trong lĩnh vực giải quyết việc làm"
- nghiªn cøu - trao ®æi TS. NguyÔn H÷u ChÝ * nư c ta, gi i quy t vi c làm cho ngư i Nhà nư c. Nhà nư c không có i u ki n lao ng là m t trong n i dung cơ b n m b o vi c làm cho m i ngư i lao ng, c a Chi n lư c phát tri n kinh t - xã h i t ph i ch p nh n h t t ch c nh m tìm nay n năm 2010 và c nh ng ch ng ư ng ư c vi c làm cho b n thân và cùng v i s ti p theo, c bi t n năm 2020 khi t nư c có m t c a ngư i s d ng lao ng ngoài ta ư c xây d ng cơ b n thành m t nư c Nhà nư c làm cho các ngu n vi c làm ti m công nghi p thì v n vi c làm i v i ngư i tàng và a d ng; ba là, các ưu ãi i cùng v i vi c làm lâu dài trư c ây như nhà , lao ng s ph thu c r t l n vào gi i quy t tăng trư ng kinh t g n v i phát tri n vn d ch v y t , i n, nư c… không còn t n t i. b n v ng. Trong v n gi i quy t vi c làm, i u ó cho th y vai trò c a Nhà nư c trong Nhà nư c có vai trò r t l n và quy t nh xét lĩnh v c vi c làm ã thay i. Trong i u ki n kinh t th trư ng, vi c làm c a ngư i khía c nh ho ch nh chính sách, pháp lu t và qu n lí vĩ mô. Hi u theo nghĩa r ng, v i lao ng ch u nh hư ng r t l n t các quy ch c năng và trách nhi m c a mình, v lu t khách quan và bi n ng cung c u lao nguyên t c Nhà nư c ph i quan tâm và gi i ng trên th trư ng. Tuy nhiên, th trư ng quy t m i nhu c u vi c làm trong toàn xã m c dù có cơ ch t i u ch nh và m c nh t nh có kh năng x lí các quan h cung h i. Tuy nhiên, trong ph m vi bài vi t này - c u, giá c lao ng nhưng th c t ã cho chúng tôi ch y u quan tâm n vai trò c a Nhà nư c trong lĩnh v c gi i quy t vi c làm th y nh ng b t n c a th trư ng lao ng, cho ngư i lao ng làm công ăn lương trên nh ng m t cân i trong cung c u lao ng cơ s quy nh c a pháp lu t lao ng.(1) x y ra khi l c lư ng lao ng không ư c chu n b t t nh t cho nh ng thay i này. Nói 1. m b o vi c làm thông qua ho ch nh, xây d ng các chương trình phát cách khác không th "bàn tay vô hình" tri n kinh t - xã h i g n v i chính sách i u khi n th trư ng lao ng nói chung và vi c làm và lao ng vn vi c làm nói riêng mà ph i có s can Vi c t ch c l i h th ng s n xu t, thi p c a Nhà nư c nh m m b o cho m i chuy n n n kinh t k ho ch hóa sang n n công dân u ư c ti p c n vi c làm m t kinh t th trư ng ã t o ra nh ng thay i cách công b ng và hi u qu . th c hi n sâu s c trong lĩnh v c vi c làm. M t là, ch ư c vai trò này ng th i v n m b o s bao c p b o m vi c làm y cho m i công dân không còn t n t i n a; hai là, * Gi ng viên chính Khoa pháp lu t kinh t s xu t hi n c a thành ph n kinh t ngoài Trư ng i h c Lu t Hà N i t¹p chÝ luËt häc sè 1/2006 13
- nghiªn cøu - trao ®æi ng bình thư ng c a th trư ng lao d ch thích h p. Trong 3 năm 2001 - 2003 t vn ng, Nhà nư c ph i phát huy ư c vai trò tr ng lao ng trong các ngành nông, lâm, qu n lí, i u ti t t m vĩ mô nh m tác ng, ngư nghi p gi m d n t 60,54% năm 2001 xu ng còn 59,04% năm 2003, trong ngành i u ch nh cung c u lao ng trong xã h i. công nghi p và xây d ng tăng t 14,41% Tình tr ng c a vi c làm ph thu c r t nhi u vào tương quan cung c u lao ng trên năm 2001 lên 16,41% năm 2003, trong th trư ng. Hi n nay, nư c ta nhu c u lao thương m i và d ch v tăng t 24,2% năm 2002 lên 24,55% năm 2003,(3) i u ó cũng ng ph thu c nhi u vào vi c s d ng các ngu n l c u tư phát tri n kinh t và vi c có nghĩa là t o ra nhi u vi c làm n nh hơn chuy n d ch cơ c u c a n n kinh t . cho ngư i lao ng. Như v y, Nhà nư c Th nh t, v ngu n l c u tư phát tri n thông qua vi c ho ch nh các chương trình và t ó t o ra vi c làm m i, hi n nay các phát tri n kinh t - xã h i g n li n v i gi i ngu n l c u tư nư c ta tương i a quy t vi c làm, khuy n khích