Bài giảng Chăn nuôi trâu bò - Chương 6: Chăn nuôi bê nghé

Chia sẻ: Manh Manh | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:8

Thêm vào BST

Báo xấu

203
lượt xem 43
download

Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Có kết cấu nội dung trình bày về sự phát triển của bê nghé, chăn nuôi bê nghé sơ sinh, chăn nuôi bê nghé trước cai sữa, cai sữa, chăn nuôi bê nghé sau cai sữa, bài giảng Chăn nuôi trâu bò - Chương 6: Chăn nuôi bê nghé sẽ giúp người học nắm bắt được các kiến thức cơ bản.

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: Bài giảng Chăn nuôi trâu bò - Chương 6: Chăn nuôi bê nghé

NỘI DUNG MÔN HỌC CHĂN NUÔI TRÂU BÒ Lợi nhuận Ch¨n nu«i bª nghÐ Néi dung: sinh sản năng suất sức khoẻ - Sự ph¸t triÓn cña bª nghÐ quản lí sinh chuồng trại - Chăn nu«i bª nghÐ s¬ sinh + thức ăn (2) + sản (4, 5) + (3) - Chăn nu«i bª nghÐ trước cai giống s÷a (1) - Cai s÷a - Chăn nu«i bª nghÐ sau cai kỹ thuật chăn nuôi s÷a (6, 7, 8, 9) 1 C¸c giai ®o¹n ph¸t triÓn cña bª ph¸ triÓ cñ bª SỰ PHÁT TRIỂN CỦA BÊ NGHÉ PHÁ TRIỂ CỦ NGHÉ 1. Thêi kú s¬ sinh (7-10 ngµy ®Çu) kú (7- ngµ ®Çu) Các giai đoạn phát đoạ phá + §iÒu kiÖn sèng cña c¬ thÓ hoµn toµn thay kiÖ sè cñ c¬ thÓ hoµ toµ ®æi ®æi triển của bê nghé triể củ nghé + Kh¶ n¨ng tù vÖ cßn thÊp Kh¶ tù Quy luật phát luậ phá + C¬ n¨ng tiªu ho¸ cßn rÊt yÕu C¬ tiª ho¸ triển không đồng triể đồ 2. Thêi kú bó s÷a vµ tËp ¨n thøc ¨n thùc vËt kú vµ thø thù vË đều + Bª sinh tr−ëng rÊt nhanh tr−ëng Tác động của độ củ + S÷a lµ thøc ¨n chÝnh vµ ®−îc thay thÕ dÇn S÷ lµ thø vµ ®−îc dÇ chăm sóc nuôi só b»ng thøc ¨n thùc vËt => lóc ®Çu c¬ n¨ng tiªu ho¸ chñ thø lµ thù vË ló ®Çu c¬ d¹ ph¸ triÓ tiª ho¸ chñ yÕu lµ d¹ mói khÕ, vÒ sau d¹ cá ph¸t triÓn dưỡng đến sự phát dưỡ đế sự phá nhanh chãng triển của bê nghé triể củ nghé 3. Thêi kú sau cai s÷a (cai s÷a ®Õn thµnh thôc vÒ kú s÷ s÷ thµ tÝnh) + TuyÕn sinh dôc vµ tuyÕn s÷a b¾t ®Çu ph¸t vµ s÷ b¾ ®Çu ph¸ ph¸t tiÓn chiÒu cao vµ réng ngo¹ ph¸ triÓ m¹ h¬ x−¬ng ph¸ tiÓ vµ + Søc s¶n xuÊt ®¹t tíi møc cao nhÊt Sø s¶ ®¹t tí mø - Sau khi sinh: tèc ®é ph¸t triÓn cña m« x−¬ng gi¶m xuèng nh−ng m« c¬ tè ph¸ triÓ cñ m« −¬ng gi¶ xuè nh− m« + C¸c qu¸ tr×nh T§C trong c¬ thÓ diÔn C¸ qu¸ tr× T§ c¬ thÓ l¹i t¨ng. X−¬ng trôc ph¸t triÓn m¹nh lµm cho c¬ thÓ dµi ra t¨ X−¬ng ph¸ triÓ m¹ lµ c¬ thÓ ra m¹nh m¹ + M« c¬ ph¸t triÓn m¹nh ë 12-14 th¸ng tuæi ®Çu, sau ®ã c−êng ®é M« ph¸ triÓ m¹ 12- th¸ tuæ ®Çu, c− 6. Thêi kú giµ cçi kú giµ sinh tr−ëng vµ t¨ng träng tuyÖt ®èi cña m« c¬ gi¶m. tr−ëng vµ trä tuyÖ ®èi cñ m« gi¶ + C−êng ®é T§C dÇn dÇn gi¶m xuèng C− dÇ dÇ gi¶ xuè + M« mì ®−îc tÝch luü trong c¬ thÓ ë ®é tuæi muén h¬n. M« ®−îc luü c¬ thÓ tuæ mué h¬ + Søc s¶n xuÊt gi¶m Sø s¶ gi¶ c. Trao ®æi chÊt ®æi - C¬ thÓ non cã c−êng ®é tæng hîp protein m¹nh thÓ c− hî m¹ - §é tuæi cµng cao mì tÝch luü cµng nhiÒu trong th©n thÞt tuæ cµ mì luü th© - C¸c gièng sím thµnh thôc mì sím tÝch luü h¬n giè sí thµ mì luü 5 6
