Báo cáo " Về sự tương đồng và khác biệt giữa nghĩa vụ dân sự và trách nhiệm dân sự "
lượt xem 5
download
Về sự tương đồng và khác biệt giữa nghĩa vụ dân sự và trách nhiệm dân sự Cho nên, ngay sau đó, chúng ta đã phải sửa đổi, bổ sung theo hướng tách tội, bổ sung tội hoặc sửa đổi quy định đã có. Ví dụ: Nhóm tội phạm về ma tuý trước đây, nhóm tội phạm về môi trường hoặc nhóm tội phạm về vi tính hiện nay v.v..
Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!
Nội dung Text: Báo cáo " Về sự tương đồng và khác biệt giữa nghĩa vụ dân sự và trách nhiệm dân sự "
- nghiªn cøu - trao ®æi TS. NGuyÔn ThÞ ¸nh v©n * C ó l trong s các ng d ng c a lu t so sánh, ng d ng vào ho t ng nghiên lu t so sánh, các thu t ng pháp lí dư ng như r t ph c t p vì trong nhi u trư ng h p, c u và gi ng d y là vi c làm ư c các nhà m t thu t ng pháp lí quen thu c dư ng như khoa h c lu t và các gi ng viên lu t Vi t không th hi u theo nghĩa pháp lí thông Nam quan tâm hơn c . ây là ch khá h p d ng. Có th th y, cho t i nay, tên g i c a d n, ít nh t i v i nh ng ai mu n khai thác ngành khoa h c này v n chưa ư c s d ng nh ng ti n ích c a lu t so sánh, ho t chí ít m t cách th ng nh t gi a các h c gi lu t so cũng là i v i nh ng ai mu n khai thác m t sánh trên th gi i. Nhi u công trình khoa h c cách hi u qu nh ng hi u bi t c a mình v m c dù cùng nghiên c u v b n thân cái t m pháp lu t nư c ngoài vào ho t ng nghiên ư c g i là “lu t so sánh” nhưng l i s d ng c u, gi ng d y. Vi c làm này hoàn toàn kh nh ng tên g i khác nhau. Ví d , “lu t so thi, c bi t trong th i i thông tin ngày nay, sánh” (comparative law) theo cách g i c a khi ngư i nghiên c u có th tĩnh t i m t De Cruz, Gutteridge, Hart, Hoecke và qu c gia, v i m t chi c máy tính k t n i v i Bogdan...;(1) “so sánh lu t” (“comparision of m t vài “thư vi n i n t ” (như Lexis, law” hay “rechtsvergleichung”) theo Zweigert Weslaw, Heionline…) là có th n m b t, c p và Kotz...;(2) “lu t h c so sánh” (comparative nh t ư c nh ng quy nh pháp lu t hi n jurisprudence) theo John Salmond...;(3) hành c a qu c gia khác mà mình quan tâm. “nghiên c u so sánh lu t” (comparative V n còn l i có l ch là c n hi u úng v legal studies) theo Legrand và Munday...(4) “s d ng lu t so sánh trong nghiên c u và Tuy nhiên, có l i v i các h c gi lu t so gi ng d y” có th khai thác m t cách h u sánh, b t k s d ng tên g i nào, trư c các hi u ng d ng này c a lu t so sánh. Bài vi t thu t ng “lu t so sánh”, “so sánh lu t”, “lu t h c so sánh” hay “nghiên c u so sánh này xin ư c bàn v m t s v n lí lu n và lu t”… h u hi u ó là nh ng thu t ng th c ti n có liên quan t i vi c khai thác ng khác nhau dùng hàm ch cùng m t lĩnh d ng nói trên c a lu t so sánh, giúp cho vi c v c, m t ngành khoa h c(5) nghiên c u, so hi u và s d ng hi u qu lu t so sánh trong sánh các h th ng pháp lu t khác nhau trên quá trình nghiên c u, gi ng d y. 1. Th ng nh t cách hi u và s d ng thu t ng “lu t so sánh” * Trung tâm lu t so sánh m t m c nào ó, trong khoa h c Trư ng i h c Lu t Hà N i 60 t¹p chÝ luËt häc sè 10/2006
- nghiªn cøu - trao ®æi th gi i. V i cách hi u ó, trong bài vi t th a nh n. Glendon, Gorden và Osakwe ã này, các thu t ng “lu t so sánh” và “so sánh ch ra r ng: “Lu t so sánh không ph i là s lu t” s ư c s d ng an xen. nghiên c u m t h th ng pháp lu t nư c 2. “S d ng lu t so sánh” và “s d ng ngoài hay m t ph n c a h th ng pháp lu t pháp lu t nư c ngoài” trong nghiên c u, nư c ngoài. M t khoá h c i cương m t gi ng d y: Tương ng hay khác bi t?