s d ng a d ng và phong phú: Ngu n t Nhà nư c, d ng hóa các ngu n l c u tư, chuy n d ch m nh m cơ c u n n kinh t theo hư ng khu v c tư nhân, u tư nư c ngoài… Trong m m d o và linh ho t ã t o ra m t lư ng m i quan h v i vi c làm, vi c ho ch nh c u lao ng nh t nh theo chi u hư ng tích chính sách kinh t , phê chu n các d án u tư c n ph i g n li n v i vi c t o và gi i c c góp ph n t o ra m t lư ng áng k vi c quy t vi c làm. S li u i u tra cho th y, do làm trong xã h i. Tuy nhiên, trong v n các ngu n l c u tư vào n n kinh t liên t c này v n còn t n t i nhi u b t c p và mâu ư c b sung nên n n kinh t nư c ta v cơ thu n. Trư c h t, chính sách phát tri n kinh b n v n duy trì ư c nh p phát tri n t - xã h i (mà c bi t là phát tri n công m c cao và ch làm vi c m i ư c t o ra nghi p) chưa ư c ti p c n m t cách cân hàng năm u tăng, trong ó riêng các b ng v i nhi u khía c nh c a v n vi c chương trình kinh t - xã h i ã t o ra làm. Ch ng h n, chính sách phát tri n công 74,06% t ng ch làm vi c m i, Qu qu c nghi p ph i chú tr ng t i nh ng ngành s gia h tr vi c làm t o ra 22,32%.(2) Các s d ng nhi u lao ng, ho c lôi kéo nh ng li u trên cho th y n u Nhà nư c có chính ngành s d ng nhi u lao ng phát tri n sách khuy n khích u tư th a áng, chương theo. Nh ng ngành s d ng nhi u lao ng trình kinh t - xã h i h p lí kh năng tăng thư ng ư c tính n là nh ng ngành công c u v lao ng là hoàn toàn có th . nghi p d t, may m c, ch bi n nông s n… Th hai, v cơ c u c a n n kinh t , do s Vi c s n xu t ư ng phát tri n s kéo theo tác ng m nh m t các chính sách c a Nhà ngành tr ng mía, làm bánh k o phát tri n. nư c nên vi c chuy n d ch cơ c u c a n n Trong i u ki n thương m i qu c t hi n kinh t ã có s thay i áng k v i các nay, t t c các ngành này u ph i có l i th ngành ngh công nghi p, xây d ng, d ch c nh tranh qu c t cao, n u không s không th t n t i ư c. Có th ngành may m c c a v … theo ó cơ c u lao ng ã có s chuy n 14 t¹p chÝ luËt häc sè 1/2006
- nghiªn cøu - trao ®æi ta phát tri n t t trong th i gian qua, nhưng ã không s d ng ư c t o vi c làm cho nguyên li u cung c p cho nó ph n l n u mình và xã h i. Nguyên nhân c a tình tr ng này có th có nhi u nhưng ch y u là thi u nh p kh u vì công nghi p d t c a ta không áp ng ư c yêu c u c a công nghi p may th trư ng, môi trư ng kinh doanh còn kém m c hi n i. Do v y, t năm 1990 n năm hi u qu , chính sách u tư c a Nhà nư c 1999 ngành s n xu t v i c a ta ã liên t c thi u thuy t ph c. gi m sút, t 318 tri u mét v i năm 1990 V cơ c u lao ng, trong khi chuy n xu ng còn 222 tri u mét năm 1995, mãi n d ch cơ c u kinh t di n ra tương i nhanh năm 1999 m i tăng tr l i t m c 320 tri u chóng theo hư ng công nghi p hóa, hi n i mét,(4) kéo theo ó là s suy gi m vi c làm hóa thì chuy n d ch cơ c u lao ng di n ra các doanh nghi p này. ây, ph i gi i quy t ch m, d n n có m t kho ng tr ng cách xa gi a cơ c u lao ng và cơ c u kinh t . n vn quy ho ch t ch c phát tri n nh ng ngành này như th nào v a m b o ư c năm 2003, cơ c u giá tr ngành nông nghi p hi u qu kinh t v a m b o ư c m c tiêu trong GDP gi m, ch còn 22,3% nhưng cơ gi i quy t vi c làm b n v ng mà th t ra ch c u lao ng nông nghi p v n chi m (6) y u là s lí m i quan h c a Nhà nư c v i 59,04%. T ó t n t i m t mâu thu n là trong khi dư th a lao ng ph thông khá các ch th khác trong vi c th c hi n các d kĩ thu t, án kinh t nói trên. Có th thay cho vi c tr c l n l i thi u lao ng có trình ti p làm như hi n nay thì Nhà nư c ch m nh t là lao ng có trình cao. Hay nói cách khác, cơ c u lao ng này ch y u ch b o các i u ki n kinh t - xã h i cho s phát tri n như quy ho ch vùng nguyên li u, c p