Đề bài: Cảm nhận về đoạn trích "Mình về mình có nhớ ta, ... Tân Trào, Hồng Thái, <br />
mái đình cây đa" trong bài thơ Việt Bắc<br />
<br />
Bài Làm:<br />
<br />
Sau hiệp định Genevơ 1954, miền Bắc nước ta được giải phóng. Khoảng tháng 10 năm <br />
ấy, các cơ quan trung ương của Đảng và Nhà nước rời Việt Bắc chuyển về Hà Nội. <br />
Niềm lưu luyến giữa nhân dân Việt bắc và những người cán bộ cách mạng là nguồn cảm <br />
hứng để Tố Hữu sáng tác bài thơ Việt Bắc gồm 150 câu lục bát, là một khúc ca trữ tình <br />
hay nhất trong tập thơ cùng tên của nhà thơ. Đoạn mở đầu 20 câu thơ đã thể hiện tình <br />
cảm gắn bó giữa kẻ ở người về, tiêu biểu cho phong cách thơ trữ tình chính trị của Tố <br />
Hữu.<br />
<br />
Cuộc chia tay và tâm tình của người ở lại:<br />
<br />
Mình về mình có nhớ ta,<br />
<br />
Mười lăm năm ấy thiết tha mặn nồng.<br />
<br />
Mình về mình có nhớ không,<br />
<br />
Nhìn cây nhớ núi, nhìn sông nhớ nguồn?<br />
<br />
Với kết cấu theo lối hát giao duyên, đoạn thơ tả cuộc chia tay giữa người Việt Bắc và <br />
người cách mạng. Nghĩa tình kẻ ở người về được biểu hiện đằm thắm qua các đại từ <br />
mình, ta gợi bao lưu luyến ưong buổi chia tay.<br />
<br />
Những lời nhắn nhủ của người ở lại với những từ láy gợi cảm qua cách hỏi mình có nhớ <br />
ta, mình có nhớ không vang lên như day dứt không nguôi. Mười lăm năm ấy gợi thời gian, <br />
cây, núi, sông, nguồn gợi không gian. Thời gian của một kì hoạt động cách mạng và kháng <br />
chiến chống Pháp, không gian của một vùng căn cứ địa cách mạng. Trạng ngữ thiết tha <br />
mặn nồng thể hiện ân tình đầy hương vị mặn mà nồng thắm của bao nhiêu kỉ niệm mến <br />
yêu. Điệp từ nhớ gợi nỗi nhớ triền miên...<br />
Tiếng ai tha thiết bên cồn,<br />
<br />
Bâng khuâng trong dạ, bồn chồn bước đi.<br />
<br />
Áo chàm đưa buổi phân li,<br />
<br />
Cầm tay nhau biết nói gì hôm nay...<br />
<br />
Đây là tiếng lòng của người về. Người về nghe câu hỏi, lòng bồi hồi nên bước chân bồn <br />
chồn, áo chàm bình dị, chân tình. Câu thơ bỏ lửng với nhịp thơ ngập ngừng cầm tay nhau <br />
biết nói gì hôm nay diễn tả sự vấn vương vì xúc động nên không thể giãi bày tâm tình.<br />
<br />
Câu hỏi của người ở lại:<br />
<br />
Mình đi, có nhớ những ngày<br />
<br />
Mưa nguồn suối lũ, những mây cùng mù?<br />
<br />
Mình về, có nhớ chiến khu<br />
<br />
Miếng cơm chấm muối, mối thù nặng vai?<br />
<br />
Mình về, rừng núi nhớ ai<br />
<br />
Trám bùi để rụng, măng mai để già<br />
<br />
Mình đi, có nhớ những nhà<br />
<br />
Hắt hiu lau xám, đậm đà lòng son<br />
<br />
Mình về, còn nhớ núi non<br />
<br />
Nhớ khi kháng Nhật, thuở còn Việt Minh<br />
<br />
Mình đi, mình có nhớ mình<br />
<br />
Tân Trào, Hồng Thái, mái đình cây đa?<br />
Mười hai câu thơ tiếp theo là lời Việt Bắc. Giọng thơ vừa hỏi han vừa gợi nhớ theo th ời <br />
gian, lan tỏa trong không gian. Nhớ về những kỷ niệm xa xưa từ buổi đầu cách mạng, <br />
trong kháng chiến chống Pháp.<br />
<br />
Những không gian, địa điểm cứ hiện dần từ mờ xa, mưa nguồn, suối lũ, mây mù, đến xác <br />
định như một điểm chốt vững vàng chiến khu, rồi dấy lên một sức mạnh tranh đấu, khi <br />
kháng Nhật, thuở Việt Minh, khai sinh những địa danh từ như những cái nôi đón đỡ Tân <br />
Trào, Hồng Thái, mái đình, cây đa.<br />
<br />
Những chi tiết về cuộc sống và tình người: bát cơm chấm muối, quả trám bùi, đọt măng <br />
mai, mái nhà lau xám hắt hiu... cứ dần dần tái hiện, nhắc nhở mối thù hai vai chung gánh, <br />
những tấm lòng son không bao giờ phai nhạt.<br />
<br />
Nghệ thuật nhân hóa, ẩn dụ rừng núi nhớ ai..., trám để rụng, măng để già, điệp từ mình <br />
về, mình đi, có nhớ, còn nhớ, nhịp câu 2/4 4/4 đều đặn... gợi lên hình ảnh một người <br />
đang bâng khuâng sững sờ với cảm giác hụt hẫng của cuộc dè chừng sự lãng quên nên <br />
thiết tha nhắc nhở người về bằng những hoài niệm ân nghĩa nhất, nguồn cội sâu rộng <br />
nhất..., sâu trong tình người, rộng trong thời gian, không gian. Đây là tình cảm những con <br />
người cách mạng trong không thời gian của cách mạng.<br />
<br />
Đoạn thơ thể hiện những tình cảm lớn có ý nghĩa thời đại. Đó là tình đoàn kết, nghĩa thuỷ <br />
chung giữa nhân dân và cách mạng, từ phong trào Việt Minh thời kì kháng chiến chống <br />
Pháp ở chiến khu Việt Bắc. Đoạn thơ cũng thể hiện chất thơ trữ tình chính trị, đậm đà <br />
tính dân tộc của Tố Hữu. Phong cách đó đã ảnh hưởng quan trọng đối với thơ ca cách <br />
mạng Việt hiện đại.<br />
<br />
<br />
<br />
<br />