Chăn nuôi trâu bò : Chăn nuôi bê

Chia sẻ: Safskj Aksjd | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:8

Thêm vào BST

Báo xấu

182
lượt xem 34
download

Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Chăn nuôi bê nghé Nội dung: sức khoẻ chuồng trại (3) - Sự phát triển của bê nghé sinh sản quản lớ sinh sản (4, 5) + năng suất thức ăn (2) + + - Chăn nuôi bê nghé sơ sinh - Chăn nuôi bê nghé trước cai sữa - Cai sữa - Chăn nuôi bê nghé sau cai sữa

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: Chăn nuôi trâu bò : Chăn nuôi bê

NỘI DUNG MÔN HỌC CHĂN NUÔI TRÂU BÒ Lợi nhuận Ch¨n nu«i bª nghÐ Néi dung: sinh sản năng suất sức khoẻ - Sự ph¸t triÓn cña bª nghÐ - Chăn nu«i bª nghÐ s¬ sinh quản lí sinh chuồng trại thức ăn (2) + + sản (4, 5) (3) - Chăn nu«i bª nghÐ trước cai + s÷a giống (1) - Cai s÷a - Chăn nu«i bª nghÐ sau cai kỹ thuật s÷a chăn nuôi (6, 7, 8, 9) 1 C¸c giai ®o¹n ph¸t triÓn cña bª ph¸ triÓ cñ bª SỰ PHÁT TRIỂN CỦA BÊ NGHÉ PHÁ NGHÉ 1. Thêi kú s¬ sinh (7-10 ngµy ®Çu) Thêi kú (7- ngµ ®Çu) Các giai đoạn phát phá + §iÒu kiÖn sèng cña c¬ thÓ hoµn toµn thay kiÖ sè cñ c¬ thÓ hoµ toµ ®æi ®æi triển của bê nghé nghé + Kh¶ n¨ng tù vÖ cßn thÊp Kh¶ tù Quy luật phát phá Quy + C¬ n¨ng tiªu ho¸ cßn rÊt yÕu C¬ tiª ho¸ triển không đồng 2. Thêi kú bó s÷a vµ tËp ¨n thøc ¨n thùc vËt kú vµ thø thù vË đều + Bª sinh tr−ëng rÊt nhanh ëng Tác động của + S÷a lµ thøc ¨n chÝnh vµ ®−îc thay thÕ dÇn S÷ lµ thø vµ îc dÇ chăm sóc nuôi só b»ng thøc ¨n thùc vËt => lóc ®Çu c¬ n¨ng tiªu ho¸ thø thù vË ló ®Çu c¬ tiª ho¸ chñ yÕu lµ d¹ mói khÕ, vÒ sau d¹ cá ph¸t triÓn chñ lµ d¹ ph¸ triÓ dưỡng đến sự phát ưỡ phá nhanh chãng triển của bê nghé nghé 3. Thêi kú sau cai s÷a (cai s÷a ®Õn thµnh thôc vÒ s÷ thµ kú s÷ tÝnh) + TuyÕn sinh dôc vµ tuyÕn s÷a b¾t ®Çu ph¸t vµ s÷ b¾ ®Çu ph¸ TuyÕn ph¸t tiÓn chiÒu cao vµ réng ngo¹ ph¸ triÓ m¹ h¬ ¬ng ph¸ tiÓ vµ + Søc s¶n xuÊt ®¹t tíi møc cao nhÊt Sø s¶ ®¹t tí mø - Sau khi sinh: tèc ®é ph¸t triÓn cña m« x−¬ng gi¶m xuèng nh−ng m« c¬ tè ph¸ triÓ cñ m« ¬ng gi¶ xuè m« l¹i t¨ng. X−¬ng trôc ph¸t triÓn m¹nh lµm cho c¬ thÓ dµi ra t¨ ¬ng ph¸ triÓ m¹ lµ c¬ thÓ + C¸c qu¸ tr×nh T§C trong c¬ thÓ diÔn C¸ qu¸ tr× T§ c¬ thÓ ra m¹nh m¹ + M« c¬ ph¸t triÓn m¹nh ë 12-14 th¸ng tuæi ®Çu, sau ®ã c−êng ®é M« ph¸ triÓ m¹ 12- th¸ tuæ ®Çu, sinh tr−ëng vµ t¨ng träng tuyÖt ®èi cña m« c¬ gi¶m. ëng vµ trä tuyÖ ®èi cñ m« gi¶ 6. Thêi kú giµ cçi kú giµ 6. + M« mì ®−îc tÝch luü trong c¬ thÓ ë ®é tuæi muén h¬n. M« îc luü c¬ thÓ tuæ mué h¬ + C−êng ®é T§C dÇn dÇn gi¶m xuèng dÇ dÇ gi¶ xuè c. Trao ®æi chÊt ®æi + Søc s¶n xuÊt gi¶m Sø s¶ gi¶ - C¬ thÓ non cã c−êng ®é tæng hîp protein m¹nh thÓ hî m¹ - §é tuæi cµng cao mì tÝch luü cµng nhiÒu trong th©n thÞt tuæ cµ mì luü th© - C¸c gièng sím thµnh thôc mì sím tÝch luü h¬n giè sí thµ mì luü 5 6
