Chủ đề: Phân tích giá trị học thuyết âm dương - Ngũ hành

Chủ đề : Phân tích giá trị học thuyết Âm dương – Ngũ hành<br /> <br /> Bài làm :<br /> <br /> Triết học Trung Quốc cổ trung đại được hình thành từ rất sớm và phát triển thành nhiều học <br /> phái triết học khác nhau. Do đặc điểm tự nhiên rất phức tạp và một xã hội bất ổn đã tạo nên <br /> một nền tư tưởng triết học khá đặc sắc, giải thích các hiện tượng tự  nhiên và quan điểm về <br /> nhân sinh quan. Một trong những trào lưu tư  tưởng triết học Trung quốc cổ  trung đại là cố <br /> gắng tìm hiểu, giải thích căn nguyên và cơ cấu của vũ trụ với quan điểm duy vật chất phác và  <br /> tư tưởng biện chứng tự phát, lấy chính tự nhiên để giải thích các hiện tượng của tự nhiên, đó  <br /> là tư tưởng của học thuyết Âm dương ­ Ngũ hành <br /> <br /> 1.Tư tưởng thuyết  Ngũ hành.<br /> <br /> “Ngũ hành” theo truyền thuyết đã có trong bản văn viết vào khoảng thế  kỷ  XX TCN.  <br /> Nhưng quan niệm đầu tiên chính xác về Ngũ hành được thấy trong “Kinh thư” phần V quyển  <br /> 4 với cái tên “Hồng Phạm” (nghĩa là khuôn lớn) và “Cửu Trù” (nghĩa là chín phép tắc trị <br /> nước).<br /> <br /> HỒNG PHẠM, CỬU TRÙ cho ta thấy quan niệm về  vũ trụ, vạn vật, về  tâm lý, về <br /> chính trị ­ xã hội căn cứ vào quan sát thực nghiệm của người Trung quốc thời cổ đại, đang ở <br /> trong giai đoạn nông nghiệp sơ khai.<br /> <br /> Đến thế kỷ IV TCN, các nhà triết học đã phát triển quan điểm Ngũ hành với các ý nghĩa <br /> khác nhau, nhất là việc vận dụng học thuyết ngũ hành vào giải thích các hiện tượng xã hội,  <br /> làm cho thuyết Ngũ hành càng có ý nghĩa quan trọng.<br /> <br /> Thiên “Hồng phạm” viết: “Thứ  nhất trong cửu trù là Ngũ hành. Tthứ  nhất trong Ngũ  <br /> hành là Thủy, nhì là Hỏa, ba là Mộc, bốn là Kim và năm là Thổ. Thủy là ướt và thấm xuống,  <br /> Hỏa là nóng và bốc lên, Mộc là cong và thẳng, Kim là theo và đôi, Thổ  có công dụng cấy và <br /> gặt lúa. Tất cả vũ trụ vạn vật đều do năm khí ấy mà biến hóa ra”.<br /> <br /> Các Âm dương gia cũng coi sự thay đổi ngày đêm là sự thu gọn của các mùa trong năm  <br /> ứng với sự luân chuyển của ngũ hành: Buổi sáng tương ứng với mùa xuân do hành mộc chủ.  <br /> Buổi trưa tương ứng với mùa hạ  do hành hỏa chủ. Buổi chiều ứng với mùa thu do hành kim <br /> chủ. Buổi tối  ứng với mùa đông do hành thủy chủ. Ngũ hành không chỉ  biểu hiện các hiện  <br /> tượng tự nhiên mà còn biểu hiện chính chất, năng lực của con người cũng như các quan hệ xã  <br /> hội và những biến cố lịch sử. Trong thiên “Hồng phạm”, sau phạm trù Ngũ hành, ứng với Ngũ <br /> hành là Ngũ sự viết: “Thứ nhì là ngũ sự: Mạo, ngôn, thị, thính, tư”. Dáng mạo phải kính cẩn. <br /> Ngôn là lời nói, lời nói phải thuận theo lẽ phải. Thị là nhìn, nhìn nên sáng suốt. Thính là nghe,  <br /> nghe phải rõ ràng. Tư  là suy nghĩ, suy nghĩ phải thấu suốt. Kính làm cho nghiêm, thuận làm <br /> cho đều, sáng suốt làm cho khôn, rõ ràng làm cho nhanh lẹ, sâu làm cho thành.<br /> <br /> Các yếu tố  của ngũ hành không tồn tại tĩnh, bị  động mà chúng là những yếu tố  hoạt <br /> động (hành), liên hệ, tương tác, thâm nhập, chuyển hóa lẫn nhau, nên còn gọi là NĂM TÁC  <br /> NHÂN. Các Âm dương gia đã chia sự  tác động lẫn nhau của Ngũ hành thành bốn quá trình <br /> mâu  thuẫn,  thống  nhất  nhau  là:  TƯƠNG  SINH   – TƯƠNG   KHẮC  – TƯƠNG   THỪA  –  <br /> TƯƠNG VŨ.<br />