CÁC BÀI THUỐC TỪ THỊT DÊ

Chia sẻ: Nguyenhoang Phuonguyen | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:8

Thêm vào BST

Báo xấu

207
lượt xem 32
download

Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Ở nước ta hiện nay có ba giống dê chính là dê Việt Nam, dê Ấn Ðộ và dê Mông Cổ. Gốc giống dê nuôi vốn là giống dê núi Capra prisca, sau giống dê này được thuần hóa, lai tạp với nhiều giống khác như dê núi Ấn Ðộ Capra aegagrus. Dê Việt Nam chưa rõ nguồn gốc ở đâu, có hình vóc nhỏ, chỉ cao chừng 50cm, mình dẹ?, chân nhỏ, lông nhiều màu sắc, tai đứng, sừng hơi cong nhọn đưa về phía sau, dài từ 8-15cm, thỉnh thoảng có con sừng nhú hơi cong về phía trước....

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: CÁC BÀI THUỐC TỪ THỊT DÊ

CÁC BÀI THU C T TH T DÊ Dê - Tên khoa h c Capra sp. Thu c h S ng r ng Bovidae. a. Mô t con v t: nư c ta hi n nay có ba gi ng dê chính là dê Vi t Nam, dê n Ð và dê Mông C . G c gi ng dê nuôi v n là gi ng dê núi Capra prisca, sau gi ng dê này ư c thu n hóa, lai t p v i nhi u gi ng khác như dê núi n Ð Capra aegagrus. Dê Vi t Nam chưa rõ ngu n g c âu, có hình vóc nh , ch cao ch ng 50cm, mình d ?, chân nh , lông nhi u màu s c, tai ng, s ng hơi cong nh n ưa v phía sau, dài t 8-15cm, th nh tho ng có con s ng nhú hơi cong v phía trư c.
Dê c mình ng n, v m v , to hơn dê cái, u c và s ng lưng có lông dài c ng, chùm râu c m r m, s ng dài, khi già có th xo n l i. Dê n Ð do ngư i Pháp và n Ð mang vào nư c ta vào u th k 20, ã thích nghi v i khí h u Vi t Nam. Dê n Ð có thân dài và cao 80-90cm, trông m nh kh nh, m t thư ng l i lên, tai to và rũ xu ng, s ng ng n hay không có s ng. Lông màu s m en ho c xám nh t, vú to. Dê Mông C m i nh p vào nư c ta kho ng vài ch c năm g n ây. Mình v a ph i, to hơn dê ta nhưng nh hơn dê n Ð . Tai th ng và m nh, s ng dài, th ng, hơi ch ch v phía sau. Lông có màu tr ng en. Ð c bi t lông có hai th : Lông thô dài c ng thò ra bên ngoài; Lông tơ ng n m m bên trong có th dùng làm len. b. Phân b , thu ho ch và ch bi n Dê ư c nuôi t lâu i, có th phát tri n t t c các vùng, nh t là trung du và mi n núi, r ng núi á như Cao B ng, L ng Sơn, Nam Ð nh, Hà Nam, Ninh Bình. Dê c 2-3 tu i nh y cái t t nh t, dê cái 4-5 tháng ã có kh năng sinh s n nhưng t t nh t là nên i n 7-8 tháng; Dê cái 5-6 tu i nên cho ngh . T t nh t là cho dê vào th i kỳ 2-4 năm tu i. Dê ch a ít nh t 140 ngày, nhi u nh t 157 ngày thì (trung bình 147-150 ngày). Dê Vi t Nam m i l n thư ng 2 con, có khi 3, ít khi 1 con. Dê Mông C thư ng ch 1 con. M t năm dê có th 2 l a. H u như t t c các b ph n c a con dê (th t dê, ti t dê, gan, d dày, tinh hoàn...) u ư c dùng làm thu c. G n ây có nơi n u cao dê ho c ch dùng xương, ho c dùng c th t l n xương (b ru t gan) n u cao dê toàn tính. c. Công d ng và li u dùng