¶nh h−ëng cña nu«i d−ìng ch¨m sãc ëng cñ nu« ìng ch¨ Sù ph¸t triÓn d¹ dµy GSNL ph¸ triÓ d¹ bª ®Õn sinh tr−ëng vµ søc s¶n xuÊt ëng vµ s¶ a. Møc dinh d−ìng Mø ìng - Møc nu«i d−ìng qu¸ thÊp hoÆc qu¸ cao => rèi lo¹n ph¸t nu« ìng qu¸ hoÆ qu¸ rè lo¹ ph¸ triÓn c¬ thÓ vµ c¸c c¬ quan chøc n¨ng => gi¶m søc s¶n xuÊt triÓ c¬ thÓ c¬ chø n¨ gi¶ sø s¶ vÒ sau. - Bª cã kh¶ n¨ng bï ®¾p l¹i sù ®×nh trÖ sinh tr−ëng t¹m thêi kh¶ bï ®¾p l¹ sù trÖ ëng sau khi ®−îc c¶i thiÖn ®iÒu kiÖn nu«i d−ìng vµ ch¨m sãc. îc c¶ thiÖ kiÖ nu« ìng vµ ch¨ - Møc ®é nu«i d−ìng cã ¶nh h−ëng nhiÒu ®Õn sù tÝch luü nu« ìng ëng sù luü protein vµ mì vµ - Nu«i d−âng bª ë møc cao sÏ lµm t¨ng nhanh thµnh thôc vÒ Nu« bª sÏ t¨ thµ sinh lý vµ cho phÐp ®−a vµo sö dông sím h¬n. Tuy nhiªn nÕu vµ vµ sö sí h¬ nhiª nu«i d−ìng qu¸ cao sÏ g©y ra hiÖn t−îng n©n sæi nªn khã thô nu« ìng qu¸ sÏ hiÖ îng n© nª thai. 7 8 ¶nh h−ëng cña nu«i d−ìng ch¨m sãc ëng cñ nu« ìng ch¨ NUÔI BÊ NGHÉ SƠ SINH bª ®Õn sinh tr−ëng vµ søc s¶n xuÊt ëng vµ s¶ b. Lo¹i h×nh thøc ¨n Lo¹ h× thø - TËp ¨n thøc ¨n thùc vËt sím => ph¸t triÓn nhanh c¸c c¬ quan tiªu thø thù vË sí ph¸ triÓ c¸ c¬ tiª Các loại thức ăn • ho¸ => tiªu ho¸ vµ sö dông tèt c¸c lo¹i thøc ¨n th«. ho¸ tiª ho¸ tè c¸ lo¹ thø th« • Cho bú sữa - Cho bª ¨n nhiÒu s÷a => ph¸t triÓn cña c¬ quan tiªu ho¸ bÞ h¹n chÕ bª s÷ ph¸ triÓ cñ c¬ tiª ho¸ h¹ vµ b¾t ®Çu ¨n thøc ¨n thùc vËt chËm h¬n. ®Çu thø thù vË chË h¬ • Chăm sóc c. Ch¨m sãc - NhiÖt ®é, ¸nh s¸ng chuång nu«i, ®é Èm kh«ng khÝ vµ thµnh phÇn NhiÖ ®é, s¸ chuå nu« kh« vµ thµ phÇ kh«ng khÝ, còng nh− sù vËn ®éng tÝch cùc cã t¸c ®éng trùc tiÕp ®Õn kh« ®éng cù t¸ ®éng trù sù ph¸t triÓn vµ ho¹t ®éng cña c¸c c¬ quan néi tiÕt vµ chi phèi m¹nh ph¸ triÓ vµ ho¹ ®éng cñ c¸ c¬ né vµ phè m¹ ®Õn c−êng ®é vµ chiÒu h−íng trao ®æi chÊt. íng ®æi - Xoa bãp bÇu vó tõ khi bª thµnh thôc vÒ tÝnh (9-12 th¸ng tuæi) kÝch bÇ vó bª thµ (9- th¸ tuæ thÝch sù ph¸t triÓn cña vó => n©ng cao søc s¶n xuÊt s÷a t¨ng søc ®Ò kh¸ng cña bª do bª s¬ sinh cã kh¶ n¨ng hÊp t¨ sø kh¸ cñ bª bª kh¶ Protein (%) 15,23 10,66 3,41 thu nguyªn vÑn gamma globulin tõ s÷a ®Çu vµo m¸u. Kh¶ nguyª vÑ s÷ ®Çu vµ m¸ n¨ng hÊp thu nµy gi¶m xuèng theo thêi gian (sau 60 giê kh«ng nµ gi¶ xuè kh« Kho¸ng (%) 1,07 0,95 0,64 cßn kh¶ n¨ng nµy n÷a) kh¶ nµ n÷ Caroten (mg%) 0,16 0,16 0,03 + S÷a ®Çu cßn cã hµm l−îng MgSO4 cao (0,37% vs 0,017%) S÷ ®Çu cß hµ îng §é chua (T) 38 33 19 t¹o thµnh chÊt tÈy nhÑ ®Ó ®Èy cøt su ra ngoµi. thµ tÈ nhÑ ®Èy cø ngoµ 11 12