¶nh h−ëng cña nu«i d−ìng ch¨m sãc h−ëng cñ nu« d−ìng ch¨ Sù ph¸t triÓn d¹ dµy GSNL ph¸ triÓ d¹ bª ®Õn sinh tr−ëng vµ søc s¶n xuÊt tr−ëng vµ s¶ a. Møc dinh d−ìng Mø d−ìng - Møc nu«i d−ìng qu¸ thÊp hoÆc qu¸ cao => rèi lo¹n ph¸t nu« d−ìng qu¸ hoÆ qu¸ rè lo¹ ph¸ triÓn c¬ thÓ vµ c¸c c¬ quan chøc n¨ng => gi¶m søc s¶n xuÊt triÓ c¬ thÓ c¬ chø n¨ gi¶ sø s¶ vÒ sau. - Bª cã kh¶ n¨ng bï ®¾p l¹i sù ®×nh trÖ sinh tr−ëng t¹m thêi kh¶ bï ®¾p l¹ sù trÖ tr−ëng sau khi ®−îc c¶i thiÖn ®iÒu kiÖn nu«i d−ìng vµ ch¨m sãc. ®−îc c¶ thiÖ kiÖ nu« d−ìng vµ ch¨ - Møc ®é nu«i d−ìng cã ¶nh h−ëng nhiÒu ®Õn sù tÝch luü nu« d−ìng h−ëng sù luü protein vµ mì vµ - Nu«i d−âng bª ë møc cao sÏ lµm t¨ng nhanh thµnh thôc vÒ Nu« d− bª sÏ t¨ thµ sinh lý vµ cho phÐp ®−a vµo sö dông sím h¬n. Tuy nhiªn nÕu vµ ®−a vµ sö sí h¬ nhiª nu«i d−ìng qu¸ cao sÏ g©y ra hiÖn t−îng n©n sæi nªn khã thô nu« d−ìng qu¸ sÏ hiÖ t−îng n© sæ nª thai. 7 8 ¶nh h−ëng cña nu«i d−ìng ch¨m sãc h−ëng cñ nu« d−ìng ch¨ bª ®Õn sinh tr−ëng vµ søc s¶n xuÊt tr−ëng vµ s¶ NUÔI BÊ NGHÉ SƠ SINH b. Lo¹i h×nh thøc ¨n Lo¹ h× thø - TËp ¨n thøc ¨n thùc vËt sím => ph¸t triÓn nhanh c¸c c¬ quan tiªu thø thù vË sí ph¸ triÓ c¸ c¬ tiª ho¸ => tiªu ho¸ vµ sö dông tèt c¸c lo¹i thøc ¨n th«. ho¸ tiª ho¸ tè c¸ lo¹ thø th« • Các loại thức ăn - Cho bª ¨n nhiÒu s÷a => ph¸t triÓn cña c¬ quan tiªu ho¸ bÞ h¹n chÕ bª s÷ ph¸ triÓ cñ c¬ tiª ho¸ h¹ • Cho bú sữa vµ b¾t ®Çu ¨n thøc ¨n thùc vËt chËm h¬n. ®Çu thø thù vË chË h¬ • Chăm sóc c. Ch¨m sãc Ch¨ - NhiÖt ®é, ¸nh s¸ng chuång nu«i, ®é Èm kh«ng khÝ vµ thµnh phÇn NhiÖ ®é, s¸ chuå nu« kh« vµ thµ phÇ kh«ng khÝ, còng nh− sù vËn ®éng tÝch cùc cã t¸c ®éng trùc tiÕp ®Õn kh« nh− ®éng cù t¸ ®éng trù sù ph¸t triÓn vµ ho¹t ®éng cña c¸c c¬ quan néi tiÕt vµ chi phèi m¹nh ph¸ triÓ vµ ho¹ ®éng cñ c¸ c¬ né vµ phè m¹ ®Õn c−êng ®é vµ chiÒu h−íng trao ®æi chÊt. c− h−íng ®æi - Xoa bãp bÇu vó tõ khi bª thµnh thôc vÒ tÝnh (9-12 th¸ng tuæi) kÝch bÇ vó bª thµ (9- th¸ tuæ thÝch sù ph¸t triÓn cña vó => n©ng cao søc s¶n xuÊt s÷a t¨ng søc ®Ò kh¸ng cña bª do bª s¬ sinh cã kh¶ n¨ng hÊp t¨ sø kh¸ cñ bª bª kh¶ Protein (%) 15,23 10,66 3,41 thu nguyªn vÑn gamma globulin tõ s÷a ®Çu vµo m¸u. Kh¶ nguyª vÑ s÷ ®Çu vµ m¸ Kh¶ Kho¸ng (%) 1,07 0,95 0,64 n¨ng hÊp thu nµy gi¶m xuèng theo thêi gian (sau 60 giê kh«ng nµ gi¶ xuè kh« Caroten (mg%) 0,16 0,16 0,03 cßn kh¶ n¨ng nµy n÷a) kh¶ nµ n÷ §é chua (T) 38 33 19 + S÷a ®Çu cßn cã hµm l−îng MgSO4 cao (0,37% vs 0,017%) S÷ ®Çu cß hµ l−îng t¹o thµnh chÊt tÈy nhÑ ®Ó ®Èy cøt su ra ngoµi. thµ tÈ nhÑ ®Èy cø ngoµ 11 12