Ti t dê (dương huy t): Máu dê v a ch y ra cho ngay vào rư u 40 (1 ph n ti t, 3-4 ph n rư u), l c u. Ngày u ng 20-40ml rư u này làm thu c b huy t, ch a choáng váng, chóng m t, nh c u, au lưng. Theo tài li u c , ti t dê có tác d ng gi i nh ng ch t c thu c khoáng v t. Th t dê (dương nh c): Theo tài li u c , th t dê có v ng t, tính r t nóng, không c, vào ba kinh tỳ, v và can, có tác d ng tr dương, b tinh huy t, dùng ch a ho lao, g y y u, ph n sau khi sinh g y y u, khí hư, c n s a, huy t hôi u dùng ư c. Dùng th t tươi n u chín cùng m t s v thu c khác như xuyên khung, m i ngày dùng t 40-60g. Gan dê (dương can): Ch a nh ng trư ng h p can phong hư nhi t, m t m , sau khi kh i s t b m m t. M i ngày ăn 30-60g n u chín, dùng riêng hay ph i h p v i m t s v thu c khác. Tinh hoàn dê: Tr th n y u, tinh ho t. Ngày dùng 25-30g, ngâm rư u u ng.
D dày dê: Ch a g y y u, ăn vào b nôn m a. Ngày u ng 20-30g. Ðơn thu c có nh ng v thu c l y t dê Cao dê toàn tính: Ch a thi u máu, hay au b ng, g y còm, hay au m i lưng. Toàn con dê, m b ru t, c o lông, n u v i nư c nhi u l n. Nư c n u ư c l c trong, cô thành cao m m. Ngày u ng 5-10g. Dương quy sinh khương dương nh c thang: Ch a ph n sau khi sinh xong suy y u, g y còm, kém ăn, ít s a (trích sách Kim Qu ): Ðương quy 5g, sinh khương 10g, th t dê 40g. N u chín k , chia làm hai l n ăn trong ngày. Tr con hay ăn t: Th t dê 20g n u k l y nư c cho u ng. Ch a au nh c xương: Th t dê 100g, hoài sơn 100g, g o t m t ít, n u cháo th t nh ăn trong ngày. Nguyên dương i b (thu c do Câu l c b y h c dân t c TPHCM s n xu t t tháng 4/1981 theo ơn c a c lương y Nguy n Ki u): Viên hoàn 10g/hoàn, g m 10 v : Xương th t dê non s y khô, u en, th ph c linh, rau má, m ch nha, ng i c u, cám n p, diêm sinh, phèn chua, t t c tán nh luy n v i m t ong thành hoàn. Có tác d ng b i b toàn thân cho tr em, ngư i cao tu i, ngày dùng 1-2 hoàn. Chú ý: Không nên dùng nh m con dê núi Capra prisca và con sơn dương có tên khoa h c Capri conrnis sumatresis, cũng g i là dê núi hay dê r ng, thư ng núi á vôi. C hai con này u ư c dùng làm thu c như dê nhà nhưng hi m và quý hơn. GS. Ð T T L I
Bài thu c t dê Dê ư c chăn nuôi thành àn, th rông, ch y u vùng núi cao. Th c ăn chính là c và lá cây. Chăn nuôi dê v i m c ích l y th t và l y s a; tuy nhiên, dê cũng cho nhi u b ph n dùng làm thu c: th t dê (dương nh c), ti t dê (dương huy t), s a dê (dương nhũ), phân dê (dương ph n), gan dê (dương can), m t dê (dương Th t dê không dùng cho ngư i có m). Chính vì th , nhi u món ăn - bi u hi n s t nóng. bài thu c t dê ã ra i lưu hành trong i s ng v i m c ích ăn ch a b nh b i b s c kh e. Dê là m t gia súc, th t ư c ch bi n thành nhi u món ăn có giá tr dinh dư ng và ch a b nh. Trong "T n à th c ph m", c thi sĩ T n à r t ca ng i các món ăn t dê, chúng tôi cũng xin gi i thi u m t s th c ơn ch a b nh sau: 1. Cháo th t dê sâm kỳ linh táo: Th t dê 100g, hoàng kỳ 30g, nhân sâm 6g, ph c linh 15g, i táo 5 qu , g o t 100g. em các dư c li u s c l y nư c, dùng nư c s c n u v i g o thành cháo, th t dê thái lát cho vào cháo, khi cháo chín nh thêm gia v thích h p. Dùng cho các trư ng h p g y sút d c m cúm, t hãn, cơ th suy như c. 2. Th t dê h m sơn dư c: Th t dê 250g, sơn dư c 100g, k t 25g, long nhãn 15g, i táo 10 qu . T t c h m chín nh thêm gia v . Cho ăn bu i t i trư c khi i ng . Dùng cho b nh nhân th n dương hư, di tinh li t dương...
