CHUYÊN ĐỀ 3 : VĂN THUYẾT MINH

Chia sẻ: Kata_2 Kata_2 | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:7

Thêm vào BST

Báo xấu

641
lượt xem 36
download

Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Văn bản thuyết minh là kiểu văn bản thông dụng trong đời sống nhằm cung cấp tri thức về: đặc điểm, tính chất, nguyên nhân…của các sự vật, hiện tượng trong tự nhiên, xó hội bằng phương thức trình bày, giới thiệu, giải thớch. 2. Yêu cầu: - Tri thức trong văn bản thuyết minh phải khách quan, xác thực, hữu ích cho mọi người. - Văn thuyết minh cần trình bày chính xác, rừ ràng, chặt chẽ, hấp dẫn. ...

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: CHUYÊN ĐỀ 3 : VĂN THUYẾT MINH

CHUYÊN ĐỀ 3 : VĂN THUYẾT MINH TIẾT 1: ÔN TẬP LÍ THUYẾT A. TÓM tắt kiến thức cơ bản: 1. Khỏi niệm: Văn bản thuyết minh là kiểu văn bản thông dụng trong đời sống nhằm cung cấp tri thức về: đặc điểm, tính chất, nguyên nhân…của các sự vật, hiện tượng trong tự nhiên, xó hội bằng phương thức trình bày, giới thiệu, giả i thớch. 2. Yêu cầu: - Tri thức trong văn bản thuyết minh phải khách quan, xác thực, hữu ích cho mọi người. - Văn thuyết minh cần trình bày chính xác, rừ ràng, chặt chẽ, hấp dẫn. 3. Sự khác nhau giữa văn miêu tả và văn thuyết minh: Văn miêu tả Văn thuyết minh + Có hư cấu tưởng tượng, không nhất +Trung thành với đặc điể m của sự vật, thiết phải trung thành với sự vật, đối đối tượng. tượng…. + ít dùng so sánh, liên tưởng. + Dùng nhiều so sánh, liên tưởng. + Đảm bảo tính khách quan, khoa học. + Mang nhiều cảm xúc chủ quan của
người viết. + Dựng số liệu cụ thể. + ớt dựng số liệu cụ thể. VD: “Hoa chuụng cao từ 15- 20 cm. VD: “Những đám mây trắng như bông Hoa nhỏ cú Hình chuụng, hương thơm, đang tô vẽ cho nền trời bằng những thân uốn cong, màu trắng hay hồng lợt. Hình thự lạ mắt. Nắng trong vắt như pha Hoa có thể sống trong bỡnh từ 5- 7 lê. Nắng xiên qua cây gỗ tếch ở vườn ngày…” hoa phố NguyÔN Cao, rọi xuống và chạy lung tung quanh cái bàn ăn trưa của bốn cụ già…” * Trong văn bản thuyết minh có thể kết hợp sử dụng yếu tố miêu tả, biện pháp nghệ thuật làm cho đối tượng thuyết minh được nổi bật, hấp dẫn. 4. Phương pháp thuyết minh: 1. Phương pháp nêu định nghĩa: VD: Giun đất là động vật có đốt, gồm khoảng 2500 loài, chuyên sống ở vùng đất ẩm. 2. Phương pháp liệt kê:
VD: Cõy dừa cống hiến tất cả của cải của mỡnh cho con người: thân cây làm máng, lá làm tranh, cọng lá chẻ nhỏ làm vách, gốc dừa già làm chừ đồ xôi, nước dừa để uống, để kho cá, kho thịt, nấu canh, làm nước mắm… 3. Phương pháp nêu ví dụ: VD: Người ta cấm hút thuốc ở tất cả những nơi công cộng, phạt nặng những người vi phạm (ở Bỉ, từ năm 1987, vi phạm lần thứ nhất phạt 40 đô la, tái phạm phạt 500 đô la) 4. Phương pháp dùng số liệu: VD: Một tượng phật ở Nhạc Sơn, Tứ Xuyên, Trung Quốc, cao 71m, vai rộng 24m, trên mu bàn chân tượng có thể đỗ 20 chiếc xe con”. 5. Phương pháp so sánh: VD: Biển Thỏi Bỡnh Dương chiếm một diện tích lớn bằng ba đại dương khác cộng lại và lớn gấp 14 lần diện tích biển Bắc Băng Dương là đại dương bé nhất. 6. Phương pháp phân loại, phân tích: VD: Muốn thuyết minh về một thành phố, cú thể đi từng mặt: vị trí địa lý, khí hậu, dân số, lịch sử, con người, sản vật… 5. Cách làm bài văn thuyết minh: - Bước 1: + Xác định đối tượng thuyết minh. + Sưu tầm, ghi chép và lựa chọn các tư liệu cho bài viết
