Báo cáo " Về thực tập sư phạm của sinh viên hệ sư phạm Trường Đại học Ngoại ngữ - Đại học Quốc gia Hà Nội "

Chia sẻ: Nguyen Nhi | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:6

Thêm vào BST

Báo xấu

304
lượt xem 45
download

Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Thực tập sư phạm (TTSP) là khâu thực tập nghề rất quan trọng trong quá trình đào tạo giáo viên. Báo cáo khoa học đã đi sâu khảo sát, phân tích khá toàn diện thực trạng TTSP của sinh viên Sư phạm Trường Đại học Ngoại ngữ (ĐHNN), Đại học Quốc gia Hà Nội (ĐHQGHN), từ thực trạng thực tập giảng dạy, thực tập công tác chủ nhiệm lớp đến những thuận lợi, khó khăn sinh viên gặp phải trong quá trình thực tập sư phạm TTSP làm ảnh hưởng đến sự thay đổi thái độ của họ đối với...

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: Báo cáo " Về thực tập sư phạm của sinh viên hệ sư phạm Trường Đại học Ngoại ngữ - Đại học Quốc gia Hà Nội "

Tạp chí Khoa học ĐHQGHN, Ngoại ngữ 25 (2009) 51-56 V th c t p sư ph m c a sinh viên h sư ph m Trư ng i h c Ngo i ng - i h c Qu c gia Hà N i Nguy n Th Thu H ng1, Th Phương Thuý1, Nguy n Th Phương Hoa2,* 1 Khoa Ngôn ng và Văn hóa Anh - M , Trư ng i h c Ngo i ng , i h c Qu c gia Hà N i, ư ng Ph m Văn ng, C u Gi y, Hà N i, Vi t Nam 2 B môn Tâm lí Giáo d c, Trư ng i h c Ngo i ng , i h c Qu c gia Hà N i, ư ng Ph m Văn ng, C u Gi y, Hà N i, Vi t Nam Nh n ngày 21 tháng 10 năm 2008 Tóm t t. Th c t p sư ph m (TTSP) là khâu th c t p ngh r t quan tr ng trong quá trình ào t o giáo viên. Báo cáo khoa h c ã i sâu kh o sát, phân tích khá toàn di n th c tr ng TTSP c a sinh viên Sư ph m Trư ng i h c Ngo i ng ( HNN), i h c Qu c gia Hà N i ( HQGHN), t th c tr ng th c t p gi ng d y, th c t p công tác ch nhi m l p n nh ng thu n l i, khó khăn sinh viên g p ph i trong quá trình th c t p sư ph m TTSP làm nh hư ng n s thay i thái ca h i v i ngh sư ph m. Báo cáo cũng ã ưa ra m t s nh ng khuy n ngh nh m nâng cao ch t lư ng TTSP cho sinh viên Trư ng HNN, HQGHN. năng giáo d c, ch c năng phát tri n giáo d c, 1. V trí, vai trò c a th c t p sư ph m trong ch c năng thă m dò, ch n oán [2]. quá trình ào t o ngư i giáo viên* TTSP là ho t ng giúp cho SV làm quen Cũng như sinh viên (SV) c a b t c các v i ngh SP. Thông qua TTSP, các n i dung trư ng ào t o ngh nào khác, SV các trư ng chuyên môn, nghi p v mà SV ã ti p thu ư c sư ph m (SP) cũng ph i tr i qua m t khâu t t em th nghi m vào th c ti n gi ng d y và y u trong quá trình h c t p c a mình, khâu giáo d c. Vì th , TTSP ư c coi là khâu chuy n TH C T P NGH , mà trong Trư ng Sư ph m giao gi a lý lu n và th c ti n, gi a nh ng ki n g i là TTSP. th c h c t p trong nhà trư ng và công vi c th c t mà SV s làm sau này. “TTSP là i u ki n c n thi t hình thành khuynh hư ng ngh nghi p sư ph m, hình TTSP không ch ph n ánh ch t lư ng ào thành nhân cách c a ngư i giáo viên tương lai, t o mà còn góp ph n nâng cao ch t lư ng ào ó cũng là i u ki n giúp trư ng SP có kh t o giáo viên (GV) c a trư ng SP. TTSP giúp năng ki m tra m c khuynh hư ng ngh cho các trư ng SP có ư c nh ng ánh giá nghi p c a SV” [1]. tương i khách quan v s n ph m ào t o c a mình, nh ó có cơ s nâng cao ch t lư ng Theo Nguy n ình Ch nh, TTSP có các ào t o, i u ch nh n i dung, phương pháp ào ch c năng cơ b n như: ch c nă ng h c t p, ch c t o sao cho phù h p v i nhu c u mà các trư ng ______ ph thông t ra. * Tác gi liên h . T: 84-4-37562716. E-mail: hathuphan@hn.vnn.vn 51