Thøc ¨n Thø L−u ý khi cho bª bó s÷a bª 2. S÷a ®Çu nh©n t¹o S÷ ®Çu nh© t¹ + Bª ph¶i ®−îc bó s÷a ®Çu sau khi ®Î chËm nhÊt lµ 1 giê Bª ph¶ îc bó ®Çu chË lµ + Thµnh phÇn: 1 lÝt s÷a nguyªn, 10 ml dÇu c¸, 5-10g muèi, Thµ phÇ s÷ nguyª dÇ c¸ 5- muè + S÷a ®Çu dïng cho bª ®Õn ®©u th× v¾t ®Õn ®ã hay v¾t s÷a ®Çu (bª S÷ ®Çu dï bª ®©u th× v¾ s÷ ®Çu (bª 2-3 qu¶ trøng, nÕu t¸o bãn cho thªm 5-10g MgSO4 qu¶ trø t¸ thª 5- kh«ng uèng hÕt ngay) b¶o qu¶n ë tñ l¹nh 4oC ®−îc 7 ngµy ®Ó kh« uè b¶ qu¶ îc ngµ cho bª uèng dÇn. Tr−íc khi cho uèng h©m nãng c¸ch thuû lªn bª dÇ íc uè h© c¸ thuû + C¸ch pha chÕ: s÷a nguyªn sau khi thanh trïng h¹ nhiÖt C¸ s÷ nguyª trï h¹ nhiÖ oC 37-38 37- ®é xuèng 38-39oC, ®Ëp trøng vµ cho dÇu c¸, muèi vµo, xuè 38- ®Ëp trø vµ dÇ c¸ muè vµ ®¸nh thËt ®Òu. ®¸nh thË + S÷a ph¶i ®¶m b¶o vÖ sinh, nh−ng tuyÖt ®èi kh«ng dïng nhiÖt ®Ó S÷ ph¶ b¶ vÖ tuyÖ ®èi kh« dï nhiÖ xö lý v× dÔ g©y ®«ng vãn do cã hµm l−îng albumin v× g© ®«ng hµ îng 3. Thøc ¨n kh¸c Thø kh¸ + Kh«ng ®−îc bó s÷a vó viªm Kh« îc bó vó viª + Thêi gian cuèi bª ph¶i ®−îc tËp ¨n thøc ¨n th«: cá kh«, cuè bª ph¶ îc tË thø th« cá kh« + S÷a ph¶i cã nhiÖt ®é thÝch hîp, tèt nhÊt lµ 35-37oC. S÷a cµng S÷ ph¶ nhiÖ hî tè lµ 35- S÷ cµ r¬m. l¹nh th× kh¶ n¨ng ®«ng vãn ë d¹ mói khÕ cµng kÐm khã tiªu th× kh¶ ®«ng cµ tiª + Tõ ngµy thø 5 trë ®i cã thÓ cho ¨n thªm kho¸ng bæ sung. ngµ thø trë thÓ thª kho¸ bæ ho¸. ho¸ + L−îng s÷a mçi lÇn cho bó kh«ng ®−îc qu¸ 8% khèi l−îng bª îng s÷ mç lÇ bó kh« îc qu¸ khè îng bª + L−îng s÷a cho bu mçi ngµy b»ng 1/5-1/6 khèi l−îng s¬ sinh îng s÷ mç ngµ b» 1/5- khè îng s¬ < 13 14 13 Cho bª bó s÷a trùc tiÕp bª trù Cho bª bó s÷a gi¸n tiÕp bª gi¸ + Sau khi ®Î t¸ch con kh«ng cho bó kh« bó + Sau khi ®Î bª ®−îc trùc tiÕp bó îc trù bó trùc tiÕp. V¾t s÷a ®Çu cho bó b»ng b×nh trù V¾ s÷ ®Çu bó b× tõ vó bß mÑ hµng ngµy vó ngµ cã nóm vó cao su. Lç tiÕt cña nóm vó < nó vó Lç cñ nó vó + Tr−íc khi cho bª nghÐ bó cÇn íc bª bó 2mm nh»m ®¶m b¶o mét lÇn mót kh«ng nh» b¶ mé lÇ mó kh« ph¶i lµm vÖ sinh chuång tr¹i, vó bß mÑ ph¶ lµ vÖ chuå tr¹ vó qu¸ 30 mm s÷a ®Ó cho r·nh thùc qu¶n qu¸ s÷ r· thù qu¶ ph¶i ®−îc lau s¹ch ph¶ îc s¹ ho¹t ®éng tèt. Khi cho bó ®Æt b×nh ho¹ ®éng tè bó ®Æt b× nghiªng 1 gãc 30o . + Tr−êng hîp tr©u bß mÑ míi ®i hî tr© bß nghiª lµm vÒ th× nªn cho nghØ ng¬i 30-45 th× nghØ ng¬ 30- + Sau mét vµi ngµy cho bó b×nh b¾t mé vµ ngµ bó b¾ phót míi cho con bó phó mí bó ®Çu chuyÓn sang tËp cho bª uèng s÷a ®Çu chuyÓ tË bª s÷ + NÕu vó bÞ viªm ph¶i ch÷a trÞ ®Ó vó viª ph¶ ch÷ trong x«. x« tr¸nh bª nghÐ viªm ruét. Thêi kú nµy tr¸ bª viª rué kú kh«ng cho bª nghÐ ®i theo mÑ mµ ph¶i kh« bª mÑ ph¶ nu«i ë chuång nu« chuå < 15 16 Tập cho bê uống sữa trong xô Chăm sóc bê sơ sinh Röa s¹ch tay vµ ng©m s¹ vµ ng© vµo trong s÷a, thß 2 s÷ thß ngãn tay lªn lµm vó lª lµ vó gi¶. Tay kia Ên mâm gi¶ bª xuèng cho ngËm xuè ngË mót 2 ®Çu ngãn tay. ®Çu S÷a sÏ theo kÏ ngãn sÏ kÏ tay lªn. Lµm vµi lÇn lª Lµ vµ lÇ nh− vËy bª sÏ quen vµ bª vµ tù uèng s÷as÷ 17 18
