Chọn lọc và nhân giống vật nuôi phần 2

Chia sẻ: Nguyen Trinh | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:14

Thêm vào BST

Báo xấu

142
lượt xem 40
download

Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Chương II: Quan hệ họ hàng - Các tham số di truyền 3.1. Hệ phổ Hệ phổ, còn gọi là hệ phả (Pedigree) là sơ đồ về nguồn gốc huyết thống của con vật. Căn cứ vào hệ phổ của vật nuôi, ta biết được những con vật nào là bố, mẹ, ông, bà hoặc các thế hệ trước nữa của con vật.

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: Chọn lọc và nhân giống vật nuôi phần 2

Ch−¬ng Iii: Quan hÖ hä hµng - C¸c tham sè di truyÒn 3.1. HÖ phæ HÖ phæ, cßn gäi lµ hÖ ph¶ (Pedigree) lµ s¬ ®å vÒ nguån gèc huyÕt thèng cña con vËt. C¨n cø vµo hÖ phæ cña vËt nu«i, ta biÕt ®−îc nh÷ng con vËt nµo lµ bè, mÑ, «ng, bµ hoÆc c¸c thÕ hÖ tr−íc n÷a cña con vËt. Do vËy, hÖ phæ lµ t− liÖu quan träng gióp cho viÖc x¸c ®Þnh c¸c quan hÖ hä hµng cña vËt nu«i, tÝnh to¸n c¸c tham sè di truyÒn, ®Þnh ra kÕ ho¹ch ghÐp c¸c ®«i giao phèi còng nh− c«ng t¸c qu¶n lý gièng vËt nu«i. §Ó ghi chÐp hÖ phæ, ng−êi ta cã thÓ sö dông mét vµi ph−¬ng ph¸p kh¸c nhau, do ®ã h×nh thµnh mét sè lo¹i hÖ phæ kh¸c nhau: - HÖ phæ däc: §−îc ghi theo nguyªn t¾c: mçi hµng lµ mét thÕ hÖ, thÕ hÖ tr−íc ghi ë hµng d−íi, thÕ hÖ sau ghi ë hµng trªn; trong cïng mét hµng, con ®ùc ®−îc ghi ë bªn ph¶i, con c¸i ®−îc ghi ë bªn tr¸i. VÝ dô: HÖ phæ cña c¸ thÓ X. ThÕ hÖ tr−íc lµ bè mÑ (thÕ hÖ I) cã bè (B), mÑ (M). ThÕ hÖ tr−íc bè mÑ lµ «ng bµ (thÕ hÖ II) cã bè cña bè tøc «ng néi (BB), mÑ cña bè tøc bµ néi (MB), bè cña mÑ tøc «ng ngo¹i (BM), mÑ cña mÑ tøc bµ ngo¹i (MM). ThÕ hÖ tr−íc «ng bµ (cô, thÕ hÖ III) còng theo nguyªn t¾c nh− vËy. S¬ ®å nh− sau: X I M B II MM BM MB BB III MMM BMM MBM BBM MMB BMB MBB BBB - HÖ phæ ngang: §−îc ghi theo nguyªn t¾c: mçi cét lµ mét thÕ hÖ, thÕ hÖ tr−íc ghi ë cét bªn ph¶i, thÕ hÖ sau sau ghi ë cét bªn tr¸i; trong cïng mét cét, con ®ùc ghi ë hµng trªn, con c¸i ghi ë hµng d−íi. VÝ dô: Còng hÖ phæ cña c¸ thÓ X, s¬ ®å nh− sau: I II III BBB BB MBB B BMB MB MMB X BBM BM MBM M BMM MM MMM T¹i c¸c vÞ trÝ cña c¸c con vËt cã hä hµng trong hÖ phæ, ng−êi ta ghi l¹i sè hiÖu hoÆc tªn cña con vËt. Mçi vËt nu«i gièng ®−îc ®¸nh sè theo c¸c ph−¬ng ph¸p quy ®Þnh nh−: c¾t sè tai (®èi víi lîn), x¨m sè vµo tai hoÆc ®eo biÓn nhùa (trªn ®ã cã ghi sè) vµo tai (®èi víi lîn hoÆc bß), ®eo biÓn nh«m (trªn ®ã cã ghi sè) ë gèc c¸nh hoÆc ë ch©n (®èi víi gia cÇm) ... 24
- Trong thùc tÕ, hÖ phæ th−êng ®−îc ghi theo kiÓu hÖ phæ ngang, nh−ng kh«ng hoµn toµn tu©n thñ theo c¸c nguyªn t¾c ghi cña hÖ phæ nµy. VÝ dô: 1 1 2 3 4 S 2 S D X 1 X D 3 Cã thÓ cã 3 d¹ng hÖ phæ sau: + HÖ phæ ®Çy ®ñ: Ghi chÐp toµn bé c¸c con vËt ë c¸c thÕ hÖ kh¸c nhau + HÖ phæ tãm t¾t: ChØ ghi chÐp l¹i nh÷ng con vËt cã liªn quan huyÕt thèng trùc tiÕp víi mét tæ tiªn nhÊt ®Þnh + HÖ phæ thu gän: T−¬ng tù nh− hÖ phæ tãm t¾t, nh−ng mçi con vËt chØ xuÊt hiÖn 1 lÇn duy nhÊt trong hÖ phæ. VÝ dô vÒ 3 d¹ng hÖ phæ: S 1 S S 1 X S S 2 X X D S X 1 1 D D 2 1 D 2 2 (HÖ phæ ®Çy ®ñ) (HÖ phæ thu gän) (HÖ phæ tãm t¾t) (HÖ phæ thu gän) 3.2. Quan hÖ di truyÒn céng gép Gi¸ trÞ di truyÒn cña 1 tÝnh tr¹ng cña 1 c¸ thÓ bao gåm gi¸ trÞ di truyÒn céng gép, c¸c sai lÖch tréi vµ t−¬ng t¸c. Do vËy, khi xem xÐt mèi quan hÖ di truyÒn gi÷a 2 c¸ thÓ chóng ta ph¶i xem xÐt c¸c mèi