Các tổ chức xã hội tự nguyện ở nông thôn và vai trò trợ giúp xã hội trong bối cảnh nền kinh tế chuyển đổi: Nghiên cứu trường hợp tại xã Tân Lập, huyện Đan Phượng, Hà Tây - Bế Quỳnh Nga

X· héi häc sè 2 (102), 2008 43<br /> <br /> <br /> <br /> <br /> C¸c tæ chøc x· héi tù nguyÖn ë n«ng th«n<br /> vµ vai trß trî gióp x· héi<br /> trong bèi c¶nh nÒn kinh tÕ chuyÓn ®æi<br /> (Nghiªn cøu tr­êng hîp t¹i x· T©n LËp, huyÖn §an Ph­îng, Hµ T©y)<br /> <br /> BÕ Quúnh Nga<br /> <br /> <br /> 1. Giíi thiÖu<br /> BiÕn ®æi kinh tÕ - x· héi ë ViÖt Nam hiÖn nay ®­îc x¸c ®Þnh lµ qu¸ tr×nh ph¸t<br /> triÓn theo h­íng c«ng nghiÖp ho¸ vµ hiÖn ®¹i ho¸ (NghÞ quyÕt §¹i héi §¶ng lÇn thø<br /> X). Nh÷ng chuyÓn ®æi cña c¸c quan hÖ kinh tÕ vÜ m« vµ cña b¶n th©n nÒn kinh tÕ<br /> n«ng th«n hiÖn ®ang ®Æt ra nhiÒu vÊn ®Ò x· héi cÊp thiÕt. D©n c­ n«ng th«n hiÖn<br /> ®ang ®øng tr­íc nh÷ng c¬ h«Þ vµ th¸ch thøc. Trong bèi c¶nh ®ã, cã nhiÒu ®æi thay<br /> liªn quan tíi hÖ thèng trî gióp x· héi ë n«ng th«n: bªn c¹nh c¸c tæ chøc ®oµn thÓ, héi<br /> chÝnh thøc cña Nhµ n­íc, xuÊt hiÖn ngµy cµng nhiÒu nh÷ng h×nh thøc trî gióp phi<br /> chÝnh thøc kh¸c nhau, nã t¹o thµnh m¹ng l­íi trî gióp x· héi, ngµy cµng ph¸t triÓn<br /> trong bèi c¶nh x· héi vµ nÒn kinh tÕ chuyÓn ®æi.<br /> C¸c tæ chøc x· héi chÝnh trÞ vµ tæ chøc x· héi tù nguyÖn t¹o thµnh mét hÖ<br /> thèng trî gióp x· héi, hiÖn ®ang ®ãng gãp tÝch cùc vµo sù trî gióp x· héi cho ng­êi<br /> d©n trong bèi c¶nh cña nÒn kinh tÕ chuyÓn ®æi. Nghiªn cøu nµy nh»m nhËn diÖn vÒ<br /> ho¹t ®éng cña c¸c m¹ng l­íi trî gióp x· héi hiÖn nay ë n«ng th«n th«ng qua cuéc<br /> kh¶o s¸t thùc ®Þa t¹i mét x· vïng ®ång b»ng s«ng Hång1. F<br /> 0<br /> P P<br /> <br /> <br /> <br /> <br /> 2. C¸c tæ chøc x· héi tù nguyÖn vµ vai trß trî gióp x· héi<br /> 2.1. Sù h×nh thµnh c¸c tæ chøc x· héi tù nguyÖn<br /> Trong qóa tr×nh h×nh thµnh, biÕn ®æi vµ ph¸t triÓn cña n«ng th«n ViÖt Nam,<br /> <br /> 1<br /> Bµi viÕt dùa trªn kÕt qu¶ cña ®Ò tµi nghiªn cøu khoa häc cÊp viÖn n¨m 2006 cña phßng Phóc lîi X· héi,<br /> ViÖn X· héi häc trªn chñ ®Ò “C¸c tæ chøc x· héi tù nguyÖn vµ an sinh x· héi ë n«ng th«n ViÖt Nam”. T¹i<br /> x· T©n LËp, huyÖn §an Ph­îng, tØnh Hµ T©y, nh»m nghiªn cøu vµ tiÕn hµnh pháng vÊn c¸n bé thuéc c¸c<br /> ban ngµnh cña x· vµ ng­êi d©n thuéc diÖn c¸c gia ®×nh nghÌo, trung b×nh vµ kh¸ gi¶. §· pháng vÊn s©u 25<br /> tr­êng hîp, trong ®ã cã 02 l·nh ®¹o cÊp x·; 02 tr­ëng th«n; 06 ®¹i diÖn c¸c ®oµn thÓ (héi N«ng d©n, héi<br /> Phô n÷, MÆt trËn tæ quèc, héi Cùu chiÕn binh, héi Ch÷ thËp ®á vµ §oµn Thanh niªn); 15 hé n«ng d©n (05 hé<br /> kinh tÕ kh¸ gi¶, 05 hé kinh tÕ trung b×nh vµ 05 hé kinh tÕ nghÌo). C¸c th¶o luËn nhãm bao gåm: nhãm c¸n<br /> bé l·nh ®¹o x·, nhãm phô n÷, nhãm thanh niªn, nhãm ®¹i diÖn c¸c hé kh¸ gi¶ vµ nhãm hé gia ®×nh nghÌo.<br /> <br /> <br /> <br /> <br /> Bản quyền thuộc viện Xã hội học www.ios.org.vn<br /> 44 C¸c tæ chøc x· héi tù nguyÖn ë n«ng th«n vµ vai trß trî gióp x· héi trong bèi c¶nh...<br /> <br /> c¸c tæ chøc x· héi tù nguyÖn ®· tõng ra ®êi tõ rÊt sím vµ mang ®Ëm nh÷ng nÐt ®Æc<br /> tr­ng cña lµng x· ViÖt Nam nh­ tæ chøc héi cña c¸c dßng hä, c¸c héi ®oµn t«n gi¸o,<br /> c¸c tæ chøc cøu trî nh­ héi NghÜa th­¬ng, TÕ bÇn…<br /> C¸c tæ chøc x· héi tù nguyÖn ®Òu cã nh÷ng môc tiªu, néi dung ho¹t ®éng dùa<br /> trªn c¬ së phï hîp víi nh÷ng ®Æc tr­ng v¨n hãa trong truyÒn thèng d©n téc nh­:<br /> truyÒn thèng t­¬ng th©n, t­¬ng ¸i, gióp ®ì hç trî lÉn nhau lóc gÆp khã kh¨n, ho¹n<br /> n¹n, rñi ro, gi÷ g×n t×nh c¶m th©n ¸i trong céng ®ång, kÝnh träng, gióp ®ì vµ ch¨m<br /> sãc ng­êi cao tuæi v.v...