Các rối loạn vận động của thực quản

Chia sẻ: A A | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:10

Thêm vào BST

Báo xấu

78
lượt xem 3
download

Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Tham khảo tài liệu 'các rối loạn vận động của thực quản', y tế - sức khoẻ, y dược phục vụ nhu cầu học tập, nghiên cứu và làm việc hiệu quả

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: Các rối loạn vận động của thực quản

Bµi 6 C¸C RèI LO¹N VËN §éNG CñA THùC QU¶N MôC TIªU 1. Ph©n lo¹i ®−îc c¸c nhãm rèi lo¹n vËn ®éng thùc qu¶n. 2. Gi¶i thÝch ®−îc c¬ chÕ bÖnh sinh cña c¸c rèi lo¹n vËn ®éng thùc qu¶n trªn c¬ së sinh lý cña nhãm c¬ vßng thùc qu¶n vµ vi sinh thùc qu¶n. 3. Ph©n biÖt ®−îc c¸c nhãm triÖu chøng chøc n¨ng ®Æc thï cña c¸c nhãm rèi lo¹n vËn ®éng thùc qu¶n. 4. Gi¶i thÝch ®−îc c¬ chÕ bÖnh sinh cña c¸c chøng khã nuèt, co th¾t thùc qu¶n vµ Globus pharyngeal cïng ph¸p trÞ t−¬ng øng theo y häc cæ truyÒn. 5. NhËn thøc ®−îc c¸c nhãm rèi lo¹n vËn ®éng c¬ häc cña thùc qu¶n lu«n Èn gi÷a mét bÖnh lý ¸c tÝnh. 1. §ÞNH NGHÜA C¸c rèi lo¹n vËn ®éng cña thùc qu¶n lµ nhãm bÖnh chøng liªn quan ®Õn chøc n¨ng vËn ®éng cña thùc qu¶n, bao gåm c¸c nhãm bÖnh lý cña c¬ vßng thùc qu¶n vµ c¬ tr¬n v¸ch thùc qu¶n mµ triÖu chøng chñ yÕu th−êng lµ khã nuèt (dysphagia) ®au ngùc vµ n«n möa (regurgitation). 2. NH¾C L¹I SINH Lý vµ GI¶I PHÉU CñA THùC QU¶N Thùc qu¶n cã 2 chøc n¨ng chÝnh: − ChuyÓn thøc ¨n tõ miÖng ®Õn d¹ dµy. − Ng¨n chÆn sù trµo ng−îc thøc ¨n tõ d¹ dµy lªn thùc qu¶n trong ®ã chøc n¨ng thø hai sÏ ®−îc ®¶m tr¸ch bëi 2 c¬ vßng vèn lu«n ®ãng l¹i trong khi nuèt. HÖ thèng c¬ vßng cña thùc qu¶n gåm c¬ vßng trªn vµ c¬ vßng d−íi. C¬ vßng trªn gåm c¬ co th¾t Crico pharyngeus vµ Inferior pharyngeal, vèn lµ nh÷ng c¬ v©n ®−îc ®iÒu khiÓn bëi c¸c neuron vËn ®éng d−íi, nh÷ng c¬ v©n nµy kh«ng cã tr−¬ng lùc còng nh− kh«ng bÞ chi phèi bëi c¸c d©y thÇn kinh øc chÕ. Do ®ã sù ®ãng l¹i cña c¬ vßng trªn lµ do tÝnh ®µn håi cña chÝnh nã vµ 110