(6) trư ng i h c Anh hay Mĩ v Lu t tư c a ti n hành so sánh, b t k so sánh trong Pháp ho c m t khoá h c chuyên sâu v Lu t lĩnh v c nào, ngư i nghiên c u bu c ph i h p ng c a Pháp có th r t có giá tr v lí ch n ra ít nh t hai s v t ho c hai hi n tư ng lu n và th c ti n nhưng v n ch là m t khoá hay hai quá trình làm i tư ng so sánh. h c v lu t c a Pháp ch không ph i là Lu t Tương t như v y, khi s d ng lu t so sánh so sánh. Hi n nhiên là không th theo h c trong nghiên c u, gi ng d y, ngư i nghiên khoá h c này mà không có s so sánh v i c u không th không xem xét n pháp lu t n i lu t và ngư i h c không th không m nư c ngoài và t chúng trong m i quan h mang s hi u bi t c a mình v n i lu t nh v i pháp lu t trong nư c ho c v i pháp lu t khoá h c này nhưng t t c nh ng cái ó c a nư c th ba. Tuỳ thu c vào m c ích không th làm thay i b n ch t c a khoá nghiên c u, gi ng d y, ngư i nghiên c u có h c và ó v n ch là khoá h c v lu t c a th l a ch n lu t nư c ngoài so sánh v i Pháp”.(7) Reimann cũng ch ra r ng nh ng n i lu t ho c có th l a ch n lu t có liên quan cua h c v lu t nư c ngoài, th m chí v m t c a hai qu c gia nào ó ti n hành nghiên dòng h pháp lu t c thù nào ó trên th c u so sánh v i nhau. Như v y, khi ng d ng gi i, có th r t có giá tr v vi c m mang lu t so sánh vào ho t ng nghiên c u, gi ng t m hi u bi t cho ngư i h c nhưng nói m t d y, không th lo i tr vi c nghiên c u lu t cách thành th c, ó hoàn toàn không ph i là nư c ngoài. Nói cách khác, nghiên c u hay khóa h c v lu t so sánh. M c dù trong quá s d ng lu t nư c ngoài là ho t ng t t y u trình h c, ngư i h c không th không i trong quá trình v n d ng lu t so sánh vào chi u nh ng i u mình h c h i ư c t khóa nghiên c u, gi ng d y. h c này v i nh ng v n tương ng trong T i ây m t câu h i r t có th n y sinh h th ng pháp lu t nư c mình.(8) là li u s d ng lu t nư c ngoài có ng Như v y, n u ch ơn thu n nghiên c u nghĩa v i s d ng lu t so sánh trong nghiên pháp lu t nư c ngoài, xem xem lu t nư c c u, gi ng d y? Trong lĩnh v c lu t so sánh, ngoài quy nh v m t v n nào ó mà v n còn m t s v n các h c gi trên th ngư i nghiên c u quan tâm, hay nghiên c u gi i chưa i n th ng nh t nhưng có l câu lu t nư c ngoài tho mãn s tò mò c a tr l i th ph nh cho câu h i trên l i ngư i nghiên c u mà không i chi u so ư c các h c gi lu t so sánh th ng nh t sánh v i n i lu t ho c v i lu t c a m t nư c t¹p chÝ luËt häc sè 10/2006 61
- nghiªn cøu - trao ®æi th ba tìm ra nh ng i m tương ng và cũng tránh ư c nh ng nh m l n không khác bi t cũng như không lu n gi i nh ng áng có trong quá trình nghiên c u, ví d i m gi ng và khác nhau ó thì không th m i ch “s d ng pháp lu t nư c ngoài vào nói r ng ngư i nghiên c u ã s d ng lu t so nghiên c u, gi ng d y” nhưng l m tư ng sánh. Lí do là, lu t so sánh òi h i vi c mình ã “s d ng lu t so sánh…”. nghiên c u lu t nư c ngoài ph i t trong 3. S d ng lu t so sánh vào m c ích m i quan h v i n i lu t ho c trong m i nghiên c u nói chung và gi ng d y nói quan h v i lu t có liên quan c a m t nư c riêng, c n áp ng nh ng yêu c u nào? th ba nào ó. Hơn n a, s d ng lu t so sánh 3.1. m b o tính c p nh t và chính xác trong công tác nghiên c u, gi ng d y ho c c a thông tin v pháp lu t nư c ngoài dùng cho b t kì m c ích nào u òi h i ngư i vào m c ích nghiên c u so sánh lu t nghiên c u ph i tìm ra nh ng i m tương m b o tính c p nh t và chính xác c a ng và khác bi t gi a các i tư ng so thông tin trong quá trình nghiên c u so sánh sánh, phân tích, ánh giá, lí gi i k t qu tìm là vi c làm ã ư c m t s h c gi lu t so ư c và i n k t lu n c th . Nghiên c u sánh khuy n ngh .