quan hÖ di truyÒn céng gép, tréi vµ t−¬ng t¸c. Khi truyÒn ®¹t gi¸ trÞ di truyÒn cho ®êi con, chØ cã t¸c ®éng céng gép lµ cã ý nghÜa, v× vËy sau ®©y chóng ta còng chØ xem xÐt tíi mèi quan hÖ di truyÒn céng gép. Quan hÖ di truyÒn céng gép gi÷a hai c¸ thÓ lµ hai lÇn x¸c suÊt rót ngÉu nhiªn 1 gen tõ 1 locus cña c¸ thÓ nµy lµ gièng hoµn toµn (cïng lµ b¶n sao chÐp ho¸ häc tõ 1 gen gèc, kh«ng do ®ét biÕn g©y nªn) víi 1 gen rót ngÉu nhiªn tõ locus t−¬ng øng cña c¸ thÓ kia. Quan hÖ di truyÒn céng gép gi÷a X vµ Y ®−îc ký hiÖu lµ aXY: Gi¶ sö, 2 c¸ thÓ X vµ Y t¹i mét locus bÊt kú chóng cã c¸c gen t−¬ng øng nh− sau: X Y Ai Aj AÝ'Aj' Tõ locus cña X rót ngÉu nhiªn ®−îc gen Ai, cßn tõ Y rót ngÉu nhiªn ®−îc gen Aj. X¸c suÊt ®Ó 2 gen Ai vµ Aj gièng hoµn toµn (®Òu ®−îc sao chÐp tõ 1 gen gèc, kh«ng ph¶i do ®ét biÕn g©y nªn) ®−îc ký hiÖu lµ: P(Ai=Aj). aXY = 2{1/4 [P(Ai=Ai') + P(Ai=Aj') + P(Aj=Ai') + P(Aj=Aj') ]} 25
NÕu X vµ Y lµ 2 anh chÞ em ruét, bè mÑ chóng kh«ng cËn huyÕt th× x¸c suÊt mçi tr−êng hîp ®Òu lµ 1/4. VËy: aXY = 2[1/4 (1/4 + 1/4 + 1/4 + 1/4)] = 1/2 Quan hÖ di truyÒn céng gép cña chÝnh b¶n th©n con vËt ®−îc tÝnh nh− sau: X X Ai Aj AÝAj aXX = 2{1/4 [P(Ai=Ai) + P(Ai=Aj) + P(Aj=Aj) + P(Aj=Aj)]} aXX = 2[1/4 (1 + 0 + 1 + 0)] = 1 T−¬ng tù nh− vËy, cã thÓ tÝnh ®−îc quan hÖ di truyÒn céng gép gi÷a mét sè quan hÖ hä hµng nh− sau: Quan hÖ hä hµng Quan hÖ di truyÒn céng gép(aXY) Bè hoÆc mÑ - Con 1/2 ¤ng hoÆc bµ - Ch¸u 1/4 §êi tr−íc - §êi sau (c¸ch nhau n thÕ hÖ) (1/2)n Anh chÞ em ruét 1/2 Anh chÞ em nöa ruét thÞt 1/4 (cïng bè kh¸c mÑ hoÆc cïng mÑ kh¸c bè) 3.3. HÖ sè cËn huyÕt Giao phèi gi÷a nh÷ng con vËt cã quan hÖ hä hµng víi nhau gäi lµ giao phèi cËn huyÕt, ®Ó ®¸nh gi¸ møc ®é cËn huyÕt ng−êi ta sö dông kh¸i niÖm hÖ sè cËn huyÕt. HÖ sè cËn huyÕt cña mét c¸ thÓ lµ x¸c suÊt mµ 2 gen rót ngÉu nhiªn t¹i mét locus bÊt kú cña c¸ thÓ ®ã gièng hoµn toµn víi nhau (cïng lµ b¶n sao chÐp ho¸ häc tõ mét gen gèc, kh«ng ph¶i lµ gièng nhau do ®ét biÕn). XÐt c¸ thÓ X, bè vµ mÑ cña X lµ S vµ D, quan hÖ di truyÒn céng gép gi÷a S vµ D lµ aSD. HÖ sè cËn huyÕt cña c¸ thÓ X ®−îc ký hiÖu lµ FX. HÖ sè cËn huyÕt cña X sÏ b»ng 1/2 quan hÖ di truyÒn céng gép gi÷a S vµ D. FX = 1/2 aSD 3.4. C¸ch tÝnh to¸n quan hÖ di truyÒn céng gép vµ hÖ sè cËn huyÕt 3.4.1. C«ng thøc tÝnh §Ó tÝnh to¸n quan hÖ di truyÒn céng gép vµ hÖ sè cËn huyÕt, ng−êi ta th−êng sö dông c«ng thøc cña Wright (1922). Nguyªn lý cña c«ng thøc tÝnh to¸n nµy nh− sau: XÐt hÖ phæ cña c¸ thÓ V nh− sau: W Z X Y V X vµ Y cã tæ tiªn chung lµ W. Rót ngÉu nhiªn 1 gen tõ X, gäi gen nµy lµ i Rót ngÉu nhiªn 1 gen tõ Y, gäi gen nµy lµ j Theo ®Þnh nghÜa quan hÖ di truyÒn céng gép gi÷a X vµ Y, ta cã: aXY = 2 P(i=j) 26
Tæ tiªn chung W truyÒn ngÉu nhiªn 1 gen cho Z, truyÒn ngÉu nhiªn 1 gen cho Y. NÕu W kh«ng cËn huyÕt th× x¸c suÊt 2 gen nµy cïng nguån gèc (gi¶ sö ®Òu lµ i) sÏ b»ng 1/2. NÕu W cËn huyÕt víi hÖ sè cËn huyÕt lµ FW th× x¸c suÊt nµy sÏ b»ng: 1/2 + FW/2 = (1 + FW)/2. Cho r»ng 2 gen nµy cïng nguån gèc vµ ®Òu lµ i, x¸c suÊt Z truyÒn gen i cho X b»ng 1/2. Cho r»ng X nhËn ®−îc gen i, x¸c suÊt rót ngÉu nhiªn ®−îc gen i tõ X b»ng 1/2, x¸c suÊt rót ngÉu nhiªn ®−îc gen i tõ Y còng b»ng 1/2. TÊt c¶ c¸c sù kiÖn trªn ®éc lËp víi nhau, do ®ã x¸c suÊt gen i vµ j cïng nguån gèc nh− sau: P(i=j) = (1 + FW)/2 . 1/2 . 1/2 . 