tÝnh tr−¬ng lùc cña d©y thÇn kinh ®iÒu khiÓn nã (neuron kÝch thÝch) trong khi sù më ra cña nã l¹i do sù thay ®æi vÞ trÝ cña Larynxsuprahyoid − C¬ vßng d−íi lµ c¬ tr¬n ®−îc ®iÒu khiÓn bëi hÖ thèng thÇn kinh phã giao c¶m, bao gåm c¸c sîi kÝch thÝch vµ sîi øc chÕ. Sù ®ãng l¹i cña c¬ vßng d−íi lµ do bëi tr−¬ng lùc cña nã vµ ®−îc ®iÒu hoµ bëi hÖ thèng phã giao c¶m kÝch thÝch trong khi sù më ra chØ ®¸p øng víi hÖ phã giao c¶m øc chÕ. − C¸c chÊt dÉn truyÒn thÇn kinh cña sîi kÝch thÝch lµ acetylcholin, trong khi cña c¸c sîi øc chÕ lµ VIP vµ nitric oxyd. Ngoµi ra chøc n¨ng cña c¬ vßng d−íi cßn ®−îc bæ sung bëi nhãm c¬ v©n cña hoµnh c¸ch m«. Vai trß chñ yÕu cña c¬ vßng d−íi lµ ng¨n chÆn sù trµo ng−îc thøc ¨n tõ d¹ dµy lªn thùc qu¶n. Do ®ã ta còng cÇn biÕt nh÷ng yÕu tè sau ®©y cã ¶nh h−ëng tíi nã: + Nh÷ng yÕu tè g©y th− gi·n: d¹ dµy tr−íng h¬i, chÊt bÐo, thuèc l¸, trµ, cµ phª, c«-ca, beta adrenergic agonist, dopamin, cholecystokinin, secretin, VIP, calcitonin gene related peptid, adenosin, nitrat. + Nh÷ng yÕu tè g©y co th¾t: M2 muscarinic receptor angonist, alpha adrenergic agonist, gastrin, subtance P, prostaglandin F2 α. 3. PH©N LO¹I 3.1. Nhãm rèi lo¹n vËn ®éng c¬ v©n thùc qu¶n H×nh 6.1. C¬ vßng d−íi thùc qu¶n 3.1.1. LiÖt hÇu häng (oropharyngeal paralysis) NÕu chØ liÖt nhãm c¬ häng th× bÖnh nh©n sÏ cã triÖu chøng khã nuèt vµ trµo ng−îc thøc ¨n, n−íc bät ra khái miÖng. Trong khi liÖt hÇu (pharyngeal paralysis) th× khã nuèt, trµo thøc ¨n uèng ra mòi vµ ho sÆc (do thøc ¨n ch¶y vµo khÝ phÕ qu¶n). NÕu c¶ thanh qu¶n còng bÞ ¶nh h−ëng th× bÖnh nh©n sÏ khµn tiÕng, cßn nÕu chØ liÖt c¬ Suprahyoid bÖnh nh©n sÏ kh«ng nuèt thøc ¨n ®−îc (paralytic achalasia). Nguyªn nh©n nãi chung lµ do c¸c bÖnh nh−îc c¬ nÆng, bÖnh viªm ®a c¬, viªm ®a d©y thÇn kinh hoÆc di chøng cña tai biÕn m¹ch n·o vµ bÖnh nh©n th−êng chÕt v× c¸c biÕn chøng cña viªm phæi hÝt. 111
H×nh 6.3. Khã nuèt do liÖt H×nh 6.2. LiÖt thanh qu¶n 3.1.2. Cricopharyngeal Bar D o c ¬ v ß ng t r ª n k h « ng g i · n ra t r o n g k h i nu è t n ª n b Ö n h n h© n cã c ¶ m gi¸c nh− thøc ¨n chÑn dÝnh ngang cæ häng vµ trªn X quang sÏ thÊy h×nh ¶nh mét thanh ch¾n ë v¸ch sau hÇu (phaynx), 95% bÖnh nh©n cã triÖu chøng khã nuèt. Nguyªn nh©n cã thÓ sù x¬ ho¸ c¬ crico pharyngeal. PhÉu thuËt crico pharyngeal myotomy ®−îc øng dông chØ trõ khi bÖnh nh©n bÞ chøng trµo ng−îc thùc qu¶n (gastro - oesophageal reflux). 