(9) Th nào là m b o yêu lu t nư c ngoài, vì v y, ch là giai o n kh i c u v tính c p nh t c a thông tin v lu t u c a quá trình so sánh lu t; ho t ng so nư c ngoài trong quá trình nghiên c u so sánh lu t ích th c s òi h i ngư i nghiên sánh không ph i là v n quá tr u tư ng c u ph i hoàn t t nh ng bư c ti p theo ch hay quá ph c t p c n ph i bàn lu n. m không ch d ng l i vi c ơn thu n tìm hi u b o tính c p nh t c a thông tin, v n t ra xem lu t nư c ngoài quy nh v v n là ph i thu th p ư c nh ng văn b n pháp mình quan tâm như th nào. lu t và c án l hi n hành c a qu c gia h u V y có th kh ng nh khi s d ng lu t quan (n u h th ng pháp lu t l a ch n so so sánh trong nghiên c u, gi ng d y cũng là sánh thu c truy n th ng Common Law). Có lúc ph i s d ng n pháp lu t nư c ngoài, l áp ng yêu c u này không ph i là vi c tuy nhiên i u ó không có nghĩa là c s làm khó trong th i i internet ngày nay, gi d ng pháp lu t nư c ngoài trong nghiên c u, thi t r ng ngư i nghiên c u có kh năng gi ng d y ã là s d ng lu t so sánh. Phân ti p c n và lĩnh h i các thông tin c p nh t nh ư c rõ các ho t ng trí tu này có ý này t các ngu n tư li u i n t khá d i dào nghĩa quan tr ng i v i ngư i nghiên c u: trên th gi i. áp ng yêu c u v tính c p Giúp ngư i nghiên c u xác nh ư c rõ nh t c a thông tin s m b o công trình so ho t ng nào c n thi t cho công trình sánh lu t không tr nên vô ích ch vì i nghiên c u c a mình, t ó có cách ti p c n tư ng so sánh ư c l a ch n là lu t c a chu n xác trong m i ho t ng nghiên c u nư c ngoài ã h t hi u l c (tr khi ngư i t ư c m c ích nghiên c u ho c ít ra nghiên c u ch nh tìm hi u c b ph n 62 t¹p chÝ luËt häc sè 10/2006
- nghiªn cøu - trao ®æi pháp lu t ã h t hi u l c c a qu c gia ư c trư ng h p, cũng có th ph n ánh sai l ch l a ch n n m ư c l ch s phát tri n c a b n g c ( i u này x y ra ngay c khi ngư i m ng pháp lu t ó). d ch gi i ngo i ng nhưng thi u ki n th c m b o tính chính xác c a thông tin chuyên môn) và vì th nh n th c c a ngư i c n thu th p, ngư i nghiên c u so sánh lu t nghiên c u v lu t nư c ngoài do c b n c n áp ng hai yêu c u. M t là tr c ti p s d ch t i cũng b sai l ch. áp ng yêu c u d ng các văn b n pháp lu t ho c án l có th hai này, rõ ràng, không ph i là vi c làm liên quan c a qu c gia ư c l a ch n ch ơn gi n vì òi h i nhà nghiên c u ph i không nên dùng tài li u “th c p” (nh ng thông th o ti ng nư c ngoài. Yêu c u này r t cu n sách hay bài báo bình v nh ng quy có th s làm n n lòng các nhà nghiên c u, nh pháp lu t ó). i u này hoàn toàn d c bi t khi nhu c u so sánh không ch bó hi u vì có ki n th c v lu t nư c ngoài h p trong ph m vi m t h th ng pháp lu t mà thay vì tr c ti p nghiên c u lu t l i nư c ngoài mà lan r ng t i vài h th ng nghiên c u nh ng bài bình lu n v lu t ó pháp lu t nư c ngoài, khi ó ngư i nghiên c a các tác gi khác, rõ ràng ngư i nghiên c u ph i thành th o nhi u ngo i ng . Tuy c u s r t có th b nh hư ng b i quan i m nhiên, gi i pháp có th cho trư ng h p này cá nhân c a tác gi c a nh ng bình lu n ó. là ngư i nghiên c u nên ch n c b n d ch T t nhiên không th ph nh n r ng nh ng chính th c (b ng ngôn ng thông d ng trên bài bình lu n trong m t s trư ng h p r t th gi i) c a qu c gia có lu t c n nghiên h u ích, tuy nhiên trong nhi u trư ng h p, c u, tránh nh n th c sai l ch v lu t nư c quan i m cá nhân r t có th không ph n ngoài ch vì l i kĩ thu t. ây không còn là ánh trung th c i tư ng nghiên c u. Và vì tình hu ng gi nh mang tính sách, v mà v y, nh n th c v m ng lu t nư c ngoài có ã x y ra trên th c t . Ví d , khi nh n xét v liên quan c a nhà nghiên c u so sánh lu t Lu t ch ng khoán c a Mĩ, Nga và Trung cũng r t có th s b l ch l c, d n n k t Qu c, có ý ki n cho r ng: “Khái ni m ch ng qu so sánh không chu n xác. khoán ư c ghi nh n trong Lu t ch ng Hai là nghiên c u nh ng quy nh pháp khoán c a Hoa Kì nhưng l i không ư c ghi lu t nư c ngoài b ng chính th ti ng c a nh n trong Lu t ch ng khoán Trung Qu c qu c gia có lu t dùng so sánh ho c chí ít hay trong Lu t ch ng khoán Liên bang cũng nên nghiên c u b n d ch áng tin c y, Nga”.