<br /> HiÖn nay ë n«ng th«n cã rÊt nhiÒu h×nh thøc tæ chøc x· héi tù nguyÖn. Cã thÓ<br /> chia c¸c tæ chøc x· héi tù nguyÖn lµm 3 lo¹i:<br /> Thø nhÊt, c¸c héi ®oµn t«n gi¸o tÝn ng­ìng bao gåm; héi V·i, héi §×nh, Ban<br /> qu¶n lý ®×nh chïa.<br /> Thø hai, héi mang tÝnh chÊt trî gióp vÒ t×nh c¶m lµ chÝnh: héi §ång niªn,<br /> §ång m«n, Hä hµng dßng hä (khuyÕn häc dßng hä); nh÷ng héi míi ph¸t sinh sau thêi<br /> kú hîp t¸c hãa n«ng nghiÖp nh­: héi §ång ngò, héi §oµn ®i vïng kinh tÕ míi (n¨m<br /> 1997), héi nh÷ng ng­êi tõng tham gia c«ng t¸c ®oµn, héi H­u trÝ, nhãm ®ång nghiÖp<br /> cò, c©u l¹c bé Th¬...<br /> Thø ba, héi mang tÝnh chÊt kinh tÕ - nghÒ nghiÖp: héi B¸t hä; héi Prudential;<br /> nhãm héi nghÒ nghiÖp - trî gióp nhau trong vÊn ®Ò lµm ¨n kinh tÕ: héi Thî x©y, Thî<br /> méc; héi Lµm v­ên; héi Ch¨n nu«i; héi Bu«n b¸n dÞch vô th­¬ng m¹i…<br /> 2.2. Vai trß trî gióp x· héi cña c¸c héi tù nguyÖn<br /> Héi Ng­êi cao tuæi/ héi B¶o thä<br /> Héi Ng­êi cao tuæi (héi B¶o thä) lµ héi tù nguyÖn cña nh÷ng ng­êi cao tuæi hay<br /> cßn gäi lµ nh÷ng ng­êi giµ trong lµng, x·. Môc ®Ých vµ néi dung ban ®Çu cña héi B¶o<br /> thä chØ ®¬n gi¶n lµ th¨m hái, ®éng viªn vÒ tinh thÇn gi÷a nh÷ng ng­êi giµ víi nhau<br /> trong céng ®ång. Sau nµy môc ®Ých vµ néi dung ho¹t ®éng cña héi ®­îc më réng sang<br /> lÜnh vùc hç trî, gióp ®ì nhau lóc èm ®au, qua ®êi, ch¨m sãc søc kháe, tham quan du<br /> lÞch, giao l­u víi c¸c ®Þa ph­¬ng kh¸c, thËm chÝ cßn gióp nhau trong ph¸t triÓn kinh tÕ<br /> gia ®×nh, d¹y dç con ch¸u, x©y dùng nÕp sèng v¨n hãa khu d©n c­…Víi viÖc ph¸t triÓn<br /> quü héi, ng­êi ta còng ®· gióp ®ì cho c¸c thµnh viªn gÆp khã kh¨n vÒ kinh tÕ cã thÓ<br /> vay vèn tõ quü héi ®Ó ph¸t triÓn s¶n xuÊt, t¨ng thu nhËp gia ®×nh.<br /> §ång thêi víi qu¸ tr×nh më réng néi dung ho¹t ®éng cña héi Ng­êi cao tuæi lµ<br /> viÖc ®a d¹ng hãa c¸c h×nh thøc ho¹t ®éng t­¬ng øng vµ thu hót ngµy cµng nhiÒu h¬n<br /> ng­êi cao tuæi tham gia vµo c¸c h×nh thøc ho¹t ®éng kh¸c nhau: c©u l¹c bé d­ìng<br /> sinh, c©u l¹c bé th¬ ca, c©u l¹c bé sinh vËt c¶nh, héi PhËt tö… Nh÷ng ho¹t ®éng cña<br /> héi Ng­êi cao tuæi mang nhiÒu ý nghÜa trî gióp x· héi vµ cã ¶nh h­ëng tèt ®èi víi<br /> céng ®ång.<br /> <br /> <br /> <br /> <br /> Bản quyền thuộc viện Xã hội học www.ios.org.vn<br />  BÕ Quúnh Nga 45<br /> <br /> Ho¹t ®éng cña héi §ång niªn vµ héi §ång ngò<br /> Héi §ång niªn lµ mét tæ chøc tù nguyÖn cña nh÷ng ng­êi cïng mét ®é tuæi<br /> (cïng n¨m sinh). Héi ®ång niªn lµ mét tæ chøc x· héi tù nguyÖn, lÊy ho¹t ®éng chia<br /> sÎ vÒ t×nh c¶m lµ chñ yÕu. Ngoµi ra cã mét sè ho¹t ®éng gióp ®ì lÉn nhau khi héi<br /> viªn gÆp khã kh¨n hay cã nh÷ng rñi ro trong cuéc sèng.<br /> Ngoµi c¸c ho¹t ®éng th¨m hái, gióp ®ì lÉn nhau trong héi, héi cßn tham gia<br /> vµo c¸c ho¹t ®éng kh¸c nh­: tham gia c«ng ®øc tiÒn vµo ®×nh, chïa lµng mçi khi cã tÕ<br /> lÔ, tu söa… C¸c kho¶n chi nµy ®Òu ®­îc chia ®Òu ®Ó c¸c thµnh viªn trong héi cïng<br /> ®ãng gãp.<br /> “Th­êng khi gia ®×nh qu¸ nghÌo th× c¸c héi §ång niªn gióp ®ì, lóc c¬ hµn<br /> hoÆc trong héi ai gÆp khã kh¨n hay tai n¹n th× ng­êi ta trÝch quü. Tøc lµ trong héi<br /> §ång niªn, th× mét lµ mäi ng­êi ®oµn kÕt gióp ®ì nhau, hai lµ gióp nhau vÒ kinh tÕ<br /> vµ ba lµ cã nh÷ng ng­êi cã viÖc g× ®ã mµ cÇn tiÒn th× héi cã mét c¸i quü vµ cho vay.<br /> Trong n¨m héi còng trÝch quü ra ®Ó tæ chøc häp mÆt nhau” (Th¶o luËn nhãm n«ng<br /> d©n kinh tÕ kh¸, x· T©n LËp).