3.1.3. Globus pharyngeus C¶m gi¸c nh− cã mét khèi u ë ngang häng nh−ng bÖnh nh©n l¹i kh«ng khã nuèt. TriÖu chøng nµy th−êng x¶y ra ë phô n÷ cã rèi lo¹n c¶m xóc vµ nh÷ng bÖnh nh©n nµy còng th−êng cã kÌm viªm thùc qu¶n trµo ng−îc. Nh÷ng kÕt qu¶ chôp X quang còng nh− ®iÖn c¬ ®å vÉn b×nh thuêng. 3.2. Nhãm rèi lo¹n vËn ®éng c¬ tr¬n thùc qu¶n 3.2.1. Chøng Achalasia Chøng nµy lµ do rèi lo¹n c¬ tr¬n thùc qu¶n trong ®ã c¬ vßng d−íi thùc q u ¶ n s Ï k h « n g g i· n n ë k h i n u è t c ï n g v í i s ù c o t h ¾ t k h « n g n h u ® é n g c ñ a t h © n thùc qu¶n Chøng nµy chiÕm tû lÖ 0,4 - 0,6 trªn 100.000 d©n, tuæi th−êng gÆp tõ 20 - 40 tuæi. Trong tr−êng hîp nµy c¬ vßng d−íi thùc qu¶n sÏ kh«ng gi·n në ®óng møc khi nuèt vµ nhu ®éng b×nh th−êng cña toµn bé thùc qu¶n sÏ bÞ thay thÕ bëi nh÷ng co th¾t bÊt th−êng. Dùa vµo nh÷ng co th¾t bÊt th−êng nµy, ng−êi ta ph©n ra 2 lo¹i: − Classic achalasia: cã ®Æc ®iÓm nh÷ng sãng co th¾t biªn ®é nhá x¶y ra cïng mét lóc. 112
− Vigorous achalasia cã ®Æc ®iÓm lµ nh÷ng sãng co th¾t biªn ®é lín khëi ®éng cïng mét lóc vµ lÆp ®i lÆp l¹i t−¬ng tù nh− trong chøng co th¾t thùc qu¶n lan to¶ (diffuse esophaeyngeal spasm). C¬ chÕ bÖnh sinh ë ®©y lµ sù mÊt ®i nh÷ng neuron øc chÕ n»m trong v¸ch thùc qu¶n vµ trong c¬ vßng d−íi. BÖnh cã thÓ lµ tiªn ph¸t kh«ng râ nguyªn nh©n (primary idiopathy) hoÆc thø ph¸t do ung th− d¹ dµy, lymphoma, bÖnh Chagas, héi chøng gi¶ t¾c ruét m¹n tÝnh cã nguån gèc thÇn kinh, nhiÔm siªu vi trïng, viªm d¹ dµy tÈm nhuém eosin (esosinophylic gastroenteroitis). a. TriÖu chøng l©m sµng − Khã nuèt: x¶y ra sím víi c¶ thøc ¨n ®Æc vµ láng, râ nhÊt lµ khi ¨n véi vµng hoÆc khi xóc ®éng. Cã thÓ dïng ®éng t¸c Valsalva ®Ó gióp dÔ nuèt − §au ngùc x¶y ra nhiÒu h¬n trong thÓ Vigorous. − N«n möa vµ viªm phæi hÝt. CÇn nhí r»ng chøng Achalasia th−êng ®i sau mét viªm thùc qu¶n trµo ng−îc, do ®ã víi mét bÖnh nh©n bÞ chøng nãng r¸t sau x−¬ng øc kÐo dµi, sau ®ã hÕt vµ xuÊt hiÖn triÖu chøng khã nuèt lµ mét gîi ý ®Õn chøng Achalasia. Ta cã thÓ sö dông c¸c ph−¬ng ph¸p sau ®©y ®Ó chÈn ®o¸n chøng Achalasia: b. X quang lång ngùc: X quang lång ngùc kh«ng söa so¹n sÏ kh«ng thÊy tói h¬i d¹ dµy mµ ®«i