intTypePromotion=1
zunia.vn Tuyển sinh 2024 dành cho Gen-Z zunia.vn zunia.vn
ADSENSE
 » 
 » 

Chẩn đoán xác định một số dị tật thai nhi bằng phân tích nhiễm sắc thể tế bào ối nuôi cấy

Chia sẻ: Sunshine_3 Sunshine_3 | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:8

Thêm vào BST
Báo xấu
85
lượt xem 9
download
 
  Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Dị tật bẩm sinh là một trong những bất th-ờng hay gặp ở thai nhi và trẻ sơ sinh. Ng-ời ta đã thấy có 3% trẻ sinh ra bị dị tật bẩm sinh từ những bất th-ờng nhỏ tới những bất th-ờng gây chết thai [6]. Trong số đó có các bất th-ờng về nhiễm sắc thể đặc biệt các bất th-ờng lệch bội nh- hội chứng Down (trisomi 21) gặp với tần suất 1/600 trẻ sơ sinh sống [1]. Hội chứng Down luôn liên quan đến chậm trí tuệ với mức độ chậm có thể trong phạm vi từ trung bình tới trầm trọng. Ng-ời mắc hội chứng Down có...

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: Chẩn đoán xác định một số dị tật thai nhi bằng phân tích nhiễm sắc thể tế bào ối nuôi cấy