Thøc ¨n Thø L−u ý khi cho bª bó s÷a bª 2. S÷a ®Çu nh©n t¹o S÷ ®Çu nh© t¹ + Bª ph¶i ®−îc bó s÷a ®Çu sau khi ®Î chËm nhÊt lµ 1 giê Bª ph¶ ®−îc bó ®Çu chË lµ + Thµnh phÇn: 1 lÝt s÷a nguyªn, 10 ml dÇu c¸, 5-10g muèi, Thµ phÇ s÷ nguyª dÇ c¸ 5- muè 2-3 qu¶ trøng, nÕu t¸o bãn cho thªm 5-10g MgSO4 qu¶ trø t¸ thª 5- + S÷a ®Çu dïng cho bª ®Õn ®©u th× v¾t ®Õn ®ã hay v¾t s÷a ®Çu (bª S÷ ®Çu dï bª ®©u th× v¾ s÷ ®Çu (bª kh«ng uèng hÕt ngay) b¶o qu¶n ë tñ l¹nh 4oC ®−îc 7 ngµy ®Ó kh« uè b¶ qu¶ ®−îc ngµ + C¸ch pha chÕ: s÷a nguyªn sau khi thanh trïng h¹ nhiÖt C¸ s÷ nguyª trï h¹ nhiÖ cho bª uèng dÇn. Tr−íc khi cho uèng h©m nãng c¸ch thuû lªn bª dÇ Tr−íc uè h© c¸ thuû ®é xuèng 38-39oC, ®Ëp trøng vµ cho dÇu c¸, muèi vµo, xuè 38- ®Ëp trø vµ dÇ c¸ muè vµ 37-38oC 37- ®¸nh thËt ®Òu. ®¸nh thË + S÷a ph¶i ®¶m b¶o vÖ sinh, nh−ng tuyÖt ®èi kh«ng dïng nhiÖt ®Ó S÷ ph¶ b¶ vÖ nh− tuyÖ ®èi kh« dï nhiÖ 3. Thøc ¨n kh¸c Thø kh¸ xö lý v× dÔ g©y ®«ng vãn do cã hµm l−îng albumin v× g© ®«ng hµ l−îng + Kh«ng ®−îc bó s÷a vó viªm Kh« ®−îc bó vó viª + Thêi gian cuèi bª ph¶i ®−îc tËp ¨n thøc ¨n th«: cá kh«, cuè bª ph¶ ®−îc tË thø th« cá kh« r¬m. + S÷a ph¶i cã nhiÖt ®é thÝch hîp, tèt nhÊt lµ 35-37oC. S÷a cµng S÷ ph¶ nhiÖ hî tè lµ 35- S÷ cµ l¹nh th× kh¶ n¨ng ®«ng vãn ë d¹ mói khÕ cµng kÐm khã tiªu th× kh¶ ®«ng cµ tiª + Tõ ngµy thø 5 trë ®i cã thÓ cho ¨n thªm kho¸ng bæ sung. ngµ thø trë thÓ thª kho¸ bæ ho¸. ho¸ + L−îng s÷a mçi lÇn cho bó kh«ng ®−îc qu¸ 8% khèi l−îng bª L−îng s÷ mç lÇ bó kh« ®−îc qu¸ khè l−îng bª + L−îng s÷a cho bu mçi ngµy b»ng 1/5-1/6 khèi l−îng s¬ sinh L−îng s÷ mç ngµ b» 1/5- khè l−îng s¬ < 13 14 Cho bª bó s÷a trùc tiÕp bª trù Cho bª bó s÷a gi¸n tiÕp bª gi¸ + Sau khi ®Î t¸ch con kh«ng cho bó kh« bó + Sau khi ®Î bª ®−îc trùc tiÕp bó ®−îc trù bó trùc tiÕp. V¾t s÷a ®Çu cho bó b»ng b×nh trù V¾ s÷ ®Çu bó b× tõ vó bß mÑ hµng ngµy vó ngµ cã nóm vó cao su. Lç tiÕt cña nóm vó < nó vó Lç cñ nó vó + Tr−íc khi cho bª nghÐ bó cÇn Tr−íc bª bó 2mm nh»m ®¶m b¶o mét lÇn mót kh«ng nh» b¶ mé lÇ mó kh« ph¶i lµm vÖ sinh chuång tr¹i, vó bß mÑ ph¶ lµ vÖ chuå tr¹ vó qu¸ 30 mm s÷a ®Ó cho r·nh thùc qu¶n qu¸ s÷ r· thù qu¶ ph¶i ®−îc lau s¹ch ph¶ ®−îc s¹ ho¹t ®éng tèt. Khi cho bó ®Æt b×nh ho¹ ®éng tè bó ®Æt b× + Tr−êng hîp tr©u bß mÑ míi ®i Tr− hî tr© bß nghiªng 1 gãc 30o . nghiª lµm vÒ th× nªn cho nghØ ng¬i 30-45 th× nghØ ng¬ 30- phót míi cho con bó phó mí bó + Sau mét vµi ngµy cho bó b×nh b¾t mé vµ ngµ bó b¾ + NÕu vó bÞ viªm ph¶i ch÷a trÞ ®Ó vó viª ph¶ ch÷ ®Çu chuyÓn sang tËp cho bª uèng s÷a ®Çu chuyÓ tË bª s÷ tr¸nh bª nghÐ viªm ruét. Thêi kú nµy tr¸ bª viª rué kú trong x«. x« kh«ng cho bª nghÐ ®i theo mÑ mµ ph¶i kh« bª mÑ ph¶ nu«i ë chuång nu« chuå 15 < 16 Tập cho bê uống sữa trong xô Chăm sóc bê sơ sinh Röa s¹ch tay vµ ng©m s¹ vµ ng© vµo trong s÷a, thß 2 s÷ thß ngãn tay lªn lµm vó lª lµ vó gi¶. Tay kia Ên mâm gi¶ bª xuèng cho ngËm xuè ngË mót 2 ®Çu ngãn tay. ®Çu S÷a sÏ theo kÏ ngãn sÏ kÏ tay lªn. Lµm vµi lÇn lª Lµ vµ lÇ nh− vËy bª sÏ quen vµ nh− bª vµ tù uèng s÷as÷ 17 18