52 N.T.P. Hoa và nnk. / Tạp chí Khoa học ĐHQGHN, Ngoại ngữ 25 (2009) 51-56 Thông qua TTSP, SV có d p nhìn nh n, 2. Th c tr ng th c t p gi ng d y c a sinh ánh giá l i nh ng ki n th c, kĩ năng mà mình viên Trư ng i h c Ngo i ng , ihc ã h c ư c, trên cơ s ó ti p t c hoàn thi n Qu c gia Hà N i trình , năng l c cũng như là nhân cách c a Chúng tôi ã ti n hành kh o sát 300 SV m t ngư i GV. Th i i m TTSP cũng là th i ngành sư ph m ngo i ng (SPNN), trong ó có i m SV hình thành rõ nh t tình c m và thái 180 SV Khoa Anh, 40 SV Khoa Pháp, 40 SV i v i ngh giáo. N u ư c th c hi n m t cách Khoa Nga và 40 SV Khoa Trung. Th c t p nghiêm túc, hi u qu , TTSP s có tác d ng r t (TT) gi ng d y bao g m nhi u n i dung, t d l n không ch trên phương di n chuyên môn gi giáo viên ph thông (GVPT), so n giáo án, nghi p v mà còn giúp xây p, phát tri n tình chu n b phương ti n và dùng d y h c, t p c m ngh nghi p cho SV, làm h thêm yêu ngh . gi ng, n lên l p và sau ó là rút kinh nghi m, Ngư c l i, n u ư c th c hi n i khái, qua loa, ánh giá. Dư i ây chúng tôi i sâu phân tích nó s có tác d ng tiêu c c tr l i i v i vi c hình th c tr ng l a ch n và s d ng các phương pháp thành phát tri n chuyên môn nghi p v cũng như và phương ti n d y h c. tình c m, thái ngh nghi p. 2.1. Th c tr ng l a ch n và s d ng các phương pháp d y h c (PPDH) Project Hîp t¸c C¸c ph−¬ng ph¸p Ph©n vai T×nh huèng LuyÖn tËp VÊn ®¸p Nªu vÊn ®Ò DiÔn gi¶i 0% 20% 40% 60% 80% 100% RÊt th−êng xuyªn Th−êng xuyªn ThØnh tho¶ng HiÕm khi Kh«ng bao giê Bi u 1. M c s d ng các phương pháp d y h c. Bi u trên cho th y SV trong th c t p như PP phân vai, PP h p tác, và c bi t là PP gi ng d y ã thư ng xuyên áp d ng m t s Project ( ng u v i t l 52,96% SV “không PPDH tích c c như phương pháp (PP) luy n bao gi ” s d ng). Vi c h n ch áp d ng các t p và PP v n áp (có n 70,87% SV “r t PP này trong TT c a SV hoàn toàn có th hi u thư ng xuyên” và “thư ng xuyên” áp d ng), ư c. ó có th b i vì m t ti t h c có s d ng (67,94%), và PP tình hu ng các PP này òi h i r t nhi u th i gian chu n b PP nêu v n c a c GV và h c sinh (HS). (49,65%). Tuy nhiên, còn m t s các PPDH hi u qu khác còn ít ư c SV áp d ng, ví d
53 N.T.P. Hoa và nnk. / Tạp chí Khoa học ĐHQGHN, Ngoại ngữ 25 (2009) 51-56 2.2. Th c tr ng s d ng các phương ti n d y h c (PTDH) B¶ng PhÊn Tranh ¶nh T i liÖu ph¸t tay M¸y chiÕu víi c¸c tê trong 100 M¸y chiÕu víi phÇn mÒn Powerpoint B¨ng ® i, video 80 60 40 20 0 RÊt th−êng xuyªn Th−êng xuyªn ThØnh tho¶ng HiÕm khi Kh«ng bao giê Bi u 2. M c s d ng các phương ti n. trình TTSP. Theo Nguy n ình Ch nh, “TT Bi u trên th hi n m c s d ng các ch nhi m là TT quá trình giáo d c h c sinh, t phương ti n trong d y h c. V i t ng m c ta ch c và lãnh o các lo i hình ho t ng phong có th th y tương quan gi a các phương ti n. phú c a các em, t ch c và lãnh o các m i C t cao nh t trong m c “r t thư ng xuyên” và quan h nhi u m t gi a các em v i th gi i “thư ng xuyên” là b ng ph n v i 92,64% t ng xung quanh, t ch c và lãnh o các d ng giao s SV s d ng, sau ó là băng ài, video, tài ti p a d ng gi a các em v i nhau và gi a các li u phát tay, và tranh nh v i th t m c em v i nh ng ngư i l n tu i khác”. (S d, tr. ánh giá l n lư t là 66,05%; 54,83% và 51). 