  1. TCNCYH 28 (2) - 2004 ChÈn ®o¸n x¸c ®Þnh mét sè dÞ tËt thai nhi b»ng ph©n tÝch nhiÔm s¾c thÓ tÕ bµo èi nu«i cÊy Hoµng ThÞ Ngäc Lan1, NguyÔn ViÖt Hïng2 TrÞnh V¨n B¶o1, TrÇn ThÞ Thanh H−¬ng1 1 Bé m«n Y sinh häc di truyÒn - §¹i häc Y Hµ Néi 2 Bé m«n Phô s¶n - §¹i häc Y Hµ Néi TiÕn hµnh chäc hót dÞch èi ë 40 s¶n phô cã nguy c¬ cao sinh con bÊt th−êng NST. Tû lÖ nu«i cÊy thµnh c«ng 31/ 38 ( cã 2 mÉu bÞ nhiÔm trïng). Chäc hót èi ë tuÇn thai thø 14 trë ®i. Thêi gian trung b×nh tõ khi nu«i cÊy ®Õn khi tr¶ lêi kÕt qu¶ tõ 2- 3 tuÇn. ¸p dông ph−¬ng ph¸p nu«i cÊy hë sö dông tñ Êm 370C víi 5% CO2 víi m«i tr−êng nu«i cÊy èi AmnioMax. TiÕn hµnh ®èi chiÕu víi c¸c xÐt nghiÖm sµng läc trong huyÕt thanh mÑ (AFP, βhCG) ë 31 thai phô. Cã 12 thai phô cã kÕt qu¶ test sµng läc d−¬ng tÝnh trong ®ã cã 4 tr−êng hîp cã rèi lo¹n NST ë thai, 19 thai phô cã kÕt qu¶ sµng läc ©m tÝnh th× cã 1 tr−êng hîp cã rèi lo¹n NST. Tû lÖ ph¸t hiÖn 4/ 5 = 80%, tû lÖ d−¬ng tÝnh gi¶ 8/ 26 = 30,77%. Trong 21 tr−êng hîp siªu ©m thai cã h×nh ¶nh bÊt th−êng, nu«i cÊy èi ph¸t hiÖn 6 tr−êng hîp cã rèi lo¹n NST. Nh÷ng dÊu hiÖu siªu ©m liªn quan víi bÊt th−êng NST nh−: t¨ng chiÒu dµy da g¸y, tho¸t vÞ rèn, nang n−íc g¸y, ng¾n x−¬ng chi... Víi 38 mÉu èi nu«i cÊy thµnh c«ng ®· ph¸t hiÖn 7/ 38 thai cã bÊt th−êng NST. Nh− vËy víi ph−¬ng ph¸p chäc hót èi, nu«i cÊy tÕ bµo èi, lËp karyotyp b»ng kü thuËt nhuém Giªmsa th«ng th−êng, nhuém b¨ng G ®· ph¸t hiÖn nh÷ng thai cã bÊt th−êng vÒ sè l−îng, cÊu tróc NST. i. §Æt vÊn ®Ò Cã con bÞ dÞ tËt lµ mét g¸nh nÆng vÒ mÆt t©m lý còng nh− tµi chÝnh cho gia ®×nh, g¸nh DÞ tËt bÈm sinh lµ mét trong nh÷ng bÊt nÆng cho sù phôc vô y tÕ cña x· héi. th−êng hay gÆp ë thai nhi vµ trÎ s¬ sinh. Ng−êi ta ®· thÊy cã 3% trÎ sinh ra bÞ dÞ tËt ViÖc ®iÒu trÞ cho nh÷ng bÖnh nh©n bÞ dÞ tËt bÈm sinh tõ nh÷ng bÊt th−êng nhá tíi nh÷ng bÈm sinh cßn gÆp rÊt nhiÒu khã kh¨n. §Ó gãp bÊt th−êng g©y chÕt thai [6]. Trong sè ®ã cã phÇn lµm gi¶m tÇn suÊt sinh con bÞ dÞ tËt bÈm c¸c bÊt th−êng vÒ nhiÔm s¾c thÓ ®Æc biÖt c¸c sinh, n©ng cao chÊt l−îng sinh s¶n cho céng bÊt th−êng lÖch béi nh− héi chøng Down ®ång, chóng t«i tiÕn hµnh ®Ò tµi: “ChÈn ®o¸n x¸c (trisomi 21) gÆp víi tÇn suÊt 1/600 trÎ s¬ sinh ®Þnh mét sè dÞ tËt thai nhi b»ng ph©n tÝch nhiÔm sèng [1]. Héi chøng Down lu«n liªn quan ®Õn s¾c thÓ tÕ bµo èi nu«i cÊy” víi hai môc tiªu: chËm trÝ tuÖ víi møc ®é chËm cã thÓ trong - Ph©n tÝch NST ë tÕ bµo èi nu«i cÊy ®Ó ph¹m vi tõ trung b×nh tíi trÇm träng. Ng−êi chÈn ®o¸n dÞ tËt thai nhi liªn quan ®Õn bÊt m¾c héi chøng Down cã thÓ sèng tíi 50 tuæi. th−êng NST. Nh÷ng bÊt th−êng kh¸c còng liªn quan víi ®ét - §èi chiÕu kÕt qu¶ ph¸t hiÖn cña siªu ©m, biÕn lÖch béi nhiÔm s¾c thÓ (NST) lµ trisomi cña test sµng läc trong huyÕt thanh mÑ víi kÕt 18, trisomi 13; 47,XXY; ... Trisomi 18, trisomi qu¶ ph©n tÝch nhiÔm s¾c thÓ ë tÕ bµo èi nu«i cÊy. 13 hÇu hÕt g©y chÕt thai hoÆc chØ sèng thªm ii. §èi t−îng vµ ph−¬ng ph¸p ®−îc mét thêi gian ng¾n sau khi sinh. Cã kho¶ng 10% nh÷ng trÎ trisomi 18 ®· sèng nghiªn cøu qua 1 n¨m hoÆc thËm chÝ tíi 10 n¨m [7]. 1. §èi t−îng nghiªn cøu. 5