(10) Trong khi ó trên th c t i u 2, b ng th ngôn ng thông d ng trên th gi i. Lu t c a Liên bang Nga v th trư ng ch ng L i khuyên này hoàn toàn có cơ s vì “tam khoán l i ưa ra nh nghĩa r t chi ti t v sao th t b n” là i u mà con ngư i ã úc ch ng khoán và các lo i ch ng khoán.(11) Và k t ư c t lâu. B n d ch r t có th ph n ánh ngay c trong trư ng h p c a Trung Qu c, chính xác b n g c nhưng trong r t nhi u m c dù Lu t ch ng khoán Trung qu c không t¹p chÝ luËt häc sè 10/2006 63
- nghiªn cøu - trao ®æi có i u kho n riêng nh nghĩa v ch ng xây d ng pháp lu t). Tuy nhiên, làm sáng khoán nhưng i u 2 c a Lu t ã li t kê các t yêu c u l a ch n tài li u tham kh o ph c lo i ch ng khoán mà vi c phát hành và giao v ho t ng nghiên c u so sánh lu t ây, d ch ch ng khoán ó thu c ph m vi i u c n phân nhóm ho t ng trí tu này chi ti t ch nh c a Lu t ( nh nghĩa ng ý).(12) Lí do hơn, g m: (1) So sánh nghiên c u thu n túy d n n nh n nh thi u chu n xác trên ch (nh m m mang s hi u bi t cho b n thân có th lí gi i là do tác gi ã vô tình b qua ngư i nghiên c u); (2) So sánh nghiên c u yêu c u v tính chính xác c a tài li u tham ph c v ho t ng gi ng d y (nh m m kh o trong quá trình nghiên c u so sánh, vì mang ki n th c cho ngư i h c); (3) Nghiên v y ho c ã c tài li u th c p ho c ã c u so sánh lu t ph c v ho t ng l p pháp. nghiên c u b n d ch thi u tin c y thay vì Có l không c n bàn cãi, trong ho t ng nghiên c u b n g c ho c chí ít cũng là b n so sánh lu t thu c nhóm (1), yêu c u l a ch n d ch chính th c c a các văn b n pháp lu t i tư ng so sánh không c n t ra; ngư i liên quan. Tình hu ng th c ti n này ph n nghiên c u có th l a ch n b t c h th ng nào cho th y t m quan tr ng c a vi c áp pháp lu t nào th a mãn khát v ng hi u ng yêu c u v tính chính xác c a thông tin bi t c a mình. Ph n dư i ây ch bàn v yêu v lu t nư c ngoài. c u l a ch n i tư ng so sánh trong ho t 3.2. L a ch n i tư ng so sánh ph c v ng so sánh thu c nhóm (2) và nhóm (3). ho t ng nghiên c u so sánh lu t Vi c nghiên c u so sánh lu t ph c v Trư c khi l a ch n i tư ng so sánh, công tác gi ng d y (nhóm 2), c n t t i m t s câu h i r t có th n y sinh i v i m c tiêu là trang b cho ngư i h c nh ng ngư i nghiên c u, ví d , nên l a ch n i ki n th c pháp lí cơ b n v các truy n th ng tư ng so sánh tương ng trong h th ng pháp pháp lu t trên th gi i; v các h th ng pháp lu t nào; li u có nên lo i tr h th ng pháp lu t ch o c a m i truy n th ng pháp lu t; lu t nào ó m b o k t qu so sánh h u v nh ng ch nh pháp lu t i n hình trong d ng?… Có th th y, khó có câu tr l i chung m i h th ng pháp lu t ch o ó; và v cho nh ng câu h i trên mà tùy trư ng h p c nh ng gi i pháp pháp lí tiên ti n trong h th m i có th có câu tr l i chu n xác. th ng pháp lu t nư c ngoài. t ư c xác nh ư c câu tr l i cho t ng trư ng h p m c tiêu này, ương nhiên không th l a i n hình c th , trư c h t, c n phân nhóm ch n i tư ng nghiên c u so sánh m t cách ho t ng nghiên c u so sánh lu t. ng u h ng mà c n h t s c th n tr ng. L i Khi nói n ho t ng nghiên c u so khuyên c a Zweigert và Kotz, hai nhà lu t sánh lu t, ngư i ta thư ng c p hai nhóm h c so sánh c a c, xem ra áng ư c “so sánh nghiên c u” (nh m m mang ki n tham kh o khi l a ch n i tư ng so sánh th c) và “so sánh l p pháp” (nh m h tr trong gi ng d y lu t so sánh i cương 64 t¹p chÝ luËt häc sè 10/2006
