zunia.vn

Tuyển sinh 2024 dành cho Gen-Z

zunia.vn

» Tài Liệu Phổ Thông

» Trung học phổ thông

Chuyên đề địa lí 10 ( Năm học 2011-2012)

Chia sẻ: Bùi Văn Tiến | Ngày: | Loại File: DOC | Số trang:7

Báo xấu

384
lượt xem 70
download

Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Khuyến khích tự học phải “ áp dụng những phương pháp giáo dục hiện đại để bồi dưỡng cho học sinh năng lực tư duy sáng tạo, năng lực giải quyết vấn đề”. NQTW2 khoá VIII tiếp tục khẳng định “đổi mới phương pháp giáo dục đào tạo, khắc phục lối truyền thụ một chiều, rèn luyện tư duy sáng tạo của người học. Từng bước áp dụng các phương pháp tiên tiến và hiện đại vào quá trình dạy học, đảm bảo điều kiện thời gian tự học, tự nghiên cứu cho học sinh....

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: Chuyên đề địa lí 10 ( Năm học 2011-2012)

Chuyên đề địa lí 10 ( Năm học 2011-2012) BÁO CÁO CHUYÊN ĐỀ Tên đề tài: Sơ đồ hóa kiến thức và sử dụng kênh hình trong dạy học môn Địa lí THPT qua bài 20 “Một số quy luật của lớp vỏ địa lý” ở môn Địa lý lớp 10 theo quan điểm lấy học sinh làm trung tâm. Lý do chọn đề tài: Khuyến khích tự học phải “ áp dụng nh ững ph ương pháp giáo d ục hi ện đ ại đ ể bồi dưỡng cho học sinh năng lực tư duy sáng tạo, năng lực giải quy ết vấn đ ề”. NQTW2 khoá VIII tiếp tục khẳng định “đổi mới phương pháp giáo dục đào t ạo, kh ắc phục lối truyền thụ một chiều, rèn luyện tư duy sáng tạo của người học. Từng b ước áp dụng các phương pháp tiên tiến và hiện đại vào quá trình dạy học, đảm bảo điều kiện thời gian tự học, tự nghiên cứu cho học sinh. Với nghị quyết này giáo viên dạy bộ môn Địa lý cần tập trung giảm tới mức tối đa nh ững yêu c ầu c ần ghi nh ớ máy móc, đồng thời rèn luyện cho học sinh nh ững kĩ năng phân tích, gi ải thích s ự v ật hi ện tượng địa lý trong quá trình dạy và học. Đồng thời trong mấy năm qua giáo dục môi trường đã đ ược đ ưa vào nhà tr ường phổ thông, riêng môn Địa lí ở trường THPT là môn ĐLTN – KTXH. N ội dung ch ương trình cũng đã chú ý đến vấn đề cấu trúc của lớp vỏ địa lí và các quy lu ật th ống nh ất hoàn chỉnh của lớp vỏ địa lí giúp học sinh có ý th ức b ảo v ệ t ự nhiên phù h ợp v ới quy luật của nó...Vì vậy môn ĐLTN – KTXH ở trường THPT có rất nhiều thu ận l ợi đ ể giáo dục học sinh, nhưng làm như thế nào để các em say mê bộ môn địa lí nói chung và nghiên cứu quy luật thống nhất của lớp vỏ địa lí mới là một vấn đề mà giáo viên bộ môn địa lí cần quan tâm, vì bình thường môn địa lý là môn h ọc thu ộc và là môn ph ụ nên các em không quan tâm và say mê như nhiều môn khác... Do đó để gây hứng thú cho h ọc sinh h ọc t ập và nghiên c ứu c ần có ph ương pháp dạy và học dễ nhớ, dễ hiểu bài... Nên giảng dạy đ ịa lí theo ph ương pháp khai thác s ử dụng “kênh