  2. TCNCYH 28 (2) - 2004 Gåm 40 thai phô cã mét trong c¸c yÕu tè • Nu«i cÊy hç trî. t¨ng nguy c¬ sinh con bÊt th−êng NST: ë lÇn thay m«i tr−êng ®Çu tiªn thay v× lo¹i + Tuæi mÑ > 35. bá dÞch næi th× cã thÓ sö dông dÞch næi ®ã (cã + TiÕn sö gia ®×nh ®· cã con bÊt th−êng chøa nh÷ng tÕ bµo kh«ng b¸m dÝnh) cÊy vµo NST, bè hoÆc mÑ mang NST chuyÓn ®o¹n. mét lä cÊy míi. TÕ bµo cã thÓ ph¸t triÓn sau + Cã kÕt qu¶ cña test sµng läc d−¬ng tÝnh mét vµi ngµy. liªn quan ®Õn bÊt th−êng NST. + Thu ho¹ch. + Cã h×nh ¶nh siªu ©m thai bÊt th−êng cã • KiÓm tra d−íi kÝnh hiÓn vi soi ng−îc thÓ liªn quan ®Õn bÊt th−êng NST nh− dµy da khi thÊy h×nh ¶nh tÕ bµo ®ang ph©n chia tèt g¸y, tho¸t vÞ rèn, hÑp ruét, bÊt th−êng tim, (cã nhiÒu tÕ bµo h×nh trßn) th× tiÕn hµnh thu ng¾n x−¬ng chi.... ho¹ch. 2. Ph−¬ng ph¸p nghiªn cøu C¸c b−íc c¬ b¶n cña thu ho¹ch: 2.1. Nu«i cÊy tÕ bµo èi thu ho¹ch côm NST - Lµm tÕ bµo dõng ë kú gi÷a b»ng kú gi÷a ë nh÷ng thai phô cã mét trong c¸c yÕu colcemid tè t¨ng nguy c¬ sinh con bÊt th−êng NST. - Lµm bong tÕ bµo b»ng dung dÞch trypsin §Ó tiÕn hµnh nu«i cÊy tÕ bµo èi chóng t«i 0.25% (1:250). lµm theo c¸c b−íc sau: - Ph¸ vì mµng tÕ bµo b»ng dung dÞch + Chäc hót dÞch èi. nh−îc tr−¬ng KCl 0,56%. TÕ bµo trong dÞch èi cã nguån gèc tõ thai. - Cè ®Þnh tÕ bµo b»ng dung dÞch carnoy. Ph©n tÝch NST tõ tÕ bµo dÞch èi nu«i cÊy ®−îc - Lµm tiªu b¶n nhá giät trªn phiÕn kÝnh xem nh− lµ ph−¬ng ph¸p thuËn tiÖn nhÊt, tin l¹nh. Mçi mÉu cÊy lµm 10 tiªu b¶n. cËy cho chÈn ®o¸n tr−íc sinh. Chäc hót èi Tiªu b¶n NST ®−îc nhuém b»ng hai ®−îc tiÕn hµnh tõ tuÇn thai 14 d−íi sù h−íng ph−¬ng ph¸p: Ph−¬ng ph¸p nhuém Giªmsa dÉn cña siªu ©m vµ ph¶i ®¶m b¶o nguyªn t¾c th«ng th−êng vµ ph−¬ng ph¸p nhuém b¨ng G v« trïng. L−îng dÞch èi th−êng ®−îc lÊy tõ 15- (B¨ng trypsin). 20 ml vµ sÏ ®−îc chia ®Òu vµo 2 lä nu«i cÊy. 2.2. Ph©n tÝch NST ë tÕ bµo èi nu«i cÊy. + Nu«i cÊy tÕ bµo dÞch èi. NhiÔm s¾c thÓ ®−îc ph©n tÝch theo c¸c Ph−¬ng ph¸p nu«i cÊy tÕ bµo èi ®−îc tiÕn tiªu chuÈn ®¸nh gi¸ cña héi nghÞ quèc tÕ vÒ di hµnh theo ph−¬ng ph¸p cña D.E Rooney truyÒn ng−êi: ISCN (1995). Tiªu b¶n NST 1992 [5] cã c¶i tiÕn. Gåm c¸c b−íc: ®−îc ph©n tÝch trªn kÝnh hiÓn vi cã ®é phãng • Nu«i cÊy s¬ khëi ®¹i x 1000 lÇn. TÕ bµo dÞch èi ®−îc nu«i cÊy trong m«i Mçi mÉu xÐt nghiÖm ®−îc ®¸nh gi¸ 100 tr−êng AmnioMax cña h·ng Gibco. Nu«i cÊy côm NST kú gi÷a, chôp ¶nh 3 côm NST, lËp theo hÖ thèng cÊy hë, sö dông tñ Êm 37 0C víi karyotyp theo ®óng quy −íc quèc tÕ. 5% CO2 vµ 95% kh«ng khÝ cïng víi nguån Èm. 2.3. §èi chiÕu kÕt qu¶ cña test sµng läc B×nh nu«i cÊy kh«ng ®−îc ®ông ch¹m vµo Ýt víi kÕt qu¶ xÐt nghiÖm NST ë tÕ bµo èi nhÊt lµ 5 ngµy sau ®ã cã thÓ kiÓm tra sù ph¸t nu«i cÊy. triÓn cña tÕ bµo qua kÝnh hiÓn vi soi ng−îc. 2.4. §èi chiÕu kÕt qu¶ cña siªu ©m thai • Thay m«i tr−êng víi kÕt qu¶ xÐt nghiÖm NST ë tÕ bµo èi Thay toµn bé m«i tr−êng lÇn ®Çu tiªn sau nu«i cÊy. 5- 8 ngµy nu«i cÊy. TiÕp theo thay m«i tr−êng hoµn toµn thùc hiÖn 2 lÇn trong 1 tuÇn cho ®Õn lóc thu ho¹ch tÕ bµo. 6
  3. TCNCYH 28 (2) - 2004 2.5. Theo dâi l©m sµng s¬ sinh, ®èi 1. Sè mÉu vµ kÕt qu¶ nu«i cÊy tÕ bµo èi. chiÕu kÕt qu¶ ph©n tÝch NST cña tÕ bµo èi - TiÕn hµnh nu«i cÊy 40 mÉu èi, trong ®ã nu«i cÊy. ®¸nh gi¸ ®−îc 31 mÉu, 2 mÉu bÞ nhiÔm trïng, ii. KÕt qu¶ 7 mÉu tÕ bµo kh«ng mäc. Tû lÖ thµnh c«ng cña nu«i cÊy lµ 31/38 = 81,58%. B¶ng 1: Ph©n bè tuæi mÑ, tuæi thai ®Ó chäc hót èi vµ thêi gian cã kÕt qu¶ ph©n tÝch NST Tuæi mÑ TuÇn thai khi chäc èi Sè ngµy ®Ó cã kÕt qu¶ DT 20- 34 ≥ 35 14 - 15 16-18 19-20 ≥ 21 10- 13 14 -18 21 Sè mÉu 30 10 16 10 4 10 4 24 3 NhËn xÐt: - Thêi gian ®Ó tiÕn hµnh chäc hót trÞ n»m trong ng−ìng sau ®−îc coi lµ test sµng èi th−êng b¾t ®Çu tõ tuÇn thai thø 14 trë ®i. läc d−¬ng tÝnh ®Ó tiÕn hµnh ph©n tÝch di truyÒn tÕ bµo