Ch¨m sãc bª nghÐ s¬ sinh Ch¨ bª s¬ Còi nu«i bª nu« bª - Sau khi sinh, tr−íc lóc cho bª bó s÷a ®Çu cÇn tiÕn hµnh c©n bª tr−íc ló bª ®Çu cÇ hµ c© bª - Quan s¸t ®Æc ®iÓm l«ng, da, ph¶n x¹ mót bó, r¨ng, niªm m¹c s¸ ®Æc l« ph¶ x¹ bó r¨ niª m¹ miÖng, t×nh h×nh søc khoÎ, ¨n uèng, ®i ®øng... ®Ó cã chÕ ®é nu«i miÖ t× h× sø khoÎ uè ®øng... nu« d−ìng cho thÝch ®¸ng vµ x¸c ®Þnh h−íng sö dông vÒ sau. −ìng ®¸ng vµ h−íng sö - Bª s¬ sinh rÊt yÕu, kh¶ n¨ng chèng ®ì kh¶ chè bÖnh tËt kÐm nªn cÇn ®−îc nu«i trªn còi tË nª cÇ ®−îc nu« trª trong chuång c¸ch ly. Còi ph¶i ®−îc ®Æt chuå c¸ ph¶ ®−îc ®Æt n¬i tho¸ng nh−ng kh«ng cã giã lïa, hµng tho¸ nh− kh« lï hµ tuÇn ®−îc tiªu ®éc, hµng ngµy ®−îc lau tuÇ ®−îc tiª ®éc, hµ ngµ ®−îc sµn vµ lµm vÖ sinh. Thêi gian nu«i bª vµ vÖ nu« bª trong còi nµy chi cho phÐp trong 30 ngµy. nµ ngµ - Trªn còi nµy ph¶i ®Æt x« chøa n−íc cho Trª nµ ph¶ ®Æt x« chø n−íc bª uèng vµ x« ®Ó cá kh« cho bª tËp ¨n. vµ kh« bª 19 20 Ch¨m sãc bª nghÐ s¬ sinh (tiÕp) Ch¨ bª s¬ NUÔI BÊ NGHÉ TRƯỚC CAI SỮA NGHÉ TRƯỚ SỮ - Mçi ngµy s¸t trïng rèn cho bª mét lÇn b»ng c¸c ngµ s¸ trï rè bª lÇ b» c¸ dung dÞch s¸t trïng ®Õn khi rèn kh« míi th«i. s¸ trï rè kh« th« Tiêu chuẩn ăn chuẩ - Hµng ngµy cho bª xuèng còi ®Ó ®−îc vËn ®éng tù ngµ bª xuè th− mï ®−îc vË ®éng tù do trong 3-4 giê, th−êng mïa hÌ s¸ng vµo lóc 8-10 3- s¸ vµ ló 8- Các loại thức ăn loạ thứ giê, chiÒu tõ 3-5 giê, mïa ®«ng chËm h¬n 30 phót. 3- mï ®«ng chË h¬ phó Tập ăn thức ăn sớm thứ sớ - Hµng ngµy ph¶i kiÓm tra t×nh h×nh søc khoÎ bÖnh tËt ngµ ph¶ kiÓ t× h× sø khoÎ tË cña bª, vÖ sinh tiªu ®éc chuång nu«i vµ còi bª. Mïa Chăm sóc só bª vÖ tiª ®éc chuå nu« vµ bª Mï ®«ng treo rÌm che chuång nu«i ®Ó bª ®−îc Êm, mïa ®«ng chuå nu« ®−îc mï Các phương thức nuôi thứ hÌ ph¶i tho¸ng m¸t. ph¶ tho¸ m¸ dưỡng và quản lý dưỡ và quả - Trong chuång nªn m¾c bãng ®iÖn vµ cho s¸ng gi¸n chuå nª m¾ vµ s¸ gi¸ ®o¹n: s¸ng 3-4 giê / t¾t 1-2 giê ®Ó cung cÊp tia tö s¸ 3- t¾ 1- tö ngo¹i cho bª ngo¹ bª < 21
Thøc ¨n Thø 1. S÷a nguyªn S÷ nguyª Thøc ¨n Thø + Lµ lo¹i thøc ¨n quan träng nhÊt víi bª trong giai ®o¹n nµy. Lµ lo¹ thø trä ví bª nµ 2. S÷a khö mì S÷ khö + Tû lÖ tiªu ho¸ c¸c thµnh phÇn dinh d−êng th−êng trªn 95%. Tû tiª ho¸ thµ phÇ d− th− trª + Cã thÓ thay thÕ cho mét phÇn s÷a nguyªn. thÓ mé phÇ s÷ nguyª + C¸c chÊt dinh d−ìng ë trong s÷a t−¬ng ®èi hoµn chØnh vµ phï C¸ d−ìng s÷ t−¬ng ®èi hoµ chØ vµ phï + Gi¸ trÞ n¨ng l−îng s÷a khö mì chØ b»ng 50% so víi s÷a Gi¸ n¨ l−îng s÷ khö chØ ví s÷ hîp víi yªu cÇu sinh lý cña bª. ví yª cÇ cñ bª nguyªn, nh−ng gi¸ trÞ sinh vËt häc cña nã cao. nguyª nh− gi¸ vË hä cñ + Ph¶i cho bª bó s÷a tõ tõ ®Ó cho r·nh thùc qu¶n khÐp kÝn ®−a ®−îc Ph¶ bª r· thù qu¶ ®−a ®−îc hÕt s÷a xuèng d¹ mói khÕ, ®¶m b¶o thêi gian ph©n tiÕt n−íc bät vµ s÷ xuè d¹ b¶ ph© n−íc bä vµ + Cã thÓ dïng tõ tuÇn tuæi thø 3-4 trë ®i. thÓ tuÇ tuæ thø trë c¸c dÞch tiªu ho¸ kh¸c. tiª ho¸ kh¸ + Cho ¨n xen kÎ s÷a nguyªn trong ngµy trong mét thêi kÎ nguyª ngµ mé + S÷a cho bª ¨n ph¶i ®¶m b¶o vÖ sinh vµ cã nhiÖt ®é thÝch hîp S÷ bª ph¶ b¶ vÖ vµ nhiÖ hî gian, sau ®ã cã thÓ thay h¼n s÷a nguyªn tõ 40 - 45 ngµy thÓ h¼ s÷ nguyª ngµ + Sè lÇn cho bó/ngµy = l−îng s÷a cho bó trong ngµy/l−îng s÷a 1 Sè bó /ngµ l−îng s÷ bó ngµ y/l−îng s÷ tuæi trë ®i. tuæ trë lÇn, trong ®ã l−îng s÷a cho bó/ngµy = 1/5 -1/6 Pss, l−îng s÷a cho l−îng s÷ bó /ngµ l−îng s÷ bó/lÇn = 8% Pss /lÇ 25 26 + Kho¶ng c¸ch gi÷a c¸c lÇn cho bó ph¶i t−¬ng ®èi ®Òu nhau Kho¶ c¸ gi÷ c¸ lÇ bó ph¶ t−¬ng ®èi Thøc ¨n Thø Thøc ¨n Thø 4. Thøc ¨n tinh hçn hîp Thø hç hî 3. S÷a thay thÕ S÷ + Lµ lo¹i thøc ¨n chÕ biÕn cã thµnh phÇn t−¬ng tù s÷a nguyªn Lµ lo¹ thø thµ phÇ t−¬ng tù nguyª + Yªu cÇu c¸c thµnh phÇn dinh d−ìng : Yª cÇ c¸ thµ phÇ d−ìng - Protein 12-15% VCK, trong ®ã Ýt nhÊt cã 50% protein ®éng vËt 12- ®éng vË - Mì 12,5-25% VCK, cã nhiÖt ®é nãng ch¶y thÊp h¬n th©n nhiÖt, cã kh¶ 12,5- nhiÖ ch¶ h¬ th© nhiÖ kh¶ n¨ng nhò ho¸ bÒn v÷ng khi hoµ thµnh d¹ng s÷a, cã c¸c axit bÐo kh«ng no ho¸ v÷ hoµ thµ d¹ s÷ c¸ kh« kh«ng thay thÕ ®−îc: linoleic, arachinoic, linoic. kh« ®−î c: - ChÊt chèng oxi hãa: chè - Tinh bét: cÇn gi¶m tíi møc tèi thiÓu bé cÇ gi¶ tí mø tè thiÓ - §−êng dÔ tiªu: 5-10% tiª 5- - Xenluloza : 0,5-1% 0,5- - Kho¸ng : 9-10% Kho¸ 9- - Vitamin : 30 UI vit. A + 8-10 UI vit. D/kg VCK 8- - Kh¸ng sinh : 50mg biomixin/kgVCK Kh¸ + Thêi gian b¾t ®Çu cho ¨n: s÷a tèt cã thÓ b¾t ®Çu tõ 15-20 ngµy tuæi. b¾ ®Çu s÷ tè thÓ ®Çu 15- ngµ tuæ 27 28 Thøc ¨n Thø Thøc ¨n Thø 7. Cñ qu¶ Cñ qu¶ 5. Cá kh« Cá kh« + Chøa nhiÒu bét ®−êng, t−¬ng ®èi ngon miÖng Chø bé ®−êng, t−¬ng ®èi miÖ + KÝch thÝch sù ph¸t triÓn cña d¹ cá, hoµn thiÖn hÖ vi sinh vËt sù ph¸ triÓ cñ d¹ hoµ thiÖ hÖ vË + DÔ lªn men => chØ cho ¨n tõ th¸ng tuæi thø 3. lª chØ th¸ tuæ thø d¹ cá, t¨ng thªm dinh d−ìng vµ h¹n chÕ Øa ch¶y. t¨ thª d−ìng vµ ch¶ + NÕu bª Øa ch¶y th× ph¶i th«i cho ¨n bª ch¶ th× ph¶ th« + TËp ¨n tõ ngµy 7-10. TË ngµ 7- + Trong th¸ng tuæi ®Çu thøc ¨n th« cho bª chñ yÕu lµ cá kh« vµ th¸ tuæ ®Çu thø th« bª chñ lµ kh« 8. Thøc ¨n ñ xanh Thø ®−îc t¨ng dÇn lªn theo tuæi. ®−îc t¨ dÇ lª tuæ Nªn cho bª ¨n tõ th¸ng tuæi thø 3 vÒ sau. bª th¸ tuæ thø 6. Cá t−¬i Cá −¬i 9. ChÊt kho¸ng kho¸ + TËp cho bª ¨n tõ cuèi th¸ng tuæi thø nhÊt. TË bª cuè th¸ tuæ thø + Bæ sung Ca vµ P tõ th¸ng thø 1-5 (trén víi thøc ¨n tinh, hoµ Bæ vµ th¸ thø (tré ví thø hoµ + L−îng cá t−¬i ®−îc t¨ng dÇn trong khÈu phÇn. L−îng cá −¬i ®−îc t¨ dÇ khÈ phÇ vµo s÷a hay ®¸ liÕm) s÷ + Bæ sung t¹i chuång hay gÆm trªn b·i ch¨n Bæ t¹ chuå gÆ trª b· ch¨ + Cho bª vËn ®éng d−íi ¸nh s¸ng mÆt trêi bª ®éng d−íi s¸ mÆ 29 < 30
