Bước đầu đánh giá kết quả phẫu thuật cấy ốc tai điện tử với điện cực đặt qua màng cửa sổ tròn và qua lỗ mở ốc tai

Y Học TP. Hồ Chí Minh * Phụ Bản Tập 23 * Số 5 * 2019 Nghiên cứu Y học<br /> <br /> <br /> BƯỚC ĐẦU ĐÁNH GIÁ KẾT QUẢ PHẪU THUẬT CẤY ỐC TAI ĐIỆN TỬ VỚI<br /> ĐIỆN CỰC ĐẶT QUA MÀNG CỬA SỔ TRÒN VÀ QUA LỖ MỞ ỐC TAI<br /> Lê Trần Quang Minh*, Nguyễn Đức Phú*<br /> TÓM TẮT<br /> Mục tiêu: Mô tả và bước đầu đánh giá kết quả cấy ốc tai điện tử đa kênh với kĩ thuật đặt điện cực qua màng<br /> cửa sổ tròn và qua lỗ mở ốc tai tại bệnh viện Tai Mũi Họng TP. Hồ Chí Minh - Việt Nam.<br /> Phương pháp nghiên cứu: Mô tả hàng loạt ca với 94 bệnh nhân (100 tai) đã được cấy ốc tai điện tử đa kênh.<br /> Kết quả: Đường rạch da dài 4 cm tương tự với phẫu thuật tai thông thường, tỉ lệ biến chứng là 3,19%. Có<br /> 44 trường hợp được đặt điện cực qua màng cửa sổ tròn. Thời gian phẫu thuật trung bình là 105,67 phút với một<br /> số cải tiến trong phẫu thuật. Tổng cộng có 88 bệnh nhân với 94 tai được phẫu thuật có ốc tai bình thường (94%)<br /> và 6 ốc tai bất thường (6%), trong đó thường gặp nhất là dị dạng bẩm sinh dạng khoang chung. Tất cả các<br /> trường hợp đều cho kết quả thành công.<br /> Kết luận: Cấy ốc tai điện tử với một số cải tiến về kỹ thuật phẫu thuật giúp phẫu thuật viên lựa chọn kỹ<br /> thuật tối ưu cho bệnh nhân, làm giảm các biến chứng trong và sau phẫu thuật, cũng như thời gian phẫu thuật và<br /> nằm viện.<br /> Từ khoá: cấy ốc tai điện tử, điện cực, phẫu thuật xấm lấn tối thiểu<br /> ABSTRACT<br /> OUTCOMES OF COCHLEAR IMPLANTATION VIA ROUND WINDOW MEMBRANE AND COCHLEOSTOMY<br /> Le Tran Quang Minh, Nguyen Duc Phu<br /> * Ho Chi Minh City Journal of Medicine * Supplement of Vol. 23 – No. 5 - 2019: 280 – 286<br /> Objectives: To describe and evaluate the results of multi-channel cochlear implantation in ENT Hospital Ho<br /> Chi Minh City - Vietnam.<br /> Method: Descriptive case series of 94 patients (100 ears) who had cochlear implantation with multi-channel device.<br /> Results: The incision which had 4cm in length was similar to normal ear surgery, complication rate was<br /> 3.19%. The electrodes were inserted through the round window membrane in 44 cases. The surgical time was<br /> 105.67 minutes with some improvements about technique. There were 94 normal cochleas (94%) and 6 (6%)<br /> abnormal cochleas. Common cavity is the most common. The results were successful in all of cases.<br /> Conclusion: Cochlear implantation with some technical improvements helps the surgeon to select the<br /> optimal technique for the patients, decreases in and post-op complications, as well as the surgical time and<br /> hospitalization time.<br /> Keywords: cochlear implant, electrode, minimally invasive surgery<br /> ĐẶT VẤN ĐỀ giữa những năm 1980(3). Các thiết bị đa kênh<br /> được giới thiệu vào năm 1984 và tiếp tục được<br /> Từ năm 1972, William House đã giới thiệu<br /> cải tiến cho đến nay.<br /> về cấy ốc tai điện tử và phát minh thiết bị cấy<br /> đơn kênh House 3M. Thiết bị này là thiết bị đầu Tại Bệnh viện Tai Mũi Họng TP. Hồ Chí<br /> tiên được đưa ra thị trường với hơn 1000 trường Minh Việt Nam, chúng tôi đã thực hiện trường<br /> hợp đươc cấy ốc tai điện tử từ năm 1972 đến hợp cấy ốc tai điện tử đơn kênh đầu tiên vào<br /> <br /> *Bệnh viện Tai Mũi Họng Thành Phố Hồ Chí Minh<br /> Tác giả liên lạc: TS.BS. Lê Trần Quang Minh ĐT: 0903991151 Email: dr_minhle@yahoo.com<br /> <br /> <br /> Chuyên Đề Điều Dưỡng Kỹ Thuật Y Học 281<br /> Nghiên cứu Y học Y Học TP. Hồ Chí Minh * Phụ Bản Tập 23 * Số 5 * 2019<br /> <br /> năm 1998 với sự hỗ trợ của một số bác sĩ nước tròn sau khi đã mở rộng ngách mặt tối đa và<br /> ngoài với 3 trường hợp đơn kênh. Từ năm 2000 khoan mài các gờ xương cửa sổ tròn. Bảng phân<br /> đến nay, chúng tôi đã bắt đầu tiến hành cấy ốc loại STH được chia thành 4 loại(6) (Bảng 1, Hình 1).