qua nu«i cÊy tÕ bµo èi. - Thêi gian trung b×nh cho 1 mÉu nu«i cÊy tõ 10 ®Õn 18 ngµy ®Ó cã thÓ thu ho¹ch ®−îc - Nång ®é AFP < 0,7 MoM hoÆc > 2 MoM. tÕ bµo. Nh− vËy cã thÓ tr¶ lêi kÕt qu¶ di truyÒn - Nång ®é β hCG < 0,7 MoM hoÆc > 2MoM sau 2 ®Õn 3 tuÇn kÓ tõ ngµy b¾t ®Çu nu«i cÊy. (MoM lµ béi sè so víi gi¸ trÞ trung b×nh) - Nu«i cÊy theo ph−¬ng ph¸p cÊy hë, sö Trong 31 test sµng läc trong huyÕt thanh dông tñ Êm víi 5% CO2, 95% kh«ng khÝ, cã hÖ mÑ th× cã 12 test sµng läc d−¬ng tÝnh trong sè thèng lµm Èm phï hîp cho nu«i cÊy tÕ bµo èi. ®ã cã 4 tr−êng hîp thai cã bÊt th−êng NST, - M«i tr−êng Amnio Max phï hîp cho nu«i cßn trong 19 tr−êng hîp víi kÕt qu¶ cña test cÊy tÕ bµo èi. sµng läc ©m tÝnh th× cã 1 tr−êng hîp thai cã bÊt th−êng NST. 2. §èi chiÕu kÕt qu¶ test sµng läc víi kÕt qu¶ ph©n tÝch NST ë tÕ bµo èi nu«i cÊy Theo kÕt qu¶ nghiªn cøu cña chóng t«i còng nh− cña Talbot (2003) vÒ ®¸nh gi¸ gi¸ trÞ cña test sµng läc trong huyÕt thanh mÑ, nh÷ng test cã gi¸ B¶ng 2: So s¸nh kÕt qu¶ test sµng läc víi kÕt qu¶ di truyÒn tÕ bµo Test sµng läc Karyotyp mÉu cÊy AFP (MoM) βhCG (MoM) Tæng sè B×nh th−êng BÊt th−êng >2 1 ®Õn 2 9 8 1 (45, X) < 0,7 1,6 2 0 1 (NhoÌ n¸t NST 20%) 1 ( §a béi 33%) < 0,7 >2 1 0 1( 47,XY,+21) > 0,7,
  4. TCNCYH 28 (2) - 2004 Tõ kÕt qu¶ ë b¶ng 1, 2 chóng t«i cã mét sè + Nh− vËy nh÷ng rèi lo¹n NST ë tÕ bµo èi nhËn xÐt sau: nu«i cÊy hÇu nh− liªn quan ®Õn bÊt th−êng cña nång ®é AFP, βhCG trong huyÕt thanh - Tû lÖ ph¸t hiÖn thai bÊt th−êng NST : 4/5 cña m¸u mÑ. = 80%, tû lÖ d−¬ng tÝnh gi¶: 8/ 26 = 30,77 % • Khi nång ®é AFP < 0,7 MoM vµ βhCG - Ba bÊt th−êng NST t×m thÊy ë thai cã > 2MoM lµ mét dÊu hiÖu chØ ®iÓm tèt ®èi víi nång ®é AFP thÊp vµ nång ®é βhCG cao h¬n nh÷ng thai cã héi chøng Down. so víi ng−ìng chuÈn. • NÕu chØ cã nång ®é AFP t¨ng ®¬n - Karyotyp 45, X t×m thÊy ë thai cã nång ®é ®éc > 2 MoM th× th−êng nghÜ tíi nh÷ng tr−êng AFP trong huyÕt thanh mÑ 20,9 MoM, βhCG ë hîp cña thai cã tho¸t dÞch n·o tuû (nh− thai ng−ìng b×nh th−êng. v« sä, thai bÞ nøt ®èt sèng hë...) vµ th−êng - Mét thai trisomi 18 cã kÕt qu¶ cña test kh«ng t×m thÊy (cã thÓ bÊt th−êng NST cña bé sµng läc ë ng−ìng b×nh th−êng m¸y di truyÒn) ë møc ®é tÕ bµo. - Cã 3 tr−êng hîp thai v« sä chØ thÊy t¨ng 3. §èi chiÕu kÕt qu¶ siªu ©m víi ph©n ®¬n ®éc nång ®é AFP > 2 MoM. tÝch NST tÕ bµo èi B¶ng 4: §èi chiÕu kÕt qu¶ ph©n tÝch di truyÒn tÕ bµo víi h×nh ¶nh siªu ©m thai H×nh ¶nh siªu ©m thai Sè l−îng KÕt qu¶ di truyÒn tÕ bµo thai B×nh th−êng BÊt th−êng Dµy da g¸y 7mm 1 1. Karyotyp: 47, XY, +21 Dµy da g¸y 6mm 1 1. Karyotyp kh¶m víi 3 dßng tÕ bµo: Dµy da g¸y 8mm 1 1 (46, XY) - 47, XY, +21/ 46, XY/ ®a béi (tû lÖ 55%/40%/5%) Dµy da g¸y 3- 3,5 mm 2 2 (46, XY) §a dÞ tËt cã - Tho¸t vÞ rèn 1 1. Karyotyp: 47,XY,+18 - Nang n−íc n·o thÊt - BÊt th−êng tim Nang n−íc ë g¸y, 1 1. Karyotyp: 45, X ng¾n x−¬ng chi Phï toµn th©n 2 1 (46, XY) 1. Karyotyp kh¶m cã 2 dßng tÕ bµo: - 46, XX / ®a béi (tû lÖ 65% / 35%) Tho¸t vÞ - Tho¸t vÞ c¬ hoµnh 2 1 (46,XY) 1. Karyotyp kh¶m cã 2 dßng tÕ bµo: - Tho¸t vÞ rèn 1 1 (46, XX) - 46, XX / ®a béi (tû lÖ 81% /19%) DÞ d¹ng x−¬ng chi 2 (thai ®«i, 2 (46, XY) - Ng¾n x−¬ng ®ïi 1 buång - Xo¾n vÆn x−¬ng c¼ng tay èi) Thai v« sä 4 2 (46, XY) 2 (46, XX) N·o óng thuû 3 2 (46,XY) 1 (46, XX) Tæng sè 21 15 6 8