<br /> Trong khi héi §ång niªn nhÊn m¹nh tíi "tiªu chuÈn" cïng tuæi cña c¸c thµnh<br /> viªn th× héi ®ång ngò l¹i x©y dùng trªn c¬ së ngµy tham gia qu©n ngò. Héi §ång ngò<br /> lµ mét tæ chøc tù nguyÖn cña nh÷ng ng­êi cïng nhËp ngò, cïng vÒ mét ®¬n vÞ hoÆc<br /> cïng ®i mét chiÕn tr­êng. Nh­ vËy trong cïng mét céng ®ång cã thÓ cã nhiÒu héi<br /> ®ång ngò kh¸c nhau. T¹i x· T©n LËp, theo sè liÖu kh¶o s¸t cã kho¶ng 30 - 40 héi<br /> ®ång ngò. Thµnh viªn tham gia héi §ång ngò kh«ng chØ bã hÑp trong mét th«n, mét<br /> x·, mµ thËm chÝ cßn ®­îc më réng ra ph¹m vi mét huyÖn, tØnh hay réng h¬n. Néi<br /> dung ho¹t ®éng chñ yÕu cña héi §ång ngò lµ gÆp gì, th¨m hái, ®éng viªn, chia sÎ vÒ<br /> t×nh c¶m gi÷a nh÷ng ng­êi ®ång ®éi tr­íc ®©y. Bªn c¹nh ®ã tïy theo tõng ®iÒu kiÖn<br /> cô thÓ mµ c¸c héi viªn cã thÓ gióp ®ì nhau trong ho¹t ®éng kinh tÕ, gióp ®ì héi viªn<br /> nghÌo, t×m kiÕm c«ng ¨n viÖc lµm, tiÕp cËn vµ më réng thÞ tr­êng.<br /> Héi KhuyÕn häc<br /> Héi KhuyÕn häc ë T©n LËp ®­îc h×nh thµnh trªn c¬ së mét sè ng­êi d©n cã<br /> t©m huyÕt víi viÖc häc hµnh theo truyÒn thèng cña tõng dßng hä. Nh÷ng ng­êi nµy<br /> tù tËp hîp l¹i víi nhau thµnh tæ chøc héi ®Ó thùc hiÖn mét sè ho¹t ®éng khuyÕn häc.<br /> Môc tiªu ban ®Çu cña héi KhuyÕn häc chØ ®¬n gi¶n lµ khen th­ëng c¸c ch¸u häc sinh<br /> giái, khuyÕn khÝch c¸c ch¸u häc sinh nghÌo v­ît khã chñ yÕu trong ph¹m vi dßng hä<br /> hoÆc th«n xãm. Néi dung ho¹t ®éng khuyÕn häc còng kh¸ ®a d¹ng nh­: hç trî s¸ch,<br /> bót vµ ®å dïng häc tËp cho häc sinh nghÌo, ph¸t giÊy khen vµ phÇn th­ëng cho häc<br /> sinh ®¹t thµnh tÝch xuÊt s¾c trong c¸c kú häc vµ cuèi n¨m.<br /> C¸c héi nghÒ nghiÖp<br /> Héi Ch¨n nu«i lµ mét trong c¸c héi nghÒ nghiÖp, ®ã lµ mét tæ chøc x· héi tù<br /> nguyÖn, nh»m tËp hîp nh÷ng hé gia ®×nh cïng cã ho¹t ®éng ch¨n nu«i ë ®Þa ph­¬ng.<br /> Kh¸c víi c¸c héi §ång niªn, §ång ngò ho¹t ®éng chia sÎ vÒ tinh thÇn lµ chÝnh, héi<br /> Ch¨n nu«i h­íng tíi c¸c ho¹t ®éng ph¸t triÓn kinh tÕ hé gia ®×nh. Do vËy nguån vèn<br /> <br /> Bản quyền thuộc viện Xã hội học www.ios.org.vn<br /> 46 C¸c tæ chøc x· héi tù nguyÖn ë n«ng th«n vµ vai trß trî gióp x· héi trong bèi c¶nh...<br /> <br /> ®Ó ch¨n nu«i lµ rÊt lín.<br /> Héi Ch¨n nu«i nãi riªng, héi nghÒ nghiÖp nãi chung xen lÉn víi mét sè ®Æc<br /> tr­ng cña c«ng ty cæ phÇn, biÓu hiÖn râ ë quy ®Þnh vÒ qu¶n lý tµi chÝnh, huy ®éng<br /> vèn, trao ®æi hµng ho¸ vµ c¹nh tranh trªn thÞ tr­êng.<br /> C¸c héi tù nguyÖn mét mÆt lµ chç dùa vÒ t×nh c¶m cho c¸c thµnh viªn, mÆt<br /> kh¸c còng lµ hç trî vÒ vËt chÊt khi c¸c thµnh viªn gÆp khã kh¨n vÒ kinh tÕ. VÒ ®iÓm<br /> nµy, c¸c héi kinh tÕ - nghÒ nghiÖp cã vai trß quan träng.<br /> Héi Lµm v­ên ë T©n LËp còng lµ mét héi nghÒ nghiÖp bao gåm 25 hé gia<br /> ®×nh. Thùc chÊt cña héi Lµm v­ên lµ ho¹t ®éng VAC (V­ên - Ao - Chuång). Héi Lµm<br /> v­ên x· T©n LËp ®­îc thµnh lËp tõ n¨m 2003, v× n¨m 2002 x· T©n LËp cã tiÕn hµnh<br /> giao ®Êt cho c¸c hé n«ng d©n. Héi Lµm v­ên còng cã quü riªng tõ c¸c ®ãng gãp cña<br /> c¸c héi viªn. Môc ®Ých ho¹t ®éng cña quü lµ gióp ®ì lÉn nhau vÒ kü thuËt vµ gièng<br /> c©y trång.<br /> KÕt qu¶ th¨m dß ý kiÕn ng­êi d©n cho thÊy thu hót nhiÒu thµnh viªn tham<br /> gia h¬n c¶ lµ c¸c héi mang tÝnh chÊt kinh tÕ - nghÒ nghiÖp nh­: héi Lµm v­ên, Ch¨n<br /> nu«i… “Héi Lµm v­ên thu hót h¬n c¶ v× hiÖu qu¶ kinh tÕ ®em l¹i” (N«ng d©n 75<br /> tuæi, xãm tr¹i Ngäc Tróc, x· T©n LËp). Tuy nhiªn, ®èi víi nh÷ng héi mang tÝnh chÊt<br /> tinh thÇn, t×nh c¶m nh­ héi V·i, héi §×nh, héi Chïa (PhËt tö) còng ®­îc nhiÒu ng­êi<br /> tham gia.