<br /> tai điện tử đa kênh với gần 400 trường hợp. Bảng 1. Bảng phân loại STH<br /> Từ tháng 6 năm 2015 đến tháng 6 năm 2017, Loại Đặc điểm<br /> chúng tôi đã bắt đầu tiến hành nghiên cứu về kĩ Loại I Nhìn thấy được toàn bộ bề mặt màng cửa sổ tròn.<br /> Loại IIa Nhìn thấy được > 50% bề mặt màng cửa sổ tròn.<br /> thuật đặt điện cực ốc tai qua màng cửa sổ tròn<br /> Loại IIb Nhìn thấy được < 50% bề mặt màng cửa sổ tròn.<br /> với 44 tai trong tổng số 100 tai được phẫu thuật<br /> Loại III Không nhìn thấy được màng cửa sổ tròn.<br /> (94 bệnh nhân).<br /> Bảng phân loại STH giúp cho phẫu thuật<br /> Trên thế giới có hai kĩ thuật mở vào ốc tai để<br /> viên lựa chọn kĩ thuật mở vào ốc tai. Đối với loại<br /> đặt điện cực.<br /> I và IIa, mở vào ốc tai qua màng cửa sổ tròn<br /> Mở vào ốc tai qua màng cửa sổ tròn. được khuyến cáo. Tuy nhiên, phẫu thuật viên có<br /> Khoan mở lỗ nhỏ vào ốc tai ở phía trước thể khoan mài thêm 1-2mm trước dưới gờ cửa sổ<br /> dưới gờ cửa sổ tròn. tròn trong một số trường hợp loại IIa. Đối với<br /> Việc quan sát toàn bộ bề mặt màng cửa sổ loại IIb, phẫu thuật viên có thể khoan mài thêm<br /> tròn thông qua ngách mặt không phải lúc nào cửa sổ tròn hoặc khoan mở lỗ nhỏ vào ốc tai phía<br /> cũng dễ dàng. Bảng phân loại St Thomas’s trước dưới gờ cửa sổ tròn. Đối với loại III, kĩ<br /> Hospital (STH) được ứng dụng rộng rãi trên lâm thuật khoan mở lỗ nhỏ vào ốc tai phía trước<br /> sàng để đánh giá mức độ nhìn thấy màng cửa sổ dưới gờ cửa sổ tròn được chỉ định (Hình 2).<br /> <br /> <br /> <br /> <br /> Hình 1. Phân loại STH<br /> <br /> <br /> <br /> <br /> Hình 2. Lựa chọn kĩ thuật mở vào ốc tai theo phân loại STH<br /> <br /> <br /> 282 Chuyên Đề Điều Dưỡng Kỹ Thuật Y Học<br /> Y Học TP. Hồ Chí Minh * Phụ Bản Tập 23 * Số 5 * 2019 Nghiên cứu Y học<br /> <br /> <br /> ĐỐITƯỢNG- PHƯƠNG PHÁPNGHIÊNCỨU giảm đau, chống phù nề. Sau 7 ngày nếu tình<br /> trạng hoàn toàn ổn định, BN được xuất viện.<br /> Đối tượng nghiên cứu<br /> Sau phẫu thuật 4-6 tuần khi vết khâu da và<br /> Có 94 bệnh nhân (100 tai) từ tháng 6 năm<br /> da đầu hồi phục, bệnh nhân ổn định, các chuyên<br /> 2015 đến tháng 6 năm 2017 tại bệnh viện Tai Mũi<br /> gia thính học sẽ thực hiện việc đặt thiết bị ngoài,<br /> Họng TP. Hồ Chí Minh.<br /> mở máy và hiệu chỉnh máy.<br /> Tiêu chuẩn chọn mẫu<br /> Thu thập và xử lý số liệu<br /> Bệnh nhân (BN) hơn 1 tuổi.<br /> Số liệu được thu thập và lưu trữ vào bệnh án<br /> Nghe kém trên 90 dB.<br /> nghiên cứu với các biến số nghiên cứu được<br /> Thần kinh ốc tai bình thường. soạn sẵn. Số liệu được nhập, xử lý và phân tích<br /> Phương pháp nghiên cứu theo phần mềm Stata 12 và Excel 2013.<br /> Thiết kế nghiên cứu Biến số định lượng được trình bày dưới<br /> Mô tả hàng loạt ca. dạng trung bình ± độ lệch chuẩn, giá trị nhỏ<br /> nhất, giá trị lớn nhất. Nếu phân phối không<br /> Các bước tiến hành nghiên cứu<br /> chuẩn sẽ được trình bày dưới dạng trung vị,<br /> Bệnh nhân được làm các xét nghiệm thính<br /> khoảng tứ phân vị.<br /> học: đo âm ốc tai, thính lực đồ, nhĩ lượng đồ,<br /> Biến số định tính được trình bày dưới dạng<br /> phản xạ cơ bàn đạp, đo điện thính giác thân não,<br /> tần số, tỉ lệ %.<br /> nội soi tai mũi họng trước mổ xác định và giải<br /> quyết các bệnh lý vùng mũi họng có thể ảnh KẾT QUẢ<br /> hưởng đến phẫu thuật: VA, viêm mũi xoang, Tỉ lệ giới tính<br /> viêm tai giữa. Ngoài ra, bệnh nhân còn được Nam 51 (54,26%). Nữ 43 (45,74%).<br /> chụp CT-Scan và MRI xương thái dương để xác<br /> Tuổi<br /> định các bất thường giải phẫu tai trong.<br /> Chúng tôi chia thành 5 nhóm (Hình 3).<br /> Những bệnh nhân chuẩn bị phẫu thuật cấy<br /> < 2 tuổi: 6 (6,38%).<br /> ốc tai điện tử phải được đeo máy trợ thính tối<br /> thiểu 6 tháng để làm quen với âm thanh trong Từ 2 đến