  5. TCNCYH 28 (2) - 2004 NhËn xÐt: ChiÒu dµy da g¸y ≥ 6mm (®o ë thai 3 th¸ng gi÷a) lµ mét dÊu hiÖu chØ ®iÓm tèt ®èi Trong 21 thai cã h×nh ¶nh siªu ©m bÊt víi thai cã héi chøng Down. th−êng, ph¸t hiÖn 6 tr−êng hîp cã rèi lo¹n NST ë tÕ bµo èi nu«i cÊy. Tû lÖ ph¸t hiÖn 6/ 6 = + 4 tr−êng hîp thai v« sä, 3 tr−êng hîp 100%. Tû lÖ d−¬ng tÝnh gi¶ 15/ 34 = 44,11%. thai n·o óng thuû th× kh«ng thÊy cã bÊt th−êng vÒ NST. - Nh÷ng dÊu hiÖu siªu ©m thai bÊt th−êng nh− t¨ng chiÒu dµy da g¸y, tho¸t vÞ rèn, dÞ tËt tim, 4. §èi chiÕu kÕt qu¶ test sµng läc, siªu tho¸t vÞ c¬ hoµnh, ng¾n x−¬ng chi, phï thai nhi ©m thai víi kÕt qu¶ ph©n tÝch NST tÕ bµo èi cã thÓ lµ nh÷ng dÊu hiÖu chØ ®iÓm tèt ®Ó ph¸t nu«i cÊy. hiÖn thai cã rèi lo¹n NST. §Æc biÖt lµ c¸c bÊt th−êng vÒ chiÒu dµy da g¸y liªn quan ®Õn c¸c héi chøng vÒ dÞ béi (Down, Edward, Turner). B¶ng 5. §èi chiÕu kÕt qu¶ cña test sµng läc vµ siªu ©m víi kÕt qu¶ ph©n tÝch NST Sè mÉu Test sµng läc Siªu ©m Karyotyp L©m sµng 1 + + 47, XY, +21 Héi chøng Down 1 + + 45, X Héi chøng Turner 1 - + 47, XY, +18 Héi chøng Edward 1 + - NhoÌ n¸t NST 1 + - §a béi / 46, XX (tû lÖ 33%/ 67%) 1 - + §a béi / 46, XX (tû lÖ 35%/ 65%) Phï toµn thai 1 - + §a béi / 46, XX ( tû lÖ 19 %/ 81% Tho¸t vÞ c¬ hoµnh (-) KÕt qu¶ test sµng läc hoÆc kÕt qu¶ siªu iii. Bµn luËn ©m kh«ng cã bÊt th−êng. 1. §¸nh gi¸ vÒ thêi gian, ph−¬ng ph¸p, (+) KÕt qu¶ test sµng läc hoÆc kÕt qu¶ siªu m«i tr−êng nu«i cÊy tÕ bµo thai. ©m cã bÊt th−êng. Víi tû lÖ nu«i cÊy èi thµnh c«ng 31/38 = NhËn xÐt 81,58% ( trõ 2 tr−êng hîp mÉu bÞ nhiÔm - Cã hai tr−êng hîp thai bÊt th−êng (1 trïng) héi chøng Down, 1 héi chøng Turner) ®Òu cã - Thêi gian trung b×nh cho 1 mÉu nu«i cÊy bÊt th−êng ë test sµng läc, h×nh ¶nh siªu ©m tõ 10-18 ngµy vµ nh− vËy tr¶ lêi kÕt qu¶ ph©n thai vµ ®Òu cã rèi lo¹n NST. tÝch NST sau kho¶ng 2- 3 tuÇn. - 4 tr−êng hîp cßn l¹i chØ cã bÊt th−êng - Nu«i cÊy theo ph−¬ng ph¸p cÊy hë, sö hoÆc trong test sµng läc hoÆc h×nh ¶nh siªu dông tñ Êm víi 5% CO2, 95% kh«ng khÝ, cã ©m thai. hÖ thèng lµm Èm. Nh− vËy nh÷ng bÊt th−êng NST cña thai - M«i tr−êng AmnioMax thÝch hîp cho cã thÓ cã ®ång thêi nh÷ng bÊt th−êng trong nu«i cÊy tÕ bµo èi. kÕt qu¶ sµng läc vµ bÊt th−êng trong h×nh ¶nh Nh÷ng nhËn xÐt cña chóng t«i còng phï siªu ©m thai, hoÆc chØ cã bÊt th−êng trong hîp víi quy tr×nh nu«i cÊy tÕ bµo thai cña test sµng läc hoÆc chØ cã nh÷ng bÊt th−êng D.E.Rooney cs, 1992 [ 5] thai qua h×nh ¶nh siªu ©m. Nªn tr−íc khi tiÕn hµnh chäc hót, nu«i cÊy tÕ bµo èi th× nªn tiÕn 2. §èi chiÕu kÕt qu¶ cña test sµng läc hµnh ®Þnh l−îng AFP, βhCG trong huyÕt víi kÕt qu¶ di truyÒn tÕ bµo. thanh mÑ, siªu ©m thai. 9
  6. TCNCYH 28 (2) - 2004 Tõ kÕt qu¶ ë b¶ng 2, 3 chóng t«i thÊy. + Nh− vËy trong nu«i cÊy tÕ bµo èi cã thÓ + Cã 4 tr−êng hîp cã rèi lo¹n NST liªn ph¸t hiÖn ®−îc bÊt th−êng di truyÒn tÕ bµo ë quan ®Õn bÊt th−êng cña kÕt qu¶ test sµng nh÷ng tr−êng hîp mµ test sµng läc gîi ý ®Õn läc d−¬ng tÝnh vµ 1 tr−êng hîp cã kÕt qu¶ cña nh÷ng bÊt th−êng liªn quan ®Õn rèi lo¹n NST. test sµng läc ©m tÝnh. §ã lµ: 3. §èi chiÕu kÕt qu¶ siªu ©m víi kÕt qu¶ - 1 thai cã héi chøng Down víi c«ng thøc ph©n tÝch di truyÒn tõ tÕ bµo èi nu«i cÊy karyotyp 47, XY, +21 cã nång ®é AFP = 0,64 Tõ kÕt qu¶ ë b¶ng 4 chóng t«i thÊy: MoM, βhCG = 4,2 MoM trong huyÕt thanh mÑ. Trong tæng sè 21 mÉu nu«i cÊy tõ nh÷ng Theo Crandall vµ céng sù, 1993 khi nång ®é thai cã h×nh ¶nh siªu ©m bÊt th−êng th× cã 6 AFP ≤0,74 MoM, βhCG ≥ 1,73 MoM th× nªn tr−êng hîp thai cã rèi lo¹n NST. nghÜ ®Õn thai bÞ héi chøng Down, nªn tiÕn + Ba tr−êng hîp cã h×nh ¶nh siªu ©m da