Còi nu«i bª nu« bª Ch¨m sãc bª nghÐ s¬ sinh Ch¨ bª s¬ - Sau khi sinh, tr−íc lóc cho bª bó s÷a ®Çu cÇn tiÕn hµnh c©n bª íc ló bª ®Çu cÇ hµ c© bª - Quan s¸t ®Æc ®iÓm l«ng, da, ph¶n x¹ mót bó, r¨ng, niªm m¹c s¸ ®Æc l« ph¶ x¹ bó r¨ niª m¹ miÖng, t×nh h×nh søc khoÎ, ¨n uèng, ®i ®øng... ®Ó cã chÕ ®é nu«i miÖ t× h× sø khoÎ uè ®øng... nu« d−ìng cho thÝch ®¸ng vµ x¸c ®Þnh h−íng sö dông vÒ sau. ìng ®¸ng vµ íng sö - Bª s¬ sinh rÊt yÕu, kh¶ n¨ng chèng ®ì kh¶ chè bÖnh tËt kÐm nªn cÇn ®−îc nu«i trªn còi tË nª cÇ îc nu« trª trong chuång c¸ch ly. Còi ph¶i ®−îc ®Æt chuå c¸ ph¶ îc ®Æt n¬i tho¸ng nh−ng kh«ng cã giã lïa, hµng tho¸ kh« lï hµ tuÇn ®−îc tiªu ®éc, hµng ngµy ®−îc lau tuÇ îc tiª ®éc, hµ ngµ îc sµn vµ lµm vÖ sinh. Thêi gian nu«i bª vµ vÖ nu« bª trong còi nµy chi cho phÐp trong 30 ngµy. nµ ngµ - Trªn còi nµy ph¶i ®Æt x« chøa n−íc cho Trª nµ ph¶ x« chø íc bª uèng vµ x« ®Ó cá kh« cho bª tËp ¨n. vµ kh« bª 19 20 19 NUÔI BÊ NGHÉ TRƯỚC CAI SỮA NGHÉ TRƯỚ Ch¨m sãc bª nghÐ s¬ sinh (tiÕp) Ch¨ bª s¬ - Mçi ngµy s¸t trïng rèn cho bª mét lÇn b»ng c¸c ngµ s¸ trï rè bª lÇ b» c¸ Tiêu chuẩn ăn Tiêu dung dÞch s¸t trïng ®Õn khi rèn kh« míi th«i. s¸ trï rè kh« th« Các loại thức ăn - Hµng ngµy cho bª xuèng còi ®Ó ®−îc vËn ®éng tù ngµ bª xuè îc vË ®éng tù do trong 3-4 giê, th−êng mïa hÌ s¸ng vµo lóc 8-10 3- mï s¸ vµ ló 8- Tập ăn thức ăn sớm giê, chiÒu tõ 3-5 giê, mïa ®«ng chËm h¬n 30 phót. - ï ®«ng chË h¬ phó 3 m Chăm sóc só Ch - Hµng ngµy ph¶i kiÓm tra t×nh h×nh søc khoÎ bÖnh tËt ngµ ph¶ kiÓ t× h× sø tË cña bª, vÖ sinh tiªu ®éc chuång nu«i vµ còi bª. Mïa bª vÖ tiª ®éc chuå nu« vµ bª Mï Các phương thức nuôi ®«ng treo rÌm che chuång nu«i ®Ó bª ®−îc Êm, mïa ®«ng chuå nu« îc mï dưỡng và quản lý ưỡ và hÌ ph¶i tho¸ng m¸t. ph¶ tho¸ m¸ - Trong chuång nªn m¾c bãng ®iÖn vµ cho s¸ng gi¸n chuå nª m¾ vµ s¸ gi¸ ®o¹n: s¸ng 3-4 giê / t¾t 1-2 giê ®Ó cung cÊp tia tö s¸ 3- t¾ 1- tö ngo¹i cho bª ngo¹ bª
Thøc ¨n Thø Thøc ¨n Thø 1. S÷a nguyªn S÷ nguyª 2. S÷a khö mì S÷ khö + Lµ lo¹i thøc ¨n quan träng nhÊt víi bª trong giai ®o¹n nµy. Lµ lo¹ thø trä ví bª nµ + Tû lÖ tiªu ho¸ c¸c thµnh phÇn dinh d−êng th−êng trªn 95%. Tû tiª ho¸ thµ phÇ trª + Cã thÓ thay thÕ cho mét phÇn s÷a nguyªn. thÓ mé phÇ s÷ nguyª + C¸c chÊt dinh d−ìng ë trong s÷a t−¬ng ®èi hoµn chØnh vµ phï C¸ ìng s÷ ¬ng ®èi hoµ chØ vµ phï + Gi¸ trÞ n¨ng l−îng s÷a khö mì chØ b»ng 50% so víi s÷a Gi¸ n¨ îng s÷ khö chØ ví s÷ hîp víi yªu cÇu sinh lý cña bª. ví yª cÇ cñ bª nguyªn, nh−ng gi¸ trÞ sinh vËt häc cña