là nh ng ngư i lao ng làm các công vi c m t b ng cho vi c xây d ng nhà máy, u tư có thu nh p th p, b p bênh, thi u n nh. Tóm l i, kh năng gi i quy t vi c làm cơ s h t ng… còn vi c xây d ng nhà máy như th nào, s d ng công ngh ra sao… thì trong th trư ng ph thu c r t l n vào t ng m c u tư phát tri n và các chương trình cho các ch kinh doanh trong nư c ho c phát tri n kinh t - xã h i c a t nư c. Nhà ngoài nư c m nhi m. nư c v i tư cách là ch th qu n lí l n nh t V vi c huy ng ngu n v n u tư phát c n có s tác ng, nh hư ng, chính sách tri n, th c t cho th y ngu n v n d tr c n thi t v a m b o hi u qu kinh t khu v c dân cư chưa huy ng còn l n. c a các chương trình, d án u tư v a m Theo ư c tính c a B k ho ch và u tư và b o m c tiêu gi i quy t vi c làm có ch t T ng c c th ng kê thì m i ch có kho ng lư ng, b n v ng cho ngư i lao ng. 36% v n hi n có trong dân ư c huy ng cho u tư phát tri n. S v n d tr chưa 2. m b o công b ng trong lĩnh v c ư c s d ng trong dân ư c còn 4-5 t vi c làm USD.(5) S li u này cho th y m t ngh ch lí là Không ai có th ph nh n nh ng ưu th trong dân cư th a c lao ng và v n, nghĩa c a n n kinh t th trư ng, c bi t trong b i là ngư i dân có s c lao ng, có ti n nhưng c nh toàn c u hóa. Dư i góc vi c làm, t¹p chÝ luËt häc sè 1/2006 15
- nghiªn cøu - trao ®æi toàn c u hóa t o ra m t lư ng vi c làm r t hành m t s i u c a B lu t lao ng v lao l n th m chí vư t ra kh i biên gi i qu c gia, ng n , Thông tư s 03/L TBXH ngày t ó kh năng l a ch n và cơ h i vi c làm 13/1/1997, Thông tư s 19/1997/TT-BTC cho m i công dân là r t cao. Tuy nhiên, toàn ngày 6/11/1997… Nhà nư c ưa ra nhi u c u hóa cũng có nh ng m t trái c a nó v bi n pháp nh m xác nh nghĩa v , ng th i lĩnh v c vi c làm. ó là tình tr ng th t có nh ng ưu ãi v i các doanh nghi p s nghi p, là s phân bi t vi c làm c a nhóm d ng nhi u lao ng n . i v i ngư i lao ng tàn t t, theo s ngư i lao ng y u th …Và ây vai trò c a Nhà nư c là ph i h n ch li u i u tra hi n nay nư c ta có kho ng n m c th p 5,1 tri u ngư i tàn t t, chi m kho ng 6,4% nh t s b t bình ng trong v n vi c làm, dân s . Tuy nhiên, trong s 69,2% ngư i tàn m b o công b ng trong cung c p vi c làm và ti p c n vi c làm cho m i công dân. tt tu i lao ng, ch có 3,36% có vi c (7) Trư c h t làm. T o vi c làm cho ngư i tàn t t không i v i lao ng n , v phương di n pháp lí, pháp lu t nghiêm c m ch là v n xã h i mà ang tr thành v n m i hành vi phân bi t i x v gi i tính kinh t ngày càng b c xúc. Kinh nghi m trong v n vi c làm. Hay nói cách khác lao th gi i cho th y, v n t o vi c làm cho ngư i tàn t t có ý nghĩa kinh t r t l n. Theo ng n hoàn toàn có quy n bình ng v i ư c tính c a WB: Hàng năm th gi i s thi t lao ng nam trong vi c ti p c n các kênh, h i kho ng 1,4-2 nghìn t USD n u ngư i ngu n t o và gi i quy t vi c làm. Tuy nhiên, khuy t t t không ư c tham gia vào kinh t . do có nhi u h n ch v s c kh e, trình Trên th c t ILO cũng ã nh n nh không nh n th c, văn hóa, tay ngh … ng th i có m t qu c gia nào có th phát tri n thành v i vai trò kép là v a lao ng, v a làm m công n u có m t b ph n l n dân cư - chi m nên ngư i lao ng n thư ng b nh hư ng n th i gian và ch t lư ng làm t 5%-15% dân s là ngư i khuy t t t không áng k ư c tham gia hòa nh p v i kinh t - xã h i vi c. Vì th mà ngư i s d ng lao ng n u t nư c.