1/2 Gäi: n lµ sè thÕ hÖ (sè ®−êng nèi) tõ tæ tiªn chung W tíi X (bè cña V): 1/2.1/2 = (1/2)n p lµ sè thÕ hÖ (sè ®−êng nèi) tõ tæ tiªn chung W tíi Y (mÑ cña V): 1/2 = (1/2)p Do ®ã: P(i=j) = (1 + FW)/2 . (1/2)n . (1/2)p P(i=j) = (1/2)n+p(1 + FW)/2 vµ: aXY = 2 P(i=j) = (1/2)n+p(1 + FW) FV = 1/2 aXY = (1/2)n+p(1 + FW)/2 = (1/2)n+p+1(1 + FW) hoÆc: = 1/2 [(1/2)n+p(1 + FW)] NÕu Z cã nhiÒu tæ tiªn chung, hoÆc mét tæ tiªn chung cã nhiÒu ®−êng nèi kh¸c nhau tíi bè vµ mÑ cña Z th×: Quan hÖ di truyÒn céng gép gi÷a X vµ Y ®−îc tÝnh theo c«ng thøc: aXY = ∑ (1/2)nk+pk (1 + Fk) trong ®ã, nk, pk : sè thÕ hÖ (sè ®−êng nèi) tõ tæ tiªn chung tíi X vµ Y Fk : hÖ sè cËn huyÕt cña tæ tiªn chung HÖ sè cËn huyÕt cña c¸ thÓ V ®−îc tÝnh theo c«ng thøc: Fv = 1/2 ∑ (1/2)nk+pk (1 + Fk) k trong ®ã, nk, pk : sè thÕ hÖ (sè ®−êng nèi) tõ tæ tiªn chung tíi bè vµ mÑ cña V Fk : hÖ sè cËn huyÕt cña tæ tiªn chung NÕu tæ tiªn chung kh«ng cËn huyÕt (Fk=0), c¸c c«ng thøc tÝnh quan hÖ di truyÒn céng gép vµ hÖ sè cËn huyÕt sÏ ®¬n gi¶n h¬n: aXY = ∑ (1/2)nk+pk Fv = 1/2 ∑ (1/2)nk+pk 3.4.2. Mét vµi vÝ dô vÒ tÝnh to¸n quan hÖ di truyÒn céng gép vµ hÖ sè cËn huyÕt §Ó tÝnh quan hÖ di truyÒn céng gép gi−· hai c¸ thÓ còng nh− hÖ sè cËn huyÕt cña mét c¸ thÓ, cÇn tiÕn hµnh c¸c b−íc sau: - X¸c ®Þnh c¸c tæ tiªn chung: Trong tr−êng hîp tÝnh quan hÖ di truyÒn céng gép gi÷a 2 c¸ thÓ, tæ tiªn chung cña 2 c¸ thÓ lµ nh÷ng con vËt cã c¸c ®−êng nèi tíi 2 c¸ thÓ nµy (cã quan hÖ hä hµng víi c¶ 2 c¸ thÓ ®ã); Trong tr−êng hîp tÝnh hÖ sè cËn huyÕt cña 1 c¸ thÓ, tæ tiªn chung lµ con vËt cã c¸c ®−êng nèi tíi bè vµ tíi mÑ cña c¸ thÓ ®ã (cã quan hÖ hä hµng ®èi víi c¶ bè vµ víi c¶ mÑ cña c¸ thÓ ®ã). - X¸c ®Þnh xem tæ tiªn chung cã cËn huyÕt hay kh«ng? Chó ý r»ng nh÷ng c¸ thÓ cËn huyÕt lµ nh÷ng c¸ thÓ cã mét con vËt ë thÕ hÖ tr−íc mµ con vËt nµy cã quan hÖ hä hµng víi c¶ bè vµ c¶ mÑ cña c¸ thÓ ®ã). 27
- X¸c ®Þnh c¸c ®−êng nèi tõ tæ tiªn chung tíi 2 c¸ thÓ (tr−êng hîp tÝnh quan hÖ di truyÒn céng gép), hoÆc tíi bè vµ mÑ cña c¸ thÓ (tr−êng hîp tÝnh hÖ sè cËn huyÕt cña c¸ thÓ); - Dïng c«ng thøc cña Wright, ®−a c¸c sè liÖu ®· x¸c ®Þnh ®−îc ®Ó tÝnh to¸n ra kÕt qu¶ cuèi cïng. Sau ®©y lµ mét vµi vÝ dô tÝnh quan hÖ di truyÒn gi÷a S vµ D, hÖ sè cËn huyÕt cña X trong c¸c hÖ phæ sau: S A S S E G X X A X A D B D D F H (a) (b) (c) (a) TÝnh aSD: Gi÷a S vµ D cã 2 tæ tiªn chung lµ A vµ B, A vµ B ®Òu kh«ng bÞ cËn huyÕt. Sè ®−êng nèi tõ A tíi S vµ D lµ 2, sè ®−êng nèi tõ B tíi S vµ D còng lµ 2. Do ®ã: aSD = ∑ (1/2)nk+pk = (1/2)2+ (1/2)2 = 1/2 TÝnh FX:: X cã 2 tæ tiªn chung lµ A vµ B, A vµ B ®Òu kh«ng bÞ cËn huyÕt. Sè ®−êng nèi tõ A tíi S (bè cña X) vµ D (mÑ cña X) lµ 2, sè ®−êng nèi tõ B tíi S (bè cña X) vµ D (mÑ cña X) còng lµ 2. Do ®ã: FX = 1/2 ∑ (1/2)nk+pk = 1/2[(1/2)2 + (1/2)2] = 1/4 Chó ý r»ng: S vµ D lµ 2 anh chÞ em ruét (cïng cã bè vµ mÑ lµ A vµ B), quan hÖ di truyÒn céng gép gi÷a hai anh chÞ em ruét b»ng 1/2. HÖ sè cËn huyÕt cña ®êi con mµ bè mÑ lµ 2 anh chÞ em ruét b»ng 1/2 quan hÖ di truyÒn céng gép cña chÝnh bè mÑ chóng, do vËy b»ng 1/4. (b) TÝnh aSD: Gi÷a S vµ D cã 1 tæ tiªn chung lµ A, A kh«ng bÞ cËn huyÕt. Sè ®−êng nèi tõ A tíi S vµ D lµ 2. Do ®ã: aSD = ∑ (1/2)nk+pk = (1/2)2 = 1/4 TÝnh FX:: X cã 1 tæ tiªn chung lµ A, A kh«ng bÞ cËn huyÕt. Sè ®−êng nèi tõ A tíi S (bè cña X) vµ D (mÑ cña X) lµ 2. Do ®ã: FX = 1/2 ∑ (1/2)nk+pk = 1/2[(1/2)2] = 1/8 