<br /> Héi hä<br /> Héi hä cã thÓ ®­îc xem nh­ mét tæ chøc x· héi tù nguyÖn ®· cã tõ rÊt l©u ë<br /> n«ng th«n ViÖt Nam, nhÊt lµ ë khu vùc n«ng th«n ®ång b»ng s«ng Hång. Héi hä lµ<br /> tËp hîp tù nguyÖn cña nh÷ng ng­êi cïng huyÕt thèng (®­îc tÝnh theo bªn néi). Theo<br /> nhµ d©n téc häc NguyÔn Tõ Chi th× trong x· héi ViÖt Nam truyÒn thèng, tæ chøc Hä<br /> ®­îc xem nh­ “Mét d¹ng cña gia ®×nh më réng, mµ t¸c dông chÝnh ®èi víi c¸c thµnh<br /> phÇn cña nã (tøc c¸c gia ®×nh nhá hîp thµnh nã) lµ t¹o ra mét niÒm céng c¶m dùa<br /> trªn huyÕt thèng”. VËy th× niÒm céng c¶m nµy cã Ých g× cho c¸c gia ®×nh nhá khi hä<br /> sèng gi÷a nhiÒu gia ®×nh nhá kh¸c kh«ng cïng huyÕt thèng? Bµn vÒ ®iÒu nµy t¸c gi¶<br /> “C¬ cÊu tæ chøc cña “Lµng ViÖt cæ truyÒn ë B¾c Bé” cho r»ng, trong m¹ng l­íi x· héi<br /> ch»ng chÞt víi v« vµn m©u thuÉn cña lµng ViÖt cæ truyÒn, mçi gia ®×nh nhá ®· t×m<br /> thÊy ë tæ chøc hä, “ë quan hÖ ®ång huyÕt , kh«ng ph¶i lµ mét hç trî vËt chÊt, mµ mét<br /> chç dùa tinh thÇn, vµ ®«i khi chÝnh trÞ n÷a”. (NguyÔn Tõ Chi, 1996, tr.193-194). §iÒu<br /> nµy hiÖn nay vÉn cßn ®óng víi khung c¶nh n«ng th«n ViÖt Nam sau ®æi míi. Ng­êi<br /> ta nhËn thÊy ë nhiÒu lµng phong trµo x©y nhµ thê Hä, x©y mé tæ, kû niÖm ngµy giç<br /> tæ... víi sù tham gia cña c¸c gia ®×nh thµnh viªn cïng huyÕt thèng.<br /> ë ®Þa ph­¬ng kh¶o s¸t, nh÷ng ho¹t ®éng cña héi Hä còng ®­îc ng­êi d©n<br /> tham gia h­ëng øng tÝch cùc. Nh÷ng ng­êi ®­îc pháng vÊn cho r»ng, mäi ng­êi<br /> trong hä ®Òu ph¶i cã tr¸ch nhiÖm gióp ®ì lÉn nhau ®Ó ph¸t triÓn kinh tÕ gia ®×nh,<br /> nu«i d¹y con c¸i. Ch¼ng h¹n trong hä ng­êi cã ®iÒu kiÖn th× gióp ®ì c¸c thµnh viªn<br /> kh¸c vèn lµm ¨n, gióp nhau t×m c«ng ¨n viÖc lµm cho con ch¸u hoÆc gióp nhau häc<br /> <br /> Bản quyền thuộc viện Xã hội học www.ios.org.vn<br />  BÕ Quúnh Nga 47<br /> <br /> nghÒ ®Ó cïng ph¸t triÓn. Mäi ng­êi trong dßng hä cïng th¨m hái, chia vui, chia buån<br /> víi nhau khi c¸c gia ®×nh kh¸c trong hä cã viªc c­íi xin, tang ma hay èm ®au, rñi ro<br /> ho¹n n¹n. Khi c¸c gia ®×nh thµnh viªn cã xÝch mÝch c·i cä th× Hä còng ®øng ra gi¶i<br /> quyÕt: “Dßng hä kh«ng ®øng ra ®Ó quy ®Þnh cô thÓ cho sù gióp ®ì lÉn nhau ®ã, mµ lµ<br /> tæ chøc tinh thÇn ®Ó mäi ng­êi xem ®ã nh­ tæ Êm vµ sèng víi nhau cho hoµ thuËn”.<br /> C©u nãi cöa miÖng “Mét ng­êi lµm quan c¶ hä ®­îc nhê” vÉn ®óng trong bèi c¶nh<br /> hiÖn nay khi chóng ta thÊy rÊt nhiÒu c¸c vÞ quan chøc hoÆc doanh nh©n thµnh ®¹t ®i<br /> lµm ¨n xa vÉn quay vÒ ®Þa ph­¬ng ®ãng gãp x©y nhµ thê tæ, x©y mé tæ, gióp ®ì<br /> nh÷ng ng­êi trong hä c«ng ¨n viÖc lµm...<br /> C¸c tæ chøc x· héi tù nguyÖn ®· ®ãng gãp vµo ho¹t ®éng an sinh x· héi trong<br /> céng ®ång vÒ hai mÆt: vËt chÊt vµ tinh thÇn. Cã thÓ thÊy râ ®­îc nh÷ng khÝa c¹nh<br /> nµy qua b¶ng sau:<br /> C¸c lo¹i h×nh trî gióp x· héi cña c¸c tæ chøc x· héi tù nguyÖn<br /> <br /> Vai trß trî gióp vËt chÊt Vai trß trong trî gióp tinh thÇn<br /> - Cho héi viªn vay vèn - Th¨m hái héi viªn khi èm ®au<br /> <br /> - Hç trî héi viªn nghÌo, khã kh¨n - Th¨m hái gia ®×nh héi viªn khi hiÕu, hØ<br /> <br /> - Chia sÎ th«ng tin thÞ tr­êng s¶n xuÊt, tiªu thô s¶n - Tæ chøc gÆp mÆt, liªn hoan, ¨n uèng<br /> phÈm<br /> <br /> - Trî gióp héi viªn khi gÆp khã kh¨n - Tæ chøc cho héi viªn ®i th¨m quan<br /> <br /> - §ãng gãp vµo x©y dùng h¹ tÇng c¬ së ®Þa ph­¬ng, - Phôc vô c¸c lÔ héi v¨n hãa cña lµng/x·<br /> cóng tiÕn vµo ®×nh, chïa<br /> <br /> - Giíi thiÖu viÖc lµm cho héi viªn - Th¨m hái ®éng viªn ng­êi cao tuæi<br /> <br /> - PhÇn th­ëng cho c¸c con