(8) Vi t Nam chính sách lao ng, ư c l a ch n thư ng h không nh n lao vi c làm v i ngư i tàn t t ư c Nhà nư c ng n . Do ó, nguy cơ không có vi c làm h t s c quan tâm. V khía c nh pháp lí, c a lao ng n càng l n và t l m t vi c trong B lu t lao ng có nh ng quy nh làm cũng cao hơn nhi u so v i lao ng riêng v lao ng tàn t t, các văn b n hư ng nam. Do ó, Nhà nư c b ng nhi u hình th c d n như Ngh nh s 81/CP ngày khác nhau, trong ó ch y u là s d ng công 23/11/1995, Thông tư s 23 TC/TCT ngày c pháp lu t nh m t o i u ki n công b ng 26/4/1996 c a B tài chính, Thông tư liên hơn cho ngư i lao ng n trong lĩnh v c vi c làm. Thông qua các quy nh c a B t ch s 01/1998/TT-LT BL TBXH-BKHDT lu t lao ng và các văn b n hư ng d n như: ngày 31/10/1998 hư ng d n th c hi n Ngh Ngh nh s 23/CP ngày 18/4/1996 c a nh s 81/CP, ngoài ra còn có Pháp l nh v Chính ph quy nh chi ti t và hư ng d n thi ngư i tàn t t do U ban Thư ng v Qu c h i 16 t¹p chÝ luËt häc sè 1/2006
- nghiªn cøu - trao ®æi khóa X thông qua ngày 30/7/1998. Các quy không ph i là m t ngo i l . Vai trò c a Nhà nư c nh nói trên ch y u nh m khuy n khích ây là thông qua các hình th c, bi n ngư i s d ng lao ng thu nh n và t o vi c pháp khác nhau (mà ch y u là b ng pháp làm cho ngư i tàn t t, chính sách cho vay lu t) t o ra nh ng i u ki n và thúc y các v n ưu ãi ngư i tàn t t t t o vi c làm, cơ h i m b o s bình ng c n thi t v hư ng d n t l lao ng tàn t t mà doanh vi c làm cho m i i tư ng trong xã h i nh ng giá tr ích th c mà kinh t th trư ng nghi p ph i nh n, n u không s ph i n p m t kho n ti n vào qu vi c làm gi i quy t em l i ph i là nh ng l i ích chung cho m i vi c làm cho ngư i tàn t t, ưa ra các quy ngư i. Tuy nhiên, t th c t quy nh và áp nh v i cơ s d y ngh và cơ s s n xu t d ng c a pháp lu t v v n này có th th y vai trò c a Nhà nư c trong lĩnh v c bình kinh doanh dành riêng cho ngư i tàn t t… i v i lao ng chưa thành niên, hi n ng v vi c làm còn nhi u h n ch . Ph i chăng nay vi c s d ng và nhu c u làm vi c c a ây có b t c p t quy nh c a pháp lao ng chưa thành niên nư c ta là khách lu t và th c ti n i s ng xã h i? Có s mâu quan và th c t cho th y n u lao ng chưa thu n gi a l i ích c a doanh nghi p và trách thành niên ư c phân công lao ng phù h p nhi m c a h ? S m t cân i c a cung c u v i s c kh e cùng nh ng m b o h u hi u lao ng? Ti m l c tài chính c a doanh v i u ki n lao ng và ư c i x công nghi p và xã h i…? Ch ng h n, pháp lu t quy nh các ưu ãi v tài chính (thu , vay b ng thì r t áng khuy n khích. Tuy nhiên, trên th c t tình tr ng l m d ng s c lao ng v n…) cho doanh nghi p s d ng nhi u lao c a ngư i lao ng chưa thành niên di n ra ng n , lao ng tàn t t nhưng i u ki n và khá ph bi n dư i nhi u hình th c: Làm th t c th c hi n v i doanh nghi p l i r t công vi c n ng nh c, c h i, tr lương th p, khó khăn và ph c t p, hay quy nh các bi n pháp h tr , ưu ãi thì tương i y i u ki n lao ng t i t … B lu t lao ng cũng có nh ng quy nh riêng v lao ng nhưng không có m t cơ ch ki m tra, giám chưa thành niên, ch y u nh m b o v nhóm sát ch t ch nên doanh nghi p có th c hi n i tư ng này. C th là các quy nh v vi c n m c nào cũng hay không? Vi ph m làm và h c ngh ; thi t l p quan h lao ng; không ai bi t và không có m t ch tài c th . th i gi làm vi c, ngh ngơi; ti n lương, thu Vì v y, th c hi n vai trò này c a mình thông qua pháp lu t, Nhà nư c c n ban hành nh p; an toàn và v sinh lao ng… các quy nh trên cơ s phù h p v i i u ki n Tóm l i, khi tham gia các quan h trong th trư ng vì nhu c u l i ích các ch th c a n n kinh t - xã h i, c a doanh nghi p, thư ng tìm cách thi t l p và th c hi n nh ng k t h p hài hòa gi a l i ích và trách nhi m các bên c bi t là c a Nhà nư c và doanh nghi p. m i quan h có l i nh t cho mình. i u ó M t khác, kinh nghi m c a nhi u nư c cho ng nghĩa v i vi c các ch th "y u th ", th y trong v n này ho t ng tuyên truy n, "kém may m n" s khó có cơ h i c nh tranh t o dư lu n v m t xã h i có nh hư ng r t l n m t cách bình ng. Lĩnh v c vi c làm cũng t¹p chÝ luËt häc sè 1/2006 17