Chó ý r»ng: S vµ D lµ 2 anh chÞ em nöa ruét thÞt (cïng bè kh¸c mÑ hoÆc cïng mÑ kh¸c bè), quan hÖ di truyÒn céng gép gi÷a hai anh chÞ em nöa ruét thÞt b»ng 1/4. HÖ sè cËn huyÕt cña ®êi con mµ bè mÑ lµ 2 anh chÞ em nöa ruét thÞt b»ng 1/2 quan hÖ di truyÒn céng gép cña chÝnh bè mÑ chóng, do vËy b»ng 1/8. (c) TÝnh aSD: Gi÷a S vµ D cã 1 tæ tiªn chung lµ A, A bÞ cËn huyÕt (do cã G vµ H cã quan hÖ hä hµng víi bè vµ mÑ cña A lµ E vµ D). Do vËy, tr−íc hÕt cÇn tÝnh hÖ sè cËn huyÕt cña A. T−¬ng tù nh− (a), ta tÝnh ®−îc hÖ sè cËn huyÕt cña A b»ng 1/4 : FA = 1/4. T−¬ng tù nh− (b), sè ®−êng nèi tõ A tíi S vµ D lµ 2. Do ®ã: aSD = ∑ (1/2)nk+pk (1 + FA) = (1/2)2(1 + 1/2) = 3/8 TÝnh FX:: X cã 1 tæ tiªn chung lµ A, A cËn huyÕt, hÖ sè cËn huyÕt cña A ®· tÝnh ®−îc lµ FA=1/4. Sè ®−êng nèi tõ A tíi S (bè cña X) vµ D (mÑ cña X) lµ 2. Do ®ã: FX = 1/2 ∑ (1/2)nk+pk (1 + Fk) = 1/2[(1/2)2(1 + 1/4) = 3/16 28
3.5. C¸c tham sè di truyÒn 3.5.1. HÖ sè di truyÒn Lush (1949) ®· sö dông kh¸i niÖm "hÖ sè di truyÒn theo nghÜa réng". VÒ b¶n chÊt, hÖ sè di truyÒn theo nghÜa réng lµ håi quy tuyÕn tÝnh cña gi¸ trÞ di truyÒn theo gi¸ trÞ kiÓu h×nh (bGP): σGP σ(G,G+E) σ (G,G) σ2G bGP = = = = σP σ2P σ2P σ2P Trªn thùc tÕ, viÖc −íc tÝnh ph−¬ng sai di truyÒn chØ cã thÓ ®−îc thùc hiÖn th«ng qua ph©n tÝch c¸c cÆp anh chÞ em sinh ®«i cïng trøng hoÆc c¸c c¸ thÓ trong mét dßng thuÇn, do vËy kh¸i niÖm "hÖ sè di truyÒn theo nghÜa réng" Ýt ®−îc sö dông. Còng Lusch (1949) ®· sö dông kh¸i niÖm "hÖ sè di truyÒn theo nghÜa hÑp". VÒ b¶n chÊt, hÖ sè di truyÒn theo nghÜa hÑp lµ håi quy tuyÕn tÝnh cña gi¸ trÞ di truyÒn céng gép (gi¸ trÞ gièng) theo gi¸ trÞ kiÓu h×nh (bAP). Trªn thùc tÕ, hÖ sè di truyÒn theo nghÜa hÑp ®−îc sö dông réng r·i h¬n vµ ®−îc ký hiÖu lµ h2. σAP σ(A,A+D+I+E) σAA σ2A 2 h = bAP = = = = σP σP2 σP2 σ2P HÖ sè di truyÒn cã gi¸ trÞ thÊp nhÊt b»ng 0 vµ cao nhÊt b»ng 1 (hoÆc tõ 0 tíi 100% theo c¸ch biÓu thÞ b»ng phÇn tr¨m). Gi¸ trÞ cña hÖ sè di truyÒn phô thuéc vµo: tÝnh tr¹ng, thêi gian vµ quÇn thÓ ®éng vËt mµ ta theo dâi (thêi gian vµ kh«ng gian) vµ ph−¬ng ph¸p −íc tÝnh. C¸c tÝnh tr¹ng n¨ng suÊt vµ chÊt l−îng s¶n phÈm ë vËt nu«i th−êng ®−îc xÕp vµo nhãm kh¸c nhau vÒ hÖ sè di truyÒn: - C¸c tÝnh tr¹ng cã hÖ sè di truyÒn thÊp (tõ 0 tíi 0,2): bao gåm c¸c tÝnh tr¹ng thuéc vÒ søc sinh s¶n nh− tû lÖ ®Î, tû lÖ nu«i sèng, sè con ®Î ra trong 1 løa, s¶n l−îng trøng... - C¸c tÝnh tr¹ng cã hÖ sè di truyÒn trung b×nh (tõ 0,2 tíi 0,4): bao gåm c¸c tÝnh tr¹ng vÒ tèc ®é sinh tr−ëng, chi phÝ thøc ¨n cho 1 kg t¨ng träng... - C¸c tÝnh tr¹ng cã hÖ sè di truyÒn cao (tõ 0,4 trë lªn): bao gåm c¸c tÝnh tr¹ng thuéc vÒ phÈm chÊt s¶n phÈm nh− khèi l−îng trøng, tû lÖ mì s÷a, tû lÖ n¹c trong th©n thÞt... B¶ng 3.1. Mét sè −íc tÝnh hÖ sè di truyÒn cña c¸c tÝnh tr¹ng n¨ng suÊt ®éng vËt (Theo Taylor, Bogart, 1988) TÝnh tr¹ng h2 TÝnh tr¹ng h2 Bß thÞt: Gµ: - Kho¶ng c¸ch gi÷a 2 løa ®Î 0,10 - Tuæi thµnh thôc vÒ tÝnh dôc 0,35 - Tuæi thµnh thôc vÒ tÝnh dôc 0,40 - S¶n l−îng trøng 0,25 - Khèi l−îng s¬ sinh 0,40 - Khèi l−îng trøng 0,40 - Khèi l−îng cai s÷a 0,30 - Khèi l−îng c¬ thÓ tr−ëng thµnh 0,40 - T¨ng träng sau cai s÷a 0,45 - Tû lÖ Êp në 0,10 - Khèi l−îng c¬ thÓ tr−ëng thµnh 0,50 - Tû lÖ nu«i sèng 0,10 Bß s÷a: Lîn: - Kh¶ n¨ng thô thai 0,05 - Sè con ®Î ra/æ 0,10 - Khèi l−îng s¬ sinh 0,50 - Khèi l−îng s¬ sinh 0,05 - S¶n l−îng s÷a 0,25 - Khèi l−îng toµn æ khi cai s÷a 0,15 - S¶n l−îng mì s÷a 0,25 - T¨ng träng sau cai s÷a 0,30 - S¶n l−îng protein s÷a 0,25 - §é dµy mì cña th©n thÞt 0,50 - MÉn c¶m víi bÖnh viªm vó 0,10 - DiÖn tÝch "m¾t thÞt" 0,45 - Khèi l−îng c¬ thÓ tr−ëng thµnh 0,35 - Tû lÖ n¹c 0,45 - Tèc ®é tiÕt s÷a 0,30 29