em cã thµnh thÝch trong - Giao l­u v¨n nghÖ<br /> häc tËp vµo dÞp cuèi n¨m<br /> <br /> - Trao ®æi kinh nghiÖm s¶n xuÊt, tËp huÊn chuyÓn - NhËn hä hµng víi c¸c ®Þa ph­¬ng kh¸c<br /> giao KHKT trong nhãm héi<br /> <br /> 2.3. M¹ng l­íi x· héi hay lµ c¸c h×nh thøc kÕt nèi tæ chøc<br /> C¸ch thøc ng­êi d©n kÕt nèi víi nhau thµnh c¸c nhãm, héi rÊt ®a d¹ng. Tuy<br /> nhiªn, qua kh¶o s¸t t¹i x· T©n LËp, cã 3 h×nh thøc kÕt nèi næi bËt cña c¸c tæ chøc x·<br /> héi tù nguyÖn nh­ sau:<br /> Thø nhÊt, lµ héi tÝn ng­ìng: bao gåm c¸c héi nh­ héi V·i, héi PhËt tö, héi<br /> §×nh. Sù kÕt nèi cña c¸c héi nµy lµ ®Çu tiªn rñ nhau tham gia vµo nh÷ng sinh ho¹t<br /> dÔ tiÕp cËn nh­ ®i ch¬i, v·n c¶nh hay th¨m hái lÉn nhau. Tõ chç ®· hiÓu môc ®Ých<br /> råi ph¸t triÓn ®Õn t×nh th©n mËt, råi tù nguyÖn tham gia vµo héi.<br /> Thø hai, lµ c¸c héi mang tÝnh chÊt n©ng ®ì, chia sÎ t×nh c¶m nh­: héi ®ång<br /> niªn, ®ång m«n, ®ång ngò.<br /> Thø ba, lµ c¸c héi mang tÝnh chÊt lµm ¨n kinh tÕ nh­: héi Ch¨n nu«i, Lµm<br /> v­ên, Trång nÊm, X©y dùng, héi B¶o hiÓm Prudential (thµnh viªn lµ ng­êi x· T©n<br /> LËp, cã m¹ng l­íi trong toµn huyÖn §an Ph­îng). Nh×n chung c¸c héi lµm ¨n kinh tÕ<br /> ®­îc kÕt nèi nhê c¸c quan hÖ trao ®æi kinh nghiÖm, thÞ tr­êng vµ th«ng tin.<br /> <br /> <br /> Bản quyền thuộc viện Xã hội học www.ios.org.vn<br /> 48 C¸c tæ chøc x· héi tù nguyÖn ë n«ng th«n vµ vai trß trî gióp x· héi trong bèi c¶nh...<br /> <br /> C¸c kÕt qña nghiªn cøu th¨m dß t¹i ®Þa ph­¬ng cho thÊy ng­êi d©n tham gia<br /> vµo héi tù nguyÖn ®Òu cã môc ®Ých râ rµng. §ã lµ, ng­êi d©n muèn vµo c¸c héi ®Ó t×m<br /> thÊy nguån hç trî t×nh c¶m, vËt chÊt. BiÓu hiÖn cña nh÷ng héi tù nguyÖn nµy lµ héi<br /> V·i, héi §×nh, héi §ång niªn, héi §ång ngò. Ngoµi ra, viÖc tham gia vµo c¸c héi cßn<br /> nh»m môc ®Ých t¨ng vÞ thÕ cña b¶n th©n. MÆc dï kh«ng cã vai vÕ g× trong lµng,<br /> nh­ng sinh ho¹t víi héi vÉn ®­îc b×nh ®¼ng víi nh÷ng ng­êi cã vÞ trÝ kh¸c trong<br /> céng ®ång lµng x· vµ nãi réng ra lµ c¶ x· héi. Cuèi cïng, vµo héi còng lµ m«i tr­êng<br /> ®Ó c¸c thµnh viªn ®­îc trao ®æi kinh nghiÖm lµm ¨n, th«ng tin vÒ thÞ tr­êng ®Çu vµo,<br /> ®Çu ra cña s¶n phÈm phôc vô cho ph¸t triÓn s¶n xuÊt, t¨ng thu nhËp cho kinh tÕ hé<br /> gia ®×nh (c¸c héi kinh tÕ - nghÒ nghiªp).<br /> Sè thµnh viªn cña c¸c héi mang tÝnh chÊt t«n gi¸o nh­: héi §×nh, héi V·i, héi<br /> Chïa hay c¸c héi mang tÝnh chÊt trî gióp t×nh c¶m nh­: héi §ång niªn, §ång m«n,<br /> §ång ngò th­êng lµ ®«ng thµnh viªn tham gia. Sè thµnh viªn tham gia tõ vµi chôc<br /> ®Õn vµi tr¨m ng­êi.<br /> Trong sè c¸c tæ chøc x· héi tù nguyÖn ë T©n LËp, cã nhiÒu tæ chøc x· héi ®·<br /> h×nh thµnh vµ tån t¹i trong c¸c thêi kú tr­íc §æi míi. Song cã thÓ v× lý do lÞch sö cô<br /> thÓ cña tõng thêi kú mµ c¸c tæ chøc ®ã ®­îc më réng ho¹t ®éng hoÆc cã thÓ t¹m thêi<br /> kh«ng ho¹t ®éng, nh­ng ®Õn thêi kú §æi míi ®­îc tæ chøc l¹i. §ång thêi còng cã<br /> mét sè tæ chøc x· héi tù nguyÖn ®­îc h×nh thµnh vµ ph¸t triÓn trong thêi kú §æi<br /> míi sau nµy.<br /> 2.4. Mèi quan hÖ cña c¸c tæ chøc x· héi tù nguyÖn víi c¸c tæ chøc chÝnh trÞ -<br /> x· héi t¹i ®Þa ph­¬ng<br /> KÕt qña cña ý kiÕn th¨m dß cho r»ng mèi quan hÖ gi÷a c¸c tæ chøc chÝnh trÞ -<br /> x· héi vµ c¸c tæ chøc x· héi tù nguyÖn ë ®Þa ph­¬ng lµ quan hÖ thuËn chiÒu, v× xÐt<br /> cho cïng c¶ hai tæ chøc ®Òu h­íng tíi sù an sinh cho ng­êi d©n trong céng ®ång.<br /> MÆc dï lµ nh÷ng tæ chøc x· héi kh¸c nhau víi nh÷ng hÖ gi¸ trÞ kh¸c nhau,<br /> ph­¬ng thøc tæ chøc vµ ho¹t ®éng kh¸c nhau nh­ng l¹i cã thÓ phèi hîp víi nhau<br /> t­¬ng ®èi thuËn lîi.