g¸y hµnh ph©n tÝch di truyÒn tÕ bµo ®Ó chÈn ®o¸n dµy 7mm, 6mm, 8 mm t−¬ng øng víi thai tuÇn x¸c ®Þnh cho thai. Cßn theo Talbot vµ céng 15, 22 vµ 33. Trong ®ã cã 2 tr−êng hîp thai cã sù, 2003 th× nh÷ng thai cã héi chøng Down cã bÊt th−êng NST (trisomi 21- Héi chøng Down) ë kÕt qu¶ test sµng läc AFP ≤ 0,75 MoM, βhCG thai cã chiÒu dµy da g¸y 7mm vµ 6mm. ≥ 2,16 MoM trong huyÕt thanh mÑ. Nh− vËy víi ®é dµy da g¸y ≥ 6 mm trong Nh− vËy khi nång ®é AFP ≤ 0,7 MoM, nghiªn cøu nµy tû lÖ ph¸t hiÖn bÊt th−êng di βhCG ≥ 2 MoM trong huyÕt thanh mÑ th× nªn truyÒn lµ 2/3 = 66.67%. KÕt qu¶ siªu ©m cña tiÕn hµnh chäc èi ®Ó ph©n tÝch NST gióp cho chóng t«i phï hîp víi kÕt qu¶ l©m sµng vµ chÈn ®o¸n x¸c ®Þnh. còng phï hîp víi nhËn ®Þnh cña Po-Jen - Víi tr−êng hîp thai cã héi chøng Turner Cheng vµ cs, 2003 [11], cho r»ng chiÒu dµy (45,X) chØ cã t¨ng nång ®é AFP ®¬n ®éc, gÊp da g¸y ≥ 6 mm liªn quan víi nh÷ng bÊt kho¶ng 20 lÇn so víi ng−ìng b×nh th−êng. th−êng di truyÒn tÕ bµo cña thai. - Cßn tr−êng hîp thai víi kÕt qu¶ di KÕt qu¶ siªu ©m ®· ph¸t hiÖn hai tr−êng truyÒn cã hai dßng tÕ bµo (1 dßng tÕ bµo b×nh hîp thai cã dµy da g¸y 3mm vµ 3,5 mm t−¬ng th−êng, 1 dßng tÕ bµo ®a béi) cã nång ®é øng víi thai 15, 19 tuÇn, kÕt qu¶ di truyÒn tÕ AFP = 0,52 MoM, βhCG =1,64 MoM, thai nµy bµo còng nh− s¬ sinh ®Òu b×nh th−êng. cã tho¸t vÞ c¬ hoµnh. Nh− vËy cã lÏ nh÷ng bÊt Benacerraf vµ céng sù, 1987b [2] trong th−êng thai dÉn ®Õn bÊt th−êng trong test nghiªn cøu ®· chøng minh r»ng chiÒu dµy da sµng läc còng mµ nguyªn nh©n cã thÓ do bÊt g¸y ≤ 5 mm ®o ë tuÇn thai tõ 15 – 20 lµ ë th−êng di truyÒn t¹o ra. ng−ìng cña nh÷ng thai b×nh th−êng, nhËn xÐt - Víi tr−êng hîp ph©n tÝch kÕt qu¶ nµy còng gièng víi nhËn xÐt cña Borrel, et al, karyotyp cã rèi lo¹n côm NST víi h×nh ¶nh 1996, Po- Jen Cheng vµ céng sù, 2003 [11]. NST nhoÌ, n¸t côm cã nång ®é AFP = 0,48 Nh− vËy víi thai cã chiÒu dµy da g¸y ≤ 5mm MoM, βhCG =1,64 MoM, thai phô nµy bÞ cóm ë 3 th¸ng gi÷a th× cã thÓ kh«ng ph¸t hiÖn 7 ngµy, ngay ë th¸ng mang thai ®Çu tiªn. Cã ®−îc nh÷ng bÊt th−êng NST. lÏ nh÷ng bµ mÑ bÞ nhiÔm virut ngay ë nh÷ng Nh− vËy víi chiÒu dµy da g¸y > 5mm ë 3 th¸ng ®Çu thai nghÐn còng cã thÓ dÉn ®Õn th¸ng gi÷a cña thai th× nªn tiÕn hµnh xÐt nghiÖm nh÷ng bÊt th−êng di truyÒn cho thai nhi. di truyÒn ®Ó x¸c ®Þnh râ t×nh tr¹ng cña thai. - 1 tr−êng hîp víi kÕt qu¶ cña test sµng - Mét tr−êng hîp thai cã h×nh ¶nh nang läc ©m tÝnh ®ã lµ tr−êng hîp thai trisomi 18 n−íc ë g¸y (cystic hygroma) vµ ng¾n x−¬ng (47,XY, +18), cã nång ®é AFP = 0,86 MoM, chi, kÕt qu¶ ph©n tÝch NST víi c«ng thøc βhCG trong ng−ìng b×nh th−êng. Theo Chris karyotyp 45,X, ®iÒu nµy còng phï hîp víi Meier vµ céng sù, 2003 [3] th× nång ®é AFP ≤ nhËn xÐt cña Oded, 1999 [10]. 0.75 MoM, βhCG ≤ 0.60 MoM, uE3 ≤ 0,55 - Mét thai cã kÕt qu¶ di truyÒn tÕ bµo víi MoM th× cã thÓ ph¸t hiÖn tíi 60% nh÷ng thai c«ng thøc karyotyp 47, XY, +18 cã h×nh ¶nh trisomi 18 víi tû lÖ d−¬ng tÝnh gi¶ 0,4 %. 10