HÖ sè di truyÒn cã ý nghÜa quan träng trong c«ng t¸c gièng. §èi víi nh÷ng tÝnh tr¹ng cã hÖ sè di truyÒn cao, viÖc chän läc nh÷ng bè mÑ cã n¨ng suÊt cao lµ biÖn ph¸p c¶i tiÕn n¨ng suÊt ë thÕ hÖ con mét c¸ch nhanh chãng vµ ch¾c ch¾n h¬n so víi c¸c tÝnh tr¹ng cã hÖ sè di truyÒn trung b×nh hoÆc thÊp. Ng−îc l¹i, ®èi víi nh÷ng tÝnh tr¹ng cã hÖ sè di truyÒn thÊp, lai gièng sÏ biÖn ph¸p c¶i tiÕn n¨ng suÊt cã hiÖu qu¶ h¬n so víi chän läc. S¬ ®å cña Cunningham (1979) sau ®©y sÏ minh ho¹ cho vai trß quyÕt ®Þnh cña hÖ sè di truyÒn ®èi víi chän läc vµ lai gièng (H×nh 3.1.). X¸c ®Þnh c¸c tÝnh tr¹ng cÇn ®−îc c¶i tiÕn Cã Gi÷a c¸c quÇn thÓ cã sù kh¸c biÖt vÒ di truyÒn Chän läc quÇn thÓ cã n¨ng suÊt cao h¬n Kh«ng HÖ sè di truyÒn cña tÝnh tr¹ng Cao Trung b×nh ThÊp Chän läc Lai gièng H×nh 3.1. S¬ ®å øng dông hÖ sè di truyÒn trong hÖ thèng chän läc, nh©n gièng vËt nu«i (Cunningham, 1979) 3.5.2. HÖ sè t−¬ng quan di truyÒn Khi xem xÐt mèi quan hÖ gi÷a 2 tÝnh tr¹ng X vµ Y, ta cã thÓ ®¸nh gi¸ møc ®é t−¬ng quan th«ng qua 3 hÖ sè t−¬ng quan: - T−¬ng quan kiÓu h×nh gi÷a X vµ Y, ký hiÖu rP(X,Y); - T−¬ng quan di truyÒn gi÷a X vµ Y (t−¬ng quan di truyÒn céng gép hoÆc t−¬ng quan gi÷a 2 gi¸ trÞ gièng), ký hiÖu rA(X,Y); - T−¬ng quan ngo¹i c¶nh gi÷a X vµ Y (bao gåm sai lÖch ngo¹i c¶nh vµ c¸c sai lÖch kh«ng ph¶i do ¶nh h−ëng céng g©y nªn), ký hiÖu rE(X,Y). σ P ( X ,Y ) rP ( X ,Y ) = σ P ( X ) σ P (Y ) σ E ( X ,Y ) rE ( X ,Y ) = σ E ( X ) σ E (Y ) 30
σ A( X ,Y ) rA( X ,Y ) = σ A( X ) σ A(Y ) trong c¸c c«ng thøc trªn: rP(X,Y), rA(X,Y), rE(X,Y): c¸c hÖ sè t−¬ng quan kiÓu h×nh, di truyÒn vµ m«i tr−êng σP(X,Y), σP(X), σP(Y): c¸c hiÖp ph−¬ng sai, ®é lÖch tiªu chuÈn kiÓu h×nh σA(X,Y), σA(X), σA(Y): c¸c hiÖp ph−¬ng sai, ®é lÖch tiªu chuÈn di truyÒn céng gép σE(X,Y), σE(X), σE(Y): c¸c hiÖp ph−¬ng sai, ®é lÖch tiªu chuÈn m«i tr−êng Mèi quan hÖ gi÷a c¸c hÖ sè t−¬ng quan nµy vµ hÖ sè di truyÒn cña X vµ Y nh− sau: rP(X,Y) = rA(X,Y) hX hY + rE(X,Y) eX eY trong ®ã: rP(X,Y), rA(X,Y), rE(X,Y): c¸c hÖ sè t−¬ng quan kiÓu h×nh, di truyÒn vµ m«i tr−êng h X = h X hY = hY2 2 e X = 1 − hX 2 eY = 1 − hY2 Nh− vËy, nÕu h2X vµ h2Y ®Òu nhá, rE(X,Y) sÏ quyÕt ®Þnh rP(X,Y), ng−îc l¹i nÕu h2X vµ h2Y ®Òu lín, rA(X,Y) sÏ quyÕt ®Þnh rP(X,Y). B¶ng 3.2. HÖ sè t−¬ng quan kiÓu h×nh, di truyÒn vµ ngo¹i c¶nh cña mét sè tÝnh tr¹ng Lo¹i gia sóc (T¸c gi¶, n¨m) rP rA rE Bß (Barker, 1966) - S¶n l−îng s÷a - Tû lÖ mì s÷a - 0,26 - 0,38 - 0,18 - S¶n l−îng s÷a kú I - S¶n l−îng s÷a kú II 0,40 0,75 0,26 Gµ - Khèi l−îng c¬ thÓ - Khèi l−îng trøng 0,33 0,42 0,23 - Khèi l−îng c¬ thÓ - S¶n l−îng trøng 0,01 - 0,17 0,08 - Khèi l−îng trøng - S¶n l−îng trøng - 0,05 - 0,31 0,02 Lîn: - T¨ng träng - §é dµy mì l−ng 0,00 0,13 -0,18 - T¨ng träng - HiÖu qu¶ sö dông thøc ¨n 0,66 0,69 0,64 3.5.3. HÖ sè lÆp l¹i Khi mét tÝnh tr¹ng ®−îc quan s¸t nhiÒu lÇn trªn mét c¸ thÓ, gi¸ trÞ kiÓu h×nh cña mçi lÇn quan s¸t ngoµi t¸c ®éng cña ngo¹i c¶nh chung cßn chÞu ¶nh h−ëng cña ngo¹i c¶nh riªng, ta cã thÓ tÝnh to¸n ®−îc hÖ sè lÆp l¹i cña tÝnh tr¹ng ®ã. HÖ sè lÆp l¹i (ký hiÖu ρ) lµ tû sè gi÷a tæng cña ph−¬ng sai di truyÒn, ph−¬ng sai ngo¹i c¶nh chung vµ ph−¬ng sai kiÓu h×nh: σ2G + σ2Eg ρ= σ2 P trong ®ã: ρ : HÖ sè lÆp l¹i σ2G: Ph−¬ng sai gi¸ trÞ di truyÒn σ2Eg: Ph−¬ng sai sai lÖch ngo¹i c¶nh chung σ2P: Ph−¬ng sai gi¸ trÞ kiÓu h×nh 31