<br /> Tuy nhiªn nÕu ®i s©u t×m hiÓu còng nhËn thÊy r»ng ho¹t ®éng cña c¸c ®oµn<br /> thÓ chÝnh thøc cã diÖn bao phñ réng nh­ng kh«ng s©u vµ chñ yÕu lµ theo c¸c phong<br /> trµo do Nhµ n­íc ph¸t ®éng. NhËn xÐt vÒ ho¹t ®éng cña c¸c ®oµn thÓ chÝnh thøc vµ<br /> c¸c h«Þ tù nguyÖn ë ®Þa ph­¬ng ng­êi ta cho r»ng c¸c ®oµn thÓ chÝnh trÞ x· héi ®ang<br /> bÞ "hµnh chÝnh ho¸". C¸c ®oµn thÓ nµy hiÖn nay ®ang lµm c¸c viÖc do UBND ph©n<br /> c«ng "sai khiÕn" nªn ®¸nh mÊt c¸c chøc n¨ng thùc sù cña mét héi.<br /> "Theo t«i c¸c ®oµn thÓ chÝnh trÞ x· héi chØ lµm c«ng t¸c héi cña m×nh vµ hç trî<br /> UBND th«i chø kh«ng lµm thay c«ng viÖc cña UBND v× UBND ®· cã c¸c nh©n viªn<br /> cña m×nh. Lµm thÕ nµo ®Ó ®¹i diÖn cña c¸c héi nµy ph¶i xuèng cÊp c¬ së t×m hiÓu<br /> t©m t­ t×nh c¶m, nhu cÇu cña héi viªn th× míi ®óng víi vai trß vµ tr¸ch nhiÖm cña<br /> héi..." (Nam, n«ng d©n, 60 tuæi, x· T©n LËp).<br /> Nh×n l¹i c¸c ho¹t ®éng cña c¸c ®oµn thÓ trªn ®Þa bµn x·, ng­êi d©n cho r»ng<br /> <br /> Bản quyền thuộc viện Xã hội học www.ios.org.vn<br />  BÕ Quúnh Nga 49<br /> <br /> ngoµi nh÷ng viÖc lµm nh­ cho vay vèn, më c¸c líp tËp huÊn kü thuËt, trî gióp ng­êi<br /> nghÌo... c¸c héi nµy cÇn ph¶i ®i s©u ®i s¸t t×m hiÓu nhu cÇu thùc tÕ ®Ó ®¸p øng<br /> nguyÖn väng héi viªn ®­îc tèt h¬n.<br /> "HiÖn nay khuyÕn n«ng cña Nhµ n­íc th«ng qua héi N«ng d©n kh«ng t×m<br /> hiÓu s¸t nhu cÇu thùc tÕ cña ng­êi d©n. CÇn ph¶i d¹y cho ng­êi d©n n«ng th«n c¸ch<br /> trång c©y cho thu nhËp cao, thÝ dô trång b­ëi DiÔn nh­ thÕ nµo, tr«ng c©y sinh vËt<br /> c¶nh ph¶i cã kü thuËt ra lµm sao... Nh­ vËy ho¹t ®éng míi thùc sù cã hiÖu qu¶ vµ<br /> thu hót ®«ng ng­êi tham gia " (Nam, n«ng d©n, 53 tuæi, x· T©n LËp).<br /> §¸nh gi¸ vÒ ho¹t ®éng cña c¸c héi tù nguyÖn ë ®Þa ph­¬ng trong viÖc trî gióp<br /> céng ®ång, ng­êi d©n còng cho r»ng viÖc thµnh lËp c¸c héi tù nguyÖn nh­ hiÖn nay ë<br /> ®Þa ph­¬ng lµ rÊt cÇn thiÕt. C¸c héi nµy ®· lµm tèt vai trß chia sÎ t×nh c¶m v× ho¹t<br /> ®éng cña nã gÇn gòi víi ng­êi d©n h¬n. Ngoµi ra c¸c héi nµy cßn ®ãng vai trß quan<br /> träng trong viÖc trî gióp c¸c héi viªn cña m×nh lµm kinh tÕ. Ngoµi nh÷ng ho¹t ®éng<br /> trî gióp lÉn nhau trong cïng mét nhãm, c¸c thµnh viªn cña héi cßn lµm c«ng t¸c tõ<br /> thiÖn víi céng ®ång lµng x· vµ trong ph¹m vi c¶ n­íc.<br /> 3. Bµn luËn<br /> Nh­ ®· tr×nh bµy, tÊt c¶ c¸c ®oµn thÓ chÝnh trÞ - x· héi ®Òu ®· vµ ®ang cã<br /> nh÷ng ®ãng gãp tÝch cùc cho sù ph¸t triÓn kinh tÕ - x· héi cña ®Þa ph­¬ng. Ta thÊy râ<br /> sù liªn kÕt kh«ng thÓ t¸ch rêi cña c¸c tæ chøc nµy, nã thùc sù t¹o nªn mét m¹ng l­íi<br /> trî gióp x· héi trong ®êi sèng cña ng­êi d©n. TÊt c¶ c¸c ho¹t ®éng trî gióp cña c¸c<br /> héi chÝnh thøc ®Òu trªn c¬ së chØ ®¹o cña Trung ­¬ng héi, tu©n thñ theo qui t¾c mµ<br /> §iÒu lÖ héi ®· ®Æt ra. C¸c ho¹t ®éng thùc tÕ ë ®Þa ph­¬ng ®­îc c¸c héi vËn dông mét<br /> c¸ch linh ho¹t, phï hîp víi ®iÒu kiÖn kh¸ch quan cña ®Þa ph­¬ng. C¸c ho¹t ®éng cña<br /> c¸c héi chÝnh thøc ë x· lu«n nhËn ®­îc sù phèi hîp cña §¶ng uû vµ chÝnh quyÒn ®Þa<br /> ph­¬ng... C¸c ho¹t ®éng cô thÓ nh­: ho¹t ®éng v¨n ho¸, gi¸o dôc, y tÕ; c¸c chÝnh s¸ch<br /> vÒ an sinh x· héi ®èi víi c¸c gia ®×nh nghÌo, gia ®×nh chÝnh s¸ch; chÝnh s¸ch xo¸ ®ãi<br /> gi¶m nghÌo v× thÕ ®· ®­îc thùc hiÖn tèt. T¹i x· T©n LËp, tû lÖ hé nghÌo ®· gi¶m<br /> nhanh chãng, ng­êi nghÌo ®· nhËn ®­îc thÎ b¶o hiÓm y tÕ; quü TÝn dông nh©n d©n<br /> t¹i x· ®· xo¸ bá ®­îc t×nh tr¹ng cho vay nÆng l·i ë ®Þa ph­¬ng…<br /> C¸c héi chÝnh thøc ho¹t ®éng ®an xen, trî gióp lÉn nhau do ®ã mét héi cã<br /> thÓ lµm nhiÒu lÜnh vùc, ng­îc l¹i mét lÜnh vùc l¹i do nhiÒu héi cïng phèi hîp ho¹t<br /> ®éng. Sù liªn kÕt gi÷a c¸c héi chÝnh thøc cã tÝnh bÒn v÷ng vµ kh«ng thÓ t¸ch rêi<br /> nhau ®­îc.