  7. TCNCYH 28 (2) - 2004 bÊt th−êng khi siªu ©m lµ tho¸t vÞ rèn, nang C«ng tr×nh nghiªn cøu nµy lµ mét trong n−íc n·o thÊt, dÞ tËt tim. KÕt qu¶ ph©n tÝch di mét sè c«ng tr×nh ®Çu tiªn ë ViÖt Nam nu«i truyÒn cña chóng t«i phï hîp víi nh÷ng bÊt cÊy tÕ bµo èi ®Ó chÈn ®o¸n thai bÞ dÞ tËt liªn th−êng thai mµ siªu ©m ®· ph¸t hiÖn vµ còng quan víi bÊt th−êng NST víi tû lÖ thµnh c«ng phï hîp víi nhËn xÐt cña Snijder RJM vµ 81,58%. VÒ tiÕn tr×nh kü thuËt chóng t«i thÊy: céng sù, 1995 [12], Nancy C, 1997 [8] víi - ¸p dông ph−¬ng ph¸p nu«i cÊy hë cã sö nh÷ng thai trisomi 18. dông tñ Êm víi 5% CO2, 95% kh«ng khÝ vµ cã - Hai thai víi kÕt qu¶ ph©n tÝch di truyÒn hÖ thèng lµm Èm lµ thÝch hîp cho nu«i cÊy tÕ tÕ bµo cã tû lÖ tÕ bµo ®a béi lµ 33% vµ 19% bµo thai dµi ngµy. cã h×nh ¶nh t−¬ng øng khi siªu ©m lµ tho¸t vÞ - M«i tr−êng thÝch hîp cho nu«i cÊy tÕ bµo c¬ hoµnh, phï toµn thai. Theo Oded Inbar, èi lµ m«i tr−êng AmnioMax. 1999 [10] khi thai cã tho¸t vÞ c¬ hoµnh mµ - Thêi gian trung b×nh tõ khi b¾t ®Çu nu«i h×nh ¶nh siªu ©m cã d¹ dµy, c¸c tæ chøc kh¸c cÊy ®Õn khi tr¶ lêi kÕt qu¶ ph©n tÝch NST lµ tõ cña bông nh− gan, ruét... n»m ë ngùc, tim 2- 3 tuÇn. n»m ë vÞ trÝ bÊt th−êng... th× cã liªn quan víi bÊt th−êng NST. Nh− vËy cã thÓ ¸p dông quy tr×nh cÊy èi nµy ®Ó chÈn ®o¸n x¸c ®Þnh mét sè thai bÞ dÞ - Nh− vËy víi nh÷ng dÊu hiÖu chØ ®iÓm nh− tËt bÈm sinh, ®Æc biÖt lµ c¸c thai cã bÊt t¨ng ®é dµy da g¸y, nang n−íc ë g¸y, tho¸t vÞ th−êng NST. rèn, dÞ tËt tim h−íng cho chóng ta nghÜ ®Õn nh÷ng bÊt th−êng thai liªn quan víi bÊt th−êng 2. §èi chiÕu kÕt qu¶ cña test sµng läc di truyÒn tÕ bµo ®Æc biÖt lµ nh÷ng rèi lo¹n vÒ sè víi kÕt qu¶ xÐt nghiÖm NST ë tÕ bµo èi l−îng nhiÔm s¾c thÓ nh− trong héi chøng Down nu«i cÊy. (trisomi 21), héi chøng Edward (trisomi 18), héi Nh÷ng thai cã bÊt th−êng di truyÒn ë møc chøng Turner (monosomi X)... ®é tÕ bµo thÊy cã bÊt th−êng trong test sµng 4. §èi chiÕu kÕt qu¶ cña test sµng läc, siªu läc (®Þnh l−îng AFP, βhCG trong huyÕt thanh ©m víi kÕt qu¶ ph©n tÝch di truyÒn tÕ bµo. mÑ) v× vËy tr−íc khi tiÕn hµnh chäc hót èi nªn lµm c¸c test sµng läc tr−íc sinh ®Ó h¹n chÕ B¶ng 4 chØ ra cã 2 tr−êng hîp cã sù phï nh÷ng rñi ro víi thai còng nh− víi thai phô v× hîp gi÷a, test sµng läc, siªu ©m víi kÕt qu¶ di tû lÖ sÈy thai sau chäc èi lµ tõ 0,5%- 1%. truyÒn tÕ bµo cßn 5 tr−êng hîp th× chØ cã bÊt th−êng hoÆc ë test sµng läc hoÆc ë h×nh ¶nh 3. §èi chiÕu kÕt qu¶ cña siªu ©m víi kÕt siªu ©m thai. qu¶ xÐt nghiÖm NST ë tÕ bµo èi nu«i cÊy Nh− vËy nªn cã sù kÕt hîp gi÷a kÕt qu¶ cña + Cã sù phï hîp gi÷a h×nh ¶nh l©m sµng test sµng läc trong huyÕt thanh mÑ, siªu ©m ®Ó vµ kÕt qu¶ ph©n tÝch NST trong tÕ bµo èi nu«i t¨ng tû lÖ x¸c ®Þnh ®−îc nguyªn nh©n g©y bÊt cÊy: 6 tr−êng hîp. th−êng thai gióp cho t− vÊn di truyÒn chÝnh x¸c - Nh÷ng dÊu hiÖu chØ ®iÓm cña h×nh ¶nh siªu h¬n. Theo Spencer vµ céng sù, 2003 [13] trong ©m thai cã thÓ liªn quan ®Õn bÊt th−êng NST ®ã chÈn ®o¸n trisomi 21 nÕu kÕt hîp gi÷a chiÒu lµ t¨ng ®é dµy da g¸y, tho¸t vÞ rèn, nang n−íc ë dµy da g¸y, kÕt qu¶ cña test sµng läc cho g¸y, ng¾n x−¬ng chi, tho¸t vÞ c¬ hoµnh... trisomi 21 th× tû lÖ ph¸t hiÖn tíi 90 % trisomi 21, - T¨ng ®é dµy da g¸y cã thÓ lµ mét trong cßn theo Natasha Tul vµ céng sù, 1999 [9] nÕu nh÷ng dÊu hiÖu quan träng liªn quan ®Õn kÕt hîp gi÷a chiÒu dµy da g¸y, kÕt qu¶ cña test nh÷ng bÊt th−êng NST theo kiÓu lÖch béi sµng läc cho trisomi 18 th× tû lÖ ph¸t hiÖn trisomi (trisomi 21, trisomi 18, héi chøng Turner). 18 cã thÓ tíi 89%. NhËn xÐt cña chóng t«i còng Nªn cã sù phèi hîp gi÷a sµng läc trong huyÕt phï hîp víi nhËn xÐt cña c¸c t¸c gi¶ trªn. thanh mÑ, siªu ©m thai víi nu«i cÊy tÕ bµo thai iv. KÕt luËn ®Ó ph¸t hiÖn nh÷ng thai cã bÊt th−êng NST. 1. TiÕn tr×nh nu«i cÊy tÕ bµo èi: 11