- nghiªn cøu - trao ®æi (trư ng h p c n trang b cho ngư i h c ki n i u ch nh nh ng quan h xã h i i n hình th c v các ch nh pháp lu t i n hình c a c a n n kinh t th trư ng, ngư i nghiên c u các h th ng pháp lu t trên th gi i) và trong có th nghĩ n h th ng pháp lu t c a các gi ng d y lu t so sánh chuyên ngành.(13) nư c phát tri n và có th b qua s quá khác Theo các h c gi này, i v i m t s v n bi t gi a n n t ng kinh t – xã h i và chính lu t tư mang tính c i n như lu t h p tr v i nh ng n n t ng tương ng t i qu c ng, b i thư ng thi t h i ngoài h p ng, và gia c a ngư i nghiên c u. Không nh t thi t lu t s h u, ch c n nghiên c u lu t c a Anh ph i l a ch n h th ng pháp lu t c a nh ng và c a Mĩ trong truy n th ng pháp lu t Anh - qu c gia n m trong cùng hoàn c nh, cùng Mĩ, lu t c a Pháp và Ý trong truy n th ng m c phát tri n v i qu c gia c a ngư i pháp lu t Lamã, lu t c a c và Th y Sĩ nghiên c u vì trong nhi u trư ng h p, s l a trong truy n th ng pháp lu t Giécmanh và ch n ó s không ưa n k t qu mong nghiên c u lu t c a an M ch, Th y i n mu n. C n nh n th c ư c r ng, m t t trong truy n th ng pháp lu t B c Âu. i v i nư c cùng m c phát tri n v i nư c nh ng v n khác trong lĩnh v c lu t tư l i mình có th s không có nhi u kinh nghi m có th áp d ng nguyên t c l a ch n khác, h c h i. Lí do là r t có th h cũng ang theo ó có th b qua các h th ng pháp lu t trong giai o n dò, tìm nh ng cái mà chúng ch o. Ví d : iv iv n có liên quan ta ang tìm. Hơn n a, có m t s m ng quan t i Lu t ch ng c quy n, s tìm th y nhi u h xã h i mà xu hư ng v n ng và phát câu tr l i h u ích trong h th ng pháp lu t tri n r t gi ng nhau gi a các qu c gia khác c a Mĩ hơn c a Pháp; i v i v n công nhau, b t k ó là nư c ang phát tri n hay b ng trong xét x , s r t h u ích n u t p trung nư c phát tri n, ví d , hi n tư ng c nh tranh, nghiên c u h th ng pháp lu t c a Anh… c quy n và th trư ng ch ng khoán… Khi S c n thi t c a vi c l a ch n i tư ng ó, h c h i kinh nghi m c a các nư c phát so sánh trong nghiên c u so sánh lu t ph c tri n là con ư ng nhanh chóng nh t v ho t ng l p pháp (nhóm 3), cho t i nay ngư i nghiên c u t t i ích mong mu n. v n còn có s b t ng ý ki n. i a s h c Nh n nh này dư ng như ã ư c th c ti n gi cho r ng i tư ng so sánh có th l y t l p pháp nhi u nư c trên th gi i ng h , b t c h th ng pháp lu t nào nhưng cũng có ví d trong lĩnh v c lu t ch ng khoán. ý ki n cho r ng c n l a ch n i tư ng so Hai h c gi Canada là M. Gillen và P. sánh t h th ng pháp lu t có cùng m c Potter ã kh o sát lu t ch ng khoán c a phát tri n v i h th ng pháp lu t c a qu c nhi u nư c trên th gi i: t Châu Á n châu gia c a nhà nghiên c u. Âu, t i châu Mĩ và i n k t lu n r ng lu t Suy lu n m t cách logic, n u m ng pháp ch ng khoán c a các qu c gia các châu l c lu t c n nghiên c u thu c m ng pháp lu t này có r t nhi u i m tương ng hay nói t¹p chÝ luËt häc sè 10/2006 65
- nghiªn cøu - trao ®æi cho chính xác hơn là có r t nhi u i u kho n c a các nư c vào trư ng h p c a Vi t Nam, vay mư n c a nhau.(14) Ví d : Các quy nh có th th y s là h khi cho r ng ch có v công b thông tin trong lu t ch ng khoán pháp lu t c a các qu c gia có n n kinh t c a Malaysia và Singapore là vay mư n t chuy n i m i có giá tr tham kh o l n cho các o lu t công ti th ng nh t c a úc Vi t Nam trong giai o n hi n nay. Th c (Austrialian uniform companies acts), mà ch t, pháp lu t c a qu c gia nào nên ư c nh ng i u kho n này trong lu t c a Úc l i là l a ch n làm i tư ng nghiên c u so sánh s sao chép t Lu t công ti 1948 c a Vương còn tùy thu c vào lĩnh v c pháp lu t nhà Qu c Anh; các o lu t v công nghi p nghiên c u quan tâm. ch ng khoán c a c Malaysia và Singapore 3.3. Xem xét nh ng y u t tác ng t i u r t gi ng v i o lu t tương ng c a Úc; kh năng s d ng k t qu nghiên c u