- nghiªn cøu - trao ®æi ngành này có ngư i làm thuê là nh ng ngư i n nh n th c và hành ng c a toàn xã h i nói chung và c a ngư i s d ng lao ng, không thu c h gia ình. Nhưng ch có 8,2% ngư i lao ng trong lĩnh v c này. doanh nghi p gia ình có ho t ng thương Ngoài ra, khi nói n vai trò c a Nhà m i, d ch v và 2,8% có ho t ng công nghi p.(9) i u rõ ràng là, m t m t, doanh nư c trong vi c m b o s bình ng v vi c làm, bên c nh nh ng v n nói trên nghi p h gia ình t o ra r t ít vi c làm trong cũng c n chú ý n các n i dung v an sinh thương m i, công nghi p và d ch v , m t xã h i như: Ch v i ngư i lao ng ngh khác, vi c làm do các ơn v này t o ra tương ng ch y u v i t t o vi c làm. Như v y, vi c, m t vi c, th t nghi p… t t o vi c làm c a ngư i lao ng vn 3. Xây d ng, t o l p các công c , th nư c ta, nh t là trong khu v c công nghi p ch h tr trong lĩnh v c t o và gi i quy t còn nhi u b t c p. i u này ư c gi i thích vi c làm b i các lí do như s h n ch v kh năng 3.1. a d ng hoá các ngu n và hình thích ng và năng ng c a ngư i lao ng th c t o, gi i quy t vi c làm V i dân s kho ng hơn 80 tri u ngư i, v i th trư ng, v ngành ngh , m t b ng, cơ trong ó có trên 40 tri u lao ng có nhu c u s s n xu t, ngu n v n… trong ó c bi t là ngu n v n liên quan n cơ ch và kh năng vi c làm, th t s là s c ép r t l n i v i xã h i và Nhà nư c ta. Vì v y, vi c a d ng hóa cung ng tín d ng t Nhà nư c, ch ng h n t các ngu n và hình th c t o, gi i quy t vi c Qu qu c gia v gi i quy t vi c làm. làm là hư ng i c n thi t c a Nhà nư c ta - Ho t ng xu t kh u lao ng. Xu t nh m khai thông các ngu n l c và t n d ng kh u lao ng và chuyên gia là m t b ph n m i ti m năng c a xã h i trong lĩnh v c gi i c u thành h u cơ c a chương trình vi c làm quy t vi c làm. Các ngu n và hình th c t o, qu c gia. Cho t i nay lao ng Vi t Nam ã làm vi c g n 40 nư c và vùng lãnh th . gi i quy t vi c làm ch y u bao g m: - Hình th c t t o vi c làm: i v i khu M c dù có nh ng bi n ng v chính tr , v c phi công nghi p ây v n là hình th c kinh t c a khu v c và trên th gi i, các th trư ng ti p nh n l n lao ng Vi t Nam v n ch y u gi i quy t vi c làm. S li u các ư c tăng cư ng và n nh. Ho t ng xu t cu c i u tra cho th y ph n óng góp c a kh u lao ng và chuyên gia trong năm 2003 doanh nghi p gia ình vào t ng vi c làm v n ã t k t qu vư t b c: 75.000 ngư i.(10) r t l n. i u này ch y u là do ph n l n các doanh nghi p gia ình là các cơ s nông Như v y, có th th y xu t kh u lao ng là nghi p. Trong i a s các trư ng h p, các hình th c quan tr ng gi i quy t vi c làm cho ngư i lao doanh nghi p gia ình không dùng b t c ng, thu ngo i t cho t nư c. Bên c nh nh ng m t tích c c ã ư c nhân công nào ngoài h gia ình. ivi công nghi p và nh t là thương m i và d ch ng cũng có kh ng nh, xu t kh u lao v thì i u này chưa th t úng l m vì có nh ng h n ch , b t c p c n ư c kh c ph c như ý th c, trình c a ngư i lao ng; s 21% và 24% các doanh nghi p c a hai 18 t¹p chÝ luËt häc sè 1/2006
- nghiªn cøu - trao ®æi thi u ng b c a h th ng pháp lu t; năng i u ó th hi n m c v n u tư/vi c làm hay m c v n u tư/lao ng khu v c có l c c a các doanh nghi p xu t kh u lao FDI cao hơn nhi u l n so v i khu v c có v n ng... và c bi t là ho t ng qu n lí nhà nư c trong lĩnh v c này c n ư c i m i c u tư trong nư c. Khu v c FDI s d ng lao cao hơn so v i khu v c v n i dung và hình th c. ng có trình - Gi i quy t vi c làm thông qua u tư trong nư c, i u ki n lao ng t t hơn. tr c ti p nư c ngoài (FDI). u tư tr c ti p Nh ng i u này d n t i m t h qu t t y u là nư c ngoài (Foreign Direct Investment - năng su t lao ng và ch t lư ng s n ph m trong khu v c FDI cao hơn khu v c u tư FDI) là hình th c óng vai trò quan tr ng i v i s tăng trư ng và phát tri n kinh t c a trong nư c. ng th i góp ph n ào t o và các nư c ang phát tri n. u tư nư c ngoài c a ngư i lao ng làm nâng cao trình và i kèm v i nó là s chuy n giao v v n, vi c trong khu v c này. công ngh , th trư ng và các kinh nghi m Tuy nhiên, lao ng trong khu v c FDI qu n lí góp ph n t o vi c làm cho ngư i lao cũng có m t s h n ch là: + Tính thi u n nh c a vi c làm, cơ h i ng. V i vi c th c hi n chính sách khuy n khích u tư nư c ngoài, trong hơn 10 năm thăng ti n, b t trong ngh nghi p. Mâu qua Vi t Nam ã thu hút ư c lư ng v n thu n, xung t v l i ích kinh t , i x u tư ăng kí t hơn 36 t USD. u tư gi a ngư i lao ng và ngư i s d ng lao tr c ti p nư c ngoài ã t o vi c làm cho ng r t d x y ra. hàng v n lao ng, góp ph n vào tăng GDP + Ch y máu ch t xám hay dòng di chuy n nhân l c v i ch t lư ng cao t khu và kim ng ch xu t kh u. T th c t c a vi c gi i quy t vi c làm thông qua FDI nư c ta v c trong nư c sang khu v c FDI. có th rút ra m t s k t lu n sau:(11) M c dù còn m t s h n ch song cũng + Vi c làm ư c t o b i v n FDI bao không th ph nh n y u t tích c c c a hình th c FDI trong gi i quy t vi c làm nư c ta g m vi c làm tr c ti p và vi c làm gián ti p. hi n nay cũng như trong tương lai. Vai trò Trong ó áng chú ý là vi c làm gián ti p c a Nhà nư c ây là t o cơ ch , chính sách thông qua các d ch v s n xu t và phân ph i. T l vi c làm tr c ti p/gián ti p do FDI t o phù h p hình th c FDI phát tri n thu n l i ra ph thu c vào t ng ngành, lĩnh v c trong và tìm ra nh ng nguyên nhân kh c ph c ó u tư vào lĩnh v c nông nghi p, ch bi n nh ng t n t i c a hình th c này. Ch ng h n nông s n s em l i t l vi c làm gián c n kh c ph c các xung t, mâu thu n v ti p/tr c ti p cao hơn. i u này có ý nghĩa quan h lao ng trong khu v c này b ng cơ l n i v i nh hư ng t o vi c làm khu ch và pháp lu t thích h p, hay v n ch y v c nông nghi p, nông thôn nói riêng và máu ch t xám không ch là t nguyên nhân Vi t Nam nói chung. kinh t mà còn có th là t cung cách tuy n + Ch t lư ng vi c làm khu v c có FDI d ng, s d ng và b nhi m, ánh giá năng cao hơn khu v c có v n u tư trong nư c. l c lao ng trong khu v c trong nư c… t¹p chÝ luËt häc sè 1/2006 19
- nghiªn cøu - trao ®æi - Gi i quy t vi c làm thông qua u tư 3.2. Thông tin th trư ng lao ng trong nư c. ây là hình th c t o và gi i H th ng thông tin trên th trư ng lao quy t vi c làm ch y u nư c ta hi n nay. ng có ý nghĩa quan tr ng không ch trong u tư trong nư c t p trung vào ba khu v c: lĩnh v c ho ch nh chính sách qu c gia v Khu v c kinh t nhà nư c, khu v c kinh t lao ng - vi c làm mà nó còn có ý nghĩa r t tư nhân, khu v c kinh t t p th . Trong ó l n i v i các ch th tham gia th trư ng. hai khu v c có kh năng gi i quy t vi c làm Vi t Nam chưa hình Song nhìn chung nhi u nh t là khu v c nhà nư c và tư nhân. thành h th ng thông tin th ng nh t v th Khu v c kinh t nhà nư c trư c ây là nơi trư ng lao ng v i các ch s c n thi t ph n gi i quy t vi c làm ch y u cho ngư i lao ánh nh ng tín hi u c a th trư ng lao ng ng, tuy nhiên cùng v i quá trình c ph n nh m áp ng nh ng yêu c u a d ng c a xã hóa, s p x p l i doanh nghi p nhà nư c l c h i t nhu c u c a cơ quan qu n lí nhà nư c lư ng lao ng trong khu v c này s ti p t c v lao ng, giáo d c ào t o cho n các gi m m nh trong th i gian t i, cũng có nghĩa doanh nghi p và cá nhân ngư i lao ng là vi c làm trong các ơn v này s thu h p mu n tìm vi c làm. Nhi u tín hi u quan tr ng l i. Như v y, hi n nay và trong tương lai khu c a th trư