hình” đó là một trong những đặc thù của bộ môn địa lí. Việc th ực hi ện phương pháp này cũng là thực hiện quan điểm giáo dục “l ấy h ọc sinh làm trung tâm”. Trong quá trình dạy học tôi luôn lấy phương pháp này làm phương pháp ch ủ đạo trong giảng dạy, trong bài viết này tôi xin trình bày cụ th ể trong bài “L ớp v ỏ địa lí-quy lu ật thống nhất và hoàn chỉnh của lớp vỏ địa lí” ở chương trình địa lí lớp 10 ban cơ bản thuộc chương IV “Một số quy luật của lớp vỏ địa lí” nhằm mục đích giúp h ọc sinh nắm nhanh được kiến thức cơ bản của bài học, vừa rèn luyện kĩ năng phân tích qua kênh hình và biết đánh giá nhận xét các biểu hiện c ủa quy lu ật đ ịa lí, ý nghĩa c ủa chúng. * Phạm vi thời gian thực hiện: Năm học 2011-2012 1. Những biện pháp thực hiện ( các nội dung chủ yếu của đề tài ) * Lý luận: Hiện nay theo chương trình cải cách giáo dục đã được pháp ch ế hoá trong luật giáo dục, điều 24.2 “Phương pháp giáo dục phổ thông ph ải phát huy tính tích c ực, tự giác, chủ động, sáng tạo của học sinh; phù hợp với đặc đi ểm của từng l ớp h ọc, môn học, bồi dưỡng kĩ năng tự học, rèn luyện kĩ năng vận dụng kiến thức vào thực tế, tác động đến tình cảm, đem lại niềm vui, hứng thú h ọc tập cho học sinh”.Trong bài giảng các kiến thức về quy luật địa lí và các nội dung giáo d ục môi tr ường đã tr ở Người thực hiện : Bùi Văn Tiến Tổ Địa lí-THPT Buôn Ma - 1 Thuột
Chuyên đề địa lí 10 ( Năm học 2011-2012) thành nội dung mà giáo viên phải truyền thụ cho h ọc sinh. Nh ư ta bi ết ĐLTN – KTXH là hai yếu tố gắn bó với nhau có tác động qua lại với nhau. a.Học sinh cần phải nắm được: - Biết được cấu trúc của lớp vỏ địa lý - Nắm được nội dung của một số thuật ngữ, khái niệm, kiến thức về lớp vỏ địa lí, quy luật thống nhất và hoàn chỉnh của lớp vỏ địa lí, nguyên nhân, biểu hiện của quy luật, mối quan hệ giữa các thành phần tự nhiên trong lớp vỏ địa lí. - Có ý thức bảo vệ môi trường TN phù hợp với quy luật. b.Rèn luyện cho học sinh các kĩ năng: - Phân tích mối liên hệ qua lại giữa các thành phần tự nhiên - Phân tích tranh ảnh, bản đồ (kênh hình) - Vận dụng kiến thức đã học vào thực tế để đưa ra những ví dụ nhằm minh h ọa cho các quy luật. c. Trên cơ sở đó làm cho học sinh có khả năng tự nhận thức được những vấn đề của quy luật thống nhất và hoàn chỉnh của lớp vỏ địa lí . Hậu quả của các thành phần tự nhiên thay đổi thì các thành phần khác cũng thay đổi theo. Từ những nhận thức đó giúp học sinh có thái độ hành vi đúng đắn trước các vấn đ ề đang thay đổi theo thời gian với một số khu vực trên th ế gi ới, m ột s ố t ỉnh mi ền núi ở Việt Nam cũng như tại địa phương mà các em đang sinh sống. d. Tất cả các kiến thức và kĩ năng trên cần được phối hợp vào bài gi ảng sao cho hợp lý và quan trọng là phải truyền thụ đến học sinh