nã cao. nguyª gi¸ vË hä cñ + Ph¶i cho bª bó s÷a tõ tõ ®Ó cho r·nh thùc qu¶n khÐp kÝn ®−a ®−îc Ph¶ bª r· thù qu¶ îc + Cã thÓ dïng tõ tuÇn tuæi thø 3-4 trë ®i. thÓ tuÇ tuæ thø trë hÕt s÷a xuèng d¹ mói khÕ, ®¶m b¶o thêi gian ph©n tiÕt n−íc bät vµ hÕt s÷ xuè d¹ b¶ ph© íc bä vµ c¸c dÞch tiªu ho¸ kh¸c. tiª ho¸ kh¸ + Cho ¨n xen kÎ s÷a nguyªn trong ngµy trong mét thêi kÎ nguyª ngµ mé + S÷a cho bª ¨n ph¶i ®¶m b¶o vÖ sinh vµ cã nhiÖt ®é thÝch hîp S÷ bª ph¶ b¶ vÖ vµ nhiÖ hî gian, sau ®ã cã thÓ thay h¼n s÷a nguyªn tõ 40 - 45 ngµy thÓ h¼ s÷ nguyª ngµ tuæi trë ®i. tuæ trë + Sè lÇn cho bó/ngµy = l−îng s÷a cho bó trong ngµy/l−îng s÷a 1 Sè bó /ngµ îng s÷ bó ngµ îng s÷ lÇn, trong ®ã l−îng s÷a cho bó/ngµy = 1/5 -1/6 Pss, l−îng s÷a cho îng s÷ bó /ngµ îng s÷ bó/lÇn = 8% Pss 25 26 25 26 + Kho¶ng c¸ch gi÷a c¸c lÇn cho bó ph¶i t−¬ng ®èi ®Òu nhau Kho¶ c¸ gi÷ c¸ lÇ bó ph¶ ¬ng ®èi Thøc ¨n Thø Thøc ¨n Thø 4. Thøc ¨n tinh hçn hîp 4. Thø hç hî 3. S÷a thay thÕ S÷ + Lµ lo¹i thøc ¨n chÕ biÕn cã thµnh phÇn t−¬ng tù s÷a nguyªn Lµ lo¹ thø thµ phÇ ¬ng tù nguyª + Yªu cÇu c¸c thµnh phÇn dinh d−ìng : Yª cÇ c¸ thµ phÇ ìng - Protein 12-15% VCK, trong ®ã Ýt nhÊt cã 50% protein ®éng vËt 12- ®éng vË - Mì 12,5-25% VCK, cã nhiÖt ®é nãng ch¶y thÊp h¬n th©n nhiÖt, cã kh¶ 12,5- nhiÖ ch¶ h¬ th© nhiÖ kh¶ n¨ng nhò ho¸ bÒn v÷ng khi hoµ thµnh d¹ng s÷a, cã c¸c axit bÐo kh«ng no ho¸ v÷ hoµ thµ d¹ s÷ c¸ kh« kh«ng thay thÕ ®−îc: linoleic, arachinoic, linoic. « c: kh î - ChÊt chèng oxi hãa: chè - Tinh bét: cÇn gi¶m tíi møc tèi thiÓu bé cÇ tí mø tè thiÓ - §−êng dÔ tiªu: 5-10% tiª 5- - Xenluloza : 0,5-1% 0,5- - Kho¸ng : 9-10% Kho¸ 9- - Vitamin : 30 UI vit. A + 8-10 UI vit. D/kg VCK 8- - Kh¸ng sinh : 50mg biomixin/kgVCK Kh¸ + Thêi gian b¾t ®Çu cho ¨n: s÷a tèt cã thÓ b¾t ®Çu tõ 15-20 ngµy tuæi. b¾ ®Çu s÷ tè thÓ ®Çu 15- ngµ tuæ 27 28 28 Thøc ¨n Thø Thøc ¨n Thø 7. Cñ qu¶ Cñ qu¶ + Chøa nhiÒu bét ®−êng, t−¬ng ®èi ngon miÖng Chø bé ¬ng ®èi miÖ 5. Cá kh« Cá kh« + KÝch thÝch sù ph¸t triÓn cña d¹ cá, hoµn thiÖn hÖ vi sinh vËt sù ph¸ triÓ cñ d¹ hoµ thiÖ hÖ vË + DÔ lªn men => chØ cho ¨n tõ th¸ng tuæi thø 3. lª chØ th¸ tuæ thø d¹ cá, t¨ng thªm dinh d−ìng vµ h¹n chÕ Øa ch¶y. t¨ thª ìng vµ ch¶ + NÕu bª Øa ch¶y th× ph¶i th«i cho ¨n bª ch¶ th× ph¶ th« + TËp ¨n tõ ngµy 7-10. TË ngµ 7- 8. Thøc ¨n ñ xanh Thø + Trong th¸ng tuæi ®Çu thøc ¨n th« cho bª chñ yÕu lµ cá kh« vµ th¸ tuæ ®Çu thø th« bª chñ lµ kh« ®−îc t¨ng dÇn lªn theo tuæi. îc t¨ dÇ lª tuæ Nªn cho bª ¨n tõ th¸ng tuæi thø 3 vÒ sau. bª th¸ tuæ thø 6. Cá t−¬i Cá ¬i 9. ChÊt kho¸ng kho¸ + TËp cho bª ¨n tõ cuèi th¸ng tuæi thø nhÊt. TË bª cuè th¸ tuæ thø + Bæ sung Ca vµ P tõ th¸ng thø 1-5 (trén víi thøc ¨n tinh, hoµ Bæ vµ th¸ thø (tré ví thø hoµ + L−îng cá t−¬i ®−îc t¨ng dÇn trong khÈu phÇn. îng cá ¬i îc t¨ dÇ khÈ phÇ vµo s÷a hay ®¸ liÕm) s÷ + Bæ sung t¹i chuång hay gÆm trªn b·i ch¨n Bæ t¹ chuå gÆ trª b· ch¨ + Cho bª vËn ®éng d−íi ¸nh s¸ng mÆt trêi bª ®éng íi s¸ mÆ < 29 30 30