62,55%. Băng ài, video là các phương ti n r t c n thi t trong vi c h c cũng như gi ng d y Trong quá trình TT ch nhi m, các giáo ngo i ng và cũng r t d tìm, d s d ng nên t sinh ph trách m t l p h c v i tư cách là m t l SV thư ng xuyên s d ng như v y là khá GV ch nhi m, có trách nhi m quán xuy n t th p. Máy chi u v i các t trong ch có 3,1% quá trình h c t p n m i ho t ng khác c a SV ch n và tuy t i không m t SV nào l a l p ch nhi m như theo dõi n i qui, n n p k ch n máy chi u v i ph n m n Powerpoint. lu t l p h c, t ch c các phong trào thi ua, các ho t ng ngo i khoá, câu l c b … i u này th c ra cũng d hi u b i máy chi u là phương ti n t ti n, không ph i trư ng ph Có th nói, trong quá trình TT ch nhi m thông nào cũng có ho c n u có cũng không SV ã t o ư c s g n gũi, tin tư ng HS SV s d ng i trà trong th c t p. (71% SV cho r ng HS ã tin tư ng h mc nhi u và r t nhi u) nên ã thu hút ư c i a s HS tham gia tích c c vào các ho t ng t p 3. Th c tr ng th c t p ch nhi m th trong quá trình TT ch nhi m. Bên c nh TT d y h c, TT ch nhi m là m t ph n không kém ph n quan tr ng trong quá
54 N.T.P. Hoa và nnk. / Tạp chí Khoa học ĐHQGHN, Ngoại ngữ 25 (2009) 51-56 M t thu n l i l n n a i v i các giáo sinh thê ¬ TT là s hư ng d n và ng h nhi t tình c a rÊt nhiÖt 10% giáo viên ph thông. Có 55,87% SV ch n m c t×nh r t nhi u và nhi u. S trang b y các KT 29% và KN d y h c cũng ư c xem là m t thu n l i l n khác v i SV, và cũng chi m n 54,90%. nhiÖt t×nh 61% S hư ng d n và ng h c a GV Trư ng HNN, HQGHN và s t o i u ki n c a BC TT trư ng ph thông cũng có óng góp không nh trong quá trình TT c a SV. Bi u 3. Thái c a HS khi tham gia các ho t ng. M t i u c n c bi t lưu ý là ánh giá khá cao c a SV v vai trò c a các môn Giáo h c 29% SV ư c h i tr l i HS c a h tham pháp ngôn ng (NN), Tâm lý h c và Giáo d c gia r t tích c c vào các ho t ng do h t h c trong quá trình TTSP. C th , có n ch c, và 61% nh n ư c s hư ng ng nhi t 39,65% SV cho r ng môn Giáo h c pháp NN tình t HS. Tuy v n còn 10% giáo sinh nh n ư c ã giúp h “r t nhi u”, và “nhi u”. K t qu thái th ơ t h c sinh, nhưng 90% là m t con s này khá tương ng các môn Giáo d c h c h t s c thuy t ph c cho th y s thành công bư c (43,41%) và Tâm lý h c (42,21%). Ý ki n ánh u c a nh ng th y cô giáo tr . giá như v y cho th y s thi t th c c a các ki n th c trong các môn h c này. T l s S V cho Nhi u SV khi ư c h i ã cho bi t nhi u các môn h c này hoàn toàn không có ích gì h u HS lúc u không m y nhi t tình v i các ho t như không áng k (t l l n lư t là 2,8%, ng nhưng càng v sau càng nhi t tình hơn. 3,82% và 2,59%) Tuy nhiên, bên c nh các y u t thu n l i 4. Nh ng thu n l i, khó khăn trong quá không th không k n nh ng khó khăn mà trình th c t p sư ph m SV g p ph i trong quá trình TTSP. 4.1. Các thu n l i 4.2. Các