<br /> Tuy nhiªn, kh¶o s¸t t¹i T©n LËp còng cho thÊy r»ng: c¸c héi chÝnh thøc cã ®é<br /> bao trïm réng, nh­ng ho¹t ®éng ch­a cã chiÒu s©u. Chøc n¨ng vÒ vËn ®éng quÇn<br /> chóng cña c¸c héi cßn h¹n chÕ. C¸c cuéc vËn ®éng cña c¸c héi d­êng nh­ vÉn chØ lµ<br /> phong trµo, Ýt cã ý nghÜa víi ®Þa ph­¬ng.<br /> Ngµy nay c¸c tæ chøc x· héi tù nguyÖn ®ang kh¼ng ®Þnh ®­îc vÞ thÕ trong mèi<br /> quan hÖ víi c¸c tæ chøc chÝnh trÞ - x· héi ë céng ®ång. C¸c tæ chøc x· héi tù nguyÖn<br /> ®· gãp phÇn më réng c¸c lo¹i h×nh vµ ph­¬ng thøc cho an sinh x· héi, nh»m ®¸p øng<br /> <br /> Bản quyền thuộc viện Xã hội học www.ios.org.vn<br /> 50 C¸c tæ chøc x· héi tù nguyÖn ë n«ng th«n vµ vai trß trî gióp x· héi trong bèi c¶nh...<br /> <br /> nhu cÇu æn ®Þnh vµ ph¸t triÓn ®êi sèng cña c­ d©n ë n«ng th«n, ®Æc biÖt trong bèi<br /> c¶nh cña nÒn kinh tÕ ®ang trong qu¸ tr×nh chuyÓn ®æi. C¸c tæ chøc x· héi tù nguyÖn<br /> ®· vµ ®ang ®ãng vai trß tÝch cùc trong ®êi sèng x· héi cña céng ®ång bëi lµ lo¹i h×nh<br /> dÔ tæ chøc, dÔ thµnh lËp v× nã ®¬n gi¶n vµ kh«ng cÇn c¸c thñ tôc ph¸p lý. MÆt kh¸c,<br /> sù thµnh lËp c¸c tæ chøc nµy dùa trªn tÝnh tù nguyÖn cña ng­êi d©n, cã tÝnh chñ<br /> ®éng cao, kh«ng khiªn c­ìng, kh«ng bÞ gß Ðp vµ v× vËy ®¸p øng ®­îc nhu cÇu,<br /> nguyÖn väng cña c¸c thµnh viªn tham gia. V× lµ c¸c héi tù nguyÖn, cho nªn qóa tr×nh<br /> thµnh lËp còng nh­ sinh ho¹t héi tù nã ®· ®¶m b¶o tÝnh chÊt d©n chñ cña c¸c thµnh<br /> viªn tham gia vµ ®iÒu ®ã ®· gãp phÇn më réng qóa tr×nh d©n chñ hãa ë n«ng th«n.<br /> §èi víi c«ng t¸c an sinh x· héi, c¸c tæ chøc x· héi tù nguyÖn cã thÓ thùc hiÖn mét<br /> c¸ch linh ho¹t, ®¶m b¶o nhanh, tháa m·n nhu cÇu cña c¸c thµnh viªn mét c¸ch kÞp<br /> thêi vµ t¹i chç mµ kh«ng cÇn ph¶i cã c¸c thñ tôc phiÒn hµ. Ta thÊy r»ng ho¹t ®éng<br /> cña c¸c tæ chøc x· héi tù nguyÖn tháa m·n nhu cÇu tinh thÇn, t©m lý vµ ®Æc biÖt lµ<br /> nhu cÇu giao l­u t×nh c¶m cña c¸c thµnh viªn, phï hîp víi ®¹o ®øc vµ t©m lý cña<br /> lµng x·, sÏ gãp phÇn vµo viÖc æn ®Þnh ®êi sèng trong céng ®ång.<br /> Cã mét h¹n chÕ lµ nghiªn cøu ch­a thÓ do ®Õm mét c¸ch ®Þnh l­îng ®­îc c¸c<br /> møc ®é ®ãng gãp cña c¸c tæ chøc x· héi tù nguyÖn trong nh÷ng n¨m qua. ViÖc nhËn<br /> ®Þnh xu h­íng ph¸t triÓn cña c¸c tæ chøc x· héi tù nguyÖn lµ vÊn ®Ò kh¸ phøc t¹p,<br /> bëi lÏ trong thùc tÕ cã nhiÒu vÊn ®Ò x· héi hiÖn t¹i cña b¶n th©n céng ®ång cßn phô<br /> thuéc vµo c¸c yÕu tè t¸c ®éng tõ bªn ngoµi. §©y lµ vÊn ®Ò khã kiÓm so¸t vµ còng khã<br /> ®o l­êng tr­íc ®­îc khi sù biÕn ®æi cña mét céng ®ång l¹i kh«ng tù nã quyÕt ®Þnh.<br /> Tuy nhiªn cã mét ®iÒu ®­îc kh¼ng ®Þnh tõ c¸c kÕt qña kh¶o s¸t th¨m dß t¹i ®Þa<br /> ph­¬ng lµ c¸c héi tù nguyÖn ngµy cµng ph¸t triÓn, ®Æc biÖt lµ c¸c héi mang tÝnh chÊt<br /> lµm ¨n kinh tÕ, nghÒ nghiÖp. Trong bèi c¶nh cña nÒn kinh tÕ - x· héi ®ang chuyÓn<br /> ®æi, kÓ c¶ c¸c héi thiªn vÒ t×nh c¶m còng sÏ nghiªng vÒ trî gióp kinh tÕ nhiÒu h¬n.<br /> C¸c chÝnh s¸ch kinh tÕ x· héi nh÷ng n¨m võa qua ®· cho phÐp c¸c tæ chøc<br /> x· héi tù nguyÖn më réng c¸c lo¹i h×nh tæ chøc. §ã lµ qu¸ tr×nh tù do ho¸ nh»m xo¸<br /> bá nh÷ng rµo c¶n trong chÕ ®é kinh tÕ kÕ ho¹ch ho¸, quan liªu bao cÊp, ®Ó tiÕn tíi<br /> thµnh lËp c¸c tæ chøc, c¸c héi vµ hiÖp héi phi chÝnh thøc. Theo nghÜa ®ã th× ë n«ng<br /> th«n ViÖt Nam nãi chung vµ ë x· T©n LËp nãi riªng sÏ ngµy cµng cã kh¶ n¨ng xuÊt<br /> hiÖn nh÷ng tæ chøc x· héi tù nguyÖn míi. C¸c tæ chøc nµy sÏ ®ãng gãp thiÕt thùc<br /> cho c«ng t¸c an sinh x· héi theo h­íng ®a d¹ng hãa c¸c lo¹i h×nh trî gióp x· héi ë<br /> n­íc ta.