Tập ăn sớm Thøc ¨n: dông khi: nªn ¸p - Nhhîpnh÷ng thêi kú kh« h¹n vµ thiÕu cá. çn u îc ®iÓm: ¦ − ®iÓm: HTrong c¸c lo¹i h¹t vµ thøc ¨n bæ sung protein-kho¸ng. kh«ng nªn nÕu: - -N¨ngphÇn: s÷a vi Ýt−cá.bª cai s÷a. vμ E. Thµnhcã thÓ ,4-2,6 Mcal ME/kg, 13-16% protein th«, 0,7% Ca, Bª suÊt 2¨n−îng - T¨ng khèi lcña bß mÑ thÊp. - -BßmÑ kho¸ngnhËn thøc ¨n bæ sung cã thÓ dao ®éng lín. 0,5% mÑ cho nhiÒu s÷a (bß A, D P, l îng, vitamin thÞt). - BßT¨ng ®løa ®Çu hay ®Î sau sung thªm c¸m vµ rØ mËt. §ÓLuîng thu mËt ®é ch¨n th¶. - lµm t¨ng −îc ngon miÖng bæ løa 11. ®Î tÝnh - -Cã nhiÒucho îc dÔ lµmth¶víi chÊt cãcøng v× c¸m sÏ dÝnh vµo mâm - •CÇn t¨ng mËt ®é ch¨ncá thøc ®ångl−îng thÊp. - C¸m gióp ®chuyÓn ho¸ trªn thøc ¨n thÓ tèt. HiÖu qu¶ cá/®ång quen víi ¨n cá. B¶o vÖ − bª ®ång cá. - -Bª ®−thøcnu«icßn (kho¶ngcã¨ngióp träng ®i trong thêi îng thuvç • - Bæb¸nt¨ng bª mËt gi¸víi thøc tËp gi¶m bôi c¸m vµ t¨ng l− gian Gi¸ sung thªmträng thªm®é t¨ngbÞ¨n thÊp. dÔsau cai s÷a. PhÇnîc ¨n. rØ quen thøc thÓ h¹t nªn bª cao víi tèc 3%) ¨n mÊt thÊp cai s÷a h¬n. Lµm cho nhËn - •BªKh«ng nªn chotû mËt chÕt sauv×cai hÊp dÉn ruåi vµ dÔ lµm cho bª bÞ bÐo. vµo ®Ó thay (sau ®µn sinh s¶n. Bª®Î thÊp rØ lÖthÓ ®ã thiÕu cá). - Gi¶m mïa thu qu¸ nhiÒu sÏ s÷a. nu«i - -Gi¸trthøcbÞ¨n h¹thuy hÕttû lÖ vµ khã di bª.dÝnh vµo m¸ng ¨n−ëng. - Øa ch¶y.bªyªu bÐo bª cã sím gi¸ thøc ¨n bÞ Bª −êng ph¸tphèi qu¸ thÓ lµm cho b¸n truyÒn vÒ tiÕp. Gióp H¬nbÞ rØ mËt so tiÒm n¨ng n÷a, - ThÞ cã thÓph©ncÇucaocã¨n.víi thÞt cao.b¸n ®Ó nu«i sinh tr hay thiÕt thøc - -hiÕt bÞ chohao hôt khèi l−îng cai khinh− s÷a. qu¸ bÐo. TMuèn cã bª giÕt thÞt ngay sau bª s÷a.cai bß mÑ - Gi¶m ¨n: suÊt cña bß mÑ nÕu Gi¶m n¨ng - - §ång îc cho thøc ¨nph¶i vµ chøa ®ñ ®óngbÞ cho(cai s÷a sím).tuÇn. • Gi÷ ®− cá gÇn n¬i choxuÊtthªm dÔ ¨n gÆm/giÉm ®¹p qu¸ Bª ®Î muén nh−ng kh« ¨n b¸n thøc hÑn trong kho¶ng 1 -Bª DÔ di nh÷ng gièng¨n thªm cÇn cã kÕ ho¹ch ®−a ngay vµo nu«i møc. chuyÓn • cña to khung ®Æt gÇn chç cung cÊp n−íc uèng hay • Khi b¾t ®Çu tËp cho d- ìng cãsai lÖch sè bª th−theo dâiîng sau cai s÷a vµ giÕt thÞt vµo − Lµm bãng r©m n¬i liÖu êng lui tíi. vÒ søc s¶n xuÊt cña bß/bª. nãi víi khÈu phÇn giµu n¨ng l− 12-14 trÝ réng 400-500mm, cao 750-1050mm cã thÓ chØ cho phÐp®bª−qua giÕt - Cã th¸ng tuæi.thu nhËp tõ îc cßn bª mÑ kh«ng nÕu bª −îcîc • Bæ thÓnh÷ng n¬i chØ bª vµo ®− nu«i bß vç bÐo tiÕp cËn ® (Mét ë gi¶m cæng thÞt −ë khèibß mÑ th×thÊp. ® îc cßn