So víi hÖ sè di truyÒn, hÖ sè lÆp l¹i lu«n b»ng hoÆc lín h¬n v× so víi hÖ sè di truyÒn theo nghÜa réng, trong c«ng thøc trªn, tö sè cña hÖ sè lÆp l¹i cã thªm phÇn ph−¬ng sai ngo¹i c¶nh chung. Ng−êi ta th−êng gäi hÖ sè lÆp l¹i lµ giíi h¹n trªn cña hÖ sè di truyÒn: ρ≥ h2 Còng nh− hÖ sè di truyÒn, hÖ sè lÆp l¹i ®−îc sö dông kh¸ réng r·i trong viÖc −íc tÝnh gi¸ trÞ gièng, hÖ sè lÆp l¹i cßn ®−îc sö dông ®Ó −íc tÝnh n¨ng suÊt cña con vËt trong t−¬ng lai. B¶ng 3.3. HÖ sè lÆp l¹i mét sè tÝnh tr¹ng n¨ng suÊt vËt nu«i Loµi vËt nu«i TÝnh tr¹ng ρ Bß thÞt Khèi l−îng s¬ sinh 0,20 Khèi l−îng cai s÷a 0,40 Bß s÷a Kho¶ng c¸ch 2 løa ®Î 0,15 S¶n l−îng s÷a 0,50 Tû lÖ mì s÷a 0,60 Lîn Sè con ®Î ra cßn sèng 0,15 Sè con cai s÷a 0,10 Khèi l−îng s¬ sinh 0,30 Khèi l−îng toµn æ 21 ngµy tuæi 0,15 Gµ Khèi l−îng trøng 0,90 H×nh d¹ng trøng 0,95 §é dµy vá trøng 0,65 32
Ch−¬ng iV: HiÖu qu¶ chän läc 4.1. Kh¸i niÖm HiÖu qu¶ chän läc (Selection Response), ký hiÖu R, lµ sù chªnh lÖch gi÷a gi¸ trÞ kiÓu h×nh trung b×nh cña ®êi con sinh ra tõ nh÷ng bè mÑ ®−îc chän läc so víi gi¸ trÞ kiÓu h×nh trung b×nh cña toµn bé thÕ hÖ bè mÑ. Li sai chän läc (Selection Differential), ký hiÖu S, lµ sù chªnh lÖch gi÷a gi¸ trÞ kiÓu h×nh trung b×nh cña c¸c bè mÑ ®−îc chän läc so víi gi¸ trÞ kiÓu h×nh trung b×nh cña toµn bé thÕ hÖ bè mÑ. VÝ dô: Trong mét ®µn bß s÷a cã n¨ng suÊt trung b×nh 2500 kg/kú v¾t s÷a, chän ra nh÷ng bß c¸i cã n¨ng suÊt cao nhÊt; n¨ng suÊt trung b×nh cña chóng lµ 3500 kg. Con g¸i cña nh÷ng bß c¸i nµy cã n¨ng suÊt trung b×nh 2800 kg. Ta cã: HiÖu qu¶ chän läc = Trung b×nh ®êi con - Trung b×nh toµn bé bè mÑ R = 2800 kg - 2500 kg = 300 kg Li sai chän läc = Trung b×nh bè mÑ ®−îc chän läc - Trung b×nh toµn bé bè mÑ S = 3500 kg - 2500 kg = 1000 kg 4.2. C¸c nh©n tè ¶nh h−ëng tíi hiÖu qu¶ chän läc 4.2.1. Mèi quan hÖ gi÷a hiÖu qu¶ chän läc vµ li sai chän läc HiÖu qu¶ chän läc mét tÝnh tr¹ng nhÊt ®Þnh b»ng tÝch cña hÖ sè di truyÒn víi li sai chän läc cña tÝnh tr¹ng ®ã. R = h2 S Nh− vËy, hai nh©n tè chñ yÕu ¶nh h−ëng tíi hiÖu qu¶ chän läc cña mét tÝnh tr¹ng ®ã lµ hÖ sè di truyÒn cña tÝnh tr¹ng vµ li sai chän läc ®èi víi tÝnh tr¹ng ®ã. Li sai chän läc phô thuéc vµo tû lÖ chän läc (tû lÖ c¸c c¸c bè mÑ ®−îc chän läc so víi tæng sè bè mÑ) vµ ®é lÖch tiªu chuÈn kiÓu h×nh cña tÝnh tr¹ng chän läc. H×nh 4.1. m« t¶ mèi quan hÖ phô thuéc cña li sai chän läc ®èi víi tû lÖ chän läc vµ ®é lÖch tiªu chuÈn kiÓu h×nh cña tÝnh tr¹ng. H×nh 4.1. HiÖu qu¶ chän läc phô thuéc vµo tû lÖ chän läc vµ ®é lÖch tiªu chuÈn kiÓu h×nh cña tÝnh tr¹ng. §¬n vÞ tÝnh cña li sai chän läc lµ ®é lÖch tiªu chuÈn kiÓu h×nh (a): Chän läc 50%, σP = 2, S = 1,6 (b): Chän läc 20%, σP = 2, S = 2,8 (c): Chän läc 20%, σP = 1, S = 1,4 33