như thế nào để các em tiếp thu ngay trên lớp, về nhà có hứng thú học bài và làm bài tập. -Trong bài “Lớp vỏ địa lí-quy luật thống nhất và hoàn chỉnh của lớp vỏ địa lí” để giáo dục cho các em học sinh cũng như truyền thụ kiến thức cơ bản về quy luật thống nhất của lớp vỏ địa lí, khi giảng bài này giáo viên cần ph ải đạt các m ục tiêu sau: + Cung cấp kiến thức về bề mặt của trái đất có sự xâm nhập và tác đ ộng l ẫn nhau giữa các quyển. Về mối quan hệ của quy luật thống nhất và hoàn chỉnh của lớp vỏ địa lí, nguyên nhân tạo lên quy luật này, các biểu hiện, ý nghĩa của quy luật... + Rèn luyện kĩ năng phân tích, nhận xét bản đồ, tranh ảnh, video... -Để đạt được những điều đó tôi luôn thực hiện phương pháp giảng dạy sử dụng phương tiện trực quan “kênh hình” trong quá trình lên lớp. Ph ương pháp s ử d ụng “kênh hình” là phương pháp “dạy học lấy học sinh làm trung tâm ” là một t ư t ưởng, một quan điểm, một cách tiếp cận mới về hoạt động dạy h ọc, ph ương pháp đó đ ược thể hiện ở các khâu sau: +Tiến hành giảng dạy trên lớp để tạo điều kiện phát huy tính ch ủ động sáng tạo và năng lực tư duy ở học sinh. Trong quá trình giảng d ạy tôi đã chú ý xây d ựng h ệ thống các câu hỏi phát huy tính tích cực tự làm vi ệc c ủa h ọc sinh, giáo viên ch ỉ là người hướng dẫn. +Luôn tiến hành kiểm tra việc thực hiện tự nghiên cứu ở h ọc sinh b ằng các phiếu học tập, các câu hỏi đã được tiến hành trong suốt bài gi ảng. Trên c ơ s ở đó giáo viên đặt câu hỏi dựa trên bản đồ, tranh ảnh, vi deo có trong sách giáo khoa và các tranh ảnh mà giáo viên đã sưu tầm để sử dụng làm phương tiện dạy học. Học sinh trình bày Người thực hiện : Bùi Văn Tiến Tổ Địa lí-THPT Buôn Ma - 2 Thuột
Chuyên đề địa lí 10 ( Năm học 2011-2012) kết quả đã nghiên cứu, giáo viên giúp học sinh chuẩn kiến th ức bằng ki ến th ức c ơ bản cần phải nhớ trong bài học. +Sử dụng đồ dùng dạy học: • Sơ đồ lớp vỏ địa (phóng to theo sgk) hoặc dùng máy chiếu • Sơ đồ lớp vỏ trái đất (phóng to theo sgk) hoặc dùng máy chiếu • Tranh bề mặt trái đất bị rửa trôi, xói mòn sau khi rừng bị tàn phá (phóng to theo sgk) hoặc dùng máy chiếu • Một số tranh ảnh khác...video... 2. Những biện pháp thực hiện( nêu rõ biện pháp từng phần ): Cụ thể bài giảng: Chương IV: Một số quy luật của lớp vỏ địa lí Tiết 23-Bài 20 Lớp vỏ địa lí-Một số quy luật thống nhất và hoàn chỉnh của lớp vỏ địa lý. ( phần mục tiêu bài học và phương tiện dạy học đã ghi ở phần trên ) Hoạt động của HS và GV Nội Dung HĐ1: Cá nhân / nhóm nhỏ I. Lớp vỏ địa lí B1: Quan sát H20.1 và nội dung SGK hoàn thiện phiếu học tập sau: - Khái niệm: là lớp bề B2: HS lên bảng dán vào ô kẻ sẵn mặt của TĐ ở đó có sự xâm nhập và tác Lớp vỏ địa Khái niệm Độ dày Đặc điểm động lẫn nhau giữa lí các quyển - Độ dày: 30 – 35 km - Những hiện tượng và - GV: chuẩn kiến thức quá trình xẩy ra trong - GV: cho quan sát H 20.1-sgk-trang 74 (Sơ đồ lớp vỏ địa lí của Trái lớp vỏ địa lý đều do đất); các quy luật tự nhiên H 7.2-sgk-trang 26 (Lớp vỏ trái đất. Thạch quyển), nội dung SGK chi phối So sánh Lớp vỏ trái đất và Lớp vỏ địa lí - HS trình bày - GV chuẩn kiến thức II. Quy luật thống HĐ 2: Cá nhân nhất và hoàn chỉnh B1: HS nghiên cứu nội dung trong SGK của lớp vỏ địa lí ? Hiểu như thế nào về quy luật thống nhất và hoàn chỉnh của lớp vỏ 1. Khái niệm địa lí ? Có những nguyên nhân nào tạo lên quy luật này ? - Là quy luật về MQH B2: - HS trình bày quy định lẫn nhau giữa - GV chuẩn kiến thức các thành phần của - GV lấy VD về sự tác động qua lại để HS dễ hiểu về khái niệm toàn bộ cũng như mỗi * Nước, khí và chất khoáng thường xuyên xâm nhập vào cơ thể sinh vật bộ phận lãnh thổ trong qua quá trình dinh dưỡng và quang hợp, đồng thời TV cũng thường lớp vỏ địa lí. xuyên trả về MT những chất đó qua sự bốc hơi, hô hấp và sự phân huỷ - Nguyên nhân: do tất xác của chúng. Những tác động qua lại đó đã tạo nên m ột hệ thống v ật cả những thành phần chất thống nhất và hoàn chỉnh. của lớp vỏ địa lí đều quang hợp đồng thời chịu tác VD: CO2 + H2O gluxit + O2 động trực tiếp hoặc ( Hoạt động theo AS MT gián tiếp của ngoại gluxit: là thức ăn cho người và ĐV qua quy luật... ) lực và nội lực. Như hô hấp vậy chúng không tồn quá trình CO2 tại và phát triển một nội bào cách độc lập. HĐ 3: Nhóm (3 nhóm) Người thực hiện : Bùi Văn Tiến Tổ Địa lí-THPT Buôn Ma - 3 Thuột
Chuyên đề địa lí 10 ( Năm học 2011-2012) B1: Quan sát tranh ảnh và nội dung SGK Nhóm 1: nghiên cứu ví dụ 1 và lập sơ đồ Nhóm 2: nghiên cứu ví dụ 2 và lập sơ đồ Nhóm 3: nghiên cứu ví dụ 3 và lập sơ đồ B2:- HS trình bày- GV chuẩn kiến thức - GV treo bảng 3 ví dụ để HS nhận xét - GV lấy thêm các ví dụ: + Nói đến Hà giang, Cao Bằng...+ Hoang mạc Atacama,+ Biển Aran… 2. Biểu hiện của quy * VD về sự thay đổi dây chuyền của các thành phần tự nhiên luật Hoang mạc Atacama nằm dọc theo bờ tây LĐ Nam Mỹ, tại đây có dòng biển lạnh Pê ru chảy gần bờ. Vào mùa hạ ở BCB dòng biển này ch ảy - Chỉ cần một thành lên xích đạo, vào mùa đông dòng bi ển Pê ru yếu đi; cùng th ời đi ểm đó phần thay đổi các dòng biển nóng En-Ni-Nô từ XĐ tiến xuống phía nam. C ứ kho ảng 12 thành phần khác sẽ năm một lần thường vào tháng 2-tháng 3, dòng En-Ni-Nô ti ến sâu t ới thay đổi theo 120-130 N lúc đó những trận mưa rào đổ xuống phía nam, các thung lũng VD: ( hs tự ghi ) biến thành dòng sông, đất đai trở lên ẩm ướt, nhiều loài TV- ĐV phát triển... tình trạng đó chỉ kéo dài trong thời gian ngắn khoảng 2-4 tháng sau đó dòng En-Ni-Nô lùi lên phía bắc dòng Pêru tr ở l ại v ị trí bình thường của nó. Trong hoang mạc lúc