<br /> Còng do tÝnh chÊt ®¬n gi¶n cña c¸c héi tù nguyÖn, nªn cã nhiÒu héi ®­îc<br /> thµnh lËp vµ mét ng­êi còng cã thÓ tham gia cïng mét thêi ®iÓm nhiÒu héi kh¸c<br /> nhau. §iÒu nµy b¶n th©n nã ®· g©y nªn kh«ng Ýt khã kh¨n cho ng­êi tham gia.<br /> Bªn c¹nh c¸c tæ chøc chÝnh trÞ x· héi vèn ®­îc Nhµ n­íc hç trî m¹nh mÏ vµ<br /> cã hÖ thèng tæ chøc tõ Trung ­¬ng ®Õn c¬ së, cã bÒ dÇy kinh nghiÖm c«ng t¸c quÇn<br /> chóng, c¸c tæ chøc x· héi tù nguyÖn víi h×nh thøc tæ chøc ®a d¹ng, phong phó, ®·<br /> ph¶n ¸nh rÊt râ nh÷ng ®Æc ®iÓm v¨n hãa x· héi cña ®Þa ph­¬ng, cña céng ®ång d©n<br /> c­ n«ng th«n. Trong bèi c¶nh cña nÒn kinh tÕ chuyÓn ®æi, c¸c tæ chøc nµy ngµy cµng<br /> <br /> <br /> Bản quyền thuộc viện Xã hội học www.ios.org.vn<br />  BÕ Quúnh Nga 51<br /> <br /> ph¸t triÓn vµ lÊp ®Çy c¸c kho¶ng trèng mµ c¸c tæ chøc ®oµn thÓ chÝnh thøc cßn ch­a<br /> bao phñ ®­îc hÕt. Víi h×nh thøc tæ chøc mang tÝnh chän läc vµ n¨ng ®éng, c¸c tæ<br /> chøc x· héi tù nguyÖn ®ang trë thµnh t¸c nh©n tÝch cùc trong m¹ng l­íi trî gióp x·<br /> héi ë n«ng th«n trong thêi kú §æi míi.<br /> Sù ra ®êi vµ ho¹t ®éng cña c¸c tæ chøc x· héi tù nguyÖn ®· chøng minh cho sù<br /> cÇn thiÕt ph¶i thùc hiÖn x· héi hãa c«ng t¸c an sinh x· héi, ®¶m b¶o nh÷ng nguyªn<br /> t¾c vµ quy ®Þnh vÒ mét x· héi c«ng b»ng vµ d©n chñ. V× vËy nã mang mét ý nghÜa x·<br /> héi tÝch cùc, phï hîp víi xu thÕ ph¸t triÓn cña x· héi.<br /> Còng cÇn nãi thªm r»ng, trong bèi c¶nh kinh tÕ chuyÓn ®æi hiÖn nay sù liªn<br /> kÕt gi÷a c¸c héi chÝnh thøc vµ c¸c héi tù nguyÖn ë ®Þa ph­¬ng lµ ®iÒu tÊt yÕu, kh«ng<br /> thÓ t¸ch rêi, lu«n hç trî vµ phèi hîp víi nhau . KÕt qu¶ vµ c¸c thµnh tÝch ®¹t ®­îc<br /> trong viÖc t¨ng tr­ëng kinh tÕ, t¹o c«ng ¨n viÖc lµm cho nh©n d©n, gi÷ v÷ng an ninh<br /> chÝnh trÞ x· héi ë ®Þa ph­¬ng lµ thµnh tÝch chung cña c¶ hÖ thèng c¸c ban ngµnh,<br /> ®oµn thÓ, c¸c héi chÝnh thøc vµ tù nguyÖn.<br /> <br /> Tµi liÖu tham kh¶o<br /> <br /> 1. Ban ChÊp hµnh §¶ng bé x· T©n LËp, 1994: T©n LËp lÞch sö vµ truyÒn thèng.<br /> 2. B¸o Nh©n d©n, 2006: Dù th¶o b¸o c¸o chÝnh trÞ tr×nh §¹i héi X cña §¶ng, sè ra ngµy 2/2/2006<br /> 3. B¸o c¸o kÕt qña nghiªn cøu ®Ò tµi: C¸c tæ chøc x· héi tù nguyÖn vµ an sinh x· héi ë n«ng th«n ViÖt<br /> Nam - Khëi th¶o mét nghiªn cøu (§Ò tµi tiÒm n¨ng cÊp ViÖn X· héi häc, 2006)<br /> 4. Bowling et al. Life satifaction and association with social networks and support variables. 1991<br /> 5. Bïi ThÕ C­êng vµ NguyÔn Quang Vinh vµ Joerg Wischerrmann, 2001: C¸c tæ chøc x· héi ë ViÖt Nam -<br /> Mét nghiªn cøu ë Hµ Néi vµ thµnh phè Hå ChÝ Minh<br /> 6. NguyÔn Kh¾c Mai, 1996: VÞ trÝ, vai trß c¸c hiÖp héi quÇn chóng ë n­íc ta. Nhµ xuÊt b¶n Lao ®éng - X·<br /> héi, Hµ Néi<br /> 7. Thang V¨n Phóc (chñ biªn), 2002: Vai trß cña c¸c héi trong §æi míi vµ ph¸t triÓn ®Êt n­íc. Nhµ xuÊt<br /> b¶n ChÝnh trÞ Quèc gia, Hµ Néi<br /> 8. NguyÔn V¨n Thanh, 1998: Nh×n l¹i vai trß cña c¸c tæ chøc phi chÝnh phñ n­íc ngoµi ë ViÖt Nam. TrÝch<br /> trong: T¹p chÝ Céng s¶n, sè 17, th¸ng 9/1998.<br /> 9. Pearlin, 1985. Social structure and processes of social support. New York Academic Press, 1985.<br /> 10. Sè liÖu thèng kª vÒ kinh tÕ - x· héi x· T©n LËp n¨m 2006.<br /> <br /> <br /> <br /> <br /> Bản quyền thuộc viện Xã hội học www.ios.org.vn<br />