Cã thÓ quan s¸t mèi quan hÖ gi÷a hiÖu qu¶ chän läc vµ li sai chän läc qua s¬ ®å sau: ThÕ hÖ bè mÑ R S ThÕ hÖ con H×nh 4.2. Mèi quan hÖ gi÷a hiÖu qu¶ chän läc vµ li sai chän läc. ë thÕ hÖ bè mÑ: chªnh lÖch gi÷a trung b×nh cña c¸c bè mÑ ®−îc chän läc vµ trung b×nh quÇn thÓ lµ ly sai chän läc. ë thÕ hÖ con: chªnh lÖch gi÷a trung b×nh cña thÕ hÖ con sinh ra tõ c¸c bè mÑ ®−îc chän läc vµ trung b×nh quÇn thÓ lµ hiÖu qu¶ chän läc. 4.2.2. C−êng ®é chän läc §Ó ®¬n gi¶n bít c¸c yÕu tè ¶nh h−ëng tíi hiÖu qu¶ chän läc, ng−êi ta tiªu chuÈn ho¸ li sai chän läc theo ®é lÖch tiªu chuÈn kiÓu h×nh cña tÝnh tr¹ng chän läc, do vËy h×nh thµnh mét kh¸i niÖm míi ®ã lµ c−êng ®é chän läc, ký hiÖu i: i = S/σP Do ®ã: S = iσ R = h2iσP §é lín cña c−êng ®é chän läc phô thuéc vµo quy m« ®µn vËt nu«i còng nh− vµo tû lÖ chän läc ¸p dông cho ®µn vËt nu«i nµy. Ng−êi ta ®· lËp c¸c b¶ng tra s½n, trong ®ã c¨n cø vµo tû lÖ chän läc (p) t×m ra ®−îc c−êng ®é chän läc (i). Cã nhiÒu b¶ng tra kh¸c nhau øng víi c¸c quy m« ®µn vËt nu«i kh¸c nhau. Tuy nhiªn, cã thÓ sö dông b¶ng tra s½n sau ®©y ®Ó x¸c ®Þnh c−êng ®é chän läc cho bÊt cø ®µn vËt nu«i nµo. B¶ng 4.1. C−êng ®é chän läc phô thuéc vµo tû lÖ chän läc (p) (n = ∞) p i p i p i p i 0,0001 3,960 0,001 3,367 0,01 2,655 0,1 1,755 0,0002 3,790 0,002 3,170 0,02 2,412 0,2 1,400 0,0003 3,687 0,003 3,050 0,03 2,268 0,3 1,159 0,0004 3,613 0,004 2,962 0,04 2,154 0,4 0,966 0,0005 3,554 0,005 2,892 0,05 2,063 0,5 0,798 0,0006 3,057 0,006 2,834 0,06 1,985 0,6 0,644 0,0007 3,464 0,007 2,784 0,07 1,918 0,7 0,497 0,0008 3,429 0,008 2,740 0,08 1,858 0,8 0,350 0,0009 3,397 0,009 2,701 0,09 1,804 0,9 0,195 34
Trªn thùc tÕ, tû lÖ chän läc con ®ùc kh¸c víi con c¸i do vËy ph¶i tÝnh c−êng ®é chän läc chung: i®ùc + ic¸i ichung = 2 MÆt kh¸c, nÕu viÖc chän läc thay thÕ gièng ®µn diÔn ra ngay trong ®µn vËt nu«i theo s¬ ®å sau sÏ dÉn tíi 4 tû lÖ chän läc kh¸c nhau, v× vËy sÏ cã 4 c−êng ®é chän läc kh¸c nhau: Bè MÑ BB BM MB MM §ùc C¸i pBB: Tû lÖ chän läc trong ®µn bè ®Ó gi÷ ®êi con lµm ®ùc gièng pBM: Tû lÖ chän läc trong ®µn bè ®Ó gi÷ ®êi con lµm c¸i gièng pMB: Tû lÖ chän läc trong ®µn mÑ ®Ó gi÷ ®êi con lµm ®ùc gièng pMM: Tû lÖ chän läc trong ®µn mÑ ®Ó gi÷ ®êi con lµm c¸i gièng iBB + iBM + iMB + iMM ichung = 4 C¸c tû lÖ chän läc trªn kh¸c nhau g©y ra c¸c c−êng ®é chän läc kh¸c nhau, dÉn tíi møc ®é ®ãng gãp cho hiÖu qu¶ chän läc cña c¸c ph−¬ng thøc chän läc nµy còng kh¸c nhau. Trong chän gièng bß s÷a, ng−êi ta ®· −íc tÝnh hiÖu qu¶ chän läc do tõng ph−¬ng thøc ®ãng gãp nh− sau: Bè MÑ 45% 25% 25% 5% §ùc C¸i Nh− vËy, chän läc ®ùc gièng ®ãng vai trß chñ chèt ®èi víi hiÖu qu¶ chän läc. 4.2.3. Kho¶ng c¸ch thÕ hÖ C«ng thøc tÝnh hiÖu qu¶ chän läc vµ h×nh 4.2. cho thÊy thêi gian ®Ó ®¹t ®−îc hiÖu qu¶ chän läc lµ kho¶ng thêi gian cña mét thÕ hÖ (tõ thÕ hÖ bè mÑ tíi thÕ hÖ con). Trong thùc tÕ, kho¶ng c¸ch cña mçi thÕ hÖ dµi ng¾n phô thuéc vµo loµi gia sóc, vµo chÕ ®é qu¶n lý cña tõng ®µn gia sóc, v× vËy ng−êi ta th−êng tÝnh hiÖu qu¶ chän läc theo ®¬n vÞ thêi gian lµ 1 n¨m: h2iσP R(n¨m) = L trong ®ã, L lµ kho¶ng c¸ch thÕ hÖ (®¬n vÞ tÝnh lµ n¨m) Víi c¸ch tÝnh nµy, hiÖu qu¶ chän läc cßn ®−îc gäi lµ tiÕn bé di truyÒn hµng n¨m (∆g). Kho¶ng c¸ch thÕ hÖ lµ tuæi trung b×nh cña bè mÑ t¹i c¸c thêi ®iÓm ®êi con cña chóng ®−îc sinh ra. Kho¶ng c¸ch thÕ hÖ ®−îc tÝnh theo ®¬n vÞ thêi gian lµ n¨m. Kho¶ng c¸ch thÕ hÖ ®èi víi gia sóc c¸i phô thuéc vµo c¸c yÕu tè: - Tuæi ®Î løa ®Çu: tuæi ®Î løa ®Çu cµng sím kho¶ng c¸ch thÕ hÖ cµng ng¾n vµ ng−îc l¹i; - Thêi h¹n sö dông lµm gièng: thêi h¹n sö dông lµm gièng cµng ng¾n kho¶ng c¸ch thÕ hÖ cµng ng¾n vµ ng−îc l¹i; - Kho¶ng c¸ch gi÷a 2 løa ®Î: kho¶ng c¸ch gi÷a 2 løa ®Î cµng ng¾n kho¶ng c¸ch thÕ hÖ cµng ng¾n vµ ng−îc l¹i. 35