khi l¹i thÊy mét khèi h×nh èng n»m bªn c¹nh ®éng m¹ch chñ. NÕu cã ø ®äng thøc ¨n trong thùc qu¶n, X quang sÏ cho thÊy møc n−íc, møc h¬i. Trªn h×nh ¶nh X quang víi chÊt c¶n quang barium: thùc qu¶n gi·n në víi h×nh má chim hoÆc ®u«i chuét vµ ®«i khi lµ h×nh ¶nh mét chØ nang trªn c¬ hoµnh. NÕu bÖnh diÔn tiÕn ®· l©u th× thùc qu¶n sÏ cã h×nh ¶nh nh− mét ®¹i trµng Sigma. H×nh 6.6. Thùc qu¶n/ H×nh 6.7. Trµo H×nh 6.5. C¬ vßng d−íi H×nh 6.4. Achalasia x¬ cøng b× thùc qu¶n/Achalasia ng−îc thùc qu¶n 113
Trªn X quang sÏ kh«ng cßn thÊy nh÷ng nhu ®éng b×nh th−êng ë 2/3 d−íi thùc qu¶n vµ ®−îc thay b»ng nh÷ng co th¾t bÊt th−êng trong thÓ Vigorous. PhÇn cuèi cïng cña thùc qu¶n gièng nh− má chim. c. §o ¸p lùc cña thùc qu¶n b»ng Manometry: cho thÊy ¸p suÊt c¬ b¶n trong c¬ vßng d−íi b×nh th−êng hoÆc t¨ng, trong khi nuèt c¬ vßng d−íi sÏ kh«ng gi·n në hoÆc gi·n në kÐm hoÆc chËm vµ ®Æc ®iÓm nµy kh«ng thay ®æi. ë th©n thùc qu¶n cã sù t¨ng tr−¬ng lùc khi nghØ, ng−îc l¹i khi nuèt th× nh÷ng sãng nhu ®éng b×nh th−êng sÏ bÞ thay b»ng nh÷ng sãng co th¾t khëi ®Çu cïng mét lóc víi biªn ®é hoÆc nhá hoÆc lín vµ lÆp ®i lÆp l¹i. NÕu cho bÖnh nh©n dïng mecholyl (mét chÊt agonist víi thô thÓ muscarinic) sÏ g©y t¨ng ¸p lùc thùc qu¶n ®−a ®Õn ®au ngùc vµ n«n ra thøc ¨n. Ng−îc l¹i cholecystokinin vèn lµ chÊt øc chÕ c¬ vßng d−íi thùc qu¶n th× l¹i g©y co th¾t ®−a ®Õn c¸c triÖu chøng cña Achalasia. c. Néi soi thùc qu¶n: gióp lo¹i bá c¸c Achalasia thø ph¸t, nhÊt lµ ung th− d¹ dµy. d. §iÒu trÞ chøng Achalasia nguyªn ph¸t: th−êng lµ gi¶i quyÕt triÖu chøng, bao gåm: − Nitroglycerin 0,3 - 0,6mg ngËm d−íi l−ìi tr−íc khi ¨n hoÆc lóc ®au ngùc. − Isosorbid dinitrat 2,5 - 5mg ngËm d−íi l−ìi hoÆc 10 - 20mg uèng ®Ó cã t¸c dông dµi vµ dïng tr−íc khi ¨n. − Nifedipin 10 - 20mg ngËm d−íi l−ìi hoÆc uèng tr−íc khi ¨n. 114
− Tiªm ®éc tè botulinum vµo c¬ vßng d−íi thùc qu¶n qua néi soi. − C¬ häc: dïng qu¶ bãng cao su nong c¬ vßng d−íi, nÕu cã kinh nghiÖm cã thÓ ®¹t tíi 85% hiÖu qu¶. Tuy nhiªn xuÊt huyÕt vµ thñng thùc qu¶n cã t hÓ x¶ y ra . − Gi¶i phÉu: thñ thuËt lãc bá líp c¬ tr¬n bªn ngoµi niªm m¹c cña Heller (extranucosal mystomy). Tuy nhiªn hai ph−¬ng ph¸p nãi trªn sÏ ®−a tíi