  8. TCNCYH 28 (2) - 2004 §Ò tµi ®−îc thùc hiÖn t¹i bé m«n Y Sinh häc – Di truyÒn tr−êng §¹i häc Y Hµ Néi. §Ò tµi ®−îc thùc hiÖn víi sù hç trî cña ®Ò tµi 8. Nancy C. Chescheir (1997). Sonographic cÊp nhµ n−íc “ T− vÊn di truyÒn” Identification of Fetal Aneuploidy. Prenatal diagnosis & reproductive genetics;15:108-114. Tµi liÖu tham kh¶o 9. Natasha Tul, et al (1999). Screening for 1. Beaudet A.L. (1998). Genetic and trisomy 18 by Fetal nuchal translucency and disease. In: Harrison,s Principles of Internal maternal serum free β-hCG and PAPP-A at 10- medicine, 365-395 14 weeks of gestation. Prenat Diagn; 19:1305- 2. Benacerraf BR, et al (1987). Sonographic 1042 indentification of second- trimester fetuses with 10. Oded Inbar, Reuven Achiron and Down,s syndrome. N Engl J Med 1987b; 317: Richard Jaffe (1999). Abnormalities of fetal 1371-1376. neck and thorax. Tex book Fetal ultrasound; 9: 3. Chris Meier, Tianhua Huang, et al (2003). 129- 137. Accuracy of trisomy 18 screening using the 11. Po-Jen Cheng et al (2003). First – second- trimester triple test. Prenat Diagn; 23: trimester nuchal translucency measurement 443-446. and echocardiography at 16 to18 weeks of 4. Crandall B.F, et al (1993). Maternal gestation in prenatal detection for trisomy 18. serum screening for α-fetoprotein, Prenat Diagn; 23:248-251. unconjugated estriol, and human chorionic 12. Snijders RJM, Nicolaides KH (1995). gonadotropin between 11 and 15 weeks of Ultrasound Markers for fetal chromosome pregnancy to detect fetal chromosome defects. London: Parthenon Publishing. abnormalities. Am J Obstet Gynecol. 168:1864-1868. 13. Spencer K et al (2003). Screening for chromosomal abnormalities in the first 5. D. E Rooney et al (1992). Prenatal trimester using ultrasound and maternal serum diagnosis and tissue culture. In Human biochemistry in a one stop clinic: a review of Cytogenetics, Volume II; 3: 55-88. three years prospective experience. Br J 6. Donna Jeane et al (1997). Grief Obstet Gynecol . Counseling in Prenatal Diagnosis & 14. Talbot J. A, et al (2003). Detection of Reproductive genetics. 70-75 maternal serum hCG glycoform variants in the 7. Jennifer H.S, Jeffrey A. Kuller (1997). second trimester of pregnancies affected by Increased Maternal Age and Prior Aneuploid Down syndrome using a lectin immunoassay. Conception. In Prenatal diagnosis & Prenat Diagn; 23: 1-5. reproductive genetics; 4,23- 27. Summary Diagnosis of fetal errors by analyzing chromosome of cultured amniocytes In this study we report the result of 38 amniocenteses performed at ≥ 14 weeks of gestation and culture success of amniocytes. Culture seccess is 31/38 ( 81,85%). Use an open system requires 5% CO2 with humidify, the mean culture time is 2-3 weeks. AmnioMax medium is a suitable medium for culturing of amniocytes. We found seven fetus with abnormal chromosome (7/38). To determine abnormal fetuses, should combine maternal serum screening (AFP, βhCG) and fetal ultrasound with culture amniocytes, analysis chromosome. 12
ADSENSE

CÓ THỂ BẠN MUỐN DOWNLOAD

TL.01: Bộ Tiểu Luận Triết Học
207 tài liệu
1467 lượt tải
THÔNG TIN
TRỢ GIÚP
HỖ TRỢ KHÁCH HÀNG
Theo dõi chúng tôi

Chịu trách nhiệm nội dung:

Nguyễn Công Hà - Giám đốc Công ty TNHH TÀI LIỆU TRỰC TUYẾN VI NA

LIÊN HỆ

Địa chỉ: P402, 54A Nơ Trang Long, Phường 14, Q.Bình Thạnh, TP.HCM

Hotline: 093 303 0098

Email: support@tailieu.vn

Giấy phép Mạng Xã Hội số: 670/GP-BTTTT cấp ngày 30/11/2015 Copyright © 2022-2032 TaiLieu.VN. All rights reserved.

 

Đồng bộ tài khoản
15=>0