+ Lựa chọn phương pháp thuyết minh phù hợp + Sử dụng ngôn từ chính xác, dễ hiểu để thuyết minh làm nổi bật các đặc điể m cơ bản của đối tượng. - Bước 2: Lập dàn ý - Bước 3: Viết bài văn thuyết minh + Viết phần mở bài: Mở bài có nhiều phương pháp, nhưng có thể quy vào hai phương pháp chủ yếu là mở bài trực tiếp và mở bài gián tiếp. Vớ dụ 1: Mở bài trực tiếp Chiêm Hoá, một huyện miền núi của tỉnh Tuyên Quang là nơi cư trú của nhiều dân tộc anh em như: Kinh, Tày, Dao, H’Mông, Sán Dỡu…Tuy phong tục, tập quán khác nhau nhưng chung sống rất hoà thuận cùng nhau xây dựng quê hương ngày thêm tươi đẹp. Vớ dụ 2: Mở bài giỏn tiếp. Là người Việt Nam ai cũng đó một lần nghe Câu ca dao: Đồng Đăng có phố Kỡ Lừa Cú nàng Tụ Thị cú chựa Tam Thanh Từ Hà Nội đi theo quốc lộ 1A, du khách ngồi trên xe ô tô khoảng 2 tiếng đồng hồ là đến địa phận Lạng Sơn. Qua dóy nỳi Kai Kinh rồi đến ải Chi Lăng thâm nghiêm hùng vĩ, những kỡ tớch đó đó làm cho bao kẻ thự xưa nay khiếp sợ.
Đường 1A trườn dài theo những triền núi ngút ngàn thông reo. Từng đoàn xe lớn nhỏ hối hả về xứ Lạng ẩn mỡnh trong sương sớm. Qua khỏi đèo Sài Hồ là đến thị xó Lạng Sơn, vùng biên ải của Tổ quốc nơi quê hương của hoa thơm, trái ngọt và nhữnglàn điệu dân ca đặc sắc: Then, Sli, Lượn của các dân tộc Tày, Nựng, Dao. + Viết phần thõn bài: Phần này thường gồm một số đoạn văn được liên kết với nhau thành một hệ thống nhằm giải đáp một số yêu cầu của đề bài Viết đoạn văn trong văn bản thuyết minh nên tuân thủ theo thứ tự cấu tạo của sự vật, theo thứ tự nhận thức ( từ tổng thể đến bộ phận, từ ngoài vào trong, từ xa đến gần), theo thứ tự diÔN biến sự việc trong một thời gian trước- sau; hay theo thứ tự chính phụ: cái chính nói trước, cái phụ nói sau. + Viết phần kết bài: Phần kết bài cú thể nhấn mạnh một lần nữa đặc sắc của đối tượng giới thiệu- thuyết minh hoặc nêu một lời mời, một kiến nghị, hoặc một ấn tượng mạnh mẽ nhất về đối tượng đó. Vớ dụ 1: Hiện tại và tương lai, Chiêm Hoá là một điểm du lịch thu hút rất nhiều khách tham quan. Hóy đến với Chiêm Hoá để dự hội Lồng Tông tổ chức vào ngày mùng 8 tháng giêng hàng năm, thăm đền Bách Thần, đền Đầm Hồng. Vào mùa hè các bạn có thể đi du ngoạn thác Bản Ba và đặc biệt chúng ta sẽ được thăm khu di tích lịch sử Kim Bỡnh. Chỳng ta sẽ thấy Chiờm Hoá đẹp biết nhường nào.
B. Các dạng đề: 1. Dạng đề 2 hoặc 3 điểm: Nhận biết yếu tố thuyết minh trong bài ca dao sau: Trong đầm gỡ đẹp bằng sen Lỏ xanh, bụng trắng lại chen nhị vàng Nhị vàng, bụng trắng, lỏ xanh Gần bựn mà chẳng hụi tanh mựi bựn  Gợi ý : Yếu tố thuyết minh: Cấu tạo của hoa sen “Lỏ xanh, bụng trắng, nhị vàng” 2. Dạng đề 5 hoặc 7 điểm: Đề bài: Con trâu ở làng quê Việt Nam. * Mở bài: Giới thiệu chung về con trâu trong đời sống của người nông dân Việt Nam * Thõn bài: - Nêu nguồn gốc, đặc điể m của con trâu VD: Trâu là động vật thuộc phân bộ nhai lại, nhóm sừng rỗng, bộ guốc chẵn, lớp thú cú vỳ. Trâu Việt Nam có nguồn gốc từ trâu rừng thuần hóa, thuộc nhóm trâu đầm lầy. Lông màu xám, xám đen, thân Hình vạm vỡ, thấp, ngắn, bụng to, mụng dốc,
bầu vỳ nhỏ, sừng Hình lưỡi liềm. Có 2 đai màu trắng: dưới cổ và chỗ đầu xương ức. Trâu cái nặng trung bỡnh 350-400 kg, trõu đực 400- 500 kg… - Vai trũ, lợi ớch của con trõu:  Trong đời sống vật chất: + Là tài sản lớn của người nông dân. + Là công cụ lao động quan trọng. +Là nguồn cung cấp thực phẩm, đồ mĩ nghệ, phân bón…  Trong đời sống tinh thần: + Con trâu gắn bó với người nông dân như người bạn thân thiết, gắn bó với tuổi thơ. + Con trõu cú vai trũ quan trọng trong lễ hội, đỡnh đám ( hội chọi trâu ở Đồ Sơn (Hải Phũng), Hàm Yờn, Chiờ m Hoỏ (Tuyờn Quang)…, hội đâm trâu (Tây Nguyên)…) * Kết bài: Khẳng định lại vai trũ của con trõu trong đời sống hiện nay. C. Bài tập về nhà: (Dạng đề 5 hoặc 7 điểm) Viết bài văn hoàn chỉnh từ đề bài: Con trâu ở làng quê Việt Nam. Gợi ý : ( theo dàn ý chi tiết đó xõy dựng tại lớp)