l−îng kh«ng). < < 31 32 31 Ref> Removing Horns Ch¨m sãc bª nghÐ bó s÷a Ch¨ bª bó VËn ®éng: hµng ngµy ph¶i cho bª ®éng hµ ngµ ph¶ bª Prevent injury Prevent vËn ®éng Ýt nhÊt lµ 3-4 giê. Cã thÓ ®éng lµ thÓ kÕt hîp vËn ®éng víi ch¨n th¶. hî vË ®éng ví ch¨ th¶ Performed when the horn button Performed takes shape (two weeks) Clipping the hair Clipping Khö sõng: khi bª ®−îc 1-2 th¸ng Khö bª îc 1- th¸ Heavy-duty electric dehorner Heavy- tuæi, sõng b¾t ®Çu nhó lªn. Dïng dïi tuæ b¾ ®Çu nhó Dï dï s¾t nung ®á dÝ vµo sõng cho ch¸y hÕt vµ ch¸ Dehorning Ointments Dehorning phÇn sõng ®en ®Õn khi thÊy mét líp phÇ mé lí da tr¾ng lµ ®−îc. Sõng sÏ kh«ng bao tr¾ lµ îc. sÏ kh« giê mäc n÷a, thuËn lîi cho viÖc ch¨m mä n÷ thuË lî viÖ ch¨ sãc, qu¶n lý vÒ sau. qu¶ < 33 34 Nu«i bª bó s÷a trùc tiÕp Nu« bª trù Nu«i d−ìng bª t¸ch mÑ hoµn toµn Nu« ìng bª mÑ hoµ toµ + Nu«i bª theo mÑ ®Î Nu« bª mÑ + Nu«i c¸ch ly trong thêi gian ®Çu vµ cho bó s÷a mÑ, sau ®ã chuyÓn vÒ Nu« c¸ ®Çu vµ bó mÑ chuyÓ chuång nu«i bª riªng vµ cho ¨n s÷a gi¸n tiÕp chuå nu« bª riª vµ s÷ gi¸ + Nu«i bª b¶o mÉu Nu« bª mÉ + Trong th¸ng tuæi ®Çu nªn nu«i trªn còi c¸ thÓ, hµng ngµy cho bª xuèng th¸ tuæ ®Çu nª nu« trª c¸ thÓ hµ ngµ bª xuè + Nu«i bª ghÐp mÑ Nu« bª mÑ còi ra s©n vËn ®éng trong 3-4 giê, thøc ¨n vµ n−íc uèng ®−îc cho ¨n trong s© vË ®éng 3- thø vµ íc uè îc x« treo trªn còi, ch−a cho bª ch¨n th¶ trªn ®ång cá. trª bª ch¨ th¶ trª ®ång cá §¸nh gi¸ gi¸ + Tõ th¸ng thø 2 trë ®i s÷a ®−îc cho ¨n theo giê quy ®Þnh t¹i chuång; c¸c th¸ thø trë s÷ îc t¹ chuå c¸ + ¦u ®iÓm: lo¹i thøc ¨n vµ n−íc uèng ®−îc bæ sung trong m¸ng ¨n m¸ng uèng tËp thÓ ë lo¹ thø vµ íc uè îc bæ m¸ ng m¸ uè tË thÓ trong chuång vµ s©n ch¬i, ban ngµy bª ®−îc ch¨n th¶ trªn l« cá; vÒ mïa chuå vµ ch¬ ngµ bª îc ch¨ th¶ trª l« mï - Bª ¨n ®−îc s÷a cã chÊt l−îng tèt víi nhiÖt ®é thÝch hîp, îc s÷ îng tè ví nhiÖ hî ®«ng thøc ¨n bæ sung t¹i chuång cã thøc ¨n tinh, cá kh«, cá ñ xanh, cñ qu¶; ®«ng thø bæ t¹ chuå cá kh« cá cñ qu¶ ®¶m b¶o vÖ sinh, cã tÝnh miÔn dÞch cao => gi¶m tû lÖ bÖnh tËt b¶ vÖ gi¶ tû tË nÕu nu«i nhèt trong vô nµy th× hµng ngµy còng ph¶i cho bª vËn ®éng tÝch nu« nhè nµ th× ngµ ph¶ bª ®éng cho bª vµ tiªu ho¸ tèt bª tiª ho¸ cùc trong 2-4 giê trªn bµi ch¨n hay trªn ®−êng vËn ®éng; vÒ mïa hÌ cho bª 2- trª bµ ch¨ trª vË ®éng; mï bª - Kü thuËt ®¬n gi¶n, chi phÝ trang thiÕt bÞ vµ lao ®éng thÊp thuË ®¬n gi¶ vµ ®éng ch¨n th¶ trªn c¸c l« cá cã n¨ng suÊt cao. ch¨ th¶ trª c¸ l« n¨ §¸nh gi¸: gi¸ + Nh−îc ®iÓm: îc - ¦u ®iÓm: §Þnh møc ®−îc tiªu chuÈn khÈu phÇn; cho phÐp chuyªn m«n ho¸ mø îc tiª chuÈ khÈ phÇ chuyª m« ho¸ - Kh«ng x¸c ®Þnh ®−îc chÝnh x¸c l−îng s÷a bª bó ë con mÑ Kh« x¸ îc x¸ s÷ bª mÑ vµ c¬ giíi