ng lao ng như thông tin v v c t o và gi i quy t vi c làm ch y u s là tuy n d ng lao ng, v nhu c u lao ng khu v c tư nhân. S li u i u tra cho th y, theo ngành ngh , trình c n ào t o, s năm 2000 lao ng c a khu v c kinh t tư ngư i th t nghi p… chưa ư c ph n ánh y nhân là 21.017.326 ngư i, chi m 56,3% lao trong các kênh thông tin v lao ng và ng có vi c làm thư ng xuyên trong c vi c làm c a Vi t Nam hi n nay. Th c tr ng nư c. Riêng các ngành phi nông nghi p, trên có nhi u nguyên nhân khác nhau, tuy trong 4 năm t 1997 n 2000 kinh t tư nhân qu n lí nhà nư c dư ng như nhiên góc ã thu hút thêm ư c 977.019 lao ng, g p chúng ta thi u m t cơ quan qu c gia có ch c 6,6 l n so v i khu v c nhà nư c.(12) V i kh năng, nhi m v và quy n h n rõ ràng trong năng c a mình cùng v i chính sách phát tri n vi c t ch c thu th p và x lí, ph bi n các ng và Nhà nư c ta i v i khu thông tin v th trư ng lao ng áp ng các mica v c kinh t tư nhân thì ti m năng gi i quy t nhu c u a d ng v thông tin th trư ng lao ng trong xã h i; chưa có m t h th ng các vi c làm khu v c này là r t l n. Tuy nhiên, c n có nh ng chính sách, quy nh pháp lu t, ch s qu c gia th ng nh t trong h th ng thông tin v th trư ng lao ng làm cơ s c bi t là khâu t ch c th c hi n khu v c kinh t tư nhân có i u ki n phát tri n như v xây d ng h th ng d li u chung và riêng cho t ng ngành v các thông tin th trư ng lao t ai, tín d ng, th t c kh i s doanh nghi p hay các quy nh c a pháp lu t lao ng cho qu n lí lao ng, cho nhu c u c a ng. Nên chăng cũng c n hư ng t i vi c doanh nghi p và ngư i lao ng. Công tác thông tin v th trư ng chưa ư c quan tâm i u ch nh quan h lao ng v i nh ng c và u tư v phương ti n, i ngũ cán b thù nh t nh c a khu v c này… 20 t¹p chÝ luËt häc sè 1/2006
- nghiªn cøu - trao ®æi chuyên môn… tương x ng v i t m quan tr ng nư c ta chưa áp ng ào t o và h c ngh và tính ch t ph c t p c a ho t ng này.(13) ư c các nhu c u c a th trư ng, r t nhi u 3.3. ào t o và h c ngh a i m ào t o ch cung c p nh ng kĩ Giáo d c và ào t o, theo quan ni m năng th c hành và tư v n vi c làm cho chung nh t ư c nhìn nh n như là phương nh ng ngư i lao ng m i vào ngh . T m ti n cơ b n m r ng s l a ch n ngh quan tr ng c a vi c ào t o và h c ngh i nghi p, c i thi n năng su t lao ng c a cá v i vi c làm là v n không c n tranh cãi. nhân và xã h i, thúc y s bình ng v cơ kh c ph c nh ng t n t i nói trên, vai trò h i i v i tài năng, hoài bão, tính kiên trì c a Nhà nư c ây là phân b m t cách c a cá nhân b t k v th kinh t xã h i ban h p lí ngu n l c tài chính cho ho t ng u như th nào. Ngoài ra, s gia tăng nhanh ào t o, t o các i u ki n xã h i hóa vi c chóng c a xu hư ng toàn c u hóa ã khi n ào t o, xây d ng chương trình ào t o các ngu n l c t nhiên tr nên kém quan ngh nghi p liên thông và áp ng các nhu tr ng trong m b o năng l c c nh tranh c u c a th trư ng./. kinh t c a m i qu c gia. Thay vào ó ngu n (1).Xem: Các i u 13, 14 và 15 B lu t lao ng s a nhân l c (th hi n hi u bi t và kĩ năng, i, b sung. năng l c sáng t o, thái làm vi c…) tr (2), (3), (6).Xem: “T p chí lao ng và xã h i” s thành nhân t c nh tranh chính. Theo quy 250, tháng 11/2004, tr. 36, 37. (4).Xem: “Lao ng, vi c làm và ngu n nhân l c Vi t nh c a B lu t lao ng và Lu t giáo d c Nam 15 năm i m i”, Nxb. Th gi i Hà N i 2001, tr. 147. ư c h c t p, ào t o, ào t o l i là quy n (5).Xem: “Lao ng, vi c làm và ngu n nhân l c c a công dân nói chung và ngư i lao ng Vi t Nam 15 năm i m i”, Nxb. Th gi i Hà N i nư c ta nói riêng. Tuy nhiên, ào t o ngh 2001, tr. 144. (7), (8).Xem: “T p chí lao ng và xã h i” s 237, hi n còn r t nhi u b t c p c v n i dung 4/2004, tr. 37. chương