Tập ăn sớm Thøc ¨n: dông khi: nªn ¸p - Nh−îc ®iÓm: kú kh« h¹n vµ thiÕu cá. ¦u ®iÓm: Hçn hîpnh÷ng thêi vµ thøc ¨n bæ sung protein-kho¸ng. Trong c¸c lo¹i h¹t kh«ng nªn nÕu: - -N¨ngphÇn: s÷a vi Ýt cá.bª cai s÷a. vμ E. Thµnhcã thÓ ¨n Mcal ME/kg, 13-16% protein th«, 0,7% Ca, Bª suÊt 2,4-2,6 bß - T¨ng khèi l−îng mÑ thÊp. cña - -BßmÑ kho¸ngnhËn thøc ¨n bæ sung cã thÓ dao ®éng lín. 0,5% mÑ cho nhiÒu s÷a (bß A, D P, l−îng, vitamin thÞt). - BßT¨ng ®−îc ngon miÖngsau sung thªm c¸m vµ rØ mËt. §ÓLuîng thu mËt ®é ch¨n th¶. - lµm t¨ngløa ®Çu hay ®Î bæ løa 11. ®Î tÝnh - -Cã nhiÒucho ®é dÔ lµmth¶víi chÊt cãcøng v× c¸m sÏ dÝnh vµo mâm - •CÇn t¨ng mËt bª ch¨ncá thøc ®ångl−îng thÊp. - C¸m gióp ®−îc ®ång quen víi thøc ¨n thÓ tèt. HiÖu qu¶ cá/®ångho¸ trªn ¨n cá. B¶o vÖ chuyÓn cá. - -Bª ®−îcthªmträng (kho¶ngcã¨ngióp träng ®i trong thêi gian vç • - Bæb¸nt¨ng bªcßn gi¸víi thøc tËp gi¶m bôi c¸m vµ t¨ng l−îng thu Gi¸ sung nu«i mËt thªm®é t¨ngbÞ¨n thÊp. dÔsau cai s÷a. PhÇnthøc ¨n. rØ quen thøc thÓ h¹t nªn Lµm cho nhËn bª cao víi tèc 3%) ¨n mÊt thÊp cai s÷a h¬n. bÐo. vµo ®Ó thay (sau ®µn sinh s¶n. - •BªKh«ng nªn chotû mËt chÕt sauv×cai hÊp dÉn ruåi vµ dÔ lµm cho bª bÞ Bª®Î thÊp rØ lÖthÓ ®ã thiÕu cá). - Gi¶m mïa thu qu¸ nhiÒu sÏ s÷a. nu«i - -Gi¸tr−êng ¨n h¹thuy hÕttû lÖ vµ khã di bª.dÝnh vµo m¸ng ¨n - Øa ch¶y.bªyªu bÐo bª cã sím gi¸ thøc ¨n bÞ Bª thøcbÞ ph¸tphèi qu¸ thÓ lµm cho b¸n truyÒn vÒ tiÕp. Gióp H¬nbÞ rØ mËt so tiÒm n¨ng hay thiÕt n÷a, - ThÞ cã thÓph©ncÇucaocã¨n.víi thÞt cao.b¸n ®Ó nu«i sinh tr−ëng. thøc - - - Gi¶m hao hôt khèi l−îng cai khinh− s÷a. qu¸ bÐo. ThiÕt bÞ chobª giÕt thÞt ngay sau bª s÷a.cai bß mÑ Muèn cã ¨n: suÊt cña bß mÑ nÕu Gi¶m n¨ng - - §ång cácho thøc ¨nph¶i vµ chøa ®ñ ®óngbÞ cho(cai s÷a sím).tuÇn. • Gi÷ ®−îc gÇn n¬i choxuÊtthªm dÔ ¨n gÆm/giÉm ®¹p qu¸ Bª ®Î muén nh−ng kh« ¨n b¸n thøc hÑn trong kho¶ng 1 -Bª DÔ di nh÷ng gièng¨n thªm cÇn cã kÕ ho¹ch ®−a ngay vµo nu«i møc. chuyÓn • cña • Khi b¾t ®Çu tËp cho to khung ®Æt gÇn chç cung cÊp n−íc uèng hay d−ìng cãsai lÖch sè bª th−êng luidâi vÒ sau cai s÷a vµ giÕt thÞt vµo - Lµm bãng r©m n¬i liÖu theo tíi. nãi víi khÈu phÇn giµu n¨ng l−îng søc s¶n xuÊt cña bß/bª. 12-14 trÝ réng 400-500mm, cao 750-1050mm cã thÓ chØ cho phÐp®−îcqua giÕt - Cã th¸ng tuæi.thu nhËp tõ nu«i bª mÑ kh«ng nÕu bª bª (Mét • Bæ thÓnh÷ng n¬i chØ bª vµo ®−îc cßn bß vç bÐo tiÕp cËn ®−îc cæng ë gi¶m thÞt ë