này không còn những tr ận m ưa, TV khô cháy, sâu bọ biến mất...Atacama trở về trạng thái hoang m ạc 3. Ý nghĩa vốn có của nó. HĐ4: Cả lớp Cần phải nghiên cứu B1: Quan sát tranh ảnh (có ở phần phụ lục) và nêu nguyên nhân, hậu kĩ càng và toàn diện quả của chúng? điều kiện Địa lí tự Hình 1: Rừng đầu nguồn bị chặt phá ở TDMN Bắc Bộ nhiên của bất cứ lãnh Hình 2: Hiện tượng xói mòn đất ở Tây Nguyên thổ nào trước khi sử Hình 3: Hạn hán ở Nghệ An dụng chúng. ? Việc phá rừng đầu nguồn sẽ gây những hậu quả gì đối với đời sống Từ đó nhằm đưa ra và MTTN? Cách khắc phục? biện pháp xử lí và ? Hãy nêu nguyên nhân và hậu quả của hiện tượng xói mòn đất? ảnh ngăn chặn kịp thời và hưởng ntn đến đời sống sản xuất con người? Cách khắc phục? có hiệu quả nhất. ? Nêu nguyên nhân và hậu quả của vấn đề hạn hán ở Châu Phi? Cách khắc phục? B2: - HS trình bày - GV chuẩn kiến thức - Lấy VD liên hệ ? Cuộc sống của nhân dân địa phương sẽ ra sao nếu như rừng bị chặt phá bừa bãi ? Con người có vai trò quyết định trong sự thay đổi MTTN như thế nào? - HS trình bày - GV chuẩn kiến thức - Đưa ra VD ( nguyên nhân – hậu quả) * Đánh giá: Bài tập1: Chúng ta năm vững quy luật thống nhất và hoàn chỉnh của l ớp v ỏ địa lí (l ớp vỏ cảnh quan) nhằm: a. Biết cách bảo vệ tự nhiên b. Hiểu rằng diện tích rừng sẽ bị ngập khi đắp đập ngăn sông c. Hiểu được MQH giữa tự nhiên với tự nhiên và giữa tự nhiên với hoạt động kinh tế của con người d. Cả a,b,c đều đúng Người thực hiện : Bùi Văn Tiến - Tổ Địa lí-THPT Buôn Ma 4 Thuột
Chuyên đề địa lí 10 ( Năm học 2011-2012) Bài tập2: Hãy điền vào chỗ trống Quy luật thống nhất và hoàn chỉnh của lớp vỏ địa lí là quy luật......................................... ........................................ và của mỗi bộ phận lãnh thổ nhỏ của...................................... Bài tập3: Lớp vỏ địa lí mang tính thống nhất và hoàn chỉnh khi ta tác đ ộng vào b ất c ứ thành phần nào của lớp vỏ địa lí cũng kéo theo sự biến đổi của các thành phần khác a. Đúng b. Sai * Củng cố - dặn dò: - GV củng cố lại toàn nội dung - Về nhà làm bài tập trong sgk 3. Kết Luận Qua việc thực hiện quan điểm giảng dạy lấy học sinh làm trung tâm và vi ệc khai thác, sử dụng tốt kênh hình (hình ảnh, bản đồ, video..) áp dụng vào bài h ọc tôi th ấy các em đã thay đổi nhiều khi tự làm việc với tranh ảnh, bản đồ... từ chỗ không thích h ọc thì nay nhiều em đã hăng say, hứng thú học tập và xung phong trả lời các câu hỏi phát vấn mỗi khi giáo viên đưa ra câu hỏi. 4. NHỮNG KIẾN NGHỊ VÀ ĐỀ NGHỊ SAU QUÁ TRÌNH THỰC HIỆN ĐỀ TÀI - Cần bổ sung phương tiện dạy học (nhìn chung phương tiện dạy học trong chương trình địa lí lớp 10 chưa có các sơ đồ, tranh ảnh trong các bài học phóng to-đó cũng là một trong những vấn đề khó khi giáo viên bộ môn lên lớp ) Ví dụ: ( trong bài 20 cần phải có một số tranh ảnh sau ): - Tranh ảnh về sự thay đổi của các thành phần tự nhiên in phóng to - Tranh ảnh về hiện tượng lũ lụt ở vùng đồng bằng, lũ quét ở miền núi... - Tranh ảnh về hiện tượng chặt phá rừng... - Một số bản đồ của nhà trường chưa đầy đủ. -Bản thân từng giáo viên cần tự nghiên cứu để tiếp cận việc đổi mới ph ương pháp giảng dạy, tìm hướng đi cho từng chương bài, lớp và cấp học; đồng thời tăng cường đầu tư bổ sung các loại phương tiện dạy-học. ---------------------------------Hết-------------------------------- PHỤ LỤC Thông tin phản hồi phiếu học tập ( phần I ) Lớp vỏ Địa lý Khái niệm Độ dày Đặc điểm Là lớp bề mặt của TĐ ở đó Những hiện tượng và quá trình có sự xâm nhập và tác động 30 – 35 km xẩy ra trong lớp vỏ ĐL đều do lẫn nhau giữa các quyển các quy luật tự nhiên chi phối Thông tin phản hồi ( mục 2. phần II ) Ví dụ 1 Ví Dụ 2 Ví Dụ 3 - Thay đổi lượng của sông vào - Sự biến đổi của KH từ khô hạn – - Thảm TV bị phá ẩm ướt huỷ. mùa lũ: - Kết quả: lượng nước mưa Kết quả: chế độ dòng chảy thay đổi, Kết quả: đất bị xói tăng, lưu lượng nước sông, tăng quá trình xói lở, xói mòn, TV phát mòn, KH bị biến đổi ( lượng phù sa, tốc độ dòng triển, quá trình hình thành đá và đất đất Feralit bị xói mòn Người thực hiện : Bùi Văn Tiến Tổ Địa lí-THPT Buôn Ma - 5 Thuột
Chuyên đề địa lí 10 ( Năm học 2011-2012) chảy, mức độ sói lở... đều bị nhanh. và trơ sỏi đá ). thay đổi.  Ví dụ: dùng sơ đồ minh họa cho 3 ví dụ của Dụ Ví Sgk 1: 1- Lưu lượng nước sông tăng Nguyên Nhân Kết 2- Phù sa tăng Nước sông dâng quả lên 3- Tốc độ dòng chảy tăng vào mùa lũ 4- Xói lỡ tăng Ví Dụ 2: Chế độ dòng chảy thay đổi Nguyên Nhân Quá trình xói mòn tăng Thực vật phát triển mạnh Kết sự biến đổi của khí hậu từ Qua trình phá hủy đá và hình quả khô hạn sang ẩm ướt thành đất nhanh hơn Ví Dụ 3: 1- Đất bị xói mòn Nguyên Nhân 2- Khí hậu bị biến đổi Kết Mất-thảm thực 3- Đất bị biến đổi quả vật  Ví dụ: bổ sung kênh hình (hình ảnh) Chặt phá rừng đầu nguồn ở TDMN Bắc Bộ Xói mòn đất ở Tây Nguyên Người thực hiện : Bùi Văn Tiến Tổ Địa lí-THPT Buôn Ma - 6 Thuột
Chuyên đề địa lí 10 ( Năm học 2011-2012) Hạn hán ở các tỉnh Bắc Trung Bộ Người thực hiện : Bùi Văn Tiến Tổ Địa lí-THPT Buôn Ma - 7 Thuột

CÓ THỂ BẠN MUỐN DOWNLOAD

EXAM.04: Bộ 290+ Đề Thi Vào Lớp 10 Năm 2020

290 tài liệu

513 lượt tải

THÔNG TIN

TRỢ GIÚP

HỖ TRỢ KHÁCH HÀNG

Theo dõi chúng tôi

Chịu trách nhiệm nội dung:

Nguyễn Công Hà - Giám đốc Công ty TNHH TÀI LIỆU TRỰC TUYẾN VI NA

LIÊN HỆ

Địa chỉ: P402, 54A Nơ Trang Long, Phường 14, Q.Bình Thạnh, TP.HCM

Hotline: 093 303 0098

Email: support@tailieu.vn

Giấy phép Mạng Xã Hội số: 670/GP-BTTTT cấp ngày 30/11/2015 Copyright © 2022-2032 TaiLieu.VN. All rights reserved.