3. ương qui sinh khương dương nh c thang: Th t dê 200g, g ng tươi 12g, ương qui 20g. Th t dê làm s ch thái lát, g ng c o v ngoài p gi p, n u v i ương qui thái lát và m t lư ng nư c thích h p. Khi th t chín nh , v t b bã thu c, thêm gia v , b t tiêu. Ăn 2 - 3 l n trong ngày. Dùng cho ngư i cao tu i th tr ng suy như c, ph n sau sinh huy t hư thi u máu, ngư i b nh suy như c sau b b nh lâu ngày; trư ng h p trúng hàn phúc th ng. 4. ương qui dương nh c canh: Th t dê 500g, hoàng kỳ 25g, ng sâm 25g, ương qui 25g. Th t dê r a s ch thái lát, hoàng kỳ, ng sâm, ương qui thái nh , dùng v i xô gói l i, n u v i th t dê v i m t lư ng nư c thích h p. Khi th t dê ã chín nh , cho g ng tươi p gi p, mu i ăn và các gia v khác thích h p, ti p t c cho sôi u, l y b bã thu c. Ăn nóng. Dùng cho ph n sau , cơ th suy như c thi u máu, s t nh , vã m hôi, l nh tay chân. 5. Súp th t dê c mài: Th t dê 500g, g ng tươi 15g; hành tươi 30g, sơn dư c 500g. Th t dê b màng, r a s ch nhúng nư c sôi, em thái lát to, g ng tươi, hành tươi p gi p s n, sơn dư c thái lát. T t c cho vào n i, thêm b t tiêu, d m, rư u, nư c s ch. un to l a, v t b váng b t, un nh l a cho chín. V t b bã g ng hành, thêm gia v , Chia ăn nhi u b a. Ch a các trư ng h p hư lao suy như c cơ th , huy t tr ng, tr em suy dinh dư ng, ho lâu ngày do viêm khí ph qu n, tiêu ch y. 6. Cháo hành nư c c t gan dê: Gan dê 1 b thái lát, n u h m l y nư c, g o t 100g n u cháo c, thêm nư c c t gan dê, hành c , gia v m m mu i, un l i cho sôi u. Dùng cho các trư ng h p gi m th l c. 7. Cháo gan dê cà r t: Gan dê 150g, cà r t 100g, g o t 100g. G o t em n u cháo; cà r t g t v thái lát cho vào cháo un nh l a 15 - 20 phút; gan dê thái lát ngâm v i rư u d m g ng trong 10 - 15 phút, sau ó xào tái v i hành t i, cho
vào cháo khu y u thêm gia v . Dùng cho các trư ng h p quáng gà m m t gi m th l c, suy như c ch c năng gan. 8. Cháo t y dê: Xương s ng và xương ch u, xương ùi 300 - 500g, g o t 500g. N u cháo thêm gia v thích h p; ho c xương tu s ng ch t khúc n u cùng v i g o thành cháo, b xương và v t b nư c váng m , thêm gia v . Ăn khi ói. Dùng cho các trư ng h p m i m t, au lưng m i g i ngư i cao tu i. 9. Cháo xương dê: Xương dê (dương c t) kho ng 1000g, g o t 100g. Xương dê làm s ch, ch t khúc em n u cháo v i g o t ; khi ư c cháo thêm mu i, g ng tươi, hành gia v . Cho ăn nóng khi ói. Dùng cho các trư ng h p xu t huy t dư i da do gi m ti u c u, thi u máu do thi u dinh dư ng. 10. Lòng dê h m b ch tru t: D dày dê 1 cái, b ch tru t 30g, thêm gia v , nư c h m nh . Chia 2 l n ăn trong ngày. Dùng cho ngư i b nh suy như c, sút cân, chán ăn.
12. Ru t dê h m hoàng kỳ u en: D dày dê 1 cái, hoàng kỳ 40 - 60g, u en 60g. D dày dê r a s ch thái lát, hoàng kỳ thái nh , cho t t c v i nư c, h m nh , thêm gia v . Dùng cho ngư i th tr ng hư như c, vã m hôi, ti u gi t. Kiêng k : Không dùng cho ngư i có bi u hi n s t nóng do nhi m trùng viêm t y. Trong t i gian ăn các món n u t th t dê, không dùng các thu c có xương b , bán h .