viªm thùc qu¶n trµo ng−îc vµ teo hÑp d¹ dµy 3.2.2. Co th¾t thùc qu¶n lan to¶ Víi ®Æc ®iÓm lµ nh÷ng sãng co th¾t kh«ng nhu ®éng sÏ ®−a tíi viÖc thùc qu¶n trµo ng−îc vµ teo hÑp d¹ dµy; sãng co th¾t biªn ®é lín, kÐo dµi vµ lÆp ®i lÆp l¹i, chóng ®−îc khëi ph¸t cïng mét lóc vµ cã thÓ x¶y ra tù nhiªn hoÆc ngay sau khi nuèt. C¬ chÕ bÖnh sinh lµ sù tho¸i ho¸ r¶i r¸c däc theo ®−êng ®i cña hÖ thÇn kinh phã giao c¶m øc chÕ trªn v¸ch thùc qu¶n. Nguyªn nh©n cña nã cã thÓ kh«ng râ, cã thÓ liªn quan ®Õn sù xóc ®éng vµ tuæi; cã thÓ phèi hîp víi nh÷ng bÖnh collagen, bÖnh lý thÇn kinh do tiÓu ®−êng, c¸c viªm thùc qu¶n hoÆc c¸c thuèc anticholinergic. Chøng co th¾t thùc qu¶n cã thÓ tiÕn triÓn thµnh chøng Achalasia. a. TriÖu chøng l©m sµng: ®au ngùc vµ/hoÆc khã nuèt vµ lu«n lu«n liªn quan ®Õn nh÷ng ®ît co th¾t. − §au ngùc th−êng x¶y ra lóc nghØ nh−ng cã thÓ do nuèt hoÆc xóc ®éng, c¬n ®au tõ sau x−¬ng øc lan ra sau l−ng hoÆc 2 bªn ngùc vµ 2 tay hoÆc lªn hµm vµ kÐo dµi tõ vµi gi©y ®Õn nhiÒu phót nh− c¬n ®au cña thiÕu m¸u c¬ tim. − Khã nuèt víi c¶ thøc ¨n ®Æc vµ láng. b. Trªn X quang víi barium: thùc qu¶n sÏ cã h×nh ¶nh xo¾n cuén, h×nh ¶nh sãng l¨n t¨n ë v¸ch thùc qu¶n, h×nh ¶nh nh÷ng tói gi¶ hoÆc h×nh ¶nh c¸i vÆn nót chai hoÆc thùc qu¶n ph×nh ra 2 bªn trong khi ®ã c¬ vßng d−íi vÉn më ra b×nh th−êng. c. Trªn Manometry: cho thÊy nh÷ng co th¾t khëi ®Çu cïng mét lóc víi biªn ®é lín, kÐo dµi vµ lÆp ®i lÆp l¹i (ë 2/3 H×nh 6.8. Co th¾t d−íi thùc qu¶n), v× sù rèi lo¹n nµy cã tÝnh chÊt ®Þnh kú nªn thùc qu¶n lan to¶ ph¶i kÕt hîp c¸c kü thuËt kh¸c nh−: Nuèt thøc ¨n l¹nh sÏ g©y ®au ngùc nh−ng kh«ng g©y co th¾t. 115
Nuèt thøc ¨n cøng hoÆc dïng eadrophonium sÏ g©y ®au ngùc hoÆc rèi lo¹n vËn ®éng thùc qu¶n. d. §iÒu trÞ chñ yÕu lµ gi¶i quyÕt triÖu chøng b»ng thuèc nh−: nitroglycerin isosorbid hoÆc nifedipin uèng tr−íc b÷a ¨n. 3.2.3. Héi chøng thùc qu¶n do x¬ cøng b× §©y lµ sù teo líp c¬ tr¬n thùc qu¶n ®−a ®Õn gi¶m vËn ®éng cña 2/3 d−íi thùc qu¶n vµ c¬ vßng d−íi. − TriÖu chøng chñ yÕu lµ khã nuèt víi thøc ¨n ®Æc vµ ®Æc biÖt lµ víi thøc ¨n láng khi n»m. Mét sè tr−êng hîp sÏ cã c¶m gi¸c nãng r¸t sau x−¬ng øc vµ n«n ra thøc ¨n do viªm thùc qu¶n trµo ng−îc mµ chÝnh ®iÒu nµy sÏ t¨ng thªm chøng khã nuèt do h×nh thµnh sù x¬ thùc qu¶n. − ChÈn ®o¸n b»ng X quang cã söa so¹n sÏ cho thÊy c¸c sãng nhu ®éng cña thùc qu¶n ®Òu biÕn mÊt cßn c¬ vßng d−íi th× co l¹i, ®«i khi cßn thÊy nh÷ng h×nh ¶nh loÐt vµ teo hÑp trªn thùc qu¶n. − Manometry cho thÊy c¸c sãng co th¾t ë 2/3 d−íi thùc qu¶n gi¶m biªn ®é ¸p lùc cña c¬ vßng d−íi lóc nghØ th× yÕu nh−ng sù gi·n khi nuèt th× b×nh th−êng. Nh÷ng bÊt th−êng vÒ vËn ®éng thùc qu¶n còng cã thÓ gÆp trªn ng−êi cã héi chøng Raynaud. 4 . T h e o y h ä c cæ t ru y Ò n Theo quan niÖm cña YHCT, c¸c chøng khã nuèt (dysphagia), ®au ngùc (chestpain) vµ n«n (regurgitation) trong c¸c thÓ bÖnh Achalasia nguyªn ph¸t vµ co th¾t thùc qu¶n lan to¶ ®Òu phô thuéc ph¹m trï c¸c chøng Õ c¸ch, t©m thèng, Èu mµ yÕu tè khëi ph¸t kh«ng n»m ngoµi yÕu tè can khÝ thÊt ®iÒu. §Æc biÖt c¸c triÖu chøng cña globus pharyngeus (t−¬ng ®−¬ng víi chøng mai h¹ch khÝ cña YHCT) còng cã cïng mét c¬ chÕ bÖnh sinh nãi trªn. Do ®ã ph¸p trÞ cña YHCT trong tr−êng hîp nµy sÏ lµ s¬ can, lý khÝ, chØ thèng víi môc ®Ých: − An thÇn, chèng lo ©u b»ng c¸c vÞ thuèc: phôc linh, sµi hå. − Chèng co th¾t c¬ tr¬n tiªu ho¸ (®èi kh¸ng acetylcholin) b»ng c¸c vÞ: b¹ch th−îc, cam th¶o. − Bµi thuèc ®iÓn h×nh trong tr−êng hîp nµy lµ Tiªu dao t¸n (Hoµ tÔ côc ph−¬ng) gåm: sµi hå, b¹ch th−îc, phôc linh, ®−¬ng quy, b¹ch truËt, chÝch cam th¶o. 116
VÞ thuèc D−îc lý LiÒu Vai trß §¾ng, hµn; vµo can, ®ëm, t©m bµo, tam Sµi hå 1 2g Qu©n tiªu: t¶ nhiÖt, gi¶i ®éc, th¨ng ®Ò §¾ng, chua, l¹nh; vµo can, tú, phÕ: B¹ch th−îc 1 2g ThÇn d−ìng huyÕt, lîi thuû, liÔm ©m Ngät, nh¹t, b×nh; vµo t©m, tú, phÕ, thËn: Phôc linh 1 2g T¸ lîi niÖu thÈm thÊp, kiÖn tú, an thÇn Ngät, cay, Êm; vµo t©m, can, tú: d−ìng §−¬ng quy 12g ThÇn huyÕt, ho¹t huyÕt Ngät, ®¾ng, Êm; vµo tú vÞ: kiÖn tú, t¸o B¹ch truËt 1 2g T¸ thÊp, chØ h·n, an thÇn Ngät, b×nh; vµo 12 kinh: bæ trung khÝ, ChÝch th¶o (cam th¶o) 8g T¸, Sø hoµ ho·n, gi¶i ®éc (PhÇn gi¶i thÝch tÝnh vÞ quy kinh, qu©n thÇn t¸ sø xin xem s¸ch BÖnh häc kÕt hîp t Ëp I) Ngoµi ra nªn gia thªm trÇn b× hoÆc chØ x¸c, méc h−¬ng, ®inh h−¬ng, thÞ ®Õ lµ nh÷ng d−îc liÖu cã t¸c dông chèng co th¾t c¬ tr¬n tiªu ho¸ ®Ó lý khÝ, khoan