khèibß mÑ th×thÊp. ®−îc cßn l−îng kh«ng). Ref> < 31 < 32 Ch¨m sãc bª nghÐ bó s÷a Ch¨ bª bó Removing Horns VËn ®éng: hµng ngµy ph¶i cho bª ®éng: hµ ngµ ph¶ bª vËn ®éng Ýt nhÊt lµ 3-4 giê. Cã thÓ ®éng lµ thÓ Prevent injury kÕt hîp vËn ®éng víi ch¨n th¶. hî vË ®éng ví ch¨ th¶ Performed when the horn button takes shape (two weeks) Khö sõng: khi bª ®−îc 1-2 th¸ng Khö sõng: bª ®−îc 1- th¸ Clipping the hair tuæi, sõng b¾t ®Çu nhó lªn. Dïng dïi tuæ b¾ ®Çu nhó Dï dï s¾t nung ®á dÝ vµo sõng cho ch¸y hÕt vµ ch¸ Heavy-duty electric dehorner Heavy- phÇn sõng ®en ®Õn khi thÊy mét líp phÇ mé lí Dehorning Ointments da tr¾ng lµ ®−îc. Sõng sÏ kh«ng bao tr¾ lµ ®−îc. sÏ kh« giê mäc n÷a, thuËn lîi cho viÖc ch¨m mä n÷ thuË lî viÖ ch¨ sãc, qu¶n lý vÒ sau. qu¶ < 33 34 Nu«i d−ìng bª t¸ch mÑ hoµn toµn Nu« d−ìng bª mÑ hoµ toµ Nu«i bª bó s÷a trùc tiÕp Nu« bª trù + Nu«i c¸ch ly trong thêi gian ®Çu vµ cho bó s÷a mÑ, sau ®ã chuyÓn vÒ Nu« c¸ ®Çu vµ bó mÑ chuyÓ + Nu«i bª theo mÑ ®Î Nu« bª mÑ chuång nu«i bª riªng vµ cho ¨n s÷a gi¸n tiÕp chuå nu« bª riª vµ s÷ gi¸ + Nu«i bª b¶o mÉu Nu« bª mÉ + Trong th¸ng tuæi ®Çu nªn nu«i trªn còi c¸ thÓ, hµng ngµy cho bª xuèng th¸ tuæ ®Çu nª nu« trª c¸ thÓ hµ ngµ bª xuè còi ra s©n vËn ®éng trong 3-4 giê, thøc ¨n vµ n−íc uèng ®−îc cho ¨n trong s© vË ®éng 3- thø vµ −íc uè ®−îc + Nu«i bª ghÐp mÑ Nu« bª mÑ x« treo trªn còi, ch−a cho bª ch¨n th¶ trªn ®ång cá. trª ch− bª ch¨ th¶ trª ®ång cá §¸nh gi¸ gi¸ + Tõ th¸ng thø 2 trë ®i s÷a ®−îc cho ¨n theo giê quy ®Þnh t¹i chuång; c¸c th¸ thø trë s÷ ®−îc t¹ chuå c¸ lo¹i thøc ¨n vµ n−íc uèng ®−îc bæ sung trong m¸ng ¨n m¸ng uèng tËp thÓ ë lo¹ thø vµ −íc uè ®−îc bæ m¸ m¸ uè tË thÓ + ¦u ®iÓm: trong chuång vµ s©n ch¬i, ban ngµy bª ®−îc ch¨n th¶ trªn l« cá; vÒ mïa chuå vµ ch¬ ngµ bª ®−îc ch¨ th¶ trª l« mï - Bª ¨n ®−îc s÷a cã chÊt l−îng tèt víi nhiÖt ®é thÝch hîp, ®−îc s÷ l−îng tè ví nhiÖ hî ®«ng thøc ¨n bæ sung t¹i chuång cã thøc ¨n tinh, cá kh«, cá ñ xanh, cñ qu¶; ®«ng thø bæ t¹ chuå thø cá kh« cá cñ qu¶ ®¶m b¶o vÖ sinh, cã tÝnh miÔn dÞch cao => gi¶m tû lÖ bÖnh tËt b¶ vÖ gi¶ tû tË nÕu nu«i nhèt trong vô nµy th× hµng ngµy còng ph¶i cho bª vËn ®éng tÝch nu« nhè nµ th× ngµ ph¶ bª ®éng cho bª vµ tiªu ho¸ tèt bª tiª ho¸ cùc trong 2-4 giê trªn bµi ch¨n hay trªn ®−êng vËn ®éng; vÒ mïa hÌ cho bª 2- trª bµ ch¨ trª ®−êng vË ®éng; mï bª ch¨n th¶ trªn c¸c l« cá cã n¨ng suÊt cao. ch¨ th¶ trª c¸ l« n¨ - Kü thuËt ®¬n gi¶n, chi phÝ trang thiÕt bÞ vµ lao ®éng thÊp thuË ®¬n gi¶ vµ ®éng §¸nh gi¸: gi¸ + Nh−îc ®iÓm: Nh−îc - ¦u ®iÓm: §Þnh møc ®−îc tiªu chuÈn khÈu phÇn; cho phÐp chuyªn m«n ho¸ mø ®−îc tiª chuÈ khÈ phÇ chuyª m« ho¸ - Kh«ng x¸c ®Þnh ®−îc chÝnh x¸c l−îng s÷a bª bó ë con mÑ Kh« x¸ ®−îc x¸ l−îng s÷ bª mÑ vµ c¬ giíi ho¸ gií ho¸ - Nh−îc ®iÓm: §ßi hái tr×nh ®é kü thuËt cao, nÕu nu«i kh«ng ®óng kü thuËt dÔ Nh−îc há tr× thuË nu« kh« ®óng kü thuË - DÔ l©y bÖnh gi÷a mÑ hay nh÷ng con cïng ®µn sang bª con l© bÖ gi÷ mÑ nh÷ cï ®µn bª g©y nhiÒu tæn thÊt, ®Æc biÖt lµ do bª bÞ Øa ch¶y; chi phÝ cao, vèn ®Çu t− lín. tæ ®Æc biÖ lµ bª ch¶ vè ®Çu t− - Kh«ng n©ng cao ®−îc tr×nh ®é chuyªn m«n ho¸, khã kh¨n Kh« n© ®−îc tr× chuyª m« ho¸ kh¨ 35 cho c¬ giíi ho¸. c¬ gií ho¸ < 36
Chuẩn bị bê cai sữa Chuẩ bị sữ CAI SỮA SỮ Tiªm phßng vμ ch¨m sãc søc khoÎ Tiª phß vμ ch¨ sø khoÎ • Tr−íc cai s÷a 3-4 tuÇn tiªm phßng, tÈy ký sinh trïng, khö sõng. Tr−íc s÷ 3- tuÇ tiª phß tÈ trï khö • Thiến bª ®ùc kh«ng lµm gièng Thiế bª ®ùc kh« lµ giè Chuẩn bị bê cai Chuẩ bị • KiÓm tra dÊu hiÖu bÖnh tËt. KiÓ hiÖ bÖ tË sữa Thøc ¨n vμ nu«i d−ìng Thø vμ nu« d−ìng Các phương pháp phá • KhÈu phÇn cã hµm l−îng dinh d−ìng cao, thøc ¨n ngon miÖng KhÈ phÇ hµ l−îng d−ìng thø miÖ cai sữa sữ • ThiÕt kÕ khu vùc cho ¨n thøc ¨n th« riªng chØ cã bª ®Õn ®−îc cßn vù bß mÑ th× kh«ng. th× kh« thø th« riª chØ bª ®−îc cß Cai sữa sớm sữ sớ • Cã m¸ng ph©n phèi thøc ¨n tinh tËp ¨n chøa c¸c hçn hîp thøc ¨n m¸ ph© phè thø tË chø c¸ hç hî thø h¹t. • B¾t ®Çu cho ¨n thøc ¨n tËp ¨n Ýt nhÊt lµ 3 tuÇn tr−íc khi cai s÷a. ®Çu thø tË lµ tuÇ tr−íc s÷ N−íc uèng −íc uè • Bª ph¶i lu«n lu«n ®−îc tiÕp cËn víi ®Çy ®ñ n−íc uèng ngon, lµnh ph¶ lu« lu« ®−îc cË ví ®Çy −íc uè lµ vµ s¹ch ®Ó thay cho s÷a mÑ. s÷ mÑ • Nªn bè trÝ nhiÒu vßi/chËu uèng n−íc ë nh÷ng chç kh¸c nhau trong bè vß i/chË uè n−íc nh÷ chç kh¸ chuång vµ s©n ®Ó bª dÔ tiÕp cËn. chuå vµ cË t¨ng träng cao, bông nhá. t¨ trä nhá - H−íng s÷a: cho ¨n nhiÒu thøc ¨n xanh => c¬ n¨ng tiªu ho¸ −íng s÷ thø c¬ tiª ho¸ Ch¨m sãc bª nghÐ sau Ch¨ bª ph¸t triÓn m¹nh, t¨ng träng võa ph¶i ph¸ triÓ m¹ t¨ trä ph¶ cai s÷a s÷ - H−íng thÞt: cho ¨n ®Ó t¨ng träng cµng cao cµng tèt. −íng trä cµ cµ tè b. Tiªu chuÈn ¨n Tiª chuÈ TÝnh theo thÓ träng vµ t¨ng trong dù kiÕn. thÓ trä vµ dù c. KhÈu phÇn KhÈ phÇ 7-12 th¸ng tuæi: thøc ¨n th« xanh 55-75% th¸ tuæ thø th« 55- Trªn 1 n¨m: thøc ¨n th« xanh 80-90% Trª n¨ thø th« 80-
Ch¨m sãc bª nghÐ sau cai s÷a Ch¨ bª s÷ - Ph©n ®µn: t¸ch riªng ®ùc c¸i vµ ph©n ®µn theo ®é tuæi, thÓ Ph© ®µn: riª ®ùc c¸ vµ ph© ®µn tuæ thÓ träng, t×nh h×nh søc khoÎ trä t× h× sø khoÎ - VËn ®éng: 4-6 giê/ngµy (nÕu nu«i nhèt) ®éng: 4- giê/ngµ nu« nhè Xin cám ơn - HuÊn luyÖn: luyÖ + H−íng s÷a: xoa bãp bÇu vó tõ th¸ng tuæi thø 6 trë ®i H−íng s÷ bÇ vó th¸ tuæ thø trë + H−íng cµy kÐo: tËp cµy kÐo tõ 1,5-2 n¨m tuæi H−íng cµ tË cµ 1,5- n¨ tuæ + §ùc gièng: tËp cho nh¶y gi¸ vµ phèi gièng giè tË nh¶ gi¸ phè giè - ThiÕn: + Bª cµy kÐo thiÕn vµo lóc 15-18 th¸ng tuæi Bª vµ ló 15- th¸ tuæ + Bª vç bÐo thiÕn vµo lóc 1 n¨m tuæi Bª vµ ló n¨ tuæ