khó khăn Trong quá trình TTSP, SV cũng có ư c Có m t s khó khă n ch quan SV g p ph i m t s thu n l i nh t nh. Nh ng thu n l i ó trong quá trình TTSP. So n giáo án có th coi có th là thu n l i ch quan ho c do khách là m t kĩ nă ng m i i v i SV vì h có ít cơ h i quan em l i, ch ng h n như trang b y ư c th s c v i vi c này t i trư ng i h c. các ki n th c và kĩ năng d y h c, giáo d c (KT, 18,66% SV ư c h i cho r ng thi u kĩ năng KN); s hư ng d n và ng h nhi t tình c a so n giáo án là y u t gây khó khăn m c r t GVPT; s hư ng d n và ng h nhi t tình c a nhi u và nhi u cho h trong quá trình TT gi ng GV Trư ng HNN, HQGHN; s ng h c a d y. Tuy không nhi u, nhưng lúng túng trong HS; và s t o i u ki n c a Ban ch o th c vi c l a ch n PPDH và chưa th t s thuy t t p (BC TT) trư ng ph thông,… ph c HS trong quá trình d y h c cũng gây tr S ng h nhi t tình c a HS luôn là m t ng i nhi u i v i 23,74% SV. Bên c nh ó, ngu n ng viên to l n, góp ph n t o nên nhi t KN trình bày b ng cũng là m t v n l nv i huy t v i ngh ngư i GV. 76,5% s S V ư c 15,38% SV. Ngoài ra, còn m t s các khó khă n h i cho r ng s ng h c a HS ã t o thu n l i khác cũng có nh hư ng nh t nh, tuy không m c r t nhi u và nhi u cho h trong quá trình nhi u, n quá trình TT c a SV, ví d chưa làm TTSP, không SV nào ph nh n s giúp h ch các tình hu ng d y h c, ngôn ng di n t nh n ư c t s ng h nhi t tình c a HS. chưa lưu loát, chưa t tin trư c HS.
55 N.T.P. Hoa và nnk. / Tạp chí Khoa học ĐHQGHN, Ngoại ngữ 25 (2009) 51-56 Bên c nh ó cũng còn có m t vài các khó Nhìn t ng th , hư ng tích c c chi m ưu th khăn khách quan, ch ng h n như có n 31% hơn h n hư ng tiêu c c. S SV có thái theo SV cho r ng thái không yêu môn h c c a hư ng tích c c lên t i 67%, trong khi 33% SV HS gây nhi u khó khă n cho h trong khi lên có thái theo hư ng tiêu c c. Như v y, có l p (28% SV ch n m c v a ph i). H n ch n 1/3 s SV SP Ngo i ng chán ngh SP. Có v năng l c h c ngo i ng c a HS cũng có tác th nói ây là d u hi u cũng áng lo ng i v ng áng k n giáo sinh th c t p (38% ý m t l p giáo viên ngo i ng (GVNN) trong tương lai. ki n S V). Ngoài ra, k t qu kh o sát còn cho th y s thi u nhi t tình c a m t s ít GV, ng th i s khác bi t trong PP gi ng d y gi a giáo 6. M t s xu t nh m nâng cao ch t lư ng sinh và GV hư ng d n ôi khi cũng gây tr th c t p sư ph m cho sinh viên Trư ng i ng i không nh cho giáo sinh th c t p. h c Ngo i ng , i h c Qu c gia Hà N i Ba bi u trên th hi n s ánh giá khá cao c a SV v vai trò c a các môn Giáo h c Vi c t ch c TTSP c a Trư ng HNN, pháp NN, Tâm lý h c và Giáo d c h c trong HQGHN ư c SV ánh giá khá cao. Nhìn quá trình TT t i nhà trư ng ph thông. C th , chung, SV cho r ng TTSP r t h u ích cho h có n 39,65% SV cho r ng môn Giáo h c trong vi c hình thành nên nh ng k năng c n thi t pháp NN ã giúp h “r t nhi u”, và “nhi u”. trong d y h c và giáo d c và khá nhi u SV có K t qu này khá tương ng môn Giáo d c thái tích c c hơn i v i ngh giáo sau t h c (43,41%) và Tâm lý h c (42,21%). S ánh th c t p sư ph m. Tuy nhiên, ngay trong b n thân giá như v y cho th y s thi t th c c a các ki n vi c th c t p v n còn t n t i m t s i m áng th c trong các môn h c này. T l s S V cho lưu ý, vì th chúng tôi có nêu ra dư i ây m t s các môn h c này hoàn toàn không có ích gì h u xu t nh m nâng cao ch t lư ng TTSP cho SV như không áng k (t l l n lư t là 2,8%, Trư ng HNN, HQGHN. 3,82% và 2,59%). - T o i u ki n cho sinh viên làm quen v i n i dung chương trình gi ng d y môn ngo i ng ph thông ngay t trong trư ng SP b ng 5. Thái c a sinh viên v i ngh sư ph m cách l ng ghép n i dung gi ng d y này vào b sau t th c t p môn giáo h c pháp, cho SV th c hành ngay gi ng d y chính các bài trong sách giáo khoa ph thông (còn g i là micro-teaching) cho các 7 Lóc ®Çu thÝch sau 8 thÝch h¬n b n trong l p h c c a mình. Vi c th c hành Lóc ®Çu thÝch sau 39 ch¸n này nên ư c th c hi n t r t s m khi sinh viên Lóc ®Çu ch¸n sau ch¸n h¬n 20 Lóc ®Çu ch¸n sau còn h c nă m th hai, th ba và kéo dài cho n thÝch Lóc ®Çu thÝch sau khi sinh viên i th c t p. vÉn thÝch 7 Lóc ®Çu ch¸n sau 19 - Tăng th i gian TTSP cho SV và t ch c vÉn ch¸n th c hành thư ng xuyên t nă m th nh t (ho c B iÓu ®å 17: Th¸i ®é cña sinh viªn víi nghÒ SP Bi u 4. Thái c a SV v i ngh SP. th hai). Th c t p m t l n v i th i gian 6 tu n như hi n nay chưa S V có th nhu n nhuy n ư c các k năng, k x o c n thi t cho Sau quá trình TTSP, thái c a SV có s công tác d y h c và giáo d c c a h sau này. thay i theo hai hư ng: tích c c (lúc u thích Vi c TTSP ch em l i k t qu t t nh t khi nó sau thích hơn, lúc u chán sau thích, và lúc ư c ti n hành m t cách liên t c, th ng nh t t u thích sau v n thích) và tiêu c c (lúc u nă m này sang nă m khác. chán sau chán hơn, lúc u thích sau chán, và lúc u chán, sau v n chán). - T ch c các h i thi nghi p v sư ph m.
56 N.T.P. Hoa và nnk. / Tạp chí Khoa học ĐHQGHN, Ngoại ngữ 25 (2009) 51-56 - Ký h p ng v i các s Giáo d c và ào Tài li u tham kh o t o, các trư ng ph thông trung h c nâng cao trách nhi m c a các trư ng có SV n TTSP. [1] B Giáo d c và ào t o, ngày 10/4/1986, Quy ch - Nhà trư ng nên tăng cư ng công tác ki m th c t p sư ph m ( i u 1). tra, thanh tra c a ban ch o nh m h n ch nh ng [2] Nguy n ình Ch nh, Th c t p sư ph m, NXB Giáo tiêu c c có th x y ra trong công tác TTSP. d c, 1991. About teaching practice of the College of Foreign Languages students, Vietnam National University, Hanoi Nguyen Thi Thu Hang1, Do Thi Phuong Thuy1, Nguyen Thi Phuong Hoa2 1 Department of English - American Language and Culture, College of Foreign Languages, Vietnam National University, Hanoi, Pham Van Dong Street, Cau Giay, Hanoi, Vietnam 2 Division of Educational Psychology, College of Foreign Languages, Vietnam National University, Hanoi, Pham Van Dong Street, Cau Giay, Hanoi, Vietnam Internship is a very important part of teacher training. The report examines and analyses in details the way in which students at the College of Foreign Language, VNU Hanoi carry out their internship in teaching and fulfilling the obligations of a form teacher. The report also examines the pros and cons of internship that impact students’ views on the profession. Lastly, the report states several proposals to improve the quality of internship for students at the College of Foreign Language, VNU Hanoi.