và th r i Nh t B n cũng là m t ví d i n hình ánh giá tác ng kinh t - xã h i c a vi c c a qu c gia có Lu t ch ng khoán và giao ng d ng k t qu nghiên c u d ch ch ng khoán năm 1946 vay mư n t Sau khi có ư c k t qu so sánh lu t, s Lu t ch ng khoán năm 1933 và Lu t giao d ng k t qu so sánh như th nào là v n d ch ch ng khoán năm 1934 c a Mĩ… c n cân nh c. Nhìn chung, các gi i pháp pháp M t i u hi n nhiên là có ư c s vay lí c a nư c ngoài ư c tìm th y trong quá mư n hay sao chép lu t này, các nhà làm lu t trình nghiên c u có th s d ng tr c ti p ho c ã ph i s d ng lu t so sánh trong quá trình ph i ch nh s a ôi chút cho phù h p v i hoàn nghiên c u, so n th o n i lu t. Và i tư ng c nh c th c a qu c gia c a nhà nghiên c u s d ng so sánh trong trư ng h p này rõ trư c khi v n d ng. Tuy nhiên, vi c s d ng ràng là lu t liên quan ang có hi u l c c a tr c ti p hay s a i ôi chút u ph i ư c các nư c phát tri n hơn các nư c i sao chép ti n hành trên cơ s phân tích m t cách khoa lu t. Khó có th ch ng minh ư c li u tình h c, có cân nh c n các y u t tương tác, hình kinh t , xã h i và chính tr Nh t năm c bi t c n lo i tr s ác c m v i lu t nư c 1946 có tương thích v i Mĩ cùng th i kì, ngoài, xem ó là s n ph m “ngo i lai” không cũng như khó có th xác nh ư c li u hoàn phù h p v i hoàn c nh nư c mình. Ch ng c nh kinh t - xã h i c a Malaysia và Singapore h n, s là quá v i vã n u ch căn c vào s năm 1983 có tương thích v i hoàn c nh ó chênh l ch gi a m c phát tri n kinh t c a c a Úc và c a Anh vào cùng giai o n nhưng Mĩ và Vi t Nam mà kh ng nh r ng n u các qu c gia nói trên v n sao chép lu t c a Vi t Nam ưa nh ng quy nh trong pháp nhau và th c ti n thi hành lu t các qu c gia lu t ch ng khoán c a Mĩ vào n i dung pháp này chưa cho th y h qu tiêu c c. lu t ch ng khoán c a Vi t Nam “thì th t khó V n d ng k t qu nghiên c u c a các hình dung v hi u qu pháp lu t và tính kh h c gi lu t so sánh và kinh nghi m th c ti n thi c a pháp lu t…”.(15) 66 t¹p chÝ luËt häc sè 10/2006
- nghiªn cøu - trao ®æi Th c ra, nghiên c u pháp lu t ch ng ng c a các công ti mà ngư i góp v n có khoán c a Mĩ và pháp lu t ch ng khoán c a trách nhi m h u h n Vi t Nam, c n hi u rõ Vi t Nam, có th th y có r t nhi u i m b n ch t c a quy nh này nư c xu t x . tương ng. Ví d , nh ng quy nh v công Mĩ, trư ng h p c ông l n c a công ti c b thông tin trư c khi phát hành, công b ph n th c hi n hành vi sai trái dư i danh thông tin nh kì và c công b thông tin v nghĩa công ti, làm t n h i l i ích c a ch n giao d ch ch ng khoán c a c ông l n…; c a công ti, toà án Mĩ ư c phép “phá v v r i các quy nh v giao d ch n i gián, v b c trách nhi m h u h n” c a c ông lũng o n th trư ng... Như v y, rõ ràng các bu c c ông ó ph i ch u trách nhi m vô nhà làm lu t Vi t Nam ã h c h i kinh h n v s n c a công ti. áp d ng quy nghi m t Mĩ và r t có th t nhi u qu c gia nh này c a pháp lu t, toà án Mĩ không c n khác sau quá trình nghiên c u so sánh m t ph i tính toán s lư ng tài s n c a c ông cách nghiêm túc gi a pháp lu t ch ng khoán có trong công ti là bao nhiêu, th m chí cũng c a các qu c gia này, trên cơ s có xem xét không c n xác nh t l v n c ph n c a c n hoàn c nh kinh t - xã h i c th c a ông ó so v i tài s n công ti mà úng hơn, Vi t Nam trư c khi ưa nh ng quy nh nói toà án ph i xác nh li u hành ng sai trái trên vào n i dung pháp lu t ch ng khoán c a c ông có nh m y trách nhi m cá Vi t Nam. Vi t Nam không ph i là qu c gia nhân sang cho công ti gánh ch u hay không. duy nh t có pháp lu t ch ng khoán có nh ng Nói cách khác, nguyên ơn trong nh ng v i m tương ng v i pháp lu t ch ng khoán ki n lo i này ph i ch ng minh ư c r ng c a Mĩ nhưng c Vi t