trình, cơ s v t ch t, s lư ng và (9). Xem: “Lao ng, vi c làm và ngu n nhân l c ch t lư ng ào t o… Nhìn chung ào t o Vi t Nam 15 năm i m i”, Nxb. Th gi i Hà N i 2001, tr. 85. ngh m i ch em l i l i ích cho m t s r t (10).Xem: “T p chí lao ng và xã h i”, s 236, nh l c lư ng lao ng. c bi t là vi c ào 4/2004, tr. 22. t o ngh , b túc ngh , nâng cao tay ngh t i (11).Xem: TS. Bùi Anh Tu n "T o vi c làm cho cơ s , doanh nghi p h u như không ư c ngư i lao ng qua u tư tr c ti p nư c ngoài vào Vi t Nam", Nxb. Th ng Kê, Hà N i 2000. th c hi n. Nh ng s li u cho th y ào t o (12). Tài li u tham kh o ph c v nghiên c u, h c t p ngh doanh nghi p v a và nh chi m các Ngh quy t h i ngh l n th năm Ban ch p hành kho ng 26%, v a h c v a làm chi m 40%, trung ương ng khóa IX, Nxb. Chính tr qu c gia, Hà N i 2002, tr. 32. ào t o t i cơ s gia ình là 16% và t ào (13). Xem: “Lao ng, vi c làm và ngu n nhân l c t o chi m 19%. Nh ng kĩ năng thu c các Vi t Nam 15 năm i m i”, Nxb. Th gi i, Hà N i ngành công nghi p chi m 82% các khóa ào 2001, tr. 134. t o không t i cơ s .(14) Hi n nay, ho t ng (14). S d. tr. 99. t¹p chÝ luËt häc sè 1/2006 21
CÓ THỂ BẠN MUỐN DOWNLOAD
-
Tiểu luận “Vai trò của Nhà nước đối với quá trình công nghiệp hoá hiện đại hoá ở nước ta”
38 p | 1730 | 469
-
Báo cáo "Vai trò của NSNN trong việc điều tiết thị trường"
26 p | 744 | 243
-
Báo cáo "Vai trò của nhà nước trong việc nâng cao năng lực cạnh tranh cho DN"
12 p | 297 | 140
-
Luận án Tiến sĩ Triết học: Vai trò của nhà nước trong việc kết hợp giữa tăng trường kinh tế với bảo vệ môi trường sinh thái nước ta hiện nay
176 p | 275 | 83
-
Đề tài: " VAI TRÒ CỦA NHÀ NƯỚC VÀ VẤN ĐỀ TRÁCH NHIỆM XÃ HỘI "
9 p | 262 | 74
-
Luận văn tốt nghiệp: Thực trạng về vai trò của nhà nước trong quá trình CNH-HĐH và những giải pháp nhằm nâng cao vai trò của nhà nước đối với quá trình CNH-HĐH ở nước ta trong thời gian tới
30 p | 363 | 44
-
Đề án kinh tế chính trị: “Vai trò của nhà nước trong nền kinh tế thị trường ở nước ta”
49 p | 238 | 41
-
Đề tài: Thực trạng về vai trò của nhà nước trong quá trình CNH-HĐH và những giải pháp nhằm nâng cao vai trò của nhà nước đối với quá trình CNH-HĐH ở nước ta trong thời gian tới
29 p | 148 | 34
-
TIỂU LUẬN: Vận dụng Lý luận hình thái kinh tế – xã hội để phân tích vai trò của nhà nước đối với nền kinh tế Việt nam hiện nay
25 p | 167 | 32
-
Thực trạng về vai trò của nhà nước trong quá trình CNH-HĐH và những giải pháp nhằm nâng cao vai trò của nhà nước đối với quá trình CNH-HĐH ở nước ta
30 p | 153 | 23
-
Tóm tắt Luận án Tiến sĩ Triết học: Vai trò của nhà nước trong việc kết hợp giữa tăng trường kinh tế với bảo vệ môi trường sinh thái nước ta hiện nay
28 p | 161 | 21
-
Báo cáo khoa học:Ảnh hưởng toàn cầu với vai trò của nhà nước
5 p | 127 | 21
-
Báo cáo " Vai trò của Nhà nước đối với thị trường Tài chính Bài học từ khủng hoảng tài chính Mỹ "
6 p | 145 | 21
-
Báo cáo " Vai trò của ASEAN trong việc giải quyết các tranh chấp về biên giới, lãnh thổ "
5 p | 120 | 19
-
Luận án Tiến sĩ Triết học: Vai trò của nhà nước trong việc kết hợp giữa tăng trưởng kinh tế với bảo vệ môi trường sinh thái ở nước ta hiện nay
176 p | 80 | 16
-
Tiểu luận: Thực trạng và những giải pháp nhằm nâng cao vai trò của nhà nước đối với quá trình công nghiệp hóa hiện đại hóa ở nước ta trong thời gian tới
30 p | 143 | 8
-
Báo cáo Vai trò của nhà nước trong phát triển kinh tế Việt Nam
68 p | 81 | 8
Chịu trách nhiệm nội dung:
Nguyễn Công Hà - Giám đốc Công ty TNHH TÀI LIỆU TRỰC TUYẾN VI NA
LIÊN HỆ
Địa chỉ: P402, 54A Nơ Trang Long, Phường 14, Q.Bình Thạnh, TP.HCM
Hotline: 093 303 0098
Email: support@tailieu.vn