Kho¶ng c¸ch thÕ hÖ ®èi víi gia sóc ®ùc phô thuéc vµo c¸c yÕu tè: - Tuæi phèi gièng lÇn ®Çu: tuæi phèi gièng lÇn ®Çu cµng sím kho¶ng c¸ch thÕ hÖ cµng ng¾n vµ ng−îc l¹i; - Thêi h¹n sö dông lµm gièng: thêi h¹n sö dông lµm gièng cµng sím kho¶ng c¸ch thÕ hÖ cµng ng¾n vµ ng−îc l¹i; - Sè gia sóc sinh ra hµng n¨m: sè gia sóc sinh ra hµng n¨m khi con ®ùc cßn non nhiÒu h¬n so víi khi con ®ùc ®· giµ sÏ rót ng¾n ®−îc kho¶ng c¸ch thÕ hÖ vµ ng−îc l¹i. Còng nh− ®èi víi c−êng ®é chän läc, kho¶ng c¸ch thÕ hÖ gi÷a con ®ùc vµ con c¸i cã thÓ kh¸c nhau, do ®ã: Lchung = (L®ùc + Lc¸i)/2 Kho¶ng c¸ch thÕ hÖ cña mét ®µn gia sóc sÏ lµ con sè trung b×nh kho¶ng c¸ch thÕ hÖ cña c¸c c¸ thÓ trong ®µn: L®µn = Σ Li/n Lasley (1972) cho biÕt kho¶ng c¸ch thÕ hÖ trung b×nh (n¨m) cña mét sè lo¹i gia sóc nh− sau: Loµi gia sóc Con ®ùc Con c¸i Bß thÞt, bß s÷a 3,0 - 4,0 4,5 - 6,0 Lîn 1,5 - 2,0 1,5 - 2,0 Gia cÇm 1,0 - 1,5 1,0 - 1,5 Van Vleck (1977) ®· tæng kÕt tãm t¾t c¸c yÕu tè ¶nh h−ëng tíi tiÕn bé di truyÒn ë bß s÷a nh− sau: - HÖ sè di truyÒn; - Quy m« ®µn gia sóc; - C−êng ®é chän läc; - Tû lÖ thay thÕ bß ®ùc gièng; - Tû lÖ bß c¸i ®−îc chän läc lµm c¸i sinh s¶n; - Tû lÖ bß c¸i ®−îc chän läc ®Ó s¶n xuÊt bß ®ùc hËu bÞ; - Sè bß c¸i ®−îc dïng ®Ó kiÓm tra chän läc bß ®ùc gièng; - Tû lÖ bß ®−îc thô tinh nh©n t¹o; - Tû lÖ chöa ®Î cña bß c¸i; - Tû lÖ chän läc bß ®ùc gièng sau khi kiÓm tra c¸ thÓ vµ kiÓm tra ®êi con. B¶ng 4.2. TiÕn bé di truyÒn hµng n¨m cña mét sè tÝnh tr¹ng n¨ng suÊt ë c¸c loµi gia sóc kh¸c nhau (Charles Smith, 1984) Gia C¸c TiÕn bé di truyÒn so víi trung b×nh hµng n¨m(%) sóc tÝnh tr¹ng Dù tÝnh Thùc nghiÖm S¶n xuÊt Cõu T¨ng träng 1,4 1,5 1,2 Tû lÖ thÞt 0,9 Sè con/æ 2,1 1,2 2,9 Bß thÞt T¨ng träng 1,4 0,8 0,3 Tû lÖ thÞt 0,5 Bß s÷a S¶n l−îng s÷a 1,5 2,1 0,9 Lîn T¨ng träng 2,7 1,8 Tû lÖ n¹c 1,6 2,1 Sè con/æ 3,0 0,5 1,5 Gµ T¨ng träng 3,2 4,1 6,1 Tû lÖ thÞt 2,2 S¶n l−îng trøng 2,1 1,1 1,3 VÝ dô sau ®©y minh ho¹ cho viÖc −íc tÝnh hiÖu qu¶ chän läc: 36
Mét quÇn thÓ bß thÞt ®−îc chän läc theo tÝnh tr¹ng khèi l−îng c¬ thÓ lóc 1 n¨m tuæi víi hÖ sè di truyÒn b»ng 0,25; ®é lÖch tiªu chuÈn kiÓu h×nh b»ng 20kg. Lóc 1 n¨m tuæi, c¸c bß c¸i cã khèi l−îng trung b×nh 175kg vµ khèi l−îng trung b×nh cña toµn bé 100 bß ®ùc lµ 200kg. - ¦íc tÝnh khèi l−îng 1 n¨m tuæi cña 10 bß ®ùc gièng tèt nhÊt? Ta cã: S®ùc = i®ùc σP p®ùc = 10/100 = 0,1; do ®ã i®ùc = 1,755 (tra b¶ng 4.1) S®ùc = 1,755 x 20 = 35,1kg (so víi khèi l−îng trung b×nh) Do vËy, khèi l−îng trung b×nh cña 10 bß ®ùc gièng tèt nhÊt sÏ b»ng: 200 + 35,1 = 235,1kg. - HiÖu qu¶ chän läc khi sö dông 10 bß ®ùc gièng nµy phèi gièng víi ®µn bß c¸i? Do con c¸i kh«ng ®−îc chän läc nªn: ic¸i = 0; i®ùc + ic¸i 1,755 + 0 R= h2σP = x 0,25 x 20 2 2 = 4,3875kg (so víi khèi l−îng trung b×nh) Do vËy, ®êi con sÏ cã khèi l−îng lóc 1 n¨m tuæi nh− sau: Con ®ùc: 200 + 4,3875 = 204,3875kg Con c¸i : 175 + 4,3875 = 179,3875kg. - HiÖu qu¶ chän läc khi sö dông 10 bß ®ùc gièng tèt nhÊt nµy phèi gièng víi 1/2 sè bß c¸i tèt nhÊt ®µn? Do chän läc 1/2 c¸i tèt nhÊt, p = 0,5 nªn: ic¸i = 0,798 (tra b¶ng 4.1); i®ùc + ic¸i 1,755 + 0,798 R= h2σP = x 0,25 x 20 2 2 = 6,3825kg (so víi khèi l−îng trung b×nh) Do vËy, ®êi con sÏ cã khèi l−îng lóc 1 n¨m tuæi nh− sau: Con ®ùc: 200 + 6,3825 = 206,3825 kg Con c¸i : 175 + 6,3825 = 181,3825 kg. 37