Nam và nh ng công ti ư c thành l p ch nh m th c hi n qu c gia ó chưa th y có nh ng di n bi n mưu c a c ông sáng l p ho c ít ra cũng “khó hình dung” v “hi u qu pháp lu t và ph i ch ra r ng s t n t i c a công ti ch là tính kh thi c a pháp lu t”. hình th c, r ng công ti chưa bao gi tri u t p Tương t như v y, s là quá nôn nóng i h i c ông theo úng nghĩa bàn b c khi cho r ng quy nh “piercing corporate v nh ng v n h tr ng c a công ti. Như veil” (“phá v v b c trách nhi m h u h n” v y, xem ra v n d ng quy nh “piercing hay có h c gi g i là “vén màn”) trong Lu t corporate veil” c a Mĩ, không c n ph i có công ti c a Mĩ không th ưa vào pháp lu t ch k toán và ki m toán phù h p v i Vi t Nam i u ch nh các công ti c a Vi t chu n m c qu c t và ch th ng kê thì l i Nam trong nh ng năm 1990 vì pháp lu t “v càng không liên quan ây. ki m toán, k toán th ng kê” c a Vi t Nam Tóm l i, có th i n k t lu n chu n “chưa cho phép th c hi n”.(16) i nk t xác v kh năng s d ng k t qu so sánh hay lu n li u có nên ưa quy nh “piercing nói cách khác xác nh li u có nên “nh p corporate veil” vào th c ti n i u ch nh ho t kh u” m t gi i pháp pháp lí nào ó t nư c t¹p chÝ luËt häc sè 10/2006 67
- nghiªn cøu - trao ®æi ngoài vào nư c mình, ngư i nghiên c u c n ngành khoa h c hay ch ơn thu n là m t phương h t s c th n tr ng: C n hi u rõ b n ch t c a pháp so sánh lu t, cho t i nay v n còn nhi u tranh cãi. gi i pháp pháp lí ó nư c xu t x ; c n hi u Pollock, David, Gutteridge, Patterson, Grossfeld, rõ t i sao qu c gia ó l i áp d ng gi i pháp Kahn-Freund, De Cruz và Szabo cho r ng LSS là này và áp d ng i v i nh ng i tư ng nào phương pháp so sánh lu t; trong khi ó các h c gi như Ewald, Rabel, Saley, Watson, Constantinessco, ng th i c n xác nh chu n xác nh ng y u Butler, Orucu, Bogdan, Nersesyants, Tikhomirov, t tác ng t i kh năng ưa gi i pháp pháp lí Saidov, Marchenko và m t s h c gi khác l i cho ó vào n i lu t. i u cũng không kém ph n r ng Lu t so sánh là m t ngành khoa h c c l p và là m t môn h c các khoa lu t. quan tr ng là c n ánh giá tác ng kinh t - (6). Có quan i m ng nh t vi c s d ng “lu t nư c xã h i c a gi i pháp ư c nh p kh u. Ch ngoài” và “lu t so sánh” trong nghiên c u và gi ng d y sau khi làm rõ ư c nh ng v n trên, (xem: “M t vài suy nghĩ v vi c s d ng pháp lu t nư c ngư i nghiên c u m i nên ưa ra ki n ngh ngoài trong công tác nghiên c u, gi ng d y pháp lu t Vi t Nam”, T p chí lu t h c, s 6/2005). M c này c a và nh ng ki n ngh ó m i có th xem là bài vi t s bàn lu n làm rõ s khác bi t gi a hai áng tin c y (vì ư c rút ra trên cơ s nh ng ho t ng trí tu này. nghiên c u, ánh giá, lu n gi i m t cách (7).Xem: M. A. Glendon, M.W. Gordon, and C. Osakwe, “Comparative Legal Traditions: Text, khoa h c nh ng v n có liên quan). Materials and Cases on the Civil and Common Law V i nh ng phân tích trên ây, hi v ng Traditions, with special Reference to French, German, r ng b n ch t và nh ng yêu c u ch y u c a English and European Law”, 1994 West Group, tr. 4. (8).Xem: Mathias Reimann, “The End of Comparative quá trình s d ng lu t so sánh vào ho t ng Law as an Autonomous Subject”, (1996) 11 Tulane nghiên c u trong ó có nghiên c u ph c v European and Civil Law Forum 49, 58 - 59. công tác gi ng d y ã ph n nào ư c làm (9). Ví d : Constantinesco, Bogdan… Xem: M. sáng t ./. Bogdan, S d, tr. 42 - 43. (10).Xem: “M t vài suy nghĩ v vi c s d ng pháp lu t nư c ngoài trong công tác nghiên c u, gi ng d y pháp (1).Xem: P. D. Cruz, “Comparative Law in a Changing lu t Vi t Nam”, S d, tr. 47. World”, 1999, Cavendish Publishing Ltd; H. C. (11).Xem: Article 2, Federal Law No. 39 FZ of April Gutteridge, “Comparative Law: an Introduction to the 22, 1996 on the Securities Market (with Amendments Comparative Method of Legal Study and Research”, and Additions of Nov. 26, 1998; Jul 8, 1999; Aug. 7, 1971, Cambridge University Press; W. G. Hart, 2001; Dec. 28, 2002), http:// www.micex.com. “Comparative Law in the 2st Century”, 2002, Kluwer (12).Xem: Article 2, Securities Law of the People’s Law International; and M. Bogdan, “Comparative Republic of China (1998), http:// www.csrc.gov.cn. Law”, 1994, Kluwer Norstedts Juridik Tano. (13).Xem: K. Zweigert và Hein Kotz, S d, tr. 41, 42. (2).Xem: K. Zweigert và H. Kotz, “Introduction to (14).Xem: M. Gillen and P. Potter, “The Convergence Comparative Law”, 1998, Oxford University Press. of Securities Law and Implications for Developing (3).Xem: J. Salmond, “Jurisprudence”, 1947, Carswell Securities Markets” (1998) 24 North Carolina Company Ltd. (4).Xem: P. Legrand & R. Munday, “Comparative Journal of International Law & Commercial Legal Studies: Traditions and Transitions”, 2003, Regulation 83, 95 - 109. Cambridge University Press. (15), (16).Xem: “M t vài suy nghĩ v vi c s d ng (5). Xung quanh v n li u Lu t so sánh là m t pháp lu t nư c ngoài trong công tác nghiên c u, gi ng 68 t¹p chÝ luËt häc sè 10/2006
- nghiªn cøu - trao ®æi d y pháp lu t Vi t Nam”, S d, tr. 46. t¹p chÝ luËt häc sè 10/2006 69
CÓ THỂ BẠN MUỐN DOWNLOAD
-
Luận văn báo cáo về Nghiên cứu lịch sử báo chí thế giới
73 p | 756 | 156
-
TIỂU LUẬN: TƯ TƯỞNG HỒ CHÍ MINH VỀ SỰ GẮN KẾT XÂY DỰNG ĐẢNG VỚI CHỈNH ĐỐN ĐẢNG
89 p | 509 | 98
-
BÁO CÁO KẾT QUẢ BÀI TẬP MÔN PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU KHOA HỌC
9 p | 636 | 88
-
Báo cáo môn Vi mạch tương tự: Một số kiến thức về biến áp xung, máy phát xung sử dụng IC 555
17 p | 364 | 83
-
Báo cáo khoa học: Về từ tượng thanh tượng hình trong tiếng Nhật
10 p | 415 | 55
-
Báo cáo thực tập tại công ty TNHH cao su Thái Dương Tương Lai
72 p | 322 | 52
-
Báo cáo nghiên cứu khoa học: "Xác định đúng chủ đề "Truyện Kiều" - Một điều kiện cần thiết để hiểu đầy đủ hơn về hình tượng tác giả Nguyễn Du"
12 p | 157 | 25
-
Báo cáo nghiên cứu khoa học: " PHÓNG SỰ BÁO CHÍ VÀ PHÓNG SỰ VĂN HỌC ĐƯỜNG BIÊN THỂ TÀI"
5 p | 143 | 22
-
Báo cáo nghiên cứu khoa học: "SỰ TƯƠNG TÁC GIỮA CÁC THỂ LOẠI VĂN HỌC VÀ THỂ THƠ VĂN XUÔI TRONG THƠ MỚI 1932 – 1945"
6 p | 101 | 18
-
Báo cáo nghiên cứu khoa học: "Sơn Nam và những truyện ngắn về đề tài Nam Bộ "
7 p | 133 | 17
-
Báo cáo đặc biệt của Việt Nam về quản lý rủi ro thiên tai và các hiện tượng cực đoan nhằm thúc đẩy thích ứng với biến đổi khí hậu
451 p | 96 | 14
-
Báo cáo nghiên cứu khoa học: "MỘT SỐ PHÂN TÍCH, ĐÁNH GIÁ SỰ LÀM VIỆC MỎI CỦA BÊ TÔNG CỐT THÉP THƯỜNG VÀ BÊ TÔNG CỐT THÉP CÓ SỢI"
4 p | 76 | 14
-
BÁO CÁO KHOA HỌC: "SỬ DỤNG KỸ THUẬT DI TRUYỀN TRONG NGHIÊN CỨU TƯƠNG TÁC PROTEIN"
14 p | 89 | 14
-
Báo cáo nghiên cứu khoa học:" CÁI TÔI TRỮ TÌNH TRONG THƠ TRẺ VIỆT NAM 1965 – 1975 VỚI NHỮNG ƯU TƯ ĐỜI THƯỜNG"
5 p | 106 | 13
-
Báo cáo nghiên cứu khoa học cấp trường: Nghiên cứu mối tương quan giữa các yếu tố môi trường và sự đa dạng thành phần loài, sinh vật lượng Tảo lam (Cyanophyta) ở một số ruộng lúa và ao thủy sản thuộc tỉnh Trà Vinh
75 p | 80 | 10
-
Báo cáo " Đánh giá các nguồn nước phục vụ nuôi trồng thủy sản ở tỉnh Quảng Trị"
8 p | 119 | 6
-
Báo cáo chuyên đề xây dựng " A Numerical Analysis of The Wave Forces on Vertical Cylinders by Boundary Element Method "
29 p | 75 | 6
Chịu trách nhiệm nội dung:
Nguyễn Công Hà - Giám đốc Công ty TNHH TÀI LIỆU TRỰC TUYẾN VI NA
LIÊN HỆ
Địa chỉ: P402, 54A Nơ Trang Long, Phường 14, Q.Bình Thạnh, TP.HCM
Hotline: 093 303 0098
Email: support@tailieu.vn