ho¸ gií ho¸ - DÔ l©y bÖnh gi÷a mÑ hay nh÷ng con cïng ®µn sang bª con l© bÖ gi÷ mÑ nh÷ cï ®µn bª - Nh−îc ®iÓm: §ßi hái tr×nh ®é kü thuËt cao, nÕu nu«i kh«ng ®óng kü thuËt dÔ îc há tr× thuË nu« kh« ®óng kü thuË g©y nhiÒu tæn thÊt, ®Æc biÖt lµ do bª bÞ Øa ch¶y; chi phÝ cao, vèn ®Çu t− lín. tæ ®Æc biÖ lµ bª ch¶ vè ®Çu - Kh«ng n©ng cao ®−îc tr×nh ®é chuyªn m«n ho¸, khã kh¨n Kh« n© îc tr× chuyª m« ho¸ kh¨ < 36 cho c¬ giíi ho¸. c¬ gií ho¸ 35
Chuẩn bị bê cai sữa CAI SỮA Tiªm phßng vμ ch¨m sãc søc khoÎ Tiª phß ch¨ sø khoÎ • Tr−íc cai s÷a 3-4 tuÇn tiªm phßng, tÈy ký sinh trïng, khö sõng. íc s÷ 3- tuÇ tiª phß tÈ trï khö • Thiến bª ®ùc kh«ng lµm gièng Chuẩn bị bê cai ®ùc kh« lµ giè Chu • KiÓm tra dÊu hiÖu bÖnh tËt. KiÓ hiÖ bÖ tË sữa Thøc ¨n vμ nu«i d−ìng Thø nu« ìng Các phương pháp phá • KhÈu phÇn cã hµm l−îng dinh d−ìng cao, thøc ¨n ngon miÖng KhÈ phÇ hµ îng ìng thø miÖ cai sữa • ThiÕt kÕ khu vùc cho ¨n thøc ¨n th« riªng chØ cã bª ®Õn ®−îc cßn vù thø th« riª chØ bª îc cß bß mÑ th× kh«ng. th× kh« Cai sữa sớm Cai • Cã m¸ng ph©n phèi thøc ¨n tinh tËp ¨n chøa c¸c hçn hîp thøc ¨n m¸ ph© phè thø tË chø c¸ hç hî thø h¹t. • B¾t ®Çu cho ¨n thøc ¨n tËp ¨n Ýt nhÊt lµ 3 tuÇn tr−íc khi cai s÷a. ®Çu thø tË tuÇ íc s÷ N−íc uèng íc uè • Bª ph¶i lu«n lu«n ®−îc tiÕp cËn víi ®Çy ®ñ n−íc uèng ngon, lµnh ph¶ lu« lu« îc cË ví ®Çy íc uè lµ vµ s¹ch ®Ó thay cho s÷a mÑ. s÷ mÑ • Nªn bè trÝ nhiÒu vßi/chËu uèng n−íc ë nh÷ng chç kh¸c nhau trong è ß i/chË uè c nh÷ chç kh¸ b v í chuång vµ s©n ®Ó bª dÔ tiÕp cËn. chuå vµ cË t¨ng träng cao, bông nhá. t¨ trä nhá cai s÷a s÷ - H−íng s÷a: cho ¨n nhiÒu thøc ¨n xanh => c¬ n¨ng tiªu ho¸ íng s÷ thø c¬ tiª ho¸ Ch¨m sãc bª nghÐ sau Ch¨ bª ph¸t triÓn m¹nh, t¨ng träng võa ph¶i ph¸ triÓ m¹ t¨ trä ph¶ cai s÷a s÷ - H−íng thÞt: cho ¨n ®Ó t¨ng träng cµng cao cµng tèt. íng trä cµ cµ tè b. Tiªu chuÈn ¨n Tiª chuÈ TÝnh theo thÓ träng vµ t¨ng trong dù kiÕn. trä vµ dù c. KhÈu phÇn KhÈ phÇ 7-12 th¸ng tuæi: thøc ¨n th« xanh 55-75% th¸ tuæ thø th« 55- Trªn 1 n¨m: thøc ¨n th« xanh 80-90% Trª n¨ thø th« 80-
Ch¨m sãc bª nghÐ sau cai s÷a Ch¨ bª s÷ - Ph©n ®µn: t¸ch riªng ®ùc c¸i vµ ph©n ®µn theo ®é tuæi, thÓ Ph© ®µn: riª ®ùc c¸ vµ ph© ®µn tuæ thÓ träng, t×nh h×nh søc khoÎ trä t× h× sø khoÎ Xin cám ơn - VËn ®éng: 4-6 giê/ngµy (nÕu nu«i nhèt) ®éng 4- giê/ngµ nu« nhè t) - HuÊn luyÖn: luyÖ + H−íng s÷a: xoa bãp bÇu vó tõ th¸ng tuæi thø 6 trë ®i íng s÷ bÇ vó th¸ tuæ thø trë + H−íng cµy kÐo: tËp cµy kÐo tõ 1,5-2 n¨m tuæi íng cµ tË cµ 1,5- n¨ tuæ + §ùc gièng: tËp cho nh¶y gi¸ vµ phèi gièng giè tË nh¶ phè giè - ThiÕn: + Bª cµy kÐo thiÕn vµo lóc 15-18 th¸ng tuæi Bª vµ ló 15- th¸ tuæ + Bª vç bÐo thiÕn vµo lóc 1 n¨m tuæi Bª vµ ló n¨ tuæ