hung vµ th«ng khÝ ë th−îng tiªu. T ù l − în g g i ¸ 1. C¸c nhãm rèi lo¹n vËn ®éng thùc qu¶n bao gåm A. Rèi lo¹n vËn ®éng c¬ tr¬n vµ c¬ v©n B. Achalasia vµ chèng co th¾t thùc qu¶n lan to¶ C. Achalasia vµ globus pharyngeal D. Achalasia vµ héi chøng thùc qu¶n do bÖnh x¬ cøng b× E. Achalasia vµ chøng liÖt hÇu häng 2. C¬ chÕ bÖnh sinh cña héi chøng crico pharyngeal béi nhiÔm lµ A. LiÖt c¬ hÇu (pharyngeal) B. LiÖt c¬ hyoid C. Co th¾t thùc qu¶n D. Co th¾t c¬ vßng d−íi E. Co th¾t c¬ vßng trªn 117
3. C¬ chÕ bÖnh sinh cña chøng Achalasia A. Co th¾t thùc qu¶n B. Co th¾t thùc qu¶n vµ c¬ vßng trªn C. Co th¾t thùc qu¶n vµ c¬ vßng d−íi D. LiÖt c¬ hÇu E. LiÖt c¬ hyoid 4. TriÖu chøng nµo sau ®©y kh«ng cã trong chøng Achalasia A. §au ngùc B. Khã nuèt thøc ¨n ®Æc C. Khã nuèt thøc ¨n lo·ng D. Nãng r¸t sau x−¬ng øc E. N«n ra thøc ¨n 5. TriÖu chøng khã nuèt ®i kÌm víi thøc ¨n trµo ra mòi gÆp trong A. Achalasia B. Héi chøng thùc qu¶n do x¬ cøng b× C. Co th¾t thùc qu¶n lan to¶ D. LiÖt c¬ hÇu E. LiÖt c¬ häng 6. ChÈn ®o¸n ph©n biÖt gi÷a Achalasia vµ co th¾t thùc qu¶n lan to¶ b»ng manometry sÏ dùa trªn A. C¸c sãng co th¾t cña th©n thùc qu¶n B. C¸c chøng co th¾t cña th©n thùc qu¶n khi nuèt C. Sù t¨ng nhu ®éng cña th©n thùc qu¶n D. Sù xuÊt hiÖn c¸c sãng co th¾t víi biªn ®é lín E. Sù co th¾t cña c¬ vßng d−íi khi nuèt 7. C¬ chÕ bÖnh sinh cña c¸c chøng globus pharyngeal theo YHCT lµ A. Can khÝ th−îng xung B. Can vÞ bÊt hoµ C. Can ©m khuy tæn D. Can ®ëm thÊp nhiÖt E. Can ho¶ th−îng viªm 118
8. Trong bµi thuèc Tiªu dao (gåm: sµi hå, ®−¬ng quy, b¹ch th−îc, b¹ch truËt, b¹ch linh, cam th¶o) vÞ sµi hå lµm qu©n v× cã t¸c dông A. LiÔm can ©m B. B×nh can d−¬ng C. S¬ can, gi¶i uÊt D. S¬ can tiÕt nhiÖt E. Hoµ gi¶i biÓu lý 9. VÞ thuèc nµo sau ®©y cã thÓ gia gi¶m thªm trong bµi Tiªu dao (gåm c¸c vÞ: trÇn b×, chØ x¸c, méc h−¬ng) víi môc ®Ých lý khÝ, khoang bông vµ th«ng khÝ ë th−îng tiªu: A. §¹i hoµng B. Ých trÝ nh©n C. B¹ch ®Ëu khÊu D. §inh h−¬ng E. Mét d−îc 10. Víi ph¸p trÞ lµ s¬ can, lý khÝ, chØ thèng, ngoµi bµi thuèc Tiªu dao, ta cã thÓ dïng bµi A. H−¬ng sa lôc qu©n B. §iÒu hoµ can tú C. Thèng t¶ yÕu ph−¬ng D. Hoµng kú kiÖn trung E. Bæ trung Ých khÝ 119