zunia.vn

Tuyển sinh 2024 dành cho Gen-Z

zunia.vn

» Y Tế - Sức Khoẻ

» Y khoa - Dược

Chất lượng giấc ngủ ở người bệnh sau phẫu thuật thay khớp háng tại một số bệnh viện trên địa bàn tỉnh Nghệ An

Chia sẻ: _ _ | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:5

Báo xấu

3
lượt xem 1
download

Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Bài viết mô tả chất lượng giấc ngủ ở người bệnh sau phẫu thuật thay khớp háng tại một số bệnh viện trên địa bàn tỉnh Nghệ An năm 2023. Phương pháp nghiên cứu: Nghiên cứu mô tả cắt ngang với cỡ mẫu là 93 bao gồm các người bệnh sau phẫu thuật thay khớp háng tại một số bệnh viện trên địa bàn tỉnh Nghệ An năm 2023. Nghiên cứu sử dụng Bộ công cụ đánh giá chất lượng giấc ngủ Richard-Campbell Sleep Questionnaire (RCSQ).

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: Chất lượng giấc ngủ ở người bệnh sau phẫu thuật thay khớp háng tại một số bệnh viện trên địa bàn tỉnh Nghệ An

HỘI NGHỊ KHOA HỌC CÔNG NGHỆ MỞ RỘNG NĂM 2024 - TRƯỜNG ĐẠI HỌC Y KHOA VINH CHẤT LƯỢNG GIẤC NGỦ Ở NGƯỜI BỆNH SAU PHẪU THUẬT THAY KHỚP HÁNG TẠI MỘT SỐ BỆNH VIỆN TRÊN ĐỊA BÀN TỈNH NGHỆ AN Phan Thị An Dung1 , Trần Thị Nga1 , Nguyễn Thị Hương Giang2 TÓM TẮT 65 Objective: To describe the sleep quality of Mục tiêu: Mô tả chất lượng giấc ngủ ở người patients after hip replacement surgery at several bệnh sau phẫu thuật thay khớp háng tại một số hospitals in Nghe An province in 2023. Method: bệnh viện trên địa bàn tỉnh Nghệ An năm 2023. A cross-sectional descriptive study with a sample Phương pháp nghiên cứu: Nghiên cứu mô tả cắt size of 93 patients who underwent hip ngang với cỡ mẫu là 93 bao gồm các người bệnh replacement surgery at selected hospitals in Nghe sau phẫu thuật thay khớp háng tại một số bệnh An province in 2023. The study utilized the viện trên địa bàn tỉnh Nghệ An năm 2023. Richard-Campbell Sleep Questionnaire (RCSQ) Nghiên cứu sử dụng Bộ công cụ đánh giá chất to assess sleep quality. Results: Among the lượng giấc ngủ Richard-Campbell Sleep patients, 49.5% had poor sleep quality, 36.6% Questionnaire (RCSQ). Kết quả: Có 49,5% had average sleep quality, while the proportions người bệnh sau phẫu thuật thay khớp háng có of very poor and good sleep quality were 7.5% chất lượng giấc ngủ kém; 36,6% có chất lượng and 6.4%, respectively. Conclusion: The giấc ngủ trung bình, còn lại là chất lượng giấc majority of patients after hip replacement surgery ngủ rất kém và tốt lần lượt là 7,5% và 6,4%. Kết experienced poor to average sleep quality. luận: Chất lượng giấc ngủ của người bệnh sau Therefore, appropriate care plans are necessary to phẫu thuật thay khớp háng phần lớn ở mức độ improve patients' sleep quality. kém và trung bình, vì vậy cần có kế hoạch chăm Keywords: Sleep quality; Post-surgery; Hip sóc phù hợp nhằm cải thiện chất lượng giấc ngủ replacement cho người bệnh. Từ khóa: Chất lượng giấc ngủ; Sau phẫu I. ĐẶT VẤN ĐỀ thuật; Thay khớp háng. Phẫu thuật thay khớp háng là phương pháp đem lại hiệu quả cao trong việc điều trị SUMMARY tổn thương thoái hóa khớp háng và gãy cổ QUALITY OF SLEEP AMONG PATIENTS xương đùi [1]. Ngày nay, phẫu thuật thay UNDERGOING HIP REPLACEMENT khớp háng là phẫu thuật chỉnh hình được áp SURGERY AT SOME HOSPITALS IN NGHE dụng rộng rãi trên toàn thế giới với 800.000 ca AN PROVINCE đến 1000.000 ca khớp háng hằng năm. Thay khớp háng có xu hướng ngày càng tăng riêng 1 Trường Đại học Y khoa Vinh tại Hoa Kỳ hàng năm có khoảng 244.000 ca 2 Bệnh viện Ung bướu Nghệ An thay khớp háng [5]. Trong khi đó, một nghiên cứu tại bệnh viện Đa khoa tỉnh Quảng Ninh từ Chịu trách nhiệm chính: Phan Thị An Dung tháng 1 đến tháng 8 năm 2018 có 155 trường SĐT: 0974262588 hợp phẫu thuật thay khớp háng do thoái hóa Email: andung1987@gmail.com và gãy cổ xương đùi [2]. Ngày nhận bài: 24/3/2024 Người bệnh sau phẫu thuật thay khớp Ngày phản biện khoa học: 20/9/2024 háng thường xuất hiện các biểu hiện gây khó Ngày duyệt bài: 02/10/2024 434
TẠP CHÍ Y HỌC VIỆT NAM TẬP 544 - THÁNG 11 - SỐ CHUYÊN ĐỀ - 2024 chịu như mất ngủ, đau, buồn nôn, lo lắng, mệt + Cỡ mẫu và phương pháp chọn mẫu: Cỡ mỏi... Trong số các vấn đề đó, chất lượng giấc mẫu toàn bộ bao gồm tất cả người bệnh tại ngủ kém xảy ra rất phổ biến với 89% người khoa Chấn thương chỉnh hình - Bệnh viện bệnh trong giai đoạn sau phẫu thuật [6]. Chất Quân y 4 và khoa Chấn thương chỉnh hình - lượng giấc ngủ kém có thể gây ra rất nhiều rối Bệnh viện Đa khoa 115, đảm bảo đủ các tiêu loạn về thể chất và tâm thần. Rối loạn về thể chuẩn lựa chọn tham gia nghiên cứu. Cỡ mẫu chất như mệt mỏi, tăng đau đớn, ức chế miễn của nghiên cứu là 93 với phương pháp chọn dịch, chậm liền vết thương, chán ăn, táo bón. mẫu thuận tiện. Rối loạn về tâm thần như mất tập trung, trầm - Phương tiện nghiên cứu: Sử dụng Bộ cảm, tăng lo lắng, khó chịu và thiếu sự tỉnh công cụ đánh giá chất lượng giấc ngủ Richard- táo vào ban ngày [7]. Campbell Sleep Questionnaire (RCSQ) được Vì vậy nâng cao chất lượng giấc ngủ, phục phát triển bới Richards (1987a). Bộ câu hỏi về hồi giấc ngủ tốt cho người bệnh sau phẫu thuật chất lượng giấc ngủ được dịch ra tiếng việt bởi là nhu cầu rất lớn trong chăm sóc điều dưỡng. Nguyễn Thị Trường Xuân năm 2013 [4]. Bộ Để làm được điều đó đòi hỏi nhân viên y tế đặc công cụ gồm 5 câu hỏi để đánh giá độ sâu của biệt là điều dưỡng viên phải hiểu được chất giấc ngủ (câu hỏi 1), độ trễ của giấc ngủ hoặc lượng giấc ngủ. Đã có khá nhiều đề tài y khoa thời gian ngủ (câu hỏi 2), số lần thức giấc (câu nghiên cứu về đặc điểm lâm sàng và kết quả hỏi 3), hiệu quả của giấc ngủ hoặc mức độ ngủ trong điều trị thay khớp háng, tuy nhiên tại trở lại sau thức giấc (câu hỏi 4), chất lượng Việt Nam chưa có nhiều nghiên cứu về nghiên giấc ngủ (câu hỏi 5). Mỗi câu hỏi trong thang cứu chất lượng giấc ngủ ở người bệnh sau phẫu RCSQ được tính trên thang điểm 100mm. thuật thay khớp háng. Do đó, chúng tôi tiến Điểm trung bình của 5 câu hỏi là tổng số điểm hành nghiên cứu này với mục tiêu là mô tả chất đại diện cho chất lượng giấc ngủ nói chung, cụ lượng giấc ngủ ở người bệnh sau phẫu thuật thể phân loại chất lượng giấc ngủ như sau: 0: thay khớp háng tại một số bệnh viện trên địa Rất kém; 1-160: Kém; 161-320: Trung bình; bàn tỉnh Nghệ An năm 2023. 321-500: Tốt. Bộ câu hỏi về các yếu tố môi trường bệnh II. ĐỐI TƯỢNG VÀ PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU phòng gây ảnh hưởng đến chất lượng giấc * Đối tượng nghiên cứu ngủ. Sử dụng Bộ câu hỏi về các yếu tố môi - Tiêu chuẩn lựa chọn: Gồm các người trường bệnh phòng được phát triển bởi bệnh sau phẫu thuật thay khớp háng được điều Nguyễn Thị Trường Xuân, 2013 [4]. Với mức trị nội trú tại khoa Chấn thương chỉnh hình - độ như sau: 0: Không quấy nhiễu; 1 - 39: Bệnh viện Quân Y 4 và khoa Chấn thương Quấy nhiễu nhẹ; 40 - 79: Quấy nhiễu vừa; 80 chỉnh hình - Bệnh viện Đa khoa 115. Người - 120: Quấy nhiễu nặng. bệnh đồng ý tham gia nghiên cứu. Sử dụng Bộ công cụ đánh giá đau Thang - Tiêu chuẩn loại trừ: Người bệnh có Nummeric Rating Scale (NRS). Thang bệnh lý về khớp háng nhưng không đủ điều Nummeric Rating Scale (NRS) để đo đau là kiện phẫu thuật do bệnh lý kết hợp; Người phổ biến và hữu ích trong đánh giá cường độ bệnh có khiếm khuyết khả năng nghe nói; đau ở người bệnh phẫu thuật. Thang NRS là Người bệnh có rối loạn tâm thần; Người bệnh thanh nằm ngang gồm 11 mức với điểm số từ quá mệt không thể trả lời phỏng vấn. 0 (không đau) đến 10 (đau nhất có thể). Người * Phương pháp nghiên cứu bệnh được yêu cầu để xác định 3 mức độ đau - Thiết kế nghiên cứu: [3]: Đau nhẹ, không đau: 0-3; Đau vừa: 4-7; + Loại nghiên cứu mô tả cắt ngang Đau không chịu được: 8-10. 435
HỘI NGHỊ KHOA HỌC CÔNG NGHỆ MỞ RỘNG NĂM 2024 - TRƯỜNG ĐẠI HỌC Y KHOA VINH * Xử lý và phân tích số liệu ĐHYK Vinh. Việc đối tượng tham gia Số liệu được làm sạch và nhập bằng phần nghiên cứu là hoàn toàn tự nguyện, có quyền mềm Epidata 3.1 và được xử lý bằng phần từ chối tham gia nghiên cứu. Số liệu trong mềm SPSS 20.0. Xử lý và phân tích số liệu nghiên cứu chỉ phục vụ mục đích nghiên cứu bằng thống kê mô tả, lập được bảng phân bố khoa học, không phục vụ cho mục đích nào tần số và tỷ lệ phần trăm các biến số. khác. Kết quả nghiên cứu là cơ sở đưa ra các * Đạo đức trong nghiên cứu khuyến nghị có tính khả thi trong công tác Nghiên cứu được tiến hành sau khi được điều dưỡng nhằm nâng cao chất lượng chăm phê duyệt của hội đồng khoa học trường sóc và điều trị. III. KẾT QUẢ NGHIÊN CỨU Bảng 1: Thông tin chung của ĐTNC (n=93) Đặc điểm nhân khẩu học Tần suất (n) Tỉ lệ (%) 18-35 7 7,5% 36-55 19 20,4% Tuổi >=56 67 72,1% Tổng 93 100% Nam 41 44,1% Giới tính Nữ 52 55,9% Tổng 93 100% Tự do 39 41,9% Nhân viên văn phòng 11 11,8% Công nhân 12 12,9% Nghề nghiệp Nông dân 21 22.6% Nghề nghiệp khác 10 10,8% Tổng 93 100% Giáo dục phổ thông 70 75,3% Trình độ Cao đẳng, đại học hoặc cao hơn 23 24,7% học vấn Tổng 93 100% Độc thân 7 7,5% Kết hôn 60 64,5% Tình trạng Mất vợ/chồng 21 22,6% hôn nhân Ly hôn 5 5,4% Tổng 93 100% Không 57 61.3% Có 36 38.7% Bệnh kèm Tăng huyết áp 21,5% theo Cụ thể Đái tháo đường 12,9% Suy thận mạn, trào ngược dạ dày 4,3% Tổng 93 100% Độ tuổi của đối tượng nghiên cứu từ 56 tuổi trở lên chiếm tỉ lệ cao (72,1%). Chủ yếu là đối tượng nữ giới (55,9%). Ngoài ra, nghề nghiệp là tự do chiếm đa số (41,9%). Trình độ học vấn giáo dục phổ thông chiếm đa số 75,3%. Phần lớn đối tượng nghiên cứu là đã kết hôn (64,5%). Đối tượng nghiên cứu không mắc bệnh kèm theo chiếm tỷ lệ cao (61,3%). 436
TẠP CHÍ Y HỌC VIỆT NAM TẬP 544 - THÁNG 11 - SỐ CHUYÊN ĐỀ - 2024 Bảng 2: Chất lượng giấc ngủ của người bệnh sau phẫu thuật thay khớp háng (n=93) Chất lượng giấc ngủ Tần số (n) % Rất kém 7 7,5% Kém 46 49,5% Trung bình 34 36,6% Tốt 6 6,4% Tổng 93 100% Chất lượng giấc ngủ của ĐTNC sau phẫu thuật thay khớp háng ở mức độ kém là chủ yếu (49,5%). Còn lại chất lượng giấc ngủ ở mức rất kém, trung bình, tốt lần lượt là 7,5%; 36,6%; 6,4%. Bảng 3. Mức độ đau sau phẫu thuật (n=93) Đau sau phẫu thuật Tần số (n) % Đau nhẹ, không đau 9 9,7% Đau vừa 76 81,7% Đau không chịu được 8 8,6% Tổng 93 100% Trong tổng số ĐTNC, tỷ lệ ĐTNC có mức độ đau vừa chiếm đa số (81,7%). Đau nhẹ và không đau chiếm 9,7%, còn lại mức độ đau không chịu được chiếm 8,6%. Bảng 4. Yếu tố môi trường phòng bệnh Yếu tố môi trường Tần số (n) % Không quấy nhiễu 6 6,5% Quấy nhiễu nhẹ 33 35,5% Quấy nhiễu vừa 47 50,5% Quấy nhiễu nặng 7 7,5% Tổng 93 100% Kết quả cho thấy mức độ quấy nhiễu của thức giấc nhiều lần trong đêm và khi thức giấc môi trường phòng bệnh ở mức độ vừa chiếm thì khó ngủ lại. Điều này có thể được giải đa số (50,5%), còn lại mức độ quấy nhiều thích là do vừa trải qua phẫu thuật lớn, sức nặng, quấy nhiễu nhẹ, không quấy nhiễu lần khỏe yếu nên người bệnh khó thích nghi được lượt là 7,5%, 35,5%, 6,5%. với môi trường bệnh viện. Điều đó hoàn toàn phù hợp với thực tế chung của hầu hết người IV. BÀN LUẬN bệnh. Khi nằm viện nhất là sau trải qua một Kết quả nghiên cứu của chúng tôi cho cuộc phẫu thuật lớn, người bệnh phải đối mặt thấy chất lượng giấc ngủ của người bệnh ở với nhiều thay đổi như môi trường, thói quen mức độ kém chiếm đa số (49,5%), trường hợp giấc ngủ… dẫn đến khó ngủ và hay tỉnh giấc có chất lượng giấc ngủ trung bình chiếm vào ban đêm. Trong tổng số ĐTNC có 38,7% 36,6%, bên cạnh đó người bệnh có chất lượng người bệnh mắc các bệnh kèm theo bao gồm giấc ngủ rất kém chiếm 7,5%, chỉ 6,4% người tăng huyết áp, đái tháo đường, và một số bệnh bệnh có chất lượng giấc ngủ tốt. khác như suy thận, trào ngược dạ dày. Việc Trong nghiên cứu của chúng tôi, đối mắc các bệnh kèm theo cũng có thể làm người tượng nghiên cứu chủ yếu là ở nhóm trên 56 bệnh mệt mỏi. Điều này có thể là nguyên tuổi (72,1%). Người lớn tuổi sau phẫu thuật nhân dẫn đến chất lượng giấc ngủ của người người bệnh thường gặp khó khăn khi bắt đầu bệnh kém [3]. giấc ngủ, người bệnh trằn trọc khó ngủ, bị 437
HỘI NGHỊ KHOA HỌC CÔNG NGHỆ MỞ RỘNG NĂM 2024 - TRƯỜNG ĐẠI HỌC Y KHOA VINH Trong nghiên cứu này, tỷ lệ đối tượng viện trên địa bàn tỉnh Nghệ An năm 2023, nghiên cứu có mức độ đau vừa là chủ yếu chúng tôi thu được những kết quả như sau: Có (81,7%). Việc phàn nàn đau ảnh hưởng đến 49,5% người bệnh sau phẫu thuật thay khớp chất lượng giấc ngủ của người bệnh. Đau háng có chất lượng giấc ngủ kém, 36,6% có càng nhiều, người bệnh càng khó ngủ. Kết chất lượng giấc ngủ trung bình, còn lại là chất quả này đã được giải thích là do những kích lượng giấc ngủ rất kém và tốt lần lượt là 7,5% thích đau tác động vào vỏ não bằng hoạt hóa và 6,4%. Vì vậy đối với nhân viên y tế, đặc các sóng điện não làm phân mảnh giấc ngủ và biệt điều dưỡng ngoại khoa, cần không ngừng duy trì sự tỉnh táo. Những người bệnh mà học hỏi trau dồi kinh nghiệm, lập kế hoạch chúng tôi tiến hành nghiên cứu thì chủ yếu là chăm sóc phù hợp nhằm nâng cao chất lượng nhóm tuổi trung niên, thời gian phẫu thuật kéo giấc ngủ cho người bệnh sau phẫu thuật. dài trên 2-3 giờ nên tổn thương mô và mạch máu nhiều sau phẫu thuật hơn. Ngoài ra, một TÀI LIỆU THAM KHẢO nghiên cứu khác cho thấy rằng cơn đau là một 1. Bộ môn Ngoại Trường Đại học Y Hà Nội yếu tố dự đoán sự gián đoạn giấc ngủ [6]. (2022), Bài giảng bệnh học ngoại khoa, Nhà Kết quả nghiên cứu của chúng tôi cho xuất bản Y học, Hà Nội. thấy, có 50,5% ĐTNC cho biết mức độ quấy 2. Diện Nguyễn Trọng (2018), Đánh giá kết nhiễu của môi trường phòng bệnh đối với chất quả phẫu thuật thay khớp háng tại bệnh viện lượng giấc ngủ của người bệnh ở mức độ vừa. Đa khoa Tỉnh Quảng Ninh từ tháng 1/2018 Quấy nhiễu nhẹ chiếm 35,5%. Quấy nhiễu đến tháng 8/2018. nặng và không quấy nhiễu lần lượt là 7,5% và 3. Hải Mai Bá (2018), Các yếu tố tiên lượng 6,5%. Chất lượng giấc ngủ của người bệnh bị đến chất lượng giấc ngủ ở bệnh nhân sau quấy nhiễu nhiều nhất bởi ánh sáng ban đêm phẫu thuật chấn thương tại bệnh viện Đại học và tiếp theo là tiếng ồn từ người nhà chăm Y dược Huế, Thừa Thiên Huế, Tạp chí Y học sóc, người bệnh trong phòng. Điều này được TP Hồ Chí Minh, 22(6), 70-78. giải thích là qua quan sát thực tế, chúng tôi 4. Xuân Nguyễn Thị Trường và các cộng sự thấy rằng phòng hậu phẫu của khoa Chấn (2014), Những yếu tố ảnh hưởng đến chất thương chỉnh hình quá đông người, phòng có lượng giấc ngủ của người bệnh phẫu thuật 8 giường, mỗi giường có ít nhất 1 người nhà bụng trong giai đoạn hậu phẫu tại Bệnh viện chăm sóc, có những người bệnh vừa phẫu đa khoa tỉnh Bình Dương, Tạp chí Y Học thuật có tới 2 người nhà chăm sóc, người bệnh Thành phố Hồ Chí Minh, 18(5), 113-120. sau phẫu thuật cần được theo dõi sát nên ánh 5. Wiramus S, Delahaye D, Parratte S, et al sáng trong phòng cần có. Vì vậy chất lượng (2014). Modern Anesthesia Tech- niques for giác ngủ bị ảnh hưởng bởi tiếng ồn từ người Total Joint Arthroplasty: From Blood thân của người bệnh và ánh sáng ban đêm là Preservation to Modern Pain Con- trol. Ann điều khó tránh khỏi. Nhiều người bệnh không Orthop Rheumatol. có thói quen ngủ khi có ánh sáng dẫn đến khó 6. Wei Mei, et al. (2019), Independent risk đi vào giấc ngủ, giấc ngủ không sâu. Kết quả factors for postoperative pain in need of này cũng tương tự nghiên cứu của Mai Bá Hải intervention early after awakening from năm 2018 [3]. general anaesthesia. 7. Silveira D, et al (2020), Quality of Sleep V. KẾT LUẬN in intensive care units: a literature Qua nghiên cứu trên 93 người bệnh sau review, Journal of Nursing UFPE Online, phẫu thuật thay khớp háng tại một số bệnh tr. 898 - 9 0 5 . 438

CÓ THỂ BẠN MUỐN DOWNLOAD

THÔNG TIN

TRỢ GIÚP

HỖ TRỢ KHÁCH HÀNG

Theo dõi chúng tôi

Chịu trách nhiệm nội dung:

Nguyễn Công Hà - Giám đốc Công ty TNHH TÀI LIỆU TRỰC TUYẾN VI NA

LIÊN HỆ

Địa chỉ: P402, 54A Nơ Trang Long, Phường 14, Q.Bình Thạnh, TP.HCM

Hotline: 093 303 0098

Email: support@tailieu.vn

Giấy phép Mạng Xã Hội số: 670/GP-BTTTT